• Tidak ada hasil yang ditemukan

KEMIS 2 FEBRUARI.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "KEMIS 2 FEBRUARI. "

Copied!
8
0
0

Teks penuh

(1)

KEMIS 2 FEBRUARI.

aa NN MANA nam PMN Kanaan Ka SPAN MEN

1939

N

KEMIS

Maa aan aaN NN

12 RAJAG. 1357

mms

(PANGAOS LANGGANAN Ay PANGAOS ADVERTENTIE

Sasasihna f 1,50 #sakwartaal f 4,50 ' . Sadjadjar kolom. . ... f 0.20

Loeareun Indonesia, . . . . f 6.— Pangsasutikna sakali moeat f 2 50

Losse-nummer , « ... 10 sen Pamajaranana kedah ti pajoen

Pamajaranann kedah ti pajoen

Dikaloearkeun koe ' Redactie & Administratie

Pagoejoeban PASOENDAN Oude Kerkhofweg 34 36

Typ. Pengharepan Bandoeng. Tel. 1520 BANDOENG.

Lambaran ka I Taoen ka XVI!

No. 27 Dikaloearkeun 2 lambar Hoofdredacteur: MOHAMAD KOERDIE.

Poegoeh bae, delil kasam Katho- |toeng, kos Pagoejoaban Pasoendan Ika boemina, S3aggeus kakaratak ka Jis noa ditjoetat di loahoer teh| Tjabang Lsbak katost Pasina gaus | goah djeung beuteung njararatoe,

“ e tioepar kos pertanjsan kekentong | d:ajakeun gempoengan tempatna di | taroes ngagordol beas sakaroeng.

Waktse Pastoor Ten Berge rek (Katholiek bisu mah, tjoepar teu (HIS Pasosndan | Tasmanlaan) Ea koe waranina, padahal boemi ninggalkeun Bandoeng, ngetjse- (njesa saketjap-ketjap atjan. Demi nos baris dipedar kosldjrg Naib teh pagigir2 djeung

keun pingpinan De Koerierl Bsrcraving, opvoeding, Gods!djoeragan Assistant - Wadana teh Ikawadanan ! tarompet Indi: cha Katholieke Partij | Voorz'enigheid erz. 6:2, teh ledisJaja 2 pasal nja eta :

—djaman dikaloasrseun di 1eulkalindih kos hajam ngendogna| 1 Geldschietersordonnantie, kota--nos noelis dibere ,tandajamas. Teungtevingeun, teu karoe-| 2 Luchtbescherming.

mata“, boekos nos di antarana di nja-roenjaeun kos nos njisun| Sanadjan ti malem Minggoena susi djedjar tjetjekelan Koomseh (daliloa, prof dr A Stegar, kalimah (hcedjan taja eureunnp, tapi noe Katholieke Staatspar'ij di Neder-| meunang natap meunsng ngossap|scemping kana eta rioengan njos

land terbadep politiek djadjahan, (teuing, meunang ngoekir meunang | gemakeun, l

djedjer noe oga djadi tjatjekalanana | ngalis, ditjoretan diganti kos gam Bestuur Pugoajoebun, nose dion- IKP, doeloerna stswasdina par'ij (bar hajam ngendog amss ! dang : |

Katholiek di nagri keseboei tado.|, Disina ditjakar hajam .,.. N shdatoel Oslama

Endog hajam....

TJIANDJOER

Njaroehoenkeun tanah

di Pangadegan tea. |

Ka toekang koengsi dibeberksun dina 8.k. jer 707 rahajat desa

Pangadegan ond. Pagelaran, geus

Djedjsr tjetjekelan nose geus| Naba pertanjaan sarorpa kitoe| ' Moehammadiah aja» taoenna njaroahoenkeun tanah

sababaraha kali digoegat kos Sip.,ylain — njoepakaun (desavoueran)| Pansioan bond pisawaheun tapi boeahoa nihil

nja eta kateranganana atawa (kana dslil tadi noe dipake agosl| PIR (Per. Istri Rangkas) (teu dikuboel),

) Noeroetkeun katerangan, koe

PS,”

pabeim djeung kajakinsnena prof | koe oemosmna kaoem Katbcliek |

Aisjiah djeung PPST Djrg, Wadana Soekanegara djsung

dr A. Steger (RK Stsatsparti) dilka bangsa Iidonesia nose hajang |

Haiste Kamer anoe dilsankeun (lesot tinw lalandian bangsa dja-| Ti pihak politis djeung Justitie Djrg. A W Pagelsran ata noe

tanggal 1S April 1924. ijahan ? djaba ti inleider (aw) nja eta|baroetoeheun kos tanah teh waktoe

Ngarioetoa pisan, harti ketjap Kaharti, kamaloam nos matak (Msntri politis BB djeung Djaksa. |'su geus noengtoet Sana

iwidian

GA

ngadjadjah teh tjauk partii kasa ajauna kitos dibartiksur ana kos| Diam 12-10 pasamcan diboska kabostoehna nja @|

boet di losboer mah dion ka tosan aa Nan dieung koe djoeragan Djsjaroekmantara moeka tanah (Tap Singa). B

la Para "pvoeding— hajam djeung endogj Voorzitter Pasoendan, nganoehoen | '-

amas ?), lantaran : keun ka noe ngalosoehan dibaroeng Obat oentoek men dja da BAYER

De pltcht voor een bepaald colk, Pantjalongok d a " se m boeh ken & a kit-sa it E

(ibebragna eta ajat ragrag ka|kos kabingahan noe katjida nje-

om ran een ander bepaald colk, . 2 : ,

dat het op zijn levensweg daartoe rta La rig ni pn Aa reb sakitoa ngeRebrotna Bsuki disu teh beuki bort bet

ng Ke Ban aa On Kpn ma tel, kt odogun me ot Lb ae dranyat be

t b p li het tb kt, de . # . " va : 2 , . . , ,

( oemgen di ht antreok dept skajkian, 06” mela, mai Kiat dat bat otkan Ma oo kibanakaan, “sapeti di)” Gereheg Rajagoeng —|Dipati Oskoe, irimbangan ga

Daan Na aaft On rofwaardig boa airo 2 gelarna ajat2 Koer'an, Idjoeragan Abdulrifsi, A W kota Tar 0 Nara si Ta Seibnon Moeslimin d bandoengan babasan », Bandoeng

Abs Maveeitton # knoetoerkeun kasjaanana mangse. | Kangkasbitoeng anos kagoangan ani ba 3. V acem “Moesiimin Cina heurin koe tangtceng” tea.

in de rij der cultuurrolken t 0 “ soem moerka kitos djeboel ajat| maksad ngadadarkeun katineung ata Djrg. Soemarna di Tijidang,Ipowean Aidil Adha. Powe eta teh Barisna gedong Sipatahoenan nga- : : bas nos paoghaneutna keneh nja | tanggal 10 Besar pada ngaramekeun 3

kunnen plaatsnemen . . ... » —ni

keur nagara Arab mah djadi bidji gendeng djeung masdjid agoerg, powe noe katjida pentingna leuwih dina loshoengaa djsung loehoernu

"ng! ti batan powe pesta noe sedjen-se-|silib banting bae, isu kaperloean

disosi. Kawasaa bae ngagoenakeur djenna onmoem, pikeun ngabakti ngaboek-

snsi palsoe, da waktos karikss, Di wewengkon Vorsterlanden oe-|ti, itoe samposneneng, saroea pada

panto garasina mah tetap disosi, | moemoa geus diajakeun patemon dil keur samoem ngabakti ka abd:2

tapi eusina euwauh, Nja kitos deui Jaloen-aloen : Sri Soenan Solo atawa djadi panalang panjosndang tara

toko Tiong Hoa nos di Selakopi|Sri Sultan Djogdja ngaloeorhanana kesimpoernanu Jahir-batinns. Si-

keneh geus aja nos ngabongkar : Isalat teh di masdjid agoeng. t sa , kitos geusan tsembalns, oasoem | manah (v'a Pagoajoevan Pasoendan)

Tjenah : kawadjiban salasahidji doraka kitoe, kitoe ajatoa nos gelar terhadap ka rahajat tira onderwerp

bangsa ngadjadjah bangsa sadjan geusan noempasna @nz. anos kasebat di loehoer, sangkan

teh nja eta mere kasopanan noe | Koe Jantaran prof dr A Stege (sadaja pinanggih kasalsmatan.

memang teu njampak di marane-|gjsung toean P Kerstans kaoem | Teroes dir AW nerangkeun banana Jii noe did jadjahna |, Mare Katholiek, abli agama, sigana bae | maksoed2na Galdschistersordonnan atikan noa dipikabostoeh koe agama anoe ditiroana oge, tis djaung Luchtbascherming.

meranebanang, sangkan djadi bang-| Tanen 1929 sedeng raramena di| “Partanjaan2 ti noe ngatundoe

kareta mesinna harga f 125. aje 108 ngagossaer tina guresi nor

patshoenan aja di mara2, soema

sa unos sawawa, bisa ngarendeng | Indonesia kadenga syra noe nga- ngan diwalon kelawin kasoega Mi Arr

djaurg bangsa-bangsa an08 Reus lonegoedjag kamerdikaan bangsa :| maan. sog Kagondoi pangadj 2 Di Batmoi rambah diva bajab, ngantjik dina

eno Ba tai Kan penak nos ilahar -. Kos Isntaran barita djr AW In Batan dhacdksnh powesa sanoebari masing2, pendekas geus

itos korang laawih maksoedaa |sedjan piha itjap extremistisch 'kedah tjaos dina rawoshas K. , " “Ikoedos djadi sakoelit daging. Koe

eta kojakinan teb, kajakinan R.K. (harita keur maudjsubaa ngareka | Dalem bak noe memb) banosmd | TJIREBON aa da aan mgnfrteun sala bal jeu znoe tangtos tes Pi

Stsatspartij di ragri, no8 Oge han. Djeaog lain di oerang bae|ti Indramajoe, djadi kasroeran2 Denik Mali . Itapang g langan Sipatahoenan tah djadi diparageuhan koe IKP di dieu, |deuih .kitce tah, tapi oge di ditsetoap taboeah satengah doea uchtbescherming s L. Kandjeng Boepati Batawi, RLA,A. kaagoelan ormoem,- kamegahan

di ,pasisian", Hasan Soemadipradja, ngalocoeha-| bangsa anoa kahibaran kos sinsrna nana salat di masdjid Kwitang disa-| Soer ds-siwawa kaseboet di loahoer,

rengan koe djoeragan Wadana kota| Ritibna para ata sanoebari pada oemoemna tanah2 djadjihar, India belas, bari nganoehoankeun ka

djadi kejakinanana.

bestuur Pasoandan.

Ari nose matuk—di loehoer geus | pangpangas. kaajaan doenja Koe iau koran geus diterangkeun

diseboetkeun —Sip geus sababaraha

kali ngagoegat eta kalimah, Isin koe lantaran pertjaje, tapi woeng- koel ngingetkeun kana pentingna.

Penting pikeun ditjatst, diapslzeun

lantaran lain kedel ti 4 itoessi eta, tapi ti parlij gede di negara Walande, noe— tjatjakan laloe- deungan mah —geus lila meuraun

Disa margsa

kitos . ., gssbrag dalil: , ... ke oemmat (ijadjahan), kersa Allah (Gods Voorzisnigheid| ari ngadja

djah teb, keur ngshor dangkeun | kasopanan, kaadaban maraneh ..'"

Ganti djaman :

D senja keur maeudjeuhna poejang pajengan kos napsos kana djadja

TJIKAMPEK

(kos Poes Mer) Lantaran malsoe ?

Meunang bedje, anjar2 ieu 9

jen pertjobaso mowekan T irabon laio bae pikeun djero kota bae, tapi ngoeroeng sakarasidenan Tj

reborn,

Patali djeung isu maksoad ti ajeuna kaoem BB di saban tempat

keur pada actief digaraw?, prups ganda, mera panerangan ka rahat,

Batawi djeung Weltevreden, Noe ngimaman didinja nja eta Habib Ali

Albabsji.

Di lapang K.B I. deukeut halte Kramat geus aja koerang leuwih doea reboe oerang noe saralat malah dian-

tarana oge katjida lobana kaoem

wanita Didinja djoeragan H, A Salim noe ngajakeun hoetbah.

ngamoega-moega kana beledjagna Sip, dina genep welas tsosn teh keur meumeudjeuhos pahang toelang pait daging, djagdjag waringkas toer belekesantang, hamo ngalisuk ka cuweub, mohal rjo rearg ka toekaog Isiga — hemsr- hemir), soeka adjoer tortoempoaran make djalan ponggawa desa djeung Nja kitoe deui di Tandj Prioek | tini riwi

kacm @oaroe, Cepamawa bae d ja kitoe deui di Tandjoeng Prioek | tinimbang nandang wiwirang nadah

powe Aidil Adha teh geus dirame-|kahina (Kidoang Ssendu), djaseh

toskang rim djeung saoerang wa bun, Duitsehland, | alia di Koelon, gensmandoor anoe alanjar dipindah Ph njangkingoa kadali paparantahan

Ned d teh. Japan di Wetan, kari2 oerang h ' " , |

7 “lan Ba loemaian tagih-| Nederland teu singkil kewas batoer, keun ti Pagadenbaros djeung Mr Tjledong, Djr Ass-Wedanana ngoe |xeun kalawan meunang perhatian | sig karaat Patih Pitar bangoen : Na Te matah dian en ibangoan no8 rgeuneh-ngeunah : . x Cornelis ka dieu gaus dischors lanta|lintjer ka saban desa mepelingan | gede oge, Man Kya : atar $

dion Hasan opa P Njs goebrag ujat anoe dilisan- (722 kataloengtik njarieun kwitsntie ia mali Tea aa ma Para paradji (indoeng beurang)

| Ds.” |teun kos panontan kaoem katholiek |Palsoeanoe beda djeung boektina :|loemoem) oepams datang” waktoe ATIEH Sip. anoe di Tasik moel salah

Djeung moal anja koe Pastoor . : , poegoeh2 onkost majar koeli nga|na njobs2 mowekan Tjirabon, J :

Ten Berge dipake “tanda mata" di orang (IKP.): ,te oemmat 8 : f l ad ia Oo dana ai galoambirana, anos tangtoe tes

SA: TENAA BIYANN 8 ,

(Nederland),oelah kadiarongdjona: : bejat kos endog, koedoe

bongkar barangna ngan sakisu, ari di

wawaran ti Hoofi PS L : 2000 bakal disalin koe ieu

U Sip geus namp Boemi inggeung. djaligrahna,

imah2 toer geus beunta aja dina 2

rah kakasihna geus

" an kadjambaran, moal boa baris leu- wih2 ngadoedoengana, Saba anoa kelar djeung waas | matak

diasoepkeun kana kwitantis sakitos. | deui

mash kenek aja dienst, koran.

lamoan teu enja kitoe tjetjekela-

nana kaoem Katholiek meh : sisu- a Ieu oeroesan

neun atoeh dipake meupsuh kaom- dina pamariksaan.

5 Noerostkeun badja nos katampa | teu

noa ti

ojaah ka hajamna .. . Djeung kadenge sora ngagoeroeh

Saporloab taoen ti harita (1929)

ajeung, taoan 1939 toean P.Karstans vooiz tter I K P, dina Maasbode koran ihwanna di nagara Walande, lebah medar pleidooi menta soepaja Nederland njantosaan perdjagaan Iedonesia, sing rada djero ngodok kantongna teh, di antarana geus ngaloearkeun kalimah (pertanjaan)

— pantesna awahing kos hajang | ngagambarkeun koemaha pentingna nos matak ieu djadjahan perloe Gipager nose wawag — kieu :

Is het werkelijk wijsheid, 266

cenzijdig op de vergaarde gouden eieren le passen, dat intusschen de kip geroofd kan worden, dig veel

van de eieren gelegd heeft en er nog

meer kan leggen?

Moen tjeuk basa basadjan mah :

»Ari kava endogns, endog emas, pohara dagdag-degdegaa, ari hajam n08 posrah ngendogna, nose teroes keneh endogan (andog emas) rek ditswak batoer diantep: nahg noe kitos lakoe noe pinter ?"

Kitos - maksoedns, pangpangna sanggeus ditetelakeun naon-naonna t nog dimaksoed hajam ngendog emas koe toean Kerstens, nja ets djadjahan Iedonesie, malah Japan

diseboet nos rek newakna.

Djadi—babandingan toean PK.

isu teh—keur Nederland atawa

oerang Noderland, tanah djadjahan Indonesia teh lir ibarat hajam meroel endogan emas!

Bskat nos sisun, kawas toean Piet koe Japan, sok poho kana resiah sorangan : temahna lir anos Roendam, paingan sok aja nose leukeun noeroeban kos iket, ngarah

beuki tjapetang tjenah ! (?)

Mh. K.

Indonesia

Ngitoeng tjatjah djiwa

taoen 1940

Sapandjang bedja noe katampa koe Aneta powe Saptoe n. a. k.

tcean dr. P. H. Angenent djeung dr. W. M. F. Mansvelt geus sa- roemping ka Bengkoelen, leu

doea toecan teh kabeh ti Com- missie tjatjah djiwa noe keur ngadjalankeun papariksaan ka

Soematra djeung Borneo patali

djeung rek diajakeunana perhi-

toengan tjatjah djiwa diditoe.

RANGKASBITOENG. |

Geldschietersordonnantie djeung Luchtbescherming

Dina powe Minggos nak, ke lawan pamoendoat noe djadi As

Mokaha matak f$jilaka

Roenas boedjangna tv G di Pa- gosjon gaus beberija ka doenoenga nans, padjah rek dipeuntjit koe

ngaran Timin, oerang dinja keneh.

Downoenganang sanggeus nampa pangadosan boedjangna kitos teh,

roepana teu ditaloengtik heula

baner henteuna teross

ka poelisi. bae klacht

Atoeh Roenas djeung Timin teh

koengsi ditahan di kawadanan meu nang sapeuting.

Lsuwih djaoeh, aja nos mere ku

terangan kieu asal moessalna mah.

Roenas teh njoren belog, napang

gih djeung Timin. Tek -Timin :

nEdas eta bedog teh kos aloes djeung moal salah seukeut meureun, pantesna tagap moen dipake maun tjit teh."

omongan, njangka jan Timin teh

rek meuntjit manehna.

Rsenas ngadenga eta

Kitos tjenah tjek bedja,

Oarang dedengekaun bas koema ha monjet hideungna papariksaan hakim.

Kapalingan deui bae

Moen bosen tea mah geus bosen deui ngadenge djrg Nasib kapali

ngan teh.

Malem Djosmaah nak. pantja sistent - Wadana kota Rasngkasbi'longok geus prak deui bas asoep

'tina panslingaan nos ngadjagang,

Awewe minggat tina tahanan

Hidji awawa oorang Lsuwiga

djah (Ujiledoeg| geus ditosding

maling papskean kalawan porgoeh boskti2na, Tina sta kapaksa isu

awewa teh ditahan di bala dasa

anos kasabost di loshoer, tapi

Ahad kamari isu djam 7 isoek2

isu tahanan teh geus bisa lolos woepana bae, mokaha ngan saoa:

koer tanaga awawe, moal bisa walakaja,

Napi ka isu bedja dikirimksun tjan kabedjakeun kapanggih devi.

MATARAM

Mariksa deui salariskorting.

Keur ambtenaar Pakocalaman.

Ngamirnitian tanggal 1 Januari nos anjar kaliwat, tjeak J.B. sala-

riskorting keur pagawe Paekosala-

man geus ngamimitian deui dips

riksa, Ajeuna geus ditetepkeun

jan pagawe noe meunang gadjih

ti f35,— kaloehoer kortingna teh noe tadina 15pCt ditosroenkeun djadi saposloah persen. sahoelanna,

demi nos padjihna aja di sahanda psun £35,— ditetepkeun dina pro sentaga nose aja diantara

lijeung saposloeh persen,

koe Aneta ti Kostairadja, tjanah powe Minggos malam Sanan kira poakoel sapoeloeh peuting di dieu gaus karasa bosmi inggeung kala wan dimimitian kos sora ngagos roeh noe datangns ti djaro taneub,

Kiriman.

Soenda.sawawa.

Bandoeng heurin kos tangtoerg, Soemedang . . . » Tasikmalaja .., enz2 kitos sateroesna saban nagara

"ja basa boedjangga, aja rasa anoe djadi panghoedang soemangat, rasa agoal, rasa tresna djsung sapapa-

dans, anos mosl boa baris atawa

boekti kadjadian. Anos matak tau aneh daui pikeun anos geus djero ngarasakeunana panghoedang rasa, ospama aja kadjadian losar biass atawa modal teh, da geus aja ti ditosaa, ti Spenan Ambosna,

Maindang djenglengas adegan Sipatahoenan, baris djadi tjiri wantji anos boekti kana ngaboe- losngboengaa djalaa Kana kasam- posrnaan Soenda-sawawa, ngagam

barkeun djembarna Indonesia. Kitoe ti Galoehna, anoe pageuh galeuhna

marabes milij, anoe tadina ngara sakeun koeros tjileuh kental peu

djit, — gentel keak ngarawai Sip, sanadjan rea ririwit, tapi Alhamdos

lillah sanggeus — ngoembara ka

Bandoang, da horeng di etu tempat koedoena moekim, gantjang pisan ngagedeanann, teu roedet teu roengsing djeung teu moesingkeun, aja deulausun dsungeun, moen tau disaboet matak serab oga.

Boelan isu tjanah rak ngadeg

keunang, nosroet oomoem kagaliban tangtos hamo pada ngantep, baris rea — anoe djadi hirasan dina nga depkeun, teu karana di hiras deui, oemoemns di kamposng, nepi ka kiwari teu leungit.

Koe ssbab Sip mah hirasanana raa anos djaraoeh di oenggal mad hab, anoe tangtos taa mosl nga- wakan sorangan, tangtos ngawakil keua ka post bae, rea geusan djalanna mah, bal isu terserah kana kasatiaan para langganan sakoemr a.

Adegan gedong Sipatahoenan, kalangkang djenglangan Soenda-

sawawa, kadjembaran bangsa

djsung noess, djadi Barometaroa

dina harti kamadjosan oemoem,

anos moal salah deui ragragna

Iselatoel kadar djeung poaloang (daradjat) baris disangga kos Sipata- hoenan toer kabadanan,

panggoegah — gagah, sadjadjar

djeung ' Padjedjaran hamo atah

“ Sikitos ngadalkeun ratibna ati,

lima | pangadjaran, ngoskoer ka kosdjoer Iti sala sahidji abonne anos njaksP

anoe dikibarkeun kos tabepuen Sip ti mimiti lahirna ka doenja. (K)

-

(2)

Kem's 254 Februari 1939 12 Rajagoeng 1357

Duitschland Njarita....

Sabilogloenganana djeung Rome,

Geugguh papeuhna aS-Rome-Berlijn-Tokio.

Dosnja ngarep2 patjampoer djeung pnoer, naon anoe bakal digoear djeung diebrehkeun, ditem- bongkeun ka sskoelahna, koe Rikskanseliar Hitler, dina biantara- na di Kjjksdag.

Ara brah, sora2 djeung tjaritaan tjaritaan — anoe enggeus mindeng dikeda!keua djeung mindeng kada nge.

Ngan tangtoe icu tiaritaan2, dikedalkeunana di Riyksdeg, kala- wan kasaksian koe ledas di Rij vsdag djeung para pangagoang Djerman rsya, oga koe para diplomaat, gezinten ti nagara2 seijan anoe

aja di Djerman. Djadi ngabcgaan

harti atawa natapkeun anoa saestoe, tangtosngan ieu negara: ka loear djeung ka djero.

Anoa djadi atjina diva isu bian tar", keur kaloear nagara, nja nembongkaun kasabiloeloenganana Djerman djeung Italie.

(raugeuh — pageuhaa

Berlija-Tokio.

Djeung tina hel djadjahan anoe pikeun djadi tatal: hiroepna djeung kahormatanana dalapan poeloeh ma lloso diiwa bangsa Djerman. Al- hasil Djerman mosl intjah bali- lahar, mosl beunang diesarkeun tina 1eu pameanta,

Biantara Hitler oepama diban dingkeun djaurg biantarana pre

mier Uhsmberlain dina tg 28 Jan.

di haraupeua pasamoan Vareani ging van Juweliars di Birmingham,

Ijaoeh kabina-bina bedana

Komo tina hal ngsgoear njarita keun, nateun.parsrang nagara mah.

Tisa hal njaritikeuo angkatan perang Hitler ngan sseutik pisan

nerangkeunana, henteu ditataan

matak seber noe ngadenge, da ngan sakisu: ,kasjaan Jeger koe katje petanana djeung «ff cercyis anoe teu pasalis djeung “noe diarap- arep katjida njoegemskeunana malah lauwihan ti kitoe."

Tah sakitoe teu koerang tau leuwib.

Koemaha ari premier Inggris,

Eno: biusana ospama rek ngadadar Leun mopojankeun kukosstan ang katin jerang sok kos noa sedjan, po@ matak ngadjalikeun patong- R0 @-tonggong djeung tjita-tjitana:

karapihan ? Dina antara ditampat

anoe diseboet di loehosr, garang, djiga2 nembongkeun siihna Inggris, madjar teh:

»Kakoeetan angkatan laoet Ing

Rris dina laoeo2 anoe panoetoe panana 31 Maart baksl ditambahan 60 kapal perang anoe djoemolahna 13000 ton, Djeung dina djer, doea belas boslan enoe datang mah namsahacana baris leuwih ti anoe

@iggrus,

djoemblakoa 150060 ton. Dina borlan2 anoe — pangpandeuring kakoeatan — njiaun kapal oedara dilovel. Nja kitoe deui dica narima tanaza anjar keur leger katjiia njusgemakeunana,

Djadi kakoeatan defansia djeung luchtbercherming — katjida — diha da. ninu,

as- Rama

Italie sadia

getihna,

keur ngadjaga kaamanan djeung kaso-

panan Europa.

Djerman rek ngabales kahadean Italfe,

Rooseveit ninggalkeun isolatie politiekna ?

Rome, Havas 28 Januari, Soerat

kabar Minggoean Italis ,, Relezione Interoszionali" nue sahan Minggos njempad kana poelitik Perantjis, njeboetkaun jen poslitik Perantjis teh ngantiam kana kaamanan djeung ngantjum kana kakawasaan Italia.

»lamoen Perantjis hajang njaho teuasna wadja osrang Italie, gam- pang, tjenuh, kari terosskeun bae

ngotjomangna no8 teu posgoeh

teh",

Sitoeloejna, patali djeaung ps maksosdan Perantjis baris ngadja

bel Spaansch—Marokko djsung Minorcs sebagi borg kana pamen tana sospaja barisan Italie ditarik

deui ti Spanje, nerangkeua jenlsoerat kabar

15 kapal perang ano9f acos baroga djadjahan pungpangna

kes nambahan lobana mariem2 tepi organisatiena oge dibaresan,"

Pramier Chamberlain enggeus nembongkeun katohagaan angkatan perang Inggris. Kadjeun buri njoempoet — dina ketjap defansie,

perdjagaan.

Premier Ioggris moal sagawajah njisuoma biantara anoe sakitor pentingna tah, anos tara ngoesik2 hal katohagaan pskarang, ditataan,

Kapan Chamberlain aros kakalaja

ngan, sosoroh, ngoeiang karapiban ka mana- mendi teh. Lamoen hanteu diaung patali kana biantara H ilar

di Rij:sdag, premier Isggris bian larana dina tg. 28 Jan, Hitler dina te 30 Jan, djadi pidoea powaeun deui kans diboskana djeung bian tara Hitler di Rijksdap. “

Ospama d Janjapso, Chemberlain

salah sangka, atawa omonganana

teu teurak : ragadji Ioggris mintosl!

Hitler henteu kabangbat.

Djigana ospama digambarkeun : d'namberlain anoe keur nangtoeng manggoel bedil njoren pedang bari tjotjorowokan nepakan dada noe- ioehkeun kabeungharansna tina pakaraae, kos Hitler teu didange, ngabalisur bari imoet ngagelenjoe ka sobat2oa: Mussolini djeung

H:ranuma, noedoehkeun aki2 geae omong.

Biantara Hitler anoe — toemali djsuag djadjahan, ieu pikeua doa rja, pikeun anoe baroga djadjahan teu beda djeung ,vrnagpuoten ka djelema anoe rek diboeang", daek

tau daek koedos didjawab, beureum atawa bodas.

Biantarana anos vondok ngan teu pok bae ka CUhamberlain :

»lisung ngotjomang njeboetan kstoh:gian pakakas perang mah anggoer njsboetan atawa noedoeh kaun padomans, nossa mana anoe rak dibikeun ka Djerman, oepa ma @nja bostosh koe karapiban."

Sanadjan dibaloetjat-balitjetkeun oge, Hitler kaukauh bae montel kana pameredihna: tanuh djadjahan. ,.

Kijkskanselier Hitler biantarana beda djeung noe enggeus2, anoe

djigana sok katjampoersi nspsoe, sok njeuneu.

Malah ketjap2 anoe minangka ogadjawab bisntarsnaRoose valtanoe anggeus ngageundjleungkeun soe

rai2 kabar di Djerman oge orpama disaroeakeun — djeung — biantara president Amerika, djaoeh bedana : oepams @ureun mah nga-goedag2 biantarana Roosevelt,

Sanadjan hanteu dirarangkenan, henteu dihaneutan, biantara Hitler leowih gede hartina ti batan anne enggeu-2 pikeun doenja.

Djeuog kosmaha yeageeren-na Iiggris kana biantarana anoe nga

geugeuh Dierman, kos oerang ku

hareup bakal kanjahoan, boh kos

biantara deui atiwa koe daad, koe

brang mere djadjahan . ..

Pribadi

ditohagaanana lain bae

Ikos atoeran kaseboet di Ioahoer teh

ngoetjoerkeun

n08 poegosh mah pihak Perantjis nembongkeun — moemossoehanana

terhadep Italie, sedeng pihak Italie

katjida dodogeranana ngaharep kana kaoenggoslanana Djsndral

Frarc». Tapi ssakitosna deui teu

nanaon, Perantjis bisa ngadjalan keun pamaksosdanana kasseboet di loehoer, kitos oge lamoen Perantjis teu hajang njgksiao nyadjaga ba-

haja noe bakal ngantjam di wates

katiloe,

Isu bahaja teb tergantoong ka na poelitik Perantjis noe didja lankeun terhadep ka nationalisme

Spanjol,

Dina neroeskeun — toslisanana

|

kasebost diloshoer

toh geus njebostkeun daui: oepa

ma bag gevs key angiih kasaloa joean di Spanjol, perlos Perantjis merhatikeun kana pamentana Italie Kasaloajosan di Spanjol teh.

tianah hidji djolan ance penting yiteun perhosboangan mimitran antara Itslie djaung Perantjis, tapi haodjshal hal isu kos Peruntjis sigana ditalar2.

Koe teu ngartina Perantjis kans kadjadian di Europa ngalantaran keun kana deukeutnn kadjadian

nos teu diharap kos sararan. Kos

sabab kitos taja lian akalna ngan koedos didjalankeun atoeran noa bakal mangpaat salal-wasna (sen

paniga wat), njaeta koedoe dipoe tbeskeun kos gelegerna mariem.

Perantjis ngantjam kana kaama nan Europa, Lamoen Perantjis ogulagaan ambahenana kalawan

ngudjalankeun antjaman, pihak Ita lis sadia pikean tjag njekel paka rangna, sadiw pikeun ngoetjoerkeun

getihna nos panosngtoenganana, pi keur ngabala kahormatan djeung kesopanan Europe, sarta bakal moenahan kanjerina nos lswes ti luwes dikandoeng atawa karasa dje ro hatena,

Noetoepkeunana eta koran moe toeskeun kos antjaman terhadep

Perantjis, jan Itali baris nembong keun teuasua wadja djeung ngabi djilkeun tanaga as Rome— Barlij noe bakel moetoeskeun atawa nem bongkeun koemaha kagangasananr.

As Rome — Berlijn

Berlijs, Transocesas 29 Januari.

Sala sahidji soerat kabar di Djer

man, dina hoofdartikeina geus nerangkeun kieu : , Djerman bakal ngabela kaadilan Italie, sakoemaha

noa geus didjalankean koa Italie

terhadep kakawassan Djerman dina keur waktoe Djerman ngabela atawa ngosdag pamsksoedanana n0e ajauna geus kaala boeahna."

Dina peuting memebna Hitler biantara dins Rijksdag eta soarat kabar geus njaboetkeun, naon noe bakal kadjadian di kalangan poeli tik djero nagara djeung loear nagara dina waktoe sg cisal —demo cratis nepi kana katosdjeeh taoan

ng? Sitoeloajna diseboatkeun jan

patjogragan antara Italia djaung Perantfis bisa djadi bakal rimboel keun kadjadian anos leuwih paroa ti batan nos enggaus2,

Noetoepkaunana toelisan dite rangkeun jen Europa teu koedoa

sisun diantjam perang, asal Peran

tjis oslah ngahelang-halang kana pamaksoadarana Italis.

AMERIKA

600 kapal oedara Perantjis

Boeatan Amerika,

Washington, H vus 28 Januari, President Raosevalt geus narang-

kun jen Ameriks geus ngidinan

ka Perantjis meul: kapil oedura model noa panganjarna bosatan Amerika sadjoemblah 600 a 700.

Terhadap hal isu gageden2 Amerika baroga anggepan jen Amerika sadia pikeun digawa babarengan djeung paparentahan

demceratie. a

Postoesau Roosevalt kasaboat di loehoer, teh nogrostkeun adviesna William Ballitt, ambasadeur Ame rika di Parijs. noe njebostkeun jen hawa Karopa teu matak pikabita sun, Kos advies bisu President geus nerangkeun di kabinet, jan moal malira deui kana Oppositis di ksla

agan militsiroa djeung kana atos

ran atawa poelitik misahkeun

manah | isolatie-politiek).

Amerika boga kajakinan, jen babarengan digawa djeung Paran-

tjis tina sosal nambahan pakarang

teh beunang disebastkeun hidji panghalang atawa hidji perdjagaan pikeun kaamanangva poslitik Nau- traal, dimana — kapaksa

ngadjaga dina derna aja pgrang.

Koe pesenan Parantjis kasaboat diloehoer teh teu matak ngadjadi- keun panghalangna kana pamak- soedan Amarika dina nambahanana

paksrangna. Pabrik2 nos ajeuna

ngadjalankeun pagawsanana nyan satengahna, patali djeung rak ngajakeun “kongres. bisa disina didobel pagawaanana,

Roosevalt nerangkeun jen sagala

roepa node baris diasongkeun dina

Cingres kos pihak oppositis dio Congres, baris njatosdjosan kana

pamaksosdan nos — ngosatkeuni

Jatawa nohagaan kakosatan democ-

ratie. ,

PN KKS TAG Na DAR NAN Aas IT TEGAR

koedos | P

SIPATAHOLNAN

1

Inggris protest koe

70000 djiwa noe djadi

Kakoeatan perdjoerit Japan

di Shansi beuki soeda,

Caungking, 1 Februari CNA.

Kakceatan barisan perdjoerit Japan

di wewengkon Shansi, tjauk kate rangan nose katampa, bauki disu teh beuki katjida soedana bae.

Sswatura barisan ti eta perdjoarit

| noe ditempatkeun di puzoenoengan Tsjoeogtasiao ajeuna gaus ngami

mitian dipaloendoerkeun deui.

Sabalikna ti eta barisan perdjoe

rit noe aja di wawengkon centraal

Hnapeb, ti Hinkow teh geus neroeskeun hantjana naradjang ka beulah kaler korloneunana.

Barisan djomantara Tionghoa actief

Chungking, | Februari CNA.

Noeroetkeun badja2 nose disebar keun koe gegeden perdjoerit, ajau nb geus bisa diterangkeun, jen 21

kapal oedara Tionghoa geus msber kean djangdjangns naradjang ka barisan civallerie Japan noe diper nahkeun di wewangkon loeareun kota Uinton. Demi 12 kapsl cedara

noe sedjanna daui geus naradjang

ka kapal perang Jspan noe ditem patkeun di Whampoa noe pernah na oge teu sakoemaha djaoehna ti kota Canton taa,

Kapal oedara tjai Inggris di bedilan koe perdjoerit Japan

Hongkong, 1 Fabruari CNA. Ka

psl oedara tjai Iaggris, , Dalias” bo gusa Imperial Airway:, nos kamari isoek2 geus ngalajang loehoaraun teloek Tongkin tas ti Hongkong agadjoagdjoez ka Hanoi, gaus dita radjang koe kapal oedura Japan.

Noaroetkeun katerangan noe ditetelakeun koe Kantoor Imperial Airweys ros aja di Hongkong, tjanah kapal oedarana teh salilana tara ngalajang ngiliw.tar weweng kon noe geus ditjitjingan koe

barisan perdjoarit Japan.

Tapi sanadjan kitoe salilana pi

hak gegedan Japan dibara terang

tina perkara waktos inditna kapal2 osdara ts”, soapaja lamoen ditsra

djang tea teu djadi kasalahanana pihak Jaggris.

Kapal ondara Japan nos ngaba beik eta kipal oedara teh dera tangna kira poskosl sapoaloah di deukeut tempat roe p-r abra teu sakosmaha djsoahoa ka Wa, chow, Dina poskoel sabelas ata kapas! teh kalawan mawa lima tapak pelor Japan geus datang ka

kota Hanoi

Inggris menta katerangan per

kara ditahanna kapa'na

Shanghai, Februari T'ransocaan, Patali djeung ditshanna kapal Inggris ,St. Vincsnta Paul“. sarta koengsi dibawa ka Tsingt.o heula

pihak gegeden Iaggris nos aja di

isu kota ajsuna gaus ngasongkeun protesanana ka' pihak gegadan Ja- pan tina perkara kadjadian kase boat bisu tea,

Kos eta protesan geus dipenta

singkan pihak gegeden Japan nga songkeua katerangan naon nos dja di marga lIsntaranana pang nepi keun ka ngadjalankeun kalakosan

kitos. .

Ncerortkeun badja nos katamba

andeuri, bisa ditatepkaun jan pibat gegeden Japan kana eta pro

| tesan teh bakal ngadjawab dina powa isoek,

Perdjoerit Japan

injatetkeun kaocenggoelanana

Csungking, 1 Februari, Noeroet , keua bedja nos katampa, tjenah di Hoepsi beulah Koelon, di ssi waloengan Yangtzs beulah Kslsr, barisan perdjoerit Japan geus bisa hasil, njitjingan kota Tsingtsan, singgeusna ngadjalankeun papera

ngan,

Ajsuna papsrangan teh didjalan ksunana di beulah kalar kosloneun 6ta kota, lantaran nja kadinja pisan

maloandoerna perdjoerit Tionghoa ti kota kaseboat di loehoer teh,

Kapal oedara Inggris ditaradjang ka- 'pal oedara Japan.

Lambs-an ka |

ditahanna kapalna

wadal di Tiongkok teh.

| Lian ti kitoe leuwih djaoeh ogs bisa diterangkaun, jen djadi cslonne perdjoerit Japan nos se djenna geus naradjang ka beulah Koelon, tosrost?2 siu dislan geda

antara Hadkow djrung Wuchang.

Demi barisan nose sedjenna sang geusna bisa njitjingan Kinnen oeroeskeun hantjana ngadjondjong ka Yokouw, kota noe psrnahna di sisi woloengan Har,

Noe djadi bojongan

perdjoerit Japan.

Shanghai, 1 Februari Domei.

Ajeuna geus katampu bedja, jen

barisan pardjoerit Jspan di Shansi Reus bisa hasil ngabojong 1200 perdjoerit Tionghoa, Lian ti kitoe oge bisa diterangkeun jen dina waktoe diajakeun peperangan nose

pang pandeurina pihak perdjcerit Tiorghoa geus kalaungitan kos 700 djiwa yerdjoeritna nos ngago ler Jjadi babatang di medan pa- rang.

700 000 Djiwa noe maot

djeung tatoe di Tiongkok teh

Caungkicg, 31 Januari Rauter.

Waztoe ngajakeun bisntara di can trale raad ti Kuomintang, djecdal Cniang Kai Shek geus netelakeur, jen noeroetkeun takssranana nepi keun ka ajeuns, ti barang goebrag na peperangan di Tiongkok ka doe nja, pihak perdjoerit Jipan teh djoemblah djamlah geus kaleungitan koe 700 000 djiwa perdjosritna noe maot djeung tatos di medan psrung.

Tangtos sarerea geus njaho, tjeuk Cbiarg, Japan teh barang ngami mitian ngadjalankeuo «ffansis fan di Tiongkok gaus ngabogaan ang

gipan jan kon 30 pC, lina sakoem us fperdjoaritos, biss digsenakeun

keur ngagenggam Tiongkok, sedeng nos 70 | UU: deui bakal disimpan didjieun simpenan pikeun njingha reupan Sovjet.

Tapi 'ajeuna tetela jan pihak J.pan kapaksa koedos ngagoena keun dosa tikeleun ti nos diantjo

k-un tajine, keur ngalkwanan Tiongkok woangkoel teh.

D.diaja kos Cniang oge geus di

terangkeun kosmaha adera per

kara ecooomie Tiongkok, sa sadjan isu geus ngajunan Jipan papsra ngan djero dalapan balas borlan oga.

Barisan djomantara Japan te

roes njebarkeun

kasangsaraan.

Chuogking, 31 Jiouari CN A.

Powe kamari geus aja 21 kepal

osdara J span babarengan naradjang ka genep kota nose pernahna aja di sisi waloengar Sikiang di Kwargtung - Kanalon, — Didinja djoemblah ajs 100 bom nos dirag ragkeun ti awang2 ka djaro kota, malah lian ti kitoe teh rahajatna teroes ditjatjar bolang kos bedil mesiana.

wadal nepikeun ka ajeuna jan bisa diterangkaun ngan bas kos sangkaan mah tangios katjida Io

Hahalang anjar keur perdaga

ngan Asing

Shanghai 1 Februari Rauter,

Noerostkeun bedja anos katampa

ti pibak bangsa asing, tjenah kantoor douane nos ajeuna geusi aja dina tjangkinganana perdjoerit Japan, geus mostoeskeun teu bisa mere idinanan pikeun ngalosarkeun barang-bareogoa, iwal lamoen atosran babajarna mako perantaraan

Yokohama Specis Bank.

iwal ti @jalan geusan ngarondjat

keun kosrs wissal ti dosit karetas

No. 27 Taoen ka XV

Perdagangan Asing teroes di- | 'sonorkorn

halangan. MINO

Boaat tjoekoer jang lekas dan tida sakit Piso oekoer MINORA jena tadjem, Is poenja wadja jang Toean satos

,

3G0e1 menan

Eta atoeran didjalankeun di

Ts foe djeung Weihawei.

Lsuwih — djaosh kos Domei ti Shanghai tanggal 1 Februari geus diterangkeun, jean nceroetkeun katerangan ti spokesman ambassa da Japan, atogran ngalosarkeun

npa — didjalankeun di ioehoe teh didjalarkeunana — babarengan di dosa tempat di wewengkon singtao, nja eta Tsifoe djaung Weihawei.

Lauwih djaoeh didinja koe spokesman geus diterangkeun jen dikaloearkeunana export verguning

ti Tsifos djeung Weihawei bakal didjalankeunana teh suroea bae ka behanana oge. boh ka bangsa

Tiongkok, Asing katoet Japan pi

san.

Lantaran diteunggeulan koe

Veidpoltie deui bae

Perkarana noe disangka

» maling 825 Kg Kinati onder

neming , Tjikapoendoeng" tea

Bareng sapowe pisan djeung di- pariksana dosa hamba poelisi noe didakwa neunggeulan oerang Sasak- saat (Njalindoeng) ngaran Moeha- mad Nawawi tea. di sedjen kamar, nja eta noe dipoersiteran koe toecan Mr. C, M. Wissman, Landraad Ban- wasik djeung Endoen. noe di- sangka maling kina ti kontrakan kina .-Tjikapoendoeng”, district Oedjoeng-

broeng

Alwasik djeung Endoen noe wak- toe dipariksa koe Mantri' Veidpoli- tie geus ngakoe, ajeuna moengkir

sarta nerangkeun, jen pangakoean maranchna mah pangakoean kapaksa, sabab sizun, lantaran diteunggeulan koe oepas pepoelisi ngaran Djapara make howe.

Saksi-saksina kabeh aja 1! sarta nepi ka waktoe icu bedja katampa koe redactie, kakara aja tiloean noe geus djeung eukeur dipariksa. nja eta

| C. Koezen, administrateu on- derneming Tjikapoendoeng, agent pelpoelisi Djapara djeung noe meu- lan eta kina ngaran Madoerni, oerang Lembang.

(Verslag noe leuwih pandjang djeung tetela baris dimoeat isoek).

,

BOGOR

Njaian Paroengpandjang Piongkoseunana $ 50.000.

Sawatara powe katoekang kang djang Dalem Bogor sassrengan djeung tosan resident Bitawi katort Ingenieurs ti irrigatis geus njoem pingan desa Tjiomas, Djagabaja djeung Gintoeng ti ondardistrict Paroengpandjang, perloena- marios kaajaan eta weawengkon, lantaran salilana kakoerangan tjai,

Ajeusa geus bisa ditetepkeun

jan desa kasaboet di loahoer, bakal

Dioemblahna rahajat noe djadi | ditjoemponan kaboetoebna, nja eta

kos jai tes, kos djalan pipah

irrigatie djeung solokan irrigatia nos ngadatangkeun tjaina ti walos

bana. ingan Tjimanosk di Isbah 'desa

Tjiomas. Didinja eta walosngan bakal didam, sarta diatoar tjaina

tea dikotjorkeun sawareh ka desa2 kaseboet di loshoer,

Oagkos keur eta kaperloean di

Itetepkeun gedena f 50.000—,

Volksraad.

Ngeusian lowongan toean Dr Cnolhaas.

Kos postoesanana pilihan nose

diajakeun kos Volksraadsstamkan- toor powe kamari, pikeun ngeusian

lowongan Dr. C»olhans, nja geus

Isu atoeran teh teu aja lian|kapilih tosan dr JW Stoppalaar,

assistent resident di Garost,

nose disebost Federal Resarva Bank. |

Patali djaung ajana eta kadjadin

atoeh perdagangan di eta tempat

di 'Tsifoe djadi katjida ' pisan

| djemplingna, ,

doeng geus' mariksa perkarana Al -"

TN Nea ANN DA SNN AT AN PN KEL pe NAMA MEN G2 TN TN TA ENI

Referensi

Dokumen terkait

Dipalingna bangsa Inggris djeung luitenant Nederland Tina perkara incident noe geus kadjadian di Venlo, nja eta perkara dibawa kaboerna doea bangsa Inggris djeung hidji luitenant

Tjeuk Reuter ti London di kalangan barisan perdjoerit Inggris anoe aja di kota Parijs teh geus aja kadjadian katjila- kaan noe hebat, nja eta waktoe mobil gorobag noe pinoeh koe