MOT SO KET LUAN VA KIEN NGHI
CUA DE TAI CAP NHA NU6C: "XUNG D O T XA H O I VA
/C^DONG THUAN XA H O I TRONG QUA TRINH PHAT TRIEN XA HOI VA QUAN LY PHAT TRIEN XA HOI: CO S6 LY
LUAN VA THUC T I £ N "
Vd Khdnh Vinh*
T
ren co sd nghien cdu nhung van de Ijch sd, ly luan, kinh nghiem the gidi vd xung dot xa hpi va ddng thuan xa hdi;thuc trang xung dot xa hdi va ddng thuan xa hpi d nudc ta trong thdi gian qua va nhiing xu hudng van dpng va phat trie'n cda xung dot xa hdi va ddng thuan xa hpi d nudc ta trong thdi gian tdi; nhirng luan cd khoa hpc cho viec xay dung quan didm, djnh hudng phdng ngda va giai quye't xung dot xa hdi, cung cd va phat trien ddng thuan xa hdi trong phat trie'n xa hdi va quan ly phat trien xa hpi, de tai dua ra mot sd ke't luan va kie'n nghj nhu sau:
1. Can nhan thflc dung dan, day du va sau sac ve vai tro va tinh ta't yeu lich su ciia xung dot xa hpi va ddng thuan xa hpi trong phat trien xa hpi; phdng ngfla va giai quyet xung dot xa hpi va ciing cd, phat trien ddng thuan xa hpi la nhiimg npi dung quan trpng cua quan ly phat trien xa hpi d nudc ta
Xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi la nhiing hien tupng ddng hanh vdi qua trinh phat tridn xa hdi, d dau cd con ngudi, d dd cd xung dot xa hdi va ddng thuan xa hpi. Td xa xua, con ngudi da quan tam nghien cdu vai trd cua chdng dd'i vdi ddi sd'ng xa hpi, ban chat, nguyen nhan cua xung dot xa hdi, cac bien phap phdng ngfla va giai quyet xung dot xa hdi; ban cha't, co sd va cac giai phap cung cd, phat trien ddng thuSn xa hdi. Tren mpi mdc dd nhan thdc ve cac qua trinh xa hdi, chu
* GS.TS. Luat hpc, Pho Chu tjch Vien Khoa hoc xa hoi Viet Nam.
nghTa Mac thda nhan su tdn tai khach quan cda xung dot xa hpi va ddng thuan xa hdi, coi xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi la nhirng hien tupng tai ye'u cda ddi sd'ng xa hpi.
Ket qua nghien cdu Ijch su, ly luan vd xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi va thuc tidn xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi la co sd cho viec khang djnh rang xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi la nhiing hien tupng mang tinh ta't ye'u Ijch su, gan lidn vdi phat trien xa hdi, ddng vai trd nha't djnh dd'i vdi su phat trien xa hdi.
Xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi la nhiing hien tupng xa hdi cd md'i lien he chat che vdi nhau, cd sir chuyen ddi thuan nghjch lin nhau, gan ket lan nhau nhu hai mat trong qua trinh phat trie'n xa hdi. Ca xung dot xa hdi lan ddng thuan xa hdi ddu cd mdi lien he, phu thudc va tac ddng de'n nhiing thay ddi cua ddi sdng xa hpi tren cac mat kinh te, chinh trj, xa hdi, tinh than... O mdi giai doan phat trien xa hdi cu the deu cd mdt trang thai xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi hien thuc tuong dng.
Trang thai xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi la mot trong nhirng chi sd phan anh chat lupng cua su phat trien xa hpi.
Quan ly phat trien xa hpi bao gdm nhieu nhiem vu va ndi dung. Can phai nhan thuc dung dan rang phdng ngda, giai quye't xung dot xa hdi va cung cd, phat trien ddng thuan xa hdi la mdt nhiem vu, mot ndi dung quan trpng, thudng xuyen cua quan ly phat trien xa hdi. Nhiem vu, ndi dung nay gan lien vdi cac nhiem vu va ndi dung khac cua quan ly phat tridn xa hdi. Viec thuc hien cd ke't qua nhiem vu nay gdp phan tao ra nhung co sd viing chac cho viec thuc hien cac nhiem vu
VA PHAP LUAT SO 312010%
khac, cho su phat trien tien bd, bdn vung, dn djnh dat nudc.
2. Can tang cudng nghien cflu nhieu hon, CO ban hon, sau hon, toan dien hon nhflng vain de lich sfl, ly luan va thuc ti^n ve xung dot xa hpi va ddng thuan xa hpi de xay dung dupc he thdng nhan thflc ly luan ve xung dot xa hpi va ddng thuan xa hpi lam co sd nhan thflc, ly luan cho viec phdng ngfla, giai quye't cd hieu qua xung dot xa hpi, tang cudng ciing cd va phat trien ddng thuan xa hpi tren thuc te gdp phan bao dam dn djnh xa hpi, thuc day phat trien xa hpi
Nhiing hieu biet Ijch su va ly luan vd xung dot xa hdi va ddng thuan xa hpi cd y nghia nhan thdc dac biet quan trpng dd'i vdi viec phdng ngda, giai quyet xung dot xa hdi va cdng cd, phat tridn ddng thuan xa hdi tren thuc te. O nudc ta hien nay, he thd'ng tri thdc mang tinh ly luan ve xung dot xa hdi va ddng thuan xa hpi chua dupc hinh thanh mdt each CO ban, he thd'ng. Thuc ti6n phdng ngda, giai quye't xung dot xa hpi va thuc tidn cung CO, phat trien ddng thuan xa hpi; thuc ti6n dao tao dpi ngu can bd quan ly xa hpi;
thuc tidn quan ly phat trien xa hpi d nudc ta ddi hdi phai cd he thd'ng tri thdc dd.
Can xay dung va hinh thanh each tiep can da nganh, lien nganh, da phuong dien, da cap dp, tdng thd, he thd'ng, toan dien (triet hpc, chfnh trj hpc, kinh te hpc, luat hpc, xa hpi hpc, tam ly h o c . ) trong nghien cdu xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi, bdi le, xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi la nhirng hien tupng xa hdi phuc tap, da dang, nhieu khfa canh gan lien vdi tat ca cac ITnh vuc cua ddi sd'ng xa hdi. Cach tie'p can dd se cung cap nhung kie'n thdc toan dien, hOu fch cho nhan thdc va thuc hien viec quan Iy phat trien xa hdi trong bd'i canh ddi mdi dang di vao chieu sau va chidu rdng d nudc ta hien nay.
Tren phuong dien ly luan, can tap trung lam sang td co ban, sau sac, toan dien hon va phd bien rpng rai den dpi ngu can bd hoach
djnh chfnh sach phat trien xa hdi, quan ly phat trien xa hpi, can bp lanh dao, quan ly cac cap nhung tri thdc ly luan mang tfnh he thd'ng ve xung dot xa hdi va ddng thuan xa hdi lam co sd nhan thdc cho viee phdng ngda, giai quye't xung dot xa hdi va cung cd, phat trien ddng thuan xa hdi trong thuc tidn.
Tren phuong dien thuc tidn, cin tang cudng tdng ke't thuc tidn, nghien cflu thuc nghiem mdt each co ban, toan dien, cd he thd'ng, thudng xuyen vd xung dot xa hpi va ddng thuan xa hdi, xay dung he thd'ng co sd du lieu vd xung dot xa hpi va ddng thuan xa hdi nham cung cap nhflng kinh nghiem thuc tidn va hieu biet thuc tidn cho viee phdng ngda, giai quye't xung dot xa hdi va cung cd, phat trien ddng thuan xa hdi.
Tren phuong dien td chflc, trong cac td chdc nghien cflu khoa hpc va giang day hien cd vd khoa hpc xa hdi, ve quan ly phat trien xa hdi can thanh lap cac co ca'u tuong dng nghien cdu ve xung dot xa hdi va ddng thuSn xa hdi hoac ly tudng hon la thanh lap mot td chuc nghien cdu khoa hpc lien nganh ddc lap ve xung dot xa hoi va ddng thuan xa hpi vdi ten gpi, chang ban "Vien xung dot hpc va ddng thuan xa hpi".
Can xay dung ndi dung giang day nhiing kie'n thdc ve xung dot xa hdi va ddng thuSn xa hdi trong ndi dung chuong trinh dao tao dpi ngii can bp lanh dao, quan ly cac ca'p trong he thd'ng cac trudng Dang, cac trudng cua Nha nudc, cac trudng thudc cac td chdc chinh trj - xa hpi. Nang cao nang luc phdng ngua va giai quye't xung dot xa hdi cho dpi ngu can bd lanh dao, quan ly cac cap, dac biet, can bp cap co sd.
3. Phdng ngfla va giai quyet xung dot xa hpi la vain de bflc thiet hien nay, ddng thdi la vain de chien luge lau dai trong qua trinh phat trien dait nudc, do vay, can xay dung quan diem tdng the ve quan Iy xung dot xa hpi
Xung dot xa hpi la mdt hien tupng gan lien vdi qua trinh phat trien xa hpi. Phat trien xa hdi dn dinh, ben viing la trang thai phat trien xa hpi ma d dd cd su tdn tai cua xung
^^.\x\N\xvv^N.N^^^^^^^}^^^{}^^^l5^^^55:5^l55555^j5j5555^ 'dTSOKETlVANVA...
dot xa hdi nhung khdng anh hudng Idn de'n su phat trien xa hdi, d dd xung dot xa hdi dupc phdng ngfla va giai quye't cd hieu qua.
Khdng the cd trang thai phat trien xa hdi ma khdng cd xung dot xa hpi, d tiing giai doan phat trien xa hdi cd mdt trang thai xung dot xa hdi nha't djnh, do vay, phdng ngfla va giai quye't xung dot xa hpi vda la nhiem vu cua tittig giai doan vfla la nhiem vu cua qua trinh phat trien can dupc thuc hien cd hieu qua de gdp phan thuc day xa hpi phat trien dn djnh, ben virng.
Can phai xay dung quan diem nhan thflc mdi vd phdng ngua va giai quye't xung dot.
Quan diem nay can phai dupc xay dung tren CO sd nhan thuc ly luan va nhan thdc thuc tidn. Quan diem nay can xac djnh rd:
Muc tieu cua phdng ngfla va giai quye't xung dot xa hdi la tao ra nang lire, kha nang phdng ngda, ban che mdi trudng, kha nang lam xuat hien xung dot xa hpi, ngan chan, day lui va khac phuc xung dot xa hdi trong qua trinh phat trien xa hdi.
Phdng ngua va giai quye't xung dot xa hpi phai quan triet cdc quan diem sau day: 1) La cdng viec khd khan, phuc tap, lau dai, gan lien vdi qua trinh phat trien dat nudc; 2) La mdt trong nhirng npi dung, nhiem vu cua quan ly xa hdi, phai dupc tien hanh cd td chdc va cd ke hoach, lien tuc va thudng xuyen, true tie'p va long ghep vao cac mat cdng tac Idn cung nhu cdng tac hang ngay va phai coi day la cdng tac cda toan xa hdi; 3) Phat huy sdc manh tdng hpp cua toan bd he thdng chfnh trj, toan xa hdi, su dung mot each cd he thd'ng va ddng bd cac giai phap chung cung nhu cac giai phap cu the, bang nhidu hinh thdc va bien phap phat ddng quan chung nhan dan tham gia phdng ngua va giai quye't xung dot xa hpi; 4) Can phai cd sir lanh dao, chi dao thudng xuyen va toan dien cua cac cap uy dang, cua cac cap chfnh quyen, theo phuong cham td co sd, tap trung giai quye't dflt diem nhirng xung dot xa hdi xay ra; 5) Phai dupc tie'n hanh tren co sd khoa hpc va thuc tidn, tie'n hanh ddng bd nhung cd trpng tam, trpng diem vdi nhiing
budc di vung chac; 6) Phai gan lidn vdi viec giu vung dn djnh chinh trj, kinh te, xa hpi, tao mdi trudng thuan Ipi cho phat trien dat nudc.
Cdc gidi phdp phdng ngda va giai quye't xung dot xa hpi bao gdm: Cac giai phap kinh te- xa hdi; cac giai phap chinh trj - tu tudng;
cac giai phap tam ly - xa hdi (tam ly nhdm, tam ly dan tdc, tam ly tdn giao...); cac giai phap td chdc quan ly xa hdi; cac giai phap ngoai giao, dd'i thoai, giao tiep true tiep; cac giai phap tuyen truyen, giao due, tac dpng vao y thdc cua con ngudi; cac giai phap cda cac td chuc phi nha nudc; cac giai phap phap luat va phi phap luat.
4. Can phai xay dung quan diem tiep can mdi ddi vdi viec phdng ngfla va giai quyet xung dot xa hpi la quan ly xung dot xa hpi
Quan ly xung dot xa hpi la mot ITnh vuc mdi cua quan ly xa hpi. Quan ly xung dot xa hpi, mdt mat phai dua vao nhiing hidu bie't chung vd quan ly xa hpi, mat khac phai dya vao nhiing hieu bie't ly luan va thuc ti6n sau sac ve xung dot xa hpi.
Quan ly xung dot xa hpi can phai can cd vao nhu:ng luan diem mang tfnh nguyen tac sau day:
Thd nha't, quan ly xung dot, xet vd thuc cha't, do Id qudn ly con ngudi, do vay, tat ca nhung gi lien quan de'n nhirng ngudi tham gia xung dot - tat ca dpng co, hanh vi cda con ngudi tham gia xung dot, nhirng ye'u td chu quan va khach quan, vat chat va tinh than hop ly va nhiJng yeu td khac tac ddng den con ngudi can phai dupc can nhac day du trong quan ly.
Thd hai, quan ly xung dot xa hdi - do Id qudn ly cdi ngang bdng. Trong sd nhirng ngudi tham gia xung dot, ve nguyen tac, khdng cd ngudi hoan toan khdng cd quyen hoac hoan toan sai trai. Nhiing ngudi tham gia chinh trong cupc xung dot xa hdi cd the di de'n thda thuan vdi nhau neu nhirng yeu cau ma hp cho la co ban dupc can nhac den.
Nhin td khfa canh dan chu cua su dieu chinh
IHA NUdc VA PHAP LUAT SO 3/20m
xung dot xa hdi, se la khdng cd trien vpng neu tach mdt ben ra khdi su dieu chinh, bd qua nhung quan diem ca nhan cua nhiJng chu the rieng biet cua tinh hud'ng xung dot.
Thd ba, quan ly xung dot xa hdi nhin td goc dp chinh trj - phap luat, do Id qudn ly cdc nhom lan, qudn ly sd dong. Didu dd ddi hdi phai su dung tdng the cac hinh thdc, phuong phap, giai phap de didu chinh, phdng ngda va giai quyet xung dot xa hpi va trong quan ly can can nhac Ipi ich cda cac td chdc dai dien cho quan chung nhan dan, trinh dp nhan thdc cua quang dai quan chdng nhan dan, xu hudng phat trien chung va khach quan cda cac sir kien dang di6n ra.
Thd tu, quan ly xung dot xa hdi, va day la luan diem quan trpng nhat. Id qudn ly tren nen tdng co Igi ich. Viec tuan thd nghiem tdc nguyen tac nay se bao dam cho viec phdng ngda va giai quyet xung dot cd hieu qua, bdi le lai ich da dupc nhan thdc cua nhiJng ngudi tham gia xung dot la chiec chia khda de phdng ngua va giai quyei cd hieu qua tinh hudng xung dot, la dieu kien tai yeu cua su thda thuan cda cac ben xung dot.
Quan ly xung dot xa hpi ddi hdi phai cd sir didu chinh xung dot, phai nam bat day du thdng tin ve xung dot, phai dua vao viec phan tfch dung thuc chat xung dot xa hdi tren ta't ca cac phuong dien bie'u hien cua nd.
Can phai sd dung cac hinh thdc tac ddng khac nhau de phdng ngda va giai quye't xung dot xa hpi. Dd la tac dpng vao nguyen nhan cda xung dot xa hdi va tac dpng chfnh vao qua trinh xung dot xa hdi va cac hau qua cua xung dot xa hdi. Quan ly xung dot xa hdi phai bang phap luat, bang cac quy pham xa hpi, bang trung gian hda giai, bang ddng thuan xa hdi, bang duy tri sir hpp tac.
5. Phap luat hda xung dot xa hpi de phdng ngfla va giai quyet xung dot xa hpi
Phap luat hda xung dot xa hdi de phdng ngua va giai quyei xung dot xa hdi la hudng quan trpng trong quan ly xung dot xa hpi.
Day la mot trong nhOng phuong thdc cu thd dupc su dung rpng rai de' phdng ngda va giai quyet xung dot xa hpi. Phdng ngda va giai
quye't xung dot xa hdi can phai dya vao phap luat. Day la phuong thdc mang tinh chinh thdc, dupc mpi ngudi thda nhan, mang tfnh cudng che va gia tri bat budc chung. Qua trinh phap luat hda xung dot la hinh thdc van minh, hien dai cua viec dieu chinh, phong ngda va khac phuc xung dot xa hpi.
Qua trinh nay din den viec trat tu hda nhdng ddi hdi, nhung kien nghj, nhimg mong mud'n, nhung Ipi fch cua nhung ngudi tham gia xung dot xa hpi; thiet lap cac td chdc trung gian gdm nhung dai dien cd tham quyen, trung lap, dan chu, khach quan de phdng ngfla va giai quyet cac xung dot xa hOi;
trat tu hda didn bien cua xung dot xa hpi de phdng ngda va giai quyet xung dot xa hpi.
Can phai xay dyng mdt dao luat vd phdng ngua va giai quyet xung dot xa hdi.
Can ket hpp chat che viec phdng ngda va giai quyet xung dot xa hdi bang phap Mt vdi viec phdng ngua va giai quyet xung dot xa hdi bang cac quy pham xa hdi khac nhu cac quy pham chfnh trj khdng cd tfnh chai phap ly, cac quy pham dao ddc, cac quy pham tdn giao, cac quy pham huong ude va cac quy pham khac. Tat ca cac loai quy pham dd tao nen nen tang quy pham mang tfnh he thd'ng, toan dien cho viec phdng ngda va giai quye't xung dot xa hdi.
6. Nang cao nhan thflc ve ddng thuan xa hpi, xay dung, tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hpi la nhiem vu bflc thie't va lau dai cua each mang Viet Nam, ciia qua trinh ddi mdi dait nudc, la nhan td quan trpng gdp phan phat trien xa hpi dn djnh, ben vflng
Ddng thuan xa hdi la mdt gia trj tinh than cd y nghTa va vai trd to Idn ddi vdi tie'n trinh phat trien cua mdi qud'c gia, mdi cong ddng dan tdc. Trong Ijch su phat trien ciia Viet Nam, ddng thuan xa hpi ddng vai trd rai to Idn trong viec tao nen khd'i dai doan ket dan tdc, didu dd da duoc the hien rd net trong Ijch su bao ve va xay dyng dat nudc cua dan tdc Viet Nam tfl xua, cung nhu trong sy nghiep each mang ma Dang va nhan dan ta da va dang tien hanh. Ddng thuan xa hpi
MOT SO KET LUAN VA i..
cung vdi cac gia trj tinh thin khac nhu chu nghTa yeu nudc, tinh than doan ke't, tfnh cd kei cdng ddng, tinh than khoan dung, tinh than nhan nghTa da tao nen he gia trj tinh than eua dan tdc Viet Nam trong sud't chidu dai Ijch sfl. Ddng thuan xa hdi la mdt trong nhung ye'u td quan trpng hang dau gdp phan phat trien da't nudc, tao nen ddng lyc thyc hien thanh cdng muc tieu xay dyng chu nghTa xa hdi d nudc ta.
Qua trinh ddi mdi dai nudc, phat trien xa hdi, mdt mat phai dya vao ddng thuan xa hdi va mat khac phai tao ra trang thai ddng thuan mdi thyc chat hon, rdng Idn hon, sau hon.
xay dyng, tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hdi trong qua trinh phat trien xa hdi ddi hdi phai giai quyet td't hon mau thuan giua cac mat dd'i lap; bao dam hai hda Ipi ich vat chat va tinh than va giai quye't hpp ly mau thuan vd mat Ipi ich; xac djnh dung muc tieu, ly tudng, djnh hudng chung cua sy phat trien; phat huy dan chu va thuc hien cdng bang xa hdi; giii gin va phat huy cac gia trj truydn thd'ng van hda; nang cao nhan thdc vd trach nhiem cda cac ca nhan, cac lyc lupng trong xa hdi; xay dyng va cung cd nidm tin;
bao dam va bao ve cd hieu qua quyen con ngudi, sy phat trien cua con ngudi...
Xay dung, tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hdi phai dupc tien hanh ldng ghep vao viec trien khai thyc hien cac nhiem vu chie'n lupc cua sy phat trien xa hdi va dya vao he thd'ng cac quan diem va giai phap nha't djnh. Dd la: he thd'ng cac giai phap chfnh trj - tu tudng; he thd'ng cac giai phap kinh te; he thd'ng cac giai phap xa hdi;
he thd'ng eac giai phap van hda, tinh than; he thd'ng cac giai phap phap luat; he thd'ng cac giai phap khac.
7. Can long ghep viec phdng ngfla, giai quyet xung dot xa hpi va xay dung, tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hpi vao cac npi dung ciia dudng Idi, chii truong, chinh sach phat trien dat nudc
Trong qua trinh hoach djnh va td chdc thuc hien dudng ldi, chu truong, chfnh sach phat tridn mpi mat cua dat nudc viec phdng ngda, giai quyet xung dot xa hdi va xay dyng, tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hpi phai dupc nhan thdc, the hien nhu mdt ndi dung trong dudng ldi, chu truong, chfnh sach ndi tren ca d pham vi toan qud'c lan d pham vi tflng dia phuong. Dieu dd cung cd nghTa rang viec hoach djnh va td chdc thyc hien dudng ldi, chu truong, chfnh sach phat trien d cap toan qudc va d tung dja phuong lam sao de tao ra kha nang Idn nhat trong viec phdng ngua cac xung dot cd the xay ra, hinh thanh cac co sd, dieu kien mdi bao dam cho ddng thuan xa hdi dupc tang cudng cung cd va phat trien.
Hoach djnh va thyc hien chfnh sach phat trien tdng the cac ITnh vyc kinh te, chinh trj, xa hdi, van hda, mdi trudng va trong tdng ITnh vyc ndi tren mdt each hai hda, hop ly nham khac phuc mdt each td'i da sy xung dot vd cau true va chdc nang boat ddng trong phat trien va tang cudng cdng cd va phat trien ddng thuan xa hdi. Viec hoach djnh va td chdc thyc hien chfnh sach phat trien tdng the va cho tung ITnh vyc cu the can phai dy bao va can nhac dupc nhCrng he luy do viec thyc hien cac chinh sach dd mang lai de phdng ngda tdi da cac nguyen nhan lam xuat hien xung dot xa hpi, ddng thdi tao ra nhiing co sd, didu kien mdi bao dam cho viec tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hdi.
Can nghien cdu sy tac ddng cua viec thyc hien dudng ldi, chu truong, chinh sach ddi mdi de'n trang thai cda xung dot xa hdi va cua ddng thuan xa hdi trong qua trinh phat trien. Lam sang rd ban nhiJng thanh qua cua cdng viec ddi mdi trong tat ca cac ITnh vyc khac nhau cua ddi sd'ng xa hdi chinh la cac CO sd, dieu kien mdi cda viec tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hdi, ddng thdi ciing la nhirng nhan td phdng ngua va ban che xung dot xa hdi.
(Xem tie'p trang 17)
^"TRUNG HOA PHAP HE".
Luc Gia dd xudng khdng gat bd phap trj ma chi giao chflc nang cua Phap gia cho Nho gia ma thdi. Thdi Tam qud'c, Tao Thao ndi tieng da muu thu thuat va tan ac nhung lai ludn ndi den nhan - 16 - nghTa - tri - tin la mpt minh chflng sinh dpng, la hinh bdng sac net cua cac quan cai trj "Am Phap duong Nho".
Didu dd cho thay: cac trieu dai phong kien sau nay, tren danh nghTa thi Nho giao (he tu tudng chinh thd'ng) - cyc luc phan ddi phap trj, coi dd la tan bao, ba dao, that nhan nghTa.
Nhung tren thuc te, cdc nhd cdm quyin van su dung triet di tU tuang plidp (ri de qudn ly dd'i nuac. Tfl ddi Han trd di, tu tudng phap trj cua Han Phi Tfl da md di trudc tu tudng Khdng Manh, "Nho giao nguy6n thuy da bien thanh Khdng giao phong kien. Va su thang th6' cua Khdng giao trong cac trieu vua phong kien khdng ban la sy thang the ma thyc chai cac nha vua phong kien ben trong thi ap dung phap trj, b6n ngoai thi de cao Nhan trj"'\ Duang Nlio dm Phdp nhu mpt ldi giai vd cung dpc dao, khdn kheo va tinh
vi duoc rut ra td thyc tidn chinh trj phong kien Trung Qud'c va trd thanh dac trung co ban cda cac md hinh cd anh hunfng \an hoa Trung Hoa.
Tu nen tang ban dau la hpc thuyet due trj cda Khdng Tu va phap trj cda Han Phi Tu, bang sy tdng k6i sau sac thyc tidn ljch su duong thdi (thdi ky Tan - Han), Ddng Trpng Thu, Luc Gia, Luu Ham va cac the he ly luan gia phong kien da khdng ngdng tim tdi, sang tao va phat trien ly luan theo nguy6n tac Le - Hinh ki( hgp va hp da hoan thanh xuai sdc nhiem vu xay dyng nen tang tu tudng chinh trj - phap ly cua ch6' dp phong kien trung uang tap quyen tdn tai hem hai ngan nam.
Trong bd'i canh xay dyng Nha nudc phap quyen d Viet Nam hien nay, viec tiep thu mpt each chpn loc kinh nghiem quan ly dai nudc khdng chi cda cac qud'c gia hien nay ma ca cda cac qud'c gia trudc day tren the gidi (nhu kinh nghiem da n6u cda cac tridu dai Trung Hoa) cd y nghTa quan trpng.
'Viet Dang - Le Van Dupc (1991), Thiidt tri nuac cua ngUdi xUa,'H\b.lp.'i\6Ch'\M\n\\,U.2Q\
(Tiep theo trang 7 - Mgt sd kit ludn ...)
8. Hoan thien cac giai phap phdng ngfla va giai quyet xung dot xa hpi; tang cudng Cling cd va phat trien ddng thuan xa hpi
Xay dyng he thd'ng chfnh trj trong sach, virng manh la nhan td quan trpng nhai de phdng ngfla, giai quyei xung dpt xa hpi va la nhan td bao dam, tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hpi. Djnh hudng co ban la khdng ngflng xay dyng, cung cd ddng bd, toan dien he thd'ng chinh trj tfl trung uang den dja phuang, co sd ca v6 chinh trj, tu tudng, td chuc va can bp.
Ddi mdi va hoan thien chinh sach, phap luat lien quan tryc tie'p den boat dpng d co sd va gan lien vdi quyen loi, nghTa vu cua ngudi
dan; hoan thien chinh sach, phap luat ve dai dai; hoan thien chinh sach tai chfnh, ngan sach cho cO sd; hoan thien chfnh sach ddi vdi can bp CO sd; hoan thien chinh sach, phap luat vd lao dpng; hoan thien chinh sach, phap luat v6 mdi trudng; td chdc thyc hien td't quy che' dan chu d co sd, khac phuc te quan li6u, tham nhiing, mat dan chd, gay phidn ha cho nhan dan; chd dpng giai quy6i ddt didm khieu nai, td cao, cac mau thuSn, tranh chap, xung dpt ngay tai ca sd.
Nang cao nang lyc phdng ngua, giai quyei xung dpt xa hpi; tang cudng cung cd va phat trien ddng thuan xa hpi cho dpi ngii can bp lanh dao, quan ly cac cap, dac biet la cap CO sd.
17
