ﻪﻧﻮﮔ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺳرﺮﺑ ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
)
Lallemantiasp
. (
ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ
ﻦﺴﺣ ﷲاﺪﺒﻋ و نﺎﯿﮐﻮﺘﻓ ﻦﯿﺴﺣ ﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﻧﺎﻫاﺮﻓ ﯽﮑﻠﻣ هﺪﯿﻌﺳ ،ﯽﻬﻟاﺪﺒﻋ ﺎﻨﯿﻣ ﻪﭙﺗ ترﻮﻗ هداز
،ﺖﻋارز ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد
ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد
ﺖﺴﯾز هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﻪﯿﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ،مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
هﺪﯿﮑﭼ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ
تﺮﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ،ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هﺪﺷ دﺮﺧ يﺎﻫ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﯽﻋارز لﺎﺳ رد ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ يﺎﻫ
-1390 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا1391
. ﺢﻄﺳود رد يرﺎﯿﺑآ ﻢﺘﺴﯿﺳ لوا ﻞﻣﺎﻋ و ﺪﺻرد40
،كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد60
ﻪﻧﻮﮔ مود ﻞﻣﺎﻋ ﺢﻄﺳ ود رد ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ يﺎﻫ
Lallemantia. iberica و
Lallemantia. Royleana ود رد هدﻮﺗ ﺄﺸﻨﻣ مﻮﺳ ﻞﻣﺎﻋ و
دﻮﺑ ﺪﻬﺸﻣ و ﻪﯿﻣورا ﺢﻄﺳ .
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﯽﮑﺸﺧ
ﺖﺷاد ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ يراد .
ﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﺑ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠ
/4 ﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ208 ــ
رﺎﻤﯿﺗ رد رﺎ ﺑﺮﻣو كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد40
ـــــ ﻪﺑ طﻮ
L. iberica ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ
/4 دﻮﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 189 .
رد ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﮔ ود ﻦﯿﺑ L. iberica
/03 28
رد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺻرد L. royleana
/11 ﺎﮐ ﺪﺻرد11 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫ .
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا ﭗﯿﺗﻮﮐا رد ﻪﻧﻮﮔ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻧاد دﻮﺑ راد
، ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻦﯿﺑ يراد
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ L. iberica
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻬﺸﻣ ﭗﯿﺗﻮﮐا و ﺖﺷاد دﻮﺟو
ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻦﯿﺑ ﯽﺗوﺎﻔﺗ ﭻﯿﻫ ﺎﻣا ،ﺖﺷاد ار ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
L. royleana ﺪﺸﻧ هﺪﯾد
. ﻪﻧﻮﮔ L. royleana ﺎﺑ
/0088 0
ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ارa
L. iberica /008
داد نﺎﺸﻧ مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ 0 .
ﺶﻨﺗ
ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﻧزور ﺪﺻرد كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ و ﺖﺷاد راد -
ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﺎﻣا ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ ﻫ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ زﺎﺑ يﺎ .
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ :
ﻪﻧزور ،ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ،يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ
ﻪﻣﺪﻘﻣ دوﺪﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﯽﮑﺸﺧ ﺮﺳ رد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷر هﺪﻨﻨﮐ
ﺎﺗ ﻊﯾﺎﺷ و نﺎﻬﺟ ﺮﺳ ﺖﺳا ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺶﻨﺗ ﻦﯾﺮﺗ
) (5 ،ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ.
ﯽﻣ هﺎﯿﮔ رد ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا ﺶﻨﺗ دﺎﺠﯾا ﺐﺒﺳ دﻮﺷ
) .(3 ﻧزور ،ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ ـ
ﻪ ﺎﻫ ﯽﻣ ﻪﺘﺴﺑ ﺘﻣ و ﺪﻧﻮﺷ ـ
ﺖﻈﻠﻏ نآ ﺐﻗﺎﻌ
يد ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻓوﺰﻣ ﺖﻓﺎﺑ رد ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐا ﺶﻨﮐاو ﺖﯿﻌﺿو ﻦﯾا لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و ﺪﺑﺎﯾ
ﻞﺘﺨﻣ ﯽﮑﯾرﺎﺗ يﺎﻫ هﺪﺷ
ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و -
ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ لﺎﮑﯾدار يﺮﯿﮔ )
O-2
( نژورﺪﯿﻫﺪﯿﺴﮐوﺮﭘ ، (H2O2)
ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ لﺎﮑﯾدار و )
OH- ( ﯽﻣ ددﺮﮔ ) و9 و10 (19 .
ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺐﯾﺮﺨﺗ ﺖﺳا ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻢﻬﻣ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا تﺎﻣﺪﺻ زا ﯽﮑﯾ
. ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﮕﻧر هﺎﯿﮔ ﺐﯾﺮﺨﺗ ﻦﯾا لﺎﺒﻧد ﻪﺑ
ﯽﻣ هﺰﯿﮕﻧر نﺪﺷ ﺖﯾور ﻞﺑﺎﻗ و ﺶﯾاﺰﻓا ،نآ ﻞﯿﻟد ﻪﮐ ﺪﺳر ﺎﻫﺪﯿﯾﻮﻨﺗرﺎﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻆﻓﺎﺤﻣ يﺎﻫ
) ﻦﭘﻮﮑﯿﻟ ،ﻦﺗورﺎﮐ ،ﻞﯿﻓﻮﺘﻧاﺰﮔ (
و
ﯽﻣ ﻦﯿﻧﺎﯿﺳﻮﺘﻧآ ﺪﺷﺎﺑ
) (11 شراﺰﮔ ﯽﺧﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ﺶﻫﺎﮐ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺎﻫ
وa نﺎﻫﺎﯿﮔ ردb Phragmites australis
) (22 و Aeluropus lagopoides )
(20 ﯽﻣ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ ﺪﺷﺎﺑ
. ( ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .
هﺎﯿﺳ هﺮﯾز رد بآ فﺮﺼﻣ ﯽﯾارﺎﮐ و ﻦﻏور و ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ )
(Nigella sativa L ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ،
ﯽﯾارﺎﮐ و ﻦﻏور ،ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ بآ فﺮﺼﻣ
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نآ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ،هﺎﯿﮔ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ ﺪﺻرد100
ﯽﻣ هﺎﯿﮔ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ ﺪﺻرد40 ﺪﺷﺎﺑ
) .(12 ﯽﻣ ﻪﺘﺷﺎﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﻦﻏور نآ زا ﻪﮐ ﺶﯾﺎﻫ ﻪﻧاد ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ دﻮﺷ
. رﺬﺑ
ﺎﺗ ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ يﺎﻫ ﺪﺻرد 30
دﻮﺧ ﮏﺸﺧ نزو دراد ﻦﻏور
، ﻮﻧ و ﯽﻨﮑﻓا هﺪﯿﺷ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ،ﺎﻤﻨﯿﺳ و ﺮﺗﺎﺌﺗ رد يزادﺮﭘ ر
دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺲﯾﺮﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و يزادﺮﭘ ﮓﻧر رد هدﺎﻔﺘﺳا ،ءﻼﺟ ﻦﻏور ،ﻞﮑﻟا كﻻ .
ﯽﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نآ ﻦﻏور
دﺮﯿﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻏﺎﺑد ﻞﻣﺎﻋ ﮏﯾ و ﯽﺧﺎﺒﻃ ﻦﻏور ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ )
.(24 ﯽﻣ ژﻼﯿﺳﻮﻣ ياراد ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ يﺎﻫرﺬﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﻣرد رد ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻧور ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ يﻮﯿﻠﮐ يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ و يﺪﺒﮐ ،ﯽﺒﺼﻋ تﻻﻼﺘﺧا ﯽﺧﺮﺑ ﺮﯿﻈﻧ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﻻﻼﺘﺧا نﺎ
ّﺮﺤﻣ يوراد ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ناﺮﯾا ﯽﻠﺤﻣ يﺎﻫوراد ﻦﯿﺑ رد روآ ﻂﻠﺧ و ﯽﺴﻨﺟ ك
) (4 .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺮﺛا
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ
ﯽﺧﺮﺑ و ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ﻪﻧﻮﮔ
ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻋارز لﺎﺳ ﯽﻃ ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ،ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ -1391
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا1390 . تﺎﺼﺨﺸﻣ
ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻋرﺰﻣ
كﺎﺧ و ﺶﯾﺎﻣزآ ﻞﺤﻣ لوﺪﺟ رد
و1 ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ2 .
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ تﺮﮐ
ﺐﻟﺎﻗ رد هﺪﺷ دﺮﺧ يﺎﻫ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ يﺎﻫ
ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد
. يرﺎﯿﺑآ ﻢﺘﺴﯿﺳ ،لوا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﮐ ،دﻮﺑ
يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ بﺎﺨﺘﻧا رﺎﯿﻌﻣ
دﻮﺑ ﻪﺸﯾر ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻖﻤﻋ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد ،يرﺎﯿﺑآ تﺮﮐ رد و
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ .
ﻪﻋرﺰﻣ يرﺎﯿﺑآ يﺎﻫ نﺎﻣز
ﺎﺧ يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﻧزو شور ﻪﺑ كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺎﺑ رد ك
ﻖﻤﻋ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ﻪﺸﯾر ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﺑ نﺪﯿﺳر .
ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﯿﺑآ ﺢﻄﺳ ود سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ اﺬﻟ -1
ﻪﯿﻠﺨﺗ ﻞﺑﺎﻗ بآ ﺪﺻرد 40
كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا )
ﺪﻫﺎﺷ ( و - 2 ﻪﯿﻠﺨﺗ كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﺪﺻرد60
) ﺶﻨﺗ ( لﺎﻤﻋا ﺪﺷ . ﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد ـ
يﺮ
ز ،كﺎﺧ رﺮﮑﻣ يﺎﻫ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣﺮﻈﻧ درﻮﻣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر نﺎﻣ
. ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﻫ كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر نﺪﯿﺳر زا ﺲﭘ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ رﺎﻤﯿﺗ يرﺎﯿﺑآ .
يرﺎﺸﻓ ﻪﺤﻔﺻ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻢﺋاد ﯽﮔدﺮﻣﮋﭘ و ﯽﻋارز ﺖﯿﻓﺮﻇ ﻪﻄﻘﻧ رد كﺎﺧ ﯽﻧزو ﺖﺑﻮﻃر ﺮﯾدﺎﻘﻣ
هزاﺪﻧا جﺮﮐ يزروﺎﺸﮐ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﯽﻨﻓ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﻮﻣ رد ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
. ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻧﻮﮔ مود ﻨﻟﺎﺑ يﺎﻫ ـــ ﻞﻣﺎﺷ ﻮﮕ L. royleana
و L.
iberica ﺪﻬﺸﻣ و ﻪﯿﻣورا ﺢﻄﺳ ود رد هدﻮﺗ ﺎﺸﻨﻣ ،مﻮﺳ ﻞﻣﺎﻋ و دﻮﺑ
. ﺪﻧﺪﺷ لﺎﻤﻋا ﺶﻨﺗ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ،نﺎﻫﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘﺳا زا ﺲﭘ و
يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ يﺎﻫ هﺰﯿﮕﻧر ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﺗﺎﻔﺻ )
(6 ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ يﺎﻫ ﻪﻧزور ﺪﺻرد ، )
(2 هزاﺪﻧا ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﺪﻧﺪﺷ يﺮﯿﮔ
.
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺲﭘ ،ﺎﻫ هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ هزاﺪﻧا و يرادﺮﺑ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،مزﻻ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يﺮﯿﮔ راﺰﻓا
و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا SAS
ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ ﻦﮑﻧاد يا
. مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ،ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر راﺰﻓ
Excel مﺎﺠﻧا
.
ﺖﻓﺮﮔلوﺪﺟ - 1 تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻪﻋرﺰﻣ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺎﻣد ﻪﻧﺎﯿﻟﺎﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
) داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد (
ﺎﯾرد ﺢﻄﺳ زا عﺎﻔﺗرا )
ﺮﺘﻣ
( ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ لﻮﻃ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ضﺮﻋ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻪﻧﺎﯿﻟﺎﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
) ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ ( /1
17 1190 8 و51 34 و35 216
لوﺪﺟ - 2 ﻖﻤﻋ رد ﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ30
كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ سر
(%) ﺖﻠﯿﺳ
(%) ﻦﺷ
(%) ﯽﻋارز ﺖﯿﻓﺮﻇ
(%) ﯽﮔدﺮﻣﮋﭘ ﻪﻄﻘﻧ
ﻢﺋاد (%) ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ
بﺬﺟ (mg/kg) ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ
بﺬﺟ (mg/kg) ﻞﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ
(%) ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ
(%) ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا
(pH) يرﻮﺷ
(dS/m)
مﻮﻟ ﯽﺘﻠﯿﺳ 18
24 5 58
/ 13 /09
382 7 /3
22 /08
0 /77
0 /1 8 /75 3
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ هﺰﯿﮕﻧر يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ يﺎﻫ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﯽﻣ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ياﺰﺟا ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ و ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ راﺪﻘﻣ رد ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ هﺎﯿﮔ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ
-
دﻮﺷ ) .(19 ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ لوﺪﺟ )
لوﺪﺟ (3 ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ يرﺎﯿﺑآ بآ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺖﺷاﺪﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛاa
.
يرﻮﻃ ﻪﺑ زا كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺎﺗ 40
ﯿﻣ ،ﻪﻋرﺰﻣ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺪﺻرد 60 ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ناﺰ
هزاﺪﻧا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ a
/63 %14 ﯽﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا ﺎﻣا ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ دﻮﺒﻧ راد
. ﻪﻧﻮﮔ ود L. iberica و
L. royleana توﺎﻔﺗ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ راﺪﻘﻣ ظﺎﺤﻟ زا
ﯽﻨﻌﻣ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد %1
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ .
ﻪﻧﻮﮔ L. royleana ﺎﺑ
/0088 ﯽﻠﯿﻣ0 ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ a
ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ار ﻪﻧﻮﮔ
L. iberica ﺎﺑ
/0080 ﯽﻠﯿﻣ0
ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ مﺮﮔﺮﺑ مﺮﮔ داد نﺎﺸﻧa
. ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ
ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ و هﺎﯿﮔ ﻞﮐ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ و ،b
ﺖﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗa/b )
لوﺪﺟ (3 ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ لوﺪﺟ ﻖﺒﻃ ﺎﻣا
ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ﺶﻨﺗ تﺪﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا b
) لوﺪﺟ (4 ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﻣ دﻮﺧ و دﻮﺒﻧ سﻮﺴﺤﻣ ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﺸﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﻆﻔﺣ ﺖﻬﺟ هﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ هﺪﻨﻫد .
ﻪﻧاﺪﮕﻧر ﺐﯿﺳآ ﺐﺒﺳ بآ دﻮﺒﻤﮐ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺎﻫﺪﯿﺘﺳﻼﭘ ددﺮﮔ
. ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ،ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻞﮐ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ يراد
) لوﺪﺟ .(3 ﺑ ﺎﻣا ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺳﻮﺴﺤﻣﺎﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻞﮐ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ﺶﻨﺗ تﺪﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد هﺎﯿﮔ ﯽﻤﯿﻈﻨﺗ دﻮﺧ ﯽﻋﻮﻧ و ﺪﺷﺎﺑ رﻮﻧ ﻦﺘﺧﺪﻧا ماد ﻪﺑ ﺖﻬﺟ هﺎﯿﮔ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺶﯾاﺰﻓا ﺑ ﺮﺠﻨﻣ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ياﺰﺟا ﻂﺳﻮﺗ رﻮﻧ بﺬﺟ ﺶﯾاﺰﻓا و هﺎﯿﮔ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ياﻮﺘﺤﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪ
هﺪﺷ لﺎﻌﻓ نﮋﯿﺴﮐا زا ﯽﯾﺎﻫ
هﺰﯿﮕﻧر ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﻣ رﻮﻧ بﺬﺟ رد ﻞﯿﺧد يﺎﻫ
ﺪﻧﻮﺷ ) .(17
د
ﻪﻧزور ﺪﺻر ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ يﺎﻫ
ﻢﯾژر ﻪﮐداد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﺮﺑ يرﺎﯿﺑآ يﺎﻫ
راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ يﺎﻫ )
p≤ 0.01 ( لوﺪﺟ ﺖﺷاد )
.(3 ﺎﺑ
ﺶﻨﺗ تﺪﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﻧزور ﺪﺻرد ،ﯽﮑﺸﺧ
ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد و ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ زﺎﺑ يﺎﻫ
) لوﺪﺟ .(4
ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ
ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد60 زﺎﺑ يﺎﻫ
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دﻮﺑ كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد40
) لوﺪﺟ .(4 ا ﻦﯿﺑ ﭗﯿﺗﻮﮐ ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﺮﻈﻧ زا ﺎﻫ ،ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد
) لوﺪﺟ .(3 ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ و ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا زﺎﺑ يﺎﻫ
) ﻞﮑﺷ (1 ﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
ﻪﻧزور ﺪـﺻرد ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ
) ﻞﮑﺷ (2 ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺷ راد . ﻪﻧﻮﮔ L. iberica ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ رد
ﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد40 ﺎ
كﺎﺧ هد
) I40
( ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ L. royleana
ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ تﺪﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻣا ،ﺖﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ زﺎﺑ ﻪﻧزور ﺪﺻرد )
I60
( ﻪﻧزور ﺪﺻرد -
ﻪﻧﻮﮔ رد زﺎﺑ يﺎﻫ L. iberica
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﯿﺑ تﺪﺷ ﺎﺑ L. royleana
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ .
ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا ﯽﮑﯾ بآ
ﯽﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ ﺖﻬﺟ و ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﻧزور ﻦﺘﺴﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﻪﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺦﺳﺎﭘ ﻦﯿﻟوا يزﺎﮔ لدﺎﺒﺗ زا ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻫ
ﯽﻣ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﺮﻔﺴﻤﺗا و گﺮﺑ ﻞﺧاد يد بﺬﺟ و بآ ﻪﻄﺑار ﻢﯿﻈﻨﺗ ياﺮﺑ ﯽﻠﺻا فﺪﻫ دﻮﺧ ﻪﮐ ،ﺪﻨﮐ
نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐا
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) (17 ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯿﺑ. ﯽﮔﮋﯾو و گﺮﺑ ﯽﮑﯿﻣﻮﺗﺎﻧآ يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا يزﺎﮔ لدﺎﺒﺗ يﺎﻫ دراد دﻮﺟو يراد
. ﯿﺑ رد ،نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺮﺘﺸ
ﯽﻣ گﺮﺑ بآ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﻧزور نﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ
لدﺎﺒﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ و هﺪﺷ ﺎﻫ
ﯽﻣ يزﺎﮔ دﻮﺷ ) (13 ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ. ﻪﻧﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﺳر
L. iberica ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ دﻮﺧ ندﺮﮐ رﺎﮔزﺎﺳ ﺖﻬﺟ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
ﺎﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﻪﮐ اﺮﭼ ،دراد ﯽﮑﺸﺧ ﻪﻧزور زا يدﺎﯾز داﺪﻌﺗ ﻦﺘﺷاد ﻪﮕﻧ زﺎﺑ
دراد ار ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺮﺜﮐاﺪﺣ دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻪﻧزور ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪـﭼﺮﻫ ﻦﺘﺴﺑ ﺎﺑ ﯽﮑـﺸﺧ ﺶﻨﺗ عﻮـﻗو ﺎﺑ ﺎﻣا نورد بآ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ و ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ قّﺮﻌﺗ زا ﯽﺷﺎﻧ بآ تﺎﻔﻠﺗزا دﻮﺧ يﺎﻫ
ﺪﻨﯾاﺮﻓ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻆﻔﺣ ﺚﻋﺎﺑ و هدﺮﮐ ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ ﯽﻟﻮﻠﺳ ﺮﺑ ﻪﮐ ،ﯽﻟﻮﻠﺳ ﻞﺧاد ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ
يروﺮﺿ تﺎﯿﺣ ﻪﻣادا يا
ﯽﻣ ﺖﺳا دﻮﺷ . يﻻﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﻠﻋ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎﺷ L. iberica
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار L. royleana
رﺎﺘﻓر و يرﺎﮔزﺎﺳ ناﻮﺗ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
ﻪﻧزور داد طﺎﺒﺗرا هﺎﯿﮔ ﻦﯾا يا ﺎﺑ ﻪﻧزور داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ يدﺪﻌﺘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ.
ﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺶﯾاﺰﻓا رد ﯽﮑ
E. globules )
(7 رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و E. cloeziana
و E. argopholia )
.(21 رد ﻦﯾا
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﻪﻧزور داﺪﻌﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ،نﻮﺘﯾز يور ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻟﺎﺣ ﺪﻧدﻮﻤﻧ
) (1
ﻞﮑﺷ - 1 ﻪﻧزور ﺪﺻرد ﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ و ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
زﺎﺑ يﺎﻫ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫﻪﻧزور ﺪﺻرد ﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ و ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا - 2ﻞﮑﺷ
ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﻨﺗ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ،ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ لوﺪﺟ ﻖﺑﺎﻄﻣ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ،ﯽﮑﺸﺧ
ﯽﻨﻌﻣ ، ﺪﺻرد1 دﻮﺑ راد
) لوﺪﺟ .(3 رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد 40
/40 ﻪﻧﻮﮔ و رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ208 L. iberica
ﺎﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ /14
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ189 رﺎﺘﮑﻫ رد
،دﻮﺑ ﯾﺎﻘﻣ رد ﻪﮐ ﻪﺴ
رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ 60
دوﺪﺣ ،كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد /84
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺪﺻرد43 )
لوﺪﺟ .(4 ندﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖّﻠﻋ
رﺎﻤﯿﺗ رد ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻣ ار ﺪﺷر ﻞﺼﻓ لﻮﻃ رد كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد40
بآ ناﺰﯿﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﮔ ﯽﺸﯾاز و ﯽﺸﯾور ﺪﺷر ﺮﺑ سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ داد ﺖﺒﺴﻧ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ يﻻﺎﺑ بﺬﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ و هﺎﯿ
. ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ رﺎﻤﯿﺗ رد ﺪﺳر
60
زوﺮﺑ و ﻪﺸﯾر ﻂﯿﺤﻣ يﺰﻤﺳا ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ،ﻪﺸﯾر ﻂﯿﺤﻣ رد حﻼﻣا ﻊﻤﺠﺗ ،كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد نﻮﯾ دﻮﺒﻤﮐ و ﯽﻧﻮﯾ هﮋﯾو ﺖﯿﻤﺳ ﯽﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
دﻮﺷ ) (14 ﻢﮐ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺖﻬﺟ هﺎﯿﮔ . ﯽﺸﺨﺑ ﯽﺑآ
ﻪﺸﯾر ﻪﺑ ار هدروﺮﭘ داﻮﻣ زا
ﯽﻣ ﻪﺘﺳﺎﮐ ﻪﻧاد ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ صﺎﺼﺘﺧا ﻢﻬﺳ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و هدﻮﻤﻧ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻪﺸﯾر ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ دﻮﺷ
) .(23 نﺎّﻘﻘﺤﻣ
ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ يدﺎﯾز ﻢﮐ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﮐ درﻮﻣ رد ار يا
هدﺮﮐ شراﺰﮔ ،ﯽﺑآ ﺪﻧا
) و 10 .(15 ود ﻦﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
a
d b
c
0 20 40 60 80 100
40 60
زﺎﺑ ﻪﻧزور)ﺪﺻرد(
كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺴﺗ ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد
L. iberica L. royleana
d
a
c
b
0 20 40 60 80
40 60
ﻪﺘﺴﺑ ﻪﻧزور)ﺪﺻرد(
كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد
L. iberica L. royleana
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﭗﯿﺗﻮﮐا يراد
ﺎﺑ ﺪﻬﺸﻣ ﭗﯿﺗﻮﮐا ،ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ /69
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 182
ﺖﺷاد ﻪﯿﻣورا ﭗﯿﺗﻮﮐا )
لوﺪﺟ .(4 ﯽﮑﺸﺧ سﺮﺘﺳا تﺪﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺪﺷ راد ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻧﻮﮔ رد ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا
ﻪﻧﻮﮔ رد دﺮﮑــﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ﺎﻣا ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﻧﻮﮔ ودﺮﻫ رد ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ L. royleana
ﻪﻧﻮﮔ زا ﺮــﺘﺸﯿﺑ L. iberica
دﻮﺑ ) ﻞﮑﺷ (3 ﺪﺷ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺰﯿﻧ ﭗﯿﺗﻮﮐا و ﻪﻧﻮﮔ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
، ﻪﻧﻮﮔ رد L. iberica ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ياراد ﺪﻬﺸﻣ ﭗــــﯿﺗﻮﮐا ،
ﯽـــﻟﺎﺣ رد ،دﻮﺑ ﻪﻧاد دﺮﮑــــﻠﻤﻋ ﻪﻧﻮﮔ رد ﻪﮐ
L. royleana هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا ﭗﯿﺗﻮﮐا ود ﻦﯿﺑ ﯽﺳﻮﺴﺤﻣ توﺎﻔﺗ
ﺪﺸﻧ ) ﻞﮑﺷ .(4
ﻞﮑﺷ - 3 ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ و ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
ﻞﮑﺷ - 4 ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﭗﯿﺗﻮﮐا رد ﻪﻧﻮﮔ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا a
b
ab c
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4
40 60
ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ)رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ(
كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد
L. iberica L. royleana
b b
a
b
0 50 100 150 200 250
L. iberica L. royleana
ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ)رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ(
ﻪﻧﻮﮔ
ﻪﯿﻣورا ﺪﻬﺸﻣ
لوﺪﺟ - 3 ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﯽﮔﮋﯾو
ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﮏﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﭗﯿﺗﻮﮐا و ﻪﻧﻮﮔ
ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ يﺎﻫ
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
يدازآ ﻪﺟرد
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ
ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ a
ﻞﮐ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ b
ﻪﻧزور a/b
زﺎﺑ يﺎﻫ
% ﻪﻧزور ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ
% ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ
كﻮﻠﺑ 2
/20
4 ×10-7 n.s
.
/02 1 ×10-5
n.s.
/02
1 ×10-5 n.s.
/132 0
n.s
/26 2 n.s /26
2 n.s /1
1941 n.s
ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ 1
/20 9 ×10-7 n.s /67
4 ×10-5 n.s.
/67
4 ×10-5 n.s.
/182 0
n.s
/50 9841 * /50
9841 * /2
50087 *
ﺎﻄﺧ 2
/51 1 ×10-7 /20
1 ×10-5 /20
1 ×10-5 /074
0 /65 183 /65
183 /1
2674
ﻪﻧﻮﮔ 1
/30 3 ×10-6**
/45 1 ×10- 5n.s /45
1 ×10-5 ns /063
0
n.s
/88 26 n.s /88
26 n.s /7
16758 **
ﭗﯿﺗﻮﮐا 1
/50
3 ×10-7 n.s.
/10
6 ×10-6 n.s.
/10
6 ×10-6 ns
/069 0
n.s
/68 17 n.s /68
17 n.s 9576*
ﺶﻨﺗ * ﻪﻧﻮﮔ 1
/50
1 ×10-7 n.s.
/0 1 ×10-5n.s.
/08
1 ×10-6 ns
/00 0 n.s /88
554 **
/88 554 **
/7 5274 n.s
ﺶﻨﺗ * ﭗﯿﺗﻮﮐا 1
/08
1 ×10-6 n.s.
/47 9 ×10-6n.s.
/0 9 ×10-6 ns.
/077 0
n.s
/93 79 n.s /93
79 n.s 8932*
ﻪﻧﻮﮔ * ﭗﯿﺗﻮﮐا 1
/60
2 ×10-7 n.s.
/0
3 ×10-7 n.s.
/0
3 ×10- 6 n.s /01
0 n.s /82
92 n.s /82
92 n.s 15606*
ﺶﻨﺗ
* ﻪﻧﻮﮔ
* ﭗﯿﺗﻮﮐا 1
/70
5 ×10-7 n.s.
/76
1 ×10-6 n.s.
/76
1 ×10-5 n.s.
/102 0
n.s
/94 2 n.s /94
2 n.s 3730n.s
ﺎﻄﺧ 12
/7 2 ×10-7 /42
1 ×10-6 /19
6 ×10-6 n.s.
/089 0 /37
32 /37
32 /4
1787
ﻞﮐ 23
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ /37
6 /10
24 /10
24 /48
33 /82
12 /22
10 /98
25
،n.s و* ﺮﯿﻏ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ**
ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد راد ﯽﻨﻌﻣ ،راد و5
ﺪﺻرد1
لوﺪﺟ - 4 تاﺮﺛا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻢﯾژر
يﺎﻫ ﯿﺑآ
،يرﺎ ﭗﯿﺗﻮﮐا و ﻪﻧﻮﮔ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ
يﺎﻫ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﮏﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ﻮﮕﻨﻟﺎﺑ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو مﺪﻋ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ توﺎﻔﺗ رد راد
ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد يا
لﺎﻤﺘﺣا ﺪﺻرد5
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ
ﻊﺑﺎﻨﻣ .1 ع ،ﯽﺟرا . .1382 نﻮﺘﯾز مﺎﻗرا زا ﯽﺧﺮﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﯿﺑ و ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﺨﯾر ،ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا )
Olea
europaeL.
( . ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ يﺮﺘﮐد ﻪﻟﺎﺳر ﻪﺤﻔﺻ213
.
.2 يﺮﺒﮐا م ،ﺎﯿﻧ . م ،نﺎﺸﻓارز .
ع ،نﺎﯾرﺎﺘﺳ .
ف ،ﯽﻧﺎﺘﺳﻮﺳ ﯽﯾﺎﺑﺎﺑ ا ،يﺮﺒﻨﻗ.
.
،يرﺪﯾﺮﭘ قﻼﭘﺎﭼ ا.
ﻪﻧزور ﯽﺘﺨﯾر عﻮﻨﺗ ،1390 يﺎﻫ
لﻮﻠﺳ كﺮﮐ و هاﺮﻤﻫ يﺎﻫ ﯽﯾﺎﭘورا طﻮﻠﺑ هﺎﺷ گﺮﺑ ﯽﺸﺷﻮﭘ يﺎﻫ
) Castanea sativa Mill.
( يرﺰﺧ ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا رد .
،ﮏﯿﺗﺎﻤﺘﺴﯿﺳﻮﯿﺑ و ﯽﻣﻮﻧﻮﺴﮐﺎﺗ )3
:(7 - 23 32
.3 م ،ﯽﻠﻧﺎﺑﺮﻗ .
غ ،ﯽﮑﯿﻧﺎﺧ ﯽﺸﺨﺑ .
ر .
،يﺮﮐاذ ا.
. 1390 ﺑ رﺮ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا ﯽﺳ يﺎﻫ
ﯽﺘﻧآ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ رد ناﺪﯿﺴﮐا
نﺎﺘﮐ ) Linum Usitatissimum L. (
،ناﺮﯾا ﺮﻄﻌﻣ و ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ، )27
:(49 - 647 .658
.4 م ،دﺎﻤﻋ . .1378 ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺴﺳﻮﻣ ،مﻮﺳ ﺪﻠﺟ ،ﺎﻬﻧآ فﺮﺼﻣ دراﻮﻣ و ﯽﻌﺗﺮﻣ و ﯽﻠﮕﻨﺟ ﯽﺘﻌﻨﺻ و ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺰﯾرﺎﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ
a
) ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔﺮﺑ مﺮﮔ ( ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ b
) ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔﺮﺑ مﺮﮔ ( ﻞﮐ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ
) ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔﺮﺑ مﺮﮔ ( ﻪﻧزور a/b
ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ ) ﺪﺻرد ( ﻪﻧزور
زﺎﺑ يﺎﻫ ) ﺪﺻرد ( ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ
) رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
رﺎﺘﮑﻫ (
ﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد40
هدﺎﻔﺘﺳا /0086
0 a
/0098
0 a
/0175
0 a
/98 0 a /11
24 b /88
75 a /40
208 a
ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺪﺻرد60 هدﺎﻔﺘﺳا /0082
0 a
/0117
0 a
/0199
0 a
/.8 0 a /61
64 a /38
35 b /03
117 b
ﻪﻧﻮﮔ L. iberica /0080
0 b
/011
0 a
/0191
0 a
/84 0 a /42
45 a /57
54 a /14
189 a
L. royleana 0088
/
0 a
/009
0 a
/0183
0 a
/94 0 a /30
43 a /69
56 a /29
136 b
ﭗﯿﺗﻮﮐا ﻪﯿﻣورا /0083
0 a
/0098
0 a
/0181
0 a
/94 0 a /22
42 a /49
56 a /74
142 b
ﺪﻬﺸﻣ /0085
0 a
/010
0 a
/0194
0 a
/84 0 a /50
43 a /54
77 a /69
182 a
5. Abedi, T. Pakniyat, H. 2010. Antioxidant enzyme changes in response to drought stress in ten cultivars of oilseed rape (Brassica napus L.), Czech J. Genet. Plant Breed, 46 (1): 27–
34.
6. Arnon, D.L. 1994. Copper enzymes in isolatied chloroplasts, Polyphenol oxidase in Beta vulgaris, Plant Physiol. 24: 1-15.
7. Battaglia, M. White, D. Mummery, D. 2002. Modeling drought risk of Eucalyptus globules plantations in a Mediterranean climate, Proceedings of IUFRO Workshop on Reality, models and parameter estimation-The forestry scenario, Sesimbra, Portugal: 681- 691
8. Ben Ahmed, Ch. Ben Rouina, B. Sensoy, S. Boukhris, M. Ben Abdallah, F. 2009.
Changes in gas exchange, praline accumulation and ant oxidative enzyme activities in three olive cultivars under contrasting water availability regimes, Environmental and Experimental Botany, 67(2): 345-352.
9. Blokhina, O. Virolainen, E. Fagerstedt, K.V. 2003. Antioxidants, oxidative damage and oxygen deprivation stress, a review, Annals of Botany, 91(2): 179-194.
10. Erdem, T. Erdem, Y. Orta, A.H. Okursoy, H. 2006. Use of a crop water stress index for scheduling the irrigation of sunflower (Heliantus annuse L). Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 30: 11-20.
11. Chalker-Scott, L. 2002. Do anthocyanins function as osmoregulators in leaf tissues?.Advances in Botanical Research, 37: 103-106.
12. Ghamarnia, H. and Z, Jalili, 2013, water stress effects on different Black Cumin (Nigella SativaL.) components in a semi-aride region, Agronomy andplant production, 4(4), 753- 762.
13. Gindaba, J. Rozanov, A. Negash, L. 2005. Photosynthetic gas exchange, growth and biomass allocation of two Eucalyptus and three indigenous tree species of Ethiopia under moisture deficit, Forest Ecology and Management, 205: 127-138.
14. Ghoulam, C. Foursy, A. Fares, K. 2002. Effects of salt stress on growth, inorganic ions and proline accumulation in relation to osmotic adjustment in five sugar beets cultivars, Environmental and Experimental Botany, 47: 39-50.
15. Goksoy, A.T. demir, A.O. Turan, Z.M. Dagusta, N. 2004. Responses of sunflower to full and limited irrigation at different growth stages, Field Crops Res, 87: 167-178.
16. Herbingr, K. Tausz, M. Wonisch, A. Soja, G. Sorger, A. Grill, D. 2002. Complex interactive effects of drought and ozone stress on the antioxidant defense system of two wheat cultivars, Plant Physiology and Biochemistry, 40: 691-696.
17. Hetherington, A.M.. Woodward, F.I. 2003. The role of stomata in sensing and driving environmental changes. NATURE 424: 901-908.
18. Jubany-Marí, T. Munné-Bosch, S. Alegre, L. 2010. Redox regulation of water stress responses infield-grown plants. Role of hydrogen peroxide and ascorbate, Plant Physiology and Biochemistry,48(5): 351-358.
19. Mafakheri, A. Siosemardeh, A. Bahramnejad, B. Struik, P.C. Sohrabi, Y. 2010. Effect of drought stress on yield, praline and chlorophyll contents in three chickpea cultivars, Australin Journal of Crop science, 4(8): 580-585
20. Mohsenzade, S. Malboobi, M.A. Razavi, K. Farrahi Aschtiani, S. 2006. Physiological and molecular responses of Aeluropus lagopoides (poaceas) to water deficit, Environmental and Experimental Botany, 56, 374-322.
21. Ngugi, M.R. Doley, D. Hunt, M.A. Ryan, P. , Dart, P. 2004. Physiological responses to water stress in Eucalyptus cloeziana and E. argophloiaseedlings, Trees, 18: 381-389 22. Pagter, M. Bragato, H. Brix, C. 2005. Tolerance and physiological responses of
phragmites austral is to water deficit, Aquatic Botany, 81,285-299.
23. Richards, R.G.J, Rebetzke, Condon, A.G. Van Herwaarden, A.F. 2002. Breeding opportunities for increasing the efficiency of water use and crop yield in temperate cereals. Crop Science. 42: 111-121.
24. Shafiee, A. Modares Motlagh, A. Minaee, S. Haidarbigi, K. 2009. Moistur Dependent Physical Properties of Dragon Head Seeds(Lallemantia iberca) Agriculture Engineering International: the CIGR Ejournal. Manuscript 1192. Vol. XI.
Evaluation of photosynthetic yield of different balangu species ( lallemantia sp) under drought stress
Abdolahi. M, Maleki Farahani. S, Fotokian, M.H and Hasanzade Goorut Tappe, A M.Sc Student of Crop Production, Shahed University, Tehran.
Assistant professor, Department of Crop Production, College of Agricultural Science, Shahed University, Tehran, Iran.
Associated professor Department of Crop Production, College of Agricultural Science, Shahed University, Tehran, Iran.
Assistant professor, Department of biology, College of Science, Urmia University, Urmia, Iran.
Abstract
To evaluate the effect of drought stress on photosynthetic yield and some physiological characteristics of Lallemantia sp, an experiment was conducted as split plot in randomized complete block design with three replications at the Research Farm of medicinal plants, Shahed University, Tehran, in 2011-2012. The first factor was irrigation system in two levels including 40 % and 60% depletion of available soil water (ASW), the second factor was Lallemantia species including, Lallemantia. iberica and Lallemantia. royleana and the third factor was the origin of ecotypes, at two levels, Urmia and Mashhad. The results showed drought had significant effect on grain yield.
The highest grain yield with an average of 208.4 kg per hectare obtained at 40%
depletion of available soil water and related to L. ibericawith an average of 189.4 kg per hectare. Between two species, grain yield decreased 28.03 percent in L. iberica species but 11.11 percent in L. royleana species. Interaction between species and ecotype on grain yield was significant and significant difference was seen between L. iberica ecotypes and Mashhad ecotype showed the highest grain yield but any significant changes was seen in ecotypes of L. royleana. L. royleana with 0.0088 mg.g-1, had the highest chlorophyll a content compared to L. iberica with 0.008 mg.g-1 chlorophyll a content. Drought had a significant effect on the percentage of open and closed stomata.
By increasing severity of drought stress, percentage of open stomata decreased but the percentage of closed stomata increased but the percentage of closed stomata increased.
Key words: drought stress, photosynthetic yield, chlorophyll, stomata
