So chuyen de veHo tra phap ly cho doanh nghiep
VAI TRO CUA LUAT Slf
OCfl von DOANH NGHltP VOA VA NHO
1. Tinh hinh viec tuan thu phap luat cua cac doanh nghiep VLfa va nho
Thyc hien chu trUdng ddi mdi, chuyen ddi tir nen kinh te tap trung bao cap sang nen l<inh te thi trudng theo dinh hudng xa hoi chCi nghia, trong qua trinh hoi nhap kinh te quoc te, dac biet la sau khi Viet Nam gia nhap To chu'c ThUdng mai The gidi (WTO). Trong nhOng nam gan day, nen kinh te nUdc ta da co nhuhg chuyen bien ro ret. He thdng phap luat dang dugc gap rut hoan thien de kip thai dieu chinh cac quan he kinh te, xa hoi. Viec "Sdng va lam viec theo Hien phap va phap luat" la mot yeu cau can thiet ddi vdi moi cong dan, cac doanh nghiep noi chung va ddi vdi cac doanh nghiep vira va nho noi rieng. Tuy nhien, trong hoat dong ciia cac doanh nghiep v i n con nhieu mat yeu kem, trong do c6 viec thyc hien phap luat.
Ve van de nay, theo bao cao ciia cac bo, Uy ban nhan dan cap tinh va cac to' chu'c dai dien cho doanh nghiep thi cho den thang 6/2009 ca nude cd khoang 413.000 doanh nghiep, trong tdng sd nay cd khoang 95% la doanh nghiep vCfa va nho, trong tdng sd 95% nay thi
• NGUYEN DINH T H O *
CO tren 50% la doanh nghiep nho va nhieu doanh nghiep sieu nho. Chi thi sd 27/2003/CT-TTg ngay 11/12/2003 cua Thu tUdng Chinh phu ve tiep tuc day manh thyc hien Luat Doanh nghiep, khuyen khfch phat then doanh nghiep nho va vifa neu ro: "Ve phia doanh nghiep, trinh do hieu biet luat phap luat va y thufc chap hanh phap luat cua mot bo phan chu sd hull va ngudi quan ly chua cao; mot sd doanh nghiep cdn lam an khdng trung thUc, cd tinh vi pham quy dinh phap luat; quan tri noi bo doanh nghiep cdn yeu, chUa minh bach,..".
Thyc trang yeu ciia cac doanh nghiep la do nhieu nguyen nhan. Ve phia doanh nghiep: Cac doanh nghiep nho va vda cd dac diem la vdn dieu le thap nen thudng chi quan tam den cac van de ve thj trudng va chay theo ldi nhuan, rat han che chi tieu cho viec tao lap ddi ngu can bo lam cong tac ho trd phap ly cho doanh nghiep va chi phi cho dich vu tu van phap luat. Mat khac, cac doanh nghiep nay con gap kho khan trong viec tiep can vdi thong tin phap luat, khong co thoi quen cap nhat van ban, khong biet van ban nao cdn hieu lUc, van ban
nao da het hieu lUc. Ve phia nha nude, do ban hanh qua nhieu lai thay ddi thUdng xuyen he thdng van ban phap luat lien quan den hoat ddng san xua't kinh doanh ciia doanh nghiep nen kho nam bat, nhieu van ban con chong cheo, mau thuin, khd thyc hien. Sau khi ban hanh van ban, cac cd quan quan ly nha nUdcchUathUcsUquan tam phd bien, hudng d i n , td chifc thi hanh phap luat cho doanh nghiep, chua thyc hien tdt cong tac giai thich phap luat dan den tinh trang hieu khong thdng nha't, gay kho khan cho viec ap dung. Hoat dong hd trd phap ly cho doanh nghiep chua thUc hien mot each ddng bd va co he thdng, kinh phi cho cong tac nay cdn han che, thieu tap trung; can bo ciia mot sd cd quan quan ly nha nUdc thUc hien phap luat khdng nghiem, tieu cue, gay kho khan, can trd hoat dong san xuat kinh doanh ciia doanh nghiep, khong xuf ly kip thdi nhOhg trudng hdp vi pham cOa can bo vidu nhu trong ITnh vyc dang k^ kinh doanh, thue, hai quan, quan ly dat dai... din den tinh trang doanh nghiep thieu tin tUdng vao phap luat. Sy phdi hgp giiia cac cd quan
Dan chu & Phap luat
* Doan Luat sir Khanh HoaSochuyen de ve Hd tra phap ly cho doanh nghiep
nha nude va cac td chiic dai dien da c6 thdi xem tU van phap luat nhU cho doanh nghiep chua dong bo, mot ha sach cudi cung mdi khi hoat chat che va hieu qua, din den tinh dong kinh doanh da d miTc "thuyen trang bo trdng nhieu dia ban hoac da thiing day mdi can tim phao". Co khong dap Lfng dugc yeu cau, Vi le, thoi quen dd den gid v i n tdn tai vay rui ro phap ly ludn la nguy cd d mot sd ngudi trong gidi kinh tiem an, anh hUdng den ldi fch ciia doanh, Tuy nhien, xem chyng nhU doanh nghiep va viec thyc hien cac tUdng phan vdi thUc te phat trien muc tieu phat trien kinh te, xa hpi kinh te va giao dich thUdng mai hien ciia da't nUdc va ldi fch cua ngUdi lao nay khi boat ddng nay dem lai dong, Trong bdi canh do, luat sU nhirng ldi fch "sieu hUdng" nhUng rat dong mot vai tro rat quan trgng thyc te cho hg, bdi luat sU tU van trong viec dam bao an toan cho dUdc xem nhU la "bac sy phdng hoat dong san xua't, kinh doanh cua benh" cho cac doanh nghiep.
cac doanh nghiep vya va nhd d Viet That vay, trong hoan canh hoi Nam.
2. Sir can thiet cua luat sir ddi vdi doanh nghiep vira va nhd
Tu van va bao ve quyen lgi hdp phap cho cac td chirc, ca nhan ludn la mot trong nhifng yeu td quan trong gop phan tao mdi trUdng phap
nhap kinh te qud'c te va cac quy dinh phap luat thay ddi thudng xuyen, giao dich trao ddi thUdng mai dien ra nhanh, nhieu ca ve sd lUdng va gia tri, dan den nguy cd tranh chap, kien tung, rui ro bi mat thi trUdng va thiet hai ve tai chfnh, tham ly an toan, tranh cac xung dot va chf pha san ty boat dgng kinh doanh giai quyet cac mau thuin trong hoat thieu dam bao ve an toan phap ly dong ciia ddi sdng - xa hoi ndi ngay cang Idn, Td lau, nhieu chuyen chung va ddi vdi cac doanh nghiep gia da canh bao rang, cac doanh vda va nhd ndi rieng, dac biet trong nghiep Viet Nam can phai c6 mdt bdi canh kinh te, xa hoi ciia Viet doi ngu luat sU chuyen tU van de hd Nam hien nay Trong ITnh vUc nay trd doanh nghiep hdi nhap an toan CO the nhan dinh vai trd cua luat sU trong san chdi kinh te chung, thong qua hai chu'c nang tU van Ty thUc tiin hoat ddng, c6 the phap luat va tranh tung tai toa an. thay cac doanh nghiep ngay cang 2.1. Wi tro cua luat sit trong tu c6 nhieu nhu cau tu van lien quan van phap luat doi vdi doanh den cac quy dinh cua phap luat Viet nghiep Nam va thong le qud'c te, Trong ITnh Trudc day, khi kinh te cdn eo vyc nay, luit sU la ban dong hanh hep, thi con ngUdi chi quan tam den ciia doanh nghiep td khi doanh viec chay an "timg biia" trudc mat, nghiep dugc "sinh ra", trong qua cac doanh nghiep nhd va vya cung trinh "sdng" den khi "chet".
Tuong ty nhu viec dy kien sinh mgt diia tre, td khi co y tudng sinh ra mot doanh nghiep thUc te cho tha'y CO rat nhieu yeu td phap ly tac dong tdi doanh nghiep do, Neu khdng cd hie'u biet phap luat, doanh nghiep do se gap rat nhieu kho khan ve phap ly de thanh lap va gay nhieu trd ngai cho hoat dong kinh doanh ve sau. Cac van de phap ly dd deu CO the xuat phat td viec lUa chgn hinh thifc, ten ggi cua doanh nghiep, cd cau td chu'c, mi/c vdn dieu le, thUdng hieu,., ma khi mdi thanh lap, nhieu deanh nhan khong the' ludng trUdc. Luat sU cd the tU van, hd trd phap ly, phan tfch de' cac thanh vien sang lap lya chgn giai phap phu hop vdi ho vao thdi diem hien tai va dinh hudng phat then kinh doanh cua doanh nghiep trong tUdng lai, td viec thyc hien cac thu tuc, lien he vdi cac cd quan nha nUdc lien quan den hoat ddng kinh doanh nhU cd quan dang ky kinh doanh, thue, hai quan, cd quan quan ly da't dai, sd hull trf tue.., de hoan thien cac cd sd phap ly cho doanh nghiep do ton tai mgt each an toan nhat trudc nguy cd bi phat td cac cd quan nha nUdc hay bi cac ddi thu ldi dung tan cdng ve sau (vf du nhu an cap thUdng hieu, kien tung yeu cau huy hdp dong do ngudi khdng c6 tham quyen ky ket hop ddng, bi thu hdi da't, phat vi pham ve thue,,,),
Tiep theo, trong qua trinh hoat dgng san xua't kinh doanh ciia minh,
Dan chu & Phap luat
So chuyen de ve Ho tra phap ly cho doanh nghiep
se CO rat nhieu van de phap ly phat sinh do doanh nghiep luon phan dau xac lap ngay cang nhieu giao dich thUdng mai vdi cac ddi tac, khach hang, ngudi iao dong va cac cd quan nha nUdc, Thyc te cho thay neu khong c6 sy ho trd phap ly tU luat sU hay ngUdi hoat dong trong ITnh vUc nay mot each chuyen nghiep thi nhung van de phap ly phat sinh se la mot ganh nang cho doanh nghiep, qua mot qua trinh dai neu van de do khong duoc dU bao va giai quye't sdm se trd thanh mot
"can benh nan y' kho chiia, c6 nguy cd gay ra thiet hai rat idn va khd khic phuc cho doanh nghiep. Co the liet ke cac van de trong giai doan nay chua dyng riii ro phap ly nhu, tfnh hop phap ciia cac hdp dong thuong mai thudng xuyen v6i ddi tac, hop dong lao dong, cd cau to chdc, phan chia ldi nhuan, co phan. phan gop vdn ciia cac thanh vien, rill ro ve thue,..
Ddi vol moi van de ke tren, thi viec tu van noi chung yeu cau rat nhieu ky nang cung nhung hieu biet chuyen sau ve cac quy dinh ciia phap luat CO lien quan. Vi dy khi luat sutu van dam phan. soan thao, ky ket hop dong khdng nhimg dam bao su phu hop vdi phap luat, Idi fch cua cac ben trong hop dong, ma con phai dU kien dUdc nhiing nii ro se xay ra trong tuong lai de c6 the dieu chinh cac dieu khoan hop dong phu hdp vdi hoan canh thu'c tiln va quy dinh ciia phap luat Hdn ni/a.
vai tro ciia hop dong trong cac giao dich ciia doanh nghiep hien nay ngay cang quan trgng, dac biet khi doanh nghiep nho va vda lam viec vdi ddi tac ia cac doanh nghiep Idn, doanh nhan chuyen nghiep, hay cac ddi tac c6 y dinh Ida dao hoac gay bat ldi thi rat am hieu luat ve cac van de lien quan den ndi dung cua hdp dong cung nhU cac quy djnh lien quan den hop dong vd hieu, giai quyet tranh chap, luat dieu chinh nen de dan den tinh trang bi day nii ro phap ly ve phfa minh.
Ngoai ra, do quy mo va hieu qua hoat dong, viec cac thanh vien trong nhdng doanh nghiep vda va nhd duy tri hoat dong kinh doanh cung nhau thudng khong dn dinh, de riit vdn va do dd de gay nhieu tranh chap ve phan vdn gdp, nhat la khi ma thu tuc td chu'c cac cuoc hop thUdng xuyen khong dam bao diing quy dinh ciia phap luat nen rui ro phap ly rat Idn, Neu cd luat su hd tro trong qua trinh nay, thi se ban che cho cac thanh vien rat nhieu nguy cd tranh chap va dem lai loi fch ve sau.
Mot doanh nghiep dUdc "sinh" ra thi cung c6 the "chef, trong ITnh vyc nay luat su cung cd the tU van rat nhieu van de phap ly dat ra cho doanh nghiep do bdi "cai chef ciia doanh nghiep cd the den td nhieu nguyen nhan nhu giai the, pha sah,,. dac biet la trong hoan canh hien nay, cac quy dinh phap luat cua Viet Nam lien quan den viec
"chon" doanh nghiep con nhieu diem phdc tap, Viec tU van cua luat su nhu mdt ngUdi hieu biet phap luat va thyc tiln c6 the tranh cho doanh nghiep cac nil ro phap ly den td nhieu phfa nhU ngudi lao dong, ddi tac, chij nd, con no, cd quan thue va cac cd quan nha nUdc khac.
Qua thyc tien hoat ddng tU van phap luat cho tha'y, hinh thdc tU van c6 hai loai, tU van bang mieng va bang van ban, Vdi cac vu viec c6 tfnh chat ddn gian, luat sU c6 the tU van bang mieng, cac khach hang thUdng gap gd luat sU de tim hieu ban chat phap ly ciia vu viec tren cd sd dd giup ho tim giai phap de bao ve quyen ldi hdp phap mot each - nhanh chong, co hieu qua. Tuy vay hoat ddng tU van phap luat la mot hoat ddng da dang, phiic tap doi hoi mgt qua trinh lao dong tri dc. Ddi vdi hinh thu'c tU van bing van ban van phai thyc hien nhu tU van bang mieng, nhUng sau dd luat sU phai the hien y chf ciia minh bang van ban de gOi cho khach hang. Hinh thdc thd hai s§ giiip doanh nghiep vda va nho cd cd sd nghien ciru, danh gia va la mot dam bao tUdng ddi chac chin khi dUa ra met quyet dinh trong hoat ddng san xuat kinh doanh ciia minh,
2.2. Vai tro cua luat su trong viec tranh tung doi vdi doanh nghiep
La mot phap nhan tham gia vao qua trinh san xuat, kinh doanh, trao ddi, giao dich thUdng mai, nhieu
Dan chu & Phap luat
So chuyen de veH6 traphapHcho^oanh nghiep
doanh nghiep se khong tranh khoi viec phat sinh tranh chap vdi nhieu chii the khac nhau ve dan s y thUdng mai, hanh chfnh, lac ddng va phai tham gia vao qua trinh td tung ciia cac cd quan phap luat mot each chii dgng hoac bj dong, dac biet la cac doanh nghiep vda va nho gap nhieu kho khan ve hd trd hay dieu kien dUdc tU van phap ly nhU noi tren. Trong thdi die'm kho khan do, sy ho trd cua luat sU cd the la cai phao giiip cac doanh nghiep nay vUdt qua giai doan nguy hiem.
Hien nay vai tro ciia luat sU trong qua trinh td tung da dUdc cai thien mot each dang ke. Theo quy dinh tai Dieu 3 Luat Luat sU nam 2006, chiic nang xa hdi ciia luat sU la: "Hoat dong nghe nghiep ciia luat sU nham gop phan bao ve cdng ly, phat then kinh te va xay dyng xa hdi cong bang, dan chii, van minh".
Oieu 4 quy dinh dich vu phap ly ciia luat sU nhu sau: "Dich vu phap ly cua luat sU bao gom tham gia td tung, tu van phap luat, dai dien ngoai tranh tung ciia khach hang va cac dich vu phap ly khac", Bg luat Td tung dan sy cung da the' hien rd quyen dUdc cc luat sU ciia cac dUdng sy
Trong thyc te, doanh nghiep cd the vudng vao nhieu loai thu tuc td tung rat phdc tap nhu td tung hanh chfnh, dan sy, thUdng mai, lao ddng,,, neu tU van phap luat cho cac doanh nghiep da la mgt cong viec ddi hdi nhieu tri tue, kinh nghiem va
ky nang thi luat sU ho trd trong. qua trinh td tung con doi hdi nhieu hdn the, Trong giai doan nay, neu khong c6 sy trd giup ciia luat sU thi doanh nghiep chac chan se gap rat nhieU bat ldi do cac quy dinh ve td tung rat phdc tap, ddi hdi nhieu thdi gian va hau qua td viec khong tuan thu dung thu tuc nay se rat nang ne. Ty tham gia td tung, doanh nghiep se khong dii thdi gian theo dudi, sy hie'u biet phap luat td khi nop don, nghien cifu ho sd, tim hieu van ban phap ly, phan tfch tai lieu, chdng cd, giai trinh vdi cd quan cd lien quan cho den viec bien luan trudc toa, Trong giai doan nay, vai trd cua luat • sU trong viec tU van, hd trd phap ly, bao ve quyen ldi hdp phap cho doanh nghiep dUdc the hien rd net va sau sac nha't bdi nd anh hUdng tryc tiep tdi quyen ldi ciia hg,
Trcng kinh doanh, nhieu doanh nghiep chUa coi trgng yeu td phap luat, kinh doanh can hUdng tdi muc tieu ldi nhuan, nhUng quan trong hdn phai bao dam an toan phap ly, Vi neu doanh nghiep kinh doanh trai phap luat, thi ldi nhuan c6 dugc se bi phap luat tudc bd. Din dat doanh nghiep di trong hanh lang phap ly an toan la vai trd ciia ngudi hanh nghe tU van phap luat, trong do c6 luat sU,
Trong hoan canh kinh te phat then, giao thUdng ngay cang nhieu va Idn hdn, phap luat se ngay mdt hoan thien hdn, dieu chinh chat che hdn cac hoat ddng kinh doanh ciia
doanh nghiep, mat khac trong bdi canh hgi nhap qude te dang ngay mot sau rdng, cac quoc gia thUdng xuyen ky ket cac hiep dinh thuong mai song phUdng vdi nhau, tfch cUc tham gia vao cac td chdc kinh te qude te... thi nhOng quy dinh phap luat ve kinh doanh la vo cung phdc tap. Hien nay do sU phat then ciia nen kinh te va qua trinh hoi nhap kinh te quoc te, dac biet la sau khi Viet Nam gia nhap To chdc ThUOng mai The gidi (WTO), tham gia vao mot san chdi vdi nhieu cd hgi cho sy phat trie'n kinh te - xa hoi cua dat nude nhung cung nhieu thach thdc, rui ro phat sinh td cac hoat dong dau tu, kinh doanh thUdng mai, dac biet trong.ITnh vUc phap ly dan den nhu cau ve tu van phap luat trong xa hoi tang cao, TrUdc sy da dang ciia cac kien thdc phap luat trong va ngoai nude, vdi vi trf, nang lyc ciia minh, cac doanh nghiep nho va vda se khdng tranh khoi lung tung khi va cham vdi he thdng phap luat, vi vay vai trd cua luat sU ngay cang dUdc khing dinh hon nUa trong ITnh vUc tU van phap luat va tham gia td tung gdp phan quan trgng va hUu hieu bao ve quyen va ldi fch hdp phap trong hoat dong dau tu, kinh doanh trong va ngoai nUdc, ngan ngda cac hanh vi Ida dao, tao sU yen tam dau tu, kinh doanh ciia cac td chdc, ca nhan trong nen kinh tethi trudng hdi nhap phat then nang ddng nhung cung khong kem phin phdc tap hien nay •
