tULliU - OlNJitHlHH si}u|U
VE MOT SO HOI NGHI QUOC TE LIEN QUAN DEN CHU QUYEN CUA VIET NAM
DOI von HAI QUAN DAO HOANG SA VA TRlTONG SA GIAI DOAN 1943-1951
NGUYEN THANH MINH'
D a t v a n d e
Chii quyg"n cfla Viet Nam doi vdi hai qu^n dao Hoang Sa va TrflcJng Sa la khong the tranh cai, dfla tren eac ye'u t6' ca'u thanh chii quye"n eua mot quo'c gia ve lanh thd do la khang dinh ehu quy^n vg" mat nha nudc va sU dUdng nhien thfla nhan trong tap quan qud'e te. Viet Nam la quoc gia duy nha't CO nhflng dfl kien dia ly, bang chflng lich sfl, ed sd phap ly quoc gia va quo'c te' de xac lap chu quyen va khang dinh chii quyen cua minh doi vdi hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa. Noi dung chinh sach vg" bign cua Nha nfldc Viet Nam trong qua trinh xac lap chu quye"n ve" mat nha nudc do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrUcjng Sa luon phu hdp vdi hg tho'ng quy pham phap If quo'c tg' vg"
xac lap ehu quyg"n doi vdi mot vflng lanh thd.
Do la mot quo'c gia khi xac lap chii quyen doi vdi mot vflng lanh tho phai the bien day du tinh cha't vg" mat nha nudc, tfle la nha nflde do CO ban hanh van ban, chinh sach va td chflc quan ly hanh chinh vung lanh thd do hay khong khi no chfla thuoc chu quyen cua ba't ky mot quoc gia hay vflng lanh thd nao, dgng thdi each thflc xae lap chu quye"n phai dUdc thflc hien bcli td chflc hanh ehinh trflc thuoc nha nfldc. Xet vg" khia canh nay, Viet Nam la quo'c gia duy nha't trong khu vflc Bign D6ng dap flng day du tinh cha't ve" xac lap chii quyen va khang dinh chu quyen ddi vdi hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa ve mat nha nfldc.
Qua trinh hoach dinb va trien khai chinh sach vg" bien ciia Nha nudc Viet Nam qua cac trieu dai phong kie'n da dUdc the bien ro n6t trong su6't mgi giai doan lich sfl, noi dung do da hinh thanh va lien tuc dfldc kg' thfla phat trien qua cac thg che nha nfldc.
Dac biet, trong chinh sach vg" bien dao co noi dung khang dinh chu quygn cfla Nha nfldc Viet Nam doi vdi hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa. Nhflng chflng cfl hch sii da chflng minh qua trinh xac lap chu quyen do'i vdi toan bo vung bien dao cua Nha nflde Viet Nam, trong do co hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa la mot trong nhflng npi dung cd ban cua chinh sach ve bi^n do'i vdi cac Nha nudc phong kig'n Viet Nam.
Trong suo't chieu dai lich sfl phat triin cua da't nfldc, ehii quyen ciia Nha nfldc Viet Nam trgn cae vflng bien dao va hai qu^n dao Hoang Sa va Trfldng Sa trong khu vUc Bien Dong luon dUdc xac dinh ro rang. Noi dung nay dfldc the hien qua nhflng viee lam cd ban cua qua trinh hoach dinh va thfle thi chinh sach ve" bien cua quo'c gia, die"u nay hoan toan phu hdp vdi nhflng nguyen tae cd ban cua luat quo'c te' ve xac lap chu quyg"n doi vdi nhflng vung lanh thd vo chfl dUdng thcri.
Viet Nam trong thdi ky Lg - Trinh (1592 - 1788), da chflng kien sfl md rong lanh thd xuo'ng phia Nam cfla nha Nguygn ci Dang Trong. Tfl khi chua Nguyin Hoang (1558 - 1613), dat ne"n mong cho sU md rong bd coi ma de'n dinh cao la chua Nguyin Phuc
'TS. Phong Khoa hoc Quan sU - 36 Tu lenh Canh sat biin - Bo Qudc phong
.Vg^mof s6 hoi nghi qu^c te..
Nguyen (1613 - 1635), vi chfla eua nhflng ky cong md coi dau thg' ky XVIL Trong thdi ky nay, chu quyg"n eua Viet Nam do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrUclng Sa da dUde xae lap va di vao quan ly, khai thac m6t each ddng bo vfla mang tinh dan sfl vfla mang tinh quan sU. Tuy nhien, do va'n de lieh sfl de lai, chu quyen cua Nha nu6c Viet Nam tren hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa tren Bien Dong da bi mot so' quoc gia trong khu vUc ba't cha'p nhflng nguygn tac ed ban cua luat phap quo'c te' va noi dung cua Hie'n chUdng Liin hgp quo'c cung nhu nhflng quy dinb cua Lugt Biin qudc ti' da xam chigm trai phep hoan toan quan dao Hoang Sa va mgt so' dao da thu6c quan dao Trfldng Sa cua Nha nufic Viet Nam. Dieu nay, da dan de'n hg qua la cuoc da'u tranh tren cac phUdng dign bang chflng lich sii va cd sd phap ly quQ'c tg', luat phap quo'c gia va phUdng dien ngoai giao nham khang dinh chu quyg"n cfla Nha nfldc Viet Nam doi vdi bai quan dao Hoang Sa va TrUdng Sa la eugc da'u tranh lau dai nhung oanh liet, kho khan va rat phflc tap.
Tie'p can cd sb phap ly qu6'c te' tfl kg't qua phan tieh noi dung ehinh cua mgt so' hgi nghi quo'c te' dien ra trong the' ky XX, da dUdng nhien thfla nhan chu quyg"n cua Nha nu6c Viet Nam do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa la hudng nghien eflu mdi.
NhQng noi dung cd ban dUdc quy dinh trong eae hoi nghi quo'c te' co the dUdc xem la m6t trong nhflng ed sd phap ly qude te quan trgng de Nha nUde Viet Nam lam can cfl phue vu cho cuoc da'u tranh trudng ky dd khang dinh ehu quye"n eua minh, huge cac bgn hflu quan eo yeu sach phi ly ve chu quyg"n trao tra quan dao Hoang Sa va mot so' diem dao da, bai ngam, bai can thugc quan dao Trfldng Sa cho Viet Nam theo luat phap qudc te, bang bien phap boa binh giai quyet tranh chap chu quyen lanh thd.
1. T u y e n bo C a i r o
Nam 1943, boi canh ehung cua thg' gidi co nhidu diin bie'n phflc tap, cae moi quan he
qude te hgn tiep diin ra dfldi nhig"u lunh thflc khac nhau, song mue dich chinh eua cac nfldc ldn la tranh danh pham vi anh hudng va phan chia lai bien gidi lanh tho sau khi The' chig'n thfl Hai ke't thuc. Ben eanh do, cugc Chig'n tranh thd gidi lan thfl Hai da bfldc vao giai doan khS'c liet nha't. Dg xem xet mgt so' van de quan trgng eua the' gidi CO lien quan dg'n bign gidi lanh thd, dai dien ba nUdc Anh, My va Trung Quo'c (Cgng hoa Trung Hoa do Tu^ng Gidi Thach dflng dau) da nhom bop tai Cairo, thu do cfla Ai Cap ngay 27-11-1943, ma lieh sfl ggi la Hgi nghi tam cUdng Anh - My - Trung. Hoi nghi kg't thflc da dfla ra dUdc Tuyen bo' chung, trong do co doan vig't: "Nhgt Bdn phdi bi logi ra khoi tdt cd cdc ddo d Thdi Binh DUdng md Nhgt dd cUdp hodc chiem dong tU khi bdt ddu cuoc Chien tranh the gidi ldn thd Nhdt ndm 1914, vd tdt cd nhiing lanh thd Nhgt da chiem cua Trung Qudc nhU Mdn Chdu Ly, Bdi Loan ud Bdnh Ho se dUdc trd lgi cho Cgng hoa Trung Hoa" (1). O day ehung ta xem xet chu quyen cua Nha nfldc Viet Nam do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrUdng Sa tren hai khia canh cd ban:
Thd nhdt, van de lanh tho cua Trung Quo'c, Tuyen bd Cairo da khang dinh y cbi cua cae cUdng quo'c buoc Nhat Ban phai trao tra lai cho Cgng hoa Trung Hoa cac lanh thd ma Nhat Ban da chig'm eua Trung Quo'c bao gdm: Man Chau Ly, Dai Loan va Banh Hd, khong co gi lien quan den chu quyen cua hai quan dao Hoang Sa va TrUdng Sa, bdi vi ehu quyen do da thuge vd Nha nude Viet Nam tfl lau.
ThU hai, Tuyen bd Cairo da khong de"
cap de'n chfl quyg"n cua quo'c gia nao doi vdi bai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa. Tai sao vay? Bdi vi, hai quan dao nay da thugc chu quyen cua Nha nudc Viet Nam tU lau, It nha't la tfl the ky XVII da c6 nhflng chflng cfl lich sii chflng minh ehu quyen thugc ve Nha nudc Viet Nam. Chinh vi vay, nhflng ngfldi dflng dau cua hgi nghi da khong dg" cap den chu quyen lanh tho cua Hoang Sa va TrflcJng Sa la le dfldng nhien.
Rghien eiiii Lieh sfl. sO' g^gOTji TUu trung lgi, ngi dung cua Tuyen bo'
Cairo nam 1943, dUdc xem la mgt trong nhflng dieu flde quo'c te' quan trgng de hdp thanh he tho'ng cd sd phap ly quo'c tg' nham khang dinh chu quyg"n eua Nha nflde Viet Nam tren hai quan dao Hoang Sa va TrUdng Sa. Dong thdi la mgt trong nhflng can cU phap ly quo'c tg' quan trgng de Nha nUdc Viet Nam van dung, nham bac bo nhflng luan thuyet sai trai ve" hien thflc khach quan. Dong thdi phan do'i sfl khang dinh chu quyg"n phi ly eua Trung Quo'c da xam ehie'm trai phep hoan toan quan dao Hoang Sa va mgt so' dao da thuoc quan dao TrUdng Sa cua Nha nUdc Viet Nam.
2. Hoi nghi Fostdam
vao nam 1945, cugc Chig'n tranh the'gidi lan thfl Hai dan dan di vao kg't thuc, the gidi CO nhieu vigc phai lam do'i vdi eae cfldng qud'c thang tran nhU va'n dg" lanh thd, phan chia pham vi anh hudng... Sau khi The'ehien thfl Hai kg't thuc b mat tran chau Au, thang 7-1945, dai dien ba nudc Ifln la Anh, My va Lien Xo da to chflc nhom hop tai Postdam cua Dflc. Noi dung chfnh cfla cu6c hop la de thao luan vg" tfldng lai chinh tri, dac bigt ve"
va'n de" to chflc tuyen cfl tai cac nfldc Dong Au va Trung Au. Hgi nghi Postdam da ra Tuyen bd chung ngay 26-7-1945, ngi dung cua Tuyen bo' con a'n dinh the thfle giai giap quan dpi Nhat Ban sau khi chie'n tranh Thai Binh Dfldng ke't thuc.
Do'i vdi Viet Nam, de giai giap quan dgi Nhat, ba nUdc Anh - My - Lign Xo da quye't dinh chia Viet Nam thanh 2 khu vifc tfl vi tuyg'n 16, theo do quan dgi Trung Hoa c6 nghia vu giai giap va hoi hUdng quan dgi Nhat tfl vi tuyg'n 16 ra Bac va quan dgi Anh dfldc uy nhiem giai giap quan doi Nhat tfl vi tuyg'n 16 trd vao Nam.
Theo Tuyen bo' Postdam, phia Trung Qud^c do phai doan Cgng hoa Trung Hoa (Quo'c dan dang) co nghia vu giai giap quan dgi Nhat tfl vi tuyg'n 16 ra Bac, trong do co quan dao Hoang Sa cua Viet Nam tga lac tai vi tuye'n 16: nhom Ludi Liem phia Tay
Nam tai vi do le^SON va nhom An Vinh phia Dong Bac tai vi do 16"50"N. Trong khi do, quan dpi Hoang gia Anh co nghia vu giai giap quan doi Nhat tfl vT tuyg'n 16 trd vao Nam, ke ca quan dao Trfldng Sa tga lac tai cac vi tuye'n tfl 12" den 7° N, tinh tfl Cam Ranh xuong tinh Ca Mau. Nhiem vu da dfldc quy dinh ro rang trong ngi dung cfla Tuyen bo' Postdam, do la lUc lUdng cua cac nude Cgng boa Trung Hoa va Anh thay mat Dong minh vao giai giap quan Nhat, chfl khong phai tig'p thu hay ehie'm hflu ianh thg cua quo'c gia ddn iam nhiem vu.
Xet tinh cha't dong vai tro quan trgng la nhiem vu da dUdc quy dinh ro rang trong ban tuygn bo' la giai giap quan Nhat, ddng thdi thUc te' nay cho tha'y, cac nUdc Ddng minh da mae nhien thfla nhan hai qu^n dao Hoang Sa va TrUdng Sa thugc lanh thd cua Nha nudc Viet Nam la le dUdng nhien.
Thang 8-1945, quan dgi Trung Hoa Qudc dan dang vao mien Bdc de tie'n hanh viec giai giap quan Nhat 5 day. Sau mgt thdi gian, Trung Quo'c da ky vdi Phap ban Hiep vCbc Trung Khanh vao ngay 28-2-1946. Theo ngi dung chinh eua Higp ude thi "Phap khu6c tfl tri ngoai phap quye"n va cac quyen lien he khac tai Trung Hoa" dieu the bien ro net la Phap tra Trung Quo'c cac to gidi tai ThUdng Hai va Quang Chau Loan. Doi lai Tr,ung Quo'c ddng y de quan dgi Phap vao Bac vi tuyg'n 16 thay thg' quan doi Trung Hoa Quo'c dan dang de thflc hien nhiem vu giai giap quan dgi Nhat. Ngay sau thdi diem do, Chinh phu Phap da k^
vdi Cbinh phu Viet Nam Dan chu Cong hoa Hiep dinh Sd bg vao ngay 6-3-1946, xoay quanh va'n dg" nUdc Phap thfla nhan Nha nfldc Viet Nam Dan chu Cong hoa la m6t quo'c gia tu do va tu tri nam trong Lien bang Dong Dfldng va trong Khdi Lien hiep Phap va quan doi Phap se ra mig"n Bac cua Viet Nam de thay the quan Tucing.
3. Hoi n g h i h o a b i n h S a n F r a n c i s c o Hgi nghi San Francisco dUdc to chflc tfl ngay 4 • 8/9/1951, co dai dien 51 nfldc tham
Ve mot so hoi nghi qudc te..
du de ban ve" viee ky hoa Udc boa binh vdi Nhat Ban. Dau thang 9-1951, theo ldi mdi eua Chinh phu My, 51 quo'c gia trUde kia da tflng tham gia hay co lien he tdi eu5c chie'n chdng xam ludc Nhat Ban tfl nam 1939 ddn nam 1945 da tham dU Hgi nghi hoa binh nhom hgp tai Thanh phd San Francisco eua My de thao luan va'n dg" cha'm dflt tinh trang chig'n tranh va tai lap bang giao vdi Nhat Ban. Phai doan Qudc gia Viet Nam do Thu tfldng kigm Ngoai trfldng Tran Van HQu cua Chinh phu Bao Dai lara trudng doan eung dflde mdi tham gia hgi nghi. Tuy nhign, Trung Quo'c va vflng lanh thd Dai Loan de"u khong dflde mdi tham du Hgi nghi. Trong Hoi nghi nay, ngi dung ehinh la thao luan ban du thao boa Udc do hai nUdc Anh va My dg" nghi ngay 12-7-1951.
Ngay 8-9-1951, cac nu6c tham du Hgi nghi da ky hoa Udc vdi Nhat Ban, ngoai trfl ba nfldc eon lai la Lien Xo, Ba Lan va Tiep Khac da khdng ky.
My da gat Trung Quo'c ra ngoai Hgi nghi, chinh vi vay, cae nha lanh dao Trung Quo'c ngay tfl cuo^i nam 1950 da co phan Qng gay gat. Mgt mat Chinh phu Trung Quo'c da ra mgt so' tuygn bg' chinh thflc, mat khae ho cho dang eac bai bao dg Ign an viee khong mdi Trung Quo'c tham dfl Hgi nghi va de trinh bay quan diem ciia Trung Quo'c ve" mgt so' van de" can phai dfldc thao luan, trong do co van de ehu quyg"n tren quan dao Hoang Sa va TrflcJng Sa.
Ngay 5-9-1951, trong phien hgp toan the thfl hai eua Hgi nghi San Francisco, dai bieu Lign Xo la Andrei A. Gromyko da de nghi mgt tu chinh trong DU thao Hoa udc vdi Nhat Ban, theo do Nhat Ban cong nhan ehii quyen eua Cgng hda Nhan dan Trung Hoa tren cac quan dao Paracels va Spratleys (2). NhUng Hgi nghi khong nha't tri vdi de nghi cua Lien Xo va da bo phieu bac bo tu chinh nay vdi 46 phie'u thuan, 3 phie'u eho'ng (Lien X6, Ba Lan va Tiep Khac) va mgt phie'u trang.
Tai Hoi nghi hoa binh San Francisco nam 1951, phai doan quo'c gia Viet Nam tham gia Hgi nghi da ra tuyen bo'khang dinh chu quyen eua Viet Nam do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrUdng Sa. Ngay 7-9-1951, Thu tfldng kigm Ngoai trfldng Tran Van Hflu, trudng phai doan quoc gia Viet Nam, da ra tuyen bo' xac dinb chu quyen cua Viet Nam tren hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa trfldc 51 phai doan ngoai giao cua cac nudc thanh vien Lien hdp quo'c: "Vd de tan dung khong ngdn nggi mgi cd hgi de dap tdt nhihig mdm mong bdt hoa, chdng toi khdng dinh chu quyen cua chung toi tren hai qudn ddo Hodng Sa ud TrUdng Sa tii xUa di'n nay vdn thugc cUdng vuc Viet Nam" (3). Ldi tuyen bo' do da dUde Hgi nghi San Francisco ghi vao bien ban va trong tat ca 51 phai doan tham du hgi nghi, khong cd mgt phai doan nao phan do'i the bien bang van ban. Khong co ba't efl mgt dai dien nao eiia 51 quo'c gia tham du Hgi nghi co y kign phan ddi hoac bao lUu ddi vdi tuyen bo' tren cua dai dien Viet Nam tai Hoi nghi San Francisco.
Vg" khia canh phap ly, vdi sU cong bd khang dinh chu quyen efla Nha nu6e Viet Nam do'i v6i hai quan dao Hoang Sa va TrUdng Sa trUfic 50 quo'c gia thanh vien Lien hdp quo'c tham dU Hgi nghi San Francisco nam 1951, cho tha'y: tfl nam 1951 cac quan dao Hoang Sa va TrflcJng Sa da dfldc eae quoc gia trgn the gidi dUdng nhign thfla nhan la lanh tho thuoc ehu quyen cua Nha nUdc Viet Nam trong mgt Hgi nghi qud'c tg' CO sU tham gia cua 50 quo'c gia thanh vien eua td chflc quo'c tg' la Lign hdp quo'c. Sfl kien 92% cac quo'c gia thanh vien Lien bdp quoc thfla nhan chu quyg"n cua Nha nfldc Viet Nam do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrUdng Sa eo gia tri tuyet do'i phfl bdp vdi luat phap quo'c tg', buge eac qu6'c gia khae phai thfla nhan, ke ca ddi vdi nhflng quo'c gia va vflng lanh thd khong tham du Hoi nghi nhu Trung Quoc va vung lanh tho Dai Loan.
Viee Hoa u6c San Francisco tach rigng Dai Loan, Banh Hd va hai quan dao Hoang
Rghien eflu hich sir, s g ^ ^ a o i j Sa, TrflcJng Sa thanh hai khoan rieng biet (b,
f) tfl no da bao ham y nghia khong cong nhan chu quyen cua hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa thuge ve Trung Quo'c. Tai khoan f quy dinh: "Nhdt Bdn tii bo tdt cd cdc quyin, tudc hieu ud dbi hoi ddi udi qudn ddo TrUdng Sa (Spratly) ud Hodng Sa (Paracel) ".
Nhfl vay, viee phai doan Quo'c gia Viet Nam tham gia Hgi nghi San Francisco thang 9-1951 va ra tuygn bo'chu quyg"n do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrflcJng Sa la sfl kien c6 y nghia quan trgng, nham chflng minh vg" sU xac lap chu quydn ddi vdi hai quan dao Hoang Sa va Trfldng Sa cua Nha nflde Viet Nam. Day dfldc xem la cd sci phap ly quan trgng de Viet Nam tiep tuc khang dinh chu quyen b hai quan dao nay ra cac hgi nghi quo'c td va khu vUc, tai cac dign dan quo'c tg' va khu vUe, eung co the dUa vao hd sd phap ly de dau tranh vdi eac ben CO yeu sach chu quye"n tai tda an qud^c tg'.
Ke't l u a n
Nghign cflu nhflng tu lieu va chflng cfl neu tren cho thay, ro rang la nhflng van kign phap ly quo'c tg' tfl Tuyen bo' Cairo ngay 27- 11-1943 va Tuyen ngon Hgi nghi Potsdam ngay 26-7-1945 khing dinh lai noi dung Tuyen bo' Cairo cho dg'n Hoa Udc San Francisco ky ngay 8-9-1951 da khong xac nhan ehu quyen ciia bat ky quoc gia nao khae do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrflcJng Sa thuge ehu quyg"n cua Nha nfldc Viet Nam. Dong thdi viec khong mgt quoc gia nao tai Hgi nghj San Francisco dfldc to chflc
vao nam 1951 phan d6i hoac bao liiti ve tuyen bd cua Trfldng doan dai bieu Nha nfldc Viet Nam luc do ve" khang dinh chu quyen cua Nha nudc Vigt Nam doi vdi hai quan dao Hoang Sa va Trflcfng Sa. Dieu nay chflng to cgng ddng quoc ti' da mae nhien cong nhan chu quyen cua Nha nude Viet Nam doi vdi hai quan dao Hoang Sa va TrUcJng Sa.
Nhu vay, cae vung lanh thd ma Tuygn bd Cairo xae nhan va Hoa udc San Francisco khang dinh lai la cua Trung Quoc cbi bao gdm Dai Loan va Banh H6.
Xuygn sudt cae hgi nghi quo'c te, tfl Tuygn bd Cairo cho dg'n Hgi nghi San Francisco deu da thfla nhan chu quye"n eua Nha nfldc Vigt Nam do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrUdng Sa. Sfl thfla nhan chu quyen thugc ve" Nha nUdc Viet Nam ddi v6i hai qu^n dao Hoang Sa va Tru6ng Sa tfl 51 nudc thanh vign cua td chflc Lien hdp quo'c la cd sd phap ly quo'c te' quan trgng va sinh dong, nham khang dinh ehu quyen kh6ng the tranh cai cua Nha nfldc Viet Nam do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrflcJng Sa.
Viet Nam eung la quo'c gia duy nhat trong khu vflc va trgn the' gidi co cd sb phap ly qude te tfl eac hgi nghi qu6'c tg' de tie'p tuc dau t r a n h khang dinh ehu quyen ddi vdi hai quan dao Hoang Sa va TrflcJng Sa, tie'n t6i bugc cac bgn hflu quan co ygu sach chu quyg"n do'i vdi hai quan dao Hoang Sa va TrflcJng Sa phai tig'n hanh trao tra lai cho Nha nfldc Viet Nam dung theo quy dinh cua luat phap quo'c te'.
CHU THICH
(1). Hpi nghi Cairo va T e h e r a n 1943, tr. 448.
v a n kien B6 Ngoai giao My, 1961 Washington.
(2). De nghi ciia Andrei Gromyko nhfl sau:
'Nhdt Bdn cong nhdn chu quyin ddy du cda Cong hoa Nhdn ddn Trung Hoa tren Mdn Chau Ly, ddo Bdi Loan ciing tdt cd cdc ddo phu cdn cua no nhU Bdnh Ho, Ddng Sa qudn ddo cung nhU cdc ddo thuoc Tdy Sa qudn ddo vd Trung Sa qudn ddo (qudn ddo Paracels, nhom ddo Vtnh An) vd Nam
Sa qudn ddo ki cd cdc ddo Spratleys, vd tii bo tdt cd cdc quyen, danh nghla vd yiu sdch ddi vdi cdc Idnh thd CO tin neu trin". Conference for the Conclussion and Signature of the Peace Treaty with Japan, Record of Proceedings (Hoi nghi tong kg't va ky ket Hoa Udc vdi N h | t Ban) Washington D.C, Department of Stae, 1951, p.119.
(3), (4). Hpi nghi ky kg't Hoa a6c vdi N h a t Ban, tr. 314. Van kien cua Bp Ngoai giao My, t h a n g 12 nam 1951 - Washington.
