يﺎﻫدﻮﮐ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ
، ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ و
يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ يور ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ
هدﻮﺗ يﺎﻫ هﺮﯾز
ﺰﺒﺳ ) Cuminum cyminum L.
(
هﺪﻨﻨﯿﺑ ﺪﻤﺤﻣ
*
، 1
ﯽﻘﻫد ﯽﻨﯿﻣا ﺪﯿﺠﻣ ﯽﻌﻟﺎﻃ شﻮﯾراد،2
3
1* - يﻮﺠﺸﻧاد ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ
،ﺪﺷرا هوﺮﮔ ﺖﻋارز و حﻼﺻا
،تﺎﺗﺎﺒﻧ هﺪﮑﺸﻧاد مﻮﻠﻋ
،يزروﺎﺸﮐ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ
2 -
،رﺎﯿﺸﻧاد هوﺮﮔ ﺖﻋارز و حﻼﺻا
، تﺎﺗﺎﺒﻧ هﺪﮑﺸﻧاد مﻮﻠﻋ
،يزروﺎﺸﮐ هﺎﮕﺸﻧاد
،ﺪﻫﺎﺷ ناﺮﻬﺗ
3 - ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﻫ ﻮﻀﻋ
هﺪﯿﮑﭼ
يﺎﻫدﻮﮐ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ﯽﮑﯾ
زا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻠﺻا ﻦﯿﻣﺎﺗ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﯾاﺬﻏ رد
يزروﺎﺸﮐ راﺪﯾﺎﭘ
بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ . ﯽﻋارز لﺎﺳ رد
1393 - 1392 ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد
.ﺪﺷ اﺮﺟا ناﺮﻬﺗ ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﺶﯾﺎﻣزآ
ترﻮﺼﺑ تﺮﮐ يﺎﻫ دﺮﺧ هﺪﺷ
رد ﺐﻟﺎﻗ كﻮﻠﺑ يﺎﻫ ﻞﻣﺎﮐ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ 2
:ﻞﻣﺎﻋ ﺎﺑ دﻮﮐ عﻮﻧ لوا ﻞﻣﺎﻋ 4
) ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ ﺢﻄﺳ 60
وP=
30 N=
ﻮﻠﯿﮐ ،(رﺎﺘﮑﻫ رد ﺺﻟﺎﺧ مﺮﮔ
رورﺎﺑﻮﺗزا ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﻮﮐ -
1 رورﺎﺑﺮﻔﺴﻓ و -
2 ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ماﺪﮐ ﺮﻫ ﺢﯿﻘﻠﺗ) :
100 ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﻮﮐ ﻖﯿﻔﻠﺗ ،( رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔ 50
ناﻮﻨﻌﺑ (دﻮﮐ نوﺪﺑ)ﺪﻫﺎﺷ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ ﺪﺻرد ،مود ﻞﻣﺎﻋ و ،ﯽﻠﺻا يﺎﻬﺗﺮﮐ رد ﯽﻠﺻا رﻮﺘﮐﺎﻓ هدﻮﺗ
ﯾز يﺎﻫ ﻪﺳ ﺎﺑ ﺰﺒﺳ هﺮ
(ﺮﻬﺷﻮﺑ و دﺰﯾ ،نﺎﻣﺮﮐ هدﻮﺗ) ﺢﻄﺳ يﺎﻬﺗﺮﮐ رد ﯽﻋﺮﻓ رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﻮﻨﻌﺑ
ﯽﻋﺮﻓ رد ﻪﺳ ﺪﺷ اﺮﺟا راﺮﮑﺗ ﻪﮐ دﻮﺑ نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ .
هدﻮﺗ ،يدﻮﮐ حﻮﻄﺳﺮﺛا ،ﻪﺸﯾر لﻮﻃ تﺎﻔﺻ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا و
داﺪﻌﺗ و ﺮﺘﭼ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ،ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ ،ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ﻪﻗﺎﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد هﺎﯿﮔ ﯽﻋﺮﻓ 5
.دﻮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ياراد ﺪﺻرد
رد ﻦﯿﺑ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ درﻮﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رﺎﻤﯿﺗ ياراد ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺶﯾاﺰﻓا
ار رد ﺮﺜﮐا تﺎﻔﺻ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ رﺎﻤﯿﺗ نآ زا ﺲﭘ و
.ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ ار فﻼﺘﺧا ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
رﺎﻤﯿﺗ رد ﻪﺸﯾر لﻮﻃ دﻮﮐ ﺎﺑ
ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ (ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ+ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ)
81 / 12 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ و 20
/ 11 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻦﯿﺑ .ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺮﺘﻣ
لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻢﮐﺎﺣ سﻮﮑﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﺮﻄﻗ و ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺮﻬﺷﻮﺑ ﯽﻣﻮﺑ هدﻮﺗ رد ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و 53
/ 18 ﯽﺘﻧﺎﺳ و ﺮﺘﻣ 27 /1
ﯽﻠﯿﻣ هدﻮﺗ ﻦﯿﺑ رد ،دﻮﺑ ﺮﺘﻣ ﻄﺑار ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
ﻪ ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ ﻦﯿﺑ ﯽﻄﺧ يا
ﻪﮐ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺮﺘﭼ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ و ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ،ﯽﻋﺮﻓ )نﺎﻣﺮﮐ هدﻮﺗ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 08
/ 21 و (
)ﺮﻬﺷﻮﺑ 96 / 15 .دﻮﺑ(
رد عﻮﻤﺠﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻠﺻﺎﺣ زا ﻦﯾا ﯽﺳرﺮﺑ نﺎﺸﻧ داد
دﺮﺑرﺎﮐ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ يﺎﻫدﻮﮐ ياراد
ﺶﻘﻧ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻬﺟﻮﺗ رد دﻮﺒﻬﺑ تﺎﻔﺻ
ﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﮏ هﺮﯾز .دﻮﺑ ﺰﺒﺳ
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ رورﺎﺑﻮﺗزا :
- 1،
رورﺎﺑﺮﻔﺴﻓ ،ﺰﺒﺳ هﺮﯾز -
2 ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ،
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺮﻓ و ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ نوﺰﻓا زور دﺮﮑﯾور آ
ﻪﻠﺻﺎﺣ يﺎﻫ هدرو
،هدﺮﮐ ﺮﺗ ﮓﻧرﺮﭘ ﯽﻧﺎﻬﺟ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﺧﺮﭼ رد ار نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﺶﻘﻧ نآ زا ﺸﮐ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻬﻧآ ﺪﯾاﺰﺗ ﻪﺑ ور فﺮﺼﻣ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ
ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺰﯿﻧ ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد ﻪﮑﻠﺑ هدﻮﺒﻧ دوﺪﺤﻣ ﺪﻧا ] 18 .[
ﻋ هﺪﻤ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺋوراد ﻪﺑ هﺮﯿﺗ يﺮﻔﻌﺟ ﯽﻠﺒﻗ مﺎﻧ ﺎﺑ1
نﺎﯾﺮﺘﭼ
2
نﺎﻫﺎﯿﮔ زا ﯽﮑﯾ .ﺪﻧراد ﻖﻠﻌﺗ ﺪﻨﻤﺷزرا
ﻦﯾا هداﻮﻧﺎﺧ هﺮﯾز ﺰﺒﺳ
ﺖﺳا ] 11 [.
هﺮﯾز
3ﺰﺒﺳ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻪﻟﺎﺴﮑﯾ و ﺮﻄﻌﻣ زا هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﯾﺮﺘﭼ و ﺎﺑ
دﺮﺑرﺎﮐ دﺎﯾز هﮋﯾو ﻪﺑ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻢﻌﻃ هﺪﻨﻫد رد اﺬﻏ هدﻮﺑ و زا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ
نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾوراد رﻮﺸﮐ زا ظﺎﺤﻟ ﺢﻄﺳ ﺮﯾز ﺖﺸﮐ ترﺎﺠﺗ و ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ] 7،12
، 16 .[
ﺰﺒﺳ هﺮﯾز رد ناﺮﯾا ترﻮﺻ ﻪﺑ هدﻮﺗ يﺎﻫ ﯽﻣﻮﺑ ﺖﺸﮐ
ﻪﮐ ،دﻮﺸﯿﻣ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ
رد ﯽﺳرﺮﺑ هدﻮﺗ يﺎﻫ ﯽﻠﺤﻣ هﺮﯾز ﺰﺒﺳ ناﺮﯾا زا
ﺮﻈﻧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ
ﯽﮑ ﺪﺷر و دﺮﮑﻠﻤﻋ و نﺎﮑﻣا ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻪﺑ
هدﻮﺗ يﺎﻫ موﺎﻘﻣ ﻪﺑ يرﺎﻤﯿﺑ يﺎﻫ
،مﻮﯾرازﻮﻓ روﺬﺑ 84 هدﻮﺗ ﯽﻠﺤﻣ هﺮﯾز
ﺰﺒﺳ رﻮﺸﮐ ﺖﺸﮐ ار
،ﺪﻧدﺮﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد ﻪﮐ ﻦﯿﺑ هدﻮﺗ ﺎﻫ توﺎﻔﺗ ﯽﻨﻌﻣ
يراد زا ظﺎﺤﻟ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺑ يرﺎﻤﯿﺑ و ياﺰﺟا دﻮﺟو دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺖﺷاد
] 1 [ .
ﺗورﺎﮐ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ يوﺎﺣ ﺰﺒﺳ هﺮﯾز يﺎﻫ ﻪﻧاد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و ﻦﻫآ ،ﻦ
ﯽﺘﻧآ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﯾﻮﻧ و ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾوراد و ﻢﻬﻣ يﻮﻧﺎﺛ ،لﺎﻬﺳا نﺎﻣرد رد و دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺦﻔﻧ ﺪﺿ و ناﺪﯿﺴﮐا ﺮﺛﺆﻣ... و ﻮﻠﮔ و نﺎﻫد ﻢﺧز ،ﺐﺗ،ﯽﮔدرﻮﺧﺎﻣﺮﺳ ،دردﺮﺳ،ﻪﻤﺿﺎﻫ ءﻮﺳ ﺖﺳا ] 11 .[
نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻦﯾا ،ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ يدﺎﺼﺘﻗا شزرا زا ﺮﻈﻧ فﺮﺻ
ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﮏﯿﻧﺎﮔرا ﺖﺸﮐ يﺎﻫ شور ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﺗ ]
39 .[
ﺖﺸﮐ ور ﻦﯾا زا
ﺎﻬﻧآ ﯽﯾوراد ﺖﯿﻔﯿﮐ يور ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﺛا لﺎﻤﺘﺣا ،ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺘﺴﯾز ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار ﺪﻫد
] 40 .[
ةﺮﯾز ﺲﻨﺟ يوﺎﺣ ﺰﺒﺳ
ﯽﻧﺎﻫﺎﯿﮔ
،ﺮﻄﻌﻣ نوﺪﺑ
)كﺮﮐ ﻪﺑ ﺰﺟ هﻮﯿﻣ
،(
ﯽﻔﻠﻋ ﻪﻗﺎﺳ ﺎﺑ
تﺎﺑﺎﻌﺸﻧا ﯽﯾﺎﺗود و ﯽﻫﺎﮔ ﻪﺳ ﯽﯾﺎﺗ
ﺖﺳا عﺎﻔﺗرا ﻪﮐ نآ 10 ﺗﺎ 50 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ﯽﻣ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻤﯿﺸﻧارﺎﭘ يﺎﻬﺘﻓﺎﺑ
ﻦﯾا هﺎﯿﮔ ياراد يرﺎﺠﻣ ﯽﺤﺷﺮﺗ يوﺎﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ داﻮﻣ ﻪﺑ
هﮋﯾو يﺎﻬﻨﻏور
،يﺮﺗا
،ﺎﻬﻨﯾزر ﺪﯿﻧﻮﻨﭘﺮﺘﯾﺮﺗ يﺎﻬﻨﯿﻧﻮﭘﺎﺳ و
ﺎﻬﻨﭘﺮﺗﻮﻧﻮﻣ ﺖﺳا
] 11 [.
ﮓﻧر
گﺮﺒﻠﮔ رد ﺰﺒﺳ هﺮﯾز ﺰﻣﺮﻗ
و هﻮﯿﻣ ﻦﯾا هﺎﯿﮔ ود ﻪﻗوﺪﻨﻓ پرﺎﮐوﺰﯿﺷ ﺎﺑ
ﮏﺸﯾر يﺎﻫ ﺰﯾر
،ﺖﺳا ﯽﻟو ﯽﻫﺎﮔ ﺪﻗﺎﻓ كﺮﮐ ﺖﺳا . پرﺎﮑﯾﺮﭘ هﻮﯿﻣ
ياراد ﻦﻧﺎﺗ دﺎﯾز هدﻮﺑ و ﺮﺑ ﺮﺛا ﻦﻫآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﮕﻧر
ﯽﻣ دﻮﺷ ] 11 .[
ﻦﯾا
هﺎﯿﮔ ﻦﺸﮔدﻮﺧ ﺎﺗﺪﻤﻋ ﺪﺻرد .ﺖﺳا
ﯽﻨﺸﮔﺮﮔد نآ
ﻦﮑﻤﻣ ﺖﺳا ﻪﺑ 5/
2
ﻢﻫ ﺪﺻرد ﺪﺳﺮﺑ
] 9 .[
ﺖﺳا دوﺪﺤﻣﺎﻧ يﺪﺷر تدﺎﻋ ياراد هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ]
11 .[
دﺮﮑﯾور ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷو ﮏﯿﺘﺘﻨﺳ يﺎﻫوراد ﯽﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا نﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﺑ
1- Apiaceae 2- Umbellifereae 3- Cuminum cyminum L.
يﺎﻫوراد و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ شﺮﺘﺴﮔ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ هرﺎﺑود و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻫﺎﯿﮔ ءﺎﺸﻨﻣ ﺎﺑ يدﺪﻌﺘﻣ .ﺪﻧا هﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ رازﺎﺑ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﺶﯾاﺮﮔ
دﺎﺠﯾا ﺐﺒﺳ نﺎﻬﺟ رد ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫوراد و ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ دﺮﺑرﺎﮐ روﺎﺸﮐ يﮋﺗاﺮﺘﺳا رد ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ .ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ نﺎﻬﺟ رد نآ ﻪﻌﺳﻮﺗ و يز
ﺰﺒﺳ جﻮﻣ نﺪﺷ ﺎﭘﺮﺑ ﺎﺑ اﺮﯿﺧا ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ياﺮﺑ يدﺎﯾز ﺖﯿﻤﻫا ﯽﻧﺎﻣرد هﺎﯿﮔ ﻪﺑ نوﺰﻓا زور ﻪﺟﻮﺗ ﯽﻣ ﻞﯾﺎﻗ .ﺪﻧﻮﺷ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ موﺰﻟ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رد ﻪﻨﯿﻣز هدﺎﻔﺘﺳا زا
شور ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ يﺎﻫ فﺮﺼﻣ
يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و زا ﺎﺠﻧآ ﻪﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ
رد ﻪﻨﯿﻣز دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﺛا يﺎﻫدﻮﮐ
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ﺮﺑ
ﺪﺷر و دﺮﮑﻠﻤﻋ نﺎﻫﺎﯿﮔ
ﯽﯾوراد رد رﺎﯿﺴﺑ ناﺮﯾا دوﺪﺤﻣ
هدﻮﺑ ﺖﺳا و ﺰﯿﻧ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ هﺎﮕﯾﺎﺟ و
ﺖﯿﻤﻫا هﺮﯾز ﺰﺒﺳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﮑﯾ زا ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾوراد رﻮﺸﮐ زا
ﺮﻈﻧ
،يدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﯾوراد
،ﯽﺗاردﺎﺻ ﺳ هﺮﯾز ﻪﮑﯿﺋﺎﺠﻧآ زا و ناﺮﯾا ﯽﻣﻮﺑ ﺰﺒ
ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ و ﮏﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﻣ رﻮﺸﮐ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و هدﻮﺑ ﻪﺑ و ﻪﺘﺸﮔ ﻞﯾﺪﺒﺗ ناﺮﺤﺑ ﮏﯾ ﻪﺑ رﻮﺸﮐ رد بآ ﻪﻟﺎﺴﻣ و دراد راﺮﻗ نﺎﻬﺟ ﻦﯾا ﯽﻌﻗﻮﺗ ﻢﮐ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﺿارا ﺶﻫﺎﮐ و ﯽﺿارا نﺪﺷ رﻮﺷ نآ لﺎﺒﻧد ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ و بآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺎﯿﮔ و ﺖﺷاد ،ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ هوﻼﻋ ﻪﺑ
ﻧ ،ﺖﺷادﺮﺑ ﺮﮕﯾد ﺎﺑ نآ يرﺎﮐ ﻞﺼﻓ قﺎﺒﻄﻧا مﺪﻋ ،ﻢﮐ يدﻮﮐ و ﯽﺑآ زﺎﯿ
هدﺎﻬﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻻﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا شزرا ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﯽﻋارز تﻻﻮﺼﺤﻣ -
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻋارز بوﺎﻨﺗ رد نآ ﺖﻋارز ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ موﺰﻟ هﺪﺷ فﺮﺼﻣ يﺎﻫ ﯽﻣ ناﺪﻨﭼ ود ار يزروﺎﺸﮐ ﺪﯾﺎﻤﻧ
] 11 .[
يﺎﻫدﻮﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺷ يﺎﻫ دﻮﮐ يﺎﺟ ﻪﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ﻦﯾا ﯽﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿ
،ﺮﺿﺎﺣ نﺮﻗ رد ﺎﻫدﻮﮐ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺳا مزﻻ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد
-
حﺮﻃ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ،دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ يرﺎﮔزﺎﺳ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﻤﺿ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
-
.دﻮﻤﻧ ﻪﺟﻮﺗ ﺰﯿﻧ ﺎﻬﻧآ رد ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺪﯾﺪﺟ طﺎﻘﻧ رد ﯽﻣﻮﺑ يﺎﻫ ﯽﻣ فﺪﻫ ﮏﯾ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻆﻔﺣ ﻦﻤﺿ لﻮﺼﺤﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯾﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﺎﺑ ﺪ
حﺮﻃ مﺎﺠﻧا .ﺪﯿﺳر نآ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﻧاد
رد رﺎﻤﯿﺗ
ﺢﯿﻘﻠﺗ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﺎﺑ
يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ ﺖﯿﺒﺜﺗ هﺪﻨﻨﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ و ﻞﺣ هﺪﻨﻨﮐ
)،تﺎﻔﺴﻓ 527 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ ( ﺖﺳﺪﺑ ﺪﻣآ و ﺲﭘ زا نآ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ
ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗزا ) مﻮﯿﻠﯾﺮﭙﺳوزآو 6/
492 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد
،(رﺎﺘﮑﻫ دﻮﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ )
464 ﺮﮔﻮﻠﯿﮐ م رد (رﺎﺘﮑﻫ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻞﺣ هﺪﻨﻨﮐ ) تﺎﻔﺴﻓ 6/
402
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ (رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ار رد ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺪﻫﺎﺷ
)6 / 357 (رﺎﺘﮑﻫرد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ
.ﺪﻧدﺮﮐ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺎﺑ يﺎﻫدﻮﮐ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ
ﺚﻋﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺻﺎﻨﻋ بﺬﺟ ﯽﯾاﺬﻏ
و ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﯿﻟﻮﺗ داﻮﻣ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ
هﺪﺷ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻧاد دﻮﺒﻬﺑ ار ﺪﯿﺸﺨﺑ ] 8 .[
رد لﺎﺣ يﺎﻬﻤﺘﺴﯿﺳﺮﺿﺎﺣ
يزروﺎﺸﮐ ﺎﺑ ةدﺎﻬﻧ ﻢﮐ رد ﻖﯿﻔﻠﺗ ﺎﺑ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫدﻮﮐ ﻪﺑ
ﻞﯿﻟد ﺖﻇﺎﻔﺣ
زا ﻊﺑﺎﻨﻣ
،ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯿﺤﻣ ﺐﯾﺮﺨﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﺴﯾز
و ﺶﯾاﺰﻓا ﮥﻨﯾﺰﻫ
ﺎﻫدﻮﮐ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ نزاﻮﺗ ﻆﻔﺣ ﯽﺘﺴﯾز
كﺎﺧ ياﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ نﺪﻧﺎﺳر
ﯽﺘﺴﯾز ﻂﺑاور بﻮﻠﻄﻣ
يزروﺎﺸﮐ يﺎﻬﻤﺘﺴﯿﺳ و
ﻪﺑ نﺪﻧﺎﺳر ﻞﻗاﺪﺣ
هدﺎﻔﺘﺳا زا داﻮﻣ و ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻂﺑاور ﺮﺑ ار ﻢﻫ
،ﺪﻨﻧﺰﯿﻣ زا ﺖﯿﻤﻫا
يﺎﻫﮋﯾو رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﺳا ] 33
، 20 .[
تاﺮﺛا ﻢﻫ ﯽﯾاﺰﻓا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻪﮐ رد
ﻪﺠﯿﺘﻧ دﺮﺑرﺎﮐ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﺳد
ﯽﻣ ﺪﯾآ ﺰﯿﻧ ﻞﯿﻟد يﺮﮕﯾد ﺮﺑ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺷر و عﺎﻔﺗرا هﺎﯿﮔ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ
ﺖﺳا . ﮏﯾﺮﺤﺗ ﺪﺷر
هﺎﯿﮔ رد ﺮﺛا ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺎﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ كﺮﺤﻣ ﺪﺷر رد ﺞﯾﺎﺘﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ
ﺰﯿﻧ شراﺰﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا ] 37
، 31
، 22 [.
،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺰﯿﻧ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زا ﯽﻫوﺮﮔ دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ
يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ
ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗزا و مﻮﯿﻠﯾﺮﭙﺳوزآ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺮﺘﮐﺎﺑ
ﻦﻤﺿ ﻦﺘﺷاد ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﮏﯾﺮﺤﺗ ﺪﺷر هﺎﯿﮔ ﻪﺑ ﺖﻠﻋ ﺴﯾژﺮﻨﯿﺳ تاﺮﺛا ﯽﺘ
ود
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺮﺑ يور ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﻒﻋﺎﻀﻣ ﺪﺷر ﺪﺷ هﺎﯿﮔ ] 31 [.
ﺶﯾاﺰﻓا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ رد
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺎﺑ يﺎﻫدﻮﮐ ﺎﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﺻﺎﺣ زا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﺰﯿﻧ
ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ دراد ] 28
، 24 [ .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد ﺰﺒﺳ ي هﺮﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺜﮐاﺪﺣ
راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ار 597
ﮐ رﺎﻤﯿﺗ رد مﺮﮔﻮﻠﯿ 30
،ﺺﻟﺎﺧ نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 60
و ﺺﻟﺎﺧ ﺮﻔﺴﻓ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 30
شراﺰﮔ ﺺﻟﺎﺧ سﺎﺘﭘ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
دﻮﻤﻧ ]ﺪﻧ 16 [.
ﺰﯿﻧ و ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺪﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﮐ 30
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
و نژوﺮﺘﯿﻧ 30
سﺎﺘﭘ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ]ﺖﺳا
13 [.
ﯽﻫوﺮﮔ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ناﻮﻨﻋ ﺰﯿﻧ
ﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ زا ﺰﺒﺳ هﺮﯾز ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز ﺖﺸﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا رادرﻮﺧ
] 6 [.
1ﺎﻨﻣ و نارﺎﮑﻤﻫ ﺰﯿﻧ شراﺰﮔ ﺪﻧدﺮﮐ ﻪﮐ دﺮﺑرﺎﮐ يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﻟآ رد ﺪﯿﻟﻮﺗ
هﺎﯿﮔ ﻪﻧﺎﯾزار ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺲﻧﺎﺳا يﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ ] 32 [.
زا
يوﺎﺣ ﻪﮐ ﻦﯿﺴﮐوﺮﺘﯿﻧ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﻮﮐ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﺰﯿﻧ ﯽﻓﺮﻃ دﻮﺑ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ و ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗزا يﺎﻬﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﺲﻧﺎﺳا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ،
) 55 / 13 ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ يدﻮﮐ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد ار (رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﻤﻫاﺮﻓ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ نﺎﯿﺑ نﺎﺸﯾا .ﺪﺷ ءاﺰﺟا و دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ هﺎﯿﮔ ياﺮﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫدﻮﮐ ﻂﺳﻮﺗ
دﻮﺑ راﺬﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺲﻧﺎﺳا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ،ﺪﺷ نآ دﺮﮑﻠﻤﻋ ]
35 [ .
ﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رد يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﻒﻠ
راﺪﻘﻣ مﺎﺟ ﺖﺑﺮﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺰﺒﺳ هﺮﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ اﺰﺟا و ﺪﺷر ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ 150 هروا دﻮﮐ مﺮﮔ ﻮﻠﯿﮐ 46
ﻪﯿﺻﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺖﺷادﺮﺑ ياﺮﺑ ار٪
دﻮﻤﻧ ] 14 [.
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ دﺮﮐ نﺎﯿﺑ ﺪﻧا ه زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ 70
رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
ﻓ ﺪﯿﺴﮐا ﺎﺘﻨﭘ راﺪﻘﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﻓﺎﺿا ﻪﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ رﺎﺘﮑﻫ )ﺮﻔﺴ
P2O5
رد(
يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣﺎﮐ يرﺎﯿﺑآ ﻂﯾاﺮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و هدﻮﺑ دﻮﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ نآ ﺪﯿﻟﻮﺗ نﺎﻣﺪﻧار ﺶﯾاﺰﻓا و ﺰﺒﺳ هﺮﯾز ﺪﺷر ]
36 [ . ﻦﯾا
ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺎﺑ فﺪﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺛا يﺎﻫدﻮﮐ
،ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ﺮﺑ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ تﺎﻔﺻ يور هﺎﯿﮔ
ﯽﯾوراد هﺮﯾز ﺰﺒﺳ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻞﻗاﺪﺣ
25
ﺪﺻرد
،ﺪﻧا هﺪﺷ ﺮﮐذ نﺎﻬﺟ ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧوراد رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫوراد زا ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد و ﺪﻧراد ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺎﺸﻨﻣ 121
رد ﯽﻫﺎﯿﮔ هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ عﻮﻧ
ﺖﻌﻨﺻ د عﻮﻤﺠﻣ زا .دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ نﺎﻬﺟ يزﺎﺳورا 252
نﺎﻣزﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﺳﺎﺳا و يروﺮﺿ يﺎﻫوراد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾوراد ،ﺪﻧا هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ 1/
11 ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫوراد ﺪﺻرد
داﺪﻌﺗ و ﯽﻌﯿﺒﻃ داﻮﻣ زا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺰﺘﻨﺳ يﺎﻫوراد ﺰﯿﻧ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ
ﺪﻧا هﺪﺷ ﻖﺘﺸﻣ .
نﺎﻫﺎﯿﮔ فﺮﺼﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺎﻫرﺎﻣآ ﻦﯾا ﯽﻣﺎﻤﺗ
ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ ترﺎﺠﺗ ﻖﻧور و ﯽﯾوراد ]
10 [.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﯽﻋارز لﺎﺳ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا 1394
- 1393 ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد
1-Mona
31
هﺎﻣﺮﯿﺗ 1394
، IAC2015
3
ﮐﺮﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﺑ ﯽﮐﺎﺧ رد ناﺮﻬﺗ ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰ
ﯽﻣﻮﻟ - .ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﻨﺷ حﺮﻃ
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ ترﻮﺼﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﯿﻠﭙﺳا
1تﻼﭘ رد ﺐﻟﺎﻗ كﻮﻠﺑ يﺎﻫ ﻞﻣﺎﮐ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ 2
:ﻞﻣﺎﻋ ) لوا ﻞﻣﺎﻋ (A
ﺎﺑ دﻮﮐ عﻮﻧ 4
) ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ ﺢﻄﺳ ) (NP
60 وP=
30 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ N=
ﻟﻮﯿﺑ دﻮﮐ (رﺎﺘﮑﻫ رد ﺺﻟﺎﺧ رورﺎﺑﻮﺗزا ﮏﯾژﻮ
- 1 رورﺎﺑﺮﻔﺴﻓ و -
2 ﺢﯿﻘﻠﺗ) :
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ماﺪﮐ ﺮﻫ 100
ﺖﮐﺮﺷ ﻪﯿﺻﻮﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ( رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔ
روﺎﻨﻓ ﺖﺴﯾز هﺪﻧزﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﻮﮐ ﻖﯿﻔﻠﺗ ،ﺰﺒﺳ
50 و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ نوﺪﺑ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ ﺪﺻرد
ﮐ رد ﯽﻠﺻا رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﻮﻨﻌﺑ (ﺪﻫﺎﺷ) ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ مود ﻞﻣﺎﻋ و ،ﯽﻠﺻا يﺎﻬﺗﺮ
) (B هدﻮﺗ (ﺮﻬﺷﻮﺑ و دﺰﯾ ،نﺎﻣﺮﮐ هدﻮﺗ) ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ﺎﺑ ﺰﺒﺳ هﺮﯾز يﺎﻫ
ﯽﻋﺮﻓ يﺎﻬﺗﺮﮐ رد ﯽﻋﺮﻓ رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﻮﻨﻌﺑ رد
ﻪﺳ ﺪﺷ اﺮﺟا راﺮﮑﺗ هدﻮﺗ ﻪﮐ ،
يﺎﻫ هدﻮﺗ ﺎﻓﺮﺻ و ﻪﯿﻬﺗ نﺎﻬﻔﺻا رﺬﺑ نﺎﮐﺎﭘ ﺖﮐﺮﺷ زا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ رد ناﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا رﻮﺸﮐ ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ و مﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﻣﻮﺑ هﺪﻨﯾآ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ياراد ﻪﮐ مﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﯿﺑ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﺎﺑ دﺮﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ زروﺎﺸﮐ ﻪﺑ ﯽﺻﺎﺧ ﻢﻗر ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺘﻬﺑ دﻮﮐ فﺮﺼﻣ راﺪﻘﻣ .
نژوﺮﺘﯿﻧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽﻤﯿﻧ) ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد ،ﯽﯾﻮﺸﺑآ عﻮﻗو نﺎﮑﻣا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
(هروا دﻮﮐ ﻊﺒﻨﻣ زا ﺖﺷﺎﮐ زا ﺲﭘ ﺮﮕﯾد ﯽﻤﯿﻧ و ﺖﺷﺎﮐ مﺎﮕﻨﻫ رد دﻮﮐ زا ﻤﯿﺷ دﻮﮐ و ) ﺮﻔﺴﻓ ﯽﯾﺎﯿ
P2O5
ﺮﺑ (ﻞﭙﯾﺮﺗ تﺎﻔﺴﻓ ﺮﭘﻮﺳ ﻊﺒﻨﻣ زا ﺺﻟﺎﺧ
هﺪﺷ ﻪﯿﺻﻮﺗ ناﺰﯿﻣ و كﺎﺧ ﺶﯾﺎﻣزآ سﺎﺳا 60
وP=
30 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ،N=
ﻖﺒﻃ ﯽﻟو .ﺪﺷ هداد ،كﺎﺧ نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ و ،رﺎﺘﮑﻫ رد ﺺﻟﺎﺧ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ .ﺖﺷاﺪﻧ سﺎﺘﭘ ﻪﺑ يزﺎﯿﻧ ﺮﻈﻧدرﻮﻣ كﺎﺧ ﯽﻠﺒﻗ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ هﺎﻣ ﻦﻤﻬﺑ رد ﻦﯿﻣز ﻪﯿﻬﺗ تﺎﯿﻠﻤﻋ ﺶﯾﺎﻣزآ ياﺮﺟا نﺪﺷ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﺑ
.ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻤﯿﻠﻗا ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﯾﺎﻬﺗﺮﮐ رد ﺖﺷﺎﮐ سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ ﻪﮐ
دﺎﻌﺑا ﻪﺑ 5/
2
× 2 تﺮﮐﺮﻫ رد و ﺮﺘﻣ 4
يا ﻪﺘﺸﭘ يﻮﺟ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻒﯾدر
رد ﻪﺘﺸﭘ يﺎﻫ ﻪﺑ ﻞﺻاﻮﻓ 30 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ رد ود ﻞﺤﻣ رد ﻪﺘﺸﭘ فﺮﻃ غاد
بآ و ﻪﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ 2 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ يور ﻖﻤﻋ ﻪﺑ و ﻒﯾدر 1
ﺎﺗ 2 ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ
تﺮﮐ و ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﺑ ﺎﻫ 1
ﺦﯾرﺎﺗ رد فﺮﻃ ﺮﻫ زا ﺮﺘﻣ 25
ﺪﻨﻔﺳا ﺖﺸﮐ
ﺪﯾدﺮﮔ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺖﺷﺎﮐ زا ﻞﺒﻗ روﺬﺑ ﻪﮐ . 24
ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘورﺪﯿﻫ ﺖﻋﺎﺳ
.ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺸﮐ نآ زا ﺲﭘ و ﮏﺸﺧ ﺲﭙﺳ و ﺪﻧﺪﺷ ﻦﯿﻟوا
يرﺎﯿﺑآ
ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺪﻌﺑ زا ﺖﺷﺎﮐ مﺎﺠﻧا و ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ لﻮﺼﺣ نﺎﻨﯿﻤﻃا زا نﺪﺷﺰﺒﺳ
ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ يرﺎﯿﺑآ ﻪﺑ مود ﻪﻠﺻﺎﻓ 3 زور ﺲﭘ زا يرﺎﯿﺑآ لوا مﺎﺠﻧا .ﺪﺷ
يرﺎﯿﺑآ يﺎﻫ يﺪﻌﺑ ﻞﺻاﻮﻓ رد 7
هزور لﺎﻤﻋا .ﺪﯾدﺮﮔ تﺎﯿﻠﻤﻋ ﻦﯿﺟو
يﺎﻬﻔﻠﻋ زﺮﻫ ﺰﯿﻧ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ و
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﯽﺘﺳد مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ﻞﻣﺎﻋ .
يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺗﻮﺑ يﺮﯿﻣ ﻪﮐ رد هﺮﯾز ﺖﻋارز ﺰﺒﺳ
رﺎﯿﺴﺑ ﻊﯾﺎﺷ ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ
.ﺪﯾدﺮﮕﻧ ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ رد ﺦﯾرﺎﺗ 28 /3 / 1393 و ﺲﭘ زا رﻮﻬﻇ ﻋ ﻢﺋﻼ
ﯽﮔﺪﯿﺳر مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ياﺮﺑ. ﻦﯿﯿﻌﺗ ءاﺰﺟا دﺮﮑﻠﻤﻋ رد مﺎﮕﻨﻫ ﺖﺷادﺮﺑ ﺞﻨﭘ
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ زا
ﺮﻫ تﺮﮐ بﺎﺨﺘﻧا و تﺎﻔﺻ عﺎﻔﺗرا لﻮﻃ ،ﻪﺗﻮﺑ
ﺮﻫرد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ،ﯽﻋﺮﻓ ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ ،ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ ،ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ،ﻪﺸﯾر
،ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رد ﻪﻧاد
رد ﺮﻫ
،ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ﻪﻧاد رد ﺮﻫ
ﻪﺗﻮﺑ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ و شرﺎﻤﺷ .ﺪﺷ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ يا هداد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ
ﺰﯿﻧ راﺰﻓا مﺮﻧ ﺎﺑ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ وSpss
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد يا ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ 5
و % 1 مﺎﺠﻧا % ﺎﺑ ﺎﻫرادﻮﻤﻧ و
١- Split- plot
راﺰﻓا مﺮﻧ Excel .ﺪﺷ ﻢﯿﺳﺮﺗ
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ زا ﻞ
ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺲﻧﺎﯾراو لوﺪﺟ) 1 ( نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ كﻮﻠﺑ ﺮﺛا
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﺮﺘﭼ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﺸﯾر لﻮﻃ يور ﺮﺑ 1
ﺪﺻرد
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ياراد ،ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ ،ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ،ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا يور ﺮﺑ و دﻮﺑ يراد
ﺮﺛا ﯽﻋﺮﻓ ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ و ﻪﺗﻮﺑ رد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺷاﺪﻧ يراد ﻧ
ﺞﯾﺎﺘ ﻞﺻﺎﺣ زا ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺲﻧﺎﯾراو هداد ﺎﻫ
نﺎﺸﻧ ﻪﮐ داد لﻮﻃ ،ﻪﺸﯾر لﻮﻃ، ،ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا يور ﺮﺑ ،يدﻮﮐ حﻮﻄﺳﺮﺛا
ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ و ﺮﺘﭼ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ،ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ ،ﻪﻗﺎﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد هﺎﯿﮔ ﯽﻋﺮﻓ 5
و دﻮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ياراد ﺪﺻرد
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﻪﺗﻮﺑ رد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺷاﺪﻧ يراد
لوﺪﺟ) ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ لوﺪﺟ 1
هدﻮﺗ ( يدﻮﮐ حﻮﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﺎﻫ
داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺸﯾر لﻮﻃ تﺎﻔﺻ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻬﻧآ يور ﺮﺑ ﺢﻄﺳ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ياراد ﻪﺗﻮﺑ رد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ،ﺮﺘﭼ رد ﻪﻧاد لﺎﻤﺘﺣا 5 راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا تﺎﻔﺻ ﺮﯾﺎﺳ يور ﺮﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﺻرد ي
نﺎﻤﻫ .ﺖﺷاﺪﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﮑﻧاد شور ﻪﺑ
لوﺪﺟ) داد 2
( ﺮﺛا و ﺎﻫ هدﻮﺗ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يدﻮﮐ حﻮﻄﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد
ظﺎﺤﻟ زا و دﻮﺒﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ياراد ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا يور ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرﺎﻣآ هوﺮﮔ ﮏﯾ رد ﺎﻫ هدﻮﺗ و ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻪﻤﻫ يرﺎﻣآ اﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ)ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ دﻮﮐ ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ عﺎﻔﺗرا ن
(ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ + 11
/ 30 ﯽﺘﻧﺎﺳ عﺎﻔﺗرا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ،ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺮﺘﻣ
ﺎﺑ (دﻮﮐ نوﺪﺑ)ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 73
/ 27 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .دﻮﺑ ﺮﺘﻣ
)لوﺪﺟ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ 3
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ( ﺎﺑ ﺮﻬﺷﻮﺑ هدﻮﺗ ﻪﮐ ﺪﻫد
95 / 29 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﺘﻣ نﺎﻣﺮﮐ هدﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺷاد ار عﺎﻔﺗرا ﻦﯿﮕﻧﺎ
) 50 / 29 ﯽﺘﻧﺎﺳ )دﺰﯾ هدﻮﺗ و (ﺮﺘﻣ 70
/ 29 ﯽﺘﻧﺎﺳ رد يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا (ﺮﺘﻣ
.ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هوﺮﮔ ﮏﯾ نﺎﻫﺎﯿﮔ
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﯾﺮﺘﭼ ﺲﭘ ﻞﯾﻮﻃ زا نﺪﺷ
ﻪﻗﺎﺳ ﯽﻠﺻا و رد ياﺪﺘﺑا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻫﺪﻠﮔ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﺷر ﯽﻟﻮﻃ دﻮﺧ ار
ﻒﻗﻮﺘﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ و ضﻮﻋرد تﺎﺑﺎﻌﺸﻧا ﯽﺒﻧﺎﺟ رد هﺎﯿﮔ شﺮﺘﺴﮔ اﺪﯿﭘ
ﯽﻣ زا .ﺪﻨﮐ ﺮﻈﻧ ﺶﯾارآ ﻞﮔ ﻦﯾذآ رد ﻪﻗﺎﺳ ﯽﻠﺻا ﺖﻟﺎﺣ دوﺪﺤﻣ ﺪﺷر
ﻪﺘﺷاد ﯽﻟو يﻮﮕﻟا ﺪﺷر ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺧﺎﺷ يﺎﻫ ناواﺮﻓ ﻪﺑ رﻮﻃ
ﯽﻠﮐ ﺪﺷر دوﺪﺤﻣﺎﻧ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﯽﻣ
دﻮﺷ ] 3 [ . ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﯽﺧﺮﺑ
دﺮﺑرﺎﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ ار رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺷر ماﺪﻧا يﺎﻫ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾوراد زا ﻪﻠﻤﺟ
ﯿﮔ نﺎﻫﺎ هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﯾﺮﺘﭼ ﺎﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﯽﻣ ﻧاد ﻨ ﺪ ] 8 [ ﻪﺑ. ﺮﻈﻧ ﯽﻣ ﺪﺳر ﻪﺑ
ﻦﯾا ﻞﯿﻟد نژوﺮﺘﯿﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺧﺎﺷ ﯽﻋﺮﻓ يﺎﻫ هﺎﯿﮔ
ﺮﺛﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
و زﺎﯿﻧ هﺎﯿﮔ ﻪﺑ 30 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ رد رﺎﺘﮑﻫ زا ﻦﯾا ظﺎﺤﻟ ﻊﻔﺗﺮﻣ
هﺪﺷ ﺪﺷﺎﺑ لوﺪﺟ) ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ. 3
روﺬﺑ ( هﺮﯾز ﺰﺒﺳ ﻖﻃﺎﻨﻣ توﺎﻔﺗ
ﯽﻧاﺪﻨﭼ زا ظﺎﺤﻟ ﺗرا عﺎﻔ ﺎﺑ ﻢﻫ يرﺎﻣآ هوﺮﮔ ﮏﯾ رد ﻪﻤﻫ و ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ
،ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﺎﺑ ﺮﻬﺷﻮﺑ هدﻮﺗ ﻪﮐ
95 / 29 ﯽﺘﻧﺎﺳ و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﺘﻣ
نﺎﻣﺮﮐ هدﻮﺗ 50
/ 29 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺎﺑ دﺰﯾ هدﻮﺗ عﺎﻔﺗرا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺮﺘﻣ
70 / 29 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﮐﺮﺘﻣ زا ﻦﯾا ﺮﻈﻧ ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ يرﺪﻨﻟﺎﺑ يﺎﻫ و
ﯽﻧاﻮﺿر مﺪﻘﻣ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ دراد ] 4 [ ﺑﺎﻄﻣ . )لوﺪﺟ ﻖ 1
ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ (
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﺛا و ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﺖﻔﺻ يور ﺮﺑ يدﻮﮐ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﺛا ﺪﻫد
31
هﺎﻣﺮﯿﺗ 1394
، IAC2015
4
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد هدﻮﺗ و دﻮﮐ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ 5
ﯽﻨﻌﻣ % هدﻮﺗ ﻦﯿﺑ رد و راد ﺎﻫ
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ لوﺪﺟ .ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﺖﻔﺻ يور ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا )لوﺪﺟ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 2
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ( يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ حﻮﻄﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﮐ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﺮﻈﻧ زا (دﻮﮐ نوﺪﺑ)ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يدﻮ ﺎﺑ رﺎﻤﯿﺗ رد ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
) ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ دﻮﮐ 81
/ 12 ﯽﺘﻧﺎﺳ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ نآ زا ﺲﭘ و ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ (ﺮﺘﻣ
) ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ 71
/ 12 ﯽﺘﻧﺎﺳ ) ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﻮﮐ و (ﺮﺘﻣ 70
/ 11 ﯽﺘﻧﺎﺳ -
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ (ﺮﺘﻣ )ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ
20 / 11 ﯽﺘﻧﺎﺳ (ﺮﺘﻣ
ﺪﻨﺘﺷاد . ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﯾاﺬﻏ زا مﺮﻓ ﺮﯿﻏ بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺑ
مﺮﻓ
ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ ﯽﻃ يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ ﯽﺘﺴﯾز
ترﻮﺻ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ و ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﺸﯾر يا ﻪﻧاﻮﺟ و ﯽﻧز ﺮﺘﻬﺑ روﺬﺑ ﯽﻣ ﺪﻧدﺮﮔ ] 34 .[
ﺎﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﺪﺷر ﻪﺑ ناﺰﯿﻣ يدﺎﯾز ﻪﺑ راﺪﻘﻣ ﺖﺑﻮﻃر رد سﺮﺘﺳد هﺎﯿﮔ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﯽﻣ ﺪﺳر ﻪﮐ ﻦﯾا ﺎﻫدﻮﮐ ﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺷر
ﻪﺸﯾر ناﺰﯿﻣ و بآ ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ ياﺮﺑ هﺎﯿﮔ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺷر و رد
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ. ﺰﯿﻧ ﯽﻫوﺮﮔ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ
و مﻮﻠﯾﺮﯿﭙﺳوزآ ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗزا
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ رد
ﻂﯿﺤﻣ ﻪﺸﯾر هﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
ﺖﺧﺎﺳ و ﺢﺷﺮﺗ يراﺪﻘﻣ داﻮﻣ ﯽﺘﺴﯾز لﺎﻌﻓ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺎﻫ
،ب
يﺎﻫﺪﯿﺳا
،ﮏﯿﻨﯿﺗﻮﮑﯿﻧ ﺪﯿﺳا
،ﮏﯿﻨﺗﻮﺘﻨﭘ
،ﻦﯿﺗﻮﯿﺑ ﻦﯿﺴﮐا
،ﺎﻫ ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ
ﺎﻫ و هﺮﯿﻏ ﺪﻧراد ﻪﮐ ﺶﯾاﺰﻓارد ﺪﺷر
ﻪﺸﯾر ﺶﻘﻧ ﺪﯿﻔﻣ و يﺮﺛﺆﻣ
ﺪﻧراد ] 27 [.
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺖﺑﺎﺛ هﺪﺷ ﺖﺳا ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺷر و دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺮﺛا
ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺎﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ مﻮﻠﯾﺮﯿﭙﺳوزآ ﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺖﺤﺗ ﺄﺗ ﺢﺷﺮﺗ ﺮﯿﺛ داﻮﻣ
ﺶﯾاﺰﻓا
هﺪﻨﻫد ﺪﺷر ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺗ نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﯿﺒﺜﺗ هﺪﺷ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ
] 19 .[
ﯽﻫوﺮﮔ نﺎﺸﻧ ﺪﻧداد ﻪﮐ ﺢﯿﻘﻠﺗ روﺬﺑ دﻮﺨﻧ سﺎﻧﻮﻣوﺪﯿﺴﭘ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ
1
ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﯾاﺰﻓا عﺎﻔﺗرا
،ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ﻪﺸﯾر و نزو ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ رد
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﺪﺷ
] 38 [ . رد ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﺘﺴﯾز و
ﯿﺷ ﯽﯾﺎﯿﻤ ﺖﻋارزرد مادﺎﺑ ﯽﻨﯿﻣز و نزرا نﺎﯿﺑ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻪﮐ رد مﺎﻤﺗ
يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ دﻮﮐ
،ﯽﺘﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺘﺴﯾز ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ]
29 [
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ.
ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺎﺑ مﻮﯿﻠﯾﺮﯿﭙﺳوزآ يور
يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻢﺘﺴﯿﺳ
ﻪﺸﯾر ﺮﺛﺆﻣ
هدﻮﺑ و ﺚﻋﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﻌﺳﻮﺗو ﺪﺷر ﻪﺸﯾر
يﺎﻫ ﺮﻘﺘﺴﻣ و ﺖﺴﯾز هدﻮﺗ
ﻪﺸﯾر و ﺰﯿﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﻖﻤﻋ ﻪﺸﯾر ز ﯽﯾا و رد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺶﯾاﺰﻓا بآ بﺬﺟ و
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﯾاﺬﻏ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ دﺮﺑرﺎﮐ مأﻮﺗ يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﻟآ و
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﺟﻮﻣ حﻼﺻا كﺎﺧ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ و
ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﯾاﺬﻏ درﻮﻣ
زﺎﯿﻧ هﺎﯿﮔ ﯽﻣ .دﻮﺷ هدﻮﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
)دﺰﯾ هدﻮﺗ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ 03
/ 12 ﯽﺘﻧﺎﺳ هدﻮﺗ نآ زا ﺲﭘ و (ﺮﺘﻣ
ﺮﮐ )نﺎﻣ 55 / 11 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺎﺑ ﺮﻬﺷﻮﺑ هدﻮﺗ و (ﺮﺘﻣ )
42 / 11 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﮐ (ﺮﺘﻣ
لﻮﻃ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﮕﯾﺪﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ رد ﯽﯾﺎﻬﺗوﺎﻔﺗ ﺖﻔﺻ ﮏﯾ ﻪﺸﯾر
ﻖﺒﻃ ﻪﮐ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺎﯿﮔ ياﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ
ﻪﺑ ﻞﻤﻋ هﺪﻣآ رد درﻮﻣ هدﻮﺗ ﺎﻫ ﺎﯾ روﺬﺑ ﯽﻠﺤﻣ هﺮﯾز ﺰﺒﺳ ، ﯽﮐﺎﺣ زا نآ ﺖﺳا ﻪﮐ
هدﻮﺗ ز يﺎﻫ هﺮﯾ ﺰﺒﺳ ياراد توﺎﻔﺗ ﯽﯾﺎﻫ زا ظﺎﺤﻟ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺑ يرﺎﻤﯿﺑ
،ﺎﻫ
ﺶﻨﺗ ﯽﺘﺑﻮﻃر و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻤﮐ و ﯽﻔﯿﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ] 25،23،21،5 .[
ﺪﺷر
ﻞﻣاﻮﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﺸﯾر ﯽﻄﯿﺤﻣ
و ﯽﮑﯿﺘﻧژ ﯽﻣ لﺮﺘﻨﮐ دﻮﺷ
] 30 .[
ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ
هﺎﯿﮔ ﻪﮐ ﺎﺑ ﯽﮑﺸﺧ وﺮﺑور ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﺸﯾر ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ار
رد ءﺎﻘﺑ نآ
1- Pseudomonas fluorescens
يزﺎﺑ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ] 26 .[
لوﺪﺟ)ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ لوﺪﺟ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ 1
(
ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ يور ﺮﺑ يدﻮﮐ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ حﻮﻄﺳ ﻪﮐ ﺪﻫﺪﯿﻣ نﺎﺸﻧ لﻮﻃ و
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻪﻗﺎﺳ 5
ﺖﺳا هدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ % ) لوﺪﺟ .
2 نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ (
ﻪﮐ ﺪﻫﺪﯿﻣ )ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ يور ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ
70 / 17
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺑ)ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد (ﺮﺘﻣ ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﮐ (دﻮﮐ نوﺪ
) 53 / 16 ﯽﺘﻧﺎﺳ دﻮﮐ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ ﺖﻔﺻ و ﺖﺷاد ار (ﺮﺘﻣ
)ﺮﻄﻗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ 22
/1 ﯽﻠﯿﻣ (دﻮﮐ نوﺪﺑ)ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ و (ﺮﺘﻣ
)ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 65
/1 ،ﺖﺷاد ار (ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ لوﺪﺟ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ
لوﺪﺟ)ﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ 3
ه دﻮﺗ ( رد ﺰﯿﻧ ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ و ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ﺖﻔﺻ درﻮﻣ )ﺮﻬﺷﻮﺑ هدﻮﺗ ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ 53
/ 18 ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نﺎﻣﺮﮐ هدﻮﺗ و (ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ
)ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ 40
/ 17 ﺖﻔﺻ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺷاد ار (ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ
)ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐﺮﻬﺷﻮﺑ هدﻮﺗ رد ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ 27
/1 ﯽﻠﯿﻣ هدﻮﺗ و (ﺮﺘﻣ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻣﺮﮐ )
38 /2 ار ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ .دﻮﺑ اراد ار(ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ
ﻪﺑ ﻪﻗﺎﺳ ﺮﻄﻗ ،ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺞﯾرﺪﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﻃﺎﺧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ .ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺞﯾرﺪﺗ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ زا ﯽﻫوﺮﮔ
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ]
2 [ ،
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﻪﮐ ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ يور ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ درﻮﻣ رد ﺪﻨﻨﮐ
يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ
و دﺎﻘﻣ ﺮﯾ دﻮﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ ﺰﯿﻧ ﺮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻪﻗﺎﺳ و ﺮﻄﻗ
هﺪﻋﺎﻗ ﻪﻗﺎﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ
،ﻪﺘﺷاد ﻪﺑ ﻪﮑﯾرﻮﻃ ﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻢﮐاﺮﺗ و نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ
عﺎﻔﺗرا ﻪﻗﺎﺳ ﻪﺑ ﺞﯾرﺪﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺘﻓﺎﯾ و ﺮﻄﻗ ﻪﻗﺎﺳ ﻪﺑ ﺞﯾرﺪﺗ ﺶﻫﺎﮐ
ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺖﻓﺎﯾ ﻞﺻﺎﺣ
زا ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺲﻧﺎﯾراو لوﺪﺟ) 1 ( نﺎﺸﻧ داد حﻮﻄﺳ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺑ ﺎﻬﻧآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و هدﻮﺗ ،دﻮﮐ ﺮ
ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ و ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ
ﺮﺘﭼ رد ياراد ﺮﺛا ﯽﻨﻌﻣ رد راد ﺢﻄﺳ يرﺎﻣآ 5
% ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ و تﺎﺴﯾﺎﻘﻣ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ لوﺪﺟ) ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ 2
( نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد حﻮﻄﺳ ﻦﯿﺑ رد ﻪﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻪﺑ ﺮﺘﭼ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ و ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ يدﻮﮐ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ (ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ+ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ)ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ دﻮﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ 19
/ 21 دﻮﮐ و دﺪﻋ
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ 37
/ 18 ﺎﺑ (دﻮﮐ نوﺪﺑ)ﺪﻫﺎﺷ و دﺪﻋ 62
/ 15 و 91 / 14 دﺪﻋ
)لوﺪﺟ ﻖﺑﺎﻄﻣ .ﺖﺷاد ار راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ 3
ياراد نﺎﻣﺮﮐ هدﻮﺗ (
)ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 08
/ 21 )ﺮﺘﭼ رد ﻪﻧاد و ( 94
/ 17 (
ﻢﯿﻧاﺪﯿﻣ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ .دﻮﺑ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ هدﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ داﺪﻌﺗ
ﻪﻧاد رد ﺮﺘﭼ
ﺤﺗ ﺖ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻋارز ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺦﯾرﺎﺗ
،ﺖﺷﺎﮐ يرﺎﯿﺑآ و نژوﺮﺘﯿﻧ
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ ] 12 .[
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻤﻫاﺮﻓ
،ﺖﺑﻮﻃر داﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ و ﺮﯾﺎﺳ
ﺪﺷر ﻞﻣاﻮﻋ ياﺮﺑ
ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺷر داﺪﻌﺗ و ﻪﺧﺎﺷ ﯽﺒﻧﺎﺟ و ﻪﺑ
ﻊﺒﺗ نآ داﺪﻌﺗ ﺮﺘﭼ رد ﻪﺗﻮﺑ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ]
17 .[
ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ
ﯽﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺖﺤﺗ ﯽﻋﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد .دراد
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يدﻮﮐ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ حﻮﻄﺳ 5
ﺎﺑ ،دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ %
يﺎﻫ هدﻮﺗ و يدﻮﮐ حﻮﻄﺳ لﺎﻤﻋا ﺮﺛا رد ﯽﻋﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ ﺶﯾاﺰﻓا رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺰﯿﻧ و ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ ﯽﻋﺮﻓ ﻪﺧﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺘﭼ ﻨﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و
.دﻮﺷ ﯽﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠ
31
هﺎﻣﺮﯿﺗ 1394
، IAC2015
5
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
يﺎﺘﺳار رد راﺪﯾﺎﭘ يزروﺎﺸﮐ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﯾﺪﺟ ﺶﯾاﺮﮔ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هدﺎﻬﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ندروآ ﻦﯿﺋﺎﭘ و لﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا رد يا هﮋﯾو ﺖﯿﻤﻫا زا ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫدﻮﮐ دﺮﺑرﺎﮐ ﺷﺎﺑ ﯽﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ كﺎﺧ راﺪﯾﺎﭘ يﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ ﻆﻔﺣ .ﺪﻨ
ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا رد
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ ﺪﻧداد ﻪﺑ يﺎﺟ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺑ ﻪﯾور زا يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ -
ناﻮﺗ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨﯿﻬﺑ
زا يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ
و
(ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ+ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ)ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ
يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
ﯽﻧژوﺮﺘﯿﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ رد صﻮﺼﺨﺑ يﺮﻔﺴﻓ يﺎﻫدﻮﮐ و هروا
راد يﺮﺘﻤﮐ يدﻮﮐ زﺎﯿﻧ ﻢﻫ ﻪﮐ ﺎﻬﻧآ هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ ناﺰﯿﻣ نﺎﯾﺎﭘ رد ﻢﻫ و ﺪﻧ
يا ﻪﯾﺬﻐﺗ و ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ و ﯽﺸﯾارآ ، ﯽﯾوراد فرﺎﺼﻣ ﺖﻬﺟ ﺖﺳا ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺚﺣﺎﺒﻣ و ﺪﻧراد رﺎﮐ و ﺮﺳ نﺎﺴﻧا ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ دراﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﻤﻫ ﻪﮐ سﺎﺳاﺮﺑ ،ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫدﻮﮐ ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺮﻈﻧ ﯽﻣ ﺪﺳر
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫدﻮﮐ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و
ﺪﻨﻧاﻮﺗ و ﯽﻤﮐ تﺎﻔﺻ ﺮﺜﮐا ﺮﺑ
و هداد نﺎﺸﻧ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﮏﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﯽﻋﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
هدﻮﺗ و يدﻮﮐ حﻮﻄﺳ لﺎﻤﻋا ﺮﺛا رد ﻪﺑ ،ﻻﺎﺑ ﯽﻋﺮﻓ ﻪﺧﺎﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺘﭼ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺰﯿﻧ و ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ نآ ﻊﺒﺗ و
ﻬﻧ رد و .دﻮﺷ ﯽﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﺖﯾﺎ
نازروﺎﺸﮐ
هﺎﯿﮔ ﻪﺑ ﺮﮔا و ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ ﺪﻨﻧاد ﯽﻤﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﯾآ ﯽﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ ﻦﯾا دﻮﺸﻧ ﯽﮔﺪﯿﺳر
،ﺮﻣا شزﻮﻣآ
نازروﺎﺸﮐ ﺰﯿﻧ
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻢﻬﻣ ﺪﯾآ
.
ﻊﺟاﺮﻣ
] ١ ا [
،ناﻮﺧ م
،يروﺎﺧ. س 1378. ﯽﺳرﺮﺑ . هدﻮﺗ يﺎﻫ ﯽﻠﺤﻣ
هﺮﯾز ﺰﺒﺳ ناﺮﯾا زا ﺮﻈﻧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ
ﯽ ﺪﺷر و
دﺮﮑﻠﻤﻋ و نﺎﮑﻣا ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻪﺑ هدﻮﺗ يﺎﻫ موﺎﻘﻣ ﻪﺑ يﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑ
مﻮﯾرازﻮﻓ . هﺪﯾﺰﮔ زا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﻦﯿﻟوا ﺶﯾﺎﻤﻫ ﯽﻠﻣ
ﺰﺒﺳ هﺮﯾز ﻪﺤﻔﺻ .
38 .
] ٢ ر ،م ،رﻮﭘ يﺮﻐﺻا [ .ح ،م ،ﻞﺼﺤﻣ ﺪﺷار .
1386 ﻢﮐاﺮﺗ تاﺮﺛا .
يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻠﺠﻣ .ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ فﺎﯿﻟا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ و ﺪﻠﺟ .ناﺮﯾا ﯽﻋارز 5
ﺎﻤﺷ . هر 1 ص.
36 - 29 .
] ٣ يﺮﺒﮐا [
،ﺎﯿﻧ ا.
،
،ﺪﻧوﻼﻗ ا.
،
،ﻦﮐﺪﯿﻔﺳ ف
.،
،ﯽﯾﺎﺿر م . ب . و
ﯽﻔﯾﺮﺷ
،يدﺎﺑآرﻮﺷﺎﻋ ا
. 1382 . ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ دﻮﮐ يﺎﻫ
،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽﻣاد
و ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﺮﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﺳا ﻪﻧاد
هﺎﯿﮔ ﯽﯾوراد نﺎﯿﻧز . ﺶﻫوﮋﭘ و ،ﯽﮔﺪﻧزﺎﺳ 16
) 4 :(
42 - 32 .
] ۴
،يرﺪﻨﻟﺎﺑ [ ا و. ﯽﻧاﻮﺿر
،مﺪﻘﻣ و 1373. ﺮﮔ . يروآد و ﯽﺳرﺮﺑ
تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﮑﯿﻧﺎﺗﻮﺑ
هدﻮﺗ يﺎﻫ ﯽﻠﺤﻣ خﺮﯾز ﺰﺒﺳ ناﺮﯾا . -
تارﺎﺸﺘﻧا نﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﯽﻤﻠﻋ و ﯽﺘﻌﻨﺻ ناﺮﯾا -
هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ نﺎﺳاﺮﺧ
هﺮﯾز. ﺰﺒﺳ يروﺎﻨﻓ ﺪﯿﻟﻮﺗ و يرواﺮﻓ .
ﻪﺤﻔﺻ 92 - 84 . ]
۵
،يروﺎﺧ [ ا و. ﯽﻤﯾﺮﮐ
،يﺮﻬﺷ پ 1383. ﯽﺳرﺮﺑ . هدﻮﺗ
يﺎﻫ ﯽﻠﺤﻣ هﺮﯾز ﺰﺒﺳ ناﺮﯾا زا ﺮﻈﻧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
ﻣ ﺪﺷر ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮ و
دﺮﮑﻠﻤﻋ و نﺎﮑﻣا ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻪﺑ هدﻮﺗ
يﺎﻫ موﺎﻘﻣ ﻪﺑ يﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑ مﻮﯾرازﻮﻓ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ. تﻻﺎﻘﻣ ﻦﯿﻟوا
ﺶﯾﺎﻤﻫ ﯽﻠﻣ هﺮﯾز دﺰﺒﺳ ﻪﺤﻔﺻ. 38 .
] ٦ ﯽﻤﯿﺣر [
، م،
1372 ﻒﻠﻋ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ هزرﺎﺒﻣ ﯽﺳرﺮﺑ . يﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺷﺎﻧ .ﺰﺒﺳ ةﺮﯾز ﺖﻋارز رد زﺮﻫ ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ
.ﯽﺘﻌﻨﺻ
] ٧ عراز [ ﺾﯿﻓ
،يدﺎﺑآ ا . 1367 . ﺖﻋارز هﺮﯾز ﺰﺒﺳ رد نﺎﺘﺳا
نﺎﺳاﺮﺧ . رﺎﻨﯿﻤﺳ هﺪﮑﺸﻧاد يزروﺎﺸﮐ هﺎﮕﺸﻧاد
ﯽﺳودﺮﻓ
ﺪﻬﺸﻣ .
] ٨ داﮋﻧ ﺪﯿﻌﺳ [ .پ ،مﺪﻘﻣ ﯽﻧاﻮﺿر .ا ،
1389 ﯽﺑﺎﯾزرا .
يﺎﻫدﻮﮐﺮﺛا ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ
و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺮﺑ
تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
،دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ءاﺰﺟا
و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﺳا هﺎﯿﮔ
ﯽﯾوراد هﺮﯾز ﺰﺒﺳ (Cuminum cyminum) ﻪﯾﺮﺸﻧ .
مﻮﻠﻋ
(يزروﺎﺸﮐ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ)ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ ﺪﻠﺟ
24
، هرﺎﻤﺷ 1،
ص 44 - 38 .
] ٩ ﯽﻗدﺎﺻ [
، .ب ﺪﺷار
،ﻞﺼﺤﻣ م . 1370 . ﺮﺛا
ﺮﯾدﺎﻘﻣ تزا و
يرﺎﯿﺑآ رد ﺪﯿﻟﻮﺗ هﺮﯾز ﺰﺒﺳ . نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﯽﻤﻠﻋ
و
.ناﺮﯾا ﯽﺘﻌﻨﺻ ] ١٠ .ج ،نﺎﯿﺳﺎﺒﻋ .ت ،م ،يدﺎﺒﻋ[ 1391
ﯽﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ ﯽﺳرﺮﺑ .
راﻮﻨﺸﺟ ﻦﯿﻣود .ﺮﻄﻌﻣ و ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﻠﻣ هﺎﮕﺸﯾﺎﻤﻧ و ه
هدروآﺮﻓ ،ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ .ناﺮﯾا ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ
)ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ يﺮﺒﺧ ﻪﮑﺒﺷ www. Medplant.ir
.(
] ١١ ﯽﻓﺎﮐ[
، م 1381 . .
يروﺂﻨﻓ ﺪﯿﻟﻮﺗ و يروآﺮﻓ هﺮﯾز ﺰﺒﺳ .
تارﺎﺸﺘﻧا هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳودﺮﻓ ﺪﻬﺸﻣ .
] ١٢
،ﯽﻓﺎﮐ[ م 1372. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ . ﺮﺛا ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﺬﺑ ﺮﺑ
دﺮﮑﻠﻤﻋ هﺮﯾز ﺰﺒﺳ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﻢﯾد و ﯽﺑآ تارﺎﺸﺘﻧا نﺎﻣزﺎﺳ -
يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﯽﻤﻠﻋ
و ﯽﺘﻌﻨﺻ ناﺮﯾا هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ - نﺎﺳاﺮﺧ
.
هﺮﯾز ﺰﺒﺳ يروﺎﻨﻓ ﺪﯿﻟﻮﺗ و يرواﺮﻓ ﻪﺤﻔﺻ. 89 .
] ١٣
،ﯽﻤﯾﺮﮐ[ .پ 1368 . ﺲﻧﺎﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽﺳرﺮﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
هﺪﮑﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا .يﺮﺘﮐد هرود ﻪﻣﺎﻧ نﺎﯾﺎﭘ .يﺮﻔﻌﺟ هﺮﯿﺗ ﻮﺗ يروﺎﻨﻓ ﺰﺒﺳ هﺮﯾز.ﺰﯾﺮﺒﺗ يزﺎﺳوراد و ﺪﯿﻟ
ﻪﺤﻔﺻ.يرواﺮﻓ 75
.
] ١٤ ،ﯽﺑﻼﯿﻓﻼﻣ[ .ع
1377 ﺮﺑ ﻪﺗزا دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ .
ﺺﺧﺎﺷ .ﺰﺒﺳ هﺮﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و ﺪﺷر ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز هﺮﮕﻨﮐ ﻦﯿﻤﺠﻨﭘ تﻻﺎﻘﻣ هﺪﯿﮑﭼ
تﺎﺗ.يزروﺎﺸﮐ شزﻮﻣآ ﺮﺸﻧ و پﺎﭼ .جﺮﮐ .ناﺮﯾا
31
هﺎﻣﺮﯿﺗ 1394
، IAC2015
6
] ١٥ ﯿﻓﻼﻣ[
،ﯽﺑﻼ ع
، 1372 . شور و رﺬﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ يﺎﻫ
.ﺰﺒﺳ ةﺮﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺖﺸﮐ ﺮﺷﺎﻧ
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ
ﯽﻤﻠﻋ ﯽﺘﻌﻨﺻ .
] ١۶ يﺮﺻﺎﻧ[
،يدﺰﯾرﻮﭘ .ت ،م 1370 ﯽﺳرﺮﺑ. ﺮﺛا ﺮﺑNPK ﺪﺷر
و دﺮﮑﻠﻤﻋ هﺮﯾز .ﺰﺒﺳ نﺎﯾﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ
،ﺪﺷرا هﺪﮑﺸﻧاد
،يزروﺎﺸﮐ هﺎﮕﺸﻧاد
.سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ
] ١٧ ،يدﺎﺑآ ﺪﻤﺤﻣ.م ،ﯽﺗﻼﺤﻣ يﺮﯿﺼﻧ .س ،لد مﺮﺧ .ا ،ﯽﻣﺎﻈﻧ[
.ع 1388 ﺗ ﺶﻨﮐاو . ﻪﺑ ﺰﺒﺳ هﺮﯾز ﯽﻣﻮﺑ يﺎﻫ هدﻮﺗ زا يداﺪﻌ
مﻮﻠﻋ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻬﺸﻨﺗ ﻪﻠﺠﻣ .هﺰﯿﯾﺎﭘ ﺖﺸﮐ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ .لوا هرﺎﻤﺷ .مود ﺪﻠﺟ .يزروﺎﺸﮐ
[18] Anwar, M., Patra, D. D., Chand, S., Alpesh, K., Naqvi, A. A. & Khanuja, S. P. S. (2005).
Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation, and oil quality of French basil.
Communications in Soil Science and Plant Analysis, 36, 1737-1746.
[19] Boddy, R. M. and Dobereiner, J.
1994.Biological nitrogen fixation associated whith graminaceous plants. Pp. 119-135 in:Azospirillum /plant association.Ee., Okon, Y., CRC.
[20] Boomsma CR and Vyn TJ, 2008. Maize drought tolerance: Potential improvements through arbuscular mycorrhizal symbiosis.
Field Crops Research, 108:14–31.
[21] Chaudhary, G. R. and Gupta, O. P. 1991.
Response of cumin (Cuminum cyminum) to nitrogen application,weed control and sowing methods.Indian Journal Of Agronomy 36(Suppl): 212-216.
[22] Copetta A., Lingua G. and Berta G. 2006.
Effects of three AM fungi on
growth,distribution of grandular hairs and essential oil production in Ocimum basilicum.
Mycorrhiza. 16:485-494.
[23] Dhayal, L. S., Bhargava, S. C. and Mahala, S.
C. 1999. Studies on variability in cumin (Cuminum cuminum L.) on normal and saline soil. Journal of Spices and Aromatic Crops 8:
197-199.
[24] Dobbellaere S. 1999. Phytostimulatory effect of Azospirillum brasilense wild type and mutant strains altered in IAA production on Wheat. Plant and Soil, 212:155-164.
[25] E1-Ballal, A. S. I. 1987. Cryptic polymorphism of sex expression in cumin (Cuminum cyminum L.).Acta Horticulture, 20: 197-207.
[26] Grossnicle, S. C. 2005. Importance of root growth in overcoming planting stress. New Forestes 30: 273-294.
[27] Hiremath, B. R., Biradar, D. P. and Hunshal, C. S. 1991. Effect of nitrogen and phosphorus on oil and protein content of sunflower seeds. Orissa. J. Agric. Research. 4: 214-215.
[28] Lambrecht M., Okon Y., Vande Broek A., and Vanderleyden J. 2000. Indol-3-acetic acid: a reciprocal signaling molecule in bacteria-plant interactions. Trends in Microbiology. 8:298- 300.
[29] Malavia, D. D., Dudhatara, M. G., Vyas, M. N.
and Mathukia, R. K. 1998. Direct and residual effect on farm yard manure, irrigation and fertilizer on rating season groundnut (Arachis hypogaea) summer pearl millet(pennnisetum glaucoma) cropping sequence.Indian Journal of Agricultural Science,68,117-118.
[30] Michele, A., Douglas, T., and Frank, A. 2009.
The effects of clipping and soil moisture on leaf and root morphology and root respiration in two temperate and two tropical grasses.Plant Ecology 200: 205-215.
[31] Migahed H.A., Ahmed A.E. and El-Ghany B.F. 2004. Effect of different bacterial strains as biofertilizer agents on growth, production and oil of Apium graveolens under calcareous soil. Arab Universities Journal of Agricultural Science, 12:511-525.
[32] Mona Y., Kandil A.M., and Swaefy Hend M.F.
2008. Effect of three different compost levels on fennel and salvia growth character and their essential oils. Biological Sciences. 4 : 34-39.
[33] Panwar J, Yadav RS, Yadav BK and Tarafdar JC, 2008. Arbuscular mycorrhiza: a dynamic microsymbiont for sustainable agriculture.
Siddiqui ZA, Akhtar MS and Futai K, (Eds).
In:Mycorrhizae: Sustainable agriculture and forestry, Springer Science + Business Media B.V.
[34] Rajendran, K. and Devaraj, P. 2004. Biomass and nutrient distribution and their return of Casuarina equisetifolia inoculated whith biofertilizers in farm land. Biomass and Bioenergy. 26: 235-249.
[35] Rezvani Moghaddam P., Huda A.K.S., Parvez Q., and Koocheki A. 2007. Indigenous knowledge in agriculture with particular reference to medicinal crop production in Khorasan, Iran. World Association for Sustainable Development (WASD) Conference. Fifth International Conference
31
هﺎﻣﺮﯿﺗ 1394
، IAC2015
7
Griffith University, Brisbane, Australia.
Pp:105-115.
[36] Sefa, S. 1986. Nitrogen and phosphorus requirements of cumin growth under dry and irrigated conditions in eskise hir province.
Hort. Abs. 58:331.
[37] Shaalan M.N. 2005. Influence of biofertilizers and chicken manure on growth, yield and seed quality of Nigella sativa plants. Egyptian Journal of Agricultural Research, 83:811-828.
[38] Srivastava AK, Singh T, Jana TK and Arora DK. 2001. Induced resistance and control of charcoal rot in Cicer arietinum (chickpea) by Pseudomonas fluorescens. Canadian Journal of Botany 797: 787-795.
[39] Sujatha, S., Bhat, R., Kannan, C. &
Balasimha,D.(2011).Impact of
intercropping of medicinal and aromatic plants with organic farming approach on
resource use efficiency in arecanut (Areca catechu L.) plantation in India. Industrial Crops and Products, 33, 78 83.
[40] D. (2011). Impact of intercropping of medicinal and aromatic plants with organic farming approach on resource use efficiency in arecanut (Areca catechu L.) plantation in India.
Industrial Crops and Products, 33, 78-83.
[41] Wood, R., Lenzen, M., Dey, C. &
Lundie, S. (2006). A comparative study of some environmental impacts of conventional and organic farming in Australia. Agricultural Systems, 89, 324 -348.
لوﺪﺟ 1 - ز هدﻮﺗ ﻪﺳ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ ﺮﺑ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ،ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫدﻮﮐ ﺮﺛا ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺰﺒﺳ هﺮﯾ
) تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ (MS
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ
ﯽﻋﺮﻓ
ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ
ﻪﺗﻮﺑ رد
ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ
ﺮﺘﭼ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ﻪﺗﻮﺑرد
ﺮﻄﻗ ﻪﻗﺎﺳ
) (mm
ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ) (cm
لﻮﻃ
)ﻪﺸﯾر
(cm عﺎﻔﺗرا
)ﻪﺗﻮﺑ
(cm ﻪﺟرد
يدازآ 99
/2 ns /018 ns 29/77** 12/32ns /004ns /163ns 11/94** /737ns 2 (R)راﺮﮑﺗ 56
/2 * ./34 ns /256 * 20/35 * /010 * /264 * /202 * /108 * 3 ( F)دﻮﮐ 51
/8 ns /008 ns /124 ns 81/59 ns /002 ns /694 * /345 ns 11/86 * 6 (R×F )ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا 60
/2 ns /007 * /261 ns 98/94 * /004 ns /109 ns /205 ns /206 ns 2 (Accession) هدﻮﺗ 94
/4 ns ./22 ns /282 * 68/89 * /001 ns /475 ns /033 * /575 ns 6 (F×Ac )ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا 77
/2 /011 /409 /390 /004 /222 /185 /371 16 ﺎﻄﺧ
ns لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد ﯽﻨﻌﻣ و راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ** و *، 1
و 5 .ﺪﺻرد
لوﺪﺟ
2 - ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ،ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫدﻮﮐ ﺮﺛا
ﺰﺒﺳ هﺮﯾز هدﻮﺗ ﻪﺳ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ ﺮﺑ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ نﻮﻣزآ سﺎﺳاﺮﺑ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﺪﻗﺎﻓ نﻮﺘﺳﺮﻫرد ﻪﺑﺎﺸﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻦﮑﻧاد
ﺢﻄﺳ رد 5 ﺪﻨﺘﺴﻫ % .
ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ ﯽﻋﺮﻓ
رد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ
ﻪﺗﻮﺑ رد ﻪﻧاد اﺪﻌﺗ
ﺮﺘﭼ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ﻪﺗﻮﺑ
ﺮﻄﻗ )ﻪﻗﺎﺳ (mm
(cm)ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ (cm)ﻪﺸﯾر لﻮﻃ
ﻮﺑ عﺎﻔﺗرا )ﻪﺗ
(cm (F)دﻮﮐ عﻮﻧ
83
/7 a /033a 16/73ab 18/91b /122b 17/70 a 12/02a 29/72a ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
55
/5 ab /024ab 18/37a 19/73ab /128ab 17/66 a 11/70ab 29/36a ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ
95
/6 a /037a 18/15a 21/19a /141a 17/30a 12/81a 30/11a ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ
46
/4 b /022c 14/91b 15/62c /165a 16/53b 11/20b 27/73b ﺪﻫﺎﺷ
31
هﺎﻣﺮﯿﺗ 1394
، IAC2015
8
لوﺪﺟ
3 - ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﺛا يور ﺮﺑ ﺰﺒﺳ هﺮﯾز هدﻮﺗ ﻪﺳ يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ
نﻮﻣزآ سﺎﺳاﺮﺑ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﺪﻗﺎﻓ نﻮﺘﺳﺮﻫرد ﻪﺑﺎﺸﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﮑﻧاد
ﺢﻄﺳ رد 5 ﺪﻨﺘﺴﻫ % .
.
ﻪﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ
ﯽﻋﺮﻓ
رد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ
ﻪﺗﻮﺑ
رد ﻪﻧاد اﺪﻌﺗ
ﺮﺘﭼ رد ﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ﻪﺗﻮﺑ
ﺮﻄﻗ
)ﻪﻗﺎﺳ (mm
(cm)ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ (cm)ﻪﺸﯾر لﻮﻃ (cm)ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا (Accession)هدﻮﺗ 56
/5 a /104a 17/94a 21/08a /238a 17/40a 11/55b 29/50a نﺎﻣﺮﮐ
25
/5 b /045b 17/43b 16/26b /137b 17/95a 12/03a 29/70a دﺰﯾ
65
/4 a /065b 15/91a 15/96b /127b 18/53a 11/42b 29/95a ﺮﻬﺷﻮﺑ
