٤٥
رﺬﺑ ﻪﯿﻨﺑ ﺮﺑ يردﺎﻣ ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺛا يزاﺮﯿﺷ يﻮﮕﻨﻟﺎﺑ
) Lallemantia royleana (
ﯽﻧﺎﻫاﺮﻓ ﯽﮑﻠﻣ هﺪﯿﻌﺳ
1 روآ ﺖﺨﺑ اﺮﻫز ،
2
1
* - ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد رﺎﯾدﺎﺘﺳا [email protected]
2 - ﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،رﺬﺑ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸ
هﺪﯿﮑﭼ :
ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺛا ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﮐ دراﺬﮕﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ رﺬﺑ ﻪﯿﻨﺑ و ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ دﺮﮐ هرﺎﺷا يردﺎﻣ .
رﺬﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ يردﺎﻣ ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ
Lallemantia royleana) (
ﺎﻗ رد ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ يﺎﻫ كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟ
. ﭗﯿﺗﻮﮐا ود
ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺗ و ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ ،ﻞﻣﺎﮐ يرﺎﯿﺑآ ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﯿﺑآ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻢﯾژر ﻪﺳ ﺖﺤﺗ ﯽﻫﺪﻠﮔ زا ﺲﭘ ﻪﯿﻣورا و ﺪﻬﺸﻣ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫرﺬﺑ ﻪﯿﻨﺑ 6
ﺎﺑ ﯽﺳر ﺲﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻃ و ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ دﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ هدﻮﺗ
نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ
. قﺎﺗا يﺎﻣد ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﮐ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد
) 25 ،داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 12
ﯽﮑﯾرﺎﺗ ﺖﻋﺎﺳ /
ﯽﯾﺎﻨﺷور (
،ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ ،ﯽﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﭼ ﻪﻗﺎﺳ و ﻪﭼ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ،ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ تﺪﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ .
ﺮﺛا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﮐا دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ تﺪﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ و ﭗﯿﺗﻮ .
ﺪﺻرد ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ
داد ﺶﻫﺎﮐ ار ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ تﺪﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و داد ﺶﯾاﺰﻓا ار ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ .
ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ )
24 ( رد
ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ تﺪﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﮑﺸﺧ ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺗ رﺎﻤﯿﺗ رﺎﻤﯿﺗ رد
ﺪﺷ هﺪﯾد ﯽﮑﺸﺧ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ .
زا يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ و ﺪﺻرد ﺰﯿﻧ ﻪﯿﻣورا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻬﺸﻣ ﭗﯿﺗﻮﮐا
داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ .
ﻪﻧﻮﮔ رد ﻪﮐ ﺪﺳر ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ Lallemantia royleana
ﻪﻧاﻮﺟ تﺪﺷ ﻪﺑ يردﺎﻣ ﻪﯾﺎﭘ
٤٦
ﻓ رﺬﺑ رد ار ﯽﯾﺎﻫ مﺰﯿﻧﺎﮑﻣ ﯽﮑﺸﺧ ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺗ و ﺪﻫد ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﯽﻧز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ دزﺎﺳ ﯽﻣ لﺎﻌ
دﻮﺷ ﯽﻣ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﺮﺘﻌﯾﺮﺳ راﺮﻘﺘﺳا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ و ﺪﺻرد .
يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ هژاو :
ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ ،يردﺎﻣ ﻪﯾﺎﭘ ،رﺬﺑ ﻪﯿﻨﺑ Lallemantia royleana)
(
ﻪﻣﺪﻘﻣ دراﺬﮔ ﯽﻣ ﺮﺛا هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ رﺬﺑ يور نآ ﺪﺷر ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﻨﯿﻘﯾ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ رﺬﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻊﺒﻨﻣ يردﺎﻣ ﻪﯾﺎﭘ .
ﻣاﻮﻋ ﻞ
هرود و ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﺗ ﺖﺷﺎﮐ زا يردﺎﻣ هﺎﯿﮔ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر هرود رد ﯽﻋارز تﺎﯿﻠﻤﻋ ،ﻢﯿﻠﻗا ، كﺎﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺑﻮﻃر ،ﺎﻣد ﺮﯿﻈﻧ ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯿﺑ ﻦﯾا رد ﻪﮐ،ﺪﻧراﺬﮔ ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ رﺬﺑ ﻪﯿﻣﺎﻧ هﻮﻗ ﺮﺑ ،ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ دراد ﯽﺻﺎﺧ ﺖﯿﻤﻫا رﺬﺑ نﺪﯿﺳر و نﺪﺷﺮﭘ نارود رد ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ و ﯽﺒﺴﻧ .
زا ﯽﮑﯾ ﺮﺛﻮﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ
يﺎﻫرﺬﺑ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا رﺬﺑ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﻦﯿﺣ رد يردﺎﻣ هﺎﯿﮔ يور ﯽﺘﺑﻮﻃر ﺶﻨﺗ عﻮﻗو ،رﺬﺑ ﻪﯿﻨﺑ ﺮﺑ ﺪﻫﺎﮐ ﯽﻣ ار رﺬﺑ ﻪﯿﻨﺑ و هﺪﺷ ﮏﭼﻮﮐ و هﺪﯿﮐوﺮﭼ ) .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺲﮐﺮﮔﻮﻓ 1997
نارﺎﮑﻤﻫ و اﺮﯾﺰﺳ ، 2008
.(
هﺎﯿﮔ ﺮﺑ ﻢﮐﺎﺣ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ، ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا فﺪﻫ اﺬﻟ نآ زا ﻞﺻﺎﺣ روﺬﺑ ﻪﯿﻨﺑ يور ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ يردﺎﻣ
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
ﺪﻬﺸﻣ ﭗﯿﺗﻮﮐا ود ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ )
1 ( ﻪﯿﻣورا و )
2 ( يﺮﻬﺷ ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ يﺎﻫرﺬﺑ زا ﻞﻣﺎﮐ يرﺎﯿﺑآ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﮐ
) نوﺪﺑ
ﺶﻨﺗ ( ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ ﺪﺷر ﻪﻧاد نﺪﺷ ﺮﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﯽﮑﺸﺧ ﺪﯾﺪﺷ و ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ ، رد
ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ يﺎﻫ كﻮﻠﺑ ﻞﻣﺎﮐ
ﯽﻓدﺎﺼﺗ رد
ﻪﺳ ﺎﺘﺴﯾا ﻦﯿﻧاﻮﻗ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد راﺮﮑﺗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
. ﻦﯾا
ﺶﯾﺎﻣزآ لﺎﺳرد
1392 هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ رد هﺪﮑﺸﻧاد رﺬﺑ
ﺪﺷ اﺮﺟا ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﮐ .
ﺖﻬﺟ مﺎﺠﻧا نﻮﻣزآ
ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻧز زا يﺮﺘﭘ ﺶﯾد ﯽﯾﺎﻫ ﺎﺑ ﺮﻄﻗ 9.5 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ و يﺎﻫﺬﻏﺎﮐ ﯽﻓﺎﺻ
ﻦﻤﺗاو هرﺎﻤﺷ 1 دﺎﻔﺘﺳا ه ﺪﺷ . رد ﻒﮐ
٤٧
ﺮﻫ يﺮﺘﭘ ود ﺶﯾد دﺪﻋ
ﺬﻏﺎﮐ ﯽﻓﺎﺻ راﺮﻗ هداد . ﺪﺷ ﺲﭙﺳ ﺮﺑ يور يﺎﻫﺬﻏﺎﮐ ﯽﻓﺎﺻ
25 دﺪﻋ هداد راﺮﻗ رﺬﺑ
ﺪﺷ . ياﺮﺑ يرﺎﯿﺑآ روﺬﺑ زا بآ ﺮﻄﻘﻣ هزاﺪﻧا ﻪﺑ 6
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ
يﺮﺘﭘ رود بآ ﺮﯿﺨﺒﺗ ﺶﻫﺎﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ ﻢﻠﯿﻓ ارﺎﭘ ﺎﺑ ﺎﻫ ﺶﯾد يﺮﺘﭘ.
ﺶﯾد ﺎﻫ رد يﺎﻣد ﺖﺑﺎﺛ 25 ﺟرد ﻪ ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ شرﺎﻤﺷ .
روﺬﺑ ﻪﻧاﻮﺟ هدز رد ﻞﺻاﻮﻓ ﯽﻧﺎﻣز ﺮﺘﻤﮐ زا 14 تﺪﻣ ﻪﺑ ﺖﻋﺎﺳ 1
ﻪﺘﻔﻫ ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ
و يروﺬﺑ ﻪﻧاﻮﺟ هدز
ﯽﻘﻠﺗ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﮐ لﻮﻃ ﻪﺸﯾر ﻪﭼ ﺎﻬﻧآ 2 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻣ و ﺮﺘﺸﯿﺑ دﻮﺑ ﻦﯾا ﻞﻤﻋ ﺎﺗ ﯽﻧﺎﻣز ) 7 زور ( ﻪﮐ ﯽﻣﺎﻤﺗ روﺬﺑ
ﻪﻧاﻮﺟ هدز و ﺎﯾ ردﺎﻗ ﻪﺑ ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻧز ﺪﻧدﻮﺒﻧ ادا ﻪﻣ ﺖﻓﺎﯾ . ﺸﯾر لﻮﻃ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ي ﺎﻫ هداد ﻢﺘﻔﻫ زور نﺎﯾﺎﭘ رد ﻪ
ﻪﭼ
دﺮﮔ ﻪﭽﻗﺎﺳ و آ
ﺪﺷ يرو .
ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﺗﺎﻔﺻ ﺪﺻرد
ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻧز ) (،GP ﻪﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ ﯽﻧز
، (GR) تﺪﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ MGT )
(،
لﻮﻃ ﻪﻗﺎﺳ ﻪﭼ و ﻪﺸﯾر هزاﺪﻧا ﻪﭼ يﺮﯿﮔ
ﺪﺷ . ،ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد يﺎﻫ هداد ﻞﯾﺪﺒﺗ زا ﺲﭘ
ﺎﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺞﯾﺎﺘﻧ راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا
MSTATC ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮﻣ
.
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا تﺎﻔﺻ ﺮﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﺛا ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ )
لوﺪﺟ 1 .(
اﻮﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺑ هﺪﺷ لﺎﻤﻋا ﯽﮑﺸﺧ ﺪﺻرد ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺘﯿﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ راﺬﮔﺮﺛا ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻧز .
ﯽﮑﺸﺧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﯽﮑﺸﺧ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ
× ﺢﻄﺳ رد ﭗﯿﺗﻮﮐا
لﺎﻤﺘﺣا 1
ﺪﻧﺪﺷ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ ﺎﻫ ﭗﯿﺗﻮﮐا و راد ﯽﻨﻌﻣ ﺖﻔﺻ ﻦﯾا ظﺎﺤﻟ زا ﺪﺻرد .
ﻪﺑ يﺎﻫ هداد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ درﻮﻣ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﭗﯿﺗﻮﮐا ،ﻪﭼ
× ﺎﻣا ﺪﻧداﺪﻧ نﺎﺸﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽﮑﺸﺧ
ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﭼ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﺖﻔﺻ درﻮﻣ رد
× لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮑﺸﺧ 5
% ﺮﯿﻏ ﭗﯿﺗﻮﮐا و ﯽﮑﺸﺧ و
ﺪﻧﺪﺷ راد ﯽﻨﻌﻣ .
دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣﺮﯿﻏ ﯽﮑﺸﺧ رد ﺰﯿﻧ ﻪﭼ ﻪﺸﯾر ﻪﺑ ﻪﭼ ﻪﻗﺎﺳ لﻮﻃ ﺖﺒﺴﻧ .
ﺖﻔﺻ درﻮﻣ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
٤٨
ﯽﮑﺸﺧ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و راد ﯽﻨﻌﻣﺮﯿﻏ ﭗﯿﺗﻮﮐا و
× لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﯽﮑﺸﺧ 5
% راد ﯽﻨﻌﻣ
ﺪﻧدﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
لوﺪﺟ 1 : ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ )
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ (
يزاﺮﯿﺷ يﻮﮕﻨﻟﺎﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﭗﯿﺗﻮﮐا و ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺒﻨﻣ
يدازآ ﻪﺟرد
ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﯽﻧز لﻮﻃ ﻪﭼ ﻪﻗﺎﺳ
لﻮﻃ ﻪﭼ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻗﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﭼ ﻪﭼ ﻪﺸﯾر
ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ ﯽﻧز
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﻧاﻮﺟ تﺪﻣ ﯽﻧز
ﯽﮑﺸﺧ 2
**
216.222 0.232 1.028
ns 0.667
ns 1742.302
ns 0
485.120
ﭗﯿﺗﻮﮐا 1
22.222
ns 0.458
ns 0.503
ns 0.076
1583.719
ns 0
202.676
ﭗﯿﺗﻮﮐا
× ﯽﮑﺸﺧ 2
**
184.222 0.605
ns 2.806*
0.009
* 2750.762
0
203.742
ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻄﺧ
12 10.222 0.237
0.444
0.307
494.919
0
850.987
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ (%)
تاﺮﯿﯿﻐﺗ 18.69 26.12
16.98
24.85
34.79
104.40 46.45
، .**
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد ﯽﻨﻌﻣ ،راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 5
% و 1
% *،ns
ﻞﮑﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ 1
ﺎﻫ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﮐ دﺮﮐ يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ
1 ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺢﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ و ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻤﮐ ﯽﻠﯿﺧ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ زا ﯽﮑﺸﺧ ﺢﻄﺳ ﺖﺳا هﺪﺷ وﺮﺑور يا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ زا ﯽﮑﺸﺧ .
عﻮﻧ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 2
ﺗ ﯽﮑﺸﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ ﯽﮑﺸﺧ ﺢﻄﺳ رد رد و ﺮﺘﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ ﯽﮑﺸﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺘﯿﮑﺸﺧ ﺢﻄﺳ .
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ﺖﻔﺻ درﻮﻣ رد ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ هﺎﯿﮔ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺘﯿﮑﺸﺧ .
٤٩
ﻞﮑﺷ 1 - ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد
ﭗﯿﺗﻮﮐا رد ﻪﭼ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ درﻮﻣ رد 1
فﻼﺘﺧا ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ و ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﯽﮑﺸﺧ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﭼ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻣا ،ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻧاﺪﻨﭼ .
فﺮﻃ زا
ﭗﯿﺗﻮﮐا رد ﺮﮕﯾد 2
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﭼ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ رد نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ
فﻼﺘﺧا ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺗ و ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺘﯿﮑﺸﺧ ﺢﻄﺳ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد ،داد خر يا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻫﺎﮐ ﺶﻨﺗ دﻮﺒﻧ ﯽﻧاﺪﻨﭼ .
ﭗﯿﺗﻮﮐا 2
رﺎﻤﯿﺘﯿﮑﺸﺧ ﺢﻄﺳ رد و هدﻮﺑ ﺮﺗ سﺎﺴﺣ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺐﺴﻧ ﻪﭼ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﺖﻔﺻ درﻮﻣ رد
ا هداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا يدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﺖﺳ
.
٥٠
ﻞﮑﺷ 2 - ﻪﭼ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ
دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رادﻮﻤﻧ ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻟﺎﺟ ﻪﺘﮑﻧ )
ﻞﮑﺷ 3 .(
ﯽﺳرﺮﺑ رد
عﻮﻧ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﮐ دﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ رادﻮﻤﻧ 1
يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ هﺪﺷ لﺎﻤﻋا ﯽﮑﺸﺧ ﺢﻄﺳ رد
عﻮﻧ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ 2
دراد . ﺷ ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد هﺪﺷ ﺮﮐذ يﺎﻫ هداد دﻮ
4 ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ
ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﮐ 1
ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ زا ﯽﮑﺸﺧ حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد 2
رﺎﻤﯿﺗ رد
رﺎﻤﯿﺗ ﯽﮑﺸﺧ حﻮﻄﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا ،ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ يا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻫﺎﮐ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺘﯿﮑﺸﺧ ﯿﺑ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺗ و ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﭗﯿﺗﻮﮐا رد يﺮﺘﺸ
2 دﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﯾد .
عﻮﻧ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ 1
رد ﺖﻔﺻ ﻦﯾا ﯽﻟو ،ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ زا
عﻮﻧ ﭗﯿﺗﻮﮐا 2
ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽﻨﯿﯾﺎﭘ دﺪﻋ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ رد .
٥١
40 60 100
1 72 79 68
2 85 11 66
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 4
- ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ
ﺪﺷ مﺎﻗرا ﻦﯿﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ تﺎﻓﻼﺘﺧا زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻨﺗ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﯽﻠﮐ يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ .
يرﻮﻃ ﻪﺑ
عﻮﻧ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﮐ 1
عﻮﻧ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻤﮐ نﺎﺳﻮﻧ زا هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ رد
2 ﺧ زا يدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ نﺎﺳﻮﻧ ﺮﮕﯾد يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ ﺶﻨﺗ رد داد نﺎﺸﻧ دﻮ
.
٥٢
لﺎﻤﻋا يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﭗﯿﺗﻮﮐا ود زا ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﯽﻣ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هرﺎﻤﺷ ﭗﯿﺗﻮﮐا ،يردﺎﻣ ﻪﯾﺎﭘ يور ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻨﺗ و ﻢﯾﻼﻣ ﺶﻨﺗ ، ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﯽﮑﺸﺧ حﻮﻄﺳ هﺪﺷ 1
هرﺎﻤﺷ ﭗﯿﺗﻮﮐا و ،دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ يراﺪﯾﺎﭘ زا 2
ﻨﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺎﻫ ﺶ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1. Fougerex, J. A. Dore, T., Ladonne, F. and Fleury, Andre. 1997. Water stress during reproductive stages affects seed quality and yield of Pea (Pisum sativum L. ). Crop Science, 37, 1247-1252.
2. International Seed Testing Association 1999. International Rules for Seed Testing. Seed Science and Technology, 27, Supplement, 333 pp
3. Szira, F., Balint, A. F., Borner, A. and Galiba, G. 2008. Evaluation of drought-related traits and screening methods at different developmental stages in spring barley. Journal of Agronomy and Crop Science, 194: 334-342.
