ﻦﻔﻠﺗ : 09124227960
[email protected] E-mail:
ﻲﺳرﺮﺑ هدﻮﺗ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ Aegilops triuncialis L. يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﺮﻳا ﻲﺑﺮﻏ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد
ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ زا ISSR
هﺮﻫﺎﻃ ﺤﺘﻓ
1ﻲ
، ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻬﻣ ي ﻧﺎﻫﻮﺳ
2ﻲ
،*
ﺒﺣ ﻴ ﺐ ﻪﻟا ﻤﺳ ﻴ ﻊ هداز ﻫﻻ ﻴ ﺠ
3ﻲ و ﻠﻋ ﻲ فﺮﺷا ﺑاﺮﻬﻣ
4ﻲ
1
، 2 و 3 . ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲ
،ﺪﺷرا دﺎﺘﺳا ﻳ رﺎ و ﺸﻧاد ﻴ
،رﺎ ﺪﻜﺸﻧاد ة زروﺎﺸﻛ ي
، اد هﺎﮕﺸﻧ ﮔ ﻴ
،نﻼ اﻳ ناﺮ
4 . دﺎﺘﺳا ﻳ
،رﺎ ﺪﻜﺸﻧاد ة زروﺎﺸﻛ ي
، هﺎﮕﺸﻧاد اﻳ
،مﻼ اﻳ ناﺮ .
) رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ : 5 / 11 / 1391 ـ رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﻮﺼﺗ ﻳ ﺐ : 30 / 11 / 1392 (
هﺪﻴﻜﭼ
ﻧﻮﮔ
Aegilops triuncialis L.ﺔ ﻨﻣاد
ﺔ زﻮﺗ ﻳ ﺳو ﻊ ﻴ دﺰﻧ ﺎﺗ ﺲﻠﻃا قﺮﺷ زا ﻲﻌ ﻳ
ﺳآ ﺰﻛﺮﻣ و بﺮﻏ ﻚ ﻴ
ﺎ
دراد ؛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﺣاﻮﻧ ﻦﻳا رد
ﻲ ﻠﻣﺎﻜﺗ و ﻲﺣﻼﺻا ﺖﻴﻤﻫا ﻲ
اﺰﺴﺑ ﻲﻳ
دراد . ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد 40
ﻧﻮﮔ زا هدﻮﺗ ﺔ
Ae. triuncialis
ﻊﻤﺟ ، ﻖﻃﺎﻨﻣ زا هﺪﺷ يروآ
ا ﻲﺑﺮﻏ ﻳ ناﺮ ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ .
جاﺮﺨﺘﺳا زا ﺲﭘ نﺎﺴﻜﻳ وDNA
ﺖﻈﻠﻏ يزﺎﺳ ،ﺎﻬﻧآ
ﺞﻨﭘ ﺮﻫ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻪﺑ هدﻮﺗ شور ﺎﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ و ﺪﻣآرد ﻚﻟﺎﺑ ترﻮﺻ
ISSR-PCR
ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ . زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 11
ﺮﮔزﺎﻏآ و 118 ﺑ ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ راﻮﻧ ﻪ
ﺮﮔزﺎﻏآ ﻦﻴﺑ زا ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ،ﺎﻫ
UBC817 ﺔﻧﻮﮔ ﺎﺑ
16 و راﻮﻧ
يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ
UBC811 UBC823 و
ﺎﺑ 14 ﺮﮔزﺎﻏآ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ راﻮﻧ
UBC825
ﺎﺑ 4 ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ راﻮﻧ
ار ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ راﻮﻧ داﺪﻌﺗ ﺪﻧداد ﻞﻴﻜﺸﺗ
. ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ تﺎﻋﻼﻃا ﻲ
ﻦﻴﺑ ﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ 23
/ 0 ﺎﺗ 40 / 0 و
ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺺﺧﺎﺷ ي
زا 1 / 1 ﺎﺗ 6 / 4 ﻐﺘﻣ ﻴ دﻮﺑ ﺮ . ﻳﺰﺠﺗ ﺔ ﻔﻟﺆﻣ ود ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻠﺻا يﺎﻫرادﺮﺑ ﺔ
لوا
عﻮﻤﺠﻣرد 72
/ 23 ﻪﻴﺟﻮﺗ ار ﻞﻛ ﺲﻧﺎﻳراو زا ﺪﺻرد ﺮﻛ
ﺪﻧد . ﻳﺰﺠﺗ ﺔ ﻪﺷﻮﺧ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ سﺎﺳاﺮﺑ يا
ناﺪﻘﻓ و لﺎﻛﻮﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑﺎﺸﺗ رﻮﮕﻟا
ﻳ
Neighbor Joining (NJ)ﻢﺘ 40،
دﻮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ة هﺪﺷ رد ار
ﺳ هوﺮﮔ ﻪ ﻪﻘﺒﻃ دﺮﻛ يﺪﻨﺑ ﻪﺑ هوﺮﮔ ﺮﻫ ﻪﻛ
ﻞﻣﺎﺷ ﺐﻴﺗﺮﺗ 13
، 9 و 18 دﻮﺑ هدﻮﺗ .
ﻲﺘﺳرد هوﺮﮔ يﺪﻨﺑ
ﻳﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺔ
ﻪﺷﻮﺧ يا ﺎﺑ ﺎﺑ ﺮﺸﻴﻓ ﻲﻄﺧ شور ﻪﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻊﺑﺎﺗ 95
ﺗ ﺪﺻرد ﻳﺄ ﺪﺷ ﺪﻴ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ ﺔﻳﺰﺠﺗ :
ﻊﺑﺎﺗ
،ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺔﻳﺰﺠﺗ
ﺲﻧﺎﻳراو
،ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ ﺺﺧﺎﺷ
،ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ناﺰﻴﻣ
تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻠﻜﺷﺪﻨﭼ
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ
زا ﻲﺧﺮﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد
،مﺪﻨﮔ ناﺮﮕﺣﻼﺻا و ﻚﻴﺘﻧژ ﺮﻳﺎﺳ
ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ زا ﺞﺘﻨﻣ ،مﻮﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻲﻜﻴﻣﻮﻧﻮﺴﻛﺎﺗ ﺲﻨﺟ ﻪﺳ
موﺮﻳﺎﭘﻮﻴﻠﺒﻣآ و ﺲﭘﻮﻠﻳژآ ﻪﺑ)
ﻲﺗرﺎﺒﻋ مﺪﻨﮔ يﺎﻫ ﻲﻋارز و
ﺮﻳﺎﺳ ناﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ﻚﻳدﺰﻧ
ﺎﻬﻧآ ( ﻲﻣ مﺪﻨﮔ ار ﺪﻨﻣﺎﻧ
Van )
Slageren, 1994
.(
نﺎﻧ مﺪﻨﮔ )
Triticum aestivum
(
ﻏ ﻦﻴﻟوا ﻢﻬﻣ و ﻪﻠ ﺮﺗ
ﻳ ﺖﺳﺎﻴﻧد ﻲﻋارز هﺎﻴﮔ ﻦ .
عﻮﻨﺗ
ﺖﻴﻔﻴﻛ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ار نآ ،مﺪﻨﮔ يرﺎﺒﻧا يﺎﻫ
ﻪﺑ ياﺬﻏ
ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ ﻲﻠﺻا نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ مﻮﺳ
هدﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﺳا
(Ibro Vjollca et al., 2010)
. ﻲﺸﺣو يﺎﻴﻧ مﺪﻨﮔ
Ae.triuncialis L.
مﻮﻧژ ﺎﺑ ﺪﻴﻳﻮﻠﭘاﺮﺘﺗﻮﻟآ هﺎﻴﮔ
UUCC
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻨﻫد و يداﺪﺟا يﺎﻫ
ة ژ نآ مﻮﻧ
Ae.umbellulata
ﺎﺑ) مﻮﻧژ (CC
و
Ae. Caudate
ﺎﺑ) مﻮﻧژ (UU
مﻮﻧژ ﺎﺑ و نﺎﻧ مﺪﻨﮔ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
) ﺎﺑ مﻮﻧژ
AABBCC
( گﻮﻟﻮﻴﻤﻫ
(Martin-Sanchez et al., ﺖﺳا
2003; Van Slagren, 1994)
. ﻮﺧ ﻳ ناﺪﻧوﺎﺸ ﺸﺣو
ﻲ
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻋارز ﻲ ﺶﺨﺑ ﻤﻬﻣ ﻲ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي
ﮔ ﻴ ﻫﺎ ﻲ ﺪﻧزرا ة رﻮﻠﻓ ﺮﻫ رﻮﺸﻛ ار ﻜﺸﺗ ﻴ ﻞ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻫد .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺑ
ﻟد ﻴ ﻞ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ شزﺎﺳ
ﻻﺎﺑ ﺎﺑ ﺤﻣ ﻴ ﻂ و
ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ي
،ﻒﻠﺘﺨﻣ وﺎﺣ ي نژ ﺎﻫ ي ﺴﺑ ﻴ رﺎ هﺪﻧزرا اﺮﺑ ي زوﺮﺑ
ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﻢﻬﻣ ﮔ ﻴ ﻫﺎ ﻲ هﺪﺷ ﺪﻧا ﻪﺑ و ﻳ هﮋ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺑ
ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ﻲﻳ زا ﺒﻗ ﻴ ﻞ ﻜﺸﺧ
،ﻲ رﻮﺷ ي
،
،ﺎﻣﺮﺳ ﺎﻣﺮﮔ و ﺖﻣوﺎﻘﻣ
ﻪﺑ تﺎﻓآ و ضاﺮﻣا . ﻦﻳا ﻧاﺰﺧ ﺔ ﻧژ ﻲ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺖﺳد ﺰﻓا را
ﻪﺑ ناﺮﮔداﮋﻧ ﮔ ﻴ ﻫﺎ ﻲ ﺖﺳا . اﻳ ناﺮ زا ﺮﻈﻧ ﻌﻗﻮﻣ ﻴ ﺖ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴ ﺎ ﻲﻳ
رد ﻘﻄﻨﻣ ﺔ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻲ راﺮﻗ دراد و ﻳ ﻜ ﻲ زا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻢﻬﻣ
عﻮﻨﺗ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي ﺸﺣو ﻲ و ﻋارز ﻲ مﺪﻨﮔ ﺖﺳا
Vojdani & Meybodi, 1993) .(
ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻴﺑ عﻮﻨﺗ ﻦﻛر ﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﺻا ﺶﻨﻳﺰﮔ مﺎﺠﻧا و هدﻮﺑ ﻲﺣﻼﺻا يﺎﻫ
ﺟو ﻪﺑ طﻮﻨﻣ زا بﻮﻠﻄﻣ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ دﻮ
ظﺎﺤﻟ ﺖﻔﺻ
ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﺷ
؛ﺖﺳا ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد
رد ﻚﻴﺘﻧژ
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻞﻣﺎﻜﺗ ﺮﺘﻬﺑ كرد ﺪﻨﻛ
. هوﻼﻋ زا عﻼﻃا ،ﻦﻳا ﺮﺑ
مرژ رد دﻮﺟﻮﻣ عﻮﻨﺗ ﺢﻄﺳ
ﻢﺳﻼﭘ ﺺﻴﺨﺸﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻚﻧﺎﺑ رد يراﺮﻜﺗ يﺎﻫ ﻲﻨﻏ ،ﻲﻧژ يﺎﻫ
ﺮﻳﺎﺧذ يزﺎﺳ
ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﺎﺑ نژ نﻮﻴﺳﺮﮔوﺮﺘﻨﻳا و بﻮﻠﻄﻣ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
نژ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ يروﺮﺿ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
(Saeidi et al., ﺪﺳر
2008)
. عﻮﻨﺗ ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻳ ﻜ ﻲ و ژﻮﻟﻮﻛا ﻳ ﻜ ﻲ ﻻﺎﺑ ﻲﻳ ﺑﻴ ﻦ
ﻮﺧ ﻳ ناﺪﻧوﺎﺸ ﺸﺣو
ﻲ مﺪﻨﮔ رد اﻳ ناﺮ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺸﺨﺑ ﻲ زا
ﺰﻛﺮﻣ ﭘ ﻴ اﺪ ﻳ ﺶ مﺪﻨﮔ لﻼﻫ) يﺰﻴﺨﻠﺻﺎﺣ (
شراﺰﮔ هﺪﺷ
(Ritschel et al., 2004) ﺖﺳا .
31 ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ مﺪﻨﮔ ار ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺮﺗﺎﻣ ﻳ ﺲ ﻞﺻﺎﺣ زا ﺺﺧﺎﺷ اد ﻳ ﺲ و رﻮﮕﻟا ﻳ ﻢﺘ
UPGMA
رد 3 هوﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻧداد ﻪﻛ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ ﻞﻣﺎﺷ 11
،
16 و 4 ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ ﺪﻧﺪﺷ . يﺎﻫراﺰﺑا زا ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ يﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
ﺪﻨﻤﺷزرا و ﻢﻬﻣ ي
ﻂﺑاور ﻲﺑﺎﻳزرا رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ﺎﻳ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻲﻜﻴﺘﻧژ يﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻧراد دﺮﺑرﺎﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
(Arzani et al., 2005)
.
يﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ زاISSR
PCR ﺮﺑ ﺖﺳا ﻪﻛ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﻴﻣ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻪﻧﻮﮔ ﻚﻳ يﺎﻫ
ﺪﻨﻫد .
ﺖﺸﮕﻧا ياﺮﺑ شور ﻦﻳا رد يرﺎﮕﻧ
يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ زا DNA
ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺣاﻮﻧ ﺮﺑ ) SSR
ﻲﻟاﻮﺗ يﺎﻫ هراﻮﻫﺎﻣﺰﻳر ﺎﻫ
( هدﺎﻔﺘﺳا
ﻲﻣ هﺪﻨﻛاﺮﭘ مﻮﻧژ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻪﻛ دﻮﺷ
.(Yang et al., ﺪﻧا
2007)
ﻦﻳا ﻲﻟاﻮﺗ ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ شور
DNA ﻲﺑﺎﻳ و دراﺪﻧ
ﻪﺑ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻲﺘﺣار
(Aga et دﻮﺷ
al., 2005)
. عﻮﻨﺗ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ 38 ﻌﻤﺟ ﻴ ﺖ زا 7 ﻧﻮﮔ ﺔ
ژآ ﻳ ﺲﭘﻮﻠ رد ﺮﺼﻣ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا 10 ﺮﮔزﺎﻏآ و ISSR
9
ﺮﮔزﺎﻏآ ﻲﺳرﺮﺑRAPD
و عﻮﻤﺠﻣرد 170
ﺪﻧﺎﺑ ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ
اﻳ دﺎﺠ
(Thomas & Bebli, 2010) ﺪﺷ .
يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ اﻳ ﻦ
،ﺶﻫوﮋﭘ هوﺮﮔ
ﺪﻨﺑ ي سﺎﺳاﺮﺑ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ اﺮﺑ ي اﻳ ﻦ
ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ﺮﺑ ﻪﺘﺳد ﺪﻨﺑ ي سﺎﺳاﺮﺑ ر
ﻳ ﺖﺨ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﮔ ﻴ ﻫﺎ ﻲ
ﻖﺒﻄﻨﻣ ﺖﺳا . 12 ﻧﻮﮔ ﺔ ﺸﺣو ﻲ ژآ ﻳ ﺲﭘﻮﻠ و ﺮﺗ ﻳ ﺘ ﻴ
،مﻮﻜ 6
ﺔﻧﻮﮔ مﺪﻨﮔ نﺎﻧ و 4 ﺔﻧﻮﮔ مﺪﻨﮔ مورود رد ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا 14 ﺮﮔزﺎﻏآ
RAPD
ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ
(Cenkci et
al., 2008)
. رد اﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ
ًﺎﻋﻮﻤﺠﻣ 328
ﺪﻧﺎﺑ
ﻠﭘ ﻲ ﻓرﻮﻣ ﻴ ﻢﺴ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ
. ماﺮﮔورﺪﻧد ﺳﺮﺗ
ﻴ ﻢ هﺪﺷ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺮﺗﺎﻣ ﻳ ﺲ
، ﻠﺻﺎﻓ ﺔ درﺎﻛﺎﺟ و رﻮﮕﻟا ﻳ
NJ ﻢﺘ اﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ
ﺎﻫ ار رد ود هوﺮﮔ ﻠﺻا ﻲ ﻪﺘﺳد ﺪﻨﺑ ي دﺮﻛ . ﻨﻣاد ﺔ ﻠﺻﺎﻓ ﺔ
ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ ﺑﻴ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي ﺸﺣو ﻲ مﺪﻨﮔ و ژآ ﻳ ﺲﭘﻮﻠ ) 949 / 0 -
463 / 0 ( ﺮﺗﻻﺎﺑ زا ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ مﺪﻨﮔ نﺎﻧ ) 725 / 0 - 444 / 0 ( و
ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ مﺪﻨﮔ مورود ) 618 / 0 - 420 / 0 ( دﻮﺑ .
ﺎﺑ دﻮﺟو ﻊﻤﺟ روآ ي داﺪﻌﺗ ي زا ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي ﻣﻮﺑ ﻲ اﻳ ناﺮ
زﻮﻨﻫ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا مرژ ﻢﺳﻼﭘ ﺎﻫ ي مﺪﻨﮔ و ژآ ﻳ ﺲﭘﻮﻠ رد اﻳ ناﺮ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ هﺪﻧﺎﻣ
ﺖﺳا . سﺎﺳاﺮﺑ تاﺪﻫﺎﺸﻣ
ﻮﻧ ﻳ نﺎﮔﺪﻨﺴ رد
ﻊﻤﺟ روآ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
، اﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ رد ﮔ ﺮﺘﺴ ة ﺳو ﻴ ﻌ ﻲ زا بﻮﻨﺟ
بﺮﻏ ﺎﺗ لﺎﻤﺷ بﺮﻏ رﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻠﻗا ﻴ ﻢ ﺎﻫ ي نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻨﻛاﺮﭘ هﺪ
و ﺎﺑ اﻳ ﻦ ﻠﻗا ﻴ ﻢ ﺎﻫ ي نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ رﺎﮔزﺎﺳ ﺷ ﺖﺳا هﺪ . اﻳ ﺪ ة اﻳ ﻦ
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺎﺘﺳار ي ﻊﻤﺟ روآ ي
، ﺎﻣﺎﺳ ﻧ ﻫﺪ ﻲ و ﺺﺨﺸﻣ
ندﺮﻛ ﻘﻃﺎﻨﻣ ﻲ ﺎﺑ ﻞﻗاﺪﺣ عﻮﻨﺗ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ ياﺮﺑ ﺖﻇﺎﻔﺣ
ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ جرﺎﺧ زا
،ﻞﺤﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻳ ﻜ ﻲ و زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ
ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي ﺗﻮﻛا ﻴ ﭗ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧرد و ؛ﺖﺳا
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ ﻢﻀﻫ و شﻮﺧ ﻛارﻮﺧ ﻲ نآ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ
ﻠﻫا ﻲ زﺎﺳ ي اﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ اﺮﺑ ي ﻓﺮﻌﻣ ﻲ رد ﺎﺘﺳار ي ﺖﻇﺎﻔﺣ زا
ﻊﺗاﺮﻣ ﻢﻛ هدزﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ رﺎﮔزﺎﺳ ي ﻻﺎﺑ و ﻧﻴ ﺎﻫزﺎ ي دوﺪﺤﻣ
اﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ
. رد اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ عﻮﻨﺗ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ 40
هدﻮﺗ
Ae.triuncialis
زا 13 نﺎﺘﺳا رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺑﺮﻏ ﻲ اﻳ
،ناﺮ
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا 12 ﺮﮔزﺎﻏآ
،ISSR
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﺷ .
داﻮﻣ و شور
رد اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ زا 40 دﻮﺗ ة
Ae. triuncialis
ﻊﻤﺟ روآ ي هﺪﺷ زا 13 نﺎﺘﺳا رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺑﺮﻏ ﻲ اﻳ ناﺮ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي رﺬﺑ ي 200 ﺗﻮﻧژ ﻴ ﭗ زا) ﺮﻫ هدﻮﺗ
5 ﭗﻴﺗﻮﻧژ ( رد كﺎﺧ ﭘ ﻴ ﺖ سﺎﻣ ﺎﺑ اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺎﻣزآ ﻳ هﺎﮕﺸ
يﺎﻣد) 25 ﺔﺟرد ﻲﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ و 10 ﺖﻋﺎﺳ ﻲﻳﺎﻨﺷور (
ﻪﺘﺷﺎﻛ ﺪﺷ لوﺪﺟ) 1 .(
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮔ ﻴ ﺮ ي زا گﺮﺑ ﺎﻫ ي ناﻮﺟ
ژآ ﻳ ﺲﭘﻮﻠ رد ﻠﺣﺮﻣ ﺔ 3 ﺎﺗ 4 ﮔﺮﺑ ﻲ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . جاﺮﺨﺘﺳا
ﺎﺑ DNA
هدﺎﻔﺘﺳا زا شور
Doyle & Doyle 1990) (
ﺎﺑ
ﻛﺪﻧا ﻲ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ مﺎﺠﻧا و ﻤﻛ ﻴ ﺖ و ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
DNA ي ﺎﺑ
شور ﺮﺘﻜﻟا زرﻮﻓو لژ زرﺎﮔآ 1 ﺪﺻرد و ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا ي
ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ ﺪﺷ . ﺲﭘ زا ﻳ نﺎﺴﻜ زﺎﺳ ي ﺖﻈﻠﻏ
DNA ،ﺎﻫ ﺮﻫ
ﻌﻤﺟ ﻴ ﺖ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻚﻟﺎﺑ ﺪﻣآرد .
رد اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ زا 12 ﺮﮔزﺎﻏآ ) ISSR
لوﺪﺟ 2 (
هدﺎﻔﺘﺳا
(Yang et al., 2008) ﺪﺷ .
ﺶﻨﻛاو رد PCR
ﻢﺠﺣ 20 ﺎﻣ ﻳ ﻟوﺮﻜ ﻴ ﺮﺘ ﻞﻣﺎﺷ 30 ﺎﺗ 40 مﺮﮔﻮﻧﺎﻧ
DNA
،ﻮﮕﻟا 4 / 0 ﻣ ﻴ ﻠ ﻲ
dNTP لﻮﻣ
، 8 / 0 ﭘ ﻴ لﻮﻣﻮﻜ
،ﺮﮔزﺎﻏآ 2
ﻲﻠﻴﻣ
MgCl2لﻮﻣ
،
PCR1X ﺮﻓﺎﺑ و
1 ﺪﺣاو ﻢﻳﺰﻧآ Taq
زاﺮﻤﻴﻠﭘ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا هﺎﮕﺘﺳد ﺮﻠﻜﻳﺎﺳﻮﻣﺮﺗ
Applied
Biosystems
مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . ﺧﺮﭼ ﺔ ﻪﺑ ﻲﺗراﺮﺣ ترﻮﺻ
4 ﻪﻘﻴﻗد
ﻪﺘﺷﺮﺳاو يزﺎﺳ رد ﻪﻴﻟوا 94
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺔﺟرد داﺮﮔ
،
ﺲﭙﺳ 35 ﻪﺑ ﻞﻜﻴﺳ ترﻮﺻ
40 ﻪﺘﺷﺮﺳاو ﻪﻴﻧﺎﺛ يزﺎﺳ
د ر 94،40 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺔﺟرد داﺮﮔ
ﻠﺣﺮﻣ ﺔ لﺎﺼﺗا
لوﺪﺟ
1 . ﻲﻣﺎﺳا هدﻮﺗ
Aegilops triuncialis L. يﺎﻫ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ
و ﻞﺤﻣ ﻊﻤﺟ يروآ ﺎﻬﻧآ
نﺎﺘﺳا يروآﻊﻤﺟﻞﺤﻣ ﻒﻳدر نﺎﺘﺳا يروآﻊﻤﺟﻞﺤﻣ در
سرﺎﻓ ﺮﻬﺷﻮﺑ-زاﺮﻴﺷةدﺎﺟ 21 نﺎﺘﺳدﺮﻛ (ﻦﺷورﮓﻧرﻪﻧﻮﻤﻧ) هرﺪﻧاﻮﻳا-ﺎﺿرﺎﻛﺎﻛ 1
لﺎﺤﻣرﺎﻬﭼ
يرﺎﻴﺘﺨﺑو لﺎﺤﻣرﺎﻬﭼ-لدرا-زﺪﻫدةدﺎﺟ 22 نﺎﺘﺳدﺮﻛ (ﻲﻜﺸﻣﮓﻧرﻪﻧﻮﻤﻧ) هرﺪﻧاﻮﻳا-ﺎﺿرﺎﻛﺎﻛ 2
نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ
ﻲﻗﺮﺷ بﺎﻨﺑ-ﺮﻬﺷرذآةدﺎﺟ 23 هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ بﺮﻏدﺎﺑآمﻼﺳا-هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ 3
نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ
ﻲﻗﺮﺷ ﺮﺒﻴﻠﻛ-ﺮﻫايﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ10 24 هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ ﺎﻐﭼيﺎﺘﺳور-دﺎﺑآرﻮﻧ-ﻦﻴﺳﺮﻫهدﺎﺟ 4
نﺎﺘﺳﺮﻟ دﺎﺑآرﻮﻧ 25 نﺎﺘﺳدﺮﻛ ناﻮﻳﺮﻣ 5
نﺎﺘﺳﺮﻟ ﺪﻴﭙﺳ -دﺎﺑآمﺮﺧيﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ30 26 نﺎﺘﺳدﺮﻛ نارﺎﻴﻣﺎﻛ-هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛهدﺎﺟ 6
زاﺮﻴﺷ ﻮﻟرﺎﻬﻣ-زاﺮﻴﺷةدﺎﺟ 27 نﺎﺘﺳﺮﻟ بارﻮﺷﻪﻘﻄﻨﻣ-ﻚﺸﻤﻳﺪﻧا-دﺎﺑآمﺮﺧهدﺎﺟ 7
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ-ﻦﻴﺳﺮﻫةدﺎﺟ 28 سرﺎﻓ زاﺮﻴﺷجدﺮﺑ 8
سرﺎﻓ سرﺎﻓ-ناﺪﻴﭙﺳ-زوﺮﻴﻓهﺎﻛةدﺎﺟ 29 ﻲﻗﺮﺷنﺎﺠﻳﺎﺑرذآ ﺰﻳﺮﺒﺗ-ﺮﻫاهدﺎﺟيﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ10 9
نﺎﺘﺳدﺮﻛ هرﺪﻧاﻮﻳد-جﺪﻨﻨﺳةدﺎﺟ 30 يرﺎﻴﺘﺨﺑولﺎﺤﻣرﺎﻬﭼ ﻦﺟوﺮﺑﺎﺗ115-ﻦﺟوﺮﺑﺖﺨﺳﻲﺳهدﺎﺟ 10
نﺎﺘﺳﺮﻟ ﺪﻴﭙﺳ-دﺎﺑآمﺮﺧةدﺎﺟ-نﺎﺘﺳﺮﻟ 31 ﻲﻗﺮﺷنﺎﺠﻳﺎﺑرذآ ﺮﻫا-ﺮﻬﺷﻦﻴﻜﺸﻣهدﺎﺟ 11
نﺎﺘﺳﺮﻟ دورود-زردﻮﮕﻴﻟاةدﺎﺟياﺪﺘﺑا 32 سرﺎﻓ نﺎﺘﻠﻛ-ناﺪﻴﭙﺳزاﺮﻴﺷهدﺎﺟ10ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ 12
ناﺮﻬﺗ دﺎﺑآتدﺎﻌﺳ-ناﺮﻬﺗ 33 ﺪﻤﺣاﺮﻳﻮﺑوﻪﻳﻮﻠﻴﮕﻬﻛ جﻮﺳﺎﻳ-ناﺪﻴﭙﺳهدﺎﺟ 13
نﺎﺠﻧز ناﺮﻬﺗ-نﺎﺠﻧزةدﺎﺟيدورو 34 ﻞﻴﺑدرا يﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ15 -ﻦﻴﻋﺮﺳ-ﻞﻴﺑدراهدﺎﺟ 14
ﻞﻴﺑدرا ناﺮﻴﺣيﺎﺘﺳور-ﻞﻴﺑدرا 35 نﺎﺘﺳزﻮﺧ زﺪﻫدهدﺎﺟنﺎﺘﺳزﻮﺧ 15
ﻪﻳﻮﻠﻴﮕﻬﻛ
ﺪﻤﺣاﺮﻳﻮﺑو ﺪﻤﺣاﺮﻳﻮﺑوﻪﻳﻮﻠﻴﮕﻬﻛ 36 ﺪﻤﺣاﺮﻳﻮﺑوﻪﻳﻮﻠﻴﮕﻬﻛ جﻮﺳﺎﻳﺮﻬﺷ 16
مﻼﻳا هﻮﻛﺖﺸﻧﺎﻣﺔﻨﻣاد-ﻪﻠﺑآﺮﺳ 37 ﻞﻴﺑدرا يﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ15 -ﻦﻴﻋﺮﺳ-ﻞﻴﺑدراهدﺎﺟ 17
ناﺪﻤﻫ ناﺪﻤﻫ-دﺎﺑآﺪﺳاةدﺎﺟ 38 ﻲﻗﺮﺷنﺎﺠﻳﺎﺑرذآ رﺎﻳﺪﻤﺤﻣ-بآوﺪﻧﺎﻴﻣ 18
مﻼﻳا هﻮﻛﺖﺸﻧﺎﻣﺔﻨﻣادﻪﻠﺑآﺮﺳ 39 نﺎﺠﻧز ناﺮﻬﺗ-نﺎﺠﻧزهدﺎﺟيدورو 19
مﻼﻳا ﻪﻠﺑآﺮﺳﺮﻬﺷﻪﺑفﺮﺸﻣتﺎﻋﺎﻔﺗرا 40 نﺎﺘﺳﺮﻟ ﺮﺘﺸﻟاﺎﺗ30-ﺮﺘﺸﻟا-دﺎﺑآمﺮﺧ 20
ﺮﮔزﺎﻏآزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑAegilops triuncialisL.يﺎﻫهدﻮﺗﺮﻴﺜﻜﺗزاﻞﺻﺎﺣISSRيراﻮﻧيﻮﮕﻟا. 1ﻞﻜﺷ
UBC817
لﺎﺼﺗا يﺎﻣد ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ﺮﮔزﺎﻏآ Tm)
( ﺮﮔزﺎﻏآ
) لوﺪﺟ 2 (
، 2 ﻠﺣﺮﻣ ﻪﻘﻴﻗد ﺔ
يﺎﻣد رد ﻂﺴﺑ 72
ﺔﺟرد
ﻲﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ﺧﺮﭼ ﻚﻳ و ﺔ
ﺎﻬﻧ ﻲﻳ تﺪﻣ ﻪﺑ 5
رد ﻪﻘﻴﻗد
يﺎﻣد 72 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺔﺟرد داﺮﮔ
يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ ﺲﭙﺳ ، 4
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺔﺟرد داﺮﮔ
دﻮﺑ . لژ يور ﺮﺑ هﺪﺷﺮﻴﺜﻜﺗ لﻮﺼﺤﻣ زرﺎﮔآ
5 / 1 ﮓﻧر و ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺪﺻرد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لژ يﺰﻴﻣآ
مﻮﻳﺪﻴﺗا رﻮﻧ ﺮﻳز ﺎﻫراﻮﻧ يزﺎﺳرﺎﻜﺷآ و ﺪﻳﺎﻣوﺮﺑ مﺎﺠﻧا UV
ﺖﻓﺮﮔ . راﻮﻧ يﻮﮕﻟا دﻮﺟو سﺎﺳاﺮﺑ ي
ﻚﻳ) ( ﺎﻳ ناﺪﻘﻓ
ﺮﻔﺻ) ( هﺮﻤﻧ ﺎﻫراﻮﻧ ﻫد
ﻲ ﺪﻧﺪﺷ ) ﻞﻜﺷ 1 .(
هداد ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﻚﻳ ترﻮﺻ 144
× 40 مﺮﻧ دراو راﺰﻓا
Excel
ﺪﺷ .
ﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ـ
ﻨﺗ ﻲ ـ ﻳﺪﻨﭼ زا ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮ ـ
ﺧﺎﺷ ﻦ ـ ﺺ
ﻔﺘﺳا ـ ﺷ هدﺎ ـ ﺪ : ﻒﻟا ( ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ تﺎﻋﻼﻃا ناﺰﻴﻣ ـ
ﻲ
(Polymorphism Information Content)
ﻛ ﻪ ﺑ ﺳاﺮ سﺎ
ﻄﺑار ﺔ
2)
1 Pi
n
i
PIC= 1-
( ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻦﻳا رد
ﻪﻄﺑار ﻞﻟآ ﻲﻧاواﺮﻓ ،Pi
و ماi
ﻞﻟآ داﺪﻌﺗ n
ﺖﺳا . ب ( ﺺﺧﺎﺷ
يﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
(MI=Marker Index)
ناﺰﻴﻣ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ
ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ ﻲ ﻲﻣ و هدﻮﺑ ﻲﺼﺧﺎﺷ ﺪﻧاﻮﺗ
ياﺮﺑ رﺎﻛ دروآﺮﺑ آ
ﻲﻳ
مرژ ﻚﻳ رد ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻚﻳ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﻢﺳﻼﭘ
دﻮﺷ ﺎﺑ ،
ﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا
MI=PIC×EMRﺔ ﺑ
ﻪ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ج ( ﻧﺎﮔﺪﻨﭼ ﺖﺒﺴﻧ ﺔ
ﻣ ﺆ ﺮﺛ
EMR: Effective )
Multiplex Ratio
( هﺎﮕﻳﺎﺟ داﺪﻌﺗ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻧژ يﺎﻫ
ﺪﻨﭼ ﻠﻜﺷ ﻲ مرژ ﻚﻳ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻢﺳﻼﭘ
ﺖﺳا . ﻄﺑار سﺎﺳاﺮﺑ ﺔ
EMR= np×β
،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ داﺪﻌﺗ np
و ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ يﺎﻫراﻮﻧ ﻞﻛ ﻪﺑ ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ راﻮﻧ داﺪﻌﺗ ﺖﺒﺴﻧ β
ﻞﻛ داﺪﻌﺗ راﻮﻧ
ﺖﺳا
Powell et al., 1996) .(
ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ
ناﺪﻘﻓ ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﺗ
Dice يﺎﻫ
Jaccard ، ،
Ochiai Sokal & Sneath و
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ راﺰﻓا
DARwin 5(Perrier & Jacquemoud-Collet, 2006)
،
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ . زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻚﻴﺘﻨﻓﻮﻛ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ
مﺮﻧ راﺰﻓا
XLSTAT 2008(Addinsoft USA, New York, NY)
، ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻢﺘﻳرﻮﮕﻟا زا ﻞﺻﺎﺣ ماﺮﮔورﺪﻧد
NeighborJoining
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ راﺰﻓا
MEGA
5(Tamura et al., 2007)
، يزﺎﺳزﺎﺑ ﺪﺷ .
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 12
ﺮﮔزﺎﻏآ رد ISSR
نﻮﺗﻮﺗ هﺎﻴﮔ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
(Yang et al., 2007)
. عﻮﻤﺠﻣ زا 12
،ﺮﮔزﺎﻏآ
11 آ ﻚﻴﻜﻔﺗ و ﺢﺿاو يراﻮﻧ يﻮﮕﻟا ﺮﮔزﺎﻏ ﺮﻳﺬﭘ
ﻞﻴﻜﺸﺗ
ﺪﻧداد ) ﻞﻜﺷ 1 ( نﺎﺸﻧ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ة ﻲﻟاﻮﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ يﺎﻫ
ﻧﻮﮔ مﻮﻧژ رد ﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ﻦﻳا ﺔ
ﻲﻫﺎﻴﮔ
Ae. triuncialis
ﺖﺳا .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ
ﻪﻛ ﻲﻨﻴﺸﻧﺎﺟ ﺖﻳﻼﺘﺳوﺮﻜﻴﻣ
زا ﺎﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ ﺎﺟ ﻪﺑ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ي
ﻲﻜﻴﺘﻧژ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ
نﺎﻜﻣا ا ﺮﻳﺬﭘ ﺖﺳ . ﺘﻜﻧ ﺔ ﻲﻟاﻮﺗ و رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻳد
ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺖﻳﻼﺘﺳوﺮﻜﻴﻣ هﺪﺷ ﻪﻧﻮﮔ رد ﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺪﻧا
. ﺮﮔزﺎﻏآ
UBC814
يراﻮﻧ يﻮﮕﻟا ﭻﻴﻫ
ﻪﻛ دﺮﻜﻧ دﺎﺠﻳا ﻲﻣ نﺎﻤﮔ
دور ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ناﺪﻘﻓ ﻦﻳا ﻲﻟاﻮﺗ
ﺮﮔزﺎﻏآ
CTCTCTCTCTCTCTCTA) ﻦﻳا مﻮﻧژ رد (
ﻧﻮﮔ ﺔ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺪﺷﺎﺑ . زاﺪﻧا ة ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫراﻮﻧ هﺪﺷ
زا يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ
زاISSR
3000 - 300 ﻐﺘﻣ زﺎﺑ ﺖﻔﺟ ﻴ
دﻮﺑ ﺮ .
يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ﻦﻴﺑ ﻪﺑ
ﻪﺘﻓر رﺎﻛ ﺮﮔزﺎﻏآ ،
UBC817
ﺎﺑ
داﺪﻌﺗ 19 يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ،نآ زا ﺪﻌﺑ و راﻮﻧ
UBC812
و
UBC823
داﺪﻌﺗ ﺎﺑ 17 ﺮﮔزﺎﻏآ و راﻮﻧ داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ راﻮﻧ
UBC813
داﺪﻌﺗ ﺎﺑ 7
ﺪﻨﺘﺷاد ار داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ راﻮﻧ
) لوﺪﺟ 2 ( . ﺪﻌﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دا
16 ياﺮﺑ ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ راﻮﻧ
ﺮﮔزﺎﻏآ
UBC817
و 14 يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ياﺮﺑ ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ راﻮﻧ
UBC811 UBC823 و
؛ﺪﺷ هﺪﻳد راﻮﻧ داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
ﺮﮔزﺎﻏآ ياﺮﺑ
UBC825
ﺎﺑ 4 ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ راﻮﻧ .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
نﺎﻜﻣ ﻪﺑ ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ يﺎﻫ ﺮﮔزﺎﻏآ ﺮﻫ يازا
،ISSR
72 / 10
ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ ﺪﺻرد ﻲ
ﺑ ﻪ ﺖﺳد هﺪﻣآ ) لوﺪﺟ 2 ( رد
ﺟ ﺖﻴﻌﻤ زاﺎﻫ 76 / 30 ياﺮﺑ ﺪﺻرد
UBC825) (
ﺎﺗ ، 100
ياﺮﺑ ﺪﺻرد
UBC811, UBC813, UBC824, )
UBC826
( ﻐﺘﻣ ﻴ دﻮﺑ ﺮ . ﺪﻨﭼ ﺪﺻرد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻠﻜﺷ
ﻲ
ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد هﺪﻣآ ﺖﺳد 75
/ 83 ﻪﺑ ﺪﺻرد ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ تﺎﻋﻼﻃا يﻮﺘﺤﻣ
PIC) ( ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
ﻦﻴﺑ 23 / 0 ﺎﺗ 40 / 0 ﻣ و ﻴ ﻮﺘﺤﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎ ي
تﺎﻋﻼﻃا
ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ 33
/ 0 دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 3 .(
ﻣ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ
PIC راﺪﻘ رد
ﺮﮔزﺎﻏآ
UBC816
40 / 0 ﺎﻬﻧآ زا ﺪﻌﺑ و
UBC824
و
UBC873
39 / 0 ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ
؛ نﺎﺸﻧ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ة ﻦﻳا
يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﺒﻣﺎﻧ
ﻲﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
هدﻮﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﺮﺘﻬﺑ ار يا .
رﺎﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ آ
زوﺮﺑ رد ﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻲﻳ
ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ ﻲ
، يﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺺﺧﺎﺷ
MI) ( ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ ﺖﺒﺴﻧ و
ﻣ ﺆ ﺮﺛ
EMR) ( ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺰﻴﻧ )
لوﺪﺟ 3 .(
ةزاﺪﻧا ﻦﻴﺑMI
12 / 1 ﺎﺗ 6 / 4 دﻮﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ .
يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ
UBC817
،
UBC823 UBC811 ،
UBC873 و ﻪﺑ
ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 6
/ 4،8 / 3 ،
2 / 3 و 18 / 3 يﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺣاو
MI) ( ار
ﺪﻨﺘﺷاد ) لوﺪﺟ 3 ( رﺎﻛ ﻪﻛ ﻲﻳا
ًﺎﺘﺒﺴﻧ دﺎﻳز ﺎﻏآ ﻦﻳا ار ﺎﻫﺮﮔز
ﺮﮔزﺎﻏآ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺎﻫ
ﻪﺑ رﺎﻛ ﻪﺘﻓر ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ زوﺮﺑ رد ﻲ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻦﻴﺑ يﺎﻫﺪﻳﺮﺒﻴﻫ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ رد و
Aegilops juvenalis
هزاﺪﻧا و ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ ﺖﻫﺎﺒﺷ يﺮﻴﮔ
،
زا عﻮﻤﺠﻣرد 14
ﺮﮔزﺎﻏآ ﺎﻬﻧآ زا ﻪﻛ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاISSR
13
ﺢﺿاو يﻮﮕﻟا ﺮﮔزﺎﻏآ ﺪﻧداد ﻞﻴﻜﺸﺗ
(Gradzielewska et
al, 2012)
. ﻠﭘ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲ
ﺮﮔزﺎﻏآ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻢﺴﻴﻓرﻮﻣ 1
/ 5
ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﻲﻠﭘ ﺪﺻ رد ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﻢﺴﻴﻓرﻮﻣ
ﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ 30 ﺪﺻرد دﻮﺑ .
لوﺪﺟ 2 . يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ﻪﺑ
ﻪﺘﻓررﺎﻛ لﺎﺼﺗا يﺎﻣد ،ﻲﻟاﻮﺗ ،
TM) ( ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ ﺪﺻرد ، ﻲ
ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ راﻮﻧ داﺪﻌﺗ ،راﻮﻧ داﺪﻌﺗ ، ﻲ
ﺎﻬﻧآ
ﻲﻟاﻮﺗ ﻲﻠﻜﺷﺪﻨﭼ راﻮﻧ داﺪﻌﺗ راﻮﻧ داﺪﻌﺗ ﻲﻠﻜﺷ ﺪﻨﭼ ﺪﺻرد TMيﺎﻣد ﺮﮔزﺎﻏآ مﺎﻧ ﻒﻳدر
GAGAGAGAGAGAGAGAC 14 14 100 51/35 UBC811 1
GAGAGAGAGAGAGAGAA 13 17 76/47 51/33 UBC812 2
CTCTCTCTCTCTCTCTT 7 7 100 51/30 UBC813 3
CTCTCTCTCTCTCTCTG 8 9 88/8 51/33 UBC815 4
CACACACACACACACAT 9 12 75 55/37 UBC816 5
CACACACACACACACAA 16 19 84/21 55/64 UBC817 6
TCTCTCTCTCTCTCTCC 14 17 82/35 52/52 UBC823 7
TCTCTCTCTCTCTCTCG 10 10 100 53/08 UBC824 8
ACACACACACACACACT 4 13 30/76 56/56 UBC825 9
ACACACACACACACACC 13 13 100 57/78 UBC826 10
GACAGACAGACAGACA 10 12 83/33 51/42 UBC873 11
118 144 83/75 ﻞﻛ
لوﺪﺟ 3 . ﻞﻜﺷﺪﻨﭼ تﺎﻋﻼﻃا
PIC) ( ﻧﺎﮔﺪﻨﭼ ﺖﺒﺴﻧ ، ﺔ
ﻣ ﺆ ﺮﺛ
EMR) ( يﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺺﺧﺎﺷ ،
MI) ( هﺎﮕﻳﺎﺟ رد هدﻮﺗ رد ISSR
يﺎﻫ
Aegilops
triuncialis L.
ﻲﺸﻳﺎﻣزآ
MI
EMR PIC ﺮﮔزﺎﻏآ مﺎﻧ ﻒﻳدر
2 /
3 11/37 0/28 UBC 811 1 ﺮﮔزﺎﻏآ
6 /
2 10/56 0/24 UBC 812 2 ﺮﮔزﺎﻏآ
9 /
1 5/6 0/35 UBC 813 3 ﺮﮔزﺎﻏآ
2 6/5 0/31 UBC 815 4 ﺮﮔزﺎﻏآ
9 /
2 7/3 0/40 UBC 816 5 ﺮﮔزﺎﻏآ
6 /
4 13 0/35 UBC 817 6 ﺮﮔزﺎﻏآ
8 /
3 11/3 0/33 UBC 823 7 ﺮﮔزﺎﻏآ
13 /
3 8/1 0/38 UBC 824 8 ﺮﮔزﺎﻏآ
12 /
1 3/2 0./34 UBC 825 9 ﺮﮔزﺎﻏآ
5 /
2 10/56 0/23 UBC 826 10 ﺮﮔزﺎﻏآ
18 /
3 8/1 0/39 UBC 873 11 ﺮﮔزﺎﻏآ
83 /
2 0/33 ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
،ﻲﻠﺻا يﺎﻫرادﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ رد 10
ﻔﻟﺆﻣ ﺔ ًَﺎﻋﻮﻤﺠﻣ لوا
72 / 63 ﻞﻛ ﺲﻧﺎﻳراو زا ﺪﺻرد )
لوﺪﺟ 4 ( و ﻔﻟﺆﻣ ود ﺔ لوا
ًﺎﻋﻮﻤﺠﻣ 72 / 23 ﻛ ﻪﻴﺟﻮﺗ ار ﻞﻛ ﺲﻧﺎﻳراو زا ﺪﺻرد ﺮ
د ﺪﻧ .
ﻔﻟﺆﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺔ
ﻪﻴﺟﻮﺗ رد ار ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ لوا
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﺷاد
. ﻔﻟﺆﻣ ﻢﻬﺳ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا زا ﺔ
لوا 71 / 14
ﺪﺻرد ﻔﻟﺆﻣ و ﺔ مود 01 / 9 دﻮﺑ ﺪﺻرد .
داﺪﻌﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻔﻟﺆﻣ يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﻫراﻮﻧ ﺎﻳ تﺎﻔﺻ ﻪﺑ ﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ بﺎﺨﺘﻧا مﺎﺠﻧا ﻲﺑﻮﺧ
ﺪﺷ . ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲﻣ ﻢﻳﺮﻴﮔ ﻪﻛ يﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ISSR
هﺪﺷ رد
ﺖﻤﺴﻗ هﺪﻨﻛاﺮﭘ مﻮﻧژ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ا
ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻦﻳا و ﺪﻧ
ﺳا ﺎﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رد هداد زا هدﺎﻔﺘ
ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ يﺎﻫ
،ﺖﺳا اﺮﻳز موزﻮﻣوﺮﻛ زا ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ يﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ يﺎﻫ
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ رد و بﺎﺨﺘﻧا
مﻮﻧژ ﻊﻳزﻮﺗ ﺖﺧاﻮﻨﻜﻳ و ﺐﺳﺎﻨﻣ هﺪﺷ
ﺪﻧا
(Hajmansoor et al., 2010) .
ﻠﺻﺎﻓ ﺔ دﻮﺟﻮﻣ ود ﻦﻴﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ نﺎﻳﺎﻤﻧ
ﺮﮔ توﺎﻔﺗ
ﻪﻴﺟﻮﺗ ﺮﻳﺬﭘ ﻲﻠﻟآ عﻮﻨﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ دﻮﺟﻮﻣ ود نآ ﻦﻴﺑ
ﺖﺳا . ﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻠﺻﺎﻓ ﺮﮕﻳد تر ﺔ
ناﺰﻴﻣ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ
توﺎﻔﺗ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻦﻴﺑ ﻲﻧژ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻳ ﺎﻫ
ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻫ
ﺖﻴﻤﻛ ﻲﺧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا هزاﺪﻧا يدﺪﻋ يﺎﻫ
يﺮﻴﮔ ﻲﻣ دﻮﺷ .
هوﺮﮔ ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺪﻨﺑ هﺮﻤﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ
ﻫد ﻲ مﺎﺠﻧا ﻚﻳ و ﺮﻔﺻ
ﺪﺷ . ﻳﺰﺠﺗ ﺔ ﻪﺷﻮﺧ هزاﺪﻧا ﺎﺑ يا ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ يﺮﻴﮔ
ناﺪﻘﻓ ﻪﺑﺎﺸﺗ
ﺺﺧﺎﺷ رﺎﻬﭼ سﺎﺳاﺮﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ
،Dice Jaccard Ochiai،
و
Sokal & Sneath
و ﻢﺘﻳرﻮﮕﻟا ود
UPGMA NJ و
نﺎﺸﻧ
ﻪﺑ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﻪﻛ داد ﺺﺧﺎﺷ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد
Sokal &
Sneath
و ﻢﺘﻳرﻮﮕﻟا ﻚﻴﺘﻨﻓﻮﻛ ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑNJ
838 / 0 ﺖﺒﺴﻧ
هوﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ يﺪﻨﺑ
هوﺮﮔ ،ﺎﻫ داد مﺎﺠﻧا ار يﺮﺘﻬﺑ يﺪﻨﺑ .
هوﺮﮔ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ سﺎﺳاﺮﺑ يﺪﻨﺑ ناﺪﻘﻓ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑﺎﺸﺗ
Sokal
& Sneath
ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﺷ ﺮﺘﺳﻼﻛ ﻪﺳ رد ار
داد راﺮﻗ ) ﻞﻜﺷ 3 .(
لوﺪﺟ
4 . ياﺮﺑ ﻲﻌﻤﺠﺗ ﺪﺻرد و ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺻرد 10
ﻔﻟﺆﻣ ﺔ لوا
ﻲﻌﻤﺠﺗ ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺻرد هﮋﻳو ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺪﺻرد ﻲﻠﺻا ﻪﻔﻟﺆﻣ
71 /
14 14/71 1/8 1
72 /
23 9/01 1/1 2
26 /
30 6/54 0/80 3
62 /
36 6/36 0/78 4
16 /
42 5/54 0/68 5
11 /
47 4/95 0/60 6
96 /
51 4/85 0/59 7
17 /
56 4/21 0/51 8
11 /
60 3/94 0/48 9
72 /
63 3/61 0/44 10
ﻞﻜﺷ 2 . ﻢﻴﺳﺮﺗ ماﺮﮔورﺪﻧد شور سﺎﺳاﺮﺑ هﺪﺷ
Neighbor joining ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ و
Sokal & Sneath زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
11 ﺮﮔزﺎﻏآ
ياﺮﺑISSR 40 هدﻮﺗ Ae. Triuncialis ﻳﺎﻣزآ
ﻲﺸ
هوﺮﮔ ﻪﺑ ﻪﺳ ﺎﺗ ﻚﻳ يﺎﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﺐﻴﺗﺮﺗ
13 ، 9 و 18 هدﻮﺗ
ﺪﻧدﻮﺑ . ﻲﺘﺳرد هوﺮﮔ ﻳﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺪﻨﺑ ﺔ
ﻪﺷﻮﺧ يا ﺎﺑ
ﺮﺸﻴﻓ ﻲﻄﺧ شور ﻪﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻊﺑﺎﺗ 95
ﺪﺻرد
ﺪﺷ دروآﺮﺑ .
ﺑ ﺪ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳ ﻲﻣ
ﻢﻳﺮﻴﮔ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﻛ
ﺺﻴﺨﺸﺗ
، هدﻮﺗ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺑ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﺎﻫ
ﺎ ﻳﺰﺠﺗ ﺔ ﻪﺷﻮﺧ يا
ﻲﻣ ﺪﻴﻳﺄﺗ ار ﺪﻨﻛ
. ﺘﻧ ﺎﻳ هوﺮﮔ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ يﺪﻨﺑ
ﺎﻫ ﺎﺑ
ﺳﺮﺗ ماﺮﮔورﺪﻧد ﻴ
ﻢ ﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ هﺪﺷ ﻴ
اﺮﮔاو ﻦ ﻲﻳ ﺘﻧژ ﻴ ﻲﻜ
ﻓاﺮﻐﺟ ﺄﺸﻨﻣ و ﻴ
ا ﻲﻳﺎ ﻳ ﻤﻛ طﺎﺒﺗرا ﻪﻧﻮﮔ ﻦ ﻲ
دراد دﻮﺟو .
رﻮﻃ ي هدﻮﺗ ﻪﻛ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﻳ نﺎﺘﺳا ﻚ )
ﺪﻨﻧﺎﻣ
نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ ﻲﻗﺮﺷ
18 و ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ 9
ﺎﻳ نﺎﺘﺳﺮﻟ
31
، نﺎﺘﺳﺮﻟ 7 و نﺎﺘﺳﺮﻟ 25 ( ود رد ﻳ ﻼﻛ ﻪﺳ ﺎ اﺪﺟ ﺮﺘﺳ
ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻢﻫ زا ﻪﺑ
ﻞﻴﻟد عﻮﻨﺗ ﻻﺎﺑ ي ﻦﻳا
نﺎﺘﺳا ﻞﺧاد رد ﻪﻧﻮﮔ )
دﻮﺟو هدﻮﺗ يﺎﻫ توﺎﻔﺘﻣ زا ﻢﻫ رد
ﻚﻳ نﺎﺘﺳا ( ﺮﻘﺗ عﻮﻨﺗ و ﻳ
ًﺎﺒ نآ ﺖﺧاﻮﻨﻜﻳ )
راﺮﻗ ﻦﺘﻓﺮﮔ
هدﻮﺗ يﺎﻫ ﻚﻳ نﺎﺘﺳا رد يﺎﻫﺮﺘﺳﻼﻛ اﺪﺟ
زا ﻢﻫ ( رد
ﺣاﻮﻧ ﻲ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺪﺑ ﻳ ا ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦ ﻳ
ﻪﻧﻮﮔ ﻦ
ﻻﺎﺑ عﻮﻨﺗ ﺎﺑ و ﻲﻳ
ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻳ و بﺮﻏ ،بﺮﻏ لﺎﻤﺷ رد ﺖﺧاﻮﻨﻜ
ا بﺮﻏ بﻮﻨﺟ ﻳ
دراد دﻮﺟو ناﺮ .
ﻠﺻﺎﻓ ﺐﻳﺮﺿ ﺔ
هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ زا ﺎﻫ
67 / 0 - 25 / 0
ﻐﺘﻣ ﻴ ﻠﺻﺎﻓ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﺮ ﺔ
هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﺎﻫ
38 / 0 ﻪﻛ دﻮﺑ
هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ بﻮﺧ ًﺎﺘﺒﺴﻧ عﻮﻨﺗ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﺖﺳا .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ
زا هﺪﺷ شراﺰﮔ
(2005) Arzani et al.
ﻲﻨﺒﻣ ﺮﺑ عﻮﻨﺗ ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻳ ﻜ ﻲ و ژﻮﻟﻮﻛا ﻳ ﻜ ﻲ ﻻﺎﺑ ﺑﻴ ﻦ
ﻮﺧ ﻳ ناﺪﻧوﺎﺸ ﺸﺣو
ﻲ مﺪﻨﮔ رد اﻳ ناﺮ ﻢﻫ ﻧاﻮﺧ ﻲ ﺖﺷاد .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ
يﺎﻫ ﻪﺑ ﻠﺻﺎﻓ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺔ
نﺎﺸﻧ ﻲﻜﻴﺘﻧژ
ﻲﻣ ﻠﺻﺎﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد ﺔ
هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ
هﺪﺷ رد
ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﺔ
هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﺘﻓﺎﺴﻣ ﺎﻫ
ﺖﺴﻴﻧ .
ﺑ ياﺮ ﻪﻧﻮﻤﻧ هدﻮﺗ ﻣ نﺎﺘﺳا ﻚﻳ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎ
نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ 9
نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ و 18
ﻠﺻﺎﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺔ
ار ﻲﻜﻴﺘﻧژ
ﺪﻧراد ﻢﻫ زا .
ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ
ﭘ ﺰﻛﺮﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ ناﺮﻳا ﻪﻜﻨ ﻴ
مﺪﻨﮔ ﺶﻳاﺪ
) لﻼﻫ ﺮﻀﺧا (
(Arzani et al., 2005)ﺖﺳا ا ،
ﻳ ﺘﻧ ﻦ ﻴ ﻪﺠ
دﻮﺒﻧ رﺎﻈﺘﻧا زا رود اﺮﻳز
ًﻻﻮﻤﻌﻣ عﻮﻨﺗ دﻮﺟو ﺎﺑ رد ﻻﺎﺑ
ﻌﻤﺟ ﻴ ﺖ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻚﻳ ﻳ
ﻣﻮﺑ ﺎ ندﻮﺑ ﻲ نآ ﻚﻳ رد رﻮﺸﻛ
،
ﺑﻴ ﻦ ﺘﻧژ قﺎﻘﺘﺷا ﺎﻬﻧآ ﻴ
ﻲﻜ ﻲﺻﺎﺧ ﻤﻧ خر ﻲ ﺪﻫد . ﻤﻫ ﻪﺑ ﻴ ﻦ
ﻟد ﻴ ﺴﻘﺗ ﻞ ﻴ ﻢ يﺪﻨﺑ ﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ ﻴ
ﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﺮﺑ ﻲﻳﺎ ﻴ
ﻲﻜ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻖﺒﻄﻨﻣ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﻪﺑ هﺎﻴﮔ ﻦﻳا
ﻟد ﻴ اد و ﻊﺗاﺮﻣ رد دﻮﺟو ﻞ ﻦﺘﺷ
ﻚﺸﻳر ﺔﻠﻴﺳو ﻪﺑ
نﺎﻳﺎﭘرﺎﻬﭼ ﻪﺑﺎﺟ
ﺎﺟ دﻮﺷ . ﻟوا ﻴ ﻦ رﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﺑ يﺎﻫوﺎﮔ تادراو
ﻲﻜﻳﺰﻜﻣ ﻪﺑ ﺎﻴﻧﺮﻔﻴﻟﺎﻛ ﻞﻘﺘﻨﻣ
(Davy et al., 2008) ﺪﺷ .
ﻪﺑﺎﺟ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻲﻳﺎﺟ
ﺔﻠﻴﺳو ﻪﺑ نﺎﻳﺎﭘرﺎﻬﭼ
زا ﻲﻜﻳ ﺰﻴﻧ
ﺄﺸﻨﻣ و ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﻦﻴﺑ ﻢﻛ ﻖﺑﺎﻄﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ار ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ دﻮﺷ
. ﺑ ياﺮ ،ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺳرﺮﺑ
هدﻮﺗ ﻊﻤﺟ يﺎﻫ يروآ
زا هﺪﺷ 13 ﻠﺻﺎﻓ سﺎﺳاﺮﺑ نﺎﺘﺳا ﺔ
ﻓاﺮﻐﺟ ﻴ ﻲﻳﺎ نﺎﺘﺳا ﻪﺑ ﺎﻫ 6 هوﺮﮔ اﺰﺠﻣ ﺪﻧﺪﺷ ﻚﻴﻜﻔﺗ .
رﻮﻃ ي نﺎﺘﺳا ﻪﻛ رد روﺎﺠﻣ يﺎﻫ ﻳ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هوﺮﮔ ﻚ .
ود
ﺎﺑرذآ نﺎﺘﺳا ﻳ
ﻗﺮﺷ نﺎﺠ ﻲ
ﻟد ﻪﺑ سرﺎﻓ و ﻴ
دﻮﺗ داﺪﻌﺗ ﻞ ة
ز ﻳ ﻊﻤﺟ يدﺎ هﺪﺷ يروآ
،ﺎﻬﻧآ زا رد ﻳ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هوﺮﮔ ﻚ
لوﺪﺟ) 5 .(
ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ ﺲﻧﺎﻳراو ﺰﻴﻟﺎﻧآ
(Analysis
Molecular Variance)
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ راﺰﻓا
(Peakall &
Smouse,2012) GenAlex
ﺎﻬﻧآ يور ، ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
. ﺞﻳﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ رد ﺰﻴﻟﺎﻧآ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ 6
ﺖﺳا هﺪﻣآ .
سﺎﺳاﺮﺑ
هوﺮﮔ نورد عﻮﻨﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻫ
) 91 ﺪﺻرد ( هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ عﻮﻨﺗ زا ﺎﻫ
) 9 ﺪﺻرد ( ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ .
نورد ﺲﻧﺎﻳراو يﻻﺎﺑ ﺪﺻرد
هوﺮﮔ ﻲﻣ ﺎﻫ ﺗ هدﻮﺗ دﻮﺟو ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮ ﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﺔ
دﺎﻳز ﻲﻜﻴﺘﻧژ )
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﺻﺎﺣ زا ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ناﺪﻘﻓ ﻪﺑﺎﺸﺗ ( رد
هوﺮﮔ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ هﺪﺷ
ﺪﺷﺎﺑ .
(2007) Frakhari et al.
ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ 28
ﺖﻴﻌﻤﺟ
Aegilops cylindrica Host.
ﻊﻤﺟ ، يروآ زا هﺪﺷ 10
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ناﺮﻳا نﺎﺘﺳا 15
ﺮﻤﻳاﺮﭘ ﻲﺳرﺮﺑ RAPD
ﻧدﺮﻛ ﺪ . 5 ﺪﻣآرد ﻚﻟﺎﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺮﻫ زا ﭗﻴﺗﻮﻧژ .
ﻳﺰﺠﺗ ﺔ ﻪﺷﻮﺧ ﻢﺘﻳرﻮﮕﻟا و ﺲﻳاد ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يا
UPGMA
ﺖﻴﻌﻤﺟ داد راﺮﻗ ﺮﺘﺳﻼﻛ ود رد ار ﺎﻫ .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻦﻳا رد ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﻪﺑﺎﺸﺗ ﺶﻫوﮋﭘ
63 / 0 ﺑ ﻪ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
زا ﻞﺻﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
ﻲﻳاﺮﮔاو ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ
ﻓاﺮﻐﺟ ﺄﺸﻨﻣ و ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﻳﺎﻴ
ﻲ دﻮﺟو ﻲﻤﻛ طﺎﺒﺗرا ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺚﻴﺣ ﻦﻳا زا ﻪﻛ دراد .
رﻮﻃ ﻪﺑ ي ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻪﻛ نﺎﺘﺳا ﻚﻳ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
وAC1
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻢﻫ زا اﺪﺟ ﺮﺘﺳﻼﻛ ود رد AC11
. زا ﻲﻜﻳ
دﻮﺟو ار توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﻞﻳﻻد
Ae. cylindrica
رد عراﺰﻣ
مﺪﻨﮔ ﺶﻘﻧ رد ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ زﺮﻫ ﻒﻠﻋ .
ﻪﻧاد اﺮﻳز ﻦﻳا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﺷادﺮﺑ لﻮﺼﺤﻣ هاﺮﻤﻫ هﺎﻴﮔ رد ﻞﻤﻋ ﻦﻳا و دﻮﺷ
ﻪﺑﺎﺟ دراد ﺶﻘﻧ نآ ﻲﻳﺎﺟ .
لوﺪﺟ
5 . 40 دﻮﺗ Ae.triuncialis ة ﻊﻤﺟ
يروآ زا هﺪﺷ 13 رد ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ رﻮﺸﻛ نﺎﺘﺳا ﺶﺷ
هوﺮﮔ
هدﻮﺗ داﺪﻌﺗ نﺎﺘﺳا
ﺎﻫ هوﺮﮔ
ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ 5 1
ﺑدرا 6 ﻴ ﻞ ) 4 – ( نﺎﺠﻧز ) 2 – ( ناﺮﻬﺗ ) 1 ( 2
6 ﺮﻛ
نﺎﺘﺳد ) 5 – ( ناﺪﻤﻫ ) 1 3 (
12 هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ
) 3 – ( نﺎﺘﺳﺮﻟ ) 7 – ( مﻼﻳا ) 3 4 (
6 نﺎﺘﺳزﻮﺧ
) 1 – ( لﺎﺤﻣرﺎﻬﭼ ) 2 ( - ﻪﻳﻮﻠﻜﻬﻛ ) 3 5 (
5 سرﺎﻓ
) 5 ( 6
لوﺪﺟ 6 . ﻳﺰﺠﺗ ﺔ ياﺮﺑ ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ ﺲﻧﺎﻳراو 40
دﻮﺗ ة
Ae. Triuncialis
زا 13 ﻪﺑ هﺪﺷ ﻚﻴﻜﻔﺗ نﺎﺘﺳا ﺶﺷ
ﻴﺣﺎﻧ ﺔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رﻮﺸﻛ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ
زا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ISSR
ﺳ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄ هرﺎﻣآ
Phi PT %
هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺲﻧﺎﻳراو تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
تﺎﻌﺑﺮﻣ عﻮﻤﺠﻣ يدازآ ﻪﺟرد
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺒﻨﻣ
01 / 0 088
/ 0 9
% 33
/ 29 69
/ 146 هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ 5
91
% 07
/ 18 68
/ 614 هوﺮﮔ نورد 34
100
% 37
/ 761 39
ﻞﻛ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻠﻛ يﺮﻴﮔ
ﻪﺑ ﻧﻮﮔ ﺖﻴﻤﻫا ﺖﻠﻋ ﺔ
Ae. triuncialis
رﺎﺘﺧﺎﺳ كرد ،
دﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﻲﻜﻴﺘﻧژ ة
مرژ زا ﻞﻣﺎﻛ ﻢﺳﻼﭘ
دﺮﺘﺴﮔ ة نآ ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا يروﺮﺿ ،ﻲﺣﻼﺻا يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻦﻳا رد ﺶﻫوﮋﭘ زا 11 ﺮﮔزﺎﻏآ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑISSR
ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ 40
هدﻮﺗ
Ae. triuncialis
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ عﻮﻨﺗ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻫ
ي ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﺷ
دراد دﻮﺟو .
ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻧ ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘ هﺪﻣآ ﺖﺳد
، ﻠﻜﺷﺪﻨﭼ ﻲ رﺎﻴﺴﺑ
ﻲﻳﻻﺎﺑ لدﺎﻌﻣ 75 / 83 ﺪﺻرد ﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ رد
ISSR ي ﻳد هﺪ
ﺪﺷ . يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ
UBC817 UBC823 ،
UBC811 ، و
UBC873
ﻪﺑ ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 6
/ 4،8 / 3
، 2 / 3 و 18 / 3 ﺪﺣاو
يﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
MI) ( ﺪﻨﺘﺷاد ار ﻪﻛ
نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ة ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ﻦﻳا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻚﻴﻜﻔﺗ ترﺪﻗ ﺎﺑ
ﺮﮕﻳد يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ﻪﺑ
ﻪﺘﻓر رﺎﻛ دﻮﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ رد .
ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺲﭘﻮﻠﻳژآ يﺎﻫ
ﻲﻣ ناﻮﺗ داد راﺮﻗ ﺖﻳﻮﻟوا رد ﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا .
يﺎﻫﺮﮔزﺎﻏآ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺶﻨﻛاﺮﭘ ﻪﺑ
ﻪﺘﻓررﺎﻛ ﻦﻳا مﻮﻧژ ﺢﻄﺳ رد
نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﻫد
ة رﺎﻛ آ ﺖﺳﺎﻬﻧآ ﻲﻳ .
فاﺪﻫا زا ﻲﻜﻳ
ﻴﻟوا ﺖﺳا ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ يراﺪﻬﮕﻧ ،ﺖﻌﻴﺒﻃ ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ ﻪ .
هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ يﺎﻫ
Ae.
triuncialis
رد ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻞﻣﺎﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻇﺎﻔﺣ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ،
ﺖﺳا ﻞﺤﻣ .
هدﻮﺗ ياﺮﺑ رد ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ ﺎﺑ يﺎﻫ
دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ رﻮﺸﻛ بﺮﻏ بﻮﻨﺟ و ،بﺮﻏ ،بﺮﻏ لﺎﻤﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ هﺎﮕﺸﻳور ﻪﻛ آ يﺎﻫ
ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺎﻬﻧ هﺮﻬﺑ و هﺪﺷ
يرادﺮﺑ
عﻮﻨﻤﻣ ﻲﺸﺣو ﻊﺑﺎﻨﻣ زا دﻮﺷ
. REFERENCES
1. Aga, E., Bekele, E. & Bryngelsson, T. (2005). Inter_simple sequence repeats (ISSR) variation in forest coffee trees (Coffea arabica L.) populations from Ethiopia. Genetica, 124, 213–221.
2. Arzani, A., Khalighi, M.,Shiran, B. & Kharazian, N. (2005). Evaluation of diversity in wild relative of wheat. Czech Journal of Genetics and Plant Breeding, 41, 112-117.
3. Cenksi, S., Yildiz, M., Konuk,M. & Eren, Y. (2008). RAPD analysis of some wild Triticum L. and Aegilops L. species and wheat cultivars in Turkey. ACTA Biologica Cracoviensia Series Botanica, 50(1), 35–42.
4. Davy, J. S., Ditomaso, J. M. & Laca, E. A. (2008). Barb Goatgrass. University of California Division of Agriculture and natural Resources. http://anrcatalog.Ucdavis.edu.
5. Doyle, J. J. & Doyle, J. L. (1998). A rapid total DNA preparation procedure for fresh plant tissue. Focus, 12,13-15.
6. Farkhari, M., Naghavi, M. R., Pyghambari, S. A. & Sabokdast, M. (2007). Genetic variation of Aegilops cylindrica Host. from Iran, based on RAPD-PCR and HMW glutenin subunits diversity. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10(17), 2868-2873.
7. Gradzielewska, A., Gruszecka, D., Lesniowska Nowak, J. & Paczos Grzeda, E. (2012). Identification of hybrids between triticale and Aegilops juvenalis (Thell.) Eig and determination of genetic similaritywith ISSRs. Genetic and Molecular Research, 11 (3), 2147-2155.
8. Hajmansoor Sh., Bihamta, M. R., Nabipor, A. R., Mohammadi, A., Persyedi, S. M. & Nickhah, H. R.
(2010). Genetic Diversity in Barley Genotypes: II. Microsatellite Markers and Morphological Traits.
Seed and Plant Improvment Journal, 26-1(2), 150-171. (In Farsi).
9. Ibro, V. Salillari, A. Suna, R. & Grifsha, B. (2010). A comparative study of some Aegilops L. (Poaceae) collected at different regions of albania. Natura Montenegrlna Podgorica, 9 (3), 927-935
10. Martin-Sanchez, J. A.Gomez-Colmenarejo,M.,Del Moral, J., Sin, E. Montes, M. J.,Gonzalez- Belinchon,C., Lopez-Brana, I. & Delibes, A. (2003). A new Hessian fly resistance gene (H30) transferred from the wild grass Aegilops triuncialis to hexaploid wheat. Theoretical and Applied Genetics, 106,1248–1255
