١
ﻲﺳرﺮﺑ ﻂﺑاور
ﻦﻳﻻ رد ﻲﻋارز تﺎﻔﺻ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻜﻴﺘﻧژ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻧ مﺪﻨﮔ ﺶﺨﺑ ﺪﻴﻣا يﺎﻫ
يﺎﻫ
زاﻮﻫا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد هﺮﻴﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ يرﺎﻣآ
ﻲﻧاﺮﻤﻋﺪﻴﻌﺳ
*
ﻲﺟﺎﻧﺪﻤﺤﻣﺮﻴﻣا،1
مﺪﻘﻣهدازﻞﻴﻋﺎﻤﺳاﻦﺴﺤﻣو2
3
و1 2
،تﺎﺗﺎﺒﻧحﻼﺻاوﺖﻋارزهوﺮﮔرﺎﻳدﺎﺘﺳاوﺪﺷراﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛيﻮﺠﺸﻧادﺐﻴﺗﺮﺗﻪﺑ- اﺮﻳا،ناﺮﻬﺗ،ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد
ن
3 ناﺮﻳا،جﺮﻛ،رﺬﺑولﺎﻬﻧﻪﻴﻬﺗوحﻼﺻاتﺎﻘﻴﻘﺤﺗﻪﺴﺳﻮﻣ،تﻼﻏتﺎﻘﻴﻘﺤﺗﺶﺨﺑﺶﻫوﮋﭘرﺎﻴﺸﻧاد-
هﺪﻴﻜﭼ
ﻲﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣﻪﺑ ﻂﺑاورﻦﻳﻻ ردﻲﻋارزتﺎﻔﺻودﺮﻜﻠﻤﻋﻲﻜﻴﺘﻧژ شورزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑنﺎﻧمﺪﻨﮔﺶﺨﺑﺪﻴﻣايﺎﻫ
هﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼيﺎﻫ
ﻲﻋارز لﺎﺳ رد ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ،يرﺎﻣآ )
94 - داﺪﻌﺗ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا رد .ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا زاﻮﻫا ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد (1393 ﻦﻳﻻ 30
ﺪﻴﻣا
ﺶﺨﺑ ناﺮﻤﭼ + ناﺮﻤﭼﻢﻗر) ﺪﻫﺎﺷناﻮﻨﻋﻪﺑﻢﻗرودهاﺮﻤﻫﻪﺑمﺪﻨﮔ ﻬﭼردﺲﻴﺗﻻ ﺎﻔﻟآحﺮﻃﺐﻟﺎﻗرد (2
ﻲﺑﺎﻳزرادرﻮﻣراﺮﻜﺗ رﺎ
ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗ ﺒﻨﺳرﻮﻬﻇﺎﺗ زورداﺪﻌﺗ :زاﺪﻧدﻮﺑترﺎﺒﻋﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣتﺎﻔﺻ.
راﺰﻫنزو،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا،ﻪﻧادنﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗ ،ﻪﻠ
مﺎﮔﻪﺑمﺎﮔنﻮﻴﺳﺮﮔررد .ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋوﻪﻧاد ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﺖﻔﺻ
نﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗو ﺪﺷلﺪﻣدراو
ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗوﺪﻧ ﺪﺻرد81
زا
ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻴﺟﻮﺗ ارﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻳﺰﺠﺗ .
ياراد ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا ﺖﻔﺻ
ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ رد .دراﺪﻧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ تﺎﻔﺻ ﻪﻴﻘﺑ ﺎﺑ و هدﻮﺑ يراد
ﺎﻫ زاﺶﻴﺑ لوا ﻞﻣﺎﻋ 2 ﺪﺻرد 71
هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﻨﻧﺎﻣﻲﺗﺎﻔﺻلواﻞﻣﺎﻋرد .ﺪﻧدﻮﻤﻧﻪﻴﺟﻮﺗارﺎﻫ
DHE
و ﻲﻣوﺪﻨﺘﺴﻫﺮﺗﻻﺎﺑﻲﺒﻳﺮﺿياراد DMA
ار لواﻞﻣﺎﻋناﻮﺗ
زور داﺪﻌﺗ ﻞﻣﺎﻋ تﺎﻔﺻ مود ﻞﻣﺎﻋ رد .ﺪﻴﻣﺎﻧ نﺪﻴﺳر ﺎﺗ زورداﺪﻌﺗ و ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ
PLH ,TKW,YLD
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺐﻳﺮﺿ ياراد
ﻲﻣو ﺪﻨﺘﺴﻫ .ﺪﻴﻣﺎﻧ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋو ﻪﻧاد راﺰﻫنزو،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا ﻞﻣﺎﻋارمود ﻞﻣﺎﻋناﻮﺗ
تاﺮﺛا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷرﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑﺖﻴﻠﻋ ﻪﻳﺰﺠﺗ
ﺎﻔﺻزاﻚﻳﺮﻫ ﻢﻬﺳﻦﻴﻴﻌﺗ وتﺎﻔﺻﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ وﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻚﻳﺮﻫﻪﻛ دادنﺎﺸﻧ نآﺞﻳﺎﺘﻧوﺪﺷمﺎﺠﻧاﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋيور ﺮﺑت
تﺎﻔﺻزا ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا
و نﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗ ناﺰﻴﻣﻪﺑﺐﻴﺗﺮﺗﻪﺑ
729 / و0 088 / ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺎﺑارﺖﺒﺜﻣوﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﺛاﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ0
ﻲﻣﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻨﺘﺷاد هﺮﻬﺑﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺶﻳاﺰﻓاﺖﻬﺟردتﺎﻔﺻﻦﻳازاناﻮﺗ
ﺖﻓﺮﮔ .
هژاو
،ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،مﺪﻨﮔ : يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ و نﻮﻴﺳﺮﮔر
ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺎﻫ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻣﺪﻨﮔةداﻮﻧﺎﺧﻪﺑمﺪﻨﮔ ﻴنﺎ ﻳ ﻪﺳاﻮﭘﺎ
(poaceae)
ﺎﻃ ﻳ درﻮﻫﻪﻔ ﻳ ﻪ
(Hordeae)
ﺮﺗﺲﻨﺟو ﻳﺘ
ﻜﻴ مﻮ
(Triricum)
ﮔمﺪﻨﮔ .درادﻖﻠﻌﺗ ﻴ
ﻫﺎ ﻲ
ﺗﺖﺳا ﻚ
،ﻦﺸﮔدﻮﺧ،ﻪﭙﻟ ﻜﻳ
،ﺪﻨﻠﺑزورًﻻﻮﻤﻌﻣوﻪﻟﺎﺴ ﻛ
ارادﻪ ي ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي ﺴﺑ ﻴ زرﺎ ﻳ ﻠﻫادﺎ ﻲ ﺸﺣوو ﻲ .ﺖﺳا مﺪﻨﮔ نﺎﻧ
Triticum )
aestivum L.
،( لﻮﺼﺤﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻛ
زروﺎﺸ ي رد ﻣﺎﺗ ﻴ ﻧ ﻦ ﻴ اﺬﻏ يﺎﻫزﺎ ﻲﻳ
ﺑ و رﻮﻴﻃ ،ماد ﻪ
نﺎﺴﻧا هﮋﻳو رد
رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻣبﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ
دوﺪﺣ. ﺪﺻرد55
ﻛ ﻫﻮﺑﺮ ﻴ تارﺪ و ﺎﻫ مﺪﻨﮔهﮋﻳوﻪﺑتﻼﻏﻂﺳﻮﺗﺎﻴﻧدﻦﻴﺌﺗوﺮﭘﺪﺻرد50 ﻣﺎﺗ
ﻴ ﻣﻦ ﻲ دﻮﺷ .
ارد ﻳ ﻧناﺮ ﻴ ﺑﺰ ﻴ زاﺶ ﺪﺻرد90
ﻛ ﺮﻟﺎ ي ﻓﺮﺼﻣ ﻲ اﺬﻏداﻮﻣزا ﻲﻳ
ﮔﻴ ﻫﺎ ﻲ ﻣﺎﺗ ﻴ ﻣﻦ ﻲ دﻮﺷ ﻛ اردﻪ ﻳ ﻣﻦ ﻴ نﺎ اﺪﺻرد64 ﻳ تﻼﻏارداﻮﻣﻦ
ﺸﺗ ﻴﻜ ﻣ ﻞ ﻲ .ﺪﻫد ﻲﻣصﺎﺼﺘﺧادﻮﺧﻪﺑارﺖﺸﻛﺮﻳزﺢﻄﺳﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛهدﻮﺑنﺎﻬﺟ ردﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳالﻮﺼﺤﻣﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣمﺪﻨﮔ .ﺪﻫد
ﻣﻴ 218 ﻠﻴ ﻫ نﻮ ﻜ ﺿارازا رﺎﺘ ﻲ
و لﻮﺼﺤﻣﻦﻳا ﺮﻳز ﻟﻮﺗ
ﻴ ﺪ نآ دوﺪﺣ ﻣﻴ 600
ﻠﻴ ﻦﺗنﻮ هدﻮﺑ ﺳا ) ﺖ 2 .(
ﺪﺻرد 50 ﺿارا زا ﻲ ﺮﻳز
مﺪﻨﮔﺖﺸﻛ ﻪﺑ
ﻛ ﺎﻫرﻮﺸ ي ﻪﻌﺳﻮﺗلﺎﺣرد درادصﺎﺼﺘﺧا
) 4 ( ﺮﺑﻎﻟﺎﺑناﺮﻳارد. 4
/ 6 - رﺎﺘﻜﻫنﻮﻴﻠﻴﻣ6 صﺎﺼﺘﺧا مﺪﻨﮔﺖﺸﻛﻪﺑ
ﻪﻛدراد ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻲﺑآ مﺪﻨﮔﻪﺑ نآﺪﺻرد35
دوﺪﺣو ﻢﻳدمﺪﻨﮔﺖﺸﻛﻪﺑﺪﺻرد65
ﻲﻣطﻮﺑﺮﻣ .ددﺮﮔ
) 2 ﺐﺳﺎﻨﻣ يرﺎﮔزﺎﺳمﺪﻨﮔ.(
ﻲﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳﺮﺘﺨﺳ ردو دراد ﻲﻳاﻮﻫو بآ ﻂﻳاﺮﺷ عاﻮﻧاﺎﺑ ﻦﻳا زاﻲﻋارزنﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﻳﺎﺳﻪﻛ ﺪﻨﻛﺪﻴﻟﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗالﻮﺼﺤﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
.ﺪﻨﺘﺴﻫﺰﺟﺎﻋﺎﺒﻳﺮﻘﺗﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ نﺎﻬﺟ ردﻲﻳاﻮﻫو بآﻂﻳاﺮﺷﺮﻴﻴﻐﺗﻦﻴﻨﭽﻤﻫوﻲﮔﺪﻧزيﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳادﻮﺒﻬﺑوﺎﻴﻧدﺖﻴﻌﻤﺟﺶﻳاﺰﻓا
٢
ﻓاﻪﺑهﺪﺷﺐﺟﻮﻣ .دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺗمﺪﻨﮔ ﺖﻴﻔﻴﻛو ﺖﻴﻤﻛﺶﻳاﺰ
ﻪﻫد ﻲﻃﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔدﺮﻜﻠﻤﻋﻪﭼﺮﮔا ﺖﺳاﻪﺘﻓﺎﻳﺶﻳاﺰﻓاﻞﺒﻗيﺎﻫ
هدﻮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋرد ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳازﺎﺳ ﻪﻨﻴﻣزﻪﻛ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ ﺎﻣا )ﺪﻧا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﺪﻧا
5 ( رد عﻮﻨﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﮔا.
ﻲﻫارناﻮﺘﺑﺖﺳاﻦﻜﻤﻣﺪﻧﻮﺷﻪﺘﺧﺎﻨﺷنآياﺰﺟاودﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﻳوﻲﻋارزنﺎﻫﺎﻴﮔحﻼﺻاﻖﻳﺮﻃزادﺮﻜﻠﻤﻋﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘدﻮﺒﻬﺑياﺮﺑار
شورفﻼﺧﺮﺑ .دﻮﻤﻧﺺﺨﺸﻣ ﻲﻋارزتﺎﻴﻠﻤﻋدﻮﺒﻬﺑ شور ﻚﻴﺳﻼﻛيﺎﻫ
هدادﻲﻧورد رﺎﺘﺧﺎﺳهﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼيﺎﻫ حﻮﺿو ﻪﺑارﺎﻫ
ﻲﻣنﺎﻴﺑوهدادنﺎﺸﻧ هدادﺖﺴﺗياﺮﺑيرﺎﻣآشورماﺪﻛﻪﻛدراد
ورزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ .ﺖﺳازﺎﻴﻧدرﻮﻣﺎﻫ ش
ﻪﻛهﺮﻴﻐﺘﻣﺪﻨﭼيرﺎﻣآيﺎﻫ
هزاﺪﻧا ﻦﻳﺪﻨﭼ نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ار يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ و ﺪﻫد هداد ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺎﺑ ناﻮﺗ
يﺎﻫ
ﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ شورﻦﻴﺑ رد .ﺖﺧادﺮﭘ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑو ﻚﻳژ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑﻪﻳﺰﺠﺗ ،هﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ يرﺎﻣآﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻲﻜﻳﺎﻫ شور ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا
درﻮﻣ يﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺖﺳا ) 3 ﻪﻠﺣﺮﻣنﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﺜﻣهﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼﻞﻴﻠﺤﺗ .(
ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑﻪﻳﺰﺠﺗ و يا ﺎﻫ
ﺖﻴﻠﻋﻪﻳﺰﺠﺗ و ﺮﻴﺴﻔﺗ رﻮﻈﻨﻣﻪﺑ
هوﺮﮔوتﺎﻔﺻنﺎﻴﻣدﻮﺟﻮﻣﻂﺑاور ﻲﻣهدﺎﻔﺘﺳاﻂﺑاورﻦﻳايﺎﻨﺒﻣﺮﺑﺎﻬﻧآيﺪﻨﺑ
ﺮﮔ د ﻞﻣﺎﻋﻪﺑﻪﻳﺰﺠﺗزا.د ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣرﺎﻤﺷﺶﻫﺎﻛياﺮﺑﺎﻫ
اياﺰﺟا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ،ﻲﻧﺎﻬﻨﭘﻞﻣﺎﻋ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲﺳرﺮﺑ وﺎﻬﻧآنﺎﻴﻣ ﻲﻠﺧاد ﻂﺑاورﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ تﺎﻔﺻيﺪﻨﺒﻫوﺮﮔ،دﺮﻜﻠﻤﻋﻲﻠﺻ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻜﻴﺘﻧژ دﻮﺷ
) 1 ﻦﻳﻻرد ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا زافﺪﻫ .(
ﻪﻘﺒﻃ و مﺪﻨﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﭗﻴﺗﻮﻧژ يﺪﻨﺑ
ﺎﺑ ﺎﻫ
شورزاهدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣهﺮﻐﺘﻣﺪﻨﭼيرﺎﻣآيﺎﻫ
.ﺪﺷﺎﺑ
شور و داﻮﻣ
ﻲﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣﻪﺑ ﻂﺑاور
ﻦﻳﻻ ردﻲﻋارزتﺎﻔﺻودﺮﻜﻠﻤﻋﻲﻜﻴﺘﻧژ شورزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑنﺎﻧمﺪﻨﮔﺶﺨﺑﺪﻴﻣايﺎﻫ
هﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼيﺎﻫ
ﻲﺸﻳﺎﻣزآ،يرﺎﻣآ ) ﻲﻋارزلﺎﺳرد
94 - 1393 رد ( ﺶﻳﺎﻣزآﻦﻳارد .ﺖﻓﺮﮔمﺎﺠﻧازاﻮﻫاﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗهﺎﮕﺘﺴﻳا داﺪﻌﺗ
ﻪﺑمﺪﻨﮔ ﻦﻳﻻ30
+ ناﺮﻤﭼﻢﻗر) ﺪﻫﺎﺷناﻮﻨﻋ ﻪﺑﻢﻗرودهاﺮﻤﻫ ناﺮﻤﭼ
حﺮﻃﺐﻟﺎﻗرد (2 درﻮﻣراﺮﻜﺗ رﺎﻬﭼردﺲﻴﺗﻻﺎﻔﻟآ
ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗﻲﺑﺎﻳزرا رد.
لوﺪﺟ هﺮﺠﺷ1
ﭗﻴﺗﻮﻧژ .ﺖﺳاهﺪﺷجرد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣيﺎﻫ ﻞﻣﺎﺷتﺮﻛ ﺮﻫ
ﻂﺧ 6 ﻪﻠﺻﺎﻓﻪﺑ ويﺮﺘﻣ6 ﺘﻧﺎﺳ 20
ﻲ دﺎﻌﺑا .دﻮﺑ ﺮﺘﻣ
ﻛ تﺮ ﺖﺣﺎﺴﻣ و ﺖﺑﺎﺛ اﺮﺟا ﻖﻃﺎﻨﻣ مﺎﻤﺗ رد ﺎﻫ ﻛ
ﺖﺷﺎ 2 / 7
= 2 / 1
× و 6 ﺖﺷادﺮﺑ ﺖﺣﺎﺴﻣ 6
= 2 / 1
× رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ 5
ﻪﻴﺷﺎﺣ تاﺮﺛا فﺬﺣ .ﺪﺷ فﺬﺣ تﺮﻛ ﺮﻫ يﺎﻬﺘﻧا زا ﺮﺘﻣ ﻢﻴﻧ يا
.ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا كﺎﺧ نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻓﺮﺼﻣ دﻮﻛ ناﺰﻴﻣ ﻛ
دﻮ
ﻧﻴ نژوﺮﺘ زا ﻊﺒﻨﻣ
،هروا ﻛ دﻮ سﺎﺘﭘ زا ﻊﺒﻨﻣ و ﻢﻴﺳﺎﺘﭘتﺎﻔﻟﻮﺳ ﻛ
دﻮ ﺮﻔﺴﻓ ﻧﻴ ﺰ زا ﻊﺒﻨﻣ تﺎﻔﺴﻓ ﻧﻮﻣآ ﻴ مﻮ ﻣﺄﺗ ﻴ رﻮﻄﺑ و ﻦ ﻜﻳ
ﺖﺧاﻮﻨ ﻪﺑ
ﻛ تﺮ ﺎﻫ ي ﺎﻣزآ ﻳ ﺸ ﻲ ﻪﻓﺎﺿا دﺮﮔ ﻳ ﺪ ﻛﻠ. ﻴﻪ ﻛ ﺎﻫدﻮ ﺰﺠﺑ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﻞﺒﻗ زا ﻛ ﺖﺷﺎ و رد مﺎﮕﻨﻫ ﻬﺗ ﻴ ﻣزﻪ ﻴ ﻦ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ
،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻛ دﻮ
ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﻧﻴ ﺰ
،ﻪﻠﺣﺮﻣرد ﻪﺑ ﻦﺘﻓرﻪﻗﺎﺳﻪﺑ
ﺮﺳ ترﻮﺻ ك
فﺮﺼﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ ﻣﻴ . سﺎﺳاﺮﺑ ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﺮﻫ رﺬﺑناﺰ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ردﻪﻧاد 400
.ﺪﺷرﻮﻈﻨﻣ روﺬﺑ
ﻞﺒﻗ زا
،ﺖﺷﺎﻛ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ رﺎﻤﻴﺑ لﺮﺘﻨﻛ ي
ﺎﻫ ي ﻲﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﻲﻧﻮﻔﻋ .ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﻛ
ﻒﻠﻋلﺮﺘﻨ ﺎﻫ
ي رﺎﺑ زﺮﻫ ﻚﻳ و گﺮﺑ
ﻔﻠﻋمﻮﻤﺳزاهدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑگﺮﺑﻦﻬﭘ ﻜ
اواﺎﺗﻦﻤﻬﺑﻂﺳاواردﺶ ﻳ
ﻮﻃعوﺮﺷزاﻞﺒﻗ) هﺎﻣﺪﻨﻔﺳاﻞ ﻳ
.ﺪﺷمﺎﺠﻧا (ﻪﻗﺎﺳنﺪﺷﻞ رد
لﻮﻃ
ﻞﺼﻓ ﺪﺷر و ﻮﻤﻧ ﮔﻴ
،هﺎ ﻠﻤﻋ ﻴ ﻋارزتﺎ ﻲ رﻮﻄﺑ ﺐﺗﺮﻣ مﺎﺠﻧا دﺮﮔ ﻳ و ﺪ ﺮﻴﻈﻧﻲﺗﺎﻔﺻ نﺪﻴﺳرﺎﺗ زورداﺪﻌﺗ،ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇﺎﺗزورداﺪﻌﺗ
تﺮﻛ رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋو ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا ،ﻪﻧاد هزاﺪﻧا درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺮﻴﮔ هدادﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺖﻬﺟ .
مﺮﻧ زاﺎﻫ
راﺰﻓا
SAS
.ﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳا
٣
لوﺪﺟ 1 ﻦﻳﻻهﺮﺠﺷ - نﺎﻧمﺪﻨﮔﺶﺨﺑﺪﻴﻣايﺎﻫ
زاﻮﻫاﻪﻘﻄﻨﻣرد
هﺮﺠﺷ هرﺎﻤﺷ
ﭗﻴﺗﻮﻧژ هﺮﺠﺷ
هرﺎﻤﺷ ﭗﻴﺗﻮﻧژ
Dez/SW891882 G17
Chamran G1
PBW154/Falat//SW891882 G18
Pishtaz/Catbird G2
Dez/SW891882 G19
Pishtaz/Catbird G3
Chamran//2*Vee/Nac G20
Pishtaz/3/Snb"s"//Emu"s"/Tjb84-1543 G4
Moghan1/Dez//Chamran G21
Pishtaz//Ald"s"/Snb"s
"
G5
Moghan1/Dez//Chamran G22
Pishtaz/3/Jup/Bjy"s"//Kauz"s
"
G6
MTRWA92.161/PRINIA/5/SERI*3//RL6010/4*YR /3/PASTOR/4/BAV92
G23 Pishtaz//Falat/Barakat
G7
CHEN/AEGILOPS SQUARROSA (TAUS)//BCN/3/BAV92/4/BERKUT G24
Pishtaz//Falat/Barakat G8
FILIN/IRENA/5/CNDO/R143//ENTE/MEXI_2/3/
AEGILOPS SQUARROSA (TAUS)/4/WEAVER /6/BERKUT
G25 Bow"s"/Vee"s"//1-60-3/3/MV
17/4/Zagross
G9
CHEN/AEGILOPS SQUARROSA (TAUS)//BCN/3/BAV92/4/BERKUT G26
TRCH*2/3/C80.1/3*QT4118//3*PASTO R
G10
VEE/MJI//2*TUI/3/PASTOR/4/PRL/2*PASTOR G27
SW89.5277/BORL95//SKAUZ/3/PRL/2*
PASTOR/4/HEILO
G11
FRET2//SKAUZ*2/FCT/3/FILIN/2*PASTOR G28
MELON//FILIN/MILAN/3/FILIN G12
SOKOLL/EXCALIBUR G29
WHEAR//2*PRL/2*PASTOR G13
ALTAR 84/AE.SQ//2*OPATA/3/ SLVS/PASTOR G30
ROLF07*2/KIRITATI G14
SOKOLL//SUNCO/2*PASTOR G31
ATTILA*2/PBW65/6/PVN//CAR422/A NA/5/BOW/CROW//BUC/PVN/3/YR/4/
TRAP#1/7/ATTILA/2*PASTOR
G15
Chamran 2 G32
PBW343*2/KUKUNA/3/PASTOR//CHI L/PRL/4/PBW343*2/KUKUNA
G16
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
هدﻮﺑرادﻲﻨﻌﻣوﺖﺒﺜﻣﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫيارادﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﺖﻔﺻﺎﺑﺎﻬﻨﺗﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺖﻔﺻﻪﻛدادنﺎﺸﻧتﺎﻔﺻﻦﻴﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﻪﻳﺰﺠﺗ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟرد ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺞﻳﺎﺘﻧ دراﺪﻧﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫتﺎﻔﺻﻪﻴﻘﺑﺎﺑو 2
.ﺖﺳاهﺪﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣنﻮﻴﺳﺮﮔر ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻚﻤﻛﺎﺑ
ﻲﻣيا ناﻮﺗ
لﺪﻣردارﺮﻴﺛﺎﺗﻢﻛﺎﻳﺮﺛﻮﻣ ﺮﻴﻏتﺎﻔﺻﺮﺛا ﻈﺣﻼﻣﻞﺑﺎﻗ ناﺰﻴﻣﻪﻛارﻲﺗﺎﻔﺻﺎﻬﻨﺗودﻮﻤﻧفﺬﺣ دﺮﻜﻠﻤﻋيورﺮﺑ ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر
ﻪ يا
ﻪﻴﺟﻮﺗاردﺮﻜﻠﻤﻋتاﺮﻴﻴﻐﺗزا ﻲﻣ
دادراﺮﻗﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣﺪﻨﻨﻛ دادنﺎﺸﻧمﺎﮔﻪﺑمﺎﮔنﻮﻴﺳﺮﮔرﺞﻳﺎﺘﻧ.
ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﺖﻔﺻﻪﻛ داﺪﻌﺗو
نﺪﻴﺳرﺎﺗزور ﺪﺷلﺪﻣدراو
ﺪﻧ ﺘﺴﻧاﻮﺗو ﺪﻨ ﻨﻛﻪﻴﺟﻮﺗارﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﻪﺑطﻮﺑﺮﻣتاﺮﻴﻴﻐﺗزاﺪﺻرد81 ﻨ
ﺪ ﺮﺑ هﺪﻣآﺖﺳدﻪﺑﺞﻳﺎﺘﻧ.
ﺖﺷاد ﺖﻫﺎﺒﺷ تﺎﻔﺻ هدﺎﺳ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر لﺪﻣ سﺎﺳا
، ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳﺪﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا
ﻲﻤﻧﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋوتﺎﻔﺻ ﻦﻴﺑﻂﺑاورﻪﻴﺟﻮﺗ ردﻲﻳﺎﻬﻨﺗﻪﺑتﺎﻔﺻهدﺎﺳ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫزاﻞﺻﺎﺣ ﺪﻧاﻮﺗ
.ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺞﻳﺎﺘﻧ
هرﺎﻤﺷلوﺪﺟردهﺪﺷمﺎﺠﻧا 3
.ﺖﺳاهﺪﻣآ ﻞﻣﺎﻋﻪﺑﻪﻳﺰﺠﺗ يرﺎﻣآ شورزا هدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ
ﻲﻣﺎﻫ زا يدﺎﻳزداﺪﻌﺗ ﻦﻴﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫناﻮﺗ
دادﺢﻴﺿﻮﺗﻞﻘﺘﺴﻣ ﻞﻣاﻮﻋزايﺮﺘﻤﻛداﺪﻌﺗﺐﻟﺎﻗردارﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ )
3 ﻲﻤﻳﺪﻗزاﻲﻜﻳﻦﻴﻨﭽﻤﻫ.(
شورﻦﻳﺮﺗ وﺖﺳاهﺮﻴﻐﺘﻣﺪﻨﭼيﺎﻫ
نآفﺪﻫ هدادﻢﺠﺣﺶﻫﺎﻛ
هدادﻒﻴﺻﻮﺗرﻮﻈﻨﻣﻪﺑﺎﺗﺪﻤﻋﻪﻛﺖﺳاﺎﻫ يﺎﻫ
ﭼ ﻲﻣرﺎﻛ ﻪﺑهﺮﻴﻐﺘﻣﺪﻨ .دور
ﻞﻣﺎﻋﻪﺑﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻣﺎﻫ
ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻠﺣﺮﻣنﻮﻴﺳﺮﮔر ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻤﻜﻣ ﺰﻴﻧ ارﻲﻓﺎﺿا تﺎﻋﻼﻃاوهدﻮﺑ يا
.ﺪﻫدراﺮﻗ رﺎﻴﺘﺧارد ﻦﻳﻻيﺪﻨﺒﻫوﺮﮔرﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
و ﺎﻫ
ﭗﻴﺗﻮﻧژﺶﻨﻛاﺮﭘو عﻮﻨﺗناﺰﻴﻣﻲﺑﺎﻳزرا ﺑ ﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷو تﺎﻔﺻسﺎﺳاﺮ ﻞﻣﺎﻋﻪﺑﻪﻳﺰﺠﺗ زاﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣيﺎﻫ
ﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ ﻦﻳارد.
راﺪﻘﻣنﻮﭼ شور زاﺮﺘﺸﻴﺑ KMO
5 / ﻲﻣ ﺖﺳا0
،دراد ارﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗياﺮﺑ مزﻻﺖﻳﺎﻔﻛﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻛﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻦﻳارد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻦﻴﺑرديﺮﺘﺸﻴﺑﺖﻴﻤﻫايارادلﻮﺼﺤﻣنﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗﺖﻔﺻﻪﻛﺪﺷﺺﺨﺸﻣشور ﺮﻳﺎﺳ
ﻔﺻ ﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣتﺎ ﻪ
.ﺖﺷاد رد
۴
،ﻲﻠﻣﺎﻋﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻣﺎﻋ
ﻞﻣﺎﻋﻪﻴﻘﺑو ﻲﻗﺎﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫﻚﻳ زاﺮﺗﻻﺎﺑ هﮋﻳوراﺪﻘﻣياراد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻣفﺬﺣ ﺎﻫ
رد ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﻞﻣﺎﻋ 2 لوا
زاﺶﻴﺑ 71 .ﺪﻧدﻮﺑيﺮﺘﺸﻴﺑﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ياراد ﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓﻪﻤﻫزاﻲﻠﻣﺎﻋ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣﺮﻈﻧ زا وهدادﺶﺷﻮﭘ ارﺲﻧﺎﻳراوﺪﺻرد لوﺪﺟ رد
4
ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺐﻳاﺮﺿ هاﺮﻤﻫﻪﺑ ﺎﻫﻞﻣﺎﻋ هﺪﺷ ﻪﻳارا
ﺪﻧا ﻲﺗﺎﻔﺻ لواﻞﻣﺎﻋ رد. ﺪﻨﻧﺎﻣ
و DHE
ﻲﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﺒﻳﺮﺿياراد DMA
.ﺪﻴﻣﺎﻧنﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗوﻪﻠﺒﻨﺳرﻮﻬﻇﺎﺗ زورداﺪﻌﺗﻞﻣﺎﻋارلواﻞﻣﺎﻋناﻮﺗ تﺎﻔﺻمودﻞﻣﺎﻋرد
PLH,TKW,YLD
ياراد
ﺪﻨﺘﺴﻫﺮﺗﻻﺎﺑﺐﻳﺮﺿ و
ﻲﻣ مودﻞﻣﺎﻋناﻮﺗ وﺪﻴﻣﺎﻧﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋوﻪﻧادراﺰﻫنزو،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﻞﻣﺎﻋار
راﺮﻗﺖﻴﻤﻫامودﻪﺟردرد
ﻲﻣ .ﺪﻧﺮﻴﮔ ﺖﻔﺻ ﺖﻴﻠﻋ ﻪﻳﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا
ﺶﻴﺑ ياراد يور ﺮﺑ هﺪﻨﻳاﺰﻓا و ﺖﺒﺜﻣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﻦﻳﺮﺗ
دﻮﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺳا
، نﺪﻴﺳر ﺎﺗ زورداﺪﻌﺗ ﺖﻔﺻ زاﺪﻌﺑ ﺖﺒﺜﻣﻢﻴﻘﺘﺴﻣ تاﺮﺛا ياراد
ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻪﻛ
.ﺖﺳا مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر زا ﻞﺻﺎﺣ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ﺖﻴﻠﻋ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
5 .ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ جرد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زاﺖﻳﺎﻬﻧ رد
ﻲﻣﻦﻴﻨﭼ تﺎﻔﺻﻪﻛدﺮﻛﺖﺷادﺮﺑناﻮﺗ ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا
و نﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗ ﻢﻬﻣ
تﺎﻔﺻﻦﻳﺮﺗ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋﺮﺑراﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ
ﻦﻳﻻ يﺎﻫ
نﺎﻧمﺪﻨﮔ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑردوﺖﺳاهدﻮﺑ
هﮋﻳوﺖﻴﻤﻫايارادﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋياﺮﺑبﺎﺨﺘﻧاوﺶﻨﻳﺰﮔيﺎﻫ ﻲﻣيا
.ﺪﻨﺷﺎﺑ
لوﺪﺟ 2 ﻦﻳﻻردﻲﻋارزﻢﻬﻣتﺎﻔﺻهدﺎﺳﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳاﺮﺿ - نﺎﻧمﺪﻨﮔيﺎﻫ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ ﺎﺗزورداﺪﻌﺗ
ﻪﻠﺒﻨﺳرﻮﻬﻇ
زورداﺪﻌﺗ ﺎﺗ نﺪﻴﺳر راﺰﻫنزو
ﻪﻧاد
ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا 0/738**
0
ﻪﻠﺒﻨﺳرﻮﻬﻇﺎﺗزورداﺪﻌﺗ 0/289ns
0/381* 0
نﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗ 0/282ns
0/314 ns 0/702**
0
ﻪﻧادراﺰﻫنزو 0/211ns
0/250 ns 0/111 ns
0/095 ns 0
و ** ،* ﻲﻨﻌﻣ :ns
لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردراد و5
ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﻏوﺪﺻرد1 .راد
لوﺪﺟ 3 ردمﺎﮔﻪﺑمﺎﮔنﻮﻴﺳﺮﮔرﻪﻳﺰﺠﺗﺞﻳﺎﺘﻧ- ﻦﻳﻻ
يﺎﻫ نﺎﻧمﺪﻨﮔ
تﺎﻔﺻ R2
partial
R2
F
PLH ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا 73
/ 0 73 / 0 88
/
٭٭35
نﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗDMA 81
/ 0 08 / 0 15
/
٭8
و ** ،*
ﻲﻨﻌﻣ :ns لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردراد و5
ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﻏوﺪﺻرد1 .راد
لوﺪﺟ 4 ردﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣتﺎﻔﺻياﺮﺑﺎﻫﻞﻣﺎﻋﻪﺑﻪﻳﺰﺠﺗ - ﻦﻳﻻ
يﺎﻫ نﺎﻧمﺪﻨﮔ
رﻮﺘﻛﺎﻓ رﻮﺘﻛﺎﻓ
2 تﺎﻔﺻ 1
111 / 0 - 540
/ DHE) 0
ﻪﻠﺒﻨﺳرﻮﻬﻇﺎﺗزورداﺪﻌﺗ (
146 / 0 - 556
/ (DMA) 0
نﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗ
465 / 0 009
/ (PLH) 0
ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا
398 / 0 185
/ 0 (TKW) -
ﻪﻧادراﺰﻫنزو
485 / 0 038
/ 0 -
(YLD) ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ
۵
لوﺪﺟ 5 تﺎﻔﺻﺖﻴﻠﻋﻪﻳﺰﺠﺗ- ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣ
ﻦﻳﻻرد نﺎﻧمﺪﻨﮔيﺎﻫ
تﺎﻔﺻ ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا
زورداﺪﻌﺗ نﺪﻴﺳرﺎﺗ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﻞﻛ
ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا 729
/ 0 027 / 0 756 / 0
نﺪﻴﺳرﺎﺗزورداﺪﻌﺗ 228
/ 0 088 / 0 316 / 0
نآﺮﻳزﻪﻛيداﺪﻋا هﺪﻴﺸﻛﻂﺧﺎﻫ
ﻲﻣﻢﻴﻘﺘﺴﻣتاﺮﺛاهﺪﻨﻫدنﺎﺸﻧﺖﺳاهﺪﺷ .ﺪﺷﺎﺑ
References
1- Azizi, F., Rezaie A.M., and mohammadi Meibodi, A.M. 2001. Evaluation of genetic and phenotypic variation and factor analysis on morphological traits in bean genotypes.Jurnal of science and technology in agriculture and natural science. Vol 5.3:127-140.
2- Faostat database. 2014. FAO, Rome, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Washington. http: // faostat3.fao.org/ site/ 291/ default. aspx.
3- Mohammadi, S.A.P., and Rasanna, B.M. 2003.Analysis of genetic diversity in crop plants salient statistical tool and considerations.Crop sic.43:1235-1248.
4- Singh, R.P., and Trethowan, R. 2007. Breeding spring bread wheat for irrigated and rainfed production systems of the developing world. In: Kang, M. and Priyadarshan, P.M. (eds.). Breeding major food staples. Blackwell Publishing, Iowa, USA.
5- Tollenaar, M. 1991. physiological basis of genetic improvement of maize hybrids is Ontario from 1959 to 1988 crop sci.31:119-124.
Investigating the genetic Relations of yield and agronomic traits in promising bread wheat lines using multivariate statistical methods In Ahvaz region
Saeed Omrani*a, Amir Mohammad Najib and Mohsen Esmaeil Zadehc a, b : Department of Plant Breeding, Shahed University, Tehran, Iran c: Cereal Research Department, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran
Abstract
To examine the genetic Relations of yield and agronomic traits in promising bread wheat lines using multivariate statistical methods, an experiment was carried out in the crop year 2014-15 at the research station. In this experiment, 30 promising wheat lines together with two control cultivars (Chamran cultivar+ Chamran 2) were evaluated in the form of alpha lattice design with four replications. The studied traits included the number of days to the heading stage, number of days to grain maturity, plant height, thousand grain weight and grain yield. In stepwise regression, the traits of plant height and number of days to maturity were entered into the model and could justify 81% of the changes related to grain yield. Correlation analysis showed that grain yield has a significant positive correlation only with the trait of plant height and has no correlation with other traits. In the analysis of factors, the first two factors justified more than 71% of the data variance. In the first factor, traits like DHE and DMA have higher coefficient and the first factor can be called the factor of the number of days to heading and number of days to maturity. In the second factor, the traits of YLD, TKW and PLH have higher coefficient and the second factor can be called the factor of plant height, thousand grain weight and grain yield. Causality analysis was performed to identify the direct and indirect effects of traits and determine the share of each trait in grain yield. According to the results, each of the traits of plant height and number of days to maturity respectively with the amount of 0.729 and 0.088 has the most direct positive effect on grain yield. Therefore, these traits can be used to increase the grain yield.
Key words: wheat, correlation, regression, factor analysis
