هدیا یلم شیامه نیلوا در نیون یها
یعیبط عبانم و یزرواشک –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
302
صخاش هعلاطم ناینز ییوراد هایگ رذب هینب و ینز هناوج یاه
(Trachysperum copticum)
یروش فلتخم حوطس زا رثاتم
2رویلعمکح دیعس ،*1یریش رهچونم
یلیبدرا ققحم هاگشناد ،ناغم یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد ،یهایگ مولع هورگ ،رایداتسا1 .نارهت ،رون مایپ هاگشناد ،یزرواشک هورگ ،رایداتسا2
:لووسم هدنسیون*
هدیکچ صخاش رب یروش شنت رثا هعلاطم یارب هناوج یاه
رد یفداصت لاماک حرط بلاق رد یشیامزآ ناینز ییوراد هایگ رذب هینب و ینز
اب ناغم یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد یزرواشک هاگشیامزآ 4
لماش اهرامیت .دش ماجنا رارکت 6
،رفص یروش حطس 4
- ، 8 - ،
12 - ، 16 - و 20 - هشیر کشخ نزو نیرتلااب داد ناشن جیاتن .دندوب رتم رب سنمیز یسد هناوج دصرد و تعرس ،هچ هقاس و هچ
زا رت شیب یروش شیازفا اب .ددرگ یم لصاح یشیامزآ رامیت دهاش حطس رد رذب ینز 4
دروم تافص رتم رب سنمیز یسد
زا رتلااب یاه یروش رد .دبای یم شهاک تدش هب یبایزرا 8
رفص هب و هتفای شهاک تافص زا یرایسب رتم رب سنمیز یسد
ترابع هب .دندیسر رتمک یروش حوطس رد ناینز ییوراد هایگ ،بولطم جیاتن نتشاد یارب هک دومن هیصوت نینچ ناوت یم رگید
زا 4 .دوش هتشاک رتم رب سنمیز یسد
هشیر لوط و ینز هناوج تعرس ،ینز هناوج دصرد ،رذب هینب :یدیلک یاه هژاو هچ
همدقم ناینز (
Trachysperum copticum
) یهایگ یفلع عافترا هب هلاس کی و 30
ات 60 یاراد هک دشاب یم نایرتچ هتسار زا ،رتم یتناس
بت هدنهاک ،ردم ،مساپسا دض ،عوهت دض تارثا یاراد یتنس بط هاگدید زا هایگ نیا .تسا ییاذغ و ییوراد عیانص رد یمهم فراصم تنآ تارثا هدش ماجنا نآ یور هک یدیدج یملع یاه شهوژپ .تسا هدننک رطعم و نیکست و نوخ لورتسلک شهاک ،کیتپس ی
( تسا هدرک دییات ار مساپسا 5
دودح .) راهچ مجنپ تحاسم یاه نیمز ناهج
رد قطانم هدودحم کشخ
و همین رارق کشخ
،دراد رد
نیا یروش قطانم كاخ
و بآ یرایبآ هدننکدودحم تسیهایگ تادیلوت
و نیا تیدودحم هدش بجوم
تسا هک صلاخ دیلوت ناهایگ
شهاک ( دبای 3 زا .) ییاج نآ هک
نازیم دیلوت ناهایگ ییوراد و رطعم تعیبط رد مک
تسا و هشیمه ناکما دیلوت اه نآ رد یاه نیمز
یزیخلصاح هک
هب دیلوت
،اذغ
،هفولع ربیف و رگید صاصتخا تامازلا هتفای
دنا دوجو
،درادن یاه نیمز هیشاح
یا هب ییاه نآ هژیو هک
تحت ریثأت یروش دنتسه و دیلوت رگید تلاوصحم یزرواشک
رد اه نآ هدزاب
،درادن یبوخ یم
دنناوت هب تشک نینچ تلاوصحم
صاصتخا یدنمشزرا نیا .دنبای
مهم دنمزاین ماجنا هعلاطم رب ناوت یور هوقلاب
نیا ناهایگ رد حلاصا عاونا یاه كاخ روش
یمیدس و و
ییآراک اه نآ رد لمحت یروش بآ و كاخ رصانع و یمس تسا ( 6 یخرب یداصتقا درکلمع و تایح .) ناهایگ
ییوراد لمحتم هب
هدیا یلم شیامه نیلوا در نیون یها
یعیبط عبانم و یزرواشک –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
303
ییاه شنت نینچ هنزور
دیما یاه یشخب
تسا هک یسررب
،نآ ناکما یریگراکب ییوراد ناهایگ
ار رد ءایحا
،عتارم هعسوت اهرازتشک و
شیازفا هنوگ عونت ار یرادیاپ شیازفا هجیتن رد و یا
رد یاه متسیسوکا یعیبط
و یعارز یبایزرا یم .دنک
اه شور و داوم هعلاطم یارب رثا
ینز هناوج رب یروش فلتخم حوطس هایگ
هنادهاش ییوراد یفداصت لاماک یشیامزآ حرط بلاق رد یشیامزآ
راهچ اب
رارکت هاگشیامزآ رد ناغم یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد
لاس رد 1393 لماش یشیامزآ یاهرامیت .دش ماجنا 6
( یروش حطس
،رفص 4 ، 8 ، 12 ، 16 و 20 )رتم رب سنمیز یسد دوب
ماعط کمن ریداقم ندرک لح قیرط زا یروش حوطس . (
)NaCL
رطقم بآ رد
یواح لیرتسا شید یرتپ ددع کی لماش یشیامزآ دحاو ره .دیدرگ داجیا 100
زا هدافتسا اب اهرذب ینوفعدض لمع .دوب رذب ددع
لکلا 70 ( دصرد 10 میدس تیرلکوپیه ،)هیناث 10
( دصرد 60 لیمونب شک چراق و )هیناث 2
( رازه رد 60 رکذ هب مزلا .دش ماجنا )هیناث
ره زا دعب تسا ،رذب تشاک نامز رد اهرامیت لامعا زا سپ .دش هداد وشتش رطقم بآ اب هبترم ود لقادح روذب ندرک ینوفعدض هلحرم
یبسن تبوطر اب روتانیمرژ رد اه شید یرتپ 80
زور یامد و دصرد 25
( دارگ یتناس هجرد 16
بش و )تعاس 15
دارگ یتناس هجرد
( 8 ز هناوج یاهرذب شرامش .دش هداد رارق )تعاس و هچ هشیر لوط نیگنایم رخآ زور رد .تفرگ ماجنا نایم رد زور کی تروص هب هد
هچ هقاس شید یرتپ ره رد هدز هناوج روذب
تدم هب هچ هقاس و هچ هشیر کشخ نزو یریگ هزادنا یارب .دش نییعت 24
رد تعاس
یامد 65 یرتپ ره رد هدز هناوج روذب لک دادعت .دش هداد رارق نوآ دارگ یتناس هجرد زور ات شید
مهد ینز هناوج دصرد ناونع هب
ینز هناوج تعرس .دیدرگ تبث
(GR1)
هطبار قیرط زا زور رد رذب بسح رب 1
دش نییعت (
2 ).
𝐺𝑅 =𝑋1
𝑌1+X2 − X1
𝑌2 + ⋯ +Xn − 1
𝑌𝑛 (1) 𝑆𝑉𝐼 =GP × SL
100 (2)
،هطبار نیا رد زور ات هدز هناوج روذب دادعت Xn
و ماn
شرامش نامز ات تشاک نامز زا زور دادعت Yn
رذب هینب صخاش .تسا ماn
(SVI2) هطبار زا هدافتسا اب زین 2
نییعت دیدرگ هطبار نیا رد . و ینز هناوج دصردGP
یلیم بسح رب هچهایگ لوط نیگنایمSL
رتم
تسا . ا اه رادومن مسر و اه هداد هیزجت یارب یاهرازفا مرن ز
وSAS Excel
.دش هدافتسا
ثحب و جیاتن هچ هقاس و هچ هشیر کشخ نزو
( هچ هشیر کشخ نزو نیرتلااب 0042
/ 0 حوطس اب یراد ینعم یرامآ توافت هک دش لصاح دهاش حطس رد )مرگ 4
و 8 یسد
( رادقم نیرتلااب دهاش حطس رد زین هچ هقاس کشخ نزو .تشادن رتم رب سنمیز 019
/ 0 رگ یروش حطس اب هک تشاد ار )م 4
یسد
زا رتلااب یاه یروش رد روذب ینز هناوج مدع لیلد هب .تفرگ رارق هورگ کی رد رتم رب سنمیز 8
کشخ نزو رتم رب سنمیز یسد
و هدازریپ طسوت یروش شیازفا اب هچ هقاس و هچ هشیر کشخ نزو شهاک .دیدرگ ظاحل رفص حوطس نیا رد هچ هقاس و هچ هشیر اراکمه ( ن 1 .تسا هدش شرازگ زین )
1 - Germination rate
2 - Seed vigor index
هدیا یلم شیامه نیلوا در نیون یها
یعیبط عبانم و یزرواشک –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
304
رذب هینب صخاش لودج( دشاب یم راد ینعم دصرد کی لامتحا حطس رد رذب هینب صخاش رب یروش فلتخم حوطس رثا داد ناشن جیاتن 1
نیرتلااب .)
( رذب هینب صخاش 38
/ 236 رد هک یروط هب تفای شهاک تدش هب رذب هینب صخاش یروش شیازفا اب .دیدرگ لصاح دهاش حطس رد )
یروش حطس 4
هب صخاش نیا رتم رب سنمیز یسد 15
/ 14 یروش رد رذب هینب صخاش رگید ترابع هب .تفای شهاک 4
یسد
دودح رتم رب سنمیز 90
زا رتلااب یاه یروش رد .تسا هتفای شهاک دهاش اب هسیاقم رد دصرد 4
كرتشم روط هب سنمیز یسد
لودج( دیدرگ لصاح رذب هینب صخاش نازیم نیرت نییاپ 2
( یملاسلاا هقث .) 2
هایگ هنوگ هس ینز هناوج رب یروش رثا یسررب رد )
هنیب صخاش هک ییاجنآ زا .دبای یم شهاک یراد ینعم روط هب رذب هینب صخاش هزرم رد یروش شیازفا اب هک دندرک شرازگ ییوراد هب هجوت اب و ددرگ یم لصاح ینز هناوج تعرس و هچهایگ لوط نیگنایم برض لصاح زا رذب یروش رثا رد اه ریغتم نیا هک نیا
.دبای یم شهاک رذب هینب اذل تسا هتفای شهاک
ینز هناوج تعرس لودج( دش راد ینعم دصرد کی لامتحا حطس رد ینز هناوج تعرس رب یروش فلتخم حوطس رثا 1
داد ناشن اه نیگنایم هسیاقم .)
اب دهاش حطس 83
/ 4 ینز هناوج تعرس نیرتلااب )زور رد دادعت(
یروش حوطس اب كرتشم هورگ رد هک .دشاب یم اراد ار 4
، 8 و 12
لودج( تفرگ رارق رتم رب سنمیز یسد 2
یاه یروش رد كرتشم روط هب زین ینز هناوج تعرس نیرت نییاپ .) 16
و 20 یسد
یروش رد ینز هناوج تعرس دیدش شهاک .دیدرگ لصاح رتم رب سنمیز 15
کمه و دازریپ طسوت رتم رب سنمیز یسد ( نارا
1 )
( ناراکمه و زرگور .تسا هدش شرازگ 6
بآ تکرح شهاک اب ینز هناوج دصرد و تعرس ،لااب یروش طیارش رد هک دندومن شرازگ )
( هاوخداد .دبای یم شهاک بآ بذج هلحرم رد روذب لخاد هب 3
ار یروش حوطس شیازفا لابند هب ار ینز هناوج تعرس شهاک زین )
.تسا هدومن شرازگ
ینز هناوج دصرد راد ینعم دصرد کی لامتحا حطس رد ینز هناوج دصرد رب یروش فلتخم حوطس رثا داد ناشن سنایراو هیزجت لودج زا لصاح جیاتن لودج( دشاب یم 1
( ینز هناوج دصرد نیرتلااب .) 00
/ 66 یروش اب كرتشم هورگ رد هک دیدرگ لصاح دهاش حطس رد )دصرد 4
یسد
یروش .تفرگ رارق رتم رب سنمیز 8
یز یسد اب رتم رب سنم 50
/ 26 یروش و دصرد 12
اهنت اب سنمیز یسد 3
یاهورگ رد دصرد
روط هب ینز هناوج تعرس نیرت نییاپ .دبای یم شهاک تدش هب ینز هناوج دصرد یروش شیازفا اب یترابع هب .دنتفرگ رارق یدعب یروش حوطس رد كرتشم 12
، 16 و 20 لودج( دیدرگ لصاح سنمیز یسد 2
.) یزرط ( 4 ) رد یشیامزآ یور
هریز زبس زین شهاک
دصرد ینز هناوج ار
اب شیازفا حوطس یروش تسا هدرک شرازگ طسوت یروش حوطس شیازفا لابند هب ینز هناوج دصرد شهاک .
( هاوخداد 3
.تسا هدش شرازگ زین )
لودج 1 - ناینز ییوراد هایگ رذب هینب و ینز هناوج یاه صخاش رب یروش رثا سنایراو هیزجت ینز هناوج دصرد هناوج تعرس
ینز
رذب هینب صخاش کشخ نزو هچ هشیر
کشخ نزو هچ هقاس
هجرد یدازآ 28**
/
47 1/56** 164/6** 0/000006** 0/00014** 5 رامیت
95 /
0 0/27 1/98 0/0000005 0/000019 18 یشیامزآ یاطخ
03 /
25 23/52 23/7 0/1 0/61 23 تارییغت بیرض
دصرد کی لامتحا حطس رد راد ینعم**
هدیا یلم شیامه نیلوا در نیون یها
یعیبط عبانم و یزرواشک –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
305
زا یروش شیازفا .تشاد ناینز ییوراد هایگ یبایزرا دروم تافص هیلک رب یبولطمان رثا یروش یلک لاح رد 4
هب رتم رب سنمیز یسد
8 دیدرگ تافص زا یرایسب رد یسوسحم شهاک بجوم رتم رب سنمیز یسد یروش نیب توافت تافص یخرب رد دنچره
4 و 8 یسد
زا رتلااب یاه یروش .دوبن راد ینعم یرامآ رظن زا رتم رب سنمیز 8
یدصرد دص شهاک بجوم تافص هیلک رد رتم رب سنمیز یسد
یگ ،بولطم جیاتن نتشاد یارب هک دومن هیصوت نینچ ناوت یم رگید ترابع هب .دیدرگ اه نآ یدصردص هب کیدزن ای و ناینز ییوراد ها
زا رتمک یروش حوطس رد 4
.دوش هتشاک رتم رب سنمیز یسد
عبانم 1 . دازریپ .ا ،هوکشم و .م ،تخبشوخ ،.م ،یقدص ،.ل ،یرصان ،.ر ،هداز شیورد ،.ع ، 1390
میدس دیرلک زا یشان یروش تحت گنرلگ هچهایگ دشر و ینز هناوج .
،یعارز ناهایگ دیلوت هلجم .دشر فلتخم یاهامد رد 4
( 1 :) 217 - 227 .
2 . .ج م یملاسلاا هقث 1389
هزرم ییوراد هایگ هنوگ هس ینز هناوج رب یروش رثا . (Satureja hortensis L.)
ینساک ، (Cichorirum intybus L.) و
یگنرف رگنک (Cynara scolymus L.)
.ناریا یعارز یاه شهوژپ هیرشن . 8
( 5 :) 818 - 823 .
3 . .ع ،هاوخداد 1389
هعلاطم . رثا شنت یروش و عون کمن رب هناوج ینز و دشر هچهایگ راهچ هایگ
،هلیلبنش ییوراد
،دجنک هنادهاش و ةمانلصف .ناینز یملع
-
یشهوژپ تاقیقحت ناهایگ ییوراد و رطعم .ناریا 26 ( 3 :) 358 - 369 .
4
،یزرط. ع .م 1374 یسررب . رثا یروش رب تابیکرت هدنزاس سناسا هریز زبس رد تشک تفاب و هایگ .لماک نایاپ همان یسانشراک دشرا
شیارگ(یهایگ مولع
هاگشناد .)یژولویزیف نارهت
.
5. Agrewala, J.N.1986. Effect of feeding carum copticum seeds on serum lipids, highdensity lipoproteins and serum cholesterol. Indian Journal of Medical Research. 83:63-5.
6. Rogres, M.E, Noble, C.L., Halloran, G.M., Nicolas. M.E. 1995. The effect of NaCl on the germination and early seedling growth of white clover (Trifolium repens L.) populations selected for high and low salinity tolerance.
Seed Science Technology. 23: 277-287.
7. Soltanis A., Aleshi. S., Zenaliand. E. and Latifi. N. 2001. Germination seed reserve. Utilization and growth of chicpea as affected by salinity and seed size. Seed Science and Technology. 30: 51-60.
لودج 2 - ناینز ییوراد هایگ رذب هینب و ینز هناوج یاه صخاش رب یروش رثا نیگنایم هسیاقم دصرد
ینز هناوج
ینز هناوج تعرس رذب هینب صخاش هشیر کشخ نزو هچ
هقاس کشخ نزو هچ
یروش حوطس 00
/
a66 a4/83 a236/38 a0/0042 a0/019 0
75 /
a56 ab2/26 b141/73 ab0/0027 a0/014 -4
50 /
b26 b1/64 c44/67 b0/0017 b0/003 -8
c3 b0/088 d0 c0 b0 -12
c0 c0 d0 c0 b0 -16
c0 c0 d0 c0 b0 -20
دنرادن یراد ینعم یرامآ توافت ناسکی فورح اب اه نیگنایم
