اولین هما یش ملی ایده اهی نوین رد کشاورزی و منابع طبیعی

(1)

امه نیلوا هدیا یلم شی یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –

هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

619

شور یسررب ییاراک دوبهب یاه

فرصم زبس یاضف شخب رد بآ

ینارمع مانهب

1

،*

شناد رثوک هدیس

2رای

یملع تآیه وضع1

هورگ ، یزرواشک هاگشناد ، یقرش ناجیابرذآ ،زیربت ،رون مایپ

تشر یرادرهش زبس یاضف رظان2

، زیربت ،یملاسا دازآ هاگشناد ،یزرواشک هورگ ،یرتکد یوجشناد

* ووسم هدنسیون :ل

[email protected]

هدیکچ کشخ زا یکی ناریا هک رما نیا هب هجوت اب هک تسا یرهش یاضف زا ریذپان ییادج شخب زبس یاضف انم نیرت

اهج قط ،تسا ن

ب فرصم و زبس یاضف یرادهگن بآ و یرایبآ رد یبآ عبانم هنیه

ر س جیاتن .تسا رادروخرب ییلااب تیمها زا زبس یاضف هب ینا

اطم شور زا هدافتسا هک تسا هداد ناشن فلتخم تاعل هعسوت یاتسار رد یبآ عبانم زا هنیهب هدافتسا تهج رد یتیریدم یاه

شور .دوب دهاوخ رثوم بآ فرصم هدزاب شیازفا و رادیاپ یاه

ی باختنا ،کاخ حطس رد چلام زا هدافتسا ،یزاسرظنم کشخ دننام

بسانم ناهایگ

،مواقم ، ره رد یموب و راگزاس یششوپ ناهایگ ینیزگیاج و یششوپ ناهایگ دربراک ،تشکرتسب حلاصا ،هقطنم

ب ه بآ فرصم ییاراک دوبهب ثعاب ... و باسپ زا هدافتسا ،نمچ یاج یم

یم داهنشیپ اذل .ددرگ ددرگ

هب هجوت اب لیسناتپ

ره یاه

شیازفا و بآ فرصم شهاک یاتسار رد هقطنم هدزاب

شور یریگراک هب تبسن ، بسانم یاه

.ددرگ مادقا یلوصا و

:یدیلک ناگژاو چلام ،مواقم ناهایگ ،زبس یاضف ،باسپ

بآ فرصم ،

همدقم انعم عونتم زبس یاضف دوجو اب یرهش یگدنز هزورما یم

شرتسگ اب .تسا یرهش یاضف زا ریذپان ییادج ءزج ،زبس یاضف .دریذپ

زبس یاضف هعسوت و تیدوجوم ،نآ یطیحم تسیز یاهدمایپ و یزاسرهش یرورض شیپ زا شیب یرما

یم دشاب ( 3 .) زور شیازفا اب

رود و تیعمج دشر نوزفا شهاک رد مهم یلماع ناونع هب زبس یاضف داجیا ،دارفا رد سرتسا نازیم شیازفا و تعیبط زا ناسنا ندش

( تسا مزلا نآ تارثا و سرتسا 4

.)

کشخ زا یکی رد ناریا روشک اب طسوتم و هتفرگ رارق ناهج قطانم نیرت

کی دودح نآ یگدنر یم ناهج یگدنراب موس

دشاب نیا و

هک تسا یطیارش تحت 71

یم ریخبت ،روشک رد ریخبت یلااب لیسناتپ لیلد هب یگدنراب دصرد ( ددرگ

1 .) مه هرهب نینچ یرادرب

ینیمزریز بآ عبانم زا هزادنا زا شیب و تسردان تراسخ

ناربج یاه دراو روشک رد عبانم یرادیاپ هب یریذپان

یم دیامن ( 8 ) . نیاربانب اب

اهدوبمک نیا هب هجوت

، .دوش فرصم لااب نامدنار اب و هنیهب تروص هب دیاب ،زبس یاضف هب هتفای صیصخت یرایبآ بآ عاونا یسررب

شور هفرص و یبآ عبانم زا هنیهب هدافتسا تهج رد یتیریدم و یرایبآ یاه نآ فرصم رد ییوج

هژیو شقن رادیاپ هعسوت یاتسار رد یا

یم افیا ار .دیامن

یم اهاضف هنوگنیا هعسوت و یرادیاپ ببس زبس یاضف رد بآ دربراک هدزاب شیازفا نیا زا ،دوش

رثوم لماوع تخانش ور

م شقن بآ فرصم ییاراک شیازفا رب یمه

هرهب رد .دراد یبآ عبانم زا هنیهب و بسانم یرو شور زا یخرب همادا رد

شیازفا رد رثوم یاه

عم بآ ییاراک یم یفر

هقطنم تیعقوم نتفرگ رظن رد اب هک ددرگ یم دوجوم تاناکما و رازبا و یا

رادیاپ هعسوت یاتسار رد یدح ات ناوت

.تشادرب مدق یبآ عبانم

(2)

امه نیلوا هدیا یلم شی یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –

هام نابآ 1397

620

یزاسرظنم کشخ شیازفا تهج رد هدزاب

مه و نآ هنیهب فرصم و بآ فرصم صا یبآ عبانم شهاک نینچ

ط کشخ حلا رظنم

یاضف اب طابترا رد یزاس

زبس تسا هدیدرگ حرطم و بسانم ناهایگ باختنا ،کاخ حطس رد چلام زا هدافتسا :هلمج زا لصا دنچ هدنریگرب رد حلاطصا نیا .

شور دربراک ،هقطنم ره یارب راگزاس یم هریغ و تشک رتسب حلاصا ،یرایبآ رد هزات و نیون یاه

( دشاب 5 .)

شور یاه یرادیاپ رد یزاسرظنم رد

ایند ریظن کشخ سرظنم

1یزا اب هدافتسا زا ناهایگ یموب نینچ یدرواتسد ار

رد یزاسرظنم

دیون یم دنهد . هدافتسا زا ناهایگ یموب رد

،یحارط شقن یمهم رد نیا دنیارف

،دنراد اریز ناهایگ یموب یشخب زا خیرات یعیبط

هقطنم دنا . اهنآ هب روط یعیبط و نارازه لاس رد نآ هقطنم دشر هدرک و عماوج نوگانوگ ار لیکشت هداد دنا و هب یبوخ اب

،ایفارغج

،یژولوردیه میلقا

و کاخ نآ هقطنم راگزاس هدش دنا . رد نیع لاح نیا هعماج زا ناهایگ

،یموب یهاگتسیز یارب

هنوگ یاه تایح

شحو هقطنم داجیا یم نک ن د . کشخ رظنم زین اب هدافتسا زا ناهایگ یموب و اب همانرب یزیر و تیریدم رد یحارط مه ینچ ن اب هب

یریگراک ناهایگ

اب زاین یبآ نییاپ و هنیزه یرادهگن مک یم دناوت شقن ینایاش رد یرادیاپ و ظفح عبانم یعیبط روشک هتشاد دشاب .

یششوپ ناهایگ ناکم رد شرتسگ لباق و لااب عونت اب یناهایگ یششوپ ناهایگ میلقا و اه

یم عیرس دشر اب ،نوگانوگ و عونتم یاه یاراد و دنشاب

دشر

مک یلوط هچتخرد زا لااب عونت یاراد ناهایگ نیا .دنتسه رتم کی زا رت چیپ ات هدنزخ یبوچ یاه

دنچ زین و اه هلاس

ات هدنوش نهپ یاه

خوس ناهایگ زا یضعب یم راد

( دنشاب 6 .) سرتسا شهاک و تعیبط رد یتسیز عونت تیمها هب هجوت اب طیحم زا یشان یناور یاه

د تیفیک دوبهب و یرهش رایسب عونت و یششوپ ناهایگ ،یتسیز عونت رب نآ یفنم ریثات و تیعمج دشر زین و مدرم یگدنز و هافر ر

ناهایگ نیا دایز

، هار زا یکی یاهراک

( تسا قطانم نیا رد یتسیز عونت ظفح 11

.) ششوپ اب نآ ینیزگیاج و یششوپ ناهایگ دربراک

فرصم یاراد هک نمچ بآ

یم یناوارف ا لح هار کی دشاب

یلوص یارب یم یرایبآ بآ هنیهب ییاراک و فرصم شهاک مه .دشاب

نینچ

اراد اب یششوپ ناهایگ دید شیازفا ثعاب گنر عونت ندوب

هجوت اب ناهایگ نیا باختنا هک یتروص رد و هدیدرگ زبس یاضف رد رظنم

نآ تمواقم یسررب و هقطنم طیارش هب و شنت یطیحم طیارش هب اه

مک سم ،ددرگ باختنا یبآ مک بآ فرصم ًامل

میهاوخ دهاش ار یرت

.دوب چلام دربراک شوپکاخ ای

کی چلام دمآراک یگژیو میلقا رد اه

یم تخل کاخ اب هسیاقم رد کاخ حطس زا ریخبت نازیم شهاک کشخ و مرگ یاه مه ،دشاب

نینچ

اراد لیلد هب کاخ لخاد هب بآ رتهب ذوفن ببس یم تسس تفاب ندوب

چلام .دنوش کیناگرا یاه

اب ی قیاع ندرک یدنب طسوت کاخ

و کاخ حطس رد لئاح داجیا کنخ ببس نییاپ تمس هب ییامرگ یژرنا لاقتنا یاج هب یدیشروخ عشعشت بذج

و کاخ ندش رت

مه یم کاخ حطس زا رتمک ریخبت نینچ ( دنوش

12 .) نیا زا مک ریخبت اب ور هک هدش ظفح کاخ رد یرتشیب تبوطر کاخ حطس زا رت

زاین ببس دوخ هاتوک ینامز هلصاف رد ددجم یرایبآ هب

یم بآ فرصم ییاراک شیازفا ببس قیرط نیا هب و هدرک فذح ار رت هب .ددرگ

یرس ذوفن لیلد ع

هرهب شیازفا و تفررده شهاک ببس هک هتفای شهاک ریخبت زا یشان یبآ تافلت کاخ لخاد هب بآ رت یم بآ یرو

-

.ددرگ هنیزه هب هجوت اب یطیارش نینچ فلع روضح ،زبس یاضف یرادهگن و یرایبآ فازگ یاه

و کاخ رتسب تبوطر شهاک ،زره یاه

1 .Xeriscaping

(3)

امه نیلوا هدیا یلم شی یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –

هام نابآ 1397

621

ب زاین طیارش داجیا تهج بسانم یراکهار ،یبآ عبانم دوبمک و ددجم یرایبآ ه زبس یاضف هعسوت یارب رادیاپ

رد بآ فرصم و نیا

قطانم دهاوخ دوب ( 7 ) .

باسپ زا هدافتسا مهم یلاد نیرت ازفا ،بآ دوبمک ل اقترا ،تیعمج شی

زین و ینیمزریز بآ هرفس یور رب یرهش هعسوت ،اوه و بآ تارییغت ،یگدنز حطس

یب تشادرب بآ زا هیور

بآ عبانم حیحص تیریدم مدع و ینیمزریز یاه یم

بلاضاف شخرچزاب و هیفصت طیارش نیا رد .دشاب مهم اه

-

یم بآ عبانم تیریدم هعسوت رد راکهار نیرت یم هک دشاب

دناوت مک تلاکشم اب هطبار رد ار یمهم شقن ( دیامن افیا یبآ

10 .) فده

هنیهب ،یزرواشک رد بلاضاف زا ددجم هدافتسا یلک نایرج نداد تشگرب قیرط زا بآ عبانم تیدوجوم ظفح و یزاس

هب بلاضاف یاه

تسا نیریش بآ عبانم زا یقطنم هدافتسا و نیمز (

13 .)

هیفصت دیلوت هب رجنم تیاهن رد بلاضاف یم باسپ

ار یگدولآ حطس ظاحل زا رظندروم یاهدرادناتسا هدشدیلوت باسپ هچنانچ .دوش

یم دنک بسک یاج دناوت

( دشاب یرایبآ بآ یارب یبسانم نیزگ 2

.) نودب ،فرصم طیحم هب کیدزن ،سرتسد لباق تسا یعبنم باسپ

دروم ییاذغ داوم رظن زا دنمشزرا ،لاصحتسا تهج نیگنس یراذگ هیامرس هب زاین بآ اب ینیزگیاج تیلباق ،ناهایگ زاین

نیریش یاه

هدنیلاآ عاونا یاراد یلو بآ عبانم تظافح ترورض هک دنراد بآ عبانم یگدولآ رد یمهم شقن هک تسا اه

زا ینیمزریز و یحطس یاه

هدولآ .تسا ریذپانزیرگ و یرورض یرما دوجوم عبانم لرتنک و ندش هبنج

ضاف باسپ زا هدافتسا یداصتقا یاه هدافتسا لیلد هب بلا

یم باسح هب هجوت لباق تاکن زا کاخ یزیخلصاح شیازفا یارب کاخ هب هدننک تیوقت داوم ندوزفا و بآ زا دیفم نوچ .دیآ

بلاضاف بلاضاف اب هسیاقم رد یرهش یاه لاومعم و دنتسه زیچان ای و مک یمس داوم یاراد یتعنص یاه

یم نیگنس تازلف زا یراع -

ح نیع رد و دنشاب یعارز ناهایگ یرایبآ یارب هک دنرادروخرب یرتشیب یذغم داوم زا لا

، یم یلگنج و یغاب .دنوش عقاو دیفم دنناوت

بلاضاف زا هدافتسا هب یرهش یاه

مک و کشخ قطانم رد هژیو هقطنم مدرم شاعمرارما هار اهنت یزرواشک هک بآ

تیمها زا تسا

( تسا رادروخرب یدایز 9

.) لاضاف باسپ دربراک اب یم زبس یاضف رد دوجوم یاهدرادناتسا نتفرگ رظن رد اب ب

شیازفا ناکما ناوت

.دومن مهارف ار بآ فرصم ییاراک هجیتن یریگ شور لامعا ،کاخ رد بآ یرادهگن شیازفا قیرط زا کاخ و بآ هنیهب تیریدم اب رد بآ یریذپذوفن دوبهب ،کاخ تبوطر ظفح یاه

هفرص تهج چلام دربراک ،کاخ رد ییوج

مه و ریخیت نازیم شهاک قیرط زا بآ فرصم اب بسانم یششوپ ناهایگ یفرعم نینچ

همین و کشخ ییاوه و بآ طیارش یم کشخ

شیازفا رب هولاع ناوت هدزاب

رد یساسا یداصتقا یلااک کی ناونع هب بآ فرصم

،یتعنص و یزرواشک تادیلوت مشچ

.تشاد زبس یاضف رد ار یبوخ و ابیز زادنا زا هدافتسا

شور یتیریدم یاه یارب

زا هنیهب هدافتسا

شور .دوب دهاوخ رثوم بآ فرصم هدزاب شیازفا و رادیاپ هعسوت یاتسار رد یبآ عبانم یاه

ی چلام زا هدافتسا ،یزاسرظنم کشخ دننام

یششوپ ناهایگ دربراک ،تشکرتسب حلاصا ،هقطنم ره رد یموب و راگزاس ،مواقم ،بسانم ناهایگ باختنا ،کاخ حطس رد ینیزگیاج و

ب یششوپ ناهایگ ه

بآ فرصم ییاراک دوبهب ثعاب ... و باسپ زا هدافتسا ،نمچ یاج یم

داهنشیپ اذل .ددرگ یم

دوش هب هجوت اب

لیسناتپ شیازفا و بآ فرصم شهاک یاتسار رد هقطنم ره یاه هدزاب

شور یریگراک هب تبسن ، .ددرگ مادقا یلوصا و بسانم یاه

(4)

امه نیلوا هدیا یلم شی یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –

هام نابآ 1397

622

عبانم 1

. ح ،یراصنا .ن ،یمیظع و 1390

مک رثا یسررب . .نمچ یفیک و یمک یاهرتماراپ یخرر رب نژورتین فلتخم حوطس و یرایبآ

2 . م ،شناد و فلا ،هدازیلع ،ص ،ناییاوقت .

1386 و یریبآ هلجم .کاخ ییایمیش تایصوصخ یخرب و یکیزیف تایصوصخ رب یرایبآ رد بلاضاف دربراک ریثات .

دلج .ناریا یشکهز 1

هرامش ، 1

، ص هحف 50 .

3 . نارمع وح ،داژن یمتاح ب ،هداز

. 1389 یشهوژپ یملع همانلصف( ایفارفج .دهشم رهشنلاک یدروم هنومن :یرهش زبس یاضف هنارس داهنشیپ و یبایزرا ،یسررب .

.)ناریا یایفارغج نمجنا هرامش

25 . تاحفص 67 - 85 .

4 . ن ،یدمح م یریماباب و .

1391 تملاس اب زبس یاضف هطبار یسررب . .جوسای یکشزپ مولع هاگشناد یشهوژپ یملع هلجم ،شناد ناغمرا .ناور

هرامش 4 . هحفص

316 - 309 .

5 . .ف ،یوسوم و م ،ینامحر ،ج ،ییاپوک یدباع 1393

هدرخ و یگنس ،یبوچ چلام زا هدافتسا اب زبس یاضف رد بآ فرصم شهاک . همانلصقود .کیتسلاپ یاه

.موب کشخ یشهوژپ یلع هرامش

4 ( 1 .)

6 . ساق .م ،یفاک و م ،هراسهق یم 1389

دلج .یلمع و یملع یراکلگ . 2

هحفص . 396 .

7 . .ف ،یمظاک و ن ،یرفص 1393

ت . زا هدافتسا ریثا شوپکاخ

و کشخ قطانم رد رادیاپ هعسوت یلم شیامه نیموس .یرهش زبس یاضف رد )چلام( هدنزریغ یاه

تشهبیدرا .هوکربا ،کشخ همین 93

.دازآ هاگشناد .

8 . نایردان ف .ک ،یرواد و ع ،ییایض ،ح ،یراصنا ،م ،ر 1390

یمیلقا طیارش تحت روباشین یزبآ هضوح رد ینیمزریز بآ حطس تاناسون تارییغت دنور یسررب .

.بآ و یرایبآ یسدنهم یشهوژپ یملع همانلصف .فلتخم هرامش

3 تاحفص . 37 - 21 .

9 . س ،یرصان 1378

شور . حرط تیریدم یتشادهب یاهرایعم و اه تسا یاه

هرامش .تسیز طیحم و بآ .هدش هیفصت بلاضاف زا هداف 34

تاحفص . 25 - 1 .

10 . ک ،یفادن و ف ،یظعاو ،ط ،یقداص ،س ،یرصان .

1391 هلجم .یزرواشک رد ددجم هدافتسا روظنم هب لیبدرا بلاضاف هناخ هیفصت باسپ تیفیک یسررب .

هرود .تشادهب و تملاس 3

هرامش ، 3 تاحفص . 80 - 73 .

11.Kazemi F, Beecham S, Gibbs J. 2011. Streetscape biodiversity and the role of bioretention swales in an Australian urban environment. Landscape and Urban Planning. 101: 139-148

12.Iies J.K and Dosmann M.S . 1999. effect of organic and mineral mulches on soil properties and growth of fairview flame® red maple trees. Journal of Arboriculture 25(3): 163-167.

13.Rowe D.A ,and Magid I . 1995. Handbook of Wastewater Reclamation and Reuse. Lewis Publishers.