ﻢﻴﻠﺴﺗ يدادراﺮﻗ ناﺰﻴﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻊﻴﺒﻣ
ﻦﻴﺑ ﻊﻴﺑ نﻮﻴﺴﻧاﻮﻨﻛ ،ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ رد ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻻﺎﻛ ﻲﻠﻠﻤﻟا
) 1980 ﻦﻳو ( و ﺲﻴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ
يﺪﻬﺸﻤﻗآ يﺮﻐﺻا ﻦﻳﺪﻟاﺮﺨﻓ
∗1
ءﻼﻋ يﺪﻬﻣ ، 2
1 . نارﺪﻧزﺎﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد رﺎﻴﺸﻧاد
2 نارﺪﻧزﺎﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ .
) رﺎﺗ ﻳ رد ﺦ ﻳ ﺖﻓﺎ : 12 / 5 / 90 ؛ رﺎﺗ ﻳ ﻮﺼﺗ ﺦ ﻳ ﺐ : 5 / 10 / 90 (
ﻜﭼ ﻴ هﺪ
ﺪﺷﺎﺑ دادراﺮﻗ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻞﻳﻮﺤﺗ ار ﻲﻳﻻﺎﻛ ﺖﺳا ﻒﻇﻮﻣ هﺪﻨﺷوﺮﻓ .
زا نآ ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ ،دادراﺮـﻗ ﺎـﺑ ﻻﺎـﻛ ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ دراﻮـﻣ زا ﻲﻜﻳ
ﺪﺷﺎﺑ دادراﺮﻗ رد رﺮﻘﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻞﻳﻮﺤﺗ ار ﻲﻳﻻﺎﻛ ﺪﻳﺎﺑ ﻊﻳﺎﺑ ﻲﻨﻌﻳ ،ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻛ ﺚﻴﺣ .
ﻞﻤﻋ رد ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﻲﻠﻳﻮﺤﺗ يﻻﺎﻛ
ﺶﻴﺑ ﺪﺷﺎﺑ رﺮﻘﻣ ناﺰﻴﻣ زا ﺮﺗ .
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ لاﺆﺳ ﻦﻳا ،ور ﻦﻳا زا ﻪﭼ زا هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﺎﻳ راﺪﻳﺮﺧ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺖـﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺎﻳ ﻖﺣ .
ﻪـﻟﺎﻘﻣ
مﺎﻈﻧ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻦﻴﺑ ﻊﻴﺑ نﻮﻴﺴﻧاﻮﻨﻛ ،ناﺮﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ
ﻻﺎﻛ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻲـﻣ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﺲﻴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ و ﻪـﻛ ﺪـﺳر
رد
قﻮﻘﺣ ﺗرﻮﺻ رد ناﺮﻳا ﻲ
اد ﻲﻔﺻو ﻪﺒﻨﺟ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ
،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷ ﺖﺳا ﺦﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ هﺪﻨﺷوﺮﻓ فﺮﻃ زا ﺪﻘﻋ .
ﻪـﺒﻨﺟ راﺪـﻘﻣ ﻪـﻛ ﻲﺘﻟﺎـﺣ رد ﺎﻣا
اد ﻲﻠﺻا
،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷ ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ هدﺎﻳز .
ﺲﻴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ رد ،ﻊﻴﺒﻣ ندﻮﺑ ﺮﺗدﺎﻳز ترﻮﺻ رد
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ار ﻊـﻴﺒﻣ ﺖـﺳا ﺮـﻴﺨﻣ يﺮﺘـﺸﻣ
ﺪﻨﻛ در ار ﻪﻴﻘﺑ و ﺬﺧا يدادراﺮﻗ ﻊﻴﺒﻣ ﻞﻛ ﺎﻳ
ﺪﻨﻛ در ار . نﻮﻴﺴﻧاﻮﻨﻛ رد ﻦﻴـﺑ ﻊﻴﺑ
ﻻﺎـﻛ ﻲـﻠﻠﻤﻟا
، ﻲـﻣ يﺮﺘـﺸﻣ ار ﻲﻤﻴﻠـﺴﺗ راﺪـﻘﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪﻳﺎﻤﻧ عﺎﻨﺘﻣا ﻲﻓﺎﺿا راﺪﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ زا ﺎﻳ ﺪﻨﻛ ﺖﻓﺎﻳرد .
ﻠﻛ نﺎﮔژاو ﻴ
ﺪ ي
ﻊﻴﺒﻣ ندﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ
، ﻊﻴﺒﻣ يوﺎﺴﺘﻣ اﺰﺟﻻا ﻊﻴﺒﻣ ، ﻒﻠﺘﺨﻣ اﺰﺟﻻا
، ﻪﻘﻔﺻ ﺾﻌﺒﺗ رﺎﻴﺧ .
ﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ∗ ﺆ ﻦﻔﻠﺗ لو : 09111144353
Email:Fasgharia@yahoo.com
ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ - قﻮﻘﺣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﺻﻮﺼﺧ
هرود ،ﻢﺘﺸﻫ هرﺎﻤﺷ ﺎﭘ ،مود ﻳ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴ 1390
ﻪﺤﻔﺻ 25 ـ 52
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻛ ﻢﻴﻠﺴﺗ ﻪﺑ ﻒﻇﻮﻣ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻊﻴﺑ ﺪﻘﻋ رد ﺖﻴﻤﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ و ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﻻﺎ
ﺪﺷﺎﺑ دادراﺮﻗ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ .
ﻻﺎﻛ تﺎﻗوا ﻲﻫﺎﮔ ي
ﻢـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﻲﻤﻴﻠﺴﺗ ﺶﻴـﺑ ﺎـﻳ ﺮـﺗ
ناﺰـﻴﻣ زا ﺮـﺗ
ﺪﺷﺎﺑ يدادراﺮﻗ .
ور ﻦﻳا زا
، ﻦﻳا ﺆﺳ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ لا ﭼ زا ﻊﻴﺑ ﺪﻘﻋ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪﻛ ددﺮﮔ
ﻪ ﻖـﺣ ﻲﻗﻮـﻘﺣ ﺎـﻳ
ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺎﻳآ ﻌﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
دﻮـﺟو يرﺎـﻴﺘﺧا ﻦﻴـﻨﭼ ﺎـﻳ و ﺪﻨﻨﻛ ﺦﺴﻓ ار ﻪﻠﻣﺎ
ﻲﻣ ﻂﻘﻓ هﺪﻨﺷوﺮﻓ و دراﺪﻧ ﺎـﺠﻧآ زا ؟ﺪﻨﻛ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ راﺪﻳﺮﺧ زا ار نآ ﺖﻤﻴﻗ لدﺎﻌﻣ ﺎﻳ دازﺎﻣ راﺪﻘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺶﻴﺑ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻊﻴﺒﻣ ﻢﻴﻠﺴﺗ ﻪﻛ ﻪـﻨﻴﻣز رد هﮋـﻳو ﻪﺑ هﺮﻣزور ﻲﮔﺪﻧز رد يدادراﺮﻗ راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ
و ﺪـﻳﺮﺧ
ﻲﻣ ﻊﻗاو دﺎﻳز كﻼﻣا شوﺮﻓ داد رد و دﻮﺷ
هﺎﮔ هﺪـﻧوﺮﭘ ناﺮـﻳا يﺎﻫ صﻮـﺼﺧ ﻦـﻳا رد يدﺎـﻳز يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻦﺷور نآ ندﻮﺑ يدﺮﺑرﺎﻛ و عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻠﻤﻋ ﺖﻴﻤﻫا ،ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ددﺮﮔ
. ﻪـﺑ ﺮـﻈﻧ ،ﻲﻓﺮﻃ زا
لاﺆﺳ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ مﺎﻈﻧ ﻪﺳ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻛ ﻦﻳا ،ﺖﺴﻴﻧ نﺎﺴﻜﻳ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ يﺎﻫ
ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ رﻮـﻃ ﻪﺑ
ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻣ رﻮﺑﺰﻣ مﺎﻈﻧ ﻪﺳ زا ﻚﻳ ﺮﻫ رد عﻮﺿﻮﻣ
دزادﺮﭘ .
ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ
ﺖﺳا ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﻠﺻا ﻊﺒﻨﻣ ﻪﻴﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
، ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ اﺪـﺘﺑا ﺖﻤـﺴﻗ ﻦﻳا رد
ﺑ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و ﻪﻘﻓ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻣ ناﺮﻳا ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ قﻮﻘﺣ رد نآ ﻲﺳرﺮ
ﻢﻳزادﺮﭘ .
ﻪﻴﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ
عﻮﺿﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻴﻣﺎﻣا يﺎﻬﻘﻓ
، يوﺎﺴﺘﻣ يﻻﺎﻛ ﻪﺑ ار ﻊﻴﺒﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ و اﺰﺟﻻا
ﻴـﺴﻘﺗ اﺰـﺟﻻا ﻢ
ماﺪﻛ ﺮﻫ و هدﻮﻤﻧ هداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ار
ﺪﻧا .
ﻒﻟا - يوﺎﺴﺘﻣ ﻊﻴﺒﻣ اﺰﺟﻻا
يوﺎﺴﺘﻣ ﻊﻴﺒﻣ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻢﻴـﺴﻘﺗ يوﺎـﺴﻣ ياﺰﺟا ﻪﺑ ار نآ رﺮﺿ نوﺪﺑ ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا اﺰﺟﻻا
،دﻮﻤﻧ مﺪﻨﮔ و ﺮﻜﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ .
يوﺎﺴﺘﻣ ﻊﻴﺒﻣ ﻪﻛ ﻲﺿﺮﻓ رد ﺶﻴﺑ يدادراﺮﻗ ناﺰﻴﻣ زا اﺰﺟﻻا
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ
، ﻦﻴـﺑ
ا يﺎﻬﻘﻓ ﻄﻣ ﺮﻈﻧ رﺎﻬﭼ ﻪﻴﻣﺎﻣ ﻲﻣ نآ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻞﻳذ رد ﻪﻛ هﺪﺷ حﺮ
ﻢﻳزادﺮﭘ .
ﺎﻀﻣا و ﺦﺴﻓ ﻦﻴﺑ ﻊﻳﺎﺑ رﺎﻴﺘﺧا ي
ﺪﻘﻋ
يوﺎﺴﺘﻣ يﻻﺎﻛ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻬﻘﻓ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺶﻴـﺑ ﺪﻘﻋ رد رﻮﻛﺬﻣ راﺪﻘﻣ زا اﺰﺟﻻا
ﺮـﺗ
،ﺪﺷﺎﺑ نآ يﺎﻀﻣا ﺎﻳ و ﺪﻘﻋ ﺦﺴﻓ ﻦﻴﺑ ﺖﺳا ﺮﻴﺨﻣ ﻊﻳﺎﺑ ﻦﻤﺛ مﺎﻤﺗ ﺎﺑ
) ﻪـﻣﻼﻋ ،ﻲـﻠﺣ 1413
، ص 286
؛
،ﻲﻧﺎﺛ ﺪﻴﻬﺷ 1403
ص ، 279 ،ﻲﻛﺮﻛ ﻖﻘﺤﻣ ؛ 1414
، ج 4
، ص 427
؛
،ﻲﻤﻗ ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ 1400
، ص 413
؛
،ﻲﻠﺣ ﻖﻘﺤﻣ 1408
، ص 29 ( . عﻮـﻤﺠﻣ ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد ضﺮـﻓ ﻦـﻳا رد ﻊﻴﺒﻣ عﻮﻤﺠﻣ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳا
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻦﻤﺛ ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ و دﺮﻴﮔ
، ﻲﻤﻧ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ار هدﺎﻳز ناﻮﺗ دا
ﻧ ﺖﺴ . ﻊـﻴﺒﻣ ،ﺖـﻟﺎﺣ ﻦﻳا رد
ﻛ ﺖﺳا ﻲﺼﺨﺷ ﻦﻴﻋ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻤﺛ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﺘﺸﮔ ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ فﻮﺻﻮﻣ ﻪ
. رﻮﻛﺬـﻣ ﻒـﺻو ندﻮﺒﻧ
،
جرﺎﺧ ﺚﻋﺎﺑ ،ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ نﺎﻤﻫ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻤﻧ ﻊﻴﺒﻣ ناﻮﻨﻋ زا ﻻﺎﻛ ﻊﻴﻤﺟ نﺪﺷ
دﻮﺷ . ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ﻊﻳﺎـﺑ ﺎﻣا
ﺖــﺳا رﺎــﻴﺧ ياراد ﻒــﺻو نﺪــﺷ تﻮــﻓ )
،ﻲﻧﺎــﺛ ﺪﻴﻬــﺷ 1403
ص ، 279
؛
،ﻲــﻛﺮﻛ ﻖــﻘﺤﻣ 1414
،
ص 427 .(
ﻖﻠﻌﺗ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ
ﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﺧﺮﺑ ﺮ يوﺎﺴﺘﻣ ﻊﻴﺒﻣ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﺎﻬﻘﻓ زا ﺶﻴـﺑ ﺪـﻘﻋ رد رﻮﻛﺬـﻣ راﺪـﻘﻣ زا اﺰﺟﻻا
ﺮـﺗ
دراﺪـﻧ دﻮـﺟو يﺮﺘـﺸﻣ ﺎﻳ ﻊﻳﺎﺑ ياﺮﺑ يرﺎﻴﺧ و ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ ياﺮﺑ هدﺎﻳز ،دﻮﺷ )
،ﻲـﻠﺣ ﻪـﻣﻼﻋ 1413
،
ص 92
؛
،يدرﻮﻨﺠﺑ 1419
ص ، 322 .(
،هوﺮﮔ ﻦﻳا ﺮﻈﻧ زا ﻦﺘـﻣ رد ﻪـﻛ ﻲـﺘﻴﻤﻛ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﻊﻴﺒﻣ
ﺮﻛذ ﺪﻘﻋ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﺣ
ل يدﺎﻳز ﻪﻛ رد و ﺖـﺳا ﻊـﻴﺒﻣ زا جرﺎـﺧ يدﺎـﻳز ﻦـﻳا ،هﺪـﻣآ دﻮـﺟو ﻪﺑ
ﺖــﺳا ﻲﻗﺎــﺑ ﻊﻳﺎــﺑ ﺖــﻴﻜﻠﻣ .
ﺖــﺳا ﻪﻘﻔــﺻ ﺾﻌﺒــﺗ مﺪــﻋ ﺖــﻠﻋ ﻪــﺑ ضﺮــﻓ ﻦــﻳا رد رﺎــﻴﺧ مﺪــﻋ
)
،يدرﻮﻨﺠﺑ 1419
ص ، 322 .(
ﺖـﻴﻤﻛ زا ﺖـﺳا ترﺎـﺒﻋ ﻊـﻴﺒﻣ ﻪـﻛ لﺎـﻤﺘﺣا ﻦﻳا ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﺸﻳا
ا ﻊـﻴﺒﻣ ﻒـﺻو رﻮﻛﺬﻣ ﺖﻴﻤﻛ و ﺪﺷﺎﺒﻧ يدﺎﻳز ﻪﻛ ﻲﻃﺮﺷ ﻪﺑ ﺪﻘﻋ رد طوﺮﺸﻣ ﺖـﺳ
، فﺮـﻋ ﺮـﻈﻧ رد
ﺖﺳا ﻲﻐﻠﻣ ﻼﻘﻋ .
ﻖﻠﻌﺗ يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ دﻮﺟو و ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ
مود هوﺮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻴﻣﺎﻣا يﺎﻬﻘﻓ زا ﻲﻀﻌﺑ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
يوﺎـﺴﺘﻣ ﻊـﻴﺒﻣ يدﺎﻳز ﻪﻛ ﻊﻳﺎـﺑ ياﺮـﺑ ،اﺰـﺟﻻا
ﺖﺳا
، ﺎﻣا دراد ﺦـﺴﻓ رﺎـﻴﺧ ﺰـﻴﻧ يﺮﺘﺸﻣ )
،ﻲـﻛﺮﻛ ﻖـﻘﺤﻣ 1414
ص ، 428
؛ ،ﻲـﻠﺣ ﻪـﻣﻼﻋ 1411
،
ص 100
؛
،ﻲﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ 1413
، ص 286
؛
،ﻲﻧﺎﺛ ﺪﻴﻬﺷ 1403
، ص 279 .(
رد ﻊﻳﺎـﺑ ﺖﻛاﺮـﺷ ﺎـﺑ ،اﺮـﻳز
،ﺖـﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﻴﻋ ﻦﻳا ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ نﻮﭼ و ﺖﺳا هﺪﺷ بﻮﻴﻌﻣ ﻊﻴﺒﻣ ،ﻊﻴﺒﻣ ﺖﻛﺮـﺷ رﺎـﻴﺧ
ﺖﺳا ﻢّﻠﺴﻣ يو ياﺮﺑ .
،ور ﻦﻳا زا ﻦـﻤﺛ ﻊﻴﻤﺟ ﺎﺑ نآ يﺎﻀﻣا و ﺪﻘﻋ ﺦﺴﻓ ﻦﻴﺑ ﺮﻴﺨﻣ يﺮﺘﺸﻣ
ﺖـﺳا .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺮﻫ نآ زا هدﺎﻳز ضﺮﻓ ﻦﻳا رد ﺪﻨﭼ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ،ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ
، و ﺦـﺴﻓ ﻦﻴـﺑ ﺮـﻴﺨﻣ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻣ
ﺖﺳا ﺎﻀﻣا )
ﻲﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ
، 1
1411
، ص 100 .(
ﻊﻴﺑ نﻼﻄﺑ
ﺪـﻧدﺮﻛ حﺮـﻄﻣ ﺰـﻴﻧ ار ﻊـﻴﺑ نﻼـﻄﺑ لﺎـﻤﺘﺣا دﻮـﺧ ﺐﺘﻛ رد ﺎﻬﻘﻓ ﻲﺧﺮﺑ )
،ﻲﻧﺎـﺛ ﺪﻴﻬـﺷ 1403
،
ص 279 .(
ﺪـﺻﺎﻗ ار ﻊـﻴﺒﻣ زا ﺾﻌﺑ ﺪﻳﺮﺧ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻣ و هدﺮﻜﻧ ﺪﺼﻗ ار ﻲﻓﺎﺿا راﺪﻘﻣ ﻊﻴﺑ ﻊﻳﺎﺑ اﺮﻳز
هدﻮﺒﻧ ﺖﺳا . ﻲﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ لﺎﻤﺘﺣا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ار نﻼﻄﺑ ﻲﻧﺎﺛ ﺪﻴﻬﺷ دﻮﺷ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد لﻮﺒﻗ ار نآ شدﻮﺧ ﻪﻛ ﻦﻳا نوﺪﺑ .
ﺖﺳا ﺪﺼﻗ ناﺪﻘﻓ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ نﻼﻄﺑ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻴﻟد
ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ و راﺪﻳﺮﺧ ﻢﻫ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺪﺼﻗ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻢﻫ يدادراﺮﻗ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﻄﺑ ﺮﻈﻧ ﻞﻴﻟد ﺖﺴﻴﻧ ﻲﺤﻴﺤﺻ ﺮﻈﻧ نﻼ
.
ب - ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻴﺒﻣ اﺰﺟﻻا
ﻢﻴـﺴﻘﺗ يوﺎـﺴﻣ ياﺰـﺟا ﻪﺑ ار نآ رﺮﺿ نوﺪﺑ دﻮﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ اﺰﺟﻻا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻴﺒﻣ زا رﻮﻈﻨﻣ دﺮﻛ ﻦﻴﻣز ﺪﻨﻧﺎﻣ .
رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻴﺒﻣ ﻪﻛ ﻲﺿﺮﻓ ﺶﻴـﺑ يدادراﺮـﻗ ناﺰﻴﻣ زا اﺰﺟﻻا
ﻢـﻫ ﺎـﻬﻘﻓ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﺮـﺗ
ﺪﻘﻋ ﺖﺤﺻ لﺎﻤﺘﺣا ار نآ نﻼـﻄﺑ لﺎـﻤﺘﺣا ﻢـﻫ و
ﻣ ـﻄ ﺪـﻧدﺮﻛ حﺮ )ا
ﻦـﺑ ،ﺲـﻳردا 1410
، ص 376
؛
ﻪﻣﻼﻋ
،ﻲﻠﺣ 1413
، ص 92
؛
،ﻲﺳﻮﻃ ﺦﻴﺷ 1400
، ص 154 .(
ﻦـﻳا رد نﻮـﭼ ،ﺮـﻈﻧ ﻚـﻳ سﺎـﺳا ﺮـﺑ
ﻲﻣ خر ﻊﻴﺒﻣ ﺖﻟﺎﻬﺟ ضﺮﻓ ﻲﻣ لﻮﻬﺠﻣ ﻊﻴﺒﻣ و ﺪﻫد
،دﻮﺷ ﺖﺳا ﻞﻃﺎﺑ ﻊﻴﺑ .
،اﺮﻳز يدﺎـﻳز ﻖﻴﻗد ناﺰﻴﻣ
ﺖﺳا ﻲﻔﺘﻨﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﺻو ﻪﺑ فﻮﺻﻮﻣ ﻊﻴﺒﻣ و ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻴﻌﻣ .
ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ ﺮﮕﻳد ﺖـﺳا ﺢﻴﺤﺻ ﺪﻘﻋ ، .
ﺸﻣ ﻘﻓ رﻮﻬ هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار ﺮﻈﻧ ود ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬ
،ﺪﻧا مود ﺮﻈﻧ ) ﺪﻘﻋ ﺖﺤﺻ (
دﻮﻤﻧ رﺎﻴﺘﺧا ار ها
ﺪﻧ ) ﺦﻴﺷ
،ﻲﺳﻮﻃ 1400
، ص 154
؛ ﻦﺑا
،ﺲﻳردا 1410
، ص 376 .(
ﻪـﻴﻣﺎﻣا يﺎـﻬﻘﻓ رﻮﻬـﺸﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ
،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻊﻴﺑ ﺖﺤﺻ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻗ ﻪﻛ ﺮـﻈﻧ فﻼﺘـﺧا راﺪﻳﺮﺧ ﺎﻳ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ياﺮﺑ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ دﻮﺟو درﻮﻣ رد
ﺪﻧراد ﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻣ نآ ﻲﺳرﺮ ﻢﻳزادﺮﭘ
.
1 . دراﺪﻧ يﺪﺣاو و نﺎﺴﻜﻳ ﺮﻈﻧ دﻮﺧ ﺐﺘﻛ رد ﻪﻴﻘﻓ ﻦﻳا .
نﺎﻤﻫ هﺮﻛﺬـﺗ بﺎـﺘﻛ رد نﺎـﺸﻳا ،ﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﻛ رﻮﻃ ﺎـﻬﻘﻔﻟا
ﻦﻤﺛ مﺎﻤﺗ ﺎﺑ نآ يﺎﻀﻣا و ﺪﻘﻋ ﺦﺴﻓ ﻦﻴﺑ ﺖﺳا ﺮﻴﺨﻣ ﻊﻳﺎﺑ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ .
ار يدﺎـﻳز ﻊﻳﺎﺑ ﺮﮔا ،ﻪﻜﻨﻳا ﺮﺑ دراد ﺮﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ بﺎﺘﻛ رد
ﺪﻨﻛ ﻢﻴﻠﺴﺗ يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ
، دراﺪﻧ رﺎﻴﺧ يﺮﺘﺸﻣ ،ﺪﻫد ﺖﻳﺎﺿر ﻊﻴﺒﻣ ﻊﻴﻤﺟ ﺎﺑ ﺪﻘﻋ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻳ .
اﺮﻳز ﺮـﻴﻏ رد ،ﺖﺳا ﺮﻴﺧ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ
ﻦﻤﺛ ﻊﻴﻤﺟ ﺎﺑ ﺬﺧا و ﺦﺴﻓ ﻦﻴﺑ يﺮﺘﺸﻣ ترﻮﺻ ﻦﻳا ﺖﺳا ﺮﻴﺨﻣ
. و ﺖـﺳا ﻊﻳﺎـﺑ ياﺮـﺑ هدﺎـﻳز ﺖـﺳا ﺪﻔﺘﻌﻣ نﺎﺸﻳا ﺪﻋاﻮﻗ رد
ﻲﻤﻧ ﺪﺷ رﻮﺼﺘﻣ يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ار يرﺎﻴﺧ ناﻮﺗ .
هﺪﻨﺷوﺮﻓ ياﺮﺑ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ دﻮﺟو
ﻊﻴﺑ ﺎﻳ ﺪﻳﺎﺑ يو و دراد دﻮﺟو ﻒﺻو ﻒﻠﺨﺗ رﺎﻴﺧ ﻊﻳﺎﺑ ياﺮﺑ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻬﻘﻓ ﻲﺧﺮﺑ ﺪـﻨﻛ ﺦﺴﻓ ار
ﺎﻀﻣا ﻦﻤﺛ ﻞﻛ ﻪﺑ ﺎﻳ و ﺪﻳﺎﻤﻧ
) ،ﻲﻔﺠﻧ ﻲـﺑ ﺎـﺗ ص ، 230
؛ ،ﻲـﻠﺣ ﻪـﻣﻼﻋ 1413
، ص 286
؛ ،ﻲﻧﺎﺛﺪﻴﻬـﺷ
1403
، ص 279
؛
،ﻲــﻛﺮﻛ ﻖــﻘﺤﻣ 1414
، ص 429
؛
،ﻲــﻠﺣ ﻪــﻣﻼﻋ 1413
، ص 29
،ﻦﻴﻘﻘﺤﻤﻟاﺮــﺨﻓ ؛
1387
، ص 516 ؛ ،يرﺎﺼﻧا ﺦﻴﺷ 1411
، ص 46 .(
،ﻊﻳﺎـﺑ رﺎـﻴﺧ ﻞـﻴﻟد ،ﺎـﻬﻘﻓ زا هوﺮـﮔ ﻦـﻳا هﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻴﻟارﺎﺸﻣ رﺮﺿ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﺻو زا ﻒﻠﺨﺗ .
ﻖـﻠﻌﺗ ياﺮـﺑ ﻲﺒﺟﻮـﻣ ضﺮـﻓ ﻦﻳا رد
دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ .
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻊﻴﺒﻣ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻧﺮﮔو )
،ﻲﻔﺠﻧ ﻲﺑ ﺎـﺗ ص ، 230 .(
يو ندﺮـﻛ ﺮـﻴﺨﻣ ﺎﻳ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ هدﺎﻳز راﺪﻘﻣ ﻦﻤﺛ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ ماﺰﻟا ،ﺎﻬﻘﻓ زا ﻪﺘﺳد ﻦﻳا هﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ ﺖﺴﻴﻧ ﻖﻓاﻮﻣ ﻲﻋﺮﺷ ﻂﺑاﻮﺿ ﺎﺑ ﺪﻘﻋ ﺦﺴﻓ و ﺮﻣا ﻦﻳا ﻦﻴﺑ .
ﻪـﻛ ﺪـﺷﺎﺑ ﻦـﻳا ﺪﻳﺎﺷ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻞﻴﻟد ماﺰـﻟا
ﺗ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺄ
ﺮﺑ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ ﺖﻤﻴﻗ ﻪﻳد ﺖـﺳا يدادراﺮﻗ ﻢﻈﻧ و ﻖﻓاﻮﺗ فﻼﺧ
. ﺎـﻬﻘﻓ زا هوﺮـﮔ ﻦـﻳا
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻴﺒﻣ رﻮﺑﺰﻣ ضﺮﻓ رد ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ،ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﻣ اﺰﺟﻻا
ﺪﺷﺎﺑ
، ياﺮـﺑ ار يراﺪـﻘﻣ ﻪـﻜﻨﻳا نﺎﻜﻣا
دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻢﻴﻫد راﺮﻗ ﻊﻳﺎﺑ .
،ﻲﻓﺮﻃ زا
،ﺪﺷﺎﺑ ﻊﻳﺎﺑ ياﺮﺑ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ ﺮﮔا ﻲﺘﻛاﺮـﺷ ﺚـﻋﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا
ﻲﻣ ﺖـﺳا هدﻮـﺒﻧ نآ رد ﻲﺘﻳﺎـﺿر ﻪـﻛ دﻮﺷ )
ﻪـﻣﻼﻋ ،ﻲـﻠﺣ 1413
، ص 286 .(
ﻲـﻨﻴﻤﺧ مﺎـﻣا زا )
هر (
ﻔﺘﺳا راﺪـﻘﻣ ﻲﺼﺨﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ حﺮﺷ ﻦﻳﺪﺑ ﻲﻳﺎﺘ زا ﻲـﻨﻴﻌﻣ
ﻗ ﻚـﻳ مﺎﻬـﺳ ﻦﻴـﻣز ﻪـﻌﻄ
ﻲﻣ عﺎﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ار ﺺﺨﺸﻣ رد و ﺪﺷوﺮﻓ
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
هﺪـﺷ ﻪﺘﺧوﺮﻓ ﻢﻬﺳ 1055
ﺮﺘﻣ ﺮﻛذ ﺰﻴﻧ ﻲﻤﺳر ﺪﻨﺳ ﻞﻳذ رد و ﺖﺳا ﻼﻣﺎـﻌﺘﻣ راﺮﻗا ﻪﺑ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ
ن 1055 ﺮـﺘﻣ
ﺖﺳا . ﻬﺳ ﻪﻜﻧآ زا ﺪﻌﺑ
،ﺪﻧدﺮﻛ ﻚﻴﻜﻔﺗ ار مﺎ ﺶﻴـﺑ ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮـﻣ ﻢﻬﺳ ﻪﻛ هﺪﺷ ﻒﺸﻛ
ژاﺮـﺘﻣ زا ﺮـﺗ
ﺖﺳا قﻮﻓ .
؟ﺮـﻴﺧ ﺎـﻳ دراد ار ﻦﻴـﻣز ﻪـﺒﻟﺎﻄﻣ ﻖـﺣ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ترﻮﺻ ﻦﻳارد ﺎﻳآ رد نﺎـﺸﻳا
باﻮـﺟ
ﺪﻨﺘﺷﻮﻧ :
» ﺧ ﻪﻨﻴﻌﻣ مﺎﻬﺳ ﺮﺑ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ عﻮﻗو ضﺮﻓ ﺎﺑ ﻲﻣ راﺪﻳﺮ
و ﺪﻨﻛ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ار ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ مﺎﻬﺳ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺗدﺎﻳز ﺮﮔا ﺑ ﻪﻛ يراﺪﻘﻣ زا ﺮ هدﺮـﻛ ﻒﻴﺻﻮﺗ نآ ﻪ
،ﺪـﻧا رﺎـﻴﺧ هﺪﻨـﺷوﺮﻓ ﺪـﺷﺎﺑ دراد ﻒـﺻو ﻒـﻠﺨﺗ
«
)
،ﻲﻳﺎﻴﻛ 1384
، ص 453 .(
ز راﺪﻘﻣ ﻖﻠﻌﺗ يدﺎﻳ
يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ دﻮﺟو و هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻪﺑ
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ هﺪﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻴﺒﻣ رد هدﺎﻳز ﺎﻬﻘﻓ زا يا ـﺑ يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ و ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ ،ءاﺰﺟﻻا
ﻪ ﺖـﻠﻋ
ﺖﻛﺮﺷ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺐﻴﻋ
، دراد دﻮـﺟو ﺦﺴﻓ رﺎﻴﺧ )
ﻪـﻣﻼﻋ ،ﻲـﻠﺣ 1413
، ص 92
؛ ،يدرﻮـﻨﺠﺑ 1419
،
ص 323
؛ ﻦﺑا ﺲﻳردا
، 1387 ص ، 516 .(
ترﺎـﺒﻋ ﻊﻴﺒﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا هﺪﻋﺎﻗ ،ﺎﻬﻘﻓ زا ﻪﺘﺳد ﻦﻳا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﺶﺗﺎﻴﻨﻌﺗ مﺎﻤﺗ ﺎﺑ جرﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺺﺨﺷ ﻪﻧ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺪﻘﻋ ﻦﺘﻣ رد ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ زا ﺖﺳا .
،ﻲـﻓﺮﻃ زا
ﻲﻣ ﻚﻳﺮﺷ يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﻊﻳﺎﺑ ﺖﺳا ﻲﻋﺎﺸﻣ يدﺎﻳز نﻮﭼ ﺖﻛﺮﺷ رﺎﻴﺧ و دﻮﺷ
ﻲﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ﺮـﮔا و ﺪـﻳآ
،ﺪﻨﻜﻧ ﺦﺴﻓ يﺮﺘﺸﻣ ﻲﻣ ﺐﺗﺮﺘﻣ نآ ﺮﺑ ﺖﻛﺮﺷ رﺎﺛآ
دﻮﺷ )
،يدرﻮﻨﺠﺑ 1419
، ص 323 (.
نﺎﻬﻴﻘﻓ ﻲﺧﺮﺑ
ﺳ ﻦﻳا ﺎﺠﻨﻳا رد ﺆ
هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار لا ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻴﺒﻣ هدﺎﻳز راﺪﻘﻣ ﻊﻳﺎﺑ ﺮﮔا ﻦـﻤﺛ نﺎﻤﻫ ﺎﺑ ار اﺰﺟﻻا
ﻲﻣ ﻂﻗﺎﺳ راﺪﻳﺮﺧ رﺎﻴﺧ ﺎﻳآ ،ﺪﻨﻛ ﻢﻴﻠﺴﺗ يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺪﻘﻋ رد رﺮﻘﻣ ﺑ ؟دﻮﺷ
لﺎـﻤﺘﺣا ود ﺎـﻬﻘﻓ زا ﻲـﺧﺮ
ﻪﺘﺴﻧاد يﻮﻗا ار رﺎﻴﺧ طﻮﻘﺳ و هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار يﺮﺘﺸﻣ رﺎﻴﺧ طﻮﻘﺳ مﺪﻋ و طﻮﻘﺳ ﺪﻧا
. اﺮﻳز
، يدﺎـﻳز
ﺖﺳا ﺖﻔﺻ يدﺎﻳز ﺪﻨﻧﺎﻣ ضﺮﻓ ﻦﻳا رد ﻦﻴﻋ .
و ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻊـﻗاو ﻲـﻨﻴﻌﻣ ﻪـﻌﻄﻗ ﺮﺑ ﺪﻘﻋ ﻪﻜﻧآ ﻪﭼ
ﺪﻨﻛ لﻮﺒﻗ ار نآ ﺖﺳا ﺐﺟاو يﺮﺘﺸﻣ ﺮﺑ و ﺖﺳا ﻒﺻو يدﺎﻳز ،ﻊﻴﺒﻣ يدﺎﻳز .
يدرﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﻛ
ﻲـﻣ راﺪـﻳﺮﺧ ﻢﻴﻠﺴﺗ ار ﺪﻘﻋ رد رﺮﻘﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﺮﺗاﺮﻓ ﻲﻌﻴﺒﻣ ﺪـﻨﻛ
) ،ﻲـﻠﺣ ﻪـﻣﻼﻋ 1413
، ص 92 و
286 .(
،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد هﺪﻴﻘﻋ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺎﻬﻘﻓ زا ﻲﺧﺮﺑ
ﺘﺴﻫ و ﺖـﺴﻴﻧ يﺮﺘـﺸﻣ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ هدﺎﻳز ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻨ زا
ﻦﻳا ور
، ﻦﻤﺛ ﻦﺘﻓﺮﮔ و در ﻦﻴﺑ ترﻮﺻ ﻦﻳا رد يﺮﺘﺸﻣ يراﺪﻬﮕﻧ ﻦﻴﺑ و ﻲﻤﺴﻤﻟا
) كﺎـﺴﻣا ( ﻊـﻴﺒﻣ و
ﺖــﺳا ﺮــﻴﺨﻣ ﻊﻳﺎــﺑ ﺎــﺑ ﺖﻛاﺮــﺷ .
ﻪــﺘﺒﻟا
، رد ﻞــﻣﺎﺗ ﻪــﺑ ﻞــﻳﺎﻗ ﻪــﻴﻘﻓ ﻦــﻳا ﺖــﻳﺎﻬﻧ رد ﺖــﺳاﺮﻈﻧ ﻦــﻳا
) ﺲﻳردا ﻦﺑا
، 1387 ص ، 516 .(
ﻦـﻳا رد يﺮﺘـﺸﻣ ياﺮـﺑ رﺎـﻴﺧ دﻮـﺟو مﺪﻋ دﻮﺷ داﺮﻳا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﺖـﺳا هﺪﻨـﺷوﺮﻓ ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻚﻳ هدارا ﺎﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺖﻴﻜﻠﻣ رد ﺪﻳاز راﺪﻘﻣ يﺮﻬﻗ ﻚﻴﻠﻤﺗ ﺚﻋﺎﺑ ضﺮﻓ .
ﺎـﻣا
ﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ درﻮـﻣ و ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﻊﻴﺑ ﺪﻘﻋ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻣا وﺪﺑ رد ﻊﻴﺒﻣ عﻮﻤﺠﻣ نﻮﭼ ﺖﻔﮔ باﻮﺟ رد نا
ﻼﻣﺎــﻌﺘﻣ ﻲــﺿاﺮﺗ ﻪــﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ن
، يﺮﺘــﺸﻣ ﺖــﻴﻜﻠﻣ رد ﻲﻓﺎــﺿا راﺪــﻘﻣ ﻊــﻴﺑ دﺎــﻘﻌﻧا نﺎــﻣز زا اﺬــﻟ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو .
قﻮﻘﺣ ﻣ ناﺮﻳا ﻪﻋﻮﺿﻮ
ﺮﻫﺎـﻇ رد ﻪـﻛ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ هدﺎﻣ ود ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ رد ضرﺎـﻌﺗ ﻢـﻫ ﺎـﺑ
ﺪﻧراد .
،فﺮﻃ ﻚﻳ زا هدﺎﻣ
355 دراد ﻲﻣ رﺮﻘﻣ :
» ﻪـﺘﺧوﺮﻓ ﻦﻴﻌﻣ ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻦﺘﺷاد طﺮﺷ ﻪﺑ ﻲﻜﻠﻣ ﺮﮔا
ﺶﻴﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ مﻮﻠﻌﻣ ﺪﻌﺑ و ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﺖﺳا ﺮﺗ
، ﻲﻣ ﻊﻳﺎﺑ ﺪـﻨﻛ ﺦﺴﻓ ار نآ ﺪﻧاﻮﺗ ...
«.
ﺮـﮕﻳد فﺮـﻃ زا
،
هدﺎﻣ 384 ﻲﻣ رﺮﻘﻣ دراد :
» د و هدﻮﺑ ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ ﺚﻴﺣ زا ﻊﻴﺒﻣ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ لﺎﺣ رد هﺎﮔﺮﻫ ﻢﻴﻠـﺴﺗ ﺖﻗو ر
...
ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ زا هدﺎﻳز ﻊﻴﺒﻣ
، ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ هدﺎﻳز
«.
ﻧﺎﻨﭼ ﻜ ﺣﻼﻣ ﻪ ﻈ ﻲﻣ ﻪ هدﺎـﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ دﻮﺷ
355 ﺶﻴﺑ ﻊﻴﺒﻣ ﺮﮔا
،ﺪﺷﺎﺑ يدادراﺮﻗ راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ دراد ﺦﺴﻓ ﻖﺣ هﺪﻨﺷوﺮﻓ
. هدﺎﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﻟو 384
دراﺪﻧ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ يو و ﺖﺳا هﺪﻨﺷوﺮﻓ ياﺮﺑ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ .
ـﻣ ود ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﻞﻳذ رد هدﺎ
و رﻮـﺑﺰﻣ
ﻲﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ نآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻢﻳزادﺮﭘ
.
ﻒﻟا - هدﺎﻣ 355 ق . م .
ﺑ راﺪﻘﻣ ،تﻼﻣﺎﻌﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪ
ﻼﻣﺎﻌﺘﻣ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻊﻴﺒﻣ فﺎﺻوا زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻲـﻣ راﺮﻗ ن
دﺮـﻴﮔ . ﻪـﺑ
،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ياﺮﺑ ﻊﻳﺎﺑ
نﺪﻳﺮﺧ ﺖـﻴﻤﻛ و راﺪـﻘﻣ ﺎـﻬﻧآ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ دراد ﻪﺟﻮﺗ ﻒﺻو ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﻊﻴﺒﻣ
ﺖﺳا ﻻﺎﻛ . ﻳﺎﺒﺘﻣ ضﺮﻓ ﻦﻳا رد اﺰﺟا ،ﻊﻴﺒﻣ زا ﺪﺣاو ﺮﻫ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻦﻴﻌ
ي هداﺪﻧ راﺮﻗ ار ﻦﻤﺛ ﺪـﻧا
. ،ﻲـﻨﻌﻳ
ﻊـﻴﺒﻣ عﻮﻤﺠﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻦﻤﺛ عﻮﻤﺠﻣ ،دﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ ﻦﻤﺛ ياﺰﺟا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻊﻴﺒﻣ ياﺰﺟا ﻪﻜﻨﻳا يﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﻣ راﺮﻗ دﺮﻴﮔ ) ،يﺪﻴﻬﺷ 1385 ص ، 26 (.
اﻮـﻫ و بآ شﻮـﺧ و ﻲﻠﮕﻨﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ رد ﻲﻨﻴﻣز ،ًﺎﺿﺮﻓ
دراد دﻮﺟو .
ﻮﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ راﺪﻳﺮﺧ ﻲﻣ ار نآ عﺎﻴﺘﺑا ﺪﺼﻗ ﺶﻳﺎﺒﻳز ﻂﻴﺤﻣ و ﻦﻴﻣز ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺖﻴﻌﻗ
ﺪﻨﻛ .
ﺖـﻴﻤﻫا وا ياﺮـﺑ ﺮـﮕﻳد فﺎـﺻوا و دراﺪـﻧ ﻲـﺻﺎﺧ ﻪـﺟﻮﺗ ﻦﻴﻣز راﺪﻘﻣ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ ،ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳا رد دراد يﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ ﻦﻴﻌﻣ ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻦﺘﺷاد طﺮﺷ ﻪﺑ ار ﻦﻴﻣز اﺬﻟ ﺪﻫد
. ،درﻮـﻣ ﻦﻳا رد
آ فﺎﺻوا زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻊﻴﺒﻣ راﺪﻘﻣ ناﺰﻴﻣ و دﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ ﻦﻤﺛ ياﺰﺟا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻧ و ﺖﺳا ن
ﺑ ﻊﻴﺒﻣ ﻪ دراد ار ﺖﻔﺻ طﺮﺷ ﺮﺛا و ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺪﻘﻋ ﻦﻤﺿ رد طﺮﺷ ترﻮﺻ .
،ﻲﻨﻌﻳ ﻦـﻳا ﻊـﻴﺒﻣ ﺮـﮔا
،ﺪﺷﺎﺒﻧ اراد ار ﺖﻔﺻ ار دادراﺮﻗ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ ﻦﻴﻓﺮﻃ زا ﻚﻳ ﺮﻫ درﻮﻣ ﺐﺴﺣ
ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﺪﻨﻛ . ﻦـﻳا ﺪﻨﺘﺴﻣ
ﺦﺴﻓ ﻖﺣ هدﺎﻣ
235 ق .م . ﻲﻣ رﺮﻘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا اد
در :
» ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺪـﻘﻋ ﻦﻤـﺿ رد ﻪـﻛ ﻲﻃﺮﺷ هﺎﮔﺮﻫ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ وا ﻊـﻔﻧ ﻪـﺑ طﺮﺷ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ ،ﺖﺴﻴﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻔﺻ نآ دﻮﺷ مﻮﻠﻌﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻔﺻ طﺮﺷ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﺦﺴﻓ رﺎﻴﺧ
« . هدﺎﻣ 355 ق .م . ا ضﺮﻓ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻲﻔﺻو ﻪﺒﻨﺟ نآ رد راﺪﻘﻣ و ﺖﺳ
دراد ) ،يﺪﻴﻬﺷ 1385 ص ، 26
؛ ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1386
ص ، 121 (.
هدﺎـﻣ 355 ق .م . ﺮـﻘﻣ ر ﻲـﻣ دراد :
» ﺮـﮔا
ﺶﻴﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ مﻮﻠﻌﻣ ﺪﻌﺑ و ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺧوﺮﻓ ﻦﻴﻌﻣ ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻦﺘﺷاد طﺮﺷ ﻪﺑ ﻲﻜﻠﻣ ﺖﺳا ﺮﺗ
، ﻊﻳﺎـﺑ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﺦﺴﻓ ار نآ ﺪﻧاﻮﺗ ...
« نﺎﻤﻫ ﻲﻔـﺻو ﻪـﺒﻨﺟ راﺪـﻘﻣ نﻮﭼ ،هدﺎﻣ ﻦﻳا ضﺮﻓ رد ،ﺖﺷﺬﮔ ﻪﻛ رﻮﻃ
ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ،ﺖﺳاراد ار ﺖﻔﺻ طﺮﺷ ﺮﺛا و دراد ،
ﺶﻴﺑ ﺎﺑ ﺮﻗ ناﺰﻴﻣ زا ﻊﻴﺒﻣ راﺪﻘﻣ ندﻮﺑ ﺮﺗ
،يدادرا مﺪـﻋ
ﻲﻣ مﻮﻠﻌﻣ طﺮﺷ ﻖﻘﺤﺗ ددﺮﮔ
. ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
، هدﺎـﻣ دﺎﻨﺘﺳا ﻪﺑ ﻊﻳﺎﺑ 235
ق .م ) . ﺎـﻳ ﻒـﺻو ﻒـﻠﺨﺗ رﺎـﻴﺧ
طﺮﺷ ( دراد ار ﻊﻴﺑ ندز ﻢﻫ ﻪﺑ ﻖﺣ .
ﺸﻨﻣ ﺄ رﺎﻴﺧ
،ﺖﻔﺻ طﺮﺷزا ﻒﻠﺨﺗ ﺮﻳﺎﻐﻣ
ﻲـﻌﻗاو ﻒـﺻو ندﻮـﺑ
درﻮــﻣ ﺎــﺑ ﻪــﻠﻣﺎﻌﻣ رد نآ دﻮــﺟو ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﻲﻔــﺻو
ﺖــﺳا هﺪــﺷ طﺮــﺷ ﻪــﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮــﻣ
)
،يﺪﻴﻬﺷ 1387
، ص 141 .(
ﻲﻤﻧ ضﺮﻓ ﻦﻳا رد ﻞـﻘﺘﻨﻣ راﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ هدﺎﻳز ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻲﻤﻧ ﻦﻣ ﻊﻴﺒﻣ اﺮﻳز ،دﻮﺷ ﺚﻴﺣ
ا ﻊﻴﺒﻣ ﻞﻛ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺰﻴﻧ ﻦﻤﺛ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ عﻮﻤﺠﻤﻟ
دراد راﺮﻗ . ﻲﻣ ﻊﻳﺎﺑ رﺮﺿ ﺐﺟﻮﻣ ﻊﻴﺒﻣ نﺪﻣآ رد دﺎﻳز نﻮﭼ ﺎﻣا ﻲﻤﻧ و دﻮﺷ
ﻞـﻗﺎﻧ و ﺐﺒـﺳ نوﺪﺑ ناﻮﺗ
ﺎﻗ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻳ ﻣ ﻪﺑ ﻞ
،ﺪﺷ ﻲﻓﺎﺿا راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ راﺪﻳﺮﺧ ﺖﻴﻜﻠ رﺮﺿ ﻦﻳا ناﺮﺒﺟ تروﺮﺿ
موﺰـﻟ ﻢﻜﺣ
ﻲﻣ ﺮﺑ ار ﺪﻘﻋ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﺦﺴﻓ رﺎﻴﺧ و دراد
ﺪﻨﻛ ) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1387
ص ، 185 .(
هدﺎﻣ صﻮﺼﺧ رد 355
ﺳ ﻦﻳا ﺆ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ لا ﻪﻛ دﻮﺷ
دﺎﻳز ضﺮﻓ رد ي
دﻮـﻬﻌﻣ راﺪـﻘﻣ زا ﻊـﻴﺒﻣ
،
فﺮﺻ دﻮﺧ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ زا ﻊﻳﺎﺑ ﺮﮔا ﺪﻘﻣ ﺎﺑ ار ﻊﻴﺑ و ﺪﻨﻛ ﺮﻈﻧ
ﺎﻀﻣا ﻦﻤﺛ نﺎﻤﻫ ﺮﺑاﺮﺑ رد هدﺎﻳز را ،ﺪـﻳﺎﻤﻧ
ﺮﻣا ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ
، رﻮـﻄﺧ ﻦـﻫذ ﻪـﺑ ﺮـﻣا وﺪـﺑ رد ﻪـﻛ ﻲﺨﺳﺎﭘ ؟دراد دﻮﺟو رﺎﻴﺧ يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ﺎﻳآ
ﻲﻣ ﻲﻠﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺪﻨﻛ ،ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد و ﺖـﺴﻴﻧ ﻊﻔﻧ ﺰﺟ يﺰﻴﭼ يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ هدﺎﻳز هﺪﻋﺎﻘﻟا
راﺪـﻳﺮﺧ
ﻲﻤﻧ ﻞﻤﺤﺘﻣ ار يرﺮﺿ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ يو ﻪﺑ نآ ناﺮﺒﺟ ياﺮﺑ ﺎﺗ دﻮﺷ
داد ار ﻊﻴﺑ . ﻢﻫ ،ﻞـﺻا نﻮـﭼ ﻦﻴﻨﭼ
ﻲﻤﻧ رﺎﻴﺧ دﻮﺟو رد ﻚﺷ ﺎﺑ ،ءﺎﻨﺜﺘﺳا رﺎﻴﺧ دﻮﺟو و ﺖﺳا ﺪﻘﻋ موﺰﻟ و هدﺮـﻛ لﺰـﻟﺰﺘﻣ ار ﺪـﻘﻋ ناﻮـﺗ
ﺎﻗ ﻳ دﻮﺑ يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ﻲﻘﺣ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺑ ﻞ .
،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﻣ
راﺪـﻘﻣ دراﻮـﻣ ﻲـﺧﺮﺑ رد دﺮـﻛ لﻻﺪﺘـﺳا دﻮﺷ
دراد ﺖﻴﻋﻮﺿﻮﻣ يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻖﻓاﻮﺗ .
ـﻴﻣ ﺮـﺑ دازﺎـﻣ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ بﻮـﻠﻄﻣ يدادراﺮـﻗ ناﺰ
ﺖﺳا ﺮﻳﺎﻐﻣ ،دراد ﻊﻴﺒﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا زا راﺪﻳﺮﺧ ﻪﻛ ﻲﺻﺎﺧ فﺪﻫ ﺎﺑ و هدﻮﺒﻧ يﺮﺘﺸﻣ .
ﻲﻤﻧ اﺬﻟ رد ناﻮـﺗ
ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻣ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ هدﺎﻳز ﻪﻛ ﺖﻔﮔ دراﻮﻣ ﻪﻤﻫ .
ﻪـﻜﻨﻳا طﺮـﺷ ﻪـﺑ ار ﻲـﺑآ ﻊـﺒﻨﻣ ﻚـﻳ يﺮﺘﺸﻣ ًﻼﺜﻣ
دﺎﻌﺑا ياراد ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺻﺎﺧ
، يراﺪﻳﺮﺧ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ . ﻴﻗد ﻪـﻧﺎﺧ ﻦﻴﻣزﺮـﻳز رد ﺰـﻴﻧ ﻞـﺒﻗ زا ﻦﻴـﻤﻫ ياﺮـﺑ ًﺎـﻘ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻪﻴﻬﺗ ار ﻲﻳﺎﻀﻓ نﺰﺨﻣ زا ﺐﻌﻜﻣﺮﺘﻣ .
ﺮﮔا لﺎﺣ ﺮﺗدﺎـﻳز يدادراﺮﻗ راﺪﻘﻣ زا نﺰﺨﻣ ﺪـﺷﺎﺑ
،
ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻀﻓ ﻲـﻌﻔﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ و ﺖﺴﻴﻧ بﻮﻠﻄﻣ و روﺪﻘﻣ راﺪﻳﺮﺧ ياﺮﺑ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ ﺪﻫاﻮﺧ
دراﺪﻧ
، ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ يرﺮﺿ ﻪﻜﻠﺑ .
اﺬﻟ
، ﻲﻣ هﺪﻋﺎﻗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻛ ﻪ ﻞﺻا
، ﺖـﺳا ﻦـﻳا
دراﺪـﻧ ﺦـﺴﻓ ﻖـﺣ يﺮﺘـﺸﻣ ،رﺎﻴﺧ طﺎﻘﺳاﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ راﺪﻳﺮﺧ عﺎﻘﻳا ﺎﺑ و ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻣ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ هدﺎﻳز ﻪﻛ دﺎﻳز ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻣ ي
ﺖﺳاراد ار ﻊﻴﺑ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ ترﻮﺻ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺒﻧ يﺮﺘﺸﻣ بﻮﻠﻄﻣ ﻊﻴﺒﻣ )
،لﺪﻋ
1389 ص ، 245 .(
ﻢﻫ وا ،ﺖـﺳا هداد رﺮـﻀﺘﻣ ﻪـﺑ نﻮﻧﺎـﻗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲـﻘﺣ ﺦـﺴﻓ رﺎﻴﺧ نﻮﭼ ﻦﻴﻨﭼ
ﻲﻣ ﻮﺗ فﺮﺻ رﺎﻴﺘﺧا ﻦﻳا زا ﺪﻧا ﺖـﻤﻴﻗ ﻪﻓﺎﺿا ﺖﺧادﺮﭘ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻨﻛ ﻲﺿاﺮﺗ يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ و ﺪﻨﻛ ﺮﻈﻧ
ﺪﻳﺎﻤﻧ راﺬﮔاو يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﻢﻫ ار يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ نآ .
هدﺎـﻣ ﻞـﻳذ رد ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ 355
ق .م . هﺪـﻣآ :
» ...
ﺮـﮕﻣ
ﻪﻜﻨﻳا ...
هدﺎﻳز ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ...
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻲﺿاﺮﺗ .«
درﻮـﻣ رد ﻪﮔ يﺮﮕﻳد ﻪﺘﻜﻧ هدﺎـﻣ
355 ق . ﺑ م راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﺪـﻳﺎ دﺮـﻴﮔ
ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا
نﻮﻧﺎﻗ راﺬﮔ ﻪﻤﻠﻛ زا
» ﻚﻠﻣ « ﺳ ﻦﻳا ﺐﺟﻮﻣ و هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺆ
درﻮﻣ رد قﻮﻓ هدﺎﻣ ﻢﻜﺣ ﺎﻳآ ﻪﻛ هﺪﺷ لا
زا هدﺎﻣ ﺺﻧ نﻮﭼ ﺎﻳ ﺖﺳا يﺮﺠﻣ ﺰﻴﻧ لﻮﻘﻨﻣ لاﻮﻣا
» ﻚﻠﻣ « ﻲﻣ ﺖﺒﺤﺻ هدﺎﻣ درﻮﻣ ﺪﻨﻛ
355
، لاﻮـﻣا
ﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ؟ﺖﺳا لﻮﻘﻨﻣﺮﻴﻏ ﺆ
قﻮﻘﺣ ﻦﻴﺑ لا ﺎـﻧاد
دراد دﻮـﺟو هﺪـﻴﻘﻋ فﻼﺘـﺧا ن .
زا ﻲـﺧﺮﺑ
ﻔﻟﺆﻣ ﺎ هدﺎﻣ درﻮﻣ ،ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ن 355
ﺎـﺑ نآ ﺖـﻴﻤﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﻞـﺑﺎﻗﺮﻴﻏ و لﻮﻘﻨﻣﺮﻴﻏ لﺎﻣ ﻂﻘﻓ
ﻲﻣ ﻦﻴﻌﻣ ﺖﺣﺎﺴﻣ دﻮﺷ
) ،يﺪﻴﻬﺷ 1385 ص ، 30 .(
،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪـﻛ ﺪﻧﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ رﻮﻬﺸﻣ
جرﺪﻨﻣ ﻢﻜﺣ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ نآ زا ﻊﻧﺎﻣ ،ﻚﻠﻣ ﻪﺑ هدﺎﻣ رﺎﺼﺤﻧا هدﺎﻣ ﻦﻳا رد
اﺮﺟا ﺰﻴﻧ ﺎﻴﺷا ﺮﻳﺎﺳ درﻮﻣ رد
ددﺮﮔ . اﺬﻟ لﻮـﻘﻨﻣ لاﻮـﻣا رد و ﺖﺴﻴﻧ ﻚﻠﻣ هﮋﻳو ﻢﻜﺣ ﻦﻳا دراد قاﺪـﺼﻣ ﺰـﻴﻧ
) ،نﺎـﻳزﻮﺗﺎﻛ 1386
،
ص 122 ،لﺪﻋ ؛ 1389 ص ، 244 .(
ﺖﺳا يﻮﻗا مود ﺮﻈﻧ .
اﺮﻳز دﻮـﺟو ﻚﻠﻣ ﻪﺑ هدﺎﻣ رﺎﺼﺤﻧا ﺮﺑ ﻲﻠﻴﻟد
دراﺪﻧ . راﺮﻗ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ طﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺰﻴﻧ لﻮﻘﻨﻣ لاﻮﻣا و دﺮﻴﮕﺑ
راﺪـﻘﻣ طﺮـﺷ
رد ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﻔﺻو ﻪﺒﻨﺟ ﺪﻘﻋ .
نوﺪـﺑ ﻦـﻤﺛ ﺮـﺑاﺮﺑ رد ﻦﻴـﻌﻣ راﺪـﻘﻣ طﺮﺷ ﻪﺑ ﻲﺷﺮﻓ ﻪﻜﻨﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ
،دﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻦﻴﺿﻮﻋ ياﺰﺟا ﻪﻜﻨﻳا ﻲـﺼﺨﺷ ﻪـﻜﻨﻳا ﺎـﻳ و دﻮﺷ ﻊﻗاو ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ
ﻛ ﺪﻨﻛ طﺮﺷ ﺎﻨﻤﺿ و ﺪﻳﺎﻤﻧ يراﺪﻳﺮﺧ ار ﻲﻤﻳﺪﻗ ﻪﻜﺳ دﺪﻋ ﻚﻳ دﻮﺧ نﻮﻴﺴﻜﻠﻛ ﻞﻴﻤﻜﺗ ياﺮﺑ نزو ﻪ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺰﻴﻧ ﻲﺼﺨﺸﻣ .
ب - هدﺎﻣ 384 ق . م .
ﺮﻛذ تﺎﻗوا ﻲﻫﺎﮔ ﻊﻴﺒﻣ راﺪﻘﻣ
هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻊﻳﺎﺑ ﺪﻬﻌﺗ ناﺰﻴﻣ
ﺖـﺳا ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ دادراﺮـﻗ ﻦـﻤﺛ و
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا ﺐﺳﺎﻨﺗ دﻮﺷ
) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1386
ص ، 122 .(
ضﺮـﻓ فﻼﺧﺮـﺑ ،ﺮـﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
،راﺪﻘﻣ ﻪﻛ ﻲﻠﺒﻗ ﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﻋﺮﻓ ﻪﺒﻨﺟ و هدﻮﺑ ﻊﻴﺒﻣ ﻒﺻو
ﺖ
، و ﻲـﺳﺎﺳا ﻪـﺒﻨﺟ ﻊﻴﺒﻣ راﺪﻘﻣ ﺎﺠﻨﻳا رد
دراد ﻲﻠﺻا .
ﺖـﺳا نآ ﻞـﺑﺎﻘﻣ ضﻮﻋ ﻦﻴﻴﻌﺗ رﺎﻴﻌﻣ ﻊﻴﺒﻣ ﺖﻴﻤﻛ ،ترﻮﺻ ﻦﻳا رد )
،نﺎـﻳزﻮﺗﺎﻛ 1387
،
ص 186 .(
ﺮـﺑ و ﺖـﺳا ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮـﻣ تاذ رد ﻞﺧاد تﻼﻣﺎﻌﻣ ﻦﻳا رد راﺪﻘﻣ ،لوا ضﺮـﻓ فﻼـﺧ
ﻼﻣﺎﻌﺘﻣ هدارا و ﻲﺿاﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﺎﺠﻨﻳارد ﻣ ياﺰﺟا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻦﻤﺛ ياﺰﺟا ،ن
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻊﻴﺒ دﺮـﻴﮔ
) ،يﺪﻴﻬـﺷ
1385 ص ، 27 .(
يﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ رد ًﻼﺜﻣ 50
ﻊﻳﺎﺑ زا ﺮﻜﺷ ﻮﻠﻴﻛ يراﺪﻳﺮﺧ
ﻲـﻣ ﺰـﻴﻧ ﻦـﻤﺛ و ﺪـﻳﺎﻤﻧ
ﻲﻳﻮﻠﻴﻛ 100 ﻲﻣ رﺮﻘﻣ نﺎﻣﻮﺗ
،دﻮﺷ نﻮﻳﺪﻣ ﺪﻬﻌﺗ ناﺰﻴﻣ ﻊﻴﺒﻣ راﺪﻘﻣ )
ﻊﻳﺎﺑ ( ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار ﻪـﺒﻨﺟ و دزﺎﺳ
ﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻧ دراد ﻲﻠﺻا ﻪ
دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻊﻴﺒﻣ ﻒﺻو ناﻮﻨﻋ .
ﺘﻧ رد ﺮـﮔا دراﻮـﻣ ﻪـﻧﻮﮕﻨﻳا رد ،ﻪـﺠﻴ
ﺶﻴﺑ يدادراﺮﻗ ناﺰﻴﻣ زا ﻊﻴﺒﻣ دراﺪﻧ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ و ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ هدﺎﻳز ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ
. نﻮﻧﺎـﻗ ار ضﺮﻓ ﻦﻳا
هدﺎﻣ رد ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ 384
ﺖﺳا هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ .
هدﺎﻣ ﻦﻳا ﻖﻓو ،
» ﺮﻫ ﺚـﻴﺣ زا ﻊـﻴﺒﻣ ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ لﺎﺣ رد هﺎﮔ
ﻢﻴﻠﺴﺗ ﺖﻗو رد و هدﻮﺑ ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ ...
ﺑ ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ زا هدﺎﻳز
،ﺪﺷﺎ ﺖـﺳا ﻊﻳﺎـﺑ لﺎﻣ هدﺎﻳز .
« درﻮـﻣ
هدﺎﻣ 384 ق . ﻲﻣ راﺮﻗ ﻦﻤﺛ ياﺰﺟا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻊﻴﺒﻣ ياﺰﺟا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ لﺎﻣ م دﺮﻴﮔ
) ،يﺪﻴﻬﺷ
1385 ص ، 27 .(
اراد ار رﺮﺿ نوﺪﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ رﻮﻛﺬﻣ ضﺮﻓ رد ﻊﻴﺒﻣ نﻮﭼ ا
ﻲﻓﺎﺿا راﺪﻘﻣ ،ﺖﺳ
ﻲﻣ ار دﻮﻤﻧ ﻢﻴﻠﺴﺗ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ و دﺮﻛ اﺪﺟ ﻊﻴﺒﻣ زا ناﻮﺗ ﻜﻧآ نوﺪﺑ ،
دﺮﻛ ﺦﺴﻓ ار ﻊﻴﺑ ﻪ .
اﺬـﻟ رﺎـﻴﺧ دﻮـﺟو
ﺖﺳا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻫﺎﺟو نوﺪﺑ درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻊﻳﺎﺑ ياﺮﺑ .
اﺮﻳز
، ناﺮـﺒﺟ ياﺮـﺑ ﺦـﺴﻓ رﺎـﻴﺧ دﻮـﺟو ًﻻوا
ﻲﻣ دراو ﺪﻘﻋ فﺮﻃ ﻚﻳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳاورﺎﻧ رﺮﺿ دراﺪـﻧ ﻲﻳﺎـﻨﺒﻣ رﻮﻛﺬﻣ ضﺮﻓ رد ﻪﻛ دﻮﺷ
. اﺮـﻳز
،
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻊﻓد ار نآ رﺎﻴﺧ ﺎﺑ ﺎﺗ هﺪﺸﻧ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺟﻮﺘﻣ يرﺮﺿ .
ًﺎﻴﻧﺎﺛ
، ﻞﺻا مﺎﻜﺤﺘﺳا ﻆﻔﺣ و ﺪﻘﻋ موﺰﻟ ،ﻲﻟوا
ﻔﺣ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻣ ،ﺖﺳا نﺎﻤﻴﭘ لﺰﻟﺰﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ ﻼﻣﺎـﻌﺘﻣ زا ﻲﻜﻳ جﺮﺣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ ﻆ
ن
دﻮﺷ . ضﺮﻓ ﻦﻳا رد
، رﺎـﻴﺧ دﻮـﺟو ،موﺰـﻟ ﻞﺻا ﻪﺒﻠﻏ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا دﺎﻀﺗ رد ﻞﺻا ﻦﻳا ﺎﺑ رﺎﻴﺧ دﻮﺟو
ﻲﻣ ﻲﻔﻧ دﻮﺷ . ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ هدﺎﻳز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﭼ ،ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ـﺳا هﺪـﺸﻧ مﺎـﺠﻧا يا
راﺮـﻗ لﺎـﻘﺘﻧا درﻮـﻣ و ﺖ
دراد راﺮـﻗ ﻊﻳﺎـﺑ ﺖـﻴﻜﻠﻣ رد نﺎـﻨﭽﻤﻫ و ﺖـﺳا هﺪﻨـﺷوﺮﻓ لﺎﻣ ﻊﻴﺒﻣ ﺶﺨﺑ ﻦﻳا ،ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ )
نﺎـﻳزﻮﺗﺎﻛ
1387 ص ، 187
؛ ،ﻲﻣﺎﻣا 1387 ص ، 428 .(
ج - هدﺎﻣ ﻢﻜﺣ 385
ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ
ﻖﺑﺎﻄﻣ هدﺎﻣ 385 » ﻦـﻜﻤﻣ رﺮـﺿ نوﺪـﺑ نآ ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﻪـﻛ ﺪـﺷﺎﺑ شﺮـﻓ ﺎﻳ ﻪﻧﺎﺧ ﻞﻴﺒﻗ زا ﻊﻴﺒﻣ ﺮﮔا
ﻲﻤﻧ ﺑ طﺮﺷ ﻪﺑ و دﻮﺷ دﻮﺷ ﻪﺘﺧوﺮﻓ ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ ندﻮ
، ﻢﻴﻠﺴﺗ ﻦﻴﺣ رد ﻲﻟو ...
ﺶﻴﺑ ﺪـﻳآرد ﺮﺗ ...
ﻊﻳﺎـﺑ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ .
« ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ تاﺮﻈﻧ قﻮﻘﺣ هدﺎﻣ ﻦﻳا ﺮﻴﺴﻔﺗ رد قﻮﻘﺣ يﺎﻤﻠﻋ يﻮﺳ زا
ارا ﻳ ﻪ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
قﻮﻘﺣ زا ﻲﺧﺮﺑ هدﺎﻣ درﻮﻣ ،ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﻧاد
385 هدﺎـﻣ درﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ 355
ﻊـﻴﺒﻣ ﻪـﻛ ﺖـﺳا
ﻲﻤﻧ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻴﺑ و ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ ﻪﺑ ﻲﻔﺻو ﻪﺒﻨﺟ ،ﺖﻴﻤﻛ نﺎ )
،ﻲﻣﺎـﻣا 1387 ص ، 428 ( و
ﺑ ،ﺖﺴﻫ ﻪﻛ نﺎﻨﭽﻤﻫ ار نآ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪ
ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﺪﺣاو ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ هداد راﺮـﻗ ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮـﻣ ﺮﻳﺬـﭘﺎﻧ
ﺪـﻧا
) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1386
ص ، 125 .(
ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺧﺮﺑ :»
لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ هدﺎـﻣ ﻦﻳا ﻊﺿو ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﻫﺎﻇ
هدﺎﻣ 384 ا ﺖﻬﺟ زا ﻊﻴﺒﻣ نآ رد ﻪﻛ ياﺮـﺑ ،ﺖـﺳا ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﻞـﺑﺎﻗ ﻲﻨﻴﻋ ﺖﻬﺟ زا ﺰﻴﻧ و ﻦﻤﺛ ﺎﺑ طﺎﺒﺗر
ﺮﻴﻏ ﻲﻨﻴﻋ ﺖﻬﺟ زا ﻊﻴﺒﻣ ﻪﻛ هدﻮﺑ يدرﻮﻣ ﻢﻜﺣ نﺎﻴﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ
، ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻦﻤﺛ ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ رد ﻲﻟو
ﺪﺷﺎﺑ
« ) ،يﺪﻴﻬﺷ 1385 ص ، 29 . ( ﻪﺘﺒﻟا ﻣ ﻦﻴـﻤﻫ ﺆ ﻲـﻣ نﺎـﻴﺑ ﻪـﻣادا رد ﻒـﻟ هدﺎـﻣ قﻼـﻃا ﺪـﻨﻛ
385
ﻲﻣ ﻬﺟ زا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻟاﻮﻣا ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻧاﻮﺗ ترﻮـﺻ ﻦـﻳا رد و ﺪـﺷﺎﺒﻧ ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﻞـﺑﺎﻗ ﻦﻴـﺿﻮﻋ ﻞﺑﺎﻘﺗ ﺖ
هدﺎﻣ ود ﻦﻴﺑ ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﻞﺧاﺪﺗ 355
و 385 ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ﺪـﻳآ ) ،يﺪﻴﻬـﺷ 1385
ص ، 29 .(
ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ
ترﺎﺒﻋ هدﺎﻣ رد نﻮﭼ دﻮﺷ ﻪﺘﻔﮔ
» ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ طﺮﺷ ﻪﺑ «
ﺑﻪ نآ زا ﻲﻛﺎـﺣ ﻪـﻠﻤﺟ ﻦﻳا ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﻛ
ﻧﺎﻣ هدﺎﻣ ﻦﻳا رد راﺪﻘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺎﻣ ﺪﻨ
355 اد ﻲﻔﺻو ﻪﺒﻨﺟ در
. ﺎﻣا ﺮﻛذ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻲﻣ ﺦﺳﺎﭘ رد
هدﺎﻣ رد ﻦﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ درﻮﻣ رد طﺮﺷ ﻪﻤﻠﻛ 385
ﺮﻴﻏ ﺮﺑ ﻞﻴﻟد ، ﻦـﻤﺛ ﺮـﺑاﺮﺑ رد ﻊﻴﺒﻣ ندﻮﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ
ﺖﺴﻴﻧ
، ﺺـﺧا يﺎـﻨﻌﻣ رد طﺮﺷ ًﺎﻓﺮﺻ ﻪﻧ ﺖﺳا راﺪﻘﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ زا ﻲﻛﺎﺣ ترﺎﺒﻋ ،طﺮﺷ زا رﻮﻈﻨﻣ اﺮﻳز
ﻲﻗﻮﻘﺣ ) ،يﺪﻴﻬﺷ 1385 ص ، 29 .(
ﻢﻫ ﻪﻛ يدرﻮﻣ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ ا
و ﺖـﺳا ﻊﻳﺎـﺷ رﺎﻴﺴﺑ تﻼﻣﺎﻌﻣ فﺮﻋ و ﻲﻳﺎﻀﻗ ﻪﻳور رد نﻮﻨﻛ
هﺪﻧوﺮﭘ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻛ ﻲﻨﻴﻣز ﻪﻛ ﺖﺳا ضﺮﻓ ﻦﻳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار يدﺎﻳز ﺎﺘﺒﺴﻧ يﺎﻫ ﻲﻤﺳر ﺪﻨﺳ
ﺖﺳا ) لﺎـﻤﻋا ياﺮـﺠﻣ ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻤﺳر ﺪﻨﺳ ياراد ﻦﻴﻣز ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ،ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺪﻴﻗ ﻦﻳا ﺖﻠﻋ
هدﺎﻣ 149 ق . داد ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﺢﻴﺿﻮﺗ ًاﺪﻌﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ث (
ﺑ راﺮﻗ ﻪ ﺮﻫ يﺮـﺘﻣ ﻲـﺼﺨﺸﻣ ﻎـﻠﺒﻣ ﻪـﺑ درﻮـﻣ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ دﺮﻴﮔ
. ﻮﺳ ﻚﻳ زا
، ﺖﺳا ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ ﻊﻴﺒﻣ ﻲﻨﻴﻋ ﺮﻈﻧ زا .
ﻲﻨﻌﻳ
، ﻲـﻤﻧ نوﺪـﺑ ناﻮـﺗ
دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ يوﺎﺴﻣ ﺖﻬﺟ ﺮﻫ زا ياﺰﺟا ﻪﺑ ار نآ رﺮﺿ زا.
ﺮﻫ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻊﻴﺒﻣ ءﺰﺟ ﺮﻫ ،ﺮﮕﻳد ﺖﻬﺟ
دراد راﺮﻗ ﻦﻤﺛ ءﺰﺟ .
ﺑ ﻪﻛ ﻊﻴﺒﻣ ﺮﮔا ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ ﻦﻳا رد ﻪ
اﻮـﻨﻋ ﻦﻴـﻣز ن 100 راﺮـﻗ ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮـﻣ يﺮـﺘﻣ
ﺮﮔا ،ﻪﺘﻓﺮﮔ 150
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﻣ
، رد ؟ﺖﺴﻴﭼ هدﺎﻳز ﻦﻳا ﻒﻴﻠﻜﺗ ـﺳ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﺦـﺳﺎﭘ
ﺆ رﺎـﻬﭼ لا ار ضﺮـﻓ
ﻲﻣ دﺮﻛ رﻮﺼﺗ ناﻮﺗ .
1.
ﺪﺷﺎﺑ ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ هدﺎﻳز .
،ﻢﻴﺷﺎﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻗ ﺮﮔا ﺖﻤـﺴﻗ ماﺪﻛ زا ﺪﻳﺎﺑ ﻊﻳﺎﺑ
؟دراد ﺮﺑ ار ﺮﺘﻣ هﺎﺠﻨﭘ ﻦﻴﻣز 2.
يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﻊﻳﺎﺑ ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻣ ﻚﻳﺮﺷ
دﻮﺷ . 3.
يﺎـﻬﺑ ﺪﻳﺎﺑ راﺪﻳﺮﺧ
راﺪﻘﻣ ار ﻲﻓﺎﺿا ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﻳدﺎﺗ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻪﺑ
. 4.
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺦﺴﻓ ﻖﺣ ﻊﻳﺎﺑ .
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺴﻣ ﻪﻴﻟوا ﺄ ﻦﻳا ﻪﻟ
ًﻻوا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮔ :
ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻦﻤﺛ ياﺰﺟا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻊﻴﺒﻣ ياﺰﺟا نﻮﭼ
هدﺎﻣ لﻮﻤﺸﻣ 355
ﻲﻤﻧ دﻮﺷ . اﺮﻳز
، رد ﻊﻴﺒﻣ عﻮﻤﺠﻣ ،رﻮﻛﺬﻣ هدﺎﻣ ضﺮﻓ رد ﺎﻘﻣ
راﺮﻗ ﻦﻤﺛ عﻮﻤﺠﻣ ﻞﺑ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ .
ًﺎﻴﻧﺎﺛ : ﺖﺴﻴﻧ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻊﻴﺒﻣ نﻮﭼ
، هدﺎﻣ لﻮﻤﺸﻣ 384
ﻲﻤﻧ دﻮـﺷ . ﻲـﻤﻧ اﺮـﻳز نوﺪـﺑ ناﻮـﺗ
دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ يوﺎﺴﻣ ﺖﻬﺟ ﺮﻫ زا ياﺰﺟا ﻪﺑ ار نآ رﺮﺿ .
ﻢﻫ اﺮـﺷ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآزا ﻦﻴﻨﭼ ﺐـﻴﻋ ﻲﻋﻮـﻧ ﺖﻛ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ دﻮﺷ
، ﻲﻤﻧ ﺎـﺑ ﻦﻴـﻣز ﺖﺣﺎـﺴﻣ ﻪﻓﺎﺿا راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﻊﻳﺎﺑ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﺧ
راﺪـﻳﺮ
ﻲﻣ ﻚﻳﺮﺷ دﻮﺷ
. ﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﻴﻟوا ﻞﺻا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ
دراد نﺎـﻜﻣا لﺎـﻣ رد داﺮـﻓا ﺖﻛاﺮـﺷ زا ﺪـﻳﺎﺑ
دﺮﻛ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ .
ﺮﺑ اﺮﻳز ﻞﻣﺎﻛ ياﺮﺠﻣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ رﺎﺼﺤﻧا ضﺮﻓ رد ﻪﻛ ﻂﻴﻠﺴﺗ ﻞﺻا فﻼﺧ ﻲـﻣ
،ﺪـﺑﺎﻳ
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻛﺮﺷ ﻊﻴﻤﺟ نذا ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ عﺎﺸﻣ لﺎﻣ رد فﺮﺼﺗ ،هﺪﻋﺎﻗ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ .
ﺬـﻟ هدﺎـﻣ ﺎـﻬﻨﺗ ا نﻮﻧﺎـﻗ رد ﻪـﻛ يا
ﻲﻧﺪﻣ ﻲﻣ ﻲﺿﺎﻗ ﺪﻨﻛ دﺎﻨﺘﺳا نآ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
، ﺎﻣ هد 385 ﻲﻣ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ نداد و ﺪﺷﺎﺑ
. ﻦـﻳا ﺎـﻳآ ﺎـﻣا
و فﺎﺼﻧا ﺎﺑ ﺮﻣا
؟ﺖﺳا رﺎﮔزﺎﺳ ﻲﺿوﺎﻌﻣ ﺖﻟاﺪﻋ اﺮﻳز
ﻊﻴﺑ ﺦﺴﻓ ،ﻦﻴﻣز ﺖﻤﻴﻗ نوﺰﻓا زور ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺖﺳا هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ .
قﻮﻘﺣ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ ﺮﻣا ﻦﻴﻤﻫ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نﺎﻧاد
:
» رد ﻲﺗرﻮﺻ ﻪﻛ
ﻲﻤﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗدﺎﻳز ﻦﻴﻣز ﻮﺗ
ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ هدﺎﻳز ﺖﻔﮔ نا .
اﺮﻳز ﻦﻴـﻌﻣ دﺎـﻌﺑا ﺎـﺑ رﻮـﺼﺤﻣ ﻦﻴـﻣز مﺎﻤﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧوﺮﻓ .
ﺲﭘ رد ﻲـﺿاﺮﺗ يﺎـﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ ﻦﻴﻣز زا ﻲﺸﺨﺑ يﺎﻬﺑ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ﺪﻳﺎﺑ
آ ﺪـﻳﺎﺑ راﺪﻳﺮﺧ و ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻦﻤﺛ ﻦﻴﻴﻌﺗ دزادﺮـﭙﺑ ار ن
« ) ،نﺎـﻳزﻮﺗﺎﻛ 1386
، ص 127 .(
ﺎـﻣا
ﺮﺑ ﺪﻨﺘﻓﺮﻳﺬﭙﻧ ار ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻲﺧ .
اﺮﻳز ﻲﻤﻧ نﺎﺸﻳا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻓﺎﺿا ﻲﻐﻠﺒﻣ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ مﺰﻠﻣ ار راﺪﻳﺮﺧ ناﻮﺗ
ﺖﺧﺎﺳ يدادراﺮﻗ ﻦﻤﺛ ﺮﺑ .
اﺬﻟ ﻲﻣ ﻂﻘﻓ ﻊﻳﺎﺑ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺦﺴﻓ ار ﻊﻴﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
) ،يﺪﻴﻬـﺷ 1385
ص ، 29 .(
رد
،ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻣ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ تارﺮﻘﻣ زا دﻮﺷ
ﻲﻣ ﻮﺷ
،د ﭼ نﺎﻨ ـﻈﻧ نﺎﮔﺪﻨـﺴﻳﻮﻧ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺮ
هداد ﺪﻧا )
،يﺪﻴﻬﺷ 1385
، ص 29 (،
هدﺎﻣ نﺪﻣآ 385
هدﺎﻣ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ 384
ﻪـﻛ ﺖـﺳا يدرﻮـﻣ ﻪـﺑ ﺮﻇﺎﻧ
ﺮـﻴﻏ ﻲـﻨﻴﻋ ﺖﻬﺟ ﺮﻫ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟاﻮﻣا ﻪﻠﻤﺟ زا ﻊﻴﺒﻣ ،ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﻞـﺑﺎﻗ
ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد نآ ياﺰـﺟا ﻲـﻟو
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻦﻤﺛ ياﺰﺟا .
رد ﻞﺑﺎﻘﻣ
، ﻲﻣ رد ﺦﺴﻓ ﻖﺣ نداد ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻣ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ ضﺮﻓ ﻦﻳا
داﻮﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄ
،ﺖﺳا ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﺎﻣا
ﺪﻌﺑ زا ﺪﻨﭼ زا لﺎﺳ ار ﻊﻴﺑ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ ﺦﻳرﺎﺗ دﺎـﻳز ﺖـﻠﻋ ﻪـﺑ
ي
،ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺦﺴﻓ ﻊﻴﺒﻣ ﺖﺳا ﻲﺿوﺎﻌﻣ ﺖﻟاﺪﻋ و فﺎﺼﻧا زا رود
. ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺦﻳرﺎـﺗ زا ﻦﻴـﻣز ﺖﻤﻴﻗ ﻪﻜﻨﻳا
رد ﻊﻴﺑ ﺦﺴﻓ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ﺪﻨﭼ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ دﺎﻘﻌﻧا رﺮﺿ ترﻮﺻ ﻦﻳا
ار ﻲﺸﺣﺎﻓ رد يﺮﺘـﺸﻣ ياﺮـﺑ
دراد ﻲﭘ . هار ﺎﻬﻨﺗ اﺬﻟ
،ﻞﺣ ﻦﻴﻣز ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ )
ﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﺖﻤﻴﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻬﺟ سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﻣا عﺎﺟرا
يﻮﻋد حﺮﻃ نﺎﻣز يﺎﻬﺑ ﻪﺑ ﺪﻳاز (
زا ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ يﻮﺳ .
،ﺖﺳا يﻮﻗ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻧ ﺎﻣا
سﺎﺳا
نﻮﻧﺎﻗ
، ﺮﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻟاﺪﻋ و فﺎﺼﻧا ﻪﻳﺎﭘ ﻪﺟﻮﺗ
ﺖـﺳا . ﺶﻴـﺑ ﻲﻳﺎـﻀﻗ ﻪـﻳور ﺮـﺗ
ﺮـﻈﻧ ﻦﻴـﻤﻫ ﻪـﺑ
ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
1. ﻣ زا ﻲـﺧﺮﺑ ﻪﻛ نﺎﻨﭼ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ ﺆ
ـﻔﻟ ﺎ ﻪﺘـﺷاد نﺎـﻴﺑ ن ﺪـﻧا
) ، لﺪـﻋ 1389
، ص 244 ؛
،ﻲﻣﺎﻣا 1387
، ص 429 (،
رد
،ﻊﻴﺒﻣ يدﺎﻳز ضﺮﻓ راﺪﻳﺮﺧ زا ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗدﺎﻳز ﻪﭼﺮﮔا ﻊﻴﺒﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﺮﺑ و ﺪﻨﻜﻧ ﺖﺟﺎﺣ ﻊﻓر ﺪﺷﺎﺑ ﻊﻴﺒﻣ ﺪﻳﺮﺧ زا وا دﻮﺼﻘﻣ فﻼﺧ
. اﺬﻟ ﺰـﻠﻣ و يو ﻪﺑ ﺦﺴﻓ ﻖﺣ نداﺪﻧ م
ﺮﺑ ﻊﻴﺒﻣ يدﺎﻳز ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻦﻤﺛ ﻪﻳدﺎﺗ ﻪﺑ وا ندﺮﻛ و داﺮـﻓا ﻲﻗﻮـﻘﺣ يدازآ ﻞﺻا و ﻲﻠﻛ لﻮﺻا فﻼﺧ
ﻘﻌﻧا يدازآ ﻞﺻا ﻲﻣ دادراﺮﻗ دﺎ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻢﻫ ﺮﻫ ﻦﻴﻨﭼ دﺎﻳز ترﻮﺻ رد ﺪﻨﭼ
ي ﻪـﺑ ﻂـﻘﻓ هدﺎﻣ ﻦﻳا ،ﻊﻴﺒﻣ
ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻣ ﺦﺴﻓ رﺎﻴﺧ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ،هداد ﺦﺴﻓ ﻖﺣ ﻊﻳﺎﺑ ﻪﻓﺎﺿا
دﻮـﺼﻘﻣ فﻼـﺧ ﻊﻴﺒﻣ
وا ﺖﺳا رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻻﺎﻛ عﺎﻴﺘﺑا زا .
ﺖـﺳا ﻒـﺻو ﺎﻳ طﺮﺷ ﻒﻠﺨﺗ رﺎﻴﺧ نﺎﻤﻫ رﺎﻴﺧ ﻦﻳا .
ﺮـﻫ
ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻣ دﻮﺳ ﻪﺑ ﻊﻴﺒﻣ ندﻮﺑ دﺎﻳز ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻞﺻا ﺪﻨﭼ
، نآ فﻼﺧ تﺎﺒﺛا ترﻮﺻ رد ﺮﮕﻣ .
د - هدﺎﻣ ﻢﻜﺣ 149
ﺖﺒﺛ نﻮﻧﺎﻗ
هدﺎﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ 149
ﺖﺒﺛ نﻮﻧﺎﻗ :
» ﺎﻌﻣ درﻮـﻣ ﻦﻴـﻌﻣ ﺖﺣﺎـﺴﻣ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﻲﻜﻠﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ راﺮـﻗ ﻪـﻠﻣ
ﻲﻣ ﻊﻔﻨﻳذ ،دراد ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻪﻓﺎﺿا دﻮﺷ مﻮﻠﻌﻣ ًاﺪﻌﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ار ﻲﻓﺎـﺿا ﺖـﻤﻴﻗ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺮﻳﺎﺳ و لﺎﻘﺘﻧا ﺪﻨﺳ ﻦﻴﻟوا رد جرﺪﻨﻣ شزرا و ﻊـﻳدﻮﺗ ﺖـﺒﺛ قوﺪﻨـﺻ ﻪـﺑ ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ يﺎﻫ
ﺪﻳﺎﻤﻨﺑ ار دﻮﺧ ﺪﻨﺳ حﻼﺻا يﺎﺿﺎﻘﺗ
«.
هﻮﺤﻧ و هدﺎﻣ ﻦﻳا ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ درﻮﻣ رد ﺑ ﺶﻃﺎﺒﺗرا
ﺎ هدﺎـﻣ ود 355 و 384 ق . ﺚـﺤﺑ م يﺎـﻫ
ﻲﻤﻧ لﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ حﺮـﻄﻣ ﺚـﺣﺎﺒﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ًﺎﻓﺮﺻ و ﺪﺠﻨﮔ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻜﻠﻣ ،هدﺎﻣ ﻦﻳا ﻖﺒﻃ ددﺮـﮔ ﻒـﺸﻛ ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ زا ﺲـﭘ و دﻮـﺷ ﻪـﺘﺧوﺮﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﺪﻨﺳ
ﻲﻣ راﺪﻳﺮﺧ ،دراد ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻪﻓﺎﺿا ﻪـﺑﺎﻣ ﺖﺧادﺮﭘ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦـﻤﺛ توﺎـﻔﺘﻟا رد نآ ﻊـﻳدﻮﺗ و يدادراﺮـﻗ
،ﺖﺒﺛ قوﺪﻨﺻ ﺪـﻳﺎﻤﻨﺑ ار دﻮـﺧ ﺪﻨـﺳ حﻼﺻا يﺎﺿﺎﻘﺗ
. هدﺎـﻣ ﻖـﻓو ﻪـﻛ ﻲﻟﺎـﺣرد 355
ق . ﻪﻓﺎـﺿا م
ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ ﺖﺣﺎﺴﻣ .
ور ﻦﻳا زا
، و ضرﺎﻌﺗ رﻮﺑﺰﻣ هدﺎﻣ ود ﻦﻴﺑ دراد دﻮﺟو تﺮﻳﺎﻐﻣ
.
ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﺧﺮﺑ رﻮﺑﺰﻣ هدﺎﻣ ﻲﻳاﺮﺟا وﺮﻤﻠﻗ درﻮﻣ رد :
ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻜﻠﻣ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ هدﺎﻣ دﺎﻔﻣ ـﺳ
ﺪﻨ
ﻲﻣ ﻪﺘﺧوﺮﻓ
،دﻮﺷ هﺪﻋﺎﻗ ﺎﻣا نﻮﻧﺎﻗ هدﺎﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ يا ﻲـﺘﺣ و ﻪﺑﺎـﺸﻣ تﻼﻣﺎﻌﻣ رد هدﺮﻛ لﺎﻤﻋا راﺬﮔ
1 . رد هﺎﻣ رذآ رد رﻮﻧ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺮﺘﺴﮔداد تﺎﻀﻗ ﻲﻳﺎﻀﻗ ﺖﺴﺸﻧ 1390
ﻪـﻨﻳﺰﮔ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺖﻳﺮﺜﻛا
سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺬﺧا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻴﻣز ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ،ﺖﻟاﺪﻋ ياﺮﺟا ﺖﻬﺟ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪـﺑ دﺎﻨﺘـﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺖﻴﻠﻗا
هدﺎﻣ 384 ﻲﻣ راﺪﻳﺮﺧ و ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺑ لﺎﻣ هدﺎﻳز ﺪﻨﻛ در هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻪﺑ ار يدﺎﻳز سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻚﻤﻛ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
.
ﺖﺳا لﺎﻤﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﺰﻴﻧ لﻮﻘﻨﻣ لاﻮﻣا رد )
نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1386 ص ، 128 .(
زا ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﻴﺗﺎﺳا
هدﺎﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺎﺑ 149
هدﺎﻣ ﺖﺒﺛ نﻮﻧﺎﻗ 355
ـﺴﻧ ﻲﻧﺪـﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺦ
) ،يدوﺮـﮕﻨﻟ يﺮـﻔﻌﺟ
1378
، ص 156 .(
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ هدﺎﻣ ناﻮﺗ
149 ﻦﻳا ار ﻪـﺑ ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻪﻓﺎﺿا ،ًﻻﻮﺻا ﻪﻛ دﻮﻤﻧ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﻧﻮﮔ
دراد ﻖﻠﻌﺗ ﻊﻳﺎﺑ
، اﺮﻳز ﻲﻤﻧ ﻊﻴﺒﻣ ءﺰﺟ و هدﻮﺒﻧ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ رد ﻞﺧاد و ﺪﺷﺎﺑ
ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ يﺎـﺿر نوﺪـﺑ ،
ﻲﻤﻧ ﻚﻟﺎﻣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ناﻮﺗ
وا د ار نآ فﺮﺼﺗ هزﺎﺟا يﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺮﻬﻗ ﻪﺑ و ﺖﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ ﺶﻜﻠﻣ ﺮﺑ ار دا
.
،رﻮﺑﺰﻣ هدﺎﻣ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻪﺑ
و هدﺮـﻛ ﺐﺣﺎﺼﺗ ار وا ﻚﻠﻣ ﻊﻳﺎﺑ يﺎﺿر نوﺪﺑ هداد هزﺎﺟا ﻪﻴﻟا
ﺪﻫاﻮﺨﺑ ار ﺪﻨﺳ حﻼﺻا .
ﻢﻫ هﺪﻴـﺳر ﺖﺒﺛ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﺠﻣ ﻲﻛﻼﻣا درﻮﻣ رد ًﺎﻓﺮﺻ هدﺎﻣ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭼ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . ـﺑ ﻪـﻛ ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺜﺘـﺳا ﻢﻜﺣ ﻚﻳ نآ رد جرﺪﻨﻣ ﻢﻜﺣ ﺎﺗ هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ دراﻮﻣ ﻦﻳا ،ور ﻦﻳا زا ﺎ
ﻋاﻮﻗ ﺖﺳا رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﻠﻛ لﻮﺻا و ﺪ
، اﺬﻟ رﺪﻗ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا مﺎﻜﺣا ﺮﻳﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ نآ ﻦﻘﻴـﺘﻣ
) هﺪﺷ ﺖﺒﺛ كﻼﻣا (
داﺪﻧ يﺮﺴﺗ كﻮﻜﺸﻣ دراﻮﻣ ﻪﺑ و دﻮﻤﻧ ﺎﻔﺘﻛا .
ﺖـﺒﺛ كﻼـﻣا هدﺎـﻣ ﻦﻳا ﻢﻠﺴﻣ رﺪﻗ
و هﺪـﺸﻧ ﺖﺒﺛ كﻼﻣا ﻻوا اﺬﻟ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻪﻓﺎﺿا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ رد ﻲـﺘﺣ
و ﺖـﺒﺛ نﺎـﻳﺮﺟ
ﻧﺎﺛ ﺖﺣﺎﺴﻣ يﺮﺴﻛ ًﺎﻴ )
ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﻚﻠﻣ هاﻮﺧ ﺪﺷﺎﺒﻧ هاﻮﺧ و
( جرﺎـﺧ هدﺎـﻣ ﻦﻳا لﻮﻤﺷ هﺮﻳاد زا
داﻮﻣ وﺮﻤﻠﻗ رد و ﺖﺳا 355
، 384 و 385 ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ دﺮﻴﮔ
. ﻢﻫ هدﺎﻣ نﻮﭼ ﻦﻴﻨﭼ 149
ﻚﻳ
هدﺎﻣ ﺦﺴﻧ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ،ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا ﻢﻜﺣ 355
ﻲـﻤﻧ ﺢﻴﺤـﺻ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ هدﺎـﻣ ﻦﻳا ﻂﺳﻮﺗ ﺪـﺳر
.
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻮﻣ دا 149 و 355 ﻊﻤﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻨﺘـﺴﻫ
. و زوﺎـﺠﺗ ﻊـﻓر ﻪـﺑ ﻊـﺟار ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗ ﻪـﺤﻳﻻ ناﺮـﺒﺟ
بﻮﺼﻣ كﻼﻣا ﻪﺑ هدراو ترﺎﺴﺧ 27
/ 9 / 1358 ود طﺎـﺒﺗرا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ دراﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هدﺎـﻣ
رﻮﻛﺬﻣ ﺖﺳا )
،نﺎﻳﺮﻜﻔﺗ 1387
، ص 51 .(
ﻦﻴﺑ ﻊﻴﺑ نﻮﻴﺴﻧاﻮﻨﻛ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻻﺎﻛ ﻲﻠﻠﻤﻟا
1980 ﻦﻳو
ﺪﻨﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ 2
هدﺎﻣ 52 ﻦﻴﺑ ﻊﻴﺑ نﻮﻴﺴﻧاﻮﻨﻛ ﻻﺎـﻛ ﻲﻠﻠﻤﻟا
» ﺶﻴـﺑ ار ﻻﺎـﻛ هﺪﻨـﺷوﺮﻓ ﺮـﮔا زا ﺮـﺗ
ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻣ ترﻮﺻ ﻦﻳا رد ،ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻢﻴﻠﺴﺗ هﺪﺷ ﻦﻴﻌﻣ دادراﺮﻗ رد ﻪﻛ ﻲﻧاﺰﻴﻣ ار ﻲﻤﻴﻠـﺴﺗ راﺪﻘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻳﺎﻤﻧ عﺎﻨﺘﻣا ﻲﻓﺎﺿا راﺪﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ زا ﺎﻳ ﺪﻨﻛ ﺖﻓﺎﻳرد .
ﺎﻳ مﺎﻤﺗ يﺮﺘﺸﻣ ﺮﮔا ﻲﻓﺎـﺿا راﺪـﻘﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ
ﺖﻓﺎﻳرد ار ﺑ وا ،ﺪﻨﻛ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺖﺧادﺮﭘ ار نآ يﺎﻬﺑ يدادراﺮﻗ خﺮﻧ ﻖﻓو ﺪﻳﺎ
1.«
1. “If the seller delivers as quantity of goods greater than that provided for in the contract, the buyer may delivery or refuse to take delivery of the excess quantity. If the buyer takes delivery
ﺶﻴﺑ ﺪﻘﻋ رد رﻮﻛﺬﻣ راﺪﻘﻣ زا ﻊﻴﺒﻣ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ،قﻮﻓ هدﺎﻣ دﺎﻔﻣ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ ﺮﻴﺨﻣ يﺮﺘﺸﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ
ﺖﺳا ﺪـﻳﺎﻤﻧ هدﺎﻋا ﻊﻳﺎﺑ ﻪﺑ ار نآ ﺎﻳ دﺮﻳﺬﭙﺑ ار دازﺎﻣ ﻪﻛ .
ﻢـﻫ ﺪـﺼﻗ يﺮﺘـﺸﻣ ﻪـﻛ ﻲﺗرﻮـﺻ رد ﻦﻴـﻨﭼ
ا يو ﻪﺑ نﻮﻧﺎﻗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار دازﺎﻣ شﺮﻳﺬﭘ زا ﻲـﺸﺨﺑ ًﺎﻓﺮـﺻ ﺎـﻳ مﺎـﻤﺗ ﺎـﺗ ﺖﺳا هداد ار هزﺎﺟا ﻦﻳ
ﺪﻨﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ار ﺪﻳاز راﺪﻘﻣ .
ﺑ ﻪ رد جرﺪـﻨﻣ سﺎـﻨﺟا ﺪـﻳﺎﺑ يﺮﺘﺸﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺟﻮﻣ ﻊﻴﺒﻣ ﺾﺒﻗ زا راﺪﻳﺮﺧ عﺎﻨﺘﻣا ﻪﻛ يدراﻮﻣ ﺰﺟ
دﺮﻳﺬﭙﺑ ار دادراﺮﻗ .
ﻊـﻴﺒﻣ شﺮﻳﺬﭘ زا عﺎﻨﺘﻣا ﻦﻴﺑ ﺖﺳا ﺮﻴﺨﻣ راﺪﻳﺮﺧ ،ﻊﻴﺒﻣ دﺎﻳدزا ترﻮﺻرد ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻛ ﺎﻳ ﺾﻌﺑ ﺬﺧا ﺎﻳ ﻻﺎﻛ ﻞ
. از راﺪـﻘﻣ لﻮﺒﻗ زا راﺪﻳﺮﺧ ﺮﮔا ـﻳ
ـﺴﻣ ﻊﻳﺎـﺑ ،دزرو يراددﻮـﺧ ﻻﺎـﻛ ﺪ وﺆ
ل
ﺖﺳا هﺪﺷ دراو راﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺗرﺎﺴﺧ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ .
ﻢﻫ ﻲﻓﺎـﺿا راﺪﻘﻣ ﻢﻴﻠﺴﺗ ﺮﮔا ،ﺪﻳﺎﻤﻧ هدﺎﻋا ار ﻊﻴﺒﻣ يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ ًﺎﻓﺮﺻ ﺪﻧاﻮﺘﻧ يﺮﺘﺸﻣ ﺮﮔا ،ﻦﻴﻨﭼ
ﻲـــﺳﺎﺳا ﺾـــﻘﻧ ﻚـــﻳ ﻲـــﻣ يﺮﺘـــﺸﻣ ،دﻮـــﺷ بﻮـــﺴﺤﻣ1
دادراﺮـــﻗ ﺪـــﻧاﻮﺗ ﻛ ﺦـــﺴﻓ ار
ـــﻨ ﺪ
Dmatto, 2004, p245) ﻪـﻣﺎﻧرﺎﺑ ﻚـﻳ ًﺎﻓﺮـﺻ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺪﻨﻧﺎﻣ(
2يا ﻞـﻳﻮﺤﺗ ﺮﺘـﺸﻣ ي
ﻲﻣ ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار ﻊﻴﺒﻣ ﻞﻛ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ ﻪﻣﺎﻧرﺎﺑ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻦﻤﺛ و ﺪﻨﻛ
ﻊـﻴﺒﻣ ﻞﻛ ياﺮﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ
ددﺮﮔ ﺖﺧادﺮﭘ .
ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﻲﺳﺎﺳا ﺾﻘﻧ ﻚﻳ ﻲﻓﺎﺿا راﺪﻘﻣ ﻢﻴﻠﺴﺗ ﺮﮔا ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﺪﻫﺪﻧ
دﻮـﺟو ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻳ
ﻲﻣ وا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻻﺎﻛ شﺮﻳﺬﭘ ﻪﺑ مﺰﻠﻣ راﺪﻳﺮﺧ يرﺎﺠﺗ ﻪﻳور ﻦـﻳا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ار ﻲﺗرﺎﺴﺧ عﻮﻧ ﺮﻫ ﺪﻧاﻮﺗ
هﺪﺷ ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺮﻣا ﺖﺳا
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ، Kritzer, 1998, p382)
.(
ﻲﻣ لﺰﻨﺗ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ دﺎﻘﻌﻧا زا ﺪﻌﺑ ﻻﺎﻛ ﺖﻤﻴﻗ ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ،ًﻻﻮﺻا ﻲﻣ ﺐﻴﻏﺮﺗ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ،ﺪﺑﺎﻳ
ﺎـﺑ ﺎـﺗ دﻮﺷ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺶﻴﺑ ﻦﻤﺛ ﺶﻴﺑ ار ﻊﻴﺒﻣ ،اﺬﻟ و ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺐﺴﻛ ار يﺮﺗدﺎﻳز ﺖﻌﻔﻨﻣ ،ﺮﺗ دادراﺮﻗ رد ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ زا ﺮﺗ
يﺮﺘﺸﻣ ﻞﻳﻮﺤﺗ ،هﺪﺷ ﻦﻴﻌﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ
)
،رﻮﭘ باراد 1374
، ص 232 .(
اﺮﻳز نﻮﻧﺎﻗ ﻖﺑﺎﻄﻣ )
ﺪﻨﺑ 2 هدﺎـﻣ 52 ( ،
ـﻬﺑ يدادراﺮﻗ خﺮﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،دﺮﻳﺬﭙﺑ ار ﻻﺎﻛ ﻲﻓﺎﺿا راﺪﻘﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﺎﻳ مﺎﻤﺗ راﺪﻳﺮﺧ ﺮﮔا نآ يﺎ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﻳدﺄﺗ ار .
ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻣ ﻼﻣﺎﻌﺘﻣ
ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﺮﻛ طﺮﺷ ار نآ فﻼﺧ ن .
دﺎﻳز رد ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ ي
راﺪﻳﺮﺧ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ يدراﻮﻣ رد ،ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا دﻮﻤﻧ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﻊﻴﺒﻣ
of all or part of the excess quantity, he must pay for it at the contract rate”.
1. Fundamental Breach 2. Bill of Lading
