• Tidak ada hasil yang ditemukan

Lambaran ka |” — No. 91 - KHASTARA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "Lambaran ka |” — No. 91 - KHASTARA"

Copied!
6
0
0

Teks penuh

(1)

PANGAOS LANGGANAN

Sasasit”f 1.50: sakwartaal f 4.50 Pamajaranana kedah ti pajoen.

Losse mummer. Lo. 10 sen.

Dikakearkewn ko pagoejaeban

a o"3 La

. TO “

| 8 2 .

P Lgi

fat.

3 g P

N

O

3

ha .

PANGAOS ADVERTENTIE:

Pangsaeutikna sakali moeatf 2

Gr.Postwag O. 123 Bandoang Tel. 1520

Pamajaranana kedah ti pajoen

BEDACTIE & ADMINISTRATIS

PASOENDAN ea

0 — AGENT DI EUROPA:

AGENT DI INDONESIA Publiciteitskantoor ,, DE GLOBE"

Dubliciteitakantoor DE GLORE" N.Z. Kok 19 — Amsterdam.

Rijswijk 7B. -— Batavia-Centrum.

Bea 5 teen

Salasa D1 Apri 1036 2” 20 Meakarim TIKO

Doepi seseratanana teh, nja eta

-

Kana sakoemaha piwoelang se-

Hoofdredacteur : Mohamad Koerdie

Taoen ka XIil

napi keur istri diboeka sapertos

|

|

Orukkarg TJAMIA-PASOCNDAN handoeng

an ea

Lambaran ka |” — No. 91

R.A. Kartini sareng: poehna andjeunna toemoet, anos GT djadi bae. | roes ,Armpas” pohara dinoe-

21 April 1879— 21 April 19 8 1, Mei. E. H. Zeehandelaar,| diarah sangkan teu ngadjaheut- jabi ti sakola-sakola handap | hoenkeunana.

| ajeuna Mevr. Hartshalt. keun kana manah sepoeh. teh, diboeka deui sakola-sakola | ban

2 Mevr. MC. Ovink-Soer.| Ari moeka sakola mah kawidi- | pertengahan, sapertos Kweek- | Ti Roger aa et A Nah

3. Tocan sareng njonja Proff.| an asal di kaboepaten. Ngawi- school kapoengkoer sareng Sto- aa

Dr. G.K. Anton. tan moeridna aja toedjoehan, teu |pia. Cursus-cursus verpleegster, i RAMPOG. Be AN EN Tp MPa PAT AN

4. Toecan Dr. N. Adriani. kinten ngabingahkeunana ka noe | sareng vroedvrouw diadegkeuna Peuting mangkoekna, ng. TN Pk AG MA ANN AA D1

Koe margi dinten ieu ren

ping 2! April 1936, dintenan” di- babarkeunana Raden Adjeng Kar

tini, Sipatahoenan speciaal ngaja

keun artikel anbe ngawoengkoel nerangkeun sadjarah andjeunna,

Pa

6.

. 1 | Ta . Pe y

2

5, Mevr, H.G. de Booy Bosse-

vain,

6. Mevr. N. van Kol.

7. Toean H.H. van Kol.

8. Njonja R. M. Abendanon Mantri.

9, Toecan Mr, J.H, Abendanon.

10. Tocan E.C. Abendanon.

Noemoetkeun serat-seratna sa- reng lisanna noe parantos dike-

dalkeun, pamaksadan Rd. Adjeng

Kartini teh nja eta:

|. Soepados istri - istri Poelo Djawa dipasihan pangadjaran anoe njoekoepan pikeun pibe- keleunana hiroep, boh keur koe- mawoela ka panoetanana atawa pikeun neangan pangoepadjiwa di

mana teu pareng gadoeh salaki a-

node teu tjotjog sareng ati-sanoe- barina, djadi istri-istri teh soepa ja oelah gocmantoeng teuing ti-

na gadoeh salaki, ngandelkeun

bae kana kenging djodo, doegi ka oepami henteu aja milik teh, ka- djieun teuing ngamimirah diri.

naringali, malah dibantoe koe ra

jina istri doeaan, nja eta Raden

Adjeng Roekmini.

Noe minangka djadi tameng dadana nja Rd. Adjeng Kartini

koe andjeun. Rd. Adjeng Kartini

kagoengan sobat, nja eta Rd. A- joe Regent Demak noe kagoengan

ra seueur. Dina waktos eta Ajoe tea bade poepoes, wasi-

at ka Rd. Adjeng Kartini njeren

keun poetra-poetrana

Enggalna koe margi kitoe Ra- den Adjeng Kartini dilamar koe Regent Demak sareng koe Ra- den Adjeng aKrtini ditampi. Pa-

mandangan andjeunna taja sanes oepami parantos djadi istri menak

noe pangloehoerna mah sakoema- ha kahojong andjeunna teh tang-

toe pada noeroet (matih) nja eta palaj ngaliarkeun tjita-tjitana noe sakitoe moeljana tea, kalawan tangtoe disarengan koe noe djadi

tjarogena.

Ten kinten Rd. Adjeng Kartini

na di Semarang sareng Boedi ka-

moeljaan di Batawi. Kaloearan sakola Istri djoeragan Dewi di

Bandoeng oge teu koerang-koe- rang noe parantos karenging di-

ploma vroedvrouw. Margi di Dja

wa Koelon mah nja djoeragan De

wi koe andjeun noe neraskeun tji

ta-tjitana Raden Adjeng Kartini

teh.

Djasana Raden Adjeng Kartini teh ajeuna koe oerang sadajana parantos katingal hedjo daoenna

leubeut bocahna, sarina parantos kapetik margi dina djaman ajeu- na mah sadajana Istri Indonesia parantos mikaboetoeh anoe sajak tosna kana kamadjoean teh, sa-

reng ngartos jen ngamadjenkeun

lemah tjai teh teu tjekap koe ka- madjengan pameget woengkoel.

nanging Oge istri-istri. noe medal keun pameget istri, anoe ajeuna djadi djago-djago berboedi paine get Indonesia, noe tegoeh teu

cumpeuh joeni,

3 1

e

|

|

|

|

|

bengkong (paradji soenat) oerang Goenoengbatoe Bogor, geus kada

tangan sakomplotan rampog.

Noe boga iman teu bisa walaka

ja lantaran diantjam rek dipes-

tol sarta teroes bae diringkoes.

Bandana noe digondol, doeit djeung perhiasan aja kana panga- dii 200 roepiaecun mah. (S.).

KATJILAKAAN DI DJALAN.

Noe reuneuh kageleng mo-

bil nepi ka hanteuna.

Nji Nanoe, oerang Tjikondang

Bogor, powe Minggoe kamari, i- soek-isoek mangkat ti imahna ka kota, boeboereujeungan, da ma- nebna keur reuneuh geus 7 boe- lan. /Maksoedna rek ka doenoe-

ngan salakina menta doeit, da sa-

lakina teh keur digawekeun di Tji

patat (Bandoeng).

Tapi noe didjcegdjoeg kasam-

pak soewoeng. Atoeh nikreuh deui bae balik. Moal boa sadje-

roning leumpang teh pikiranana

AKANNIP .» TiOk BENGAHAJA

MEME NN TAN ae Thang Ten Ab 00

jerdacat dimana. mana

aa --

keun kaoenggoelan teh (ti U.M.

Ti barang proeng oerang Si-

ngapoer teh oedjoeg-oedjoeg sa-

toson-soson bae getoi nepi ka boebaranana. Verdiend meunang na ti U.M.5S. teh, lantaran ditilik- tilik, permaenanana oge beda reu djeung noc enggeus-enggeus, rea njakalikeunana, malah henteu lo- ba. ngasoepkeun teh lain koerang meerderheidna, tapi samata-mata koerang barisa dina njakalikeun bae.

Ari U.M,S. pangna nepi ka ka s0r teh lantaran teu meunang hen

teu koedoe ngaionan semah make invallers nepi ka 6 oerang, lanta-

ran rea anoc roeksak waktoe diaja

keun pertandingan sedjenna. A- toeh xaharti digalejna koe tamoe

MEREgP mona Dat koe kalocar Sarengna deui sajaktosna mah | seh soson-sosonna kana ngama- Pisakoemahaeun teuing aa | mah malaweung mikiran kasoe- jreh, parandene kitoe, teu boe-

na ieu serat kabar anoe ngawa- | feri teh kedah langkoeng pinter | djengkeun para istri teh, malah | Hana manah Raden Adjeng Par | sah. Ras deui — meureun — i- | roeng tegoehna mah, ngan lila-li-

warkeun lalakon andjeunna teh 9 p tini, oepami ningali kaajaan ajeu ageung mangpaatna sareng sate-

rasna djadj pitjontoeun ka para Istri Soenda, tebihna ka Istri In

donesia. K3

Sanadjan para djoeragan pa- rantos aroeninga oge koemaha sa

djarahna Rd. Adjeng Kartini teh, |

keukeuh bae gadoeh maksad ho- jong ngadadarkeun dewi, sawios

disebatkeun

tocoer oge, bok bilih bae aja noe tatjan patos paham namoeng ba- de dibantoen ringkesna bae:

Saha Raden Adjeng Kartini teh?

Rd. Adjeng aKrtini teh nja eta

poctrana Rd. Adipati Aria Sas- raningrat, Kangdjeng Dalem Dja

para marhoem, padmina (geureu hana) Kangdjeng Dalem Rem-

bang Rd. Adipati Diaja Hadintng rat. Dibabarkeunana ping 21 A- pril 1879 di Majong halika rama

na djadi Wadana keneh, poepves ngabedjaan boeloe

' berboedi roetjita rea kabisa, mar- gi abot papantjenna, nja eta:

|. kedah djadi kapala financieen di roemah tangga, apan oepami teu beres ngadjalankeunana teh matak teu karoehan.

Kadoeca kapapantjenarf ngadi- dik poetra anoe sakitoe abotna, ti

barang baji goemelar ka doenja.

doegi k8 djadi djelema anoe pa- sagi, sampoerna lahir batinna.

Saoepami anoe palinter

moeng pameget bae,

perloean dina hiroep koemboeh teh henteu sampoerna. salamina aja dina kakirangan bae.

Katiloe istri teh kedah merenah

pangdjadina pamadjikan teh,

teh

njoemponan kana hartosna anve |

sasoempingna ka kaboepaten tja- rogena oge, teras bae moeka devi sakola anjar. Noe mimiti djadi moeridna nja eta poetra kawalon- na, lami-lami nepi ka moeridna a-

ja 22.

Doepi sakola noe di Djapara mah dipasrahkeun ka raji-rajina

bae, nanging lami-lami mah teu kasaliraan, margi seueur pisan pa

! damelanana.

e

' |

1

1 :

«

sadjati-djatina, nja eta tempat noe |

djadi tjaroge moendoet timbangan jareng ngagebrokeun kapertjante

lan anOe sapinoeh-pinoechna (een | waardige levens gezellin), oelah

Handjakal noe taja babandinga djadi ka- | nana Rd. Adjeng Kartini teh ka-

boedjzng diporndoet joeswana koe noe Maha Soertji dina joes- wa 25 tacen, nja eta dina ping 17 September 1904 tea. (Opat dinten tina saparantos ngababar-

keun poetra pameget).

Raden Adjeng Kartini, ditangi

san koe tjarogena, nja kitoe deui koe sepoeh-sepoehna, sanes bae nangisan noe poepoes, namoeng nangisan deui ka poetrana noe di

na istri-istri parantos seucur anoe

|

nget ka anakna noe doea noe ma-

sih keneh laleutik anoe sok moe-

djaradi Arts Goeroe diploma Hulp | roe-moeroe ka indoengna ngagoe-

sareng hoofdacte, noe meh djara | ar beubeunanganana balandja ti di Meesteres in de Rechten, A- 1“ '

thekeres, Vroedvrouw diploma |

Valanda, nja kitoe devi noe ma-

sih keneh sarakola di Mulo, H.

BS. AMS. RH.S. G.H.S, ma nahoreng kapalajna andjeunna ki toe teh teu sabaraha lamina koe oerang parantos kapendak, asal cerang ajeuna pada soson-soson nyamadjengkeun kana eta tjita- tjita tea, dibarengan koc katjenge ngan toengkoel ka djoekoet tang- gah ka sadapan, nja eta soepaja kamadjengan Istri teh oelah katji da teuing kakantoenna koe pame- get noe parantos sakitoe lamina.

Nanging, sanadjan oerang a- jcuna parantos aja dina tahapan anoe rada loehoer, hartosna oepa-

mi dibandingkeun sareng kaajaan

30 taoen katoekang mah pohara

| | |

4

pasar, ari harita lengoh pisan.

Barang nepi ka djalan pengko- lan Kedoenghalang, kidoeleun roe mah sakit, doeka koemaha lanta- ranana mah, da oedjseg-ordjoeg

riek bae kageleng koe mobil pare

man anoe disoepiran koe bangsa

| Walanda.,

.

|

Poekoel satengah doeawelas ha

rita teh.

Noe tjilaka gantjang dibawa ka roemah sakit.

Waktoe dipariksa kanjahoan a- noe kageleng teh beuteungna pi- san sarta kira-kira heuleut lima meni: Nji Neno ngaleupaskeun njawana Node panocengtoengan.

toer keur aja dina kamasakatan.

Ngan hadena bae ari keur moela- sara saperloena mah aja noe mc-

e pitoeloeng ti Zuster Roode

la nja kawalahan, boeboehan ma

ke kakoeatan anue lain sasarina

tea.

Anoe mingpin iev pertandingan Foltiinski, tjoekoep matak soege- ma ka doea nihakanana.

Nepi ka tempo ngaso barisan Tionghoa eleh 1—0, boebaran di na stand 2—0, koe doelpun!? anoe asaina sepakan Giok Seng niat di pitjeun, negtog ka Kek , sar- ta nja vin icu speler pisan asoep- - kana goel U.M.S. sorangan

teri.

ROYAL ENGINEERS —

BONDSELFTAL BATAWI (V.B.O.)

Isoekna (Minggoe) oerang Si- ngapoer teh ditanamngkeun reu- djeung bondselftal, noe boerse- doelna ka lapang make 2 invallers sarta kieu barisanana:

na ping 17 September 1904 dina | nampi oepami direken sapertos ba djenengan Rd. Mas Singgih. bentenna. oerang teh oelah resep | Kuis Kedoenghalang reana sa- Batawi

joeswa 25 taoen, goegah babar. jega, djadi dogdog pangrewong. Poepoesna Raden Adjeng Kar | resep bae tjitjingeun, namoeng ke! noeloeh roepia. (S.) Apituly

Keurna moerangkalih andjeun- | noemoctkeun kana sakoemaha ka YM teh, estoe dina eukeur meu- | dah sami-sami pada ichtiar tea, 2 , sea Denkelaas : Teterisa

na sakola Walanda di Djapara. 30jong noe djadi tjaroge bae. leu djeuhna dipikaboctoeh koe Sd- | geuning sanggem paripaos oe- BANGSAT DI KAMPCENG Anakotta Zomers Mols

Kinten joeswa 12 taoen ditjaboet, | heung meucus cepami noe leres, | “OEmNA Istri Indonesia. Djigana rang Walanda tea mah: Stil staan KRETEG Soemo Belle Jahn teras dipingit, margi djaman ha- | (eta mah wadjib ditocmoetkeun), | XO€ POEpOeSnA Raden Adjeng | is achteruit gaan, noe pihartieu- Malem Kemis kamari mani ti- | Onong Sie Han Goan

rita mah hina Gepami istri paran- | xoemaha ana ninggang di noe teu | Kartini teh tjahaja Indonesia nepi | nana nja eta oepami pangartos ta | joe imah di kampoeng Kreteg on- : ng

tos mamadja poetri masih kenen | sae? ka djadi soerem sagiwang kara. | ra dianggo sok karahaan. | | derdistnict Tuo, Bogor noe | Cooke : Oomuth

katingal di locar koc djelema seu Dina lebah dieu istri kedah ncm Sapoepoesna andjeunna, sakoer Koe margi kitoe oerang kedah kapalingan, nja eta imah Hadji A Downer Poweil Rees

cur, djadi sanadjan ramana ke- | bongkeun kabinangkitanana, nje- serat-serat noe dikintoenkeun ka niron kana kaajaanana aRden A- di. H. Aminah djeung Sarhawi. Broocks Rogers Patrick

nging didikan kakoelonan oge, ari j gah kahojong koe lemah lemboet | sobat - sobatna anoe sakinten ke- , djeng Kartini noe sakitoe s9son- Ari noe dipaling babakoena | Griffiths Dunn nilas tali paranti karoechoen mah Ising doegi ka kahartoseunana. Dang Te koe ADGE Sana mah, | sosonna ngamadjengreun kana | mah parabot dapoer bae aja ka- | .. Seff

henteu, Diadi tjindekna mah istri teh | “eras dikempelkeun koe Mr.Aben- | pangadjaran sareng sadjabina. | rel pantjidj.s.t. Singapoer

Keur waktoe dipingit, teu kin- | oelah kersa didamel badega ata- | danon kalawan paidin tjarogena | Hartosna oepami oerang kagoe | “Bisa djadi bangsatna lain sa- | Ari proeng ari gerebeg bae pri

ten andjeuuna kaloemaneunana, teu kenging loenta ka locar, nja milari pangbeberah manahna teh koe maos roepi-rocpi bockoe serai kabar, tijdschrift, pasihan ti tilas margi ari kitoe mah

goeroena,

koe ramana kawidian.

va tjotjooan (anoe ari parantos

nanging kedah dianggo garwa a- noe djadi papatih — matihan pa- noetanana.

Soepados

kitoe teh katepi, Rd, Adjeng Kar tjita-tjita andjeunna |“

| tin tea, anoe kagoengan manah

1 1

|

teras diboekoekeun, margi seueur

| jeuna, sareng socpados oerang sa

| dajana nja kitoe deui oerang Wa landa seueur noe aroeninga kana maksad-maksad Rd. Adjeng Kar

| ngan pangartos teh kedah dilar-

keun ka anoe teu atian oeninga

| Soegan bas coepami sami-sami pa- da sili seblok koe pangartos mah.

tjita-tjitana Raden Adjeng Kar- tini teh enggal laksanana. Tang- tos roch andjeunna ngaraos boe-

oerang bae, tap: lobaan.

Deukeut imah noe kapalingan. | nja eta tatanggana ngaran Saha- li, kira poekoel 4 soeboeh, ka loe-

ar, maksoedna rek kiih tapi tjila

ka. barang toeroen ti imahna a- na djedak teh dikadek, keuna ka

1

| |

|

| |

|

boemi ngabageakeun tamoena, sar ta tjan naon-raon Belle djeung

| Jahn geus sakali sewang njentang keeper Singapoer, anoe oentoeng bisa newak bal anoe disakalikeu- nana. Lebah dieu oerang Singa- poer teh ngeupanan moesoehna

$

|

|

Koe margi kitoe, timboel ma- | tini hojong ngadamel sakola Istri. | palaj ngamoeljakeun harkat dara | ngangang ningali kaajaan oerang | na peupeuteujanana koe bangsat | koe tataheunan buirenspel, sarta

nahna hojong ngadangdosan na- |sarta soepaja noe dipajoenkeun | djat Istri Indonesia. |aja dina kamadjengan. ningali- | »be kabeneran, roepana, keur 2 sini Bana Ps bataita sibna Istri-istri priboemi, oelah Ipakeun poetra-poetra menak heu-' Ti harita djenenganana Rd. A- | keun ti kasoetjian' | ngintip tatanggana sarta bari me- baca api pa Jahn

doegi ka njorang sapertos an- | la, margi ngomean teh kedah ti | djeng Kartini teh kamashoer, sgu E.M | sat bedag. bata Ia mens Ahawra none

djeunna. girangna heula, soepaja engkena | ngitna njamboeang kamana-ma- Aa Sakitoe noe tjilaka gegeroan o- | Kn ngahwatan sababaraha oe- Kahojongna kitoe teh dilebet- | gampil palidna (nerekabna) ka ' na. PA Na PAN Naa ren Besa Ca Ai Tah | ge ka tatangga-tanggana, tapi teu | aan morsorin disakalikeun keun kana tijdschrift, atoeh djadi j kaoem anoe aralit. Minangka pangeling - ngeling | gantjang ditaroekvengan, roepana | teh teu mayar kostan Stitf wa-

bae djenenganana kawentar ka Di eta sakola teh baris diaja- kana djenengan andjeunna, noe Pasoendon sarieuneun. | jahna ngodomang njokot bal tina nagara batoer, jen Raden Adjeng

Kartini teh kagoengan maksad sae. Toengtoengna andjeunna ra- me sili seratan sareng gegeden- gegeden Walanda anoe satoedjoe an sareng andjeunna, oepadi sa- reng anoc parantos ngalaman pa

tepang mah, nja eta ka noe paran

tOs natamoe ka andjeunna, margi lami-lami mah kawidian koe rama

na ngiring nepangan tamoe pa

ngagoeng. Sareng sapalih mah an

Gjcunna teh teu ngaraosan tepang

adoe hareupan, nanging sapertos noe parantos dalit bae,

Kenging 14 taoen Rd. Adjena

Kartini dipingitna. Koe pertoeloe-

Na Pangagoeng Walanda | djadi tiasa teh moeng Tocan Mr, J.H. | koe

irecteur van O.E. |

jonja saren

Abendanon,

en Nijverheid, andjeunna kenging kaloear ti kaboepaten, malah kan-

:

. Sa m& ..————ooo cocaa ana ata

keun (diwoelangkeun ):

a. pangadjaran njerat, maos, nge

tang sareng saterasna.

b. basa-basa.

c. masak-masak.

d. karadjinan (handwerken ).

c, boemen-boemen, "

f. kasehatan

dan). '

| | |

1

|

koe kaoem Istri disoehoen dina

emboen-emboenan, nja eta veree

niging Kartini noe geus ngaja- keun pirang-pirang sakola ( Kar- tinischolen). Malah di Semarang mah keur diihtiaran rek ngaja- keun sakola pikeun pigoeroerina- (kawarasan ba- | na. Doepi moeridna kedah anoe

| parantos ngagadoehan diploma Pikeun ngamadjengkeun kawa- | Kartinischool atanapi H.I.S.

rasan, andjeunna hojongeun pisan

| sakola Doctor di Batawi, soepan-

|

|

:

, 1

| ten iasa djadi paradji ( Vroed- vrouw ) tina watirna ka abdi-abdi seurur noe maot di panjandaan.

koe margi teu aja indoeng beu-

rang noe kenging maa pamendak woengkoel teu sakoemaha seueurna.

na kitoe teh henteu laksana, teu

Djasana raden Adjeng Kartini

anoe moelja teh, ditoeloejkeun

koe Meester van Deventer mar- hoem, malah teroes dibarempag- keun di Tweede Kamer, soepaja artos Hindia anoe ditamboet koe

jaran. Nederland tea (eere schuld), di

sakadar | poclangkeun devi, goenana nja e- anoe | ta pikeun ngamadjoekeun onder-

| wijs (pangadjaran baroedak pri- Nanging kahojongna andjeun | boemi).

Eta pamoendoet Meester van tos natamoe di bangsa Walanda | kawidian koe ibse ramana, mar- | Deventer kitoe teh ditjoemponan

“nja di Indonesia teh parentoel sa

Ti Tasikmelaja

ARMENZORG PASOENDAN Noeroetkeun maandrapport a- noe katampa koe redactie, djero boelan Februari n.a.k. teh Armen

zorg Pasoendan ngabogaan 86 ke

den, doeitna di kas aja f 86.39.

Djero boelan Maart elidna nam

bahan 8. panarimaan f 149.29 dja di dioemblah dina kas aja f 235, 68.

Diero boelan Maart keneh aja

22 lid kaloear, ari kaloecaran f 51.55 djadi sesa dina kas anoe

disimpen di penningmeester teh a-

ia f 184.13.

Pangoeroes armenzrorg kase-

boet di lochoer menta diwawar- keun, jen geus nampa derma roe- pa beas reana 110 kati, pidjahna

Nji Idioh binti M. Kasan noe a- Da

tsm—J AAA - Lila-lila mah

tang, tapi bangsatna teu kaboeroe

katewak.

Noe tijilaka teroes dikirimkeun ka roemah sakit.

Sport

Voetbal Batawi ROYAL ENGINEERS —

U.M.S.

| Sakoemaha anoe geus diterang

keun ti heula. di Djakarta mah oe rang Singapoer teh oekoer njatet keun kaelehanana.

Koe lantaran kaidinan ditamba han verlofna anoe maraen, nja di-

tandingkeunana oge ditambahan, powe Saptoe ngajonan U.M.S.

dieung Minggoena ngajonan

bondselftal. malah nia sakali ieu

politis oge dara- | djanngna, 1—0 keur Batawi.

Priboemi masih teroes aja di- na aanval: Sie Han Goan meu- nang bal. divoorzet lepas pisan, ragrag deukeut Onong, nce tang ginas ngoperkeun deui ka tengah ditampan koe Belle ance njakali- keunana, oge lapoer teu katoeloe- ngan, nambahan kabeubeurat se- mah djadi 2—0.

an tt at

WEDARINGSIH

Vroedvrouw ya (ai 3.

Dalan Bapa Soep. Na 44. ISA Kletne Lengken Mendaeng

1464

sarta andjcunna iasa nerangkeun | gi noe sarakola di Stovia teh pa

naon-naon pamaksadanana. meget woengkoel, ) | kola-sakola boh keur pameget ata ! njar tilar doenja. | (pisan semah di Batawina njatet- Me SBO AN

(2)

Naeuu , NGn"Ki.“.i

Selasa 21 April 1936. / 29 Moeharam 1355.

ear

Receptie Himpoenan

Soedara 30 taoen.

Biantara Djoeragan Masdoeki (Voorzitter V. H. 5.) . (Samboengan Sip. kamari).

sHimpoenan Soedara” beker- dja teroes dengan tidak menengok kekanan dan kekiri menoedjoe ke arah kemadjocan, sehingga pada

tahoen 1928, gedoeng — kantoor

H.S. soedah dapat dilebarkan dan sebagiannja teroes disewakan sampai sekarang.

Keadaan anggautanja pada tiap

tiap tahoen bertambah-tambah sada. sehingga pada tahoen 1933

banjaknja ada 670 orang.

Reglement- reglementnja atau atoeran-atoerannja Perkocmpoe- lan .,Himpoenan Soedara” ini ba njak jang diperbaiki, jang mem- bawa kesenangan kepada anggau ta-anggauta seoemoemnja dan di- sahkan lagi sebagai ..Rechtsper- soon” dengan besluit K.T.B. Gou-

verneur-Generaal pada tanggal

16 October 1935. No. 15.

Njonja-njonja dan toean-toean jang terhormat!

Tidak akan kami loepakan, bah

wa kepentingannja anggautanja

djoega banjak jang tertoeloeng o- leh ,.Himpoenan dara” ini.

Sebagian pertoeloengan jang

ditjoerahkan kepada anggautanja,

— diboektikan dalam gambar Meskipoen | daan malaise be- gitoe hebatnja, tetapi bagai Him- poenan Soedara seolah-olah tida ada malaise: boekti dengan men-

dirikan gedoeng ini,

sampai kepada perajaannja. Ini- lah singkatnja riwajat

nan Soedara.

Sebeloemnja pembitjaraan ka- . permaloemkan | kepada njonja-njonja dan toean- | tocan jang ingin menjelamatkan | kepada ..Himpoenan Soedara . |

mi toetoep, kami

oleh karena soedah beroesia 30 tahoen, tidak akan diberi kesem

pettan berbitjara berhoeboeng de-

sehingga | Himpoe- |

nanti akan dipoeter film dan se- soedahnja dipertoendjoekan wa- jang golek.

epada- njonja-njonja dan toe- an-toean j hendak berbitjara,

kami persilahkan, kirimkanlah co- pij pembitjaraannja itoe kepada

kami, jang nanti kami akan moe-

atkan di dalam boekoe peringa-

tan taoen itoe (Gedenkboek).

Kepada jang ingin menjelamat- kan, kepada sekalian jang mengi-

rimkan soerat, dan kepada tamoe-

tamoc semoeanja.

Tidak akan kami seboetkan sa- toe-satoenja, tioekoep didjadikan satoc sadja, satoe kali lagi kami mengoetjapkan terima kasih dan

barang sekiranja ada kekoera-

ngannja atas penerimaan. kami moehoen dimaafkan dan berilah idin, kami akan memberikan anoe-

srah kepada tiga oprichters dari sH.I.” ini jang sekarang masih

tetap mendjadi anggauta H.S. ja- itoe: 1 saudara EM Djoenen.

? saudara M.M. Boehri. 3 sau- dara H.M. Moetani.

Saudara-saudara!

Kami atas nama Perkoempoelan .sH.S.” mengatoerkan ini tanda

perbedaan, beroepa bintang emas,

oleh karena saudara-saudara soe- dah 30 tahoen lamanja mendjadi anggauta dengan setianja seka- rang masih tetap mendjadi ang- gauta.

Moedah-moedahan kesetian sau

dara-saudara, mendjadi tjonto ke-

pada lainnja anggauta H.S.

Penoetoep kata, kami oetjap-

kan slamet dapat anoegrah ada-

nja.

Njonja-njonja dan toean-toean jang terhormat!

Terimalah kiranja

dan minoeman jang akan kami sadjikan.

Kemoedian

makanan

nanti

receptie ini kami ngan singkatnja waktoe, sebab boeka.

Koenasi Singapoer nembong- keun hodjahna, males naradjang

moesoeh, tapi barisan toekang Ba tawi teu matak salempang.

Pertandingan koengsi kagang-

goe, lantaran Stiff katjilakaan, a- noe teu koengsi lila tjageur deui, sarta beunang diseboetkeun kaka

ra djoeng nangtoeng handapeun palang tihang goel, batiloe kalina icu keeper teh koedoe mangnjokot keun bal ti djero rambangna, se- Soemo noe ngalantaran-

keun stand robah djadi 3—0.

Poegoeh bae, kabeh barisan ha

reup Batawi bangoen noe dareu-

devieun, mani ngan sirik teu pada hajang paloba-loba bae ngasoep- keun koelit boeleud dipake meke- lan oerang Singapoer teh, tapi

koengsi lila barisan toekang se-

mah katembong aja oge maoenat na, bisa njegah bahaja henteu ne- pi ka nambahan hoetangna. Ma- lah nja kitoe koengsi sakali-kali- cun males naradjang, saperti voor ret ti Smith koe Rces diheaden, ngan-teu meneran, bal keuna ka- na palang goel.

Sakitoe-kitoena, ana kagilran Han Goan meunang bal, disakali

keun, koe back oekoer njoledat

keunana teh. sarta Stiff noe parat kababalanana 4—0.

Teu koe hanteu: henteu koeng- si lila ngalaladjoan. Dunn leu- ngeunna kawas noe palid, nepak bal anoe penalty hoekocmanana:

atoeh poegoeh bae Denkelaar hari t mah, ngadjalankeun vonnis doelpunt noe ngalantaran- keun robahna stand djadi 5—40.

Nepi ka tempo n stand te- tep dina kaoenggoelan Batawi.

Pertandingan dipadjoe devi, ta jotna giliran Apitu-

| njatetkeun kaoeng

sepakan Powel dipake njitjil hoe-

tangna djadi 5—1.

Geus kitoe mah teu kaampeuh desekan priboemi teh, Soemo, Bel

le djcung Jahn patoengtoeroen ngasoepkeun, malah anoe kase- bset pandeuri mah dbea kali. A- toeh tamaha Singapoer tambah ka

beubeuratna, ditjitjil hidji, digan- djar opat, djadi 9--1.

Awahing koe bebeakan, laksa- na, semah teh bisa nambahan pa- njitjilanana djadi tiloe, malah di- na 9—3 sangkaan mimiti mah pi bakaleun enggeusanana oge:

ngan orokaja, Belle njitak anoe ka

sapoeloehna, kawas ngahadja ha jang djedjeg (oelah gangsal), sai

ta nepi ka boebaran stand tetep 10—3 keur kaoenggoelan Batawi.

Voetbal Bandoen

DI LAPANG B.K.V.C. (BAN.

DOENG-KALER).

Saptoe n.a.k. mimiti ditanding-

ken B.KV.C. II djeung p.s.

Prihatin, noe uitslagna 1—-0 keur kacenggoelan anoe kaseboet pan Jeuri, dina pauze 0—0.

Pertandingan kadoca antara

| p.s. Midden-Java (spelersna asal ti Djawa-Tengah) djeung p.s.

Torsana (Paksi), anoe nepi ka boebaran stand tetep 0—0.

Isoekna (Minggoe) ti heula

nandingkeun p.s. MPC contra

Simban, noe uitslagna 2—0 keur

M.P.C. i

Tas eta teroes R.K.T., contra K.

I.P.C., pertandingan anoe pohara ramena, noe laladjo oge henteu sa cutik. pada panasaran koe kakoe atanana ieu doea club.

Dina pauze KPC. geus bisa goelanana, 1—

0, ari boebaran tambah djadi

ley ngarongkong bal anoe mabal. 3—1,

|

|

| deui kasapih

SIPATAHOENAN

OBAT PEPPERMUNT

WOODS

OP.L II — RAN. Il 0—2.

Sakoemaha biasa di lapang

Sportpark dina cenggal-oengga

powe Minggoe diajakeun pertan- dingan competitie klas hidji reu-

djeung kelas doea,

Samemehna pertandingan kahi dii, ditandingkeun heula O.P.I. II

— RAN. II

Doea pihakanana pada koeat.

ngan O.P.I. eleh milik da boekti- na kaasoepan doea.

Dina waktoe rek boebaran O.

PI, nembongkeun tanagana pi- keun ngadjait kahormatanana, ta pi weleh henteu bisa males.

S.LA.P, — MOLTO 2—.

Kalawan dipingpin koe Salikin toeloej elftal ti S.LA.P, djeung Molto pada asoep kana medan

djoerit.

Ti club anoe kaseboet ti heula aja invaller pikeun Epeng.

Sanadjan S.LA.P. kalocarna henteu tohaga oge, tapi henteu boeroeng oenggoel djoerit.

Dasar Siap dina taoen icu keur

meudjeuhna aja dina bentang te-

rang.

Lamoen nilik kana elftalna oge dina permaenanana henteu beu-

nang diseboet ngaleuwihan ti a-

noe sedjen, tapi pangoeroes Siap gcus bisa ngadidik sakabeh pema enna, soepaja dina cenggal perma enan koedoe tetep daek. oelah poetoes asa koe kaasoepan. Bisa djadi Siap meh dina oenggal per- tandingan oenggoel bae djoeritna, sabab kabeh pemaen ti barang

proeng maen nepi ka boebaran

teh estoe daek, henteu gantjang leuseuh.

Nja kitoe deui dina pertandi-

ngan kamari basa powe Minggoe.

sakitoe elftal henteu sakoemaha tohaga, tapi oenggoel devi bae

djoeritna.

Molto mah elftalna tembong leu wih koeat, nja kitoe deui dina ma | enna leuwih hade toer dina voor

hoedena aja verband anoe hade.

Dija, Oedi, Enang, katoet Didi : benteu babari diliwatanana, sarta ngadjadikeun struikelblokna sera ngan Molto, Da lamoen Siap hen teu boga benteng anoe sakitoe to hagana, pasti Siap asor djoeritna.

Kakara proeng oge maen, Siap |

njerang, bari | koelit boeleud teh disepak kaha- | geus njemproeng

reupeun gocl Molto. Bek kentja- na njoba rek nolak datangna bal kana goel sorangan.

ditoe - ka dieu bae.

weuh hidji noe nembongkeun per

maenan tjoerang. Pili genti pada |

njerang, tapi Molto nja kitoe deu: |

Siap henteu bisa ngagoelkeun.

Dina bagian kadoeca oge perma

enan teh meh saroea djeung dina

bagian kahidji. Barisan toekang | Kidoel, sarta ajeuna anoe ngawa-

na pili-genti pada ngalocarkeun tanagana pikeun nolak datangna mbesoeh.

Henteu lila ti waktoe pauze 5.

ILA.P. geus ngagerebeg deui bae.

Dasar ari keur moedjoer dina sa- gala tintjak teh meneran bae. Sa- nadjan barisan toekang Molto be ak dengkak oge hajang oelah ka-

1 n deui, tanaga teh moeba- dir. Keeper kapaksa newak angin deui, pikeun kadoea kalina.

Henteu koengsi lila Salikin a- noc sakitoe mah matak njoegema keun, njadakeun soerilitna tanda boebaran, sarta stand tetep 2—0 pikeun S.LA.P,

—- —.—.—...

Langlajangan Bandoeug

Sakoemaha noe diwawarkeun dina Sipatahoenan powe Kemis,

16 April 1936, club P.L.A. ti An- dir Bandoeng geus patemon reu- djeung KLBP di pangadoean Tjibogor Soreang, mimiti diadoe poekoel 11.30 kasapih koe hoe- djan 2.30 ngas» satengah djam.

raat deui mimiti poekoel 3 diadoe

koe hoedjan deui poekoel 4.40 boebaran.

Uitslagna 35 — 33 keur ka- cenggoelan P.L.A.

Ti poekoel 3, sawatara toc-

kang Langlajangan

ngarapoengkeun

Kangge panjawat gohgoj sareng patoeangan

| anoe didakwa teh (anoe

Permaenan tetep sportief, eu- | «

ti Soreang :

noe uitslagna |

Bedja-bedja

PERKARANA MR. KLUIVER TEA,

Lain tanggal 20, tapi 28 A-

pril.

Dina ieu soerat kabar geus di-

terangkeun jen bakal dipariksana Mr. Kluiver teh nja eta dina tang gal 20 April. Tapi saenjana ieu teh njalahan, sabab anoe enja mah nja eta dina tanggal 28 A- pril.

Atoeh dina powe kamari teh, koe lantaran loba bedja tanggal

20 tea, loba anoe daratang ka ge

dong Raad van Justitie, hajang ngalaladjoan koemaha doedoek- na perkara djeung poetoesanana.

Tapi koe lantaran baris diparik sana dina tanggal Z8 tea, atoeh djelema-djelema teh loba anoe ka djeblos.

-- —.

PERKARANA PATIH MES- TER TEA.

Ngakoe kana sakoemaha ka salahanana.

Powe kamari 1soek-isoek, oe- roet Patih Mester tea, djoeragan Adinegara geus dipariksa koe Of

ficier van Justitie.

leu teh tjenah nja eta paparik- saan anoe panoetoep.

Sakoemaha anoe geus diterang keun ti heula, djoeragan Adinega ra didakwa ngagasab doeit pasar djeung doeit sakola anoe lobana

aja koerang leuwih f 17.000.—

Lamoen henteu aja halangan perkarana baris dipariksa koe Raad van Justitie dina pertenga- han boelan Juni anoe bakal da-

tang.

Dina voorloopig onderzoek, ieu geus nga djalaakeun padamelanana 32 ta- oen, hartina tereh pangsioen) nga koe kana sakoemaha dosana.

LX

NJONJA TIONGHOA DIPA- EHAN KOE BANGSAT.

Kadjadian peuting kamari.

Noeroetkeun bedja ti Teloekbe toeng, peuting kamari (malem Se nen) geus aja kadjadian radjapa ti anoe matak pikasediheun deui bae, nja eta hidji njonja Tiong- hoa geus dipachan koe bangsat- bangsat ance ngadon ngarampog.

Kadjadianana ieu radjapati teh nja cta poekoel 8 sore

| Noeroetkeun katerangan pandeu-

| tjenah doea pendjahat anoe tapi dasar apes, bal teh bet asocp | ngadjalankeun

|tch geus ditangkep.

Ti dinja mah bal teh ngan ka |

cu kakedjeman

—.——um

LEIDER PIKEUN NGABA.

MI MALARIA.

Diangkat deui Dokter Soe- silo.

Sanggeusna Dokter Soesilo nga

wakilan pagawean inspecteur Ye- neeskundige afdeeling Soematra kilkeunana geus soemping deui Docter Soesilo diangkat dcui ka- na leider pikeun ngabasmi panja- kit malaria.

——-——

BEJA KARET DITAEKKEUN.

Dina 100 kg. 1 332.—

Noeroetkeun bedja ,,Aneta tje mah beja pangiriman karet ka 'oe ar nagara anoe dikirimkeun (ti pa oesahaan - paoesahaan kebon ka- ret rahajat) ti mimiti tanggal 19

April (mangkoekna) bejana dita

ekkeur djadi f 35.— dina saban 100 kg.

maan

PEST Di WONOSARIE TEA.

Noe maot nambahan deui

bae.

Sakoemaha anoe geus diterang keun dina Sipatahoenan kamari, jen ngamoekna panjakit pest di Wonosarie beuki madjoe bae.

Ajcuna noeroetkeun deui kate rangan ,.Aneta”, nepi ka powe ka

mari djoemblahna anoe maraot Jantaran icu panjakit teh geus aja

38 oerang.

Noe kaitoeng geus pajah devi bae lantaran ieu panjakit, koe a- noe ngoeroesna, gcus dipisahkeun anoe lobana aja io perang.

Ngantet djeunp ajana kadjadi- an anoe saroepa kitoe, tempat pangbarakan digedean deui bae 10 — 2 pikeun kacenggoelan P. | Papariksaan pohara matak njoe-

L.A. |sahkeunana.

HOOFDREDACTEUR ,.SIPA- TAHOENAN?',

Bebas tina ganggoean panja- watna, djoeragan Mohamad Koer die, hoofdredacteur ieu soerat ka- bar, ajeuna ngantoenkeun medja redactie noe pililaeunana sawata- ra powe, ngambah perdjalanan keur kapentingan ,.Sipatahoenan”

Sapandjang andjeunna soe- woeng. redactie dipingpin koe djoeragan E.M. Dachlan.

om

IMPLIK-IMPLIK.

Implik-implik ..Awewe panjan doengan” dina 2e blad, mimiti powe icu kapaksa diselang heu-

la koe nve sedjien, ,.Nasib koe- ring”, sarta dimana noe kaseboet pandeuri geus tamat, anoe ti heu la baris ditoeloejkeun deui sakoe maha biasa.

PEST DJERO SAMINGGOE.

Ti tanggal 5 nepi ka 11 April teh, noeroetkeun rapot mingon di

Bandoeng djeung Soemedang a- ja 50 oerang anoe katerap panja-

kit pest, toer nepi ka hanteuna.

leu bilangan teh aja nondjolna ti na djoemblah bilangan minggoe satoekangeunana, lantaran harita mah ngan aja 31, tapi sabehditoe cunana saeutik oeloekoetek dina

50 djeung 60 pestgevallen teh.

Noe pangreana njatetkeun wa

dal pest nja eta Bandjaran, nga- dadak aja toedjoehan, Tijisaroea 4, Tandjoengkerta 3.

Di djero gemeente Bandoeng

aja 3.

POST OEDARA KA NEDER- LAND.

Post oedara ka Nederland, in- ditna powe Rebo pageto.

Pikeun anoe aja kapentingan

djeung icu oeroesan, waktoena Pi keun ngirimkeun aangeteekend, postwissels djeung postpakket sa koemaha biasa bae, nja kitoe deui

anoe aja di bijkantoren Riouws- traat djeung Tjikoedapateuh.

Bus anoe aja di djalan-djalan nja kitoe deui anoe aja di Hoofd-

postkantoor, ieu oge ebiasa devi

bae.

LANREH BANDOENG 18 APRIL.

Lobana perkara aja 66, anoe di poetoes 64, djadi anoe dipoen- doerkeun aja 2,

Boete ti satalen nepi kaf 15—

boci saminggoe nepi ka 3 boe- ian.

Sakoemaha biasa ari dosa-dosa na mah lolobana nja eta anoe ma- ling leuleutikan palantjongan reu- djeung lian-lianna.

Noe dibebaskeun aja 4, anoe henteu bisa diteroeskeun perka-

rana aja |.

KAPALINGAN PANGADJI f 637.—

S. oerang Sasakgantoeng 531.

dina peuting kamari geus kapali- ngan roepa-rocpa barang perhia-

san tina kbmari katja. Saha anoe malingna atjan kanjahoan.

DOEIT KERETAS PALSOE ANOE j 5—

Ajeuna geus kapanggih doeit kertas anoe palsoe nja eta anoe aa Roepana eta doeit palsoe teh.

nja eta saperti icu di handap:

Serie B.F. No. 2358, ddo. 21 Maart 1931, Controle No. 16390.

Tanda tangan: Praastink reu- djeung Wichers.

See B.F. No. 2360, Controle No. 16398, kertasna 1.5 m.m. ka pondokan djeung kalemesan devi.

Watermerkna teu pati katembong.

dihareupna kasar. Secretaris ditoe

lis secrebaris, angkana gede sawa reh, gambar Javaasche Bank ka- sar djeung powek, tekst basa Ma

lajoe dieung Diawa teu bisa kaba tja, basa Walanda teu terang PNG ON salahna deui, tapi ari | basa Tionghoana mah aaloes reu djeung terang.

LANREH BANDOENG 20 A- PRIL.

Lobana perkara aja 97, anoe di

poetoes aja 93, djadi anoe dipoen doerkeun aja 4 perkara,

Boete ti lima ketip nepi ka ti-

loe ringgit. Boei saminggoe nepi ka 6 minggoe.

Dosa-dosana mah nja sakoema

ha biasa bae roepa-roepa palang garan djeung bangsa palantjo- ngan.

Noe dibebaskeun aja 6 perka-

ra,

koeat Kamadjaja, salesma poeder, djamoe Sariawan djeung Parem Santosa.

Djamoe galian Kamaratih, goe nana nja eta pikeun istri anoe ta-

SIEMKIE HIAN

IND. TANDARTS

323

Telefoon No. 1069 pagi B—1!

sore 4 —6 Djam bitjara:

DJAMOE-DJAMOE DJSUNG PAREM KALOEARAN

FIRMA PENA & Co.

Redactie narima kiriman ti Fir ma Pena & Co. di Astanaanjar- weg 26 Bandoeng, nja eta djamoe

djamoe: Galian Kamaratih, obat

ra tjotjog waktoena dimana koto ran, obat koecat Kamadjaja, goe- nana pikeun pameget anoe sok lo ba djalan-djalan soepaja pinang-

gih djeung kakoeatan. Salesma

poeder oge nja keur anoe sales- ma djeung anoe rada rarieut meu eusan, djamoe sariawan pikeun a- noe sariawan, ari parem Santo- sa goenana pikeun anoe moeles beuteung lantaran asoep angin djeung lian-lianna anoe samodel djeung eta:

Nce pangheulana ditjoba, nja eta Salesma Poeder, sabab di kan tor Sipatahoenan kabeneran aja anoe salesma.

» Tetela matihna.

Sigana anoe sedjen-sedjenna oge moal beda ti kitoe (maratih).

Ari hargang eta djamoe-djamoe teh maroerah pisan.

Henteu poho redactie nganoe- hoenkeun kana eta kiriman.

COMITE PASAR MALEM DI TJIPARA).

Pikeun noendjang sakola Pasoendan.

Sakoemaha anoe geus diterang

keun dina isu soerat kabar, jen a- jcuna di Tjiparaj keur diadeg- keun sakola Pasoendan kalawan

pingpinan djoeragan Moehamad

Enoch djeung djoeragan E. Ardi- mihardja.

Koe alpoekahna oerang Tjipa-

raj, /soepaja bahan-bahan reu- djeung adeganana sampoerna, p:

keun nambahan onskos-ongkosna

baris diajakeun pasar malem di a- loen-aloen Tjiparaj anoe karame- anana djeung tonctonanana moal eleh koe karafhean - karamean di pasar malem di sedjen tempat.

Nce djadi Beschermheer-na

nja eta Djoeragan Wadana Tji-

paraj koe andjeun, (Rd. Kd. Ar- diwilaga). adpisoer djoeragan

Kalsoem, cere Voogzitter Djoera- gan Rangga Amongpradja, reng

rengan sedjenna, nja eta para Djoeragan anoe kaseboet ieu di handap:

Voorzitter . RR, Kartaatmadja Vice Voorzitter S, Soeranata, Se- cretaris Djamoer, Penningmeester Kastoera, Commissarissen: K. Da

nam'hardja. Oma, Darga Soemar di R. Padmawinata, djeuny Be-

stuurs Pasi.

Nog bakal ditongtonkeun di icu pasar malem teh nja eta: Ogel jang maha moeda, (plus Erjlena) roepa-roepa karadjinan tinoen Ma djalaja, karadjinan patanian afdee

ling Visschrij, karadjinan Pasi

restauranten, karadjinan 1 H.L.S.

Pasoendan djeung Verpolgschool

rijstpellerij model Djepang (de

monstratiey wajang golek ban djet, wajang Tjigebar. tooreel b.

roedak, padvinders. ogel Aban Leunjaj djeung loba-loba dewi a noe teu bisa diterangkeun di di cu.

Yaha-saha anoe aja pamaksoe-

Lian pikeun nambahan karamcan djeung rek dagang di ieu pasar malem, meunang badami djeung

, Dioeragan Kartaatmadja anoe

djadi Voorzitter tina icu pasar ma lem.

T'jindekna ieu pasar malem teh

,, » 1». ,

| piseun derma, anoe matak pere

loe meunang toendjangan ti sa

koemna oerang Tjiparaj djeun-

Madialaja. ti cerang regentschar

Bandoeng oemoemna.

PELET

Referensi

Dokumen terkait

viii LIST OF ABBREVIATIONS Anammox Anaerobic Ammonium Oxidation AOB Ammonia Oxidizing Bacteria BOD Biochemical Oxygen Demand Biochemical COD Chemical Oxygen Demand DO Dissolved

Lian ti eta oge koe Johnson geus ditetelakeun devi: ,,La- moen Inggris djeung armadana geus aja dina tjangkinganana pihak moesoehne, tangtoe oe- rang kakara njanghareupan kaajaan noe