DOI: 10.22067/ijpr.v7i2.44931
ﺪﻠﺟ 7 رﺎﻤﺷ ة 2 ﺤﻔﺻ ، ﺔ 124 - 109 ﻤﻴﻧ ، ﺔ مود Vol. 7, No. 2, 2016, p. 109-124 1395
شور تاﺮﺛا ﻢﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺰﻣﺮﻗ يﺎﻴﺑﻮﻟ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ صاﻮﺧ ﺮﺑ يرﺎﻴﺑآ
نﺎﻤﻳا ﻪﻟاﺪﺒﻋ
1ﺮﻬﻣ و مﺮﺧ ﻲﺠﻨﮔ ﺮﺻﺎﻧ
2لد
*
1 -
،كارا هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻴﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ (رﺎﻳدﺎﺘﺳا) ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ [email protected]
2 - ﻣ هوﺮﮔ (رﺎﻳدﺎﺘﺳا) ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ كارا هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ،بآ ﻲﺳﺪﻨﻬ
:ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ 04
/ 03 / 1394
:شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ 01
/ 07 / 1394
هﺪﻴﻜﭼ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ
، ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
هﺮﻄﻗ يرﺎﻴﺑآ ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﻴﺑآ شور ﺞﻨﭘ ﺮـﻳز يا
هﺮـﻄﻗ ،ﻲﺤﻄـﺳ ﻲﻧارﺎـﺑ ،ﻲﺤﻄـﺳ يا
تﻮﻴﭘﺮﺘﻨﺳ حﻼﺻا ﻲﺤﻄﺳ يرﺎﻴﺑآ و ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻧارﺎﺑ ، آ زﺎـﻴﻧ ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ و هﺪﺷ
ﻞﻣﺎـﺷ هﺎـﻴﮔ ﻲـﺑ 50
، 75 ، 100 و 125 ﺮـﺑ ﺪـﺻرد
ﺶﻳﺎﻣزآ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا (زﺎﻧ ﻢﻗر) ﺰﻣﺮﻗ يﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻪـﺑ ﺎﻫ
ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻞـﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮـﺻ
كﻮﻠﺑ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد .ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ
يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،دﺎﻌﺑا
ﺮـﻄﻗ ﻂـﺳﻮﺘﻣ
،ﺖـﻳوﺮﻛ ،ﻲـﺳﺪﻨﻫ ،ﻢـﺠﺣ
ﺢﻄﺳ ، ﺪـﺻرد ،يروﺎﻨـﺷ ﺺﺧﺎـﺷ ،كﺎﻜﻄـﺻا ﺐﻳﺮﺿ ،راﺮﻘﺘﺳا ﻪﻳواز ،ﻪﻧاد ﻲﺘﺨﺳ ،ﻞﺨﻠﺨﺗ ،ﻲﻌﻗاو ﻪﺘﻴﺴﻧاد ،ﻲﻤﺠﺣ ﻪﺘﻴﺴﻧاد
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻧاد ترﺪﻗ و ﻲﻧز هزاﺪﻧا
.ﺪـﻳدﺮﮔ ﻲـﺳرﺮﺑ قﻮـﻓ يﺎـﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺮﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا و ﺪﺷ يﺮﻴﮔ ﺎـﺘﻧ
ﻳ ﺞ نﺎـﺸﻧ ﻪـﻛ داد
ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﻳ ﻦ ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا ﻲﺳﺪﻨﻫ ﺮﻄﻗ و ﺑﻮﻟ
ﻴ ﺎ ﺳ ﺎﺑ ﻴ ﻢﺘﺴ ﺑآ ﻴ رﺎ ي هﺮﻄﻗ ا ي ﺮﻳز ﺮﺘﻤﻛ و ﻲﺤﻄﺳ ﻳ
ﻦ ﺳ ﺎﺑ ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا ﻴ
ﻢﺘﺴ ﺑآ ﻴ رﺎ ي ﻧارﺎـﺑ ﻲ
تﻮﻴﭘﺮﺘﻨﺳ ﻪﺑ
ﻧ ﺎﻬﻨﺗ .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻴ
زﺎ ﺑآ ﻲ ﺳ ﺎﺑ نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻴ
ﻢﺘﺴ ﺑآ ﻴ رﺎ ي ﻨﻌﻣ تاﺮﺛا ﻲ راد ي وﺮﻛ ﺪﺻرد ﺮﺑ ار ﻳ
ﺖ ﻪﻧاد نﺎﺸﻧ .داد
ﺮﻳدﺎﻘﻣ ) راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺤﻄﺳ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﺤﺗ ﻲﻤﺠﺣ ﻪﺘﻴﺴﻧاد 722
ﺮﺘﻴﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ و (
ﺖﺤﺗ
هﺮـﻄﻗ يرﺎـﻴﺑآ ﻢﺘـﺴﻴﺳ يا
ﺮﻳز ) راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻲﺤﻄﺳ 689
ﺮﺘﻴﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ (
دﻮﺑ . ﻪﺘﻴﺴﻧاد يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻂـﺳﻮﺗ يروﺎﻨـﺷ ﺺﺧﺎـﺷ و ﻞـﺨﻠﺨﺗ ﺪـﺻرد ،ﻲﻌﻗاو
ﺪﻨﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺶﻳﺎﻣزآ .
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻧاد ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻪﻧاد ﺖﺑﻮﻃر ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﺤﺗ يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ
و ﺖـﺑﺎﺛ ﻲﻧارﺎﺑ يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ
) ﻲﺷدﺮﮔ رﻮﺤﻣ 4
/ 16 و 16 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ . ﺪﺻ نزو و ﻪﻧاد .ﺪﻨﺘـﺷاد يدﻮﻌـﺻ ﺪـﻧور ﻲﻓﺮـﺼﻣ بآ راﺪـﻘﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻪـﻧاد ﻢﺠﺣ
) ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد ﻢﺠﺣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ mm3
( 876 هﺮﻄﻗ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﺤﺗ ، ﺮﻳز يا
ﺮـﺑاﺮﺑ ﻲﻓﺮـﺼﻣ بآ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺎـﺑ و ﻲﺤﻄﺳ
125 ﻪﺑ ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد ﻪﻧاد راﺮﻘﺘﺳا ﻪﻳواز ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ .ﺪﻣآ ﺖﺳد
ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﻫ 2 / 23 ﺿ و ﻪﺟرد كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮ 387
/ 0 ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﺖﺤﺗ ،
هﺮﻄﻗ يرﺎﻴﺑآ ﺮﻳز يا
ﺮـﺑاﺮﺑ راﺮﻘﺘﺳا ﻪﻳواز ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻲﺤﻄﺳ 4
/ 20 ﺮـﺑاﺮﺑ ﻲﻜﻴﺗﺎﺘـﺳا كﺎﻜﻄـﺻا ﺐﻳﺮـﺿ و ﻪـﺟرد 355
/ 0 ﺖـﺤﺗ
حﻼﺻا ﻲﺤﻄﺳ يرﺎﻴﺑآ ﻞﺻﺎﺣ هﺪﺷ
ﭻﻴﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻧاد ﻲﺘﺨﺳ .ﺪﻳدﺮﮔ
ﻢﺘـﺴﻴﺳ و ﻲﻓﺮـﺼﻣ بآ راﺪـﻘﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ زا ﻚﻳ يﺎـﻫ
.ﺖﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ يرﺎﻴﺑآ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﻲﺘﺨـﺳ ) ﻪـﻧاد N/mm2
5 / 61
ﺮـﻳز يرﺎـﻴﺑآ ﻢﺘـﺴﻴﺳ رد ( ﻪـﻧاد ﺖـﻣوﺎﻘﻣ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ و ﻲﺤﻄـﺳ
2) 3N/mm / 56 ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﺻﺎﺣ ﻲﺤﻄﺳ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد ( .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻴﺑ تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ يرﺎﻣآ ﺰﻴﻟﺎﻧآ نﺎـﺸﻧ
داد ﻪـﻛ ﺎـﻬﻨﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺮﺛا يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﺮﺑ يراد
دراد ﻪﻧاد ﻲﻧز و
ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻲﻧز
7 / 94 ﺪﺻرد ﻪﻧاد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
حﻼﺻا ﻲﺤﻄﺳ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﺤﺗ هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ هﺮﻄﻗ يرﺎﻴﺑآ نآ زا ﺲﭘ و هﺪﺷ
ﺮﻳز يا هﺮﻄﻗ ،ﻲﺤﻄﺳ ﺖـﺑﺎﺛ ﻲﻧارﺎﺑ ،ﻲﺤﻄﺳ يا
ﻲﻧارﺎﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و تﻮﻴﭘ ﺮﺘﻨﺳ
دﻮﺑ .
هژاو يﺎﻫ :يﺪﻴﻠﻛ ،ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ صاﻮﺧ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ صاﻮﺧ ﻢﺘﺴﻴﺳ
ﻢﻛ ،يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ ﺎﻴﺑآ
ير
، ﺰﻣﺮﻗ يﺎﻴﺑﻮﻟ
ﻪﻣﺪﻘﻣ 1
) ﺎـﻴﺑﻮﻟ Phaseolus vulgaris L.
ﻢـﻬﻣ زا ﻲـﻜﻳ ( ﻦﻳﺮـﺗ
ﻲـﻜﻳ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻴﻧد رد ﻪﻛ ﺖﺳا تﻻﻮﻘﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﺗ رد يﺮﻟﺎـﻛ و ﻲـﻨﻴﺌﺗوﺮﭘ ﻢﻬﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻐ
بﻮـﺴﺤﻣ نﺎـﺴﻧا ﻪـﻳﺬ
ﻲـﻣ ) دﻮـﺷ Graham & Ranalli, 1997; Lymo et al.,
1992; Geil et al., 1994 آ سﺎﺳا ﺮﺑ .(
ﺢﻄﺳ ﻪﺘﻓﺎﻳرﺎﺸﺘﻧا رﺎﻣ
ﺮﻳز ﺮﺑ ﻎﻟﺎﺑ هﺎﻴﮔ ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺸﻛ 24
ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﺎﺑ رﺎﺘﻜﻫ نﻮﻴﻠﻴﻣ
:لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ*
،يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ،كارا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺘﺸﻬﺑﺪﻴﻬﺷ نﺎﺑﺎﻴﺧ ،كارا
:ﻲﺘﺴﭘ ﺪﻛ ،بآ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ 8349
- 8 - 38156 :هاﺮﻤﻫ ﻦﻔﻠﺗ ، 09393975257
دوﺪﺣ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ 600
هﺪـﺷ شراﺰﮔ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺖﺳا Graham & Ranalli, 1997) ﻄﺳ .(
ﻦـﻳا ﺖـﺸﻛ ﺮﻳز ﺢ
ناﺮﻳا رد هﺎﻴﮔ 125
زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ رﺎﺘﻜﻫ راﺰﻫ
دوﺪـﺣ رد ﻲﻧﺎـﻬﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻂﺳﻮﺘﻣ 1470
رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ
) .ﺖــﺳا هﺪــﺷ شراﺰــﮔ Ghafari Khligh, 2000
.(
صاﻮــﺧ
ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﺤﺗ ار ﻪـﻧاد ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﻪﻧاد ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺪﻫد
،
ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ رد ﻲﻠـﺻا يﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ناﻮـﻨﻋ
ﻦﻴﺷﺎﻣ ﻲﺣاﺮﻃ هﺪﻧرﺎﻛ ﺮﻴﻈﻧ يزروﺎﺸﻛ يﺎﻫ
ﺖﺷادﺮﺑ ،ﺎﻫ هﺪﻨﻨﻛ
،ﺎﻫ
ﻦﻴﺷﺎﻣ ،ﻪﻧاد شﺰﻴﻤﺗ يﺎﻫ ﻦﻴﺷﺎﻣ
ﻪﺟرد يﺎﻫ ﻦﻴﺷﺎﻣ ،يﺪﻨﺑ
يﺎـﻫ
ﻚــﺸﺧ هﺮــﻴﺧذ تاﺰــﻴﻬﺠﺗ و ﻦــُﻛ دﻮــﺷ ﻪــﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧرد يزﺎــﺳ
Harmond et al., 1962 & Zoerb, 1976) .(
ــﺧﺮﺑ ﻲ
نﺎﻤﻳا ﺮﻬﻣ و ﻲﺠﻨﮔ
؛ شور تاﺮﺛا يﺎﻫ /...
ﻪﻳﺮﺸﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ تﺎﺑﻮﺒﺣ يﺎﻫ
اﺮﻳا
ﺪﻠﺟ /ن
7 رﺎﻤﺷ ، ة 2 ، ﺔﻤﻴﻧ مود 1395
ـﻜﻳﺰﻴﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲ
ﻪـﺳ رد) اﺰـﻠﻛ ﻪـﻧاد
ﺘﺑﻮـﻃر ﺢﻄـﺳ ﻲ
7 / 4 ،
14 / 13 و 96 / 23
َﺗ نزو ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ) ﺪﺻرد هزاﺪﻧا (ﺮ
ﺮـﻴﮔ ي ﺰﻴﻟﺎـﻧآ و
ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ .ﺪﻳدﺮﮔ
، مﺎﻤﺗ ﻪـﻧاد دﺎﻌﺑا ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﻲﺘﺑﻮـﻃر ﺢﻄـﺳ ﺢﻄـﺳ ،ﻞـﺨﻠﺨﺗ .ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا
،ﻊـﻄﻘﻣ نزو
راﺰﻫ ﻪﻧاد ﺪﺣ ﺖﻋﺮﺳ و ﻪﻧاد
ـﻓا ﺎـﺑ ﺎـﻫ و ﺶﻳاﺰـﻓا ﺖـﺑﻮﻃر ﺶﻳاﺰ
ـﻤﺠﺣ ﻪﺘﻴﺴﻧاد ﻲ
ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎـﻛ ﺖـﻳوﺮﻛ و Calisir et al., )
(2005 . ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﻓ ﻴ ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ ﻮﺳ ﻳﺎ ﺘﺑﻮﻃر ةدوﺪﺤﻣ رد ﻲ
7 / 8 ﺎﺗ ﺪﺻرد 25 ﺎﭘ ﺮﺑ ﺪﺻرد ﻳ
ﻪ ﺎـﺷ ،ﻚﺸﺧ
ـﺳﺪﻨﻫ دﺎـﻌﺑا ﻞﻣ ﻲ
،
ﻣ ﺮﻄﻗ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺳﺪﻨﻫ ﻲ
، ﺮﺿ ﻳ ﺐ وﺮﻛ ـﻳ
،ﺖ
ﺟرﺎـﺧ ﺢﻄـﺳ ﻲ
،ﻪـﻧاد
مﺮـﺟ و ﻪـﻧادراﺰﻫ نزو ،ﻪﻧاد مﺮﺟ و ﻢﺠﺣ ﻘﺣ صﻮـﺼﺨﻣ
ﻴ ـﻘ ﻲ و
مﺮﺟ ﺮﻫﺎﻇ صﻮﺼﺨﻣ ي
، ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ نﺎﺸﻧ اﺰـﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ داد ﻳ
ﺶ ﺖـﺑﻮﻃر
،
ﺑ ﻪ مﺮﺟ ﺰﺟ ﺮﻫﺎﻇ صﻮﺼﺨﻣ ي
ﺶﻫﺎـﻛ ﻪﻛ ﻳ
ﺖـﻓﺎ
، د ﻳ ﺮـﮕ صاﻮـﺧ
ﺮﻛذ اﺰﻓا ﺎﺑ هﺪﺷ ﻳ
ﺶ اﺰﻓا ﺖﺑﻮﻃر ﻳ
ﺶ ﻳ ﺪـﻨﺘﻓﺎ Deshpande et )
al., 1993 .(
ﻘﺤﺗ رد ﻴ ﻘ ﻲ ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﻓ ﻴ ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ و ﻲﻛژﻮﻟﻮﻴﺑ ﻪـﻧاد
ﺖﺤﺗ ،ﮓﻧﺮﻠﮔ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺳرﺮﺑ ﺖﺑﻮﻃر ﻲ
ﺎﺘﻧ .ﺪﺷ ﻳ ﺞ نﺎﺸﻧ ﺎـﺑ ﻪـﻛ داد
اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺮﺿ ﺖﺑﻮﻃر ﻳ
ﺐ وﺮﻛ ﻳ
،ﺖ ﻣﺮﻄﻗ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺳﺪﻨﻫ ﻲ
، و ﻢـﺠﺣ
اﺰﻓا ﻪﻧاد مﺮﺟ ﻳ
ﺶ ﻳ ﺖﻓﺎ ﺎـﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ . ﺪـﺻرد ﺖـﺑﻮﻃر ﺶﻳاﺰـﻓا
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻧاد ترﺪﻗ ﺪﺻرد و ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻧز ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﻫ
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎﻳ
Baumler et al., 2006) .(
ﻘﺤﺗ رد ﻴ ـﻘ ﻲ د ﻳ ﺮـﮕ ـﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ
ﻓ ﻴ ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ ﺒﻗ زا ﻪﺒﻨﭘ ﻪﻧاد ﻴ
ﻞ ﺳﺪﻨﻫ دﺎﻌﺑا ﻞﻣﺎﺷ ﻲ
، ﻣ ﺮـﻄﻗ ـﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
ــﺳﺪﻨﻫ ﻲ
، ﺮــﺿ ،ﻢــﺠﺣ ﻳ
ﺐ وﺮﻛ ــﻳ
،ﺖ مﺮــﺟ ،ﻞــﺨﻠﺨﺗ صﻮــﺼﺨﻣ
ﻘﺣ ﻴ ــﻘ ﻲ
، مﺮــﺟ ﺮﻫﺎــﻇ صﻮــﺼﺨﻣ ي
، ﺮــﺿ ،ﻪــﻧادراﺰﻫ نزو ﻳ
ﺐ
ﻧ و ﺪﺣ ﺖﻋﺮﺳ ،كﺎﻜﻄﺻا ﻴ
وﺮ ي اﺮـﺑ مزﻻ ي اﺪـﺟ ﻪﺘـﺳﻮﭘ ندﺮـﻛ
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻧ .ﺪﺷ ﺎﺘ ﻳ ﺞ نﺎـﺸﻧ ـﺑ داد ﻪ
مﺮـﺟ ﺰـﺟ
ﺮﻫﺎـﻇ صﻮـﺼﺨﻣ ي
،
ﻧ و ﻞﺨﻠﺨﺗ ﻴ
وﺮ ي اﺮﺑ مزﻻ ي اﺪﺟ
اﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﻪﺘـﺳﻮﭘ ندﺮﻛ ﻳ
ﺶ
ﺶﻫﺎﻛ ﺖﺑﻮﻃر ﻳ
ﺪﻨﺘﻓﺎ و د ﻳ ﺮﮕ ﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي ﺮـﻛذ
اﺰـﻓا هﺪـﺷ ﻳ
ﺶ
ﻳ ﺪﻨﺘﻓﺎ Ozarslan, 2002) .(
رد ﺸﻫوﮋﭘ ﻲ د ﻳ ﺮﮕ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﺑﻮﻃر
ﺧﺮﺑ ﺮﺑ ﻲ ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﻓ ﻴ ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ بﺎﺘﻓآ ﺔﻧاد .ﺪـﺷ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ نادﺮـﮔ
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ نﺎﺸﻧ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ داد ﻳ
ﺶ مﺮـﺟ ،ﺖﺑﻮﻃر
ﺮﻫﺎـﻇ صﻮـﺼﺨﻣ ي
ﺮﺿ و ﺶﻫﺎﻛ ﻳ
ﺐ مﺮﺟ ،كﺎﻜﻄﺻا ﻘﺣ صﻮﺼﺨﻣ
ﻴ ـﻘ ﻲ
، و ﻞـﺨﻠﺨﺗ
اﺰﻓا ﺪﺣ ﺖﻋﺮﺳ ﻳ
ﺶ ﻳ ﺪﻨﺘﻓﺎ Gupta & Das, 1997) .(
ﻲـﺳرﺮﺑ
ﻮﻟﻮﻴﺑ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ژ
مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﻲﻜﻳ نﺎﺸﻧ
زا ﺖﺑﻮﻃر ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ داد
5 / 5 ﺎﺗ ﺪﺻرد 17 / 8 ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد (ﺮَﺗ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ) ﺪﺻرد ﺶﻳاﺰـﻓا ﻲﻧز
ﺪـﻗ ﺪﺻرد و ﻪـﻧاد تر
ﻲـﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﻫ ﺪـﺑﺎﻳ
El Raie et al., )
.(1996 هار زا ﻲﻜﻳ تﺎﻣﺪﺻ زوﺮﺑ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﻲﻟﻮﺻا يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻂﻳا ﺮﺷ ﺖﺤﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﻲﺘﻣوﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ا ﻪﺑ لﻮﺼﺣ ياﺮﺑ .ﺖﺳ نﻮـﻣزآ مﺎﺠﻧا ،تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳا
يﺎـﻫ
مزﻻ يوﺮـﻴﻧ .دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺪﻴﻔﻣ يرﺎﺸﻓ نﻮﻣزآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ رﺎﻴﻌﻣ ﻪﻧاد ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ رﺎـﻛ ﺎﺑ ﻲﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ
آ و ﻲﻳ
ﻲﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻣ نآ زا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ناﻮﺗ ﻪﺑ و ﻪﻴﻟوا لﻮﺻا ناﻮﻨﻋ
ﺖﻤﺴﻗ ﻢﻴﻈﻨﺗ و ﻲﺣاﺮﻃ رد ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ
ﻦﻴـﺷﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﻣ طﺎﺒﺗرا رد ﻪﻧاد ﺎﺑ ﻪﻛ
دﺮـﻛ هدﺎﻔﺘـﺳا ،ﺪﻨـﺷﺎﺑ Bargale & )
Irudayaraj, 1995 (
و ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ زا عﻼﻃا . يﺎـﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ
لﺪـﻣ ياﺮـﺑ يزروﺎﺸﻛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ رد ﺮﺛﺆﻣ و يزﺎـﺳ
ﻲﺣاﺮﻃ ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺎﻫ ﻦﻴـﺷﺎﻣ و ﻦُﻛدﺮُﺧ ﺖـﺷادﺮﺑ زا ﺲـﭘ يﺎـﻫ
دراد ﺖــﻴﻤﻫا Afkari Sayyah & Minaei, 2004)
(.
رد
ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﺮﺛا يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻚﺸﺧ
ﻦُﻛ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﺳ ﺢﻄـﺳ ﺖـﺑﻮﻃر
) 10
، 12 و 14 ﺪﺻرد ﺮـﺑ يﺎـﻨﺒﻣ ﻚـﺸﺧ (
، ﻪـﺳ يﺎـﻣد ﺢﻄـﺳ
ﻚﺸﺧ دﺮﻛ ) ن 50 60 و 70 ﻪﺳ و (سﻮﻴﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﺎﻳﻮـﺳ ﻢﻗر
و ﮓﻨﻴﺷﺮﭘ ،ﻞﻴﻫ) نﺎﮔﺮﮔ
3 ﺎﻳﻮـﺳ ﻪـﻧاد ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ صاﻮـﺧ ﺮـﺑ (
درﻮﻣ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺖﻓﺮﮔ
نﺎﺸﻧ زا ﺖـﺑﻮﻃر ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ داد
10 ﻪﺑ 14 يژﺮـﻧا و ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ ياﺮﺑ مزﻻ يوﺮﻴﻧ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺪﺻرد
مزﻻ يﺎـﻣد ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ ياﺮﺑ
ﻚﺸﺧ زا ندﺮﻛ 50 ﻪﺑ 70 ياﺮـﺑ مزﻻ يوﺮﻴﻧ ،سﻮﻴﺴﻠﻴﺳ ﻪﺟرد
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﻪﻧاد ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ .ﺪـﺑﺎﻳ
Alami et al., 2009) (
.
يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺮﺛا
هزاﺪﻧا ﻪﻧاد رد ﻪﺳ ﺢﻄﺳ )
،ﺰﻳر ﻂﺳﻮﺘﻣ و
ﺖﺷرد (
، ﺖﺑﻮﻃر رد ﻪﺳ ﺢﻄﺳ ) 7
، 12 و 16 ﺪﺻرد ﺮﺑ ﻪﻳﺎﭘ ﺮـَﺗ (
و رد يراﺬﮔرﺎﺑ ﺖﻬﺟ 2
و ﻮﻠﻬﭘ) ﺢﻄﺳ ﺑ (ور زا
ياﺮﺑ مزﻻ يوﺮﻴﻧ ﺮ
ياﺮﺑ مزﻻ يژﺮﻧا و ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ دﻮـﺨﻧ ﻢـﻗر ﻪﺳ ﻪﻧاد ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ
ﺖﺤﺗ ( ﻢﺟ و ﺎﻛﺎﻛ ،ﮋﻧﻮﻴﺑ) ﻲﻧاﺮﻳا
ﻪﺒـﺷ يﺎـﻫوﺮﻴﻧ ﺮـﺛا
ا ﻚﻴﺗﺎﺘـﺳ
ﺞﻳﺎــﺘﻧ .ﺪــﺷ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎــﺸﻧ
زا ﺖــﺑﻮﻃر ﺶﻳاﺰــﻓا ﺎــﺑ داد 7
ﻪــﺑ
16 مزﻻ يژﺮـﻧا و ﺶﻫﺎـﻛ ﻲﮕﺘﺨﻴـﺴﮔ ياﺮﺑ مزﻻ يوﺮﻴﻧ ،ﺪﺻرد
ياﺮــﺑ ﺮــﻴﻧ .ﺖــﺷاد ﺶﻳاﺰــﻓا ﻲﮕﺘﺨﻴــﺴﮔ ياﺮــﺑ مزﻻ يژﺮــﻧا و و
ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ ﺑ ﻮﻠﻬﭘ زا يراﺬﮔرﺎﺑ رد ﻪﻧاد
ﻪ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﺮﺘـﺸﻴﺑ يراد
زا يراﺬﮔرﺎﺑ زا ﻪﺑ ور
ﺪـﻣآ ﺖﺳد Khazaei et al., 2004)
.(
رد
ﺎـﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ ﺮﮕﻳد ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﻲـﻠﺤﻣ ﻢـﻗر ﻲـﺘﻴﭼ
ﻦﻴﻜﺸﻣ
ﻪـﺳ ﺎـﺑ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻚﻳ رد ﺮﻬﺷ
،ﺖـﺑﻮﻃر ﻞـﻣﺎﻋ
ـﮔرﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ و يراﺬﮔرﺎﺑ ﺖﻬﺟ
ﻦـﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ .ﺪـﺷ ﻦﻴـﻴﻌﺗ يراﺬ
ﻖــﻴﻘﺤﺗ نﺎــﺸﻧ
،ﺖــﺑﻮﻃر ﺶﻳاﺰــﻓا ﺎــﺑ داد ياﺮــﺑ مزﻻ يوﺮــﻴﻧ
ﺶﻫﺎﻛ ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ
، ياﺮﺑ مزﻻ يژﺮﻧا ﻲﻟو ﺮـﻴﻴﻐﺗ و ﻲﮕﺘﺨﻴـﺴﮔ
ﻪﺘـﺷاد ﺶﻳاﺰـﻓا ﻲﮕﺘﺨﻴـﺴﮔ ﻪـﻄﻘﻧ رد ﻞﻜﺷ .ﺖـﺳا
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ياﺮـﺑ مزﻻ يژﺮـﻧا ،ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ ياﺮﺑ مزﻻ يوﺮﻴﻧ و ﻲﮕﺘﺨﻴـﺴﮔ
اﺬﮔرﺎﺑ رد ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ ﻪﻄﻘﻧ رد ﻞﻜﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ رد ير
ضﺮـﻋ ﺖﻬﺟ
ﻪـﻧاد ﺖﻣﺎﺨـﺿ ﺖـﻬﺟ رد يراﺬﮔرﺎﺑ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻧاد .ﺖـﺳا هدﻮـﺑ
هوﻼﻋ
ﺑ ﺮ
يراﺬـﮔرﺎﺑ ﺖﻋﺮـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ ،ﻦﻳا
، يوﺮـﻴﻧ ياﺮـﺑ مزﻻ
ﻞﻜﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ ياﺮﺑ مزﻻ يژﺮﻧا ،ﻲﮕﺘﺨﻴﺴﮔ ﻪﻄﻘﻧ رد
ﺖــﺳا ﻪﺘــﺷاد ﺶﻫﺎــﻛ ﻲﮕﺘﺨﻴــﺴﮔ Gahhari Kermani, )
(2011 يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ رد . ﻲﺳرﺮﺑ
ـﻃر ياﻮـﺘﺤﻣ ﺮـﺛا ﺮـﺑ ﻲﺘﺑﻮ
ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ نﺎﺸﻧ
داد ﻪﻛ ﻞﻜﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﺑﻮﻃر ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ رد
ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺴﻜﺷ ياﺮﺑ مزﻻ يژﺮﻧا و ﺖﺴﻜﺷ ﻪﻄﻘﻧ
، ﻲﻟو يوﺮـﻴﻧ
ﻲـﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﺖﺴﻜﺷ ياﺮﺑ مزﻻ ﺪـﺑﺎﻳ
Altuntaş & Yildiz, )
(2005 . رد ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ زا ﻲﻌﺑﺎـﺗ ترﻮـﺻ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﺘﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ و ﺪﻳدﺮﮔ
ﺺﺨﺸﻣ ﺪﺷ ﻪﻛ ﻘﻣ رد ﺖـﻣوﺎ
ﺖﺳﻮﭘ ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻧاد ﻲﮔﺪﺷ
زا ،ﻲﺘﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻴﺑﻮﻟ يﺎﻫ
76 / 100 ﻪﺑ 01 / 59
ﻲـﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﻦﺗﻮﻴﻧ ﺪـﺑﺎﻳ
Tekin et al., )
(2006 . ﺖﻋﺮﺳ ﺮﺛا
ﺐﻴـﺳآ ﺮـﺑ ﻲﺘﺑﻮـﻃر ياﻮﺘﺤﻣ و ﻪﺑﺮﺿ يﺎـﻫ
ﻪﻧاد ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ يﺎـﻫ
ﺎـﻴﺑﻮﻟ ي
ﻪﺑﺮـﺿ يراﺬـﮔرﺎﺑ ﺖـﺤﺗ ﺪﻴﻔـﺳ يا
درﻮﻣ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ مﻮﻠﻌﻣ و ﺖﻓﺮﮔ
ﺎﺑ ﺖﻋﺮـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا
زا ﻪﺑﺮﺿ ﺞﻨﭘ ﻪﺑ 12
زا ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ ﺐﻴـﺳآ ،ﻪﻴﻧﺎﺛ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ 25
/ 3 ﻪـﺑ
5 / 37 ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد ياﻮـﺘﺤﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ و ﺪﺑﺎﻳ
زا ﻲﺘﺑﻮـﻃر
ﻪﺑ ﺞﻨﭘ 15 د
ﻪـﻧاد ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ،ﺪﺻر
ﺐﻴـﺳآ يﺎـﻫ هﺪـﻳد
4 / 1 ﺮـﺑاﺮﺑ
ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻨﻛ
Khazaei, 2008) (
. ﺎﺑ ﺖـﻴﻤﻫا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ
صاﻮـﺧ زا عﻼـﻃا تروﺮﺿ و عﻮﺿﻮﻣ ﻟ
ﺰـﻣﺮﻗ يﺎـﻴﺑﻮ ﻪـﺑ
رﻮـﻈﻨﻣ
ﻢﺘﺴﻴﺳ رد هدﺎﻔﺘﺳا ﺮـﻳز فاﺪـﻫا ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ،يروآﺮﻓ يﺎﻫ
:ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﺛا رد يرﺎﻴﺑآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
صاﻮﺧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ
ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻴﺑﻮﻟ ،ﻢﺠﺣ ،ﺢﻄﺳ ،ﺖﻳوﺮﻛ ،ﻲﺳﺪﻨﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻄﻗ ،دﺎﻌﺑا :
يروﺎﻨﺷ ﺺﺧﺎﺷ و ﻞﺨﻠﺨﺗ ،ﻲﻤﺠﺣ ﻪﺘﻴﺴﻧاد ،ﻲﻌﻗاو ﻪﺘﻴﺴﻧاد .
ﻢﺘــﺴﻴﺳ ﺮــﺛا يﺎــﻫ
رد يرﺎــﻴﺑآ ﻒــﻠﺘﺨﻣ صاﻮــﺧ ﻦﻴــﻴﻌﺗ
ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﻪﻳواز ،ﻲﻜﻴﺗﺎﺘﺳا كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ :
ﻪﻧاد ﻲﺘﺨﺳ و ﻲﻜﻴﻣﺎﻨﻳد .
ﻢﺘــﺴﻴﺳ ﺮــﺛا رد يرﺎــﻴﺑآ ﻒــﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ
صاﻮــﺧ ﻦﻴــﻴﻌﺗ
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻴﺑﻮﻟ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد : ﻪﻧاد ترﺪﻗ ﺪﺻرد و ﻲﻧز
. ﺎﺠﻧآ زا
ﻪﻛ
ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ و ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ صاﻮﺧ زا عﻼﻃا
، و ﻪـﻳﺎﭘ
سﺎــﺳا ﻪــﻨﻴﻬﺑ و ﻲــﺣاﺮﻃ ﻦﻴــﺷﺎﻣ يزﺎــﺳ
ﻦــﻳا يروآﺮــﻓ يﺎــﻫ
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار تﻻﻮﺼﺤﻣ د
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ رد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ صاﻮﺧ و ﺪﻫ
ﺮﭘ مﺎﻗرا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ و ﺖـﺳا ﺮﺛﺆﻣ يدﺎﺼﺘﻗا و هدزﺎﺑ فﺪﻫ ،ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﺗﻻﻮﻘﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻊﻴﻤﺠﺗ رد كﺪﻧا
ﻲﻣ صاﻮﺧ ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا .ﺪﺷﺎﺑ
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
د ﻪﻧا ﺞﻨﭘ ﺖﺤﺗ ﺎﻴﺑﻮﻟ يﺎﻫ هﺮﻄﻗ) ﻒﻠﺘﺨﻣ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ
يا
ﺮﻳز هﺮﻄﻗ ،ﻲﺤﻄﺳ ،ﻲﺤﻄﺳ يا
تﻮﻴﭘﺮﺘﻨﺳ شور و ﺖـﺑﺎﺛ ﻲﻧارﺎﺑ ،
هﺪﺷ حﻼﺻا ﻲﺤﻄﺳ
بآ ناﺰـﻴﻣ ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ .ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺸﻛ (1
ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﻴﺑآ 50
، 75 ، 100 و 125 ياﺮـﺑ ﻲـﺑآ زﺎـﻴﻧ زا ﺪـﺻرد
هﺎﮕﺘـﺴﻳا تﺎـﻋﻼﻃا ﻖـﺒﻃ ﺮـﺑ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﻫ رد ﺎﻴﺑﻮﻟ هﺎﻴﮔ ﻫ ﺪــﻳدﺮﮔ ﻦﻴــﻴﻌﺗ (نﺎﻬﻔــﺻا ﺮﻬــﺷ ) دﻮــﺟﻮﻣ ﻲــﻠﺤﻣ ﻲــﺳﺎﻨﺷاﻮ
لوﺪﺟ) 1 نﺎﻳﺎﭘ رد .(
، تﻼﭘ مﺎﻤﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺖـﺷادﺮﺑ ﻲﺘـﺳد ترﻮـﺻ
تﺪﻣ ياﺮﺑ و ﺪﻳدﺮﮔ 21
ﺎﺗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ دازآ ياﻮﻫ ضﺮﻌﻣ رد زور
فﻼﻏ ﺲﭙﺳ .دﻮﺷ ﻚﺸﺧ ﻪﻧاد و ﺎﻫ
ﻪـﺑ ﺎـﻫ اﺪـﺟ ﻲﺘـﺳد ترﻮـﺻ
دوﺪﺣ .ﺪﻳدﺮﮔ 10
تﺎﺒـﺳﺎﺤﻣ مﺎـﺠﻧا ياﺮـﺑ ﺰـﻴﻤﺗ ﻪﻧاد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
رد ﺖﺑﻮﻃر) ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ 6
ﺪﺻرد .(ﺮَﺗ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ
1
لوﺪﺟ 1 - ﻢﺘﺴﻴﺳ رد يرﺎﻴﺑآ داﺪﻌﺗ و (ﻪﺒﺗﺮﻣ ﺮﻫ رد ﺐﻌﻜﻣ ﺮﺘﻣ) يرﺎﻴﺑآ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ بآ ناﺰﻴﻣ ﻞﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ystems s ifferent d n i gation rri i ) and No. of gation
rri i
3per eqirement (M r
Table 1. Total of water
125 ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد
%125 of Water requirement
100 ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد
%100 of Water requirement 75
ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد
%75 of Water requirement 50
ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد
%50 of Water requirement ﻢﺘﺴﻴﺳ
يﺎﻫ يرﺎﻴﺑآ Irrigation
system
يرﺎﻴﺑآ داﺪﻌﺗ
No. of Irrigation ﻲﻓﺮﺼﻣ بآ
هرود ﺮﻫ رد
Water d use in perio
3) (m داﺪﻌﺗ يرﺎﻴﺑآ
No. of Irrigation ﻲﻓﺮﺼﻣ بآ
هرود ﺮﻫ رد
Water use in period
3) (m داﺪﻌﺗ يرﺎﻴﺑآ
No. of Irrigation ﻲﻓﺮﺼﻣ بآ
هرود ﺮﻫ رد Water use in period
3) (m داﺪﻌﺗ يرﺎﻴﺑآ
No. of irrigation بآ
ﻲﻓﺮﺼﻣ
هرود ﺮﻫ رد
Water use in period
3) (m
27 1150
27 920
27 690
27 460
هﺮﻄﻗ ﺮﻳز يا ﻲﺤﻄﺳ
Sub surfase trickle
27 1150
27 920
27 690
27 460
هﺮﻄﻗ ﻲﺤﻄﺳ يا
Surfase trickle
19 1480
19 1180
19 890
19 590
تﻮﻴﭘ ﺮﺘﻨﺳ Center pivot
19 1480
19 1180
19 890
19 590
ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻧارﺎﺑ
Solid set
4 1300
4 1040
4 780
3 520
حﻼﺻا ﻲﺤﻄﺳ يرﺎﻴﺑآ هﺪﺷ
Modified surfase irrigation
1 Modified surface irrigation
نﺎﻤﻳا ﺮﻬﻣ و ﻲﺠﻨﮔ
؛ شور تاﺮﺛا يﺎﻫ
/...
ﻪﻳﺮﺸﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ تﺎﺑﻮﺒﺣ يﺎﻫ
ناﺮﻳا
ﺪﻠﺟ / 7 رﺎﻤﺷ ، ة 2 ، ﻴﻧ ﺔﻤ مود 1395
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ صاﻮﺧ
ﻪﺳ ﻪﻧاد ﻲﻠﺻا ﺪﻌﺑ ) لﻮـﻃ ﻞﻣﺎـﺷ هزﺎﺗ يﺎﻴﺑﻮﻟ يﺎﻫ
ﺎـﻨﻬﭘ ،(a
b) ) ﺖﻣﺎﺨــﺿ و ( ﺖــﻗد ﺎــﺑ ﻲﻟﺎــﺘﻴﺠﻳد ﺲﻴﻟﻮــﻛ ﻚــﻳ ﻂــﺳﻮﺗ (c
01 / 0 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ هزاﺪﻧا دﺎﻌﺑا .ﺪﺷ يﺮﻴﮔ 300
ﺶﻳﺎـﻣزآ ﺮـﻫ رد ﻪـﻧاد
ﻪﺳ ﻦﻳا ﻚﻤﻛ ﺎﺑ .ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هزاﺪﻧا ﻲـﺳﺪﻨﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﺮـﻄﻗ ،ﺪـﻌﺑ
) dg
) ﺖﻳوﺮﻛ ﺐﻳﺮﺿ ،(
φ ) ﻢﺠﺣ و ( ﻪﻧاد (V
) ﻂﺑاور ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ 1
(
) ﺎﺗ 3 ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ ( (Mohsenin, 1970)
.
) 1 (
3) (1
) . . (abc dg =
) 2 ( 100
)
( ×
= a dg φ
) 3 ( 6
/ ) . . (abc V =π
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد ﻲﻤﺠﺣ صاﻮﺧ
ﻪﻧاد ﻲﺘﺑﻮﻃر يﻮﺘﺤﻣ
ﻪﻧاد ﻲﺘﺑﻮﻃر يﻮﺘﺤﻣ
ا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺎﻴﺑﻮﻟ يﺎﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ز
يﺎـﻫ
20 نوآ رد ﻪﻛ ﻲﻣﺮﮔ تراﺮﺣ ﻪﺟرد رد2
105 ﻲﺘﻧﺎـﺳ ﻪﺟرد داﺮـﮔ
ﻪﺑ تﺪﻣ 24 ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺲﭙﺳ و ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﺖﻋﺎﺳ
.ﺪﺷ ﻪﺋارا ﺪﺻرد ﻪﻧاد ﻲﻌﻗاو ﻪﺘﻴﺴﻧاد ﺎﻫ
نزو اﺪــﺘﺑا 100
ﻲــﻜﻳﺮﺘﻜﻟا يوزاﺮــﺗ ﻚــﻤﻛ ﺎــﺑ ﻪــﻧاد دﺪــﻋ
هزاﺪﻧا ) ﺪﻳدﺮﮔ يﺮﻴﮔ ﻗاو ﻢﺠﺣ .(W
ﻪﻧاد ﻲﻌ ) ﺎـﻫ
Va
ﻪـﻃﻮﻏ ﺎـﺑ ( رو
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﺘﺧﺎﺳ
هزاﺪـﻧا و بآ زا ﺮـﭘ جرﺪﻣ ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﻚﻳ رد ﺎﻫ يﺮـﻴﮔ
ﻪﺑﺎﺟ ﻢﺠﺣ ) ﻲـﻌﻗاو ﻪﺘﻴـﺴﻧاد ﺲﭙﺳ .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ بآ ﻲﻳﺎﺟ
ρa
(
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺑ مﺮﮔ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺮـﻳز ﻪـﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺐـﻌﻜﻣ ﺮـﺘﻣ
ﻪﺑ :ﺪﻣآ ﺖﺳد
) 4 (
a a =W/V ρ
ﻪﻧاد ﻲﻤﺠﺣ ﻪﺘﻴﺴﻧاد ﺎﻫ
) ﻲﻤﺠﺣ ﻪﺘﻴﺴﻧاد ρb
هزاﺪﻧا ﺎﺑ ( ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو يﺮﻴﮔ ﻪـﻧاد يﺎـﻫ
ﻪﻧاﻮﺘﺳا رد ﻪﻛ ﺎﻴﺑﻮﻟ
ﻚـﻳ ﺶﻳﺎـﺠﻨﮔ ﻪﺑ يا ﻲﮔدﺮـﺸﻓ نوﺪـﺑ ﺮـﺘﻴﻟ
ﻪﺑ ﺪﺷ ﻪﺘﺨﻳر .ﺪﻣآ ﺖﺳد
ﻪﻧاد ﻞﺨﻠﺨﺗ ﺎﻫ
ﺨﻠﺨﺗ ﻪﻧاد ﻞ و ﻲﻤﺠﺣ و ﻲﻌﻗاو ﻪﺘﻴﺴﻧاد ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ﺎﻴﺑﻮﻟ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺮﻳز ﻪﻄﺑار ﻚﻤﻛ ﺎﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد
(Mohsenin, 1970) :
) 5 ( 100
) 1 (
% = − ×
a b
ρ ε ρ
2 Forced Convection
يروﺎﻨﺷ ﺺﺧﺎﺷ 3
ﻪﻄﺑار يروﺎﻨﺷ ﺺﺧﺎﺷ
ﺮـﭘ ﺐﻳﺮـﺿ ﻦﻴـﺑ يا ﻞـﻛ و ﻲﮔﺪـﺷ
ﻪﻧاد ﻲﺒﻧﺎﺟ ﺢﻄﺳ راﺪﻘﻣ ﺮﺑاﺮﺑ و ﺖﺳا
ﻲﻣ ﺮﻳز ) ﺪﺷﺎﺑ El Raie et
al., 1996 .(
) 6 (
) ) /ﻪﻧاد نزو (gr
cm2
=ﻪﻧاد ﻲﺒﻧﺎﺟ ﺢﻄﺳ ﻞﻛ ( (يروﺎﻨﺷ ﺺﺧﺎﺷ)FI
ﻪـﻧاد ﻲﺒﻧﺎـﺟ ﺢﻄـﺳ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ) ﺎـﻫ
Sp
ﻪـﻄﺑار زا ( ﺮـﻳز
) ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا McCabe et al., 1986
.(
) 7 (
2 g
p d
S =π
ﻪﻧاد ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ
ﻲﻜﻴﺗﺎﺘﺳا كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ
ﻪﻧاد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻜﻴﺗﺎﺘﺳا كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ نزو ﻪـﺑ) ﺎـﻴﺑﻮﻟ يﺎﻫ
100 هزاﺪﻧا ﺎﺑ (مﺮﮔ ﻪﻳواز ﺖﻧاﮋﻧﺎﺗ يﺮﻴﮔ
ﻪﻧاد ﻪﻧﻮﻤﻧ فﺮﻇ ﻪﻛ يا ،ﺎـﻫ
سﺎﻤﺗ يراﺮﻗﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ و فﺮﻇ ﻪﺒﻟ سﺎﻤﺗ نوﺪﺑ ﻪﻧاد
ﻪـﺑ عوﺮـﺷ ،ﺎـﻫ
ﺐﻴﺷ ﺢﻄﺳ يور ﺮﺑ شﺰﻐﻟ ﻞﻜـﺷ) ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يدﻻﻮﻓ راد
1 زا (
ﻪﺑ ﺮﻳز ﻪﻄﺑار ) ﺪﻣآ ﺖﺳد
Sitkei, 1986 .(
) 8 ( )
tan(α μ=
ﻲﻜﻴﻣﺎﻨﻳد راﺮﻘﺘﺳا ﻪﻳواز
ﻪﻠﻴﺳو نﺎﺸﻧ هداد ﻞﻜﺷ رد هﺪﺷ 2
، هزاﺪـﻧا ياﺮﺑ ﮔ
ﻪـﻳواز يﺮـﻴ
ﻪﻧاد (ﻪﻴﻠﺨﺗ) ﻲﻜﻴﻣﺎﻨﻳد ﻲﻌﻴﺒﻃ راﺮﻘﺘﺳا ﻪـﺑ ﺎﻴﺑﻮﻟ يﺎﻫ
.ﺖـﻓر رﺎـﻛ
ﻪﻧاد ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻪـﻛ ﻪﭽﻳرد ﻚﻳ زا و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﻪﺒﻌﺟ ﻚﻳ رد ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻴﺒﻌﺗ نآ ﻪَﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻣآرد نﺎﻳﺮﺟ
ﺢﻄـﺳ ﻚـﻳ نآ ﺐﺟﻮﻣ
ﻲﻔﻴﻗ ﻲﻃوﺮﺨﻣ ﺢﻄﺳ ﻚﻳ و ﻪﺒﻌﺟ رد ﻞﻜﺷ ﻪﺒﻌﺟ ﻦﻴﻳﺎﭘ رد ﻞﻜﺷ
ﻪـﻛ ﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ
ﻚﻴﻟورﺪـﻴﻫ ﺮـﻄﻗ D)
( 20 ﻲﺘﻧﺎـﺳ عﺎـﻔﺗرا و ﺮـﺘﻣ
شﺰﻳر H) ( 15 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺖﺳا ﺮﺘﻣ ،ﻖـﻓُا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﻦﻳا يﺎﻳاوز.
ﻲﻣ ﻲﻜﻴﻣﺎﻨﻳد ﻲﻌﻴﺒﻃ راﺮﻘﺘﺳا ﻪﻳواز
هزاﺪـﻧا ﻪـﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺪـﺷ يﺮـﻴﮔ
Sitkei, 1986) (.
ﻪﻧاد ﻲﺘﺨﺳ
ﻞﻜـﺷ ﻖﺑﺎـﻄﻣ هﺎﮕﺘـﺳد ﻚـﻳ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻪﻧاد ﻲﺘﺨﺳ 3
هزاﺪﻧا درﻮﻣ ﻲﻟﺎﻤﻋا يوﺮﻴﻧ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ يﺮﻴﮔ ﺖـﻬﺟ زﺎـﻴﻧ
ﻦﺘـﺴﻜﺷ
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ و دﺎﺠﻳا ار ﻪﻧاد كارا هﺎﮕـﺸﻧاد رد هﺎﮕﺘـﺳد ﻦـﻳا .ﺪـﻫد
ﻪـﻧاد ﻲﺘﺨـﺳ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ياﺮـﺑ ﺮـﻳز ﻪـﻄﺑار .ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ و ﻲﺣاﺮﻃ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا Sitkei, 1986)
( ﻪﻧاﻮﺘﺳا هﺎﮕﺘﺳد بوﺮﭘ . ﺮـﻄﻗ ﻪﺑ يا
2 ﻲﻠﻴﻣ نا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﺖﺒﺛ يراﺬﮔرﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ و ﺮﺘﻣ هﺎﮕﺘـﺳد ردﻮﻛ
ﻲﻠﻴﻣ ﺞﻨﭘ .دﻮﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﺮﺑ ﺮﺘﻣ
) 9 ( ) سﺎﻤﺗ ﺢﻄﺳ
mm2
) ﺖﺴﻜﺷ يوﺮﻴﻧ /(
ﻪﻧاد ﻲﺘﺨﺳ =(N
2 Floating Index
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ صاﻮﺧ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﻪﻧاد ﻲﻧز
ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ 100 رﺎﻬﭼ رد ﻪﻧاد زا يدﺪﻋ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺮﻫ رد راﺮﻜﺗ
يﺮﺘﭘ رد ﺬﻏﺎﻛ يور ﺮﺑ ﺶﻳد
يﺎـﻫ 5 / 12 ﻲﺘﻧﺎـﺳ يﺎـﻣد رد يﺮـﺘﻣ
20 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد هرود ياﺮﺑ داﺮﮔ
ﺖﻔﻫ ر ﻪﻧاﻮﺟ ﺎﺗ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ هزو ﻪــﻧاﻮﺟ ﺪــﺻرد .ﺪــﻨﻧﺰﺑ
ﻪــﺑ ﻲــﻧز ﺪــﻳدﺮﮔ ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ ﺮــﻳز ترﻮــﺻ
El Raie et al., 1996) .(
) 10 (
×100 ﻪﻧاد ﻞﻛ) ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ/ﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺟ يﺎﻫ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد =(هدز ﻲﻧز
ﻞﻜﺷ 1 - هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ راﺪﺒﻴﺷ ﺢﻄﺳ ﺗﺎﺘﺳا كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ يﺮﻴﮔ
) ﻲﻜﻴ Sitkei, 1986 (
Fig. 1. Sloping surface for static friction coefficient measurement (Sitkei, 1986)
ﻞﻜﺷ 2 - هزاﺪﻧا مﺰﻴﻧﺎﻜﻣ ﻪﻧاد ﻲﻜﻴﻣﺎﻨﻳد راﺮﻘﺘﺳا ﻪﻳواز يﺮﻴﮔ
) ﺎﻫ Sitkei, 1986 (
) Sitkei, 1986 (
Fig. 2. Mechanism for measurement of seed dynamic establishment
ﻞﻜﺷ 3 - هزاﺪﻧا هﺎﮕﺘﺳد ﻪﻧاد ﻲﺘﺨﺳ يﺮﻴﮔ
Fig. 3. Measurement unit of seed hardness
نﺎﻤﻳا ﺮﻬﻣ و ﻲﺠﻨﮔ
؛ شور تاﺮﺛا يﺎﻫ /...
ﻪﻳﺮﺸﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ تﺎﺑﻮﺒﺣ يﺎﻫ
اﺮﻳا
ﺪﻠﺟ /ن
7 رﺎﻤﺷ ، ة 2 ، ﺔﻤﻴﻧ مود 1395
لوﺪﺟ 2 - ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد ﺖﻳوﺮﻛ ﺪﺻرد و ﻢﺠﺣ ،دﺎﻌﺑا ﺮﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ،يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﺛا
Table 2. Effect of irrigation system, water requirement and reciprocal in dimension, volume and sphericity percent of bean seed
ﺖﻳوﺮﻛ
Spherity
)
% ( ﻲﺳﺪﻨﻫ ﺮﻄﻗ
Geometric Diameter ) (mm ﻪﻧاد ﻢﺠﺣ
Seed volume
3) (mm ﻪﻧاد ﺖﻣﺎﺨﺿ
Seed thickness ) (mm ﻪﻧاد يﺎﻨﻬﭘ
Seed width
) (mm ﻪﻧاد لﻮﻃ Seed height
) (mm ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ
Treatment
70.1 70.2
70.7
71.7
71.9 9.3
8.9 8.7 9.2 8.7 816
731
667
793
681 6.6
5.8 5.7 6.4 6.1 9.6
9.5 9.5 9.7 9.3 13
12.7
12.4
12.8
12.1 يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ
Irrigation system
هﺮﻄﻗ ﺮﻳز يا = ﻲﺤﻄﺳ S1
sub surface trickle = S1 هﺮﻄﻗ = ﻲﺤﻄﺳ يا S2
surface trickle=S2
= تﻮﻴﭘ ﺮﺘﻨﺳ S3
center pivot=S3 = ﺖﺑﺎﺛ يرﺎﻴﺑآ S4
Solid set= S4 =هﺪﺷ حﻼﺻا ﻲﺤﻄﺳ يرﺎﻴﺑآ S5
= S5 ation rri i urface s Modified
N.S.
0.28 26.03
N.S.
N.S.
0.32 LSD
72.3 72.3 70.3 68.8
8.58 9.03 9.08 9.18
647 738 775 790
5.9 6.1 6.2 6.2
9.2 9.6 9.6 9.5 11.9
12.5 12.9 13 ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ
Water requirement
ETC =50%
W1
ETC =75%
W2
ETC 00%
=1 W3
ETC =125%
W4
1.63 0.48
24.01 N.S.
N.S.
N.S.
LSD
72.4 70.6 70.6 66.9 72.9 71.8 69.8 66.4 70 70.7 71.2 70.7 70.4 74.5 72.1 69.8 75.6 74 67.6 70.3
9.05
9.2 9.54 9.75 8.68 8.9 9.08 9.04 8.26 8.84 8.9 8.91 8.73 9.54 9.3 9.15 8.17 8.66 8.58 9.21
740 778 869 876 653 703 749 818 563 691 705 707 734 868 800 768 544 649 752 780
6.3 6.3 6.5 7.2 5.9 6.1 6 5.2 6.3 5.7 5.7 6.1 6.3 6.4 6.6 6.3 5.6 6.1 6.3 6.2
9.4 9.5 9.9 9.5 9.3 9.3 9.6 9.7 9 9.7 9.9 9.2 9.4 10.6
9.4 9.3 9 9.1 9.4 9.6 12.5
13 13.5 12.8 11.9 12.4 13 13.6 11.8 12.5 12.5 12.6 12.4 12.8 12.9 13.1 10.8 11.7 12.7 13.1 ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ و يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
.Irrigation system× water requirement
W1×S1 W2×S1 W3×S1
W4×S1
W1×S2 W2×S2 W3×S2 W4×S2
W1×S3
W2×S3 W3×S3 W4×S3
W1×S4 W2×S4 W3×S4
W4×S4
W1×S5 W2×S5 W3×S5
×S5 W4
3.96 0.43
58.8 N.S.
N.S N.S
LSD
ﻪﻧاد ترﺪﻗ ﺪﺻرد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻳﺎﻫ 100
رﺎـﻬﭼ رد ﻪـﻧاد دﺪﻋ ﺮـﻫ رد راﺮـﻜﺗ
يﺮﺘﭘ رد ﺬﻏﺎﻛ يور ﺮﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺶﻳد
يﺎﻫ 5 / 12 ﻲﺘﻧﺎـﺳ و يﺮـﺘﻣ
يﺎﻣد ﺖﺤﺗ 10
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ياﺮﺑ داﺮﮔ
ﺖﻔﻫ ﺪـﺷ يراﺪﻬﮕﻧ زور
ﻪﺑ ﻪﻧاد ترﺪﻗ ﺪﺻرد .ﺪﻨﻧﺰﺑ ﻪﻧاﻮﺟ ﺎﺗ
ﺪـﺷ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﺮـﻳز ترﻮﺻ
El Raie et al., 1996) :(
) 11 (
×100 ﻪﻧاد ﻞﻛ) ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ/ﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺟ يﺎﻫ
ﺪﺻرد =(هدز ﻪﻧاد ترﺪﻗ
يرﺎﻣا ﺰﻴﻟﺎﻧآ
ﻊﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا يروآ
ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻞـﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺶﻳﺎـﻣزآ زا هﺪﺷ
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ كﻮﻠﺑ حﺮﻃ و
و ﺪـﻳدﺮﮔ ﺲﻧﺎـﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ
نﻮــﻣزآ LSD
ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ ﻪــﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮــﺑ ﻪــﺑ ﺎــﻫ
ﺖــﻓر رﺎــﻛ
Snedecor, 1956) (.
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﻧاد ﻲﺳﺪﻨﻫ صاﻮﺧ ﺮﺑ هﺎﻴﮔ ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ و يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ تاﺮﺛا
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﺋارا تﺎﻋﻼﻃا لوﺪﺟ رد هﺪﺷ
2 ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻪﺑ) ﺎﻬﻧآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ،يرﺎﻴﺑآ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﺰﺟ
ﻢﺘـﺴﻴﺳ راد
(ﻪﻧاد لﻮﻃ ﺮﺑ يرﺎﻴﺑآ
، ﺮـﺛا (ﺖﻣﺎﺨﺿ و ﺎﻨﻬﭘ ،لﻮﻃ) ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا ﺮﺑ
ﻲﻨﻌﻣ اﺪﻧ يراد رد .در ﻲﻟﺎﺣ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻪﻧاد ﻢﺠﺣ ﻪﻛ ﺮـﻄﻗ و هﺪـﺷ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﺳﺪﻨﻫ زﺎـﻴﻧ ،يرﺎـﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﺛا زا ﻲﺷﺎﻧ يراد
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺎﻬﻧآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻲﺑآ .ﺪﻫد
دﺎﻌﺑا گرﺰﺑ ﻞﻣﺎـﺷ دﺎﻌﺑا ﻦﻳﺮﺗ 13mm
،لﻮـﻃ 6mm / 9 و ﺎـﻨﻬﭘ
6mm / 6 ﻢﺠﺣ ﺎﺑ) ﺖﻣﺎﺨﺿ mm3
816 ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ( ﺎﺑ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد ﻪﻛ
هﺮﻄﻗ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﻳز يا
ﻪـﺑ ،ﺪـﻳدﺮﮔ يرﺎـﻴﺑآ ﻲﺤﻄﺳ ﺖـﺳد
ﺪﻣآ
؛ ﻲﻟﺎﺣرد ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻧاد دﺎـﻌﺑا ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻪﻛ 4mm
/ 12 ،لﻮـﻃ
5mm / 9 و ﺎــﻨﻬﭘ 7mm
/ 5 ﻢــﺠﺣ ﺎــﺑ) ﺖﻣﺎﺨــﺿ mm3
667 (
ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲﻧارﺎﺑ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﻛ تﻮﻴﭘﺮﺘﻨﺳ
راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ
، ﻪﺑ ﻪـﻧاد ﻢﺠﺣ و ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا ﺶﻳاﺰﻓا .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﺖـﺤﺗ ﺎـﻫ
ﺮﻄﻗ يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ه
ﺮﻳز يا
ﻪـﺑ ًﻻﺎـﻤﺘﺣا ﻲﺤﻄـﺳ ناﺰـﻴﻣ ﻞـﻴﻟد
ﻲﻳﻮﺸﺑآ و ﺮﺘﻤﻛ ﺮﻴﺨﺒﺗ تﺎﻔﻠﺗ ،ﻪﺸﻳر هدوﺪﺤﻣ رد بآ دﺎﻳز ًﺎﺘﺒﺴﻧ داﻮﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺠﻴﺘﻧرد و بآ ﻖﻴﻤﻋ ذﻮﻔﻧ ﺎﻳ يوﺪﺑآ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻳاﺬﻏ
ﺖﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ لﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻪﻧاد ﺖﻤﺳ ﻲﻣ ﺎﻫ
ﺪﻳﺎﺑ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا .ﺪﺷﺎﺑ
ﻣﺎﺨـﺿ و ﺎـﻨﻬﭘ ،لﻮﻃ) ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا ﻪﭼﺮﮔا ﻪﻛ دﺮﻛ ﻪﺟﻮﺗ ﭻﻴـﻫ (ﺖ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻲـﻤﻧ نﺎﺸﻧ ار يراد
ﻪـﺑ ﻪـﻧاد ﻢـﺠﺣ ،ﺪـﻨﻫد رﻮـﻃ
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ بآ ناﺰﻴﻣ ﻂﺳﻮﺗ يراد .ﺪﻨﻛ
ﻢﺠﺣ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻧاد ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ،ﺪﺑﺎﻳ
يرﻮﻃ ﻪﻛ
ﻦﻴﻤﻫ زا ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﻪﻛ 50
ﻪﺑ ﺪﺻرد 125
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد ،ﺪـﺑﺎﻳ
ﻪﺑ ﻪﻧاد ﻢﺠﺣ زا ﻲﺠﻳرﺪﺗ رﻮﻃ
mm3
647 ﻪـﺑ m3
790m ﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﻲﻣ ﻪﻧاد ﻢﺠﺣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ .دﻮﺷ mm3
876 ﻪﻧاد رد يﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎـﻫ
هﺮﻄﻗ يرﺎﻴﺑآ ﺖﺤﺗ ﺮﻳز يا
ﻲﻓﺮﺼﻣ بآ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﻲﺤﻄﺳ
) 125 ﻲﻣ .ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ (ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد ﻪـﻛ ﺖـﻓﺮﮔ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ
زﺎـﻴﻧ و يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﻴﻈﻧ دﺮﺑرﺎﻛ درﻮﻣ يزروﺎﺸﻛ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺮﺛا ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا ﺮﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﺑآ ﺑ
ﮕ ﺪـﻧراﺬ
؛ زروﺎـﺸﻛ ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد
ﺮـﮔا ﻲﺘﺣ ﻪﻧاد هدﻮﺗ ﻚﻳ رد نآ ﻢﺠﺣ و ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺟرد ﻚﻳ ياﺮﺑ ﺔ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻌﻣ رﺎﺸﺘﻧا
؛ نﻮﭼ ﻪﻛ
ﻞﻳﺎـﺳو زا هدﺎﻔﺘـﺳا مﺎـﮕﻨﻫ ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪـﺟرد و يزﺎﺳاﺪﺟ ﺪـﻨﻳآﺮﻓ بﺎـﺨﺘﻧا ﺎـﻳ ﻲـﺣاﺮﻃ ياﺮـﺑ يﺪـﻨﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ .ﺖﺳا راﺬﮔ
ﻗ ﻲﺳﺪﻨﻫ ﺮﻄ
تاﺮـﺛا ياراد ﺎـﻬﻧآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ،يرﺎﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻨﻌﻣ يرﺎـﻴﺑآ ﻢﺘـﺴﻴﺳ و ﺖـﺳا ﻪـﻧاد ﻲـﺳﺪﻨﻫ ﺮـﻄﻗ ﺮـﺑ يراد
هﺮﻄﻗ ﺮﻳز يا ﻲـﺳﺪﻨﻫ ﺮﻄﻗ ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ ﻲﺤﻄﺳ 3mm
/ 9 ﻪـﺋارا ار
ﻲﻣ ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺪﻫد ﻪﻧاد ياﺮﺑ ﻲﺳﺪﻨﻫ ﺮﻄﻗ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﻛ
يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﻢﺘــﺴﻴﺳ ﺖــﺤﺗ ﻲﻧارﺎــﺑ يرﺎــﻴﺑآ يﺎــﻫ
تﻮﻴﭘﺮﺘﻨــﺳ و
ﻲﺤﻄــﺳ
mm) 7 / 8 ﻪـﻧاد ﻢـﺠﺣ و دﺎﻌﺑا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا .ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺒﺛ (
ﺖﺳا ﻪﺑﺎﺸﻣ
؛ ﻦﻳا زا يرﺎـﻴﺑآ ﻢﺘـﺴﻴﺳ تاﺮـﺛا ﻪﺑﺎـﺸﻣ ﻲﺘﻟﺎـﺣ ور
ﻪﺑ اد ﻲـﺳﺪﻨﻫ ﺮﻄﻗ عﻮﻨﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧرد .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﻪـﻧ
ﻪﺑ ﻪﺑ عﻮﻨﺗ ﻞﻴﻟد ﺖﺳد
يرﺎـﻴﺑآ ﺶﻳﺎـﻣزآ رد ﻪـﻧاد دﺎـﻌﺑا رد هﺪﻣآ
ياﺮــﺑ هدﺎﻔﺘــﺳا درﻮــﻣ بآ ﺮﻳدﺎــﻘﻣ .ﺪــﺷﺎﺑ ﻪﺑﺎــﺸﻣ ياراد ﺎــﻴﺑﻮﻟ
فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ يﺎﻫ ﺶﻳاﺰـﻓا و ﺖـﺳا ﻪﻧاد ﻲﺳﺪﻨﻫ ﺮﻄﻗ ﺮﺑ يراد
زا بآ ناﺰﻴﻣ ﻲﺠﻳرﺪﺗ 50
ﻪﺑ ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد 125
ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد
ﻲــﻣ ﺚــﻋﺎﺑ ﻪــﺑ ﻲــﺳﺪﻨﻫ ﺮــﻄﻗ دﻮــﺷ
زا ﺞﻳرﺪــﺗ 58mm
/ 8 ﻪــﺑ
18mm / 9 ﻪــﻧاد ﻲــﺳﺪﻨﻫ ﺮــﻄﻗ ﻦﻳﺮﺘــﺸﻴﺑ .ﺪــﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰــﻓا
mm) 57 / 9 ﻪﻧاد ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﻲﻧﺎﻣز ( ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﺤﺗ ﺎﻫ
يرﺎﻴﺑآ
هﺮﻄﻗ ﺮﻳز يا يدﺮﺑرﺎﻛ بآ ناﺰﻴﻣ و ﻲﺤﻄﺳ 125
ﻲـﺑآ زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد
.ﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻳوﺮﻛ تاﺮـﺛا يرﺎـﻴﺑآ ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﺎﺑ نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺎﻬﻨﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻧاد ﺖﻳوﺮﻛ ﺪﺻرد ﺮﺑ ار يراد نﺎﺸﻧ
ﻦﻴـﻤﻫ .داد دﺎـﻌﺑا ﻪـﻛ
ﻦﻴﻤﻫ و ﻪﻧاد
ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻢـﺠﺣ رﻮﻃ
ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا نآ هﺪـﺷ ،ﺪـﺑﺎﻳ
ﺎﻛ ﺲﻜﻋﺮﺑ ﻪﻧاد ﺖﻳوﺮﻛ ﻲﻣ ﺶﻫ
و ﻪﻧاد دﺎﻌﺑا ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻨﻌﻳ .ﺪﺑﺎﻳ
ﺖﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ لﺎﻘﺘﻧا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺎﻫ
دﺮـﮔ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻧاد يﻮﺳ ﻪـﻧاد نﺪـﺷ
.ﺪﻳدﺮﮕﻧ
