،قﻮﻘﺣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ هرود ،ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﺔﻠﺠﻣ
38 ةرﺎﻤﺷ ، 2
، ﺎﺗ ﺎﺘﺴﺑ ن 1387 تﺎﺤﻔﺻ ، 324 - 315
يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر
ﻲﻤﻳﺮﻛ سﺎﺒﻋ ∗∗∗∗
رﺎﻴﺸﻧاد ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ هوﺮﮔ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد
مﻼﺳا ﻦﻴﻌﻣ ﺪﻤﺤﻣ
يﺮﻜﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﻪﺘﺷر ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
)ﺗ ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎ :
28 / 1 / 1387 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
9 / 2 / 1387 (
هﺪﻴﻜﭼ :
هدﺎﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ 774
ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ :
» ﻞـﻃﺎﺑ ،ﺖﻌﻔﻨﻣ و ﻦﻳد ﻦﻫر و ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ ﺪﻳﺎﺑ نﻮﻫﺮﻣ لﺎﻣ
ﺖﺳا . « هدﺎﻣ ﻖﺒﻃ ﺰﻴﻧ و 772
:
» ﺾﺒﻗ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ نﻮﻫﺮﻣ لﺎﻣ ...
دﻮﺷ هداد .«
ﻲﺗﻼﻜﺸﻣ ﻪﻛ هدﺎﻣ ود ﻦﻳا
هدروآ ﺪﻳﺪﭘ يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر ﻪﻨﻴﻣز رد ار ا رد ﻲﻬﻘﻓ رﻮﻬﺸﻣ ﻪﻳﺮﻈﻧ زا ،ود ﺮﻫ ،ﺪﻧا
ﺖﻴﻌﺒﺗ بﺎﺑ ﻦﻳ
هدﺮﻛ ﺪﻧا . ﺎﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺲﻴﺳﺄﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ ،لﺎﺣ ﻦﻳا
» يﺮـﻜﻓ لاﻮـﻣا ﻦﻫر «
ﺞﻳوﺮـﺗ رد
يرﺎﺠﺗ رد نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ و ناﺪﻨﻣﺮﻨﻫ و ﻦﻴﻋﺮﺘﺨﻣ ﻖﻳﻮﺸﺗ و ترﺎﺠﺗ هﺪﻳا ﻪﺿﺮﻋ و يزﺎﺳ
رﺎـﺛآ و ﺎـﻫ
ﻲﻣ دﻮﺧ يﺮﻨﻫ و يﺮﻜﻓ ﺪﻨﻤﺷزرا ود ﻦﻳا ﻲﻧﺎﺒﻣ رد ﺎﺗ ﺖﺷاد نآ ﺮﺑ ار ﺎﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻧاﻮﺗ
،هدﺎﻣ
ﻢﻳزادﺮﭙﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻊﺒﺘﺗ و ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ .
يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو :
ﻦﻫر - يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا -
ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ - نﻮﻫﺮﻣ لﺎﻣ ﺾﺒﻗ -
عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ ﻪﻗرو .
ﺲﻛﺎﻓ∗
: 66409595
Email: [email protected]
ﺮﺸﺘﻨﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﺮﮕﻳد زا عﻼﻃا ياﺮﺑ هﺪﺷ
ﺪﻴﻨﻛ هﺎﮕﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ ﻪﺤﻔﺻ ﻪﺑ ،ﻪﻠﺠﻣ ﻦﻴﻤﻫ رد هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻦﻳا زا .
316
قﻮﻘﺣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 2 ، ﺎﺗ ﺎﺘﺴﺑ ن 1387
ﻪﻣﺪﻘﻣ
1 . ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻪﺻﺮﻋ رد ﻪﺘﻜﻧ ،يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
يﺮﻜﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺚﺤﺑ زا ﺶﻴﺑ ﻪﻛ يا
يرﺎﺠﺗ ﺚﺤﺑ ،ﺖﺳا هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﻴﻤﻫا ﻣ قﻮﻘﺣ ﻦﻳا يزﺎﺳ
ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . اﺮﻳز ﻪﺑ ،قﻮﻘﺣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺎﺗ
ﻲـﻌﻗاو هﺎـﮕﻳﺎﺟ و شزرا ،ﺪﻧﺮﻴﮕﻧ راﺮﻗ يرﺎﺠﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﺖﻬﺟ رد يراﺰﺑا ناﻮﻨﻋ دﺮﻛ ﺪﻨﻫاﻮﺨﻧ اﺪﻴﭘ زوﺮﻣا يﺎﻴﻧد رد ار دﻮﺧ .
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺒﻧ ،يﺮﻜﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻊﻗاو رد
ﻪﻠﻴـﺳو ،قﻮﻘﺣ ﻦﻳا ﻪﻜﻠﺑ دﻮﺷ ﻪﺘﺴﻳﺮﮕﻧ فﺪﻫ ﻚﻳ ـﻬﺟ رد ﺖـﺳا يا
ﺢﻄـﺳ رد ﺶـﻧاد ءﺎـﻘﺗرا ﺖ
ﻪـﺑ ،قﻮـﻘﺣ ﻦـﻳا زا ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﺮﮔا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺎﻫرﻮﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﻪﺑ ﻚﻤﻛ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻲﻧاﺪﻨﭼ شزرا ،دﻮﺧ يدﻮﺧ ﻪﺑ ،دﻮﺸﻧ ﻲﻬﺘﻨﻣ دﻮﺧ بﻮﻠﻄﻣ فﺪﻫ .
ﻪﺑ لﺎـﺜﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻞﻴﺼـﺤﺗ ﺎﻓﺮـﺻ ،دراد يﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺖـﻴﻤﻫا ،عاﺮﺘﺧا ﻚﻳ ﺐﺣﺎﺻ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ ،تﺎﻋاﺮﺘﺧا ﻪﻨﻴﻣز رد عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ يرﺎﺼﺤﻧا و هﮋﻳو قﻮﻘﺣ ﻚﻳ
) Patent
ﻲﻤﻧ (
يرﺎـﺠﺗ ﻪﻜﻠﺑ ﺪﺷﺎﺑ و يزﺎـﺳ
و ﻲﻗﻮـﻘﺣ هﺎﮕﻳﺎﺟ ءﺎﻘﺗرا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا عاﺮﺘﺧا ﻚﻳ زا ﻪﺘﻓﺮﮔ تﺄﺸﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ هدﺮﺘﺴﮔ ﻪﺿﺮﻋ ﻲﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد تﺎﻋاﺮﺘﺧا و تارﺎﻜﺘﺑا يدﺎﺼﺘﻗا دﻮﺷ
.
زا ،عاﺮـﺘﺧا ﻖﺣ ﺐﺣﺎﺻ ﺎﻳ عﺮﺘﺨﻣ ﻚﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﺷور ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ هﺮـﻬﺑ ياﺮـﺑ
زا يرادﺮـﺑ
ﻪﺒﻨﺟ شﻼﺗ يدﺎﻣ يﺎﻫ ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ،ﻪـﻌﻣﺎﺟ مﻮـﻤﻋ ﻪـﺑ ﺎـﻬﻧآ ﻪـﺿﺮﻋ ياﺮـﺑ ﺰـﻴﻧ و ،دﻮـﺧ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يا ﻲﻣ ﺖﻔﮕﻨﻫ يرﺎﺠﺗ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ
هﺪﻳا يزﺎﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ تﻻﻮﺼﺤﻣ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺧ يﺎﻫ
هﺪﻳا ﻦﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا هﺪﺷ ﺪﻨﻛ ﻪﺿﺮﻋ دﻮﺧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ هﻮﺒﻧا ﻲﺤﻄﺳ رد ار ﺎﻫ
. ﻦﻳا رد ﻪـﻛ ﺖﺳا ﺖﻬﺟ
ﻢﻫاﺮـﻓ ﺖﻬﺟ رد ﺪﻳﺎﺑ ،يراﺪﻜﻧﺎﺑ مﺎﻈﻧ و ﻲﻜﻧﺎﺑ قﻮﻘﺣ رﺎـﻴﺘﺧا رد ياﺮـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﻣ يﺮﺘﺴـﺑ يزﺎـﺳ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻦﺘﺷاﺬﮔ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺖﻟﺎﺧد ،ﻪﻘﻴﺛو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ شﺮﻳﺬﭘ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد مزﻻ يﺎﻫ
. رد ،ﻊﻗاو
ﻚﻧﺎﺑ و يرﺎﺒﺘﻋا تﺎﺴﺳﺆﻣ زا رﺎﺒﺘﻋا و ماو ﺬﺧا ﺖﻬﺟ ،نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺰﻴﻧ و ﻦﻴﻋﺮﺘﺨﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ﺎﻫ
ﻪﻘﻴﺛو ﻦﻴﻋﺮـﺘﺨﻣ ﺮـﮔا ﻪـﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﺪﻧراﺪﻧ رﺎﻴﺘﺧا رد دﻮﺧ ﻒﻴﻟﺄﺗ ﻖﺣ ﺎﻳ عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ ﺰﺟ يا ،لوا ﻪـﺟرد رد ،ﺪﻧﻮـﺷ ﻞـﺋﺎﻧ رﺎﺒﺘﻋا و ماو ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﺑ ،دﻮﺧ عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ ﻦﺘﺷاﺬﮔ ﻪﻘﻴﺛو ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﻧ رد و ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ موﺮـﺤﻣ ،ﺪـﻳﺪﺟ يروﺎـﻨﻓ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ،ﻦﻳا ﻌﺑ ﻪﺟرد يرﺎﺠﺗ و ﻪﺿﺮﻋ زا ﻦﻴﻋﺮﺘﺨﻣ ،ﺪ هﺪﻳا يزﺎﺳ
ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ دﺮﺴﻟد ،دﻮﺧ ﺪﻴﻔﻣ يﺎﻫ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲﻣ ،يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر ﻪﻨﻴﻣز رد نﺎﻜﻣا دﺎﺠﻳا ﻪـﺿﺮﻋ و ﺖـﺒﺛ ﻪـﺑ ﻦﻴﻋﺮـﺘﺨﻣ ﻖﻳﻮﺸـﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
هﺪﻳا و تﺎﻋاﺮﺘﺧا هﺮﻬﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻳا زا ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺪﻨﻣ دﻮﺷ ﺪﻨﻣدﻮﺳ تﺎﻋاﺮﺘﺧا ﻦ
.
2 . ﺎﺑ ناﺪﻘﻓ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ،يﺮـﻜﻓ لاﻮـﻣا ﻦﻫر ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺺﻧ
هرﺎـﭼ ﻪـﺑ ﻚﺴـﻤﺗ ﺰـﺟ يا
دراﺪﻧ دﻮﺟو صﺎﺧ لاﻮﻣا ﻦﻳا ﻦﻫر ﻢﻜﺣ ندﻮﻤﻧ ﻦﺷور رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻦﻫر ﻪﺑ ﻊﺟار مﺎﻋ تارﺮﻘﻣ .
رد
ود ،نﻮﻧﺎـﻗ ﻦـﻳا مﻮـﺳ بﺎـﺑ زا ﻢﻫﺪﺠﻫ ﻞﺼﻓ ﻲﻨﻌﻳ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﺼﻓ رد و ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ لوا ﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ ود ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ رﺮﻘﻣ ﻲﻠﻛ طﺮﺷ يﺮـﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر ﻪﻨﻴﻣز رد يﺪﺟ ﻲﻌﻧﺎﻣ ،
يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر
317
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺪﻧﻮﺷ
. ﻦﻴﻟوا هدﺎﻣ رد ﻪﻛ طﺮﺷ 774
ﻦﻴـﻌﻣ ﻦﻴـﻋ ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳا
هدﺎﻣ رد ﻪﻛ ،طﺮﺷ ﻦﻴﻣود و ،نﻮﻫﺮﻣ لﺎﻣ ندﻮﺑ 772
ﻦﻴـﻋ ﺾﺒـﻗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ
ﻲﻣ ﻪﻧﻮﻫﺮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
.
3 . ﺎﺑ ،ﺖﺳا قﻮﻓ طﺮﺷ ود ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﻦﻫر ﺚﺤﺑرد ﻪﻛ
،يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا اﺪـﺘﺑا رد
ﺪـﻳﺎﺑ زا طﺮـﺷ
ﺖﻔﮔ ﻦﺨﺳ ﻦﻫر درﻮﻣ لﺎﻣ ندﻮﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ )
ﺚﺤﺒﻣ ﺖﺴـﺨﻧ ( ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ طﺮـﺷ نﻮـﻣاﺮﻴﭘ هﺎـﮕﻧآو
دﻮﻤﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻧﻮﻫﺮﻣ ﻦﻴﻋ ﺾﺒﻗ )
مود ﺚﺤﺒﻣ .(
ﺖﺴﺨﻧ ﺚﺤﺒﻣ -
ﻦﻫر درﻮﻣ لﺎﻣ ندﻮﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ طﺮﺷ و يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر
4 . هدﺎﻣ يﺎﺸﻧا هﻮﺤﻧزا 774
ﻲﻣ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻦﻴﻨﭼ دﻮﺷ
ﻧﺎﻗ ﻪﻛ نﻮ
،راﺬﮔ عﻮـﺿﻮﻣ ندﻮـﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ
ار ﻦﻫر زا ﺪﻘﻋ نﺎﻛرا داﺪﻤﻠﻗ نآ ﺖﺤﺻ طﺮﺷو ﻦﻫر
هدﻮﻤﻧ ﺖﺳا . ﺎﺑ ،هدﺎـﻣ ﻦـﻳا ﻢـﻜﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
،يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر نﺎﻜﻣا درﻮﻣ
ﺪﻳدﺮﺗ ﻲﻣراﺮﻗ دﺮﻴﮔ . رد ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ وﺪﺑ
،ﺮﻣا ﻦﻴﻋ طﺮﺷ
درﻮﻣ ندﻮﺑ ﻦﻴﻌﻣ ار ﻦﻫر
رد ﺪﻘﻋ ﻦﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﻢﻴﻳﺎﻤﻧ ﻲﺳرﺮﺑ
) ﺪﻨﺑ ﺖﺴﺨﻧ ( ﺎﺗ توﺎﻀـﻗ
ار ﺟ نﺎﺳآ يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر ﻪﺑ ﻊ ﺮﺗ
ددﺮﮔ ) مودﺪﻨﺑ .(
ﺪﻨﺑ ﺖﺴﺨﻧ - ﻦﻫر درﻮﻣ لﺎﻣ ندﻮﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ موﺰﻟ ﻞﻳﻻد ﻲﺳرﺮﺑ
5 . هدﺎﻣ ﺺﻧ ﺮﺑاﺮﺑ 774
ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ :
» و ﻦـﻳد ﻦـﻫر و ﺪـﺷﺎﺑ ﻦﻴـﻌﻣ ﻦﻴـﻋ ﺪـﻳﺎﺑ نﻮـﻫﺮﻣ لﺎﻣ
ﺖﺳا ﻞﻃﺎﺑ ،ﺖﻌﻔﻨﻣ
« . ـﻛ ﺖﻴﻌﺒﺗ ﻲﻬﻘﻓ رﻮﻬﺸﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ هدﺎﻣ ﻦﻳا ﻪﺘـﺳد ﻦـﻫر ،ﺖـﺳا هدﺮ
ﻲﻣ مﻼﻋا ﺢﻴﺤﺻ ﺮﻴﻏ ار لاﻮﻣا زا ﻲﻤﻴﻈﻋ ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و دراد
» ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ
« نﺎﻤﻫ ، ﻪـﻛ رﻮـﻃ
ﻪﺘﺧﺎﺳ نﺎﺸﻧﺮﻃﺎﺧ ﻲﻧﺪﻣ قﻮﻘﺣ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ زا ﻲﻀﻌﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ ،ﺪﻧا
لاﻮـﻣا ﻦـﻫر ﻪـﻛ ﺪﺳر
ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻜﻤﻣ ﺮﻴﻏ ،ﻲﻠﻔﻗﺮﺳ و ﻒﻴﻟﺄﺗ ﻖﺣ ﺮﻴﻈﻧ يدﺎﻣ ﺮﻴﻏ
) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1364
، ش 353
.(
د ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﻦﻫر درﻮﻣ ندﻮﺑ ﻦﻴﻋ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻴﻟد هﺪﻤﻋ ﻪﻴﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ر رﻮﻬﻇ و عﺎﻤﺟا يﺎﻋدا ،دﻮﺷ
ﻲﻣ صﻮﺼﻧ ﺪﺷﺎﺑ
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1382
، ص 420
.(
6 . تﺎﻳاور زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻳﺎﺑ لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ
"
مﺎﻋ
"
و هدﻮﺑ ﺮﻫ ار ﻲﻟﺎـﻣ عﻮﻧ رد
ﺮـﺑ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . مﻼﺴﻟا ﻪﻴﻠﻋ قدﺎﺻ مﺎﻣا زا ﻪﻛ ﻲﺘﻳاور ﺖﺳا ﻞﻴﺒﻗ ﻦﻳا زا ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻞﻘﻧ
:
"
ﻦـﻣ ﻖﺛﻮﺘـﺳا
ﺎﻣ ﻚﻟﺎﻣ ﺖﻌﻄﺘﺳا
"
) ، ﻲﻠﻣﺎﻌﻟاﺮﺤﻟا 1417
ص،
38
رد.(
،ﻊﻗاو ﻆـﻔﻟ ﺮـﺑ ﺖﻳاور ﻪﻴﻜﺗ
"
لﺎـﻣ
"
ﻲـﻣ ﻪـﻧ ﺪـﺷﺎﺑ
"
ﻦﻴﻋ
"
. ،ﻒﺻو ﻦﻳا ﺎﺑ ﺮﻇﺎﻧ لﻻﺪﺘﺳا
ﺮﺑ رﻮﻬﻇ ﺖﻟﻻد ﺎـﺑ ﻦـﻫر درﻮﻣ لﺎﻣ ندﻮﺑ ﻦﻴﻋ موﺰﻟ ﺮﺑ صﻮﺼﻧ
اﺮﻳز ،ﺖﺳا ﻪﺟاﻮﻣ لﺎﻜﺷا ﺎﺑ
ﻫر ﺢﻳﺮﺻ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ هﺪﺷﺮﻛذ ﺖﻳاور دﻮﺟو ار ﻲﻟﺎﻣ عﻮﻧﺮﻫ ﻦ
درﻮـﻣ
318
قﻮﻘﺣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 2 ، ﺎﺗ ﺎﺘﺴﺑ ن 1387
،ﺖﺳا هدادراﺮﻗ شﺮﻳﺬﭘ ﺮﻫﺎﻇ ﻪﺑ لﻻﺪﺘﺳا
،صﻮﺼﻧ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ يدرﻮﻣ
و 1
زا ﺎـﺑ ﺮـﮕﻳد فﺮﻃ
دﻮﺟو و ﺖﻳاور
،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺖﻨﺳ
،عﺎﻤﺟا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ عﻮﺟر ﻲﻣ ﻪﺟو زا ﻲﻟﺎﺧ
2ﺪﺷﺎﺑ .
7 . لﺎﺳ رد ﺰﻴﻧ ﺎﻣ ﺮﺻﺎﻌﻣ ﻲﻧﺪﻣ نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ هﺪﻧزرا شﻼﺗ ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﻲﻟاﻮـﻣا ﻦﻫر ﻪﻨﻴﻣز رد يا
ﻛ هداد مﺎﺠﻧا ،ﺖﺳا ﺪﻳدﺮﺗ درﻮﻣ ﺎﻬﻧآ ندﻮﺑ ﻦﻴﻋ ﻪ هدﻮﻤﻧ ﺶﺷﻮﻛ دﻮﺧ ﻢﻬﺳ ﻪﺑ ﻚﻳ ﺮﻫ و ﺪﻧا
ﺎـﺗ ﺪـﻧا
ﺪﻧرادﺮﺑ دﻮﺧ هار ﺮﺳ زا يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ دﻮﺟﻮﻣ تﻼﻜﺸﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ
3.
موﺰﻟ درﻮﻣ رد
» ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ «
مزﻻ ،ﻦـﻫر درﻮﻣ ،نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ زا ﻲﻀﻌﺑ ﺮﻈﻧ رد ،ﻦﻫر درﻮﻣ ندﻮﺑ
ﺎﺻا لﺎﻣ داﺮﻓا و ﻖﻳدﺎﺼﻣ زا ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻟ
دراﺬﮔ ﻪﻘﻴﺛو ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ار ﻲﻟآ لﺎﻣ ناﻮﺗ .
ًﺎﺗاذ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﻣ ،ﻲﻟﺎﺻا لﺎﻣ رز و ﻦﻴﻣز و ﻪﻧﺎﺧ و شﺮﻓ و ﻪﺴﺒﻟا و ﻪﻳﺬﻏا ﺪﻨﻧﺎﻣ دراد شزرا
ﻢﻴﺳ و
)
،يدوﺮﮕﻨﻟ يﺮﻔﻌﺟ 1349
، ص 10 (.
ًﺎﺗاذ شدﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﻣ ،ﻲﻟآ لﺎﻣ و ًﻼﺜـﻣ ﺖـﺳا ﻲﻟﺎﻣ هﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻪﻜﻠﺑ دراﺪﻧ ﺖﻴﻟﺎﻣ
سﺎﻨﻜـﺳا
د ﻞﻗاﻻ ﺖـﻴﻟﺎﻣ ،ﺖـﺳا رز و ﻢﻴـﺳ يراﺪـﻘﻣ شزرا و ﻪﻧاﻮﺘﺸﭘ فﺮﻌﻣ ﻪﻜﻨﻳا رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﻀﻌﺑ ﺮﻈﻧ ر
دراد .
) نﺎﻤﻫ
لﻮـﭘ يراﺪـﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﺑ نآ هﺪﻧراد قﺎﻘﺤﺘﺳا زا ﻲﻛﺎﺣ و ﻲﻟآ لﺎﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﻧاﺰﺧ دﺎﻨﺳا و (
يرادﺮﻬﺷ ﺎﻳ ﻲﺿرا تﺎﺣﻼﺻا ﺖﺧادﺮﭘ رﻮﺘﺳد ﺖﺳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺖﺳا ﺞﻳار
) نﺎﻤﻫ
(.
ﻧ ﻲﻠﻛ ﻪﺑ ،ﻦﻴﻔﻟﺆﻣ ﻦﻳا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻤ
ﻲـﻤﻧ ار لاﻮـﻣا عﻮـﻧ ﻦـﻳا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ داد ﻦـﻫر ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
.
ﻒﻳﺮﻌﺗ
» ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ «
هدﺎﻣ رد 774 ق . ﻲﻣ قﺪﺻ ﺎﻴﺷا ﻦﻳا ﺮﺑ ،م ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻪـﻛ ﺖﺴﭘ ﺮﺒﻤﺗ هﮋﻳو ﻪﺑ ،ﺪﻨﻛ
ﺖﺳا شوﺮﻓ و ﺪﻳﺮﺧ ﻞﺑﺎﻗ ﻻﺎﻛ ﻚﻳ .
و هدﺎﻣ ﺰﻴﻧ 10 هﺎـﻣ يد بﻮﺼـﻣ ﻪـﻧاﺰﺧ دﺎﻨـﺳا رﺎﺸﺘﻧا نﻮﻧﺎﻗ
1343 ﻲﻣ ﺪﻳﻮﮔ :
» و ﺪﻳﺮﺧ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻧاﺰﺧ دﺎﻨﺳا ﺖﺳا شوﺮﻓ
...
«.
8 . ﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ لﺎﺣ ﻦﻳا هدﺎﻣ رد ﻦﻴﻋ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر
774
، رد ﻪـﻛ ﺖﺳا لﺎﻣ دﻮﺟو ﻞﺻا
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺖﻌﻔﻨﻣو ﻦﻳد ﻞﺑﺎﻘﻣ دﺮﻴﮔ
؛ﻦﺘﺷاد ﻲﺟرﺎﺧو يدﺎﻣ دﻮﺟو ﻪﻧ ،ﺮـﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
ﺎـﻣ ﻲﻫﺎـﮔ
ار ﻦﻴﻋ و يدﺎﻣ دﻮﺟو يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ حﻼﻄﺻا ﻪﺑ
) Tangible
ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ(
،مﻮـﻬﻔﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻢﻳﺮﺑ ﻦﻴـﻋ
و عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ ﺮﻴﻈﻧ يدﺎﻣﺮﻴﻏ ءﺎﻴﺷا ﻞﺑﺎﻘﻣرد ﻲﻣ راﺮﻗ عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
،دﺮﻴﮔ ﻦﻴﻋ ﻲﻫﺎﮔ ﺎﻣا
ار رﺎﻛ ﻪﺑ لﺎﻣ ﺖﻌﻔﻨﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﻣ
ﺖﺳا لﺎﻣ دﻮﺧ ﻞﺻا،رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻛ ﻢﻳﺮﺑ .
رد هﺎﺒﺘﺷا ﻦﻳا ﻲﺷﺎﻧ ﻊﻗاو
ﻲﻣ ﻦﻴﻋ هژاو ندﻮﺑ ﻲﻈﻔﻟ كﺮﺘﺸﻣ زا ﺪﺷﺎﺑ
. مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﺎﺠﻨﻳا رد ﻦﻴﻋ
"
ﻞﺻا
"
ﻘﻣ رد ﺖـﺳا لﺎـﻣ ﻞـﺑﺎ
و نآ ﺖﻌﻔﻨﻣ و لﺎﻣ ندﻮﺑ ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻧ
نآ ﻦﺘﺷاد ﻦﻴﻌﺗ .
روﺮـﻣ ﻪـﺑ ﻦـﻳا ظﺎـﺤﻟ ﻪـﺑ نﺎـﻣز
،ﻲﻈﻔﻟ كاﺮﺘﺷا دﻮﺧ يﺎﺟ هژاو ﻦﻳا لوا مﻮﻬﻔﻣ
ار ﺖﺳا هداد مود مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ .
رد قﺎـﻔﺗا ﻦﻴﻤﻫ ﻪﻴﺒﺷ
1 . رد ،درﻮﻣ ﻦﻳا رد لﺎﻣ ﺖﻴﻨﻴﻋ موﺰﻟ ﺮﺑ تﺎﻳاور و ﺮﻫﺎﻇ ،رﻮﻬﺸﻣ ﺮﻈﻧ فﻼﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا ﺰﻴﻧ ﻲﻬﻘﻓ ﺐﺘﻛ ﻲﺧﺮﺑ
درﻮـﻣ
ﺪﻧراﺪﻧ ﺖﻟﻻد ،ﻦﻫر .
ﻪﺑ ﺪﻴﻨﻛ عﻮﺟر ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ :
ص ،رﻮﻔﺼﻋ لآ ﻦﻴﺴﺣ ازﺮﻴﻣ ،ﻊﺋاﺮﺸﻟا ﺢﻴﺗﺎﻔﻣ حﺮﺷ ﻲﻓ ﻊﻣاﻮﻠﻟا راﻮﻧﻻا 318
.
2 . رد ر ﺚﺤﺑ ﻞﻴﺼﻔﺗﺎﺑ ﻪﻄﺑار .
ش :.
سﺎﺒﻋ ،ﻲﻤﻳﺮﻛ )
1376 :(
ﻦﻫر ،ﻦﻳد رد : و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ
ش . 38
، ص 42 - 19 .
3 . ر لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ .
ك :.
سﺎﺒﻋ ،ﻲﻤﻳﺮﻛ :
،ﻦﻴﺸﻴﭘ و
،ﻲﻗﻼﺧا زوﺮﻬﺑ : دﺎﻨﺳا ﻖﻴﺛﻮﺗ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﻲﺜﺤﺑ
،يرﺎﺠﺗ رد : قﻮـﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
و ش،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ .
24
، ﺺﺻ 23 - 1 .
يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر
319
ﺰﻴﻧ ﻒﻗو ﺚﺤﺑ ؛ﺖﺳا هداد يور
ﻒﻗو بﺎﺑ ردرﻮﻬﺸﻣ يﻮﺒﻧ ﺚﻳﺪﺣ رد ﻪﻛ ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻦﻳا ﺎﺑ
"
ﺲﺒﺣ
ﺒﺳو ﻞﺻﻻا ﻪﻌﻔﻨﻤﻟا ﻞ
"
) ،يرﻮﻧ يازﺮﻴﻣ 1398
، ج 14
، ص 47
ﻲـﻠﺣ ﻖﻘﺤﻣ نﺎﻣز زا ﻲﻟو هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ(
) هر (،
رد ،ﻒﻗو ﻒﻳﺮﻌﺗ يﺎﺟ ﻪﺑ
"
ﻞﺻا
"
،
"
ﻦﻴﻋ
"
و هﺪـﺷ هدادراﺮـﻗ رد
،ﺮﺧﺄـﺘﻣ ﻦﻴﻔﻟﺆـﻣ ﻦﻴـﺑ رد ﻦﻴـﻋ
نآﺮﮕﻳد يﺎﻨﻌﻣ )
دﻮﺟو ﻦﺘﺷاد ﻲﺟرﺎﺧ (
ﺖﺳا هﺪﺷ لﺎﻤﻌﺘﺳا . 1
دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﻣ
زا ﻪﻛ نﺎﻨﭽﻤﻫ
هدﺎﻣ تارﺎﺒﻋ 774
ﻲﻣ ﺮﺑ ﺪﻳآ و ﻦﻳد ﻦﻫر ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻦﻴﻋ ﻦﻫر هدﺎﻣ ﻦﻳا ردو ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺖـﻌﻔﻨﻣ
،ﺖﺳا و يدﺎﻣ دﻮﺟو ﻪﻧدﺮﻛ ﺮﻴﺴﻔﺗ لﺎﻣ ﻞﺻا يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ار ﻦﻴﻋ هژاو ﺪﻳﺎﺑ ﻦﺘﺷاد ﻲﺟرﺎﺧ
.
ﺪﻨﺑ مود - صﻮﺼـﺧ رد ﻦـﻫر درﻮـﻣ لﺎـﻣ ندﻮـﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ موﺰﻟ طﺮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ
يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا
9 . ،ﺖﺷﺬﮔ ﻪﻛ ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﺰﻴﻧ يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا
رد يﺪﻳدﺮﺗ ﻪﻛ دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻣ درﻮﻣ
،دراﺪﻧ
هژاو و ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻦﻫر ﻪﺑ ﻊﺟار تارﺮﻘﻣ لﻮﻤﺸﻣ
"
ﻦﻴﻋ
"
رد هدﺎﻣ 774 ،ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻢـﻫ ار ﺎـﻬﻧآ
ﺮﺑرد ﻲﻣ ﻲـﻣ راﺮـﻗ ﻦـﻫر رد ﻲﻟاﻮـﻣا ﻦﻴﻨﭼ ﻞﺻا ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ؛دﺮﻴﮔ دﺮـﻴﮔ
و ﻖـﺣو ﻊﻓﺎـﻨﻣ ﻪـﻧ
هﺮﻬﺑ لاﻮﻣا ﻦﻳا زا يرادﺮﺑ .
مود ﺚﺤﺒﻣ -
لاﻮﻣا ﻦﻫر ﻦﻫر درﻮﻣ لﺎﻣ ندﻮﺑ ﺾﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ طﺮﺷ و يﺮﻜﻓ
10 . هدﺎﻣ يﺎﺸﻧا هﻮﺤﻧ زا 772
ق .م . ﻲﻣ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻦﻴﻨﭼ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻛ دﻮﺷ
راﺬﮔ ار ﺾﺒـﻗ زا
نﺎـﻛرا
ﺪﻘﻋ و ﻦﻫر داﺪﻤﻠﻗ نآ ﺖﺤﺻ طﺮﺷ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ
. ﺎﺑ لاﻮـﻣا ﻦﻫر نﺎﻜﻣا ،هدﺎﻣ ﻦﻳا ﻢﻜﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺪﻳدﺮﺗ درﻮﻣ ،يﺮﻜﻓ دﺮﻴﮔ
. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺑ رد ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ،ﺮﻣا وﺪ
ار ﺾﺒﻗ ﺶﻘﻧ رد
ﺖﻴﻌـﺿو
ﻢﻴﻳﺎﻤﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻫر ﻲﻗﻮﻘﺣ )
ﺪﻨﺑ ﺖﺴﺨﻧ ( ﺎـﺗ هﺎـﮕﻧآ ،يﺮـﻜﻓ لاﻮـﻣا ﻦـﻫر ﻪـﺑ ﻊـﺟار توﺎﻀـﻗ ،
ددﺮﮔﺮﺘﻧﺎﺳآ )
مودﺪﻨﺑ ..(
ﺪﻨﺑ ﺖﺴﺨﻧ - ﻦﻫر ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻌﺿو رد ﺾﺒﻗ ﺶﻘﻧ
11 . ﺮﻴﺛﺄـﺗ ناﺰـﻴﻣ و ﺾﺒﻗ ﺶﻘﻧ هرﺎﺑرد ﻪﻛ ﻢﻴﻨﻛ هرﺎﺷا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺚﺤﺒﻣ ﻦﻳا ياﺪﺘﺑا رد
ﻄﺑار رد نآ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا توﺎﻔﺘﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺳ ،ﻦﻫر ﺎﺑ ﻪ
2. هﺪﻴﻘﻋ ﻦﻳا ﺮﺑ نﺎﻬﻴﻘﻓ ﻲﻀﻌﺑ ﺪـﻘﻋ ﻪـﻛ ﺪﻧا
ﻲﻣ ﻞﻣﺎﻛ ،لﻮﺒﻗ و بﺎﺠﻳا ﺎﺑ ﻦﻫر ﭻﻴﻫ ،ﺾﺒﻗ و دﻮﺷ
ﺪـﻘﻋ ﻦـﻳا موﺰﻟ ﺎﻳ و ﺖﺤﺻ رد يﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻧﻮﮔ
دراﺪﻧ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ رﺎﺛآ درﻮﻣ رد ،ﺾﺒﻗ ﺚﺤﺑ نآ دﺎـﻘﻌﻧا درﻮـﻣ رد ﻪﻧ ،دﻮﺷ
. ﺮـﺑ
مود ﻪﻳﺮﻈﻧ سﺎﺳا ﻲﻣ ﻊﻗاو لﻮﺒﻗ و بﺎﺠﻳا ﺎﺑ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ ﻪﭼﺮﮔا ،
ﻲـﻟو ،دﻮﺷ ﺎـﺗ
ﻲﻧﺎـﻣز ﺾﺒـﻗ ﻪـﻛ
1 . ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ ياﺮﺑ ر.
ك : ﺮﻛ ،سﺎﺒﻋ ﻲﻤﻳ ،لاﻮﻣا قﻮﻘﺣ سرد تاﺮﻳﺮﻘﺗ ﺪـﺷرا ﻲـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ هرود
،يﺮـﻜﻓ ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ
لوا لﺎﺴﻤﻴﻧ 1385
، و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ
2 . ر ،صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد .
ك : ش ،ﻦﻴﺸﻴﭘ ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 328
.
320
قﻮﻘﺣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 2 ، ﺎﺗ ﺎﺘﺴﺑ ن 1387
ﻲـﻣ ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ ﻦـﻫار و ﺖﺳا ﺰﻳﺎﺟ ،ﺪﻘﻋ فﺮﻃ ود ﻪﻴﺣﺎﻧ زا ،ﺪﻘﻋ ﻦﻳا ،ﺖﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا زا ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻊـﻴﺑ نﻮﭽﻤﻫ ضرﺎﻌﻣ تﻼﻣﺎﻌﻣ مﺎﺠﻧا رﺎﻴﺘﺧا ،ﺾﺒﻗ زا ﻞﺒﻗ ﻪﻜﻠﺑ ،دزرو عﺎﻨﺘﻣا نﻮﻫﺮﻣ لﺎﻣ ضﺎﺒﻗا ﻋ ،ترﻮﺻ ﻦﻳا رد و ﺖﺳاراد ار ﺪـﻫاﻮﺧ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ ندز ﻢﻫ ﻪﺑ ﺮﺑ يو ﺪﺼﻗ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ،ﻦﻫار ﻞﻤ
دﻮﻤﻧ . ﺮﻈﻧ زا ار ﻪـﻧﻮﻫﺮﻣ ﻦﻴﻋ ﺾﺒﻗ ،ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ رد ﺾﺒﻗ ياﺮﺑ ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ ﻲﺸﻘﻧ ﻪﻛ ،مﻮﺳ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ نآ ﺖﺤﺻ ﻂﺋاﺮﺷ زا و ﻦﻫر ﺪﻘﻋ نﺎﻛرا دروآ
. ﻲﻀﻌﺑ مﻮـﺳ ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦـﻳا ﺮـﺑ ﺎـﻬﻘﻓ زا
هدﻮﻤﻧ عﺎﻤﺟا يﺎﻋدا ﺪﻧا
1.
12 . لﻻﺪﺘﺳا ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻲـﻈﻔﻟ يﺎـﻋدا ﻚـﻳ ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ رد ﺾﺒﻗ ﺖﻴﻃﺮﺷ ناراﺪﻓﺮﻃ
ﺖﺳا . هدﻮﻤﻧ ﻞﻘﻧ ﺖﻐﻟ ﻞﻫا زا نﺎﻬﻴﻘﻓ زا ﻪﺘﺳد ﻦﻳا اﺪـﻴﭘ ﻖـﻘﺤﺗ ﺾﺒـﻗ نوﺪﺑ ﻦﻫر يﺎﻤﺴﻣ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻲﻤﻧ
2ﺪﻨﻛ .
ﺎﻣا دﻮـﻘﻋ ظﺎـﻔﻟا ﺮﻳﺎـﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﻫر ﻆﻔﻟ ﻪﻜﻨﻳا ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا ﺢﺿاو ﻲﻈﻔﻟ يﺎﻋدا ﻦﻳا ﻒﻌﺿ
ﻗ و بﺎﺠﻳا زا جرﺎﺧ يﺮﻣا ﻦﻤﻀﺘﻣ و ﺖﺳا ﺖﺴﻴﻧ لﻮﺒ
. ﻪﻔﻳﺮﺷ ﻪﻳآ رد ﻪﻛ ﻦﻴﻤﻫ 283
هﺮـﻘﺑ هرﻮـﺳ
» نﺎﻫر « ﻪﺑ ار
» ﻪﺿﻮﺒﻘﻣ « ﻲﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ،ﺪﻨﻛ
ﻒـﺻو ،ﻦـﻫر ﻆﻔﻟ دﻮﺧ رد ﻪﻛ ﺪﻫد ضﻮـﺒﻘﻣ
ﺖﺴﻴﻧ ﺮﺘﺘﺴﻣ ندﻮﺑ .
13 . ﻢﻬﻣ ﺎﻣا ﻪﻳآ ،ﻦﻫر ﺪﻘﻋ رد ﺾﺒﻗ موﺰﻟ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﻣﺎﻗا ﻞﻴﻟد ﻦﻳﺮﺗ 283
ﺖـﺳا هﺮﻘﺑ هرﻮﺳ .
ﻮﻘﺣ دﺪﻌﺘﻣ مﺎﻜﺣا ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﻪﻛ ﻪﻳآ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻲﻗ
ﻪﻠﻤﺟ ﻦﻤﻀﺘﻣ ،3
ﻲـﻣ حﺮـﺷ ﻦـﻳا ﻪـﺑ يا ﺪـﺷﺎﺑ
:
» ﻪﺿﻮﺒﻘﻣ نﺎﻫﺮﻓ ﺎﺒﺗﺎﻛ اوﺪﺠﺗ ﻢﻟ و ﺮﻔﺳ ﻲﻠﻋ ﻢﺘﻨﻛ نإ و
« . رد ﺮﻔـﺳ رد ﻪﻛ ﻲﺿﺮﻗ درﻮﻣ رد ﻪﻳآ ﻦﻳا
ﻲﻣ هداد ﻦـﻫر ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﻪـﺑ ﺮـﻣا ،دراﺪﻧ دﻮﺟو نآ ﺖﺒﺛ و ضاﺮﻘﺘﺳا ﻦﻳا ﺖﺑﺎﺘﻛ ﺖﻬﺟ ﻲﺴﻛ و دﻮﺷ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ر ﺾﺒﻗ ﻪﺑ ﺮﻣا ،ﻪﻳآ ﻦﻳا رد ﻪﻜﻨﻳا زا ﺎـﻬﻘﻓ و ناﺮﺴﻔﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻫ
هدﻮﻤﻧ طﺎﺒﻨﺘﺳا نآ ﻲـﻤﻧ اﺪﻴﭘ ﻖﻘﺤﺗ ﺾﺒﻗ نوﺪﺑ ﻲﻋﺮﺷ ﻦﻫر ﻪﻛ ﺪﻧا
ترﺎـﺠﺗ رد ﻪـﻜﻧﺎﻨﭽﻤﻫ ؛ﺪـﻨﻛ
ﺖﻟاﺪﻋ ﺎﻳ و هﺪﺷ ﻲﺿاﺮﺗ طﺮﺷ
، ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ تدﺎﻬﺷ طﺮﺷ
4.
و ﺮﻔﺳ طﺮﺷ ﻪﻜﻧﺎﻨﭽﻤﻫ ،ﺖﺳا دﺎﺷرا ياﺮﺑ ﻪﻳآ رد ﺾﺒﻗ ﻒﺻو ﻪﻛ دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﺪﻳﺎﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻧ ﺐﺗﺎﻛ ندﻮﺒﻧ ﻦـﻜﻤﻣ ﺐـﺗﺎﻛ ندﻮـﺒﻧ ﺎﺑ و ﺮﻔﺳ رد ﻂﻘﻓ ﻦﻫر ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺒﻧ و ﺖﺳا ﻦﻴﻨﭼ ﻦﻳا ﺰﻴ
1 . ﻲﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﺳﺮﺒﻃ مﻮﺣﺮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻮﻧ
ﻳ ﺪﺴ :
» ﻲﻓ طﺮﺷ ﺾﺒﻘﻟاو ﺾﺒﻘﻳ ﻢﻟ نﺎﻓ ،ﻦﻫﺮﻟا ﻪﺤﺻ
عﺎـﻤﺟﻻﺎﺑ ﻦﻫﺮـﻟا ﺪﻘﻌﻨﻳ ﻢﻟ
« .
ﻊﻤﺠﻣ ج ،نﺎﻴﺒﻟا 1 ص ، 224 .
2 . هدﻮﻤﻧ ﻞﻘﻧ ﻊﺟﺮﻣ ﺮﻛذ نوﺪﺑ ﺮﻫاﻮﺟ ﺐﺣﺎﺻ مﻮﺣﺮﻣ ار لﻻﺪﺘﺳا ﻦﻳا ا
ﺪﻧ : ج 25 ص ، 99 .
3 . ﻪﺘﺷاد رﺎﻬﻇا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ زا ﻲﻀﻌﺑ ا زا ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻳ آ ﻦ ﻳ ﺮﻛ ﻪ ﻳ ﭼ ﻪﻤ مﻮـﺣﺮﻣ زا ﻞـﻘﻧ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻲﻬﻟا مﺎﻜﺣا زا ﻢﻜﺣ ﻞﻬ
،هﻮﻜﺸﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻴﺳ
» ﻦﻳد ﻪﻤﻳﺮﻛ ﻪﻳآ ﺮﺑ ﻖﻴﻠﻌﺗ «
رد :
» ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ تﻻﻮﺤﺗ
« ﺮﺘﻛد ﺮﻈﻧ ﺮﻳز ، ص ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ ﺮﺻﺎﻧ
245 . ﻲﻀﻌﺑ
ﻪﺘﺴـﻧاد هﺮـﻴﻏ و ﻦـﻫر ،ضﺮـﻗ ﻲـﺳﺎﺳا مﺎـﻜﺣا زا ﻢـﻜﺣ ﺖﺴﻴﺑ دوﺪﺣ رد ار ﻪﻳآ ﻦﻳا رد هﺪﺷ نﺎﻴﺑ مﺎﻜﺣا ناﺮﺴﻔﻣ زا ﺪـﻧا
: ﻪـﻣﻼﻋ
ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻳ ﺴﻔﺗ ،ﻲ ﻴ ﺮ ج ،ناﺰﻴﻤﻟا 2
،يدﺰﻳ حﺎﺒﺼﻣ ﻲﻘﺗﺪﻤﺤﻣ دﺎﺘﺳا ﻪﻤﺟﺮﺗ ، ص
606 .
4 . ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ : ج ،نﺎﻓﺮﻌﻟاﺰﻨﻛ ،داﺪﻘﻣ ﻞﺿﺎﻓ 2
ص ، 60 ص ،ﻦﻴﺸـﻴﭘ ،ﻲﺳﺮﺒﻃ ﺦﻴﺷ ؛ 224
ص ،سورد ،لوا ﺪﻴﻬـﺷ ؛ 395
ر و . ك :
ص ،ﻪﻳﺎﻬﻧ ،ﻲﺳﻮﻃ ﺦﻴﺷ 431
.
يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر
321
ﺖﺳا
1. ﻦـﻫار ﻪـﺑ ﻦﻬﺗﺮـﻣ ﺮﮔا و ﺖﺴﻴﻧ طﺮﺷ ﻦﻫر رد ﺾﺒﻗ ماود ،ﺎﻬﻘﻓ عﺎﻤﺟا ﻪﺑ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا
ﺖﺳا ﻲﻓﺎﻛ ﺰﻴﻧ ﺪﻫد ﺾﺒﻗ رد ﺖﻟﺎﻛو .
ﻲـﻤﻧ ﺖـﺳد ﻪﺑ ﺾﺒﻗ زا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ فﺪﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪـﻳآ
. ﺎـﺑ
دﻮﺟو ﻪـﺑ ﺎـﻓو ﻪـﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﺮﻣاوا تﺎﻣﻮﻤﻋ و مﺪﻋ ﺖﻟﺎﺻا دﺎﻨﺘﺳا ﻪﺑ و طاﺮﺘﺷا مﺪﻋ ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا
ﻲﻣ يدﺎﺷرا ﻪﻳآ ﻦﻳا رد ار ﺾﺒﻗ ﻪﺑ ﺮﻣا ،ﺎﻬﻘﻓ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ﺪﻘﻋ ﺾﺒﻗ طاﺮﺘﺷا مﺪﻋ ﻪﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻨﻧاد
ﻲﻣ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ درﻮﻣ رد ﺪﻨﺷﺎﺑ
2.
14 . ﻦﻳﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻨﺘﺳا ﺰﻴﻧ ﺚﻳﺪﺣ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﺜﻳﺪﺣ نآ
قدﺎﺻ مﺎﻣا زا )
ع ( ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻞﻘﻧ :
» ﺎـﺿﻮﺒﻘﻣ ﻻا ﻦـﻫر ﻻ
«
) ،ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﺮـﺣ 1417
، ج 1
، بﺎـﺑ 3
.(
ﻪـﺻﻼﺧ
هﺪﻳزرو دﺎﻨﺘﺳا ﺚﻳﺪﺣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ لﻻﺪﺘﺳا دراﻮـﻣ و ﺚﻳﺪـﺣ ﻦـﻳا ﺮﻫﺎـﻇ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ،ﺪﻧا
ﺪﻧراد ﻦﻫر ﺪﻘﻋ درﻮﻣ رد ﺾﺒﻗ موﺰﻟ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد و ﺪﻧرﺎﺒﺧا تﺎﻗﻼﻃا ﺺﺼﺨﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ
3. .
ﻣ رد قدﺎﺻ مﺎﻣا ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ ﺚﻳﺪﺣ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا درﻮ )
ع ( ﻲﻣ هداد ﺦﺳﺎﭘ ﻦﻴﻨﭼ ﺰﻴﻧ ًﻻوا ﻪـﻛ دﻮـﺷ
ﺪﻨﭼ ﻒﺻو مﻮﻬﻔﻣ ،ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻦﻴﺑ رد نا
ﻞﺑﺎﻗ ﺖـﺳا ﻒﻴﻌـﺿ ﺰـﻴﻧ ﺚﻳﺪـﺣ ﻦﻳا ﺪﻨﺳ و ﺖﺴﻴﻧ دﺎﻨﺘﺳا
) ، ﻲﻧﺎﺛ ﺪﻴﻬﺷ 1417
، ص 11
. (
ﻦﻫر ندﻮﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻴﻏ ﺚﻳﺪﺣ زا رﻮﻈﻨﻣ دراد لﺎﻤﺘﺣا ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا
ﺎﺑ ضﻮﺒﻘﻣ ﺮﻴﻏ ﺪﻳﺎﻤﻨﺑ ﺾﺒﻗ طﺮﺷ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ دﺎﻘﻌﻧا ياﺮﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻧ و ﺪﺷ
. ﻪـﻛ ﻪـﭽﻧآ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
نﻼـﻄﺑ و ﺖﺤـﺻ ﻪـﺑ ﻒﻴـﺻﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻛ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ ﻪﻧ و ﺖﺳا ﻪﻧﻮﻫﺮﻣ ﻦﻴﻋ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﻔﻧ درﻮﻣ ﻲﻣ ﻪـﻳآ ﺰـﻴﻧ و ﺮﺒﺧ ﻦﻳا زا ،ﺖﺴﻴﻧ ﺖﺤﺻ طﺮﺷ ﺾﺒﻗ ﻪﻣاﺪﺘﺳا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﺎﺑ هﮋﻳو ﻪﺑ و ﺪﺷﺎﺑ
283 مﺪﻋ ،هﺮﻘﺑ هرﻮﺳ ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ
ﻲﻤﻧ ﺖﺳد ﻪﺑ ضﻮﺒﻘﻣ ﺮﻴﻏ ﻦﻫر رد ﻞـﻣﺎﻛ قﺎﺜﻴﺘـﺳا ﻪﭼﺮﮔا ؛ﺪﻳآ
ﻦﻫر ﻦﻳا دﻮﺟو
دراﺪﻧ .
ﺖـﻳﺎﻔﻛ ﻦـﻫر ﺪـﻘﻋ درﻮـﻣ رد ﺾﺒﻗ ﺖﻴﻃﺮﺷ تﺎﺒﺛا ياﺮﺑ ماﺪﻜﭽﻴﻫ قﻮﻓ ﻞﻳﻻد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻤﻧ ﺖﺳا شوﺪﺨﻣ درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ عﺎﻤﺟا يﺎﻋدا و ﺪﻳﺎﻤﻧ
) نﺎـﻤﻫ
يدﺎـﻳز داﺪﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ،(
ﺾﺒﻗ ﻪﻛ ﺪﻧراد دﺎﻘﺘﻋا ﺎﻬﻘﻓ زا دراﺪﻧ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ ذﻮﻔﻧ رد ﻲﺸﻘﻧ ﭻﻴﻫ ،
و4
ﻪﺑ ﺾﺒﻗ ﺖﻴﻃﺮﺷ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
درﻮﻣ تﺪﺷ ﺪﻳدﺮﺗ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ
) ﺪﻘﻧ نﺪﻳد ياﺮﺑ زا ﻲﻠﻣﺎﻛ
ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ر.
ش :.
سﺎﺒﻋ ،ﻲﻤﻳﺮﻛ )
1376
:(
» ﻦـﻳد ﻦﻫر
« ،
رد ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ :
، ش ، 38 ﺺﺻ ، 42 - 19
.(
15 . ﺮﺻﺎﻌﻣ نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد هدﺎﻣ زا دﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ
772 ق .م . ﻪﺘﺧادﺮﭘ ، ﺪﻧا . ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦـﻳا
ﺖﺴـﻴﻧ ﻦـﻫر ﺖﺤـﺻ طﺮـﺷ هﺪـﻳﺪﻋ ﻞـﺋﻻد ﻪﺑ ،ﻪﻨﻴﻫر ﺾﺒﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ،نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ زا ﻪﺘﺳد .
) ص ،نﺎﻤﻫ ،يدوﺮﮕﻨﻟ يﺮﻔﻌﺟ 11
10–
زا ﻞـﺒﻗ ﻦـﻫر ﺪـﻘﻋ ﻦﻳﺪﻗﺎﻌﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﻤﻋا ،فﺮﻃ ﻚﻳ زا اﺮﻳز (
1 . ﻲﻣ دﺎﻔﺘﺴﻣ ﻪﻳآ ﻦﻳا زا ﺮﻔﺳ رد ﻦﻫر زاﻮﺟ ﻂﻘﻓ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻣﺎﻋ ناﺮﺴﻔﻣ و نﺎﻬﻴﻘﻓ ﻪﺘﺒﻟا رد و دﻮﺷ
ﺮﻀﺣ ﺮﻃ زا ﻳ ﺖـﺑﺎﺛ ﺖﻨـﺳ ﻖ
ﻲﻣ د ﻧا ر ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ،ﺪﻨ .
ﻪﺑ ك : ج ،ﺢﺿاﻮﻟا ﺮﻴﺴﻔﺘﻟا ،يزﺎﺠﺣ دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺤﻣ 1
ص ، 199 .
2 . ر ﺎﻬﻘﻓ زا ﻪﺘﺳد ﻦﻳا ﻞﻳﻻد زا عﻼﻃا ياﺮﺑ .
ﻪﺑ ك : ج ،مﺎﻬﻓﻻا ﻚﻟﺎﺴﻣ ،ﻲﻧﺎﺛ ﺪﻴﻬﺷ 4
ص ، 11 ،ﻦﻴﺸـﻴﭘ ،ﻲﻔﺠﻧ ﻦﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ﺦﻴﺷ و
ص 103 .
3 . ر ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد .
ﻪﺑ ك : ج ،تﺎﺘﺸﻟا ﻊﻣﺎﺟ ،ﻲﻤﻗ يازﺮﻴﻣ 2
ص ، 447 .
4 . ﻼﻋ ر رﻮﻛﺬﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺑ هو .
ك : ﻦﻴﻌﻣ دﻮﻘﻋ ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 3
ص ، 507 .
322
قﻮﻘﺣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 2 ، ﺎﺗ ﺎﺘﺴﺑ ن 1387
ﺎﻗ فﻼﺧ و ﻞﻃﺎﺑ ،ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ضﺎﺒﻗا ﻪـﻨﻴﻫر ضﺎـﺒﻗا ،ﺪـﺷﺎﺑ هدﻮـﺑ ﻞـﻃﺎﺑ ﺮـﮔا و ﺖﺴـﻴﻧ نﻮﻧ
ﻲﻤﻧ ﺪﻨﻛ ﺢﻴﺤﺻ ار ﻞﻃﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ .
دﻮﺼﻘﻣ هدﺎﻣ رد ﺖﺤﺻ زا 772
ﺖـﺳا ﻦـﻫر ﺪـﻘﻋ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﻴﻠﻌﻓ
ًﺎﺗاذ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﻲﻌﻗﻮﻣ نآ ﻲﻠﻤﻋ رﺎﺛآ ﻲﻟو هدﻮﺑ ﺢﻴﺤﺻ
ﻖـﻘﺤﻣ ﻢﻫ ضﺎﺒﻗا ﻪﻛ دﻮﺷ
دﻮﺷ . ﻪﻳآ رد ) ﻪﺿﻮﺒﻘﻣ نﺎﻫﺮﻓ (
ﻦـﻫر ﺪـﻘﻋ ﺮﺼﻨﻋ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻦـﻳا ﺎـﻬﻘﻓ و ﺖـﺳا هﺪـﺷ هرﺎـﺷا
هدﺮﻛ سﺎﺒﺘﻗا ﻪﻳآ ﻦﻴﻤﻫ زا ار عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻧا
) ص ،نﺎﻤﻫ ،يدوﺮﮕﻨﻟ يﺮﻔﻌﺟ 11
.(
ﺪﻨﺑ مود - رد ﻦﻫر درﻮﻣ لﺎﻣ ﺾﺒﻗ طﺮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا صﻮﺼﺧ
16 . نآ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪـﺘﺧﺎﺗ ﻪﻧﻮﻫﺮﻣ ﻦﻴﻋ ﺾﺒﻗ موﺰﻟ ﺖﻴﻃﺮﺷ ﺮﺑ يراﺪﻣﺎﻧ يﺎﻬﻘﻓ ﻪﻛ
ﻦـﻳا در رد و
هﺪﻴﺷﻮﻛ ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﺪﻧا
ﻛا ذﻮﻔﻧ ﺖﺤﺗ ﻪـﻛ ﺪـﺷﺎﺑ نآ نﺎﮔﺪـﻨﻳﻮﮔ ﻲـﻤﻠﻋ تﺮﻬﺷ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺷ و ﺖﻳﺮﺜ
ﻪﺘﺸﮔ ﺪﻋﺎﻘﺘﻣ ،ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ﻦﻫر ﺪﻘﻋ ﺖﺤﺻ طﺮﺷ ار ﺾﺒﻗ
) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ
ش ،ﻦﻴﺸﻴﭘ 355
هدﺎـﻣ ﺢﻳﺮﺼﺗ ﺎﺑ ،ﺰﻴﻧ ﻲﺋﺎﻀﻗ ﺮﻈﻧ زا و(
772 ،ﺾﺒـﻗ نوﺪـﺑ ﻦـﻫر ﺖﺤـﺻ مﺪـﻋ ﻪـﺑ
رد دﺎﻬﺘﺟا ،ﺾﺒﻗ مﺎﺠﻧا نوﺪﺑ ﻦﻫر زاﻮﺟ ﻪﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﺖـﺳا ﺺـﻧ ﻞﺑﺎﻘﻣ
) ،ﻦﻴﺸـﻴﭘ ،ﻲﻣﺎـﻣا ﻦﻴﺴـﺣ ﺪﻴـﺳ
ص 237 - 232
.(
ﻦـﻫر ﺖﺤـﺻ طﺮـﺷ ار ﺾﺒـﻗ ﻪـﻛ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ و رﻮﻬﺸﻣ ﺮﻈﻧ شﺮﻳﺬﭘ ﻪﺑ ﻞﺋﺎﻗ ﺮﮔا ﻲﺘﺣ ﺎﻣا
ﻲﻣ ،ﻢﻳﻮﺷ ﺪﻧاد هدﺎﻣ صﻮﺼﺧ رد هﺪﺷ دراو ﺪﻳدﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
772 ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ، فﺪـﻫ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺖﻬﺟ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ،يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر ﺰﻳﻮﺠﺗ زا ﻊـﺳﻮﻣ ﺮﻴﺴـﻔﺗ و هدﺎﻣ ﻦﻳا ﻢﻜﺣ
،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﺎﺗ دﺮﻴﮕﺑ ترﻮﺻ ﻲﺋﺎﻀﻗ ﻪﻳور يﻮﺳ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ فﺎﻄﻌﻧا ،ﺾﺒﻗ مﻮﻬﻔﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ دﺎﻬﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﻊﻓﺎﻨﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼﺮﻫ هﺮﻬﺑ يا
دﻮﺷ ﺪﻨﻣ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺾﺒﻗ زا فﺪﻫ ﻪﻛ ﻢﻴﺋﻮﮕﺑ ﺪﻳﺎﺑ
ﺛو نﺪﻧﺎﻣ ظﻮﻔﺤﻣ ﻦﻫر رد و ،نآ درﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﻓﺮﻋ يﻼﻴﺘﺳا ،تﻼﻣﺎﻌﻣ رد ﻲﻟﺎـﻤﺘﺣا شوﺮﻓ ياﺮﺑ ﻪﻘﻴ
ﻲﻣ ﻦﻬﺗﺮﻣ يﻮﺳ زا ﺪﺷﺎﺑ
. لﻻﺪﺘﺳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا درﻮﻣ رد ﻲـﻣ هﺪـﺷ دﺎـﻳ يﺎﻫ
ناﻮـﺗ
ﺪﺷ لاﻮﻣا ﻦﻳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ قاروا و دﺎﻨﺳا ﻦﻫر ﻪﺑ ﻞﺋﺎﻗ .
ﺢﻴﺿﻮﺗ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دﺎﻨﺳا ﻪﻜﻧآ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ،عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ ﻪﻗرو ﺮﻴﻈﻧ يﺮﻜﻓ ﻲﻠـﺻا ﻖـﺣ هﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ و مﺎﻘﻣ ﻢﺋﺎﻗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
) عاﺮـﺘﺧا ﻖـﺣ (
راﺮـﻗ
ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻖﻴﺛﻮﺗ ﺎﻳ ﺪﺘﺳ و داد درﻮﻣ و ﻪﺘﻓﺮﮔ .
ﻪﺘﺒﻟا دﺎﻨـﺳا ﺖـﺒﺛ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺶـﻘﻧ درﻮـﻣ ﻦﻳا رد و
ﻪﻗرو روﺪﺻ رد كﻼﻣا اﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﻧﺎﻣ قاروا ﺮﻳﺎﺳ و عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ يﺎﻫ
ﻧ ﻲﻠـﺻا ﻖـﺣ مﺎﻘﻣ ﻢﺋﺎﻗ ﺪ
و ﻦﻫر و ﻊﻴﺑ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﺗﻼﻣﺎﻌﻣ رد ...
ﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ د رد ﻲﻄﻳاﺮﺷ و ﺪﻋاﻮﻗ ﺪﻴﻬﻤﺗ و ﺮﻫﺎـﻇ و مﺮـﻓ ﻪـﻨﻴﻣز
دراد ﻲﻧاواﺮﻓ ﺖﻴﻤﻫا ،ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻼﻣﺎﻌﻣ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻖﺑﺎﻄﺗ ﺖﻬﺟ رد دﺎﻨﺳا ﻦﻳا
1.
1 . ﺮﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﻦﻳا ﻪﻳﺎﭘ
،ﺎﻫ ،ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ حﻼﺻا حﺮﻃ رد ،ﻦﻫر درﻮﻣ هرﺎﺑرد
دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ هدﺎـﻣ ﻪـﻛ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ 774
ق .م .،
ﻪـﺑ
ددﺮﮔ حﻼﺻا ﺮﻳز حﺮﺷ )
،يدوﺮﮕﻨﻟ يﺮﻔﻌﺟ 1349
، ص 10 :(
"
و ﺮﺒﻤﺗ دﺎﻨﺳا و رادﺎﻬﺑ قاروا و ﻪﻧاﺰﺧ
ﺳد رﻮﺘ و ﺖﺧادﺮﭘ و ﻪﺿﺮﻗ قاروا رﻮﻃ ﻪﺑ
،دراد ﺖﻴﻟﺎﻣ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ ﻲﻠﻛ ﻲﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ ﻊـﻗاو ﻪﻨﻴﻫر
دﻮﺷ .
"
يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر
323
ﻪﺠﻴﺘﻧ
17 . ﻪﺑ دﺎـﻬﻧ دﻮـﺟو ﻪﺑ ،ﻲﺘﺒﺛ و ﻲﻜﻧﺎﺑ قﻮﻘﺣ ﺰﻴﻧ و ترﺎﺠﺗ قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ ﻲﻣﺮﺒﻣ زﺎﻴﻧ زﺎﻴﻧ ﻢﻏر
ﻲﻣ ﺲﺣ يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر ،دﻮﺷ
ود ﺮﺳﺮﺑ هﺪﻤﻋ ﻊﻧﺎﻣ دﻮـﺟو لاﻮـﻣا ﻦﻳا ﻦﻴﻫﺮﺗ هار
دراد : طﺮـﺷ
ﻣ ﻦﻴﻋ و ندﻮﺑ ﻦﻴﻌ ﻦﻫر درﻮﻣ لﺎﻣ ﺾﺒﻗ طﺮﺷ
. ﺎﺑ دﻮﺟو ﻦﻳا ﺪﺷ هﺪﻳد
رد طﺮـﺷود ﻦﻳا ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻪﻛ
ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رﻮﻃ ﻪﺑ ﻦﻫر ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ شوﺪﺨﻣ مﺎﻋ
. ﺎﺑ رد ﻖﻤﻌﺗ ود ﻦﻳا ﻦﻴﻠﺋﺎﻗ ﻞﻳﻻد
و طﺮﺷ ،ﺎﻬﻧآ ﺪﻘﻧ
ﺪﻳﺎﺑ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا ﻦﻫر
دﻮﻤﻧ ﻊﺿﻮﻣ ذﺎﺨﺗا .
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،تﺪـﻣ هﺎـﺗﻮﻛ رد ﻪـﻛ ﺪـﺳر
ﻪﻳور ﺳ ،ﻲﺋﺎﻀﻗ ﺾﺒﻗ مﻮﻬﻔﻣ و ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ مﻮﻬﻔﻣ ﻊﺳﻮﻣ ﺮﻴﺴﻔﺗ و ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻢﻜﺣ ﻞﻳﺪﻌﺗ رد ﻲﻌ
نﻮﻧﺎﻗ ،تﺪﻣ زارد رد ﻲﻳﻮﺳ زا و ﺪﻳﺎﻤﻨﺑ رد صﺎـﺧ ﺪﻋاﻮﻗ ﻊﺿو و دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ حﻼﺻا ﺎﺑ راﺬﮔ
ﺖﺒﺛ قﻮﻘﺣ و ﻲﻜﻧﺎﺑ قﻮﻘﺣ ﻪﻨﻴﻣز رد
رﺎﻨﻛ ﺮﻇﺎﻧ تارﺮﻘﻣ ﻊﺿو ﻪﺑ
يﺮـﻜﻓ لاﻮـﻣا هﮋـﻳو تﻼﻣﺎﻌﻣ
،
ار لاﻮﻣا ﻦﻳا ﻦﻴﻫﺮﺗ ﺰﻴﻧ
ﺻ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻦﺷور ترﻮ .
ﺬﺧĤﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻒﻟا - ﻲﺳرﺎﻓ
1 . زوﺮﻬﺑ ،ﻲﻗﻼﺧا )
1368
» :(
يرﺎﺠﺗ دﺎﻨﺳا ﻖﻴﺛﻮﺗ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﻲﺜﺤﺑ
« رد ، : ،ناﺮـﻬﺗ هﺎﮕﺸـﻧاد ﻲـﺳﺎﻴﺳ مﻮـﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
ش 24 .
2 . ﻦﺴﺣ ﺪﻴﺳ ،ﻲﻣﺎﻣا )
1382 ﻲﻧﺪﻣ قﻮﻘﺣ :(
ناﺮﻬﺗ، ﻢﻫد پﺎﭼ ،مود ﺪﻠﺟ ، :
ﻪﻴﻣﻼﺳا تارﺎﺸﺘﻧا .
3 . يﺮﻔﻌﺟ ﺮﻔﻌﺟﺪﻤﺤﻣ ،يدوﺮﮕﻨﻟ )
1349 ﺢﻠﺻ و ﻦﻫر ،ﻲﻧﺪﻣ قﻮﻘﺣ :(
،لوا پﺎﭼ ، ناﺮﻬﺗ
: ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
4 . نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ زا ﻲﻌﻤﺟ )
1371 ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ تﻻﻮﺤﺗ :(
ناﺮﻬﺗ ،لوا پﺎﭼ ، :
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
5 . ﻦﻴﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ﺪﻴﺳ ،ﻲﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ )
1376 نآﺮﻘﻟا ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻲﻓ ناﺰﻴﻤﻟا :(
د ﺪـﻠﺟ ،يدﺰـﻳ حﺎﺒﺼﻣ ﻲﻘﺗﺪﻤﺤﻣ دﺎﺘﺳا ﻪﻤﺟﺮﺗ ،،
پﺎـﭼ ، مو
،لوا ناﺮﻬﺗ : ﻪﻴﻣﻼﺳﻻا ﺐﺘﻜﻟاراد .
6 . ﺮﺻﺎﻧ ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ )
1364 :(
ﻪﻘﻴﺛو ،ﻲﻧذا دﻮﻘﻋ ،ﻲﻧﺪﻣ قﻮﻘﺣ ﻦﻴﻌﻣ دﻮﻘﻋ ،ﻦﻳد يﺎﻫ
3 لوا پﺎﭼ ،
، ناﺮﻬﺗ : ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
7 . سﺎﺒﻋ ،ﻲﻤﻳﺮﻛ )
1376 :(
» ﻦﻳد ﻦﻫر
« رد ، ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ :
،ش ، 38 ص ، 42 - 19 .
8 . . ﻲﻤﻳﺮﻛ سﺎﺒﻋ ،
، ) 1385 :(
لاﻮﻣا قﻮﻘﺣ سرد تاﺮﻳﺮﻘﺗ
، ﺪـﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ هرود ،يﺮـﻜﻓ ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ
لوا لﺎﺴـﻤﻴﻧ 1385
،
و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ
.
ب - ﻲﺑﺮﻋ
1 . ﺪﻴﺠﻣ نآﺮﻗ
2 . يزﺎﺠﺣ دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺤﻣ ، )
1370 ﺢﺿاﻮﻟا ﺮﻴﺴﻔﺘﻟا :(
ج ، 1 توﺮﻴﺑ ،لوا پﺎﭼ ، :
ﻞﻴﻠﺠﺘﻟاراد .
،يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﺣﻼﺻا هدﺎﻣ زا ﻲﻣﺎﻧ
و عاﺮﺘﺧا ﻪﻗرو ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دﺎﻨﺳا ﺮﻳﺎﺳ
ﻲﻤﻧ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
،دﺮﺑ ترﺎﺒﻋ ﻲﻟو
"
و رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲـﻠﻛ
دراد ﺖﻴﻟﺎﻣ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ
"
ﻲﻣ ، هﺮﮔ ﺪﻧاﻮﺗ ﺳا زا ﻲﺧﺮﺑ ﻖﻴﺛﻮﺗ ﻞﻜﺸﻣ يﺎﺸﮔ نآ ﺖـﻴﻟﺎﻣ رد ﻪـﻛ عاﺮـﺘﺧا ﻖـﺣ ﻪﻗرو ﺮﻴﻈﻧ يﺮﻜﻓ لاﻮﻣا دﺎﻨ
ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺴﻴﻧ يﺪﻳدﺮﺗ و
ﺪﻨﻛ ﻞﺣ ار ﻦﻫر درﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ موﺰﻟ هﺮﮔ .
هدﺎﻣ حﻼﺻا موﺰﻟ 774
تﺪﻣ درﻮﻣ ﻦﻳﺮﺘﻛد ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺳﺎﻫ ﺪﻴﻛﺄﺗ
راﺮﻗ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ و مﺎـﺠﻧا ياﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يدﺎـﻬﻧ هدﺎﻣ ﻦﻳا اﺮﻳز
هرﺎﭘ ﻞﻴﻬﺴﺗ
،يرﺎﺠﺗ لﺎﻤﻋا زا يا ﺰﻣ
و ﺖﺳا هدروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﺖﻤﺣا رد
دﻮﺷ حﻼﺻا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ .
)
،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1364 ج،
. 3 ش،
. 355 (
324
قﻮﻘﺣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 2 ، ﺎﺗ ﺎﺘﺴﺑ ن 1387
3 . ﻲﻠﻣﺎﻌﻟا ﺮﺤﻟا ، ﻣ ﺦﻴﺷ ﻦﺴﺤﻟا ﻦﺑ ﻦﻴﺴﺣﺪﻤﺤ )
1417 ﻪﻌﻳﺮﺸـﻟا ﻞﺋﺎﺴـﻣ ﻞﻴﺼـﺤﺗ ﻲﻟا ﻪﻌﻴﺸﻟا ﻞﺋﺎﺳو :(
ﺪـﻠﺟ ، 13 ،لوا پﺎـﭼ ،
توﺮﻴﺑ : ﻲﺑﺮﻌﻟا ثاﺮﺘﻟا ءﺎﻴﺣا راد .
4 . لوا ﺪﻴﻬﺷ ) 1398 ﻪﻴﻣﺎﻣﻻا ﻪﻘﻓ ﻲﻓ ﻪﻴﻋﺮﺸﻟا سورﺪﻟا :(
ناﺮﻬﺗ،لوا پﺎﭼ ، :
ﻲﻗدﺎﺻ تارﺎﺸﺘﻧا
5 . ﻲﻧﺎﺛ ﺪﻴﻬﺷ ) 1417 :(
مﺎﻬﻓﻻا ﻚﻟﺎﺴﻣ
،ﻲﻟوﻻا ﻪﻌﺒﻄﻟا ،مرﺎﻬﭼ ﺪﻠﺟ ، ناﺮﻬﺗ
: ﻪﻴﻣﻼﺳﻻا فرﺎﻌﻤﻟا ﻪﺴﺳﺆﻣ
.
6 . ﻲﺳﺮﺒﻃ ﺦﻴﺷ )
1373 نآﺮﻘﻟا ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻲﻓ نﺎﻴﺒﻟا ﻊﻤﺠﻣ :(
ناﺮﻬﺗ ،لوا پﺎﭼ ،لوا ﺪﻠﺟ ، :
ﻪﻴﻣﻼﺳا .
7 . ﻲﺳﻮﻃ ﺦﻴﺷ )
1370 ﻪﻳﺎﻬﻧ :(
ناﺮﻬﺗ،مود پﺎﭼ ، :
ﻪﻳﻮﻀﺗﺮﻤﻟا ﺐﺘﻜﻤﻟا .
8 . داﺪﻘﻣ ﻞﺿﺎﻓ )
1313 نآﺮﻘﻟا ﻪﻘﻓ ﻲﻓ نﺎﻓﺮﻌﻟا ﺰﻨﻛ :(
ناﺮﻬﺗ،ﻲﻟوﻻا ﻪﻌﺒﻄﻟا ،مود ﺪﻠﺟ ، :
ﻪﻴﻣﻼﺳﻻا فرﺎﻌﻤﻟا ﻪﺴﺳﺆﻣ .
9 . رﻮﻔﺼﻋ لآ ﻦﻴﺴﺣ ازﺮﻴﻣ )
1373 ﻊﻳاﺮﺸﻟا ﺢﻴﺗﺎﻔﻣ حﺮﺷ ﻲﻓ ﻊﻣاﻮﻠﻟا راﻮﻧﻻا :(
،لوا پﺎﭼ ، ناﺮﻬﺗ
: ﻪﻴﻣﻼﺳا .
10 . ﻲﻤﻗ يازﺮﻴﻣ )
1371 تﺎﺘﺸﻟا ﻊﻣﺎﺟ :(
ناﺮﻬﺗ،لوا پﺎﭼ ،مود ﺪﻠﺟ ، :
نﺎﻬﻴﻛ ﻪﺴﺳﺆﻣ .
11 . يرﻮﻧ يازﺮﻴﻣ )
:(1398 ﻞﺋﺎﺳﻮﻟا كرﺪﺘﺴﻣ ﺪﻠﺟ ،
14 ناﺮﻬﺗ،لوا پﺎﭼ ، :
ﻲﻗدﺎﺻ تارﺎﺸﺘﻧا .
12 . ،ﻲﻔﺠﻧ ﻦﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ﺦﻴﺷ )
1372 مﻼﻜﻟاﺮﻫاﻮﺟ :(
ﺪﻠﺟ ، 25 ناﺮﻬﺗ،مﻮﺳ پﺎﭼ ، :
ﻪﻴﻣﻼﺳا بﺎﺘﻜﻟاراد .
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻪﻠﺠﻣ ﻦﻴﻤﻫ رد ﺮﻳز تﻻﺎﻘﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻦﻳا زا :
» ﻦﻳد ﻦﻫر « لﺎﺳ 1376 هرﺎﻤﺷ ، 38 .
» هﺮﻬﺑ لﺎﻔﻧا زا يرادﺮﺑ «
لﺎﺳ 1378 هرﺎﻤﺷ ، 43 .
» ﺒﺴـﻧ ﺖﻟود ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻪـﺑ ﺖ
بآ لﺎﺳ ،نآ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻲﺿارا و ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ 1378
هرﺎﻤﺷ ، 45 .
» هرﺎـﺑرد نﺎـﺒﻬﮕﻧ يارﻮـﺷ يﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺮﺑ يﺪﻘﻧ
لﺎﺳ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ رد ﻲﻧﺎﻤﻟرﺎﭘ ﺖﻴﻧﻮﺼﻣ دوﺪﺣ 1381
هرﺎﻤﺷ ، 58 .
» يوﺎـﻋد رد باﻮﺠﺘـﺳا
ﻲﻧﺪﻣ « لﺎﺳ 1385 هرﺎﻤﺷ ، 74 .
» ﻲﻳﺎﻀﻗ ﻞﻴﻟد ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ
« لﺎﺳ ، 1386 هرﺎﻤﺷ ، 4 .
