و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﯽﺴﺣ
ن
هداز ﻢﺳﺎﻗ زﺎﻧﺮﻓ ﯽﻔﯾﺮﺷ مﺮﮐا ،1
1
*
ناﺮﯾا ،ﻦﯾوﺰﻗ ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻦﯾوﺰﻗ ﺪﺣاو ،ﮏﯿﻧﺎﮑﻣ و ﻊﯾﺎﻨﺻ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ1
.
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ :
ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :
03 / 02 / 1401
شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ :
29 / 05 / 1401
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
،ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ،ﺐﯿﺳ بآ ،لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﻢﺨﺗ نﺎﺘﮐ .
DOI: 10.22034/FSCT.19.130.47
DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.130.5.4
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
هﻮﯿﻣ بآ يزﺎﺳ ﯽﻨﻏ ،ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﻤﯾژر يﺎﻫﺮﺒﯿﻓ ﺎﺑ ﺎﻫ
دﻮﺷ هﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ ﺖﻣﻼﺳ ءﺎﻘﺗرا ﺐﺟﻮﻣ .
راﺪﻘﻣ ﺮﻈﻧ زا نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ ،ﯽﻨﻏور يﺎﻫ ﻪﻧاد ﻦﯿﺑ رد
ﺎﻔﻟآ ﺪﯿﺳا - ﺖﺳا ﯽﻨﻏ نﺎﻨﮕﯿﻟ و لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ،ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ .
ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد
ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ هدزﺎﺑ و ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا تﻮﺻاﺮﻓ و ﯽﻤﯾﺰﻧآ ،ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ جاﺮﺨﺘﺳا شور ﻪﺳ ﻪﺑ نﺎﺘﮐ
هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫﺮﺒﯿﻓ ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر و ﻦﻏور و بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ .
شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ،داد نﺎﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﺑ تﻮﺻاﺮﻓ اراد و ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،بآ يرا
ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ندﻮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و L*
و a*
ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،b*
حﻮﻄﺳ رد لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﻦﯾا زا و دﻮﺑ ﻪﻨﯿﻬﺑ 5
/ 0 ، 1 ، 5 / 1 هدوﺰﻓا ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﻪﺑ ﺪﺻرد
ﯽﻃ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﯽﺴﺣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و ﺪﺷ 30
يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور
ﺨﯾ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ما ﯽﺳ و ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ ،لوا زور ،ﯽﻧﺎﻣز يﺎﻫ هزﺎﺑ رد لﺎﭽ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
،ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ،ﺲﮑﯾﺮﺑ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا داد نﺎﺸﻧ ،pH
ﯽﺴﺣ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ،تروﺪﮐ )
ﯽﻠﮐ شﺮﯾﺬﭘ ،ﺖﻓﺎﺑ ،ﺮﻄﻋ ،ﮓﻧر ،ﻢﻌﻃ (
ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
ﺖﺷاد ) 05 /0 .(p≤
ﻟﻮﺋر نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ي ﻪﻤﻫ ،داد نﺎﺸﻧ ﯽﮑﯾژﻮ
ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻨﺗﻮﯿﻧ ﺮﯿﻏ رﺎﺘﻓر ياراد نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ .
يوﺎﺣ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ رﺎﻤﯿﺗ 5
/ 0 ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
دﺮﮐ ﺐﺴﮐ ار زﺎﯿﺘﻣا ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﻈﻧ زا لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر .
رﺎﻤﯿﺗ تروﺪﮐ
يوﺎﺣ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ 5
/ 0 يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺮﺘﻤﮐ ،ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ
دﻮﺑ . يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ 5
/ 0 بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻨﯿﻬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
ﺪﺷ . ﺎﺑ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺐﯿﺳ بآ ﻪﺑ نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ندوﺰﻓا ﺎﺑ
دﺮﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ بﻮﻠﻄﻣ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو .
ناﺮﯾا ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣ ﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
تدﺎﻋ و كﺮﺤﺗ مﺪﻋ ،ﯽﮔﺪﻧز ي هﻮﯿﺷ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﻃﺎﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﺪﺑ يﺎﻫ دﻮﺟو ﻪﺑ ﺎﯿﻧد ﺮﺳاﺮﺳ رد ار يﺪﯾﺪﺟ تاﺮ
ﺖﺳا هدروآ .
ﯽﺑﺮﭼ و نﺎﻃﺮﺳ ،ﺖﺑﺎﯾد ،ﯽﻗﺎﭼ نوﺰﻓا زور عﻮﯿﺷ
ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ يﻮﮕﻟا ﺎﺑ ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ﮏﺷ ﯽﺑ ،نﻮﺧ دراد . ﻦﯾا زا ﺶﯾاﺮﮔ ،ﺮﺸﺑ ﺶﻧاد و ﻢﻠﻋ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺎﺑ ،ور ﯽﻣﻮﻤﻋ
يﺮﻟﺎﮐ ﺎﺑ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ و ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﻬﺟ رد ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺎﺑ ﺮﺛا ﺶﺨﺑ ﺖﻣﻼﺳ تا ﺶﯾاﺰﻓا
ﺖﺳا هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ ]
1 .[
ﯽﮑﯾ
تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا ﻢﻬﻣ ﯽﻤﯾژر يﺎﻫﺮﺒﯿﻓ نداد يﺎﺟ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ﻪﺑ 1
ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ياﺰﺟا زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ 2
. رﻮﻀﺣ
،دراد ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﯽﺘﺒﺜﻣ تاﺮﺛا ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ﯽﻤﯾژر يﺎﻫﺮﺒﯿﻓ ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ -
،ﯽﻗوﺮﻋ
اﻮﮔ ﯽﻣ داﺮﻓا رد هدور نﺎﻃﺮﺳ و ﺖﺑﺎﯾد ،نﻮﺧ لوﺮﺘﺴﻠﮐ ،ﯽﺷر
ددﺮﮔ ] 2 .[
ﯽﺘﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﻪﮐ يﺪﯿﻔﻣ تاﺮﺛا ﺮﺑ هوﻼﻋ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﯿﻈﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ يدﺮﮑﻠﻤﻋ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ،ﺪﻧراد
3بﺬﺟ بآ يراﺪﻬﮕﻧ و هدﺮﺘﺴﮔ دﺮﺑرﺎﮐ ﺰﯿﻧ ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد ،4
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺎﯾ يا ]
3 .[
ﻞﯾﺪﻌﺗ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر دﺮﮑﻠﻤﻋ
دراد نﺪﺑ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
سﺎﺳاﺮﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ يﺎﻫاﺬﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﯽﻌﯿﺒﻃ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﺴﯾز لﺎﻌﻓ ياﺰﺟا ﺎﻣا دﻮﺷ ﻪﻓﺎﺿا لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﯽﺟرﺎﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﯾ ﺪﺷﺎﺑ دﻮﺟﻮﻣ ﺪﯿﻔﻣ صاﻮﺧ ﺎﺗ ﺪﻧراد زﺎﯿﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﻨﮐ يزﺎﺳ ﻪﻨﯿﻬﺑ ار زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ]4
[ . ﻢﺨﺗ نﺎﺘﮐ ) L.
Linum
usitatissimum (
ﻞﺑﺎﻗ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ و ﺮﺒﯿﻓ يدﺎﯾز راﺪﻘﻣ يوﺎﺣ
ﺎﻔﻟآ زا ﯽﻬﺟﻮﺗ -
ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ راﻮﺨﻫﺎﯿﮔ داﺮﻓا ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد 5
ﺖﺳا . يﺎﯾاﺰﻣ زا و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ياراد نﺎﺘﮐ رﺬﺑ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يرﺎﯿﺴﺑ ﯽﺘﻣﻼﺳ .
ﺎﮕﻣا بﺮﭼ ﺪﯿﺳا 3
ﺎﮕﻣا و 6 ،
نﺎﻨﮕﯿﻟ ﯽﻠﺻا ياﺰﺟا زا 6
ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﺘﮐ رﺬﺑ ﯽﺘﺴﯾز لﺎﻌﻓ ]
5 [ . رﺬﺑ
رد ،لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ و لﻮﻠﺤﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫﺮﺒﯿﻓ زا رﺎﺷﺮﺳ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﺎﺘﮐ ﻮﺟ ،ﻮﺟ ،مﺪﻨﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻨﻏور يﺎﻫ ﻪﻧاد و ﺮﮕﯾد تﻼﻏ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﺎﯾﻮﺳ ،ﺮﺳود ...
ﺖﺳا ] 3 .[
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ندوﺰﻓا درﻮﻣ رد يدﺎﯾز يﺎﻫ شراﺰﮔ ﺷ ،هﺪﺷ ﻪﺘﺨﭘ يﺎﻫاﺬﻏ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾاﺬﻏ ،تﺎﯿﻨﺒﻟ ،تﺎﺟ ﯽﻨﯾﺮﯿ
1. Dietary fibers 2. Functional food 3. Water absorption 4. Water Retention 5. α-linolenic acid 6. lignan
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺎﻫ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ و ﺎﻫ پﻮﺳ .
ندوﺰﻓا ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ
ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﻪﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺎﻘﺗرا ﺚﻋﺎﺑ
يدﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻣ لﻮﺼﺤﻣ
دﻮﺷ ] 6 [ . ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ يﺎﻫ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ هوﺮﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ لﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﯾﺎﻫ هدروآﺮﻓ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﯾﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ .
رﺎﻈﺘﻧا رازﺎﺑ دور ﯽﻣ
يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﯿﺷ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ،هﺪﻨﯾآ رد ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ يﺎﻫ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ و ﺖﺑﺎﯾد و ﻻﺎﺑ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﮔﺪﻧز ﮏﺒﺳ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﺑﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا هﺮﯿﻏ ]
7 .[
ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ هﻮﯿﻤﺑآ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
هدﻮﺑ ﺞﯾار رادزﺎﮔ يﺎﻫ ﻪﺑﺎﺷﻮﻧ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ زا ﯽﮑﯾ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺮﻈﻧ زا و يﺎﻫ ﻪﺑﺎﺷﻮﻧ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﯾاﺬﻏ شزرا و
ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻌﯿﺒﻃ هﻮﯿﻤﺑآ فﺮﺼﻣ ﺖﻬﺟ ﺎﺿﺎﻘﺗ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ رادزﺎﮔ ،مدﺮﻣ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳا هﺪﻣآ رد ﯽﺘﻌﻨﺻ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ هﻮﯿﻣ يروآﺮﻓ ]
8 .[
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻘﻃﺎﻧ )
1400 ( ﻪﺑ مﺪﻨﮔ ﺮﺒﯿﻓ و هرﺎﺼﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ ﮑﯾﺰﯿﻓ
ﻮ بآ ﯽﺴﺣ و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﯽﻃ لﺎﻘﺗﺮﭘ .
زا هدﺎﻔﺘﺳا داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮﺧ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا مﺪﻨﮔ ﺮﺒﯿﻓ و هرﺎﺼﻋ ﺖﺷاد يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ و ﯽﮕﻧر .
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺮﺛا مﺪﻨﮔ ﺮﺒﯿﻓ و هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﯿﺑ ]
9 [ . و زﺎﺘﻤﻣ ﯽﻠﮐﻮﺗ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 1398 ( ﻪﺑ يﺮﺒﯿﻓ ﻞﻤﮑﻣ عاﻮﻧا ندوﺰﻓا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
بآ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ هﺪﺷ حﻼﺻا ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ هﻮﯿﻣ .
و يﺮﺒﯿﻓ ﻞﻤﮑﻣ عاﻮﻧا ندوﺰﻓا داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﺑ
ﻮﺼﺨﻣ نزو ،ﺲﮑﯾﺮﺑ ناﺰﯿﻣ و تروﺪﮐ ،ص
ﯽﻃ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎـﻤﺗ رد ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر ي ﺎﻫ ﻪـﻔﻟﺆﻣ 20
راﺪﻬﮕﻧ زور
ي ﺮﯿﺛﺎﺗ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺷاد
] 10 [ . نارﺎﮑﻤﻫ و دﺎﺷﻮﻧ )
1398 ( رد
ﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺑﺎﯾزرا زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻦﯿﺘﮑﭘ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎ
تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﺠﻣدﺎﺑ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ،ﺪﻧداد شراﺰﮔ
ﺪﺻرد ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز تﺪﻣ ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﻣز تﺪﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺷاد ﻦﯿﺘﮑﭘ جاﺮﺨﺘﺳا زا جاﺮﺨﺘﺳا 40
ﻪﺑ 60 ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ
] 11 .[
ﻮﭘ ﯽﻘﻧ نارﺎﮑﻤﻫ و ر )
1396 ( يروآﺮﻓ ﺶﯿﭘ ﯽﺳرﺮﺑ رد ،
جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾآﺮﻓ دﻮﺒﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺎﺑ مﻮﮔرﻮﺳ ﻪﻧاد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺪﻧداد شراﺰﮔ غاد بآ شور ﻪﺑ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ نﺎﻣز
لﺎﻤﻋا جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ و ﻢﻫ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﮔرﺰﺑ ﺲﻟﺎﭘ مﺎﮕﻨﻫ رد
يروآﺮﻓ ﻪﻧاد
،ﺎﻫ ناﺰﯿﻣ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ
مﻮﮔرﻮﺳ زا ﺑﻪ
رﻮﻃ ﯽﻨﻌﻣ يراد ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻓﺎﯾ ] 12 [ . تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ دﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ ياﻮﺘﺤﻣ و
ﺮﺒﯿﻓ ﯽﻤﯾژر ،ﻻﺎﺑ لﻮﻠﺤﻣ
و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا فﺪﻫ نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﯽﺴﺣ دﻮﺑ .
2 - ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ يا هﻮﻬﻗ ) L.
Linum usitatissimum (
زا ﻪﺘﯾراو
usitatissimum زا
ﻦﯾوﺰﻗ ﯽﻠﺤﻣ رازﺎﺑ ﺪﺷ يراﺪﯾﺮﺧ
و داﻮﻣ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
،لﻮﻧﺎﺗا ،ناﺰﮕﻫ ﻞﻣﺎﺷ لﻮﻠﺤﻣ
،NaoH ﺮﻓﺎﺑ و MES
ﺮﻓﺎﺑ TRIS نﺎﻤﻟآ كﺮﻣ ﺖﮐﺮﺷ زا و
،زﺎﺌﺗوﺮﭘ ،زﻼﯿﻣآ يﺎﻫ ﻢﯾﺰﻧآ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ ﺞﯾرﺪﻟآ ﺎﻤﮕﯿﺳ ﺖﮐﺮﺷ زا زاﺪﯾزﻮﮐﻮﻠﮔﻮﻠﯿﻣآ .
بآ زا
ﻣ نوﺪﺑ ﯽﻟدﺎﺷ ﺐﯿﺳ ﻢﻫ ،ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ و ﯽﻧدوﺰﻓا داﻮ
كﺮﻣ ﺖﮐﺮﺷ زا ﮏﯾﺮﺘﯿﺳ ﺪﯿﺳا و ﻦﯿﺘﮑﭘ ﻦﯿﻨﭼ نﺎﻤﻟآ
ﺗ ﻦﯿﻣﺄ
ﺪﯾدﺮﮔ .
2 - 1 - لوا زﺎﻓ :
ﻢﺨﺗ زا لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ جاﺮﺨﺘﺳا
نﺎﺘﮐ
ﮏﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﺘﮐ رﺬﺑ ﻣ
ﺨ ﻦﮐ طﻮﻠ ) Kinematica لﺪﻣ
550 Microtron MB (
ﺪﯾآ رد ردﻮﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ دﺮﺧ
اﺮﺨﺘﺳا تﺎﯿﻠﻤﻋ و ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد نآ يور ﺮﺑ ج
دﻮﺷ مﺎﺠﻧا يﺮﺗﺮﺛﻮﻣ .
ﺮﭘ ﯽﻨﻠﯿﺗا ﯽﻠﭘ فوﺮﻇ رد هﺪﺷ ردﻮﭘ تارذ
لﺎﭽﺨﯾ رد ﺮﺒﯿﻓ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ﺎﺗ و 4
داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ و ﺪﯾدﺮﮔ يراﺪﻬﮕﻧ .
نﺎﺘﮐ ﻪﻧاد ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
13 /4 دﻮﺑ ﺪﺻرد
] 13 .[
2 - 1 - 1 - نﺎﺘﮐ رﺬﺑ يﺮﯿﮔ ﯽﺑﺮﭼ
ﺪﺷ بﺎﯿﺳآ نﺎﺘﮐ ﻪﻧاد ه
ناﺰﮕﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺑ ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد رد ،
تﺪﻣ 24 ﺪﺷ يﺮﯿﮔ ﯽﺑﺮﭼ ﺖﻋﺎﺳ .
ﯽﺑﺮﭼ نوﺪﺑ نﺎﺘﮐ رﺬﺑ ﺲﭙﺳ
ءﻼﺧ ﺖﺤﺗ نوآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ )
لﺪﻣ 53
،ED BINER نﺎﻤﻟآ
(
تﺪﻣ ﻪﺑ 1 ﮏﻟا ﺎﺑ بﺎﯿﺳآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﯾدﺮﮔ ﮏﺸﺧ ﺖﻋﺎﺳ
200 ﺪﺷ لﺎﺑﺮﻏ ﺮﺘﻣوﺮﮑﯿﻣ ]
14 .[
2 - 1 - 2 - ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ شور ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ جاﺮﺨﺘﺳا
لﻮﻠﺤﻣ رد و ﺪﺷ يﺮﯿﮔ ﯽﺑﺮﭼ نﺎﺘﮐ رﺬﺑ ردﻮﭘ NaOH
) mol/L 1 ( بآ مﺎﻤﺣ رد ﺲﭙﺳ ﺪﺷ ﻖﻠﻌﻣ ، )
BINER نﺎﻤﻟآ (
تﺪﻣ ﻪﺑ ندز ﻢﻫ ﺎﺑ 30
ﺪﺷ هداد تراﺮﺣ ﻪﻘﯿﻗد .
ﻊﯾﺎﻣ ﺲﭙﺳ
ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﯾور )
لﺪﻣ 2206A
، Hermle نﺎﻤﻟآ
( رد
3219 مﺮﮔ تﺪﻣ ﻪﺑ 15 ﻪﻘﯿﻗد و ﺪﯾدﺮﮔ يزﺎﺳاﺪﺟ ندوﺰﻓا ﺎﺑ
4 لﻮﻧﺎﺗا ﻢﺠﺣ
95 % يﺎﻣد رد 4 بﻮﺳر ﮏﯾ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺪﺷ يزﺎﺳاﺪﺟ ﯽﻓﺎﺻ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ داد ﻞﯿﮑﺸﺗ .
بآ رد ار بﻮﺳر
و هداد راﺮﻗ ﺮﻄﻘﻣ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ pH
5/
6 - 5/
7 ﺲﭙﺳ و ﺪﯾدﺮﮔ ﻢﯿﻈﻨﺗ
ﮏﺸﺧ ﺎﺑ بﻮﺳر ﮐ
يدﺎﻤﺠﻧا ﻦ )
لﺪﻣ ناﺮﯾا ،SBPE
( ﮏﺸﺧ
ﺪﯾدﺮﮔ ] 16
، 15 .[
2 - 1 - 3 - اﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﯾﺰﻧآ شور ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ج
ﺮﻓﺎﺑ ﺎﺑ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ ﯽﺑﺮﭼ نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ ردﻮﭘ TRIS
- ﺎﺑ MES
2/) 8 = (pH طﻮﻠﺨﻣ ، و لﻮﻠﺤﻣ ،ﺲﭙﺳ -α
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا زﻼﯿﻣآ
ﯽﺑآ مﺎﻤﺣ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ و 98
ﺎﺗ 100 تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 30
ﺪﯾدﺮﮔ ﺰﯿﻟورﺪﯿﻫ ﻪﻘﯿﻗد .
500 ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا زﺎﺌﺗوﺮﭘ ﻢﯾﺰﻧآ ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ
ﻧﻮﻤﻧ و تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪ 30
ﺪﺷ ﺰﯿﻟورﺪﯿﻫ ﻪﻘﯿﻗد .
لﻮﻠﺤﻣ ،نآ زا ﺲﭘ
يﺎﻣد رد زاﺪﯾزﻮﮐﻮﻠﮔﻮﻠﯿﻣآ 60
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
اﺪﺟ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ و ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯽﻘﺑﺎﻣ ﺎﺗ ،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺰﯿﻟورﺪﯿﻫ ﻦﯾﺮﺧآ و ﺪﻧﻮﺷ . لﻮﻧﺎﺗا ﺲﭙﺳ 95
٪ (v/v) ﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ ) 1:4 v/v ( يﺎﻣد رد
60 تﺪﻣ ﻪﺑ ،ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 1
ﺖﻋﺎﺳ يراﺪﻬﮕﻧ
ﺪﯾآ رد بﻮﺳر ترﻮﺻ ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺎﺗ ﺪﯾدﺮﮔ .
نﻮﯿﺳاﺮﺘﻠﯿﻓ
ﺎﺑ داﻮﻣ هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا 95
% هداد ﻮﺸﺘﺴﺷ ﻦﺘﺳا و لﻮﻧﺎﺗا
ﻂﺳﻮﺗ بﻮﺳر و هﺪﺷ ﮏﺸﺧ
ﻦﮐ يدﺎﻤﺠﻧا ) لﺪﻣ ،SBPE
ناﺮﯾا ( ﺪﯾدﺮﮔ ﮏﺸﺧ
] 17 ، 19
، 18 .[
2 - 1 - 4 - تﻮﺻاﺮﻓ شور ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ جاﺮﺨﺘﺳا
ﺮﮔ ﯽﺑﺮﭼ نﺎﺘﮐ رﺬﺑ اﺪﺘﺑا طﻮﻠﺨﻣ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﯽﻧزو ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻪﺘﻓ
ﺲﭙﺳ و ﺪﯾدﺮﮔ لﺎﻤﻋا صﻮﺼﺨﻣ فﺮﻇ ﻪﺑ و ﺪﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ pH
ﺪﺿ ﻞﯿﺘﺳا ﺲﻨﺟ زا تﻮﺻاﺮﻓ ﮓﻧز
) لﺪﻣ Lab - NexTgen
،750 ﻪﺴﻧاﺮﻓ ( ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺪﯾدﺮﮔ . پوﺮﭘ كﻮﻧ 15
ﺮﺗ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ
هداد راﺮﻗ ﺶﻨﮐاو فﺮﻇ ﻞﺧاد رد ﻂﯿﺤﻣ ﺢﻄﺳ زا ﺪﺷ
و
دﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﺴﻟﺎﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﯾ
. جاﻮﻣا لﺎﻤﻋا نﺎﻣز 30
لﺎﻤﻋا ﺲﻟﺎﭘ ﯽﮔرﺰﺑ ﺪﺻرد رﻮﺘﮐﺎﻓ و ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﻪﻘﯿﻗد هﺪﺷ 100 دﻮﺑ ﺪﺻرد .
تﺎﯾﻮﺘﺤﻣ ،جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾآﺮﻓ نﺎﯾﺎﭘ رد
ﺪﺷ دﺮﺳ ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد رد و هداد رﻮﺒﻋ ﯽﻓﺎﺻ زا ﺶﻨﮐاو فﺮﻇ .
ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ لﻮﻠﺤﻣ ﺲﭙﺳ ﺖﻋﺮﺳ
1200 ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ رود تﺪﻣ ﻪﺑ
15 ﻊﯾﺎﻣ و ﺪﺷ ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﻪﻘﯿﻗد ﻪﻓﺎﺿا ﺎﺑ و يزﺎﺳاﺪﺟ ﯽﯾور
لﻮﻧﺎﺗا ندﺮﮐ 96
% ﯽﻓﺎﺻ ﺎﺑ بﻮﺳر ﺲﭙﺳ ،داد ﻞﯿﮑﺸﺗ بﻮﺳر
ﻞﮑﻟا ﺎﺑ و يزﺎﺳاﺪﺟ 80
ﺪﺷ هداد ﻮﺸﺘﺴﺷ ﺪﺻرد .
ﺎﻬﺘﻧا رد
ﮏﺸﺧ ﻂﺳﻮﺗ ﻞﺻﺎﺣ بﻮﺳر ﮐ
يدﺎﻤﺠﻧا ﻦ )
لﺪﻣ ،SBPE
ناﺮﯾا ( ﺪﯾدﺮﮔ ﮏﺸﺧ .
مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ
ﺖﺑﻮﻃر ﻪـﺑ موﺎﻘﻣ فوﺮﻇ نورد يﺪﻌﺑ يﺎﻫ نﻮﻣزآ راﺪﻬﮕﻧ
ي
ﺪﻧﺪﺷ ] 20
، 12 .[
2 - 1 - 5 - ﺶﯾﺎﻣزآ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يﺎﻫ زا
نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ
2 - 1 - 5 - 1 - جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ
ﻖﯾﺮﻃ زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﺒﯿﻓ لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺖﺳﺪﺑ ﺮﯾز لﻮﻣﺮﻓ ﺪﻣآ
] 14 .[
100 (M1 / M0) × جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺪﺻرد =
M1
: ﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يﺎﻫ ردﻮﭘ نزو نﺎﺘﮐ رﺬ
.
M0
: ﯽﺑﺮﭼ نوﺪﺑ رﺬﺑ نزو .
2 - 1 - 5 - 2 - بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
1
ﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﺎﺑ نﺎ
قﺎﺗا يﺎﻣد رد ﺮﻄﻘﻣ بآ
) 25°C (،
تﺪﻣ ﻪﺑ 24 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﻋﺎﺳ .
نآ زا ﺲﭘ ياﺮﺑ
هﺪﺷ بﺬﺟ بآ ناﺰﯿﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ
1000 ﺮﺑ رود
ﻪﻘﯿﻗد تﺪﻣ ﻪﺑ 10 ﻪﻘﯿﻗد ﺮﮔ ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﺪﯾد
نزو بﻮﺳر ﺲﭙﺳ ،
ﺪﯾدﺮﮔ ] 21 .[
2 - 1 - 5 - 3 - يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
2ﻦﻏور
ژﻮﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﻪﻟﻮﻟ رد نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ﺎﺑ ،لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ تﺪﻣ ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﻦﯾا ،ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ 10
ﻪﻘﯿﻗد ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ 1180
ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ رود ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد رد
ﻊﯾﺎﻣ ﺲﭙﺳ ،ﺪﯾدﺮﮔ ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ
هدﺎﻣ و ﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر رود ﯽﯾور ﺪﯾدﺮﮔ نزو هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ
] 22 .[
2 - 1 - 5 - 4 - ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر نﻮﻣزآ
ﻤﯾژر يﺎﻫ ﺮﺒﯿﻓ ﺢﻄﺳ زا يرادﺮﺑ ﺮﯾﻮﺼﺗ ياﺮﺑ ﯽ
ﺮﻨﮑﺳا زا ،
) (HP Scanjec G4010 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
. ﺲﮑﻋ شزادﺮﭘ ﻞﻤﻋ
زاﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ ﺮﯾﻮﺼﺗ شزادﺮﭘ
Image-J 1.40g.) (
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﺲﭙﺳ ،ﺪﺷ اﺪﺟ ﯽﻠﺻا ﺮﯾﻮﺼﺗ زا ﺮﯾوﺎﺼﺗ اﺪﺘﺑا
يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯽﮕﻧر
] 23
، 12 .[
2 - 2 - مود زﺎﻓ : ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ
نﺎﺘﮐ ﻪﻧاد لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ
2 - 2 - 1 - ﺮﺒﯿﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﻪﯿﻬﺗ
نﺎﺘﮐ رﺬﺑ لﻮﻠﺤﻣ
ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ﻦﯿﺘﮑﭘ
) 1 ﺪﺻرد ( ﮏﯾﺮﺘﯿﺳ ﺪﯿﺳا ، )
2/
0
ﺪﺻرد ( و نﺎﺘﮐ ﻪﻧاد لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ )
5/
0 ، 1 ، 5/
1 ﺪﺻرد ( ﻪﺑ بآ
ﺐﯿﺳ يﺎﻣد ﺎﺑ ﺐﯿﺳ بآ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ ،ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا 95
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 30
يﺎﻫ يﺮﻄﺑ رد و هﺰﯾرﻮﺘﺳﺎﭘ ﻪﯿﻧﺎﺛ
200 يﺎﻣد رد يﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ 4
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 30
زور
يراﺪﻬﮕﻧ ﺪﻧﺪﺷ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ و يور يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﻪﺑ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ]
10 [.
2
- 2 - 2 ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ
2 - 2 - 2 - 1 - ﺲﮑﯾﺮﺑ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﻂﺳﻮﺗ ،نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﺲﮑﯾﺮﺑ ﺮﺘﻣﻮﺘﮐﺮﻓر هﺎﮕﺘﺳد )
لﺪﻣ NAR-3T
، ﻦﭘاژ ﺖﺧﺎﺳ (
يﺎﻣد رد
20 ﻪﺟرد داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ ،
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ناﺮﯾا ﯽﻠ 2685
ﺗ ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌ ] 24 .[
2 - 2 - 2 - 2 - صﻮﺼﺨﻣ نزو يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﺎﺑ ،نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ صﻮﺼﺨﻣ نزو ﺮﺘﻣﻮﻨﮑﯿﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا 50
ﻪﺑ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ و ﯽﺳ ﯽﺳ
هرﺎﻤﺷ 2685 يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺪﺷ
] 24 .[
2 - 2 - 2 - 3 - ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺎﺑ ،نﺎﺘ
نوآ زا هدﺎﻔﺘﺳا )
Binder لﺪﻣ (ED53 ﻖﺒﻃ و نﺎﻤﻟآ ﺖﺧﺎﺳ
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا 2685
ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ] 24 .[
2 - 2 - 2 - 4 - يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا pH
يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ،نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧpH
ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣ pH
Inolab ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ و نﺎﻤﻟآ ﺖﺧﺎﺳ
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ناﺮﯾا 2685
ﻧا ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠ ]
24 [ .
2 - 2 - 2 - 5 - تروﺪﮐ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
تروﺪﮐ زا ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ تروﺪﮐ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﺞﻨﺳ ) لﺪﻣ 2100N turbidometer ﺎﮑﯾﺮﻣآ ،
( يﺎﻣد رد 25
و ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد راﺪﻘﻣ
يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺎﺑ تروﺪﮐ
جﻮﻣ لﻮﻃ رد بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ 860
ﻦﯿﯿﻌﺗ رﺎﯿﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
تروﺪﮐ ﺎﻫ هﻮﯿﻤﺑآ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ]
24 .[
2 - 2 - 2 - 6 - ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﯽﻨﯿﭼ ﻪﺗﻮﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺪﺻرد ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ تﺪﻣ ﻪﺑ 6 ﺎﺗ 8 ي هرﻮﮐ رد ﺖﻋﺎﺳ 500
راﺮﻗ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ ﻞﺻﺎﺣ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺪﺻرد ﺲﭙﺳ ،ﺪﺷ هداد هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ 2685 ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ] 24 [ .
2 - 2 - 2 - 7 - ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر
،نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ يوﺎﺣ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا يرادﺮﺑ ﺮﯾﻮﺼﺗ ياﺮﺑ ﺮﻨﮑﺳا زا )
(HP Scanjec G4010 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،
. ﻞﻤﻋ
ﺮﯾﻮﺼﺗ شزادﺮﭘ راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ ﺲﮑﻋ شزادﺮﭘ Image-J
1.40g.) ( ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ]
23
، 12 .[
2 - 2 - 2 - 8 - ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﺋر يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺳرﺮﺑ
ﻫ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ يﺮﻫﺎﻇ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺎ
ﯽﺸﺧﺮﭼ ﺮﺘﻣﻮﮑﺴﯾو )
ﺖﺧﺎﺳ ﺖﮐﺮﺷ Lamy ﻪﺴﻧاﺮﻓ رﻮﺸﮐ
،
لﺪﻣ (Brookfield يﺎﻣد رد
7 رود و داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
لﺪﻨﯿﭙﺳا 1 - 200 ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ رود ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﯽﻣﺎﻤﺗ رد .
ﯽﻧﺎﻣز هدوﺪﺤﻣ رد ﺎﻫدﺪﻋ ﯽﻧارود يﺎﻫ ﺖﻋﺮﺳ 30
هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﯿﻧﺎﺛ
ﺪﻧﺪﺷ ] 25 .[
2 - 3 - رﺮﺑ ﯽﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺳ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
بآ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ
ﯽﺑﺎﯾزرا شور زا هﻮﯿﻣ بآ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺴﺣ ﯽﺑﺎﯾزرا ياﺮﺑ ﮏﯿﻧوﺪﻫ ﯽﺴﺣ يا ﻪﻄﻘﻧ ﺞﻨﭘ
ﺎﺑ 15 ﺮـﻔﻧ بﺎﯾزرا هﺪﯾد شزﻮـﻣآ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺮﻄﻋ ،ﻢـﻌﻃ ،ﮓﻧر ،ﯽﻧﺎﻫد سﺎﺴﺣا ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻫدزﺎﯿﺘﻣا
ﯽﻠﮐ شﺮﯾﺬﭘ و دﻮﺑ
ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ياﺮﺑ تازﺎﯿﺘﻣا و 5
و
ﯿﯾﺎﭘ ياﺮﺑ ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻦ 1
ﺪﯾدﺮﮔ ظﺎﺤﻟ ]
10 .[
2 - 4 - يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ
ﯽﻣﺎﻤﺗ نﻮﻣزآ ﺎﻫ رد 3 راﺮﮑﺗ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . ﻦﯾا يﺎﻫ هداد ﺞﯾﺎﺘﻧ
راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ SPSS16
راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ و و ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ شور ﺎﻫ هداد ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ ياﺮﺑ
ﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻦﮑﻧاد ﯽﺒﯿﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ )
05 /0 .(p≤
3 - ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﺚﺤﺑ
3 - 1 - ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺮﺒﯿﻓ يﺎﻫ لﻮﻠﺤﻣ
جاﺮﺨﺘﺳا
هﺪﺷ نﺎﺘﮐ ﻪﻧاد زا
ﺞﯾﺎﺘﻧ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،
ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر و ﻦﻏور ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ،لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ
رد ،ﯽﻤﯾﺰﻧآ و ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ ،تﻮﺻاﺮﻓ شور ﻪﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا وﺪﺟ
ل 1
ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ .
ﺑ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫ شور ﻦﯿ
ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ رد يراد )
05 /0 .(p≤
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ياﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ دﻮﺑ ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ شور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و تﻮﺻاﺮﻓ )
لوﺪﺟ 1 .(
جاﻮﻣا
،تﻮﺻاﺮﻓ ﻞﺣاﺮﻣ
ﺪﻨﯾآﺮﻓ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻨﻌﯾ مرﻮﺗ ﺖﻓﺎﺑ
لﻮﻠﺳ ﺎﻫ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ جوﺮﺧ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﺖﻓﺎﺑ زا ﻖﯾﺮﻃ دﺎﺠﯾا
ﻞﺨﻠﺨﺗ رد هراﻮﯾد لﻮﻠﺳ ﺎﻫ و رد ﺖﯾﺎﻬﻧ رﺎﺸﺘﻧا و مﺮﺟ لﺎﻘﺘﻧا ار
ﻞﯿﻬﺴﺗ و ﻊﯾﺮﺴﺗ ﯽﻣ ﺪﺸﺨﺑ ] 26 .[
و Sun نارﺎﮑﻤﻫ 2018 ،
Vilkhu نارﺎﮑﻤﻫ و 2008
، ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ هرﺎﺑرد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ
ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد تﻮﺻاﺮﻓ شور ﺎﺑ ﯽﻤﯾژر يﺎﻫﺮﺒﯿﻓ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ] 28
، 27 .[
ﺘﻧ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎ ،لﻮﻠﺤﻣ
نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يراﺪ
دراد دﻮﺟو ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ بآ )
05 /0 .(p≤
ﺖﯿﻓﺮﻇ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ياﺮﺑ بآ يراﺪﻬﮕﻧ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و تﻮﺻاﺮﻓ ﯾﺎﯿﻠﻗ شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ دﻮﺑ ﯽ
) لوﺪﺟ 1 .(
تارذ هزاﺪﻧا ﺶﻫﺎﮐ
لﺎﻤﻋا ﯽﻃ رد ﯽﻧژورﺪﯿﻫ يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﮑﺷ و نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺮﺗﺰﯾر تارذ و ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﺢﻄﺳ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ و ﺪﻧراد بآ يراﺪﻬﮕﻧ رد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻧﻮﺷ بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ]
29 .[
Huang نارﺎﮑﻤﻫ و
) 2019 ( ، Simas-Tosin و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2010 ( ﺘﻧ ﺪﯿﯾﺎﺗ رد ، ﺞﯾﺎ
هرﺎﺑرد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ،قﻮﻓ ،بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺶﯾاﺰﻓا
ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد تﻮﺻاﺮﻓ شور ﻂﺳﻮﺗ ]
31
، 30 [.
رد ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺰﯿﻧ
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ )
05 /0 .(p≤
ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺳا ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ياﺮﺑ و تﻮﺻاﺮﻓ شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘ
ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﺒﯿﻓ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﮏﯾ ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ
دﺮﺑرﺎﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ
ﺖﺳا بﺮﭼ ﻢﮐ يﺎﻫاﺬﻏ رد
] 15 [.
Huang نارﺎﮑﻤﻫ و 2019
و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ صاﻮﺧ ،
لﻮﻠﺤﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺒﯿﻓ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا
ﺮﯿﺳ ﻪﺘﺳﻮﭘ زا
تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﻂﺳﻮﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ار
ﺖﯿﻓﺮﻇ ،ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ
،ﺮﯿﺳ ﻪﺘﺳﻮﭘ لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ رد ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ
تﻮﺻاﺮﻓ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ]
30 [.
Zhang لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و
2017 لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ صاﻮﺧ ﯽﺳرﺮﺑ رد ، -
زا ﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ ﯽﻠﭘ
ﺎﯾﺎﭘﺎﭘ ﺖﺳﻮﭘ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ
ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ]
15 [.
ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ
هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ
ﯽﯾﺎﻨﺷور ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،تﻮﺻاﺮﻓ شور ﻂﺳﻮﺗ )
(L*
و
يﺰﻣﺮﻗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ (a*)
يدرز و ) (b*
ﺖﺷاد ار . ﺮﺒﯿﻓ
ياراد ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر يﺰﻣﺮﻗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﯽﯾﺎﻨﺷور ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﯽﻣ يدرز و
ﺪﺷﺎﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا لﺎﻤﻋا
ﯽﻣ ﮏﯾرﺎﺗ يﺎﻀﻓ ﺖﺣﺎﺴﻣ ﺶﻫﺎﮐ و نﺎﺘﮐ ﺮﺒﯿﻓ ﺢﻄﺳ و رﺎﺘﺧﺎﺳ دﻮﺷ . ﺢﻄﺳ و ﻻﺎﺑ ﯽﯾﺎﻨﺷور ،ﮏﭼﻮﮐ تارذ هزاﺪﻧا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
نﺎﺸﻧ ار ﻒﯾﺮﻇ و فﺎﺻ يردﻮﭘ ﯽﻣ
ﺪﻫد ] 32 .[
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﯿﯾﺄﺗ رد
نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﭘ ﯽﻘﻧ قﻮﻓ )
1396 ( وآﺮﻓ ﺶﯿﭘ ﻪﺑ ، ﻪﻧاد ير
جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾآﺮﻓ دﻮﺒﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺎﺑ مﻮﮔرﻮﺳ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ .
نﺎﻣز تﺪﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﮕﻧر يﺎﻫ ﻪﻔﻟﻮﻣ ناﺰﯿﻣ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا لﺎﻤﻋا و L*
b*
ﯽﻟوﺰﻧ ﺪﻧور ﺲﭙﺳ و يدﻮﻌﺻ ﺪﻧور اﺪﺘﺑا يﺪﯿﻟﻮﺗ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﻨﺘﺷاد . ﻪﻔﻟﻮﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﻨﭼ ﻢﻫ ﻓا ﺎﺑ ﺰﯿﻧ a*
نﺎﻣز تﺪﻣ ﺶﯾاﺰ
زا تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا لﺎﻤﻋا 10
ﻪﺑ 20 ﺖﺷاد ﯽﺸﻫﺎﮐ ﺪﻧور ﻪﻘﯿﻗد
] 12 .[
شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ،داد نﺎﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﺑ تﻮﺻاﺮﻓ ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ندﻮﺑ اراد و ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ
ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و L*
و a*
ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،b*
حﻮﻄﺳ رد لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﻦﯾا زا و دﻮﺑ 5/
0 ، 1 ، 5/
1 ﻪﺑ ﺪﺻرد
ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ .
Table 1 Results of extraction yield, water holding capacity, oil holding capacity, L*, a*, b* index of apple juice drink containing flaxseed soluble fiber
Treatments
Extraction yield
)
% ( Water holding
capacity
)
% ( Oil holding
capacity
)
% ( Index L*
Index a* Index b*
Ultrasonic fiber 0.20a
± 17.73
a 0.34 ± 13.68 0.14a
± 1.98
a 1.97 ± 96.06
a 0.004 ± 0.006 -
b 0.005 ± 0.012
Enzymatic fiber
b 0.16 ± 11.26
b 0.55 ± 6.14
b 0.23 ± 1.24
b 1.05 ± 83.95
a 0.003 ± 0.005 -
b 0.009 ± 0.011
Alkaline fiber
c 0.11 ± 8.06
c 0.37 ± 2.24
c 0.16 ± 0.73
c 1.43 ± 59.54
b 0.011 ± 0.172 -
a 0.018 ± 14.761
3 - 2 - ﺞﯾﺎﺘﻧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺳرﺮﺑ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ يراﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد
3 - 2 - 1 - ﺲﮑﯾﺮﺑ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ
ﻧ نﺎﻣز ﯽﻃ ،ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺲﮑﯾﺮﺑ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻧور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘ
ﻞﮑﺷ رد يراﺪﻬﮕﻧ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﺻ
ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﮐ دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺲﮑﯾﺮﺑ ،لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد )
05 /0 .(p≤
،ﺲﮑﯾﺮﺑ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نآ زا ﺪﻌﺑ و دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ لوا زور رد يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ لوا زور رد ﺲﮑﯾﺮﺑ ناﺰﯿﻣ 5/
0 ﺪﺻرد
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ،لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺲﮑﯾﺮﺑ ناﺰﯿﻣ
ﺮﻣ ، يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑ
5/
1 دﻮﺑ لوا زور رد لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد .
يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ رد
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ رد ﺲﮑﯾﺮﺑ راﺪﻘﻣ يﻮﺘﺤﻣ رﺎﻤﯿﺗ ود ﻦﯿﺑ ،ﺲﮑﯾﺮﺑ راﺪﻘﻣ رد يراد 1
و 5/
1 ﺪﺻرد
اد دﻮﺟو ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺖﺷ
) 05 /0 .(p≤
لﻮﻃ رد
ﻮﻣ يﺎﻫ بوﺮﮑﯿﻣ يراﺪﻬﮕﻧ هرود مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ رد دﻮﺟ
رد ﻪﮐ ﺪﻨﻫد ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار لﻮﺼﺤﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﻗ ،ﺮﯿﻤﺨﺗ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺲﮑﯾﺮﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ .
نارﺎﮑﻤﻫ و زﺎﺘﻤﻣ ﯽﻠﮐﻮﺗ )
1398 ( ،
يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ هﺪﺷ حﻼﺻا يﺮﺒﯿﻓ ﻞﻤﮑﻣ عاﻮﻧا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻞﻤﮑﻣ ﺮﺛا ،ﺪﻧداد شراﺰﮔ هﻮﯿﻣ بآ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ ﺑ نآ ﺪﺻرد و يﺮﺒﯿﻓ دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ هﻮﯿﻣ بآ ﺲﮑﯾﺮﺑ ﺮ
] 10 [ .
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻠﯿﻌﻤﺳا 1395
رد قﻮﻓ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﯿﯾﺄﺗ رد ،
ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﯽﻔﯿﮐ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ ﻦﯿﻟﻮﻨﯾا ندوﺰﻓا تاﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ يراﺪﻬﮕﻧ ﻦﯿﺣ رد ﺖﻟﺎﻣ
ﻪﺑ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ]
33 [.
Fig 1 Brix changes of apple juice drink containing flaxseed soluble fiber during storage time
3 - 2 - 2 - صﻮﺼﺨﻣ نزو يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ
ندوﺰﻓا ﺎﺑ صﻮﺼﺨﻣ نزو تاﺮﯿﯿﻐﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ
يﺎﻫ نﺎﻣز رد و
يراﺪﻬﮕﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺒﻧ ) 05 /0 . (p≥
3 - 2 - 3 - ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺞﯾﺎﺘﻧ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
ﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ نﺎﺘﮐ ل
ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ﺮﯾدﺎﻘﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻧور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﮑﺷ رد يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ ،ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ 2
ﻗ ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎ .
ﺎﺑ
اﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ،لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا دﺮﮐ . يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ،لوا زور رد 1
ﺪﺻرد
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ 5/
0 و 5/
1 ا ياراد ﺪﺻرد فﻼﺘﺧ
راد ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺒﻧ ) 05 /0 .(p≥
،ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ زور رد
ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ لوا هدﺎﻣ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نآ زا ﺪﻌﺑ و
يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،لوا زور رد ﮏﺸﺧ 5/
0 ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و لﻮﻠﺤﻣ يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،
5/
1 ما ﯽﺳ زور رد لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد دﻮﺑ
. ﯽﻃ رد هرود
ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد يراﺪﻬﮕﻧ رد
فﻼﺘﺧا ياراد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ
ما ﯽﺳ و ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ زور رد ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺑ
) 05 /0 .(p≤
نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﯿﻣا )
1394 ( نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺴﯿﺋر ،
) 1391 ( ،قﻮﻓ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﯿﯾﺄﺗ رد ، ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ
] 35
، 34 .[
Fig 2 Dry Matter changes of apple juice drink containing flaxseed soluble fiber during storage
time
3 - 2 - 4 - يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺞﯾﺎﺘﻧ pH
ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻧور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ هرود ﯽﻃ ،ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ pH
ﻞﮑﺷ رد يراﺪﻬﮕﻧ 3
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
،لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﻓا pH
ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﮐ دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد )
05 /0 .(p≤
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ
،pH رد
ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ لوا زور ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،pH
يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ 5/
1 ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ لوا زور رد لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد .
رد
راﺪﻘﻣ ،يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ رد pH
ا راﺪﻘﻣ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧ يﻮﺘﺤﻣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺳ ﻦﯿﺑ ،pH
اد دﻮﺟو ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ و ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﺮﺒﯿﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺖﺷ
) 05 /0 .(p≤
ﺪﯿﺳا ،ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ رد ﺐﻟﺎﻏ ﺪﯿﺳا ﻊﻗاو رد
ﺶﻫﺎﮐ و ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا تاﺮﯿﯿﻐﺗ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﮏﯿﻟﺎﻣ pH
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ رد ]
36 .[
ﻧ و ﯽﻘﻃﺎ
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ 1400
ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ مﺪﻨﮔ ﺮﺒﯿﻓ و هرﺎﺼﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﺑ ،
ﯽﻃ لﺎﻘﺗﺮﭘ بآ ﯽﺴﺣ و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ياراد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ
) 05 /0 (p<
] 9 .[
Bahmani نارﺎﮑﻤﻫ و
) 2021 ( ﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼ ﺮﺒﯿﻓ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد ،
ﮏﯿﺗﻮﯿﺑ ﻦﯿﺳ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ رد سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ ﯽﻧﺎﻣ هﺪﻧز ﺮﺑ ﻦﯿﻟﻮﻨﯾا و ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ سﺎﻧﺎﻧآ بآ ]
37 .[
Fig 3 pH changes of apple juice drink containing flaxseed soluble fiber during storage
3 - 2 - 5 - هزاﺪﻧا ﺞﯾﺎﺘﻧ تروﺪﮐ يﺮﯿﮔ
بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ
دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰﻓا تروﺪﮐ ،لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ و
راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺑ
) 05 /0 .(p≤
،تروﺪﮐ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ لوا زور رد
دﻮﺑ ﺎﺑ و
ﺶﯾاﺰﻓا تروﺪﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻓﺎﯾ
و ﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦ
يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تروﺪﮐ ناﺰﯿﻣ 5/
1 لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
دﻮﺑ . تروﺪﮐ راﺪﻘﻣ يراﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ رد
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا و ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تروﺪﮐ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و
يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تروﺪﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 5/
1 ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
لﻮﻠﺤﻣ دﻮﺑ و ،تروﺪﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻦﯿﺑ
مﺎﻤﺗ
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺖﺷاد دﻮﺟو )
05 /0 ) (p≤
ﻞﮑﺷ 4 (.
Fig 4 Changes in turbidity of apple juice drink containing flaxseed soluble fiber during storage
هﺮﯿﺗ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و رﻮﻧ رﺎﺴﮑﻧا ﺐﺒﺳ ،نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻦﯿﺘﮑﭘ و ﺮﺒﯿﻓ دﻮﺷ ﯽﻣ هﻮﯿﻤﺑآ نﺪﺷ رﺪﮐ و ]
10 .[
Paquet نارﺎﮑﻤﻫ و
) 2014 ( ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ، ]
38 .[
3 - 2 - 6 - ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺞﯾﺎﺘﻧ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ
دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺪﺻرد ،لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ .
ياراد ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺒﻧ
) 05 /0 .(p≥
3 - 2 - 7 - ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ
ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 5
زور رد ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﯽﯾﺎﻨﺷور ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
طﻮﺑﺮﻣ ﯽﯾﺎﻨﺷور ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ نآ زا ﺪﻌﺑ و ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ لوا يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ 5/
0 ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ،لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﯽﯾﺎﻨﺷور 5/
1 لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد رد
دﻮﺑ ما ﯽﺳ زور .
ﯽﮕﻧر ﺺﺧﺎﺷ ،يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ رد L*
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ .
ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 6
ﯽﮕﻧر ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ
يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،b*
5/
1 ﯽﺳ زور رد لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
دﻮﺑ ما . ﯽﮕﻧر ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ،يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ رد ﺶﻫﺎﮐ b*
ﯿﺗ ﺎﺑ ،ﺮﺒﯿﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ يﻮﺘﺤﻣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺳ ﻦﯿﺑ و ﺖﻓﺎﯾ ﺎﻤ
ر ﺖﺷاد دﻮﺟو راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،ﺪﻫﺎﺷ
) 05 /0 .(p≤
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻞﮑﺷ 7 ﯽﮕﻧر ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ لوا زور رد a*
يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نآ زا ﺪﻌﺑ و ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ 5/
0 ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
دﻮﺑ لﻮﻠﺤﻣ .
ﯽﮕﻧر ﺺﺧﺎﺷ ،يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ رد ﺶﯾاﺰﻓا a*
لﻮﻃ رد ﺮﺒﯿﻓ ياراد يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ و ،ﺖﻓﺎﯾ يراﺪﻬﮕﻧ هرود
ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا )
05 /0 . (p≤
و هﻮﯿﻤﺑآ رد ﺲﮑﯾﺮﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻨﺷور ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻠﻋ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ تروﺪﮐ ﺶﯾاﺰﻓا .
نﺎﻤﮕﯿﭘ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻠﺻا ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻨﺗورﺎﮐ
ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻠﺻا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺐﯿﺳ بآ ﮓﻧر رد لﻮﺌﺴﻣ يﺎﻫ ﺖﺳا درز يﺎﻫ ﺐﯿﺳ رد ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ ]
39 .[
Bahmani و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2021 ( ، ﯽﺳرﺮﺑ رد ﺮﺑ ﻦﯿﻟﻮﻨﯾا و ﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼ ﺮﺒﯿﻓ ﺮﺛا
سﺎﻧﺎﻧآ بآ ﮏﯿﺗﻮﯿﺑ ﻦﯿﺳ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ رد سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ ﯽﻧﺎﻣ هﺪﻧز ﻦﯿﻟﻮﻨﯾا و ﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼ ﺮﺒﯿﻓ راﺪﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﺺﺧﺎﺷ ﺺﺧﺎﺷ و ﺶﯾاﺰﻓا b*
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ a*
. ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ
زا ﺖﯿﻓﺎﻔﺷ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز 11
/ 80 ﻪﺑ 34 / 70 ﺺﺧﺎﺷ و رد b*
زا ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ 12
/ 16 ﻪﺑ 41 / 14 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ
ﺪﺷ دﺎﺠﯾا يرﺎﻣآ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا و .
يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ
ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ زا a*
2/
3 - ﻪﺑ 34 /2 - ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ]
37 [ .
Table 2 Colorimetric results of different beverage samples during storage time
Treatments
Day 1 Day 15
Day 30
Control L*
b*
a*
0.48A,a
± 78.03
0.13A,b
± 15.62
0.03 C,a
± 4.54 - 0.87B,a
± 73.42
0.10A,a
± 15.56
0.07B,c
± 3.78 - 0.66B,a
± 72.15
0.08B,a
± 15.13
0.02A,c
± 3.31 -
0.5% Fiber L*
b*
a*
1.02A,a
± 77.53
0.15A,b
± 15.68
0.05C,a
± 4.57 - 0.74B,a
± 73.62
0.09B,b
± 14.37
0.03B,b
± 3.61 - 0.93C,b
± 70.25
0.14C,b
± 13.34
0.06A,b
± 2.51 -
1% Fiber L*
b*
a*
0.59A,a
± 77.48
0.14A,ab
± 15.76
0.07C,a
± 4.59 - 1.11B,a
± 73.32
0.17B,b
± 14.23
0.02B,b
± 3.58 - 0.61C,b
± 70.12
0.12C,b
± 13.26
0.05A,ab
± 2.44 -
1.5% Fiber L*
b*
a*
0.84A,a
± 77.42
0.08A,a
± 15.97
0.08C,b
± 4.73 - 0.60B,a
± 73.27
0.21B,b
± 14.16
0.04B,a
± 3.47 - 0.98C,b
± 69.86
0.16C,b
± 13.19
0.09A,a
± 2.32 -
*Results are reported as mean ± standard deviation. The uppercase and lowercase Latin letters indicate that there is a significant difference between the values of each row and each column at the 95% confidence level.
3 - 2 - 8 - ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﺋر
نﺎﺘﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
ﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ رد ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ،لﻮﻠﺤﻣ ﺮ
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ لوا زور رد ،ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نآ زا ﺪﻌﺑ و ﺪﻫﺎﺷ ياراد
5/
0 لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد دﻮﺑ
. يراﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد
فﻼﺘﺧا و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ رد ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ناﺰﯿﻣ ﯽﻨﻌﻣ ناﺰﯿﻣ رد يراد ياراد يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ ،ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو
ﺮﺒﯿﻓ
دﻮﺟو ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺷاد
) 05 /0 ) (p≤
ﻞﮑﺷ 5 ( .
ﺪﻧراد ﯽﯾﻻﺎﺑ بآ بﺬﺟ ترﺪﻗ نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ و ﻦﯿﺘﮑﭘ
ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﻟژ ﻪﮑﺒﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ و بآ ﻪﺑ لﺎﺼﺗا ﺎﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ﺶﯾاﺰﻓا ]
40 .[
يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ياراد
ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﺷﺮﺑ يﺎﻫ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﯿﻠﮐ رد ﺮﺒﯿﻓ دﻮﺑ
. رد
شﺮﺑ ﺎﺑ هﺪﻧﻮﺷ ﻖﯿﻗر ﯽﻨﺗﻮﯿﻧﺮﯿﻏ رﺎﺘﻓر ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺪﺷ . نارﺎﮑﻤﻫ و يراﺰﮔرﺎﮐ )
1396 ( ، نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺴﯿﺋر )
1391 (
قﻮﻓ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﯿﯾﺄﺗ رد ﺎﺘﻓر دﺎﺠﯾا هرﺎﺑرد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ
ﮏﯾ ر
شﺮﺑ ﺎﺑ هﺪﻧﻮﺷ ﻖﯿﻗر لﺎﯿﺳ ﺪﯿﺳر
ﺪﻧ ] 41
، 35 .[
Fig 5 Viscosity ratio to shear rate in apple juice beverage samples containing soluble flaxseed fiber
3 - 3 - ﯽﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﺐﯿﺳ بآ
ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ
نﺎﺘﮐ يراﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻠﮐ شﺮﯾﺬﭘ رد ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
لوﺪﺟ 3 ﺸﻧ هداد نﺎ
ﺖﺳا هﺪﺷ . رد ﯽﻠﮐ شﺮﯾﺬﭘ و ﺖﻓﺎﺑ ،ﺮﻄﻋ ،ﮓﻧر ،ﻢﻌﻃ تازﺎﯿﺘﻣا
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ ﺎﺑ
ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺶﯾاﺰﻓا يوﺎﺣ رﺎﻤﯿﺗ و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ
5/
0 ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد تازﺎﯿﺘﻣا ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ياراد ،لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ دﻮﺑ
فﻼﺘﺧا ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و
ﺖﺷاﺪﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ )
05 /0 .(p≥
ﻧ نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻘﻃﺎ )
1400 ( ، رد
هرﺎﺑرد دﻮﺧ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﮓﻧر ﯽﺸﻫﺎﮐ ﺪﻧور
ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﯿﺑ ﻞﯿﻟد ﻪﮐ
ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧاﺪﮕﻧر ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻞﺜﻣ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
رد يﺮﯿﮔ راﺮﻗ
ﻄﯿﺤﻣ ﯽ ،ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ هﻮﯿﻤﺑآ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
،
ﯽﻣ هﺮﯿﻏ و رﻮﻧ ،ﺖﺑﻮﻃر ،ﺎﻣد ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻧورد و ﯽﻧوﺮﯿﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ ] 10 [ . نارﺎﮑﻤﻫ و يﺪﻧو باﺮﻬﺳ )
1394 ( ﺰﯿﻧ ، ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ
ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ]
42 [.
Table 3 General acceptance of apple juice samples containing flaxseed soluble fiber during storage time
Treatments
Day 1 Day 15
Day 30
control 0.12A,a
± 4.76 0.09A,a
± 4.74 0.10A,a
± 4.72
0.5% Fiber
0.08A,a
± 4.92 0.10A,a
± 4.85 0.06A,a
± 4.83
1% Fiber 0.09A,b
± 4.54 0.12A,b
± 4.51 0.07A,b
± 4.45
1.5% Fiber 0.04A,c
±
A,c 3.96 0.08
± 3.93 0.07A,c
± 3.91
*Results are reported as mean ± standard deviation. The uppercase and lowercase Latin letters indicate that there is a significant difference between the values of each row and each column at the 95% confidence level.
يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ - 4
ﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ داد نﺎﺸﻧ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻠ
تﻮﺻاﺮﻓ شور ﺎﺑ
جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻇ ،
ﻓﺮ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿ
ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،بآ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ندﻮﺑ اراد و
ﺺﺧﺎﺷ ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و L*
و a*
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،b*
و بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ حﻮﻄﺳ رد لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﻦﯾا زا
5/
0 ، 1 ،
5/
1 ﺪﺻرد ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺐﯿﺳ بآ يزﺎﺳ ﯽﻨﻏ رد .
تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ
ﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ ﻢﺨﺗ ل
نﺎﺘﮐ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا رد
ﯽﻃ 30 ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ يراﺪﻬﮕﻧ زور .
ﺐﯿﺳ بآ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ي ﻪﻤﻫ ،داد نﺎﺸﻧ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﺋر نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻨﺗﻮﯿﻧ ﺮﯿﻏ رﺎﺘﻓر ياراد نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺒﯿﻓ يوﺎﺣ .
يوﺎﺣ ﺐﯿﺳ بآ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ 5/
0 ،لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد
ﯽﺴﺣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ بﻮﻠﻄﻣ
ار رﺎﻤﯿﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻨﯿﻬﺑ
لﻮﻃ رد يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﺖﺷاد
. ﺎﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﺎﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ يﺎﻫ ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ناﻮﺘﯿﻣ نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ ﻞﺜﻣ ﯽﺷزرا دﺮﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ بﻮﻠﻄﻣ ﯽﺴﺣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ .
5 - ﻊﺑﺎﻨﻣ
[1] Bachknudsen, K.E. 2001. The nutritional significance of dietary fiber analysis. Animal Feed Science and Technology, 90(1-2), pp 3- 20.
[2] Yangilar, F., 2013. The application of dietary fibre in food industry: structural features, effects on health and definition, obtaining and analysis of dietary fibre: a review. Journal of Food and Nutrition Research, 1(3), pp.13-23.
[3] Dhingra, D., Michael, M., Rajput, H. and Patil, R.T., 2012. Dietary fibre in foods: a
