یلم شیامه نیلوا هدیا
یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1154
ینادمخت یاه یراجنهان ینامرد یاه شور و
نایدام رد
یرفعجداوج
، 1
ینامب یجاح لضفلاوبا
2
زیربت هاگشناد یکشزپماد یا هفرح یرتکد یوجشناد1
زیربت هاگشناد یکشزپماد ی هدکشناد رایداتسا2
:لووسم هدنسیون * [email protected]
هدیکچ ییاجنآ زا .دراد هارمه هب بسا بحاص یارب یداصتقا ررض ثعاب هک تسا یتلالاتخا زا یکی نایدام رد ینادمخت یاه یراجنهان ا زا یلیخ یلو داد صیخشت ار اه نآ ناوت یم فلتخم یاه شور اب هزورما هک ینامز و دننام یم ناهنپ نانچمه تلالاتخا نی
شور اب هزورما .دنوش یم هداد صیخشت ییاه شور یرسکی اب دنوش یم هعجارم کشزپماد هب و دنوش یمن نتسبآ اه نایدام هک م نامرد هب و داد صیخشت ار تلالاتخا عون نیا ناوت یم موتکر زا هسملام و یفارگونوس ،یکیزیف تانیاعم دننام ییاه نایدا
.دوب دهاوخ ندش نتسبآ هب رداق نایدام دراوم یرایسب رد و دومن مادقا :یدیلک ناگژاو نایدام ،نادمخت ،یراجنهان
همدقم طیارش بیسآ یتخانش نادمخت
بسا ار یم ناوت هب یتلالاتخا میسقت
درک هک بجوم ندش رت گرزب زا
دح یعیبط یم دوش و ای
ثعاب یم دوش هک اهنآ رتکچوک زا دح یعیبط و دنوش ای یتارییغت رد
یژولویزیف و
ای درکلمع یعیبط نادمخت داجیا دوش . فده زا
نیا هلاقم یسررب مئلاع
،ینیلاب شور یاه یصیخشت و
نامرد نادمخت ریغ یعیبط رد تسا نایدام .
1 مخت.
یاهناد گرزب
صیخشت یقارتفا
یارب یاه نادمخت هفرطکی تروص هب هدش گرزب
ای ود هفرط رد نایدام لماش طیارش کیژولوتاپ دننام
روموت
نادمخت و موتامه نادمخت و طیارش یکیژولویزیف دننام
گرزب ندش نادمخت تسا هک لاومعم رد نارود ینتسبآ قافتا یم دتفا .
1.1 لولس روموت ازولونارگ یاه
عیاش نیرت روموت نادمخت رد
،نایدام روموت یاهلولس ازولونارگ GCT (
(تسا ) 1 یاهروموت .) لولس
ازولونارگ ابیرقت هشیمه کی
،هفرط
مارآ دشر اب و
شوخ دنتسه میخ .
یسررب روموت نادمخت اب هدافتسا زا یفارگونوس لاتکر سنارت
بلغا کی راتخاس یتسیک دنچ ک
ار ییات ناشن یم
،دهد اما روموت زین نکمم تسا کی دننامه تسیک
هدید گرزب دوش
. نادمخت لباقم لاومعم کچوک و لاعفریغ
،تسا دنچره هک نایدام GCT اب
رد کی نادمخت و نادمخت لاعف لباقم فرط شرازگ
هدش (دنا 2 ).
یراجنهان یاه
یراتفر دننام
سورتسنآ ینلاوط
،تدم راتفر هنارگشاخرپ ای
روضح و یگنیرن سورتسا
ای وفین ییاینام نکمم تسا رد یاه نایدام هدید ریثات تحت
دوش . یاهروموت لولس
ظاحل زا ازولونارگ لاعف ینومروه
دنتسه و شیامزآ یاه یصیخشت ینیلاب
یارب صیخشت لماشGCT
نا هزاد
،نیبیهنیا یریگ نورتسوتست
و نورتسژورپ یم
(دشاب 4،3 ابیرقت نیبیهنیا .) رد
٪90 زا نایدام اه اب ازولونارگ یاه لولس روموت
شیازفا هتفای تسا 5 نیبیهنیا . دیلوت
هدش GCTطسوت
زا قیرط بوکرس حشرت نومروه یلوکیلوف هدننک کیرحت لوئسم زیفوپیه
ریغ لاعف ندوب نادمخت تسا لباقم فرط .
حطس یمرس نورتسوتست نکمم
تسا شیازفا
،دبای رگا لوکلوم یلولس اکت رد روموت
دوجو هتشاد .دشاب نورتسوتست رد
50 ات 60 دصرد زا نایدام یاه ریثات تحت شیازفا
هتفای تسا و لاومعم اب راتفر یگنیرن هارمه
تسا . تظلغ نورتسژورپ رد
یاه نایدام لاتبم
GCTهب ابیرقت رتمک زا 1 مرگونان رد رتیل یلیم
،تسا اریز دشر لامرن
،یلوکیلوف
یلم شیامه نیلوا هدیا
یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1155
کمخت یراذگ و لیکشت درز مسج خر
یمن دهد . حوطس نیبیهنیا 0.7 ng / ml
حوطس ، نورتسوتست pg / ml
50 - 100 و حوطس
نورتسژورپ ng /ml
1 یواح روموت یاه لولس ازولونارگ
رد کی نایدام دمآ تسد هب نتسبآریغ .
یاهروموت ازولونارگ لولس
لاومعم
اب یحارج هتشادرب یم دنوش رگا روموت رب یور دشر لوکیلوف رد نادمخت ریثات لباقم
،دراذگ ثعاب تلالاتخا یراتفر
یم دوش ای
اشنم کیلوک تسا . یاهدرکیور یحارج
یارب فذح روموت دنترابع زا : و طسو طخ و هاک یهت یموتاراپلا ،یموتوپلک سوراپلا
.یپوک
یراذگ کمخت زا
نادمخت یقاب هدنام دودح 6 - 8 هام سپ زا فذح روموت خر یم دهد . شلات یارب یاقلا دشر یلوکیلوف و
کمخت
یراذگ رد نادمخت هدنامیقاب کی
هام سپ زا فذح روموت اب هدافتسا زا نومروه دازآ هدننک نیپورتودانگ GnRH(
زیمآ تیقفوم )
هدوبن تسا . اب نیا
،لاح لامعا نومروه کیرحت یلوکیلوف
،بسا هب لکش هراصع یزیفوپیه
،بسا قفوم هب یاقلا کمخت یراذگ زا
نادمخت فرط لباقم دعب زا یحارج فذح و هدشGCT
تسا .
2.1 موتامه نادمخت
موتامه یکی زا عیاش نیرت للع گرزب ندش کی هفرط تسا نادمخت (6,5)
موتامه . اه
یشان زا یزیرنوخ شیب
زا دح رد نمول
لوکیلوف دعب زا کمخت یراذگ دنتسه . نادمخت فرط لباقم هزادنا و درکلمع یعیبط دراد و نایدام هب روط یداع هب هخرچ همادا یم
دهد . چیه یراجنهان یراتفر
رکذ هدشن و یاهوگلا ددغ نورد زیر نایدام یعیبط دنتسه . موتامه ینادمخت لاومعم
نامرد هب یزاین
درادن . موتامه هب جیردت رد لوط نیدنچ هتفه شهاک هزادنا رظن زا یم
دبای و رد بلغا دراوم نادمخت هب درکلمع یعیبط زاب یم
ددرگ . اب نیا
،لاح یهاگ تاقوا کی موتامه نکمم تسا تفاب لانیمرژ نادمخت ار بیرخت
،دنک و نادمخت .دوش یم لاعفریغ
3.1 موتارت و امونیمرژ سید
موتارت اه و مونیمرژ سید اه
یاهروموت دنتسه ینادمخت ردان
(7,8) موتارت . اه شوخ
،دنتسه میخ رد
یلاح هک امونمیرژ سید هب
روط هوقلاب میخدب دنتسه . ره ود اهنآ کی ینومروهرظن زا ،هفرط و لاعفریغ
م طبتر اب نادمخت یاه لامرن فرط لباقم دنتسه .
یاهروموت یلولس
هدنیاز نکمم تسا یواح
،وم
،ناوختسا هلضع
و ریاس اهتفاب دنشاب . اهنآ راتفر نایدام ار رییغت یمن دنهد و هخرچ
سورتسا ار
عطق یمن دننک . نامرد باختنا یاهروموت لولس
هدنیاز یحارج تسا . نیا هب صوصخ یارب امونیمرژ سید هب
لیلد
لیسناتپ نآ یارب
،زاتساتم قداص تسا .
2 یاهنادمخت . کچوک
صیخشت یقارتفا
یارب نادمخت یاه ود هفرط کچوک ای ریغ لاعف لماش طیارش کیژولوتاپ دننام
یراجنهان یاه
طابترا رد نادمخت
نس اب
، نامرد یاه نومروه
،یجراخ و ءوس هیذغت و طیارش یکیژولویزیف دننام
شیپ
،غولب زا
،نس شیازفا سورتسنآ
یلصف و
سورتسنا سپ
زا نامیاز تسا .
1.2 للاتخا نادمخت اب طابترا رد
نس
للاتخا نادمخت هب ناونع کی تلع یرورابان رد نایدام ییاه هک ابیرقت 20 لاس ای دشاب یم دنراد نس رتشیب .
هب نسم نایدام تلع
کی زاف یلوکیلوف ینلاوط
،رت وط یراذگ کمخت نیب هلصاف دنراد اه رت ناوج هب تبسن یرت ینلا
(12,13) .
ینلاوط ندش زاف
لوکیلوف رد طابترا اب شیازفا تظلغ نیپورتودانگ نکمم
تسا رگناشن بیرق عوقولا یریپ رد نسم یاه نایدام (14)دشاب
ییاسران .
لماک کمخت یراذگ و ای یریپ نادمخت رد نایدام یاه ملاس هدید یم دوش و نکمم تسا هب لیلد دادعت یمک زا لوکیلوف یاه
هیلوا دشاب . هولاع ب ر
،نیا نایدام یاه نسم نکمم تسا کمخت یراذگ هیلوا دوخ ار اب نیگنایم 2 هتفه هب ریخات دنزادنایب . رد لاح
رضاح چیه نامرد رثؤم رد یاه لوکیلوف دشر ینادمخت
دوجو درادن . لماوع یریگشیپ هدننک
رد هنیمز یروراب مک
،نسم نایدام رد
زا لیبق فیعض ندوب نویسامروفناک و
یگدننک کاپ دمآراکان
،یمحر دیاب م درو هجوت رارق دریگ .
3.2 نامرد نومروه یجراخ
یلم شیامه نیلوا هدیا
یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1156
زیوجت دیئورتسا کیلوبانآ
نکمم تسا هب ره ود راتفر یلحف و درکلمع نادمخت رثا دراذگب . نایدام نامرد اب
یاهزود مک دیئورتسا
کیلوبانآ نکمم تسا ببس زورب یاهراتفر هنارگشاخرپ
ای ینایرن
،دوش رد هکیلاح یاهزود لااب نکمم تسا تیلاعف نادمخت ار راهم
دننک و رجنم هب مدع دشر یلوکیلوف مدع و
کمخت یراذگ (15)دوش
. هدافتسا زا دیئورتسا یاه
کیلوبانآ یاه نایدام هب لبق
زا غولب
نکمم تسا رجنم هب یفورترپیه سیروتیلک
دوش . فتسا هدا زا دیئورتسا یاه
کیلوبانآ دیاب
رد ییاه نایدام هک
یارب لثمدیلوت
هدافتسا یم دنوش بانتجا درک . نیتسژورپ اه
هب روط لومعم هب یارب کیلکیس یاه نایدام سورتسا بوکرس
و ای یزاس نامزمه
کمخت یراذگ دوش یم هداد .
نایدام نکمم تسا رد زیوجت لوط نورتسژورپ
یراذگ کمخت هب همادا
،دهد هب صوصخ رگا عورش
نامرد رد رخاوا هلحرم لائتول دشاب . عویش یلااب لیکشت مواقم درز مسج رد
یاه نایدام کمخت
یراذگ هدرک رد لوط اب نامرد
تسژورپ نور صخشم هدش (16)تسا
.
رثکا تلالاتخا نادمخت
اب لقادح تازیهجت ای
شیامزآ یاه یصیخشت صیخشت
هداد یم دنوش . اب نیا
،لاح یخرب زا تلالاتخا زاین
هب یبایزرا هدرتسگ
،رت هک نکمم تسا لماش هنومن نوخ یارب هیزجت و لیلحت نومروه و ای مزلا گنیپیتوراک دشاب
. یتلالاتخا ریظن
لوکیلوف
،رادیاپ راذگ کمختریغ یاه ورادیاپ درز مسج
موتامه نادمخت لاومعم رد تروص مدع نامرد هب روط دوخ هبدوخ نامرد
یم دنوش . هلخادم یحارج یارب یاهروموت ینادمخت
یرورض تسا هک تارثا هوقلاب رب نادمخت لباقم
،دنراد ثعاب درد ررکم مکش ای
لیسناتپ زاتساتم دنراد . میمصت یریگ یارب فذح کی ای ره ود نادمخت اهنت سپ زا تروشم قیقد تروص یم دریگ . رگا صیخشت
حضاو یمن دناوت رب یور مئلاع
،هسملام ،ینیلاب
،یفارگونوسارتلوا هیزجت
و لیلحت نومروه و ای ریاس شیامزآ یاه یصیخشت نییعت
،دوش نکمم تسا لمع یحارج ار هناطاتحم ات
هکینامز نئمطم دشاب هک نادمخت هب درکلمع یداع زاب دهاوخن دیهد ماجنا تشگ .
عبانم
1. Hughes JP, Kennedy PC, Stabenfeldt GH. Pathology of the ovary and ovarian disorders in the mare, in Proceedings. 9th Int Cong Anim Reprod Artif Insem 1980;203–222.
2. . McCue PM, LeBlanc MM, Akita GY, et al. Granulosa cell tumors in two cycling mares. J Equine Vet Sci 1991;11: 281–282.
3. McCue PM. Equine granulosa cell tumors, in Proceedings. 38th Annu Conv Am Assoc Equine Practnr 1992;587–593.
4. Stabenfeldt GH, Hughes JP. Clinical aspects of reproductive endocrinology in the horse. Compend Contin Educ 1987;9: 678–
684.
5. Bosu WTK, Van Camp SC, Miller RB, et al. Ovarian disorders: clinical and morphological observations in 30 mares. Can Vet J 1982;23:6–14.
6. Meyers PJ. Ovary and oviduct. In: Kobluk CN, Ames TR, Geor RJ, eds. The horse. Philadelphia: Saunders, 1995; 999–1004.
7. McEntee K. Reproductive pathology of domestic animals. New York: Academic, 1990;79–84.
8. Frazer GS, Threlfall WR. Differential diagnosis of enlarged ovary in the mare, in Proceedings. 32nd Annu Conv Am Assoc Equine Practnr 1986;21–28.
9. Bowling AT. Horse genetics. Wallingford, Oxon, UK: CAB International, 1996;115–122.
10. Hughes JP, Benirschke K, Kennedy PC, et al. Gonadal dysgenesis in the mare. J Reprod Fertil Suppl 1975;23: 385–390.
11. Zhang TQ, Buoen LC, Weber AF, et al. Variety of cytogenetic anomalies diagnosed in 240 infertile equine, in Proceedings.
12th Int Cong Anim Reprod Artif Insem 1992;1939–1941.
12. Carnevale EM, Bergfelt DR, Ginther OJ. Aging effects on follicular activity and concentrations of FSH, LH, and progesterone in mares. Anim Reprod Sci 1993;31:287–299.
13. Vanderwall DK, Peyrot LM, Weber JA, et al. Reproductive efficiency of the aged mare, in Proceedings. Annu Meet Soc Therio 1989;153–156.
14. Carnevale EM, Bergfelt DR, Ginther OJ. Follicular activity and concentrations of FSH and LH associated with senescence in mares. Anim Reprod Sci 1994;35:231–246.
15. Maher JM, Squires EL, Voss JL, et al. Effect of anabolic steroids on reproductive function of young mares. J Am Vet Med Assoc 1983;183:519–524.
16. Daels PF, McCue PM, DeMoraes MJ, et al. Persistence of the luteal phase following ovulation during altrenogest treatment in mares. Theriogenology 1996;46:799–811.
