73
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ - ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ4 ،1394
شور ﺎﻫ ي ﺐﺴﮐ شﺮﮕﻧ ، ﺶﻧاد ترﺎﻬﻣ و
ﯽﺘﻇﺎﻔﺣدﻮﺧ رد
و ثداﻮﺣ ﮓﻨﺟ
ﺎﻫ ي ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد رد ﺪﯾﺪﺟ يدورو
ةﺪﮑﺸﻧاد
ﺶﺗرا يرﺎﺘﺳﺮﭘ
يدﺎﺒﻋ هﺮﯿﻨﻣ
، 1
ﯽﻔﯾﺮﺷ جﺎﺗ ﻦﯿﻤﯿﺳ
2ﺮﻓ نﺎﯿﻋراز ﻦﯿﻣرآ ، 3
1.
ﯽﻣﺎﻈﻧ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ
، ﯽﺑﺮﻣ
، مﻮـﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺶﺗرا ﯽﮑﺷﺰﭘ ،
ﺶﺗرا يرﺎﺘﺳﺮﭘ ةﺪﮑﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ ،
ناﺮﯾا .
2.
ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ة لﻮﺌﺴﻣ : ﯽﺑﺮﻣ
، ﺶـﺗرا ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ﺶﺗرا يرﺎﺘﺳﺮﭘ ةﺪﮑﺸﻧاد ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،
.
Email: [email protected] 3 . ،رﺎﯾدﺎﺘــﺳا ﺶــﺗرا ﯽﮑــﺷﺰﭘ مﻮــﻠﻋ هﺎﮕــﺸﻧاد
، ةﺪﮑــﺸﻧاد
ﺶﺗرا يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،
.
:ﺖﻓﺎﯾرد 20 /1 / 94 شﺮﯾﺬﭘ 15: /8 / 95
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ : ﮓـﻨﺟ ﺦﯾرﺎـﺗ ﯽـﺳرﺮﺑ
ﺎـﻫ ﺮـﺸﺑ ي ـﯾو ﻪـﺑ هﮋ
ﮓﻨﺟ ﺎﻫ زا يرﺎﯿـﺴﺑ ﻪـﮐ دراد نآ زا ﺖـﯾﺎﮑﺣ ،ﺮﯿﺧا ي
ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﮐ حﻼـﺳ ﻪـﺑ رﺎﮑـﺷآ و نﺎـﻬﻨﭘ ترﻮﺻ
يﺎـﻫ
ﻪﺘﺴﻫ و ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يا
ﺪﻧراد ﯽﺳﺮﺘﺳد .
ﻢـﯾژر
ﺚﻌﺑ ﺑ قاﺮﻋ ﻪ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ 92
رﺎﺑ لدﺮﺧ زﺎﮔ زا ﻪـﯿﻠﻋ
نﺎﻣرﻮﺸﮐ دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا
سرﺮـﯾد ضراﻮﻋ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ﻪﮐ
ﺎﻣوﺪﺼﻣ ﻦﯿﺑ رد نآ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ن
ﯽـﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﻮـﺷ
. رد
ﻊﻗاو دﻮﺒﻧ شﺮﮕﻧ
، ﺶﻧاد ترﺎﻬﻣ و ﺢﯿﺤـﺻ
رد درﻮـﻣ
ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ تﺎﻣاﺪﻗا ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
يا گرﺰـﺑ ﻪـﺑ ار ناﺮﯾا ، ﻦﯾﺮـﺗ
ﺖـﺳا هدﺮـﮐ ﻞﯾﺪـﺒﺗ نﺎﻬﺟ رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﮓﻨﺟ ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ .
د ﯽﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ر ﯽﻣ
دﻮـﺷ هار ﺎـﻫ ﺐـﺴﮐ ي شﺮـﮕﻧ
،
ﺶﻧاد ترﺎﻬﻣ و تﺎﻣاﺪﻗا
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ﮓﻨﺟ رد ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ
نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد دورو
ﺪﯾﺪﺟ ي ةﺪﮑﺸﻧاد
ﺶـﺗرا يرﺎﺘـﺳﺮﭘ
ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫرﺎﮑﻫار و ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﯾارا
ﻮﺷ د.
شور : ﺮـــﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـــﭘ
، ـــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪ يا ﯽﻔﯿـــﺻﻮﺗ -
ﯽﺸﯾﺎﻤﯿﭘ ﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ر
ﯽﺳ هار ﺎﻫ ﺐـﺴﮐ ي شﺮـﮕﻧ
،
و ﺶﻧاد ترﺎﻬﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ﮓﻨﺟ رد ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ تﺎﻣاﺪﻗا
نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﺪﯾﺪﺟ يدورو
ةﺪﮑﺸﻧاد ﺶـﺗرا يرﺎﺘـﺳﺮﭘ
ﯽﻣ دزادﺮﭘ . 78 ﺳﺮﭘ يﻮﺠﺸﻧاد ﻪﮐ يرﺎﺘ
ﯽﻣﺎﻈﻧ شزﻮﻣآ
رد ةﺪﮑﺸﻧاد يرﺎﺘـﺳﺮﭘ
ﺪـﻧدﻮﺑ هﺪـﯾﺪﻧ ﯽـﺳرﺮﺑ ياﺮـﺑ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ راﺰﺑا و ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
ﮏﭼ ﺖﺴﯿﻟ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﺘﺧﺎـﺳ .ﺖـﺳا هﺪـﺷ ياﺮـﺑ
ﻦﯿـﯿﻌﺗ
هداد يروآدﺮﮔ راﺰﺑا رﺎﺒﺘﻋا
ﺎﻫ رﺎـﺒﺘﻋا شور زا يرﻮـﺻ
و ياﺮﺑ شور زا راﺰـﺑا ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﻦﯿﯿﻌﺗ آ
خﺎـﺒﻧوﺮﮐ يﺎـﻔﻟ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا . ﻧ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘ يرﺎـﻣآ راﺰـﻓا
20 -
نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ وSPSS
ﺎـﻫ و ﻪـﯾﺰﺠﺗ يرﺎـﻣآ ي
ﻞﯿﻠﺤﺗ .ﺪﺷ ) 05 /0 (P≤
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ : ﻪﺘﻓﺎﯾ سﺎﺳاﺮﺑ
،ﺎﻫ زا هار ﺎـﻫ ﺶـﻧاد ﺐـﺴﮐ ي
ﺞﯿــﺴﺑ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿــﺷ 7/
32
، نﺎﺘــﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎــﻓد ﯽﮔدﺎــﻣآ
7/
37 و اﺪﺻ ، ﺎﻤﯿﺳ 1/
35 بﻮﺘﮑﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
32
اد ار ﻨﺘﺷ ﺪ.
ﻨﭽﻤﻫ ﻦﯿ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﮓـﻨﺟ درﻮـﻣ رد شﺮﮕﻧ
شزﻮﻣآ شور زا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
ﺎﻫ ﺞﯿﺴﺑ ي 8 / 102
، ﯽﮔدﺎﻣآ
نﺎﺘــﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎــﻓد 6
/ 108 ﺎﻤﯿــﺳ و اﺪــﺻ ، 87
/ 92 و
بﺎــﺘﮐ و ﻪــﻣﺎﻧزور 6/
103 دﻮــﺑ . اﻮــﻧآ يرﺎــﻣآ نﻮــﻣزآ
شور رد يرادﺎــﻨﻌﻣ فﻼﺘــﺧا
ﺎــﻫ ﺶــﻧاد ﺐــﺴﮐ ي
) 94 /0 و (p=
) شﺮﮕﻧ 16 /0 ( p=
نﺎﺸﻧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﺪـﻧ
.
) 05 / ٠ P>
ﺐﻠﻄﻣ ﻦﯾا( ﯽﻣ نﺎﺸﻧ
ﺪﻫد زا نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﻪﮐ
شور رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ﮓـﻨﺟ شﺮـﮕﻧ و ﺶﻧاد ﺮﻈﻧ
ﺎـﻫ ي
اﺪﻧ ﻢﻫ ﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ رﻮﮐﺬﻣ ﺪﻨﺘـﺷ
. ﺮﯿﺛﺄـﺗ
نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ ﯽﮔدﺎﻣآ دﺎﺠﯾا رد ﺞﯿﺴﺑ 18
/ 44
،
نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎﻓد ﯽﮔدﺎﻣآ 78
/ 45 ﺎﻤﯿﺳ واﺪﺻ ، 62
/ 42 و
بﺎﺘﮐ و ﻪﻣﺎﻧزور 07
/ 44 ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪـﮐ ﺮﮕﻧﺎـﯿﺑ توﺎـﻔﺗ
رﺎﻣآ شور رد رادﺎﻨﻌﻣ ي
ﺎﻫ ﺖـﻇﺎﻔﺣ ترﺎـﻬﻣ ﺐﺴﮐ ي
ﺖﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﻼﻤﺣ رد يدﺮﻓ .
) 05 /0 ( P≤
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮـﯿﮔ : و ﯽﻫﺎـﮔآ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺐـﺳﺎﻨﻣ ترﺎـﻬﻣ
ﺎـﺑ ﻪـﻠﺑﺎﻘﻣ و ﻪـﻬﺟاﻮﻣ مﺪﻘﻣ ﻒﺻ رد ﺶﺗرا نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺎﻫداﺪــﯾور ﻦﯿــﻨﭼ ﯽﯾ
ﺖــﺳا يروﺮــﺿ ﻧ و
ــﺒ دﻮ ﻦﯿــﻨﭼ
ﯽﮔدﺎﻣآ ﺎﻫ ﯽﯾ ﺎﯾ ﻦﯿـﻨﭼ ﻪـﮑﻨﯾا ﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﯽﮔدﺎـﻣآ
ﺎـﻫ ﯽﯾ
روﺮﺿﺮﯿﻏ ي
ﺪﻧا ﯾ ﺖـﺳا ﻪـﻌﺟﺎﻓ ﮏ .
ﺰـﮐاﺮﻣ ،ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﯾﺎﺳ و ﯽﻧﺎﻣرد
ﺎﻫ ﺢﻧاﻮـﺳ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ي ﺪـﯾﺎﺑ
رد
صﻮﺼﺧ ﻦﯾا هرود
ﺎﻫ راﺰﮔﺮﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ ي ﻨﻨﮐ
ﺪ.
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ﮓـﻨﺟ ،يدﺮـﻓ ﺖـﻇﺎﻔﺣ
،ﺶﻧاد
،ترﺎﻬﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد .
74
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ - ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ4 ،1394
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺎﻫ زوﺮﻣا نﺎﻬﺟ ﯽﻤﻠﻋ ي بﺎﺘﺷ
ﯽﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ يا
هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺖﺳا
. ﺗ ﺐـﺟﻮﻣ ،يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و مﻮﻠﻋ لﻮﺤ
لﻮــﺤﺗ رد ﯽﻣﺎــﻈﻧ نﻮــﻨﻓ و مﻮــﻠﻋ ﻪﺘــﺸﮔ
ﻦــﯾا و
ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺎﻫ ، ﮓـﻨﺟ يﺎـﻫ فرﺎـﻌﺘﻣﺎﻧ و ﻦﯾﻮـﻧ ـﺑ ار
ﻪ
ﺖﺳا هدروآ دﻮﺟو .
) 1 ( ناﺮﺤﺑ حﻼﺳ ﺎﻫ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ي
زا كﺎﻨﺘﺸﺣو ناﺮﺤﺑ ﻦﯾﺮﺗ
ﺎﻫ ﺖﺳا زوﺮﻣا ﺮﺸﺑ ي .
) 2 (
حﻼـﺳ ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺎـﻫ ﺎـﺑ ﻪـﭼ و ﮓـﻨﺟ رد ﻪـﭼ
ﻌﯾﺎﺿ ﯽﺘﺴﯾروﺮﺗ ﺪﺻﺎﻘﻣ ناﺮﺤﺑ و تﺎ
يﺪﯾﺪـﺷ يﺎـﻫ
رد درادﺮﺑ . ﺦﯾرﺎﺗ رد ناﺮـﺤﺑ
ﺎـﻫ ي ﻦـﯾا دﺮﺑرﺎـﮐ ﺎـﯿﻧد
حﻼﺳ ﺎﻫ زا هﺎﯿﺳ گﺮﺑ ﻦﯾﺮﺗ
ﺎﻫ نﺪﻤﺘﻣ ﺮﺸﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ي و
ﺖﺳا ﺖﯾﺮﺸﺑ ياﺮﺑ يﺪﺟ ﺪﯾﺪﻬﺗ .)
3 (
،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﻞﻣاﻮﻋ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯿﻟوا ﯽﻧﺎـﻬﺟ ﮓﻨﺟ رد
نﺎـــﻤﻟآ ﻂـــﺳﻮﺗ لوا ﻪـــﯿﻠﻋ ﺎـــﻫ
يﻮـــﺴﻧاﺮﻓ و ﺎـــﻫ
ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ﯽﺑ يﺎﻫ ظﺎﻔﺣ ﻠﮐ زﺎﮔ ﺎﺑ ﺮ رد 1915 تﺎﻔﻠﺗ ﺎﺑ
5000 و ﻪﺘﺸﮐ 15000 دﻮﺑ موﺪﺼﻣ .)
2 و 4 ( ﺖـﻠﻋ ﻪﺑ
دﻮﺒﻧ ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ تﺎﻧﺎﮑﻣا تﺎﻔﻠﺗ
ﯽﻧاواﺮﻓ .ﺪـﻧﺎﻣ ﺎـﺟ ﻪﺑ
77 ﺪﺻرد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ نﺎﻣوﺪﺼﻣ لوا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ رد
دﻮﺑ لدﺮﺧ زﺎﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
، ﯽﻟو ﻪـﮑﻧآ ﻞـﯿﻟد ﻪﺑ ﺮـﺜﮐا
ﯽﺑﻮــﺧ ﯽﮔدﺎــﻣآ و ﯽــﺴﻔﻨﺗ ﺖــﻇﺎﻔﺣ زا نازﺎﺑﺮــﺳ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ
، ﯿﻣ و گﺮﻣ رﺎﻣآ زﺎـﮔ ﻦﯾا ﺮ
ﺪـﺣ رد
و ﻦﯿﯾﺎﭘ 2 ﺪﺻرد دﻮﺑ . ) 2 (
لوا ﯽﻧﺎـﻬﺟ ﮓﻨﺟ رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﺳآ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪـﺑ
ﻤﮐ ﺖﻠﻋ دﻮﺒ ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ تﺎﻧﺎﮑﻣا و
شزﻮﻣآ ﻒﻌﺿ ﻪﺑ
ﯽﺳور نازﺎﺑﺮﺳ تﺎـﻔﻠﺗ ﻪﮐ ﺪﺷ دراو
آ ﺮـﺑ ﻎﻟﺎـﺑ نﺎـﻧ
50000 و ﻪﺘﺸﮐ 500000 دﻮﺑ موﺪﺼﻣ
.) 3 و 5 (
رد ﯽﻠﯿﻤﺤﺗ ﮓﻨﺟ ،
ﻢﯾژر ﯽﺜﻌﺑ قاﺮﻋ ﺑﻪ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ
92 رﺎﺑ ﺎﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﻪﯿﻠﻋ لدﺮﺧ ز دﺮـﮐ
.) 3 ( دوﺪﺣ ﻪﭽﺒﻠﺣ رد ﺎﻫﺪﻌﺑ
5000 ﯽـﻧاﺮﯾا زا ﺮـﻔﻧ
ﺎـﻫ و
ﻪﺑ ﺎﻫدﺮﮐ لﺎـﺒﻧد ﮥـﻠﻤﺣ يﺎـﻫوﺮﯿﻧ ﻂـﺳﻮﺗ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ
ﺪﻧﺪﺷ مﺎﻋ ﻞﺘﻗ ﯽﻗاﺮﻋ .)
6 ﺖﻌـﺳو ﻦـﯾا ﺎﺑ يرﺎﺘﺸﮐ (
حﻼﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ رد
ﺎﻫ ﻦﯿﻟوا نﺎﻣز زا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ي
ﻠﻤﺣ ﮥ لﺎـﺳ رد نﺎﻤﻟآ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ 1915
ﺮـﻠﮐ زﺎـﮔ ﺎـﺑ
ﺗ ﯽﺑ نﻮﻨﮐﺎ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ
. ) 3 و 6 (
ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮـﺑاﺮﺑ رد ﯽﻣﺎـﻈﻧ نﺎـﻨﮐرﺎﮐ ﺖـﻈﻓﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿــﺷ ﺮﺛﺆــﻣ
سﺎــﺒﻟ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﻪﻠﯿــﺳو ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺘﺴﻫ ،ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
1يا ﺖـﺳا ﮏـﺳﺎﻣ ﺎﺑ ﻪـﮐ
ﺎﺒﻟ ﺮـﺑاﺮﺑ رد و ﺮﯾﺬـﭘذﻮﻔﻧ اﻮﻫ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺳ
ﺖــﺳا ﺮﯾﺬــﭘﺎﻧذﻮﻔﻧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿــﺷ ﻞــﻣاﻮﻋ .
) 6 مﺎــﮕﻨﻫ (
ﻫزﺎﮔ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﻂﻘﻓ ﯽﻠﯿﻤﺤﺗ ﮓﻨﺟ رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎ
9/
37 ﺪﺻرد و ﮏـﺳﺎﻣ زا نﺎﮔﺪﻨﻣزر 40
ﺪـﺻرد زا
ﻮﭘ ﺑ ﺶﺷ ﻪ ﺢﯿﺤﺻ و ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﺪـﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا
. ) 7 (
نﺎﺸﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﯽﻣ
ﻪـﮐ ﺪـﻫد دﻮـﺒﻧ
ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﺪـﻨﻓاﺪﭘ
ﻣﺪﺧ ﮥ زا ﯽـﺷﺎﻧ ،ﮓﻨﺟ رد ناﺮﯾا ﯽﯾاﻮﻫ ﺪﻨﻓاﺪﭘ دﻮـﺒﻧ
شزﻮﻣآ ﯽﻓﺎﮐ زا ﻊـﻗﻮﻣ ﻪـﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا رد ﮏـﺳﺎﻣ
رد
زوﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﮥﻠﻤﺣ
ﺷ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿ دﻮﺑ . ) 8 ﯽﺗرﻮﺻ رد ( ﻪـﮐ
رد ﺎﮑﯾﺮﻣآ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﯾا و يدﺮﻓ ﺖﻇﺎﻔﺣ شزﻮﻣآ ،
ﯽﻋﺎـﻓد ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ فاﺪـﻫا زا ﺢﻠـﺻ نﺎﻣز رد نآ ﻆﻔﺣ ﺖﺳا نﺎﻧآ .)
9 ﺪـﯾﺎﺑ ﯽﻣﺎـﻈﻧ يﺎﻫﺪـﺣاو نﺎﻫﺪـﻧﺎﻣﺮﻓ (
نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺪﻨﺑﺎﯾ ﻞﻨﺳﺮﭘ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ
، ياﺮـﺑ ﯽﻓﺎـﮐ شزﻮﻣآ
ﺪـﺼﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد مزﺮﻤﻫ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ار ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ نﺎﻣو
ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ اﺮﻓ ﺪﻨﺷ
، اﺮـﯾز ﺰـﯾﺮﻏ ة ياﺮـﺑ داﺮـﻓا ﯽـﻌﯿﺒﻃ
ﻦﺘـﺷادﺮﺑرد ﺮـﺛاﺮﺑ ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ﺮﯿﮔ ﺎﭘ و ﺖﺳد ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ تاﺰﯿﻬﺠﺗ ﺪﺑﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ
.) 10 (
يدﺮﻓ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺖﯾﺎﻋر مﺪﻋ نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ﻂﺳﻮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ
1.Nuclear Biological Chemical
75
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ - ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ4 ،1394
ًﺎــﺻﻮﺼﺧ ناﺮــﯾا ﻪــﯿﻠﻋ قاﺮــﻋ ﯽــﻠﯿﻤﺤﺗ ﮓــﻨﺟ رد ﻦﺘــﺷاﺬﮕﻧ ﮏــﺳﺎﻣ
، دﻮــﺒﻧ ــﻣآ شزﻮ مزﻻ و ﮓــﻨﻫﺮﻓ
يدﺮﻓ ﺖﻇﺎﻔﺣ اﺮﻤﻫ دﻮﺟو ﺎﺑ
ه
،تﺎﻧﺎﮑﻣا ﻦﯾا ﻦﺘﺷاد
ناﺮﯾا ار گرﺰﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ حﻼﺳ ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ ﻦﯾر ﺎـﯿﻧد رد
هدﺮﮐ ﺖﺳا .) 3 و 11 (
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻢﻈﻨﻣ شزﻮﻣآ ﯽﻣﺎﺸﺘﺣا ﺪﯿﻠﮐ ار ﯽﻓﺎﮐ يﺰﯾر
ﯽﮔدﺎﻣآ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﻼﻤﺣرد ﯽﻣ
ﺪﻧاد . ) 12 (
ﻦﯿﻟوا رد ناﺮﺤﺑ رد ناﺮﮔداﺪﻣا ﻢﯿﺗ
يﺎـﻫوﺮﯿﻧ ﯽﻧﺎﻣرد
ﯽﻣﺎﻈﻧ و نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﯽﻣ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ . نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ـﺑ
ﻪ اﻮـﻨﻋ ن
تﺎــﺠﻧ و داﺪــﻣا مﺪــﻘﻣ ﻂــﺧ حﺮــﻃ ﻦــﯾا فﺪــﻫ
ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .) 13 ( ﻻﺎﺑ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﯽﻫﺎـﮔآ و ﺶﻧاد ندﻮﺑ
ناﺮﺤﺑ رد ﺎﻫ و ﻦﯿﺣوﺮـﺠﻣ ﺮـﺗ ﻊﯾﺮﺳ يدﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ
ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ ﻢﺘـﺴﯿﺳ ﺮـﺗ ﻊﯾﺮـﺳ ﯽﻫدزﺎـﺑ ﺶﯾاﺰﻓا .
نآ زا ﯽــﺷﺎﻧ دﺮــﮑﻠﻤﻋ و شﺮــﮕﻧ سﺎــﺳاﺮﺑ رﺎﺘـﺳﺮﭘ راﺮﻗ توﺎﻀﻗ ﺖﺤﺗ ﯽﻣ
دﺮﯿﮔ . ) 14 ( ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﻦﯿﺑ ﺢﻄﺳ رد ﻪـﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ،هﺪﯾدﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻞﻠﻤﻟا
زا ﺶﯿﺑ 80 رد ﺖﮐﺮـﺷ ﺐـﻠﻃواد نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﺪﺻرد
ناﺮﺤﺑ ﺎﻫ
ًﻼﺒﻗ ، ﻫﺎـﮔآ و ﻪـﺑﺮﺠﺗ ﭻﯿﻫ ﺎـﺑ ﻪـﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﯽ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ناﺮﺤﺑ .)
15 (
ﯽﻔﯾﺮﺷ جﺎﺗ ﻦﯿﻤﯿﺳ ـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮـﻓ
ﮥ ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ دﻮـﺧ
ﺮﺑ ر زا ﺎـﺟآ ﯽﮑـﺷﺰﭘ هوﺮﮔ ﻞﻨﺳﺮﭘ ﯽﻫﺎﮔآ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳ
تﻼـﻤﺣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﮑﯿﻣ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ
،ﯽـﺑوﺮ
ﻪﺘــﺴﻫ يا نآ ﺎــﺑ ﻪــﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎــﻫرﺎﮑﻫار و رد
1391
،
ﻪـﻨﯿﻣز ﻦـﯾا رد ﯽﻫﺎﮔآ ﺐﺴﮐ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
، ﻂـﺳﻮﺗ
ار نآ ﻦﯾﺮــﺘﻤﮐ و نﻮــﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮــﯾدار ار نﺎﮑــﺷﺰﭘ لﺎﻧروژ ﺎﻫ ﺪﻨﺘـﺴﻧاد ﯽﺼﺼﺨﺗ ي .
ﻪـﺑ ار ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺮﯾﺎـﺳ
،ﯽــﺼﺼﺨﺗﺮﯿﻏ تﻼــﺠﻣ ،سرد سﻼــﮐ ﺐــﯿﺗﺮﺗ هرود رد ﺖﮐﺮـﺷ ،هﺮـﮕﻨﮐ رد ﺖﮐﺮﺷ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
ﺎـﻫ ي ﻮﻣآزﺎﺑ
ـﻌﻟﺎﻄﻣ و يز ﮥ
دﺮـﮐ مﻼـﻋا ﯽـﺼﺼﺨﺗ ﺐـﺘﮐ .
ﻪـﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﯽﻫﺎﮔآ ﺐﺴﮐ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖــﻧﺮﺘﻨﯾا ار نآ ﻦﯾﺮــﺘﻤﮐ و نﻮــﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮــﯾدار ار ﺪﻧدﺮﮐ ناﻮﻨﻋ .
ﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺐ
،سرد سﻼﮐ
هرود رد ﺖﮐﺮــﺷ ،ﯽــﺼﺼﺨﺗﺮﯿﻏ تﻼــﺠﻣ يﺎــﻫ
لﺎﻧروژ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،يزﻮﻣآزﺎﺑ
ﺎﻫ ﺖﮐﺮـﺷ ،ﯽـﺼﺼﺨﺗ ي
ﻟﺎﻄﻣ و هﺮﮕﻨﮐ رد ﻌ
ﮥ ﺪـﻧدﺮﮐ مﻼـﻋا ﯽـﺼﺼﺨﺗ ﺐﺘﮐ .
) 1 ( تﺎﯿﺑﺮﺠﺗ 8
،سﺪﻘﻣ عﺎﻓد لﺎﺳ ناﺮﺤﺑ
يﺎـﯾﻼﺑ و ﺎـﻫ
،ﯽﻌﯿﺒﻃ ناﺮﺤﺑ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ار نارﺎﺘﺳﺮﭘ يﺪﻣآرﺎﮐ
ﺎـﻫ
ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ .
ﻪﺑ يرﻮـﻃ و ﺖـﺳرد شﺮـﮕﻧ ،ﻪـﮐ
ﺖﺧﺎﻨﺷ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺶﻧاد يﺎﻘﺗرا ﮥﻠﻤﺣ
،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
نارﺎﮑﻤﻫ ﺮﮕﯾد و دﻮﺧ زا يدﺮﻓ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ
، ﯽﯾﺎـﻧاﻮﺗ
ﺣ شزﻮﻣآ ،ﺶـﺗرا ﻞﻨـﺳﺮﭘ ﺮـﮕﯾد ﻪـﺑ يدﺮﻓ ﺖﻇﺎﻔ
نﺎﮔرا ﺮﯾﺎﺳ ﯽﮑﺷﺰﭘ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﻪﻌﻣﺎﺟ دﺎﺣآ و ﺎﻫ
، ﻢﻬﺳ
رادا رد ﯽﮔرﺰﺑ ة
ناﺮﺤﺑ دراد . ﺖـﯿﻌﻗﻮﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﯿﺣور ،ناﺮﯾا ﮏﯾﮋﺗاﺮﺘﺳا ﮥ
ﻢـﻠﻇ مدﺮـﻣ يﺰﯿﺘـﺳ نآ
و
ﮏـﻫوﺮﮔ دﻮﺟو
ﺎـﻫ ﻪـﮐ ﯽﻧﺎﻨﻤـﺷد و ﯽﺘـﺴﯾروﺮﺗ ي
ــﯾﺎﺑ ،ﺪﻨﺘــﺴﻫرﻮﺸﮐ ﻦــﯾا ﻪــﺑ ندز ﻪﺑﺮــﺿ دﺪــﺻرد ﺪ
يدﺮﻓ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﮓﻨﺟ و
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
زا ﯽـﮑﯾ
ﻢﻬﻣ عﺎﻓد ياﺰﺟا ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻣﺎﻈﻧ
، شزﻮـﻣآ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﺑ
دﻮﺷ هداد .) 13 و 16 ﻪﺘـﺷﺬﮔ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ يروﺮﻣ ﺎﺑ (
ﺺﺨﺸﻣ ﺷ
شور درﻮﻣ رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺪ
ﺎﻫ ي
شﺮﮕﻧ و ﺶﻧاد ﺐﺴﮐ ﮓـﻨﺟ رد ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ تﺎﻣاﺪﻗا
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﻼﺧ و ﻢﮐ رﺎﯿﺴﺑ
ء ﻦـﯾا رد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ زﺎﯿﻧ
ﺲﺣ ﻪﻨﯿﻣز ﯽﻣ
دﻮﺷ . زﻮـﻣآ ﺖـﯿﻤﻫا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻦـﯾا ش
ﺠﻨــﺳزﺎﯿﻧ ،عﻮــﺿﻮﻣ ﺶﯾﺎــﭘ ياﺮــﺑ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد زا ﯽ
حﻮﻄﺳ د ﺶـﻧا
، مﺎـﺠﻧا دﺮـﮑﻠﻤﻋ و شﺮـﮕﻧ ﺪـﺷ
ﺎـﺗ
76
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ - ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ4 ،1394
هار ﺎـــﻫ ي ﺐـــﺴﮐ
،شﺮـــﮕﻧ ﺶـــﻧاد
و ترﺎـــﻬﻣ
ﯽﺘﻇﺎﻔﺣدﻮﺧ رد
ﮓﻨﺟ ﺎـﻫ ي ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد
يرﺎﺘﺳﺮﭘ يدورو
ﺪﯾﺪﺟ ةﺪﮑﺸﻧاد يرﺎﺘـﺳﺮﭘ
ﺶـﺗرا
و ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻫرﺎﮑﻫار
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﯾارا ددﺮﮔ .
ﻖﯿﻘﺤﺗ شور
ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﮥ
ﯽﻔﯿـﺻﻮﺗ -
ﯽـﺸﯾﺎﻤﯿﭘ
ﯽــﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﻪــﮐ ﺖـﺳا 78
ﻮﺠـﺸﻧاد ﻪــﮐ
شور ﻪــﺑ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يرﺎﻤﺷﺮﺳ ﯽﻣ
دزادﺮـﭘ . ﺮـﮐذ ﻪـﺑ مزﻻ
ﺖﺳا ،نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﻣﺎﻈﻧ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪﺣاو
ار
رد ﯽـــﺷزﻮﻣآ بﻮـــﺼﻣ يﺎﻫﺪـــﺣاو زا ةﺪﮑـــﺸﻧاد
ﺶـﺗرا يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪـﻧدﻮﺑ هﺪـﻧارﺬﮕﻧ ار
. ﺎـﺠﻧآ زا ﻪـﮐ
ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا
و دﻮﺑ هﺪﺸﻧ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا راﺰﺑا
ﺰﯿﻧ دﻮـﺟو درﻮـﻣ ﻦـﯾا رد و ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ زا ﺖـﺷاﺪﻧ
ﮏــﭼ ﻖــﻘﺤﻣ ﺖــﺴﯿﻟ ﻪﺘﺧﺎــﺳ
هدﺎﻔﺘــﺳا .ﺪــﺷ
راﺰــﺑ
تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ ﻞﻣﺎﺷ
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﮥ شﺮﮕﻧ ،ﺶﻧاد
يدﺮﻓ تﺎﺼﺨﺸﻣ و تﺎـﻋﻼﻃا)
ﺖـﯿﻌﻤﺟ (ﯽـﺳﺎﻨﺷ
،ﻦـﺳ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﮐ ﺖﺳا ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺪﺣاو ،ﺲﻨـﺟ
و ﯽﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ ﺮﻬﺷ ،ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ هرود هار
ﺎﻫ ﮐ ي ﺐﺴ
ا و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺶﻧاد ﻪـﻠﺑﺎﻘﻣ يدﺮﻓ ﺖﻇﺎﻔﺣ تﺎﻣاﺪﻗ
يا
ﻪـﻨﯾﺰﮔﺪﻨﭼ ترﻮـﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪـﺷ ﯽـﺣاﺮﻃ يا
ﺖﺳا . هار ،نﻮـﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮـﯾدار تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﻊﺑﺎــﻨﻣ ،نﺎﺘــﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎــﻓد ﯽﮔدﺎــﻣآ سرد ،ﺞﯿــﺴﺑ ﺪـﺷ نﺎﯿﺑ بﺎﺘﮐ و ﻪﻣﺎﻧزور ﻞﯿﺒﻗ زا بﻮﺘﮑﻣ .
ﻦﯿـﺑ رد
ﻪــﻨﯾﺰﮔ ﺎــﻫ ﺖــﻧﺮﺘﻨﯾا ، ﺎــﺑ
ضﺮــﻓ ﯽــﺳﺮﺘﺳد مﺪــﻋ
ﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد نآ ﻪﺑ ن
(هﺎﮕـﺸﻧاد ﻪﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ) راﺮـﻗ
ﺪﺸﻧ هداد . ﺖـﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪـﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد دﻮﺟو ضﺮﻓ ﺎﺑ ﺎﯾ
ﻦﯿـﻨﭼ يﻮﺠﺘـﺴﺟ ياﺮـﺑ نآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا مﺪـﻋ ﯽﻟو لﺎﺳ رد ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ هﺎﮕـﺸﻧاد ﻪـﺑ دورو زا ﻞـﺒﻗ يﺎـﻫ
ﻪــﻨﯾﺰﮔ ﻦﯿــﺑ زا ﺖــﻧﺮﺘﻨﯾا فﺬــﺣ ﺐــﺟﻮﻣ
ﺎــﻫ ﺪــﺷ .
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﮥ شﺮﮕﻧ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﺮﺑ 25 ﻪﯾﻮﮔ ﻪﮐ ﺎـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ
ﻪﺑ تﺎﺳﺎﺴﺣا
، ﺎﻘﻋ ﺪﯾ و رﺎﮑﻓا نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد رد
درﻮـﻣ
ﺖــﻇﺎﻔﺣ يدﺮــﻓ
رد تﻼــﻤﺣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿــﺷ
رد ﻒــﯿﻃ
تﺮﮑﯿﻟ زا رﺎﯿﺴﺑ ﻢﻘﻓاﻮﻣ ﺎﺗ رﺎﯿـﺴﺑ ﻢﻔﻟﺎـﺨﻣ ﯽـﺣاﺮﻃ
ﺪــﺷ . ﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ ﮥ
ﺶــﻧاد ﻞﻤﺘــﺸﻣ ﺮــﺑ
16 لاﻮــﺳ
ﻪﻨﯾﺰﮔﺪﻨﭼ يا
ياراد ﮏﯾ باﻮﺟ ﺖﺳرد و ﺎﺑ ﻪـﺟﻮﺗ
ﻪﺑ ﻪﭽﻧآ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﺪﯾﺎﺑ
رد درﻮـﻣ ﺖـﻇﺎﻔﺣ يدﺮـﻓ
ﺪﻨﻧاﺪﺑ ﯽﺣاﺮﻃ ﺪﺷ . ﮏﭼ ﺖﺴﯿﻟ ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ 36 ﻪـﯾﻮﮔ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻂﯾاﺮﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا مﺎﮔ
ﻪـﺑ مﺎـﮔ ﺖـﻇﺎﻔﺣ
يدﺮﻓ ﻞﻣﺎﺷ ﮏﺳﺎﻣ
،ندز سﺎـﺒﻟ نﺪﯿـﺷﻮﭘ و نﺎـﻣز
مﺎﺠﻧا ﻦﯾا رﺎﮐ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﮐ ـﺑ ﻪ ترﻮـﺻ ﻪـﻠﺑ
و ﺮـﯿﺧ
ﯽــﺣاﺮﻃ ﺪــﺷ
. ياﺮــﺑ ياﻮــﺘﺤﻣ ﯽــﯾاور ﻦﯿــﯿﻌﺗ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ و شﺮﮕﻧ ،ﺶﻧاد ي ﮏﭼ
ﺖﺴﯿﻟ ترﺎﻬﻣ
،
ﺳ ﺆ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ تﻻا 15
ﺎﻨـﺷرﺎﮐ ﺪﯿﺗﺎـﺳا زا ﺮﻔﻧ س
ﺪــﺷ هداد ﻦــﻓ ﻦــﯾا و
تاﺮــﯿﯿﻐﺗ رد
ﻪــﯾﻮﮔ ﺎــﻫ ي
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ مﺎﺠﻧا ﺷ ﺪ.
ياﺮﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﯾاور
،يرﻮﺻ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ
ﻂـﺳﻮﺗ 10
ﺮﻔﻧ زا نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﻞﯿﻤﮑﺗ
ﺪﺷ و ﯽﺗﻼﻤﺟ ﻪﮐ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ
راﻮﺷد ياراد ، مﺎﻬﺑا ﺎﯾ ﺎـﺑ فﺪـﻫ ﺶﻫوﮋـﭘ ﺐـﺳﺎﻨﺗ
،ﺖـﺷاﺪﻧ حﻼــﺻا
ﺪــﯾدﺮﮔ . ﯽﯾﺎـﯾﺎﭘ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ
ﺎــﻫ ي
ﺶﻧاد و شﺮﮕﻧ ﺎﺑ
نﻮـﻣزآ ﻟآ ﺎـﻔ ي خﺎـﺒﻧوﺮﮐ ﻦﯿـﯿﻌﺗ
ﺖﺸﮔ . ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ ﯽﻧورد ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﮥ ﺶـﻧاد ﺎـﺑ شور
ﺎﻔﻟآ ي خﺎﺒﻧوﺮﮐ 716 /0 بﻮﻠﻄﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺪﺷ . ﺐﯾﺮـﺿ
ﺎــﻔﻟآ ي خﺎــﺒﻧوﺮﮐ ﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ
ﮥ شﺮــﮕﻧ ﺰــﯿﻧ
951 /0
شراﺰﮔ ﺪﺷ . ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﯽﻧورد ﮏﭼ ﺖﺴﯿﻟ ترﺎـﻬﻣ ﻪـﺑ
شور ﺎﭘﺎﮐ ﻂـﺳﻮﺗ ﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ و
دﺮـﻓ د يﺮـﮕﯾ ﻪـﮐ
زﻮﻣآ ش ﺎﻫ ي مزﻻ ﻂـﺳﻮﺗ ﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ ار
هﺪـﯾد دﻮـﺑ
77
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ - ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ4 ،1394
ﺑﻪ رﻮﻃ نﺎﻣﺰﻤﻫ ياﺮﺑ 15 ﻮﺠﺸﻧاد ﮏﭼ ﺪﺷ . ﺐﯾﺮﺿ
ﺮﺑاﺮﺑ و رادﺎﻨﻌﻣ بﺎﯾزرا ود ﻦﯿﺑ ﻖﻓاﻮﺗ ﺎﺑ
907 /0 دﻮﺑ .
ﺘﯿﻤﮐ زا ،رﺎﮐ ياﺪﺘﺑا رد ﮥ
هﺎﮕﺸﻧاد ﺶﻫوﮋﭘ رد قﻼﺧا
ﺶﺗرا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﺪـﺷ ﺬﺧا زﻮﺠﻣ
. ـﺴﻠﺟ ﮏـﯾ ﮥ
رد ﯽﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ةﺪﮑـﺸﻧاد
تﺪـﻣ ﻪـﺑ ﺶـﺗرا يرﺎﺘـﺳﺮﭘ
ﮏﯾ ﺪﺷ اﺮﺟا نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ياﺮﺑ ﺖﻋﺎﺳ .
ﻦﯾا ياﻮﺘﺤﻣ
ﺟ ﺑ ﻪﮐ ﻪﺴﻠ ﻪ ﺶـﺳﺮﭘ و ﯽﻧاﺮﻨﺨـﺳ ترﻮﺻ ﺦـﺳﺎﭘ و
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
، بﺎـﺨﺘﻧا و رﺎﮐ مﺎﺠﻧا ﺪﻧور ﺢﯿﺿﻮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﺖﯾﺎﺿر ﺬﺧا و ﻖﻓاﻮﻣ ي ﻣﺎﻧ
ﮥ ﺮـﺑ ﯽﻨﺒﻣ ﯽﺒﺘﮐ
دﻮﺑ نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا و ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﮐﺮﺷ .
هداد ﺎـﻫ ﺎـﺑ
،رﺎـﯿﻌﻣ فاﺮـﺤﻧا ،ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ) ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا هدﺎﻔﺘﺳا (ﻖــﻠﻄﻣ ﯽــﻧاواﺮﻓ و ﯽﺒــﺴﻧ ﯽــﻧاواﺮﻓ و
نﻮــﻣزآ ﺎــﻫ ي
يرﺎﻣآ ﮏﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ
1ﻪﻓﺮﻃ ﯽﮐﻮﺗ و ﻪـﯾﺰﺠﺗ2
ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﺪﺷ
ﺪﻧ . ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﮥـﻤﻫ
يﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ
فﻮﻧﺮﯿﻤـﺳا وﺮﮔﻮﻤﻟﻮﮐ نﻮﻣزآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
3
ﺪـﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻊﯾزﻮﺗ زا .
هداد ﺎـﻫ زا ﻖـﯾﺮﻃ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻊﻤﺟ يروآ و مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ راﺰﻓا
يرﺎــﻣآ 20 - نﻮــﻣزآ وSPSS ﺎــﻫ يرﺎــﻣآ ي ﻞــﯿﻠﺤﺗ
ﺪﺷ ﺪﻧ . ﺞﯾﺎﺘﻧ 05 / ٠ ﻨﻌﻣP≤
ﺎ راد ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﻦﯿــﯿﻌﺗ فﺪــﻫ ﺎــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﯾا شور
ﺎــﻫ ي ﺐــﺴﮐ
شﺮــﮕﻧ
، ﺶــﻧاد ترﺎــﻬﻣ و ﯽﺘﻈﻓﺎــﺤﻣ تﺎﻣاﺪــﻗا
رد
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ﮓﻨﺟ ـﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد
ﯽ ةﺪﮑـﺸﻧاد
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﺗرا يرﺎﺘﺳﺮﭘ .
يﺎﻫﺪﺣاو ﯽﻨﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺶﻫوﮋــﭘ درﻮــﻣ 19
/ 20 لﺎــﺳ ﻪــﮐ 4 / 74 ﺪــﺻرد
دﺮﻣ
،6 / 25 و نز ﺪﺻرد ﻞـﮐرد
2/
96 دﺮـﺠﻣ ﺪـﺻرد
1.One way ANOVA
2 .Tukey
3. Kolmogorove smirnov (K-S)
ﺪــﻧدﻮﺑ . ﺖﮐﺮــﺷ ﺪــﻨﻨﮐ نﺎﮔ رد ﺶﻫوﮋــﭘ ﻦــﯾا رد
مﺮﺗ ﺎﻫ ي 2 و 3 و 4 ﻞﯿـﺼﺤﺗ ﯽـﻣ
ﺪـﻧدﺮﮐ . ﻦـﯾا ﯽـﮔﮋﯾو
مﺮﺗ ﺎﻫ رد ﻪـﮐ دراد ﺖـﯿﻤﻫا ﺮـﻈﻧ ﻦﯾا زا ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ي
مﺮﺗ ﻦﯾا ﺎﻫ ﻧ ﻪـﺋارا ﯽﻣﺎﻈﻧ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪﺣاو ﯽـﻤ
دﻮـﺷ .
مﺮﺗ ﯽﻧاواﺮﻓ
ﺎﻫ حﺮـﺷ ﻦﯾا ﻪﺑ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ي
: ﺖﺳا 60 مﺮـﺗ ﺪﺻرد 2
و 7/
16 مﺮـﺗ ﺪـﺻرد 3
و
1/
23 مﺮـــﺗ ﺪـــﺻرد 4
ﺪـــﻧدﻮﺑ .6 / 34 زا ﺪـــﺻرد
ﺪﺣاو ﺎﻫ ﺮﻬﺷ رد ﺶﻫوﮋﭘ ي
ﺎـﻫ رد ﻪـﯿﻘﺑ و يزﺮـﻣ ي
ﯽﮔﺪﻧز يزﺮﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﯽﻣ
ﺪﻧدﺮﮐ . 2/
96 ﺪﺻرد
ﯿﻫ ﭻ ﮥﻠﻤﺣ ﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﯾﺪﻧ ار ﯽ ﭻﯿﻫ و
ﺎـﺗ ماﺪـﮐ
درﻮﻣ لﺎﺣ ﻪﺑ ﮥﻠﻤﺣ
ﺪـﻧدﻮﺑ ﻪـﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮـﻗ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ .
3/
96 د ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ زﺎـﺒﻧﺎﺟ ،دﻮـﺧ نﺎـﮑﯾدﺰﻧ رد ﺪﺻر
ﺪﻨﺘــﺷاﺪﻧ .6 / 52 نﺎــﯿﻧﺎﺑﺮﻗ رﺎــﻣآ زا نﻮﻨﮐﺎــﺗ ،ﺪــﺻرد
ﺪـﻧدﻮﺑ هﺪﯿﻨـﺸﻧ ﯽﺒﻠﻄﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ .
زا هار ﺎـﻫ ﺐـﺴﮐ ي
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿــﺷ ﺶــﻧاد
، ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ ياراد ﺞﯿــﺴﺑ 7/
32
،
نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎﻓد ﯽﮔدﺎﻣآ 7/
37 ﺎﻤﯿﺳ و اﺪﺻ ، 1/
35 و
بﻮــﺘﮑﻣ ﻊﺑﺎــﻨﻣ 32
ﯽــﻣ ﺪﻨــﺷﺎﺑ . شﺮــﮕﻧ ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ
درﻮـــﻣ رد ﻪﻠـــﺻﺎﺣ شور زا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـــﺷ ﮓـــﻨﺟ
شزﻮــﻣآ ﺎــﻫ ﺞﯿــﺴﺑ ي 8
/ 102
، ﯽﻋﺎــﻓد ﯽﮔدﺎــﻣآ
نﺎﺘــﺳﺮﯿﺑد 6/
108 ﺎﻤﯿــﺳ و اﺪــﺻ ، 87
/ 92 و 6 / 103
نﻮﭼ بﻮﺘﮑﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ بﺎـﺘﮐ و ﻪﻣﺎﻧزور
دﻮـﺑ .
نﻮﻣزآ ﺎﺑ اﺪﺘﺑا رد فﻮﻧﺮﯿﻤﺳا وﺮﮔﻮﻤﻟﻮﮐ
ﺎﺑ 05 /0 P>
هوﺮﮔ رد لﺎﻣﺮﻧ ﻊﯾزﻮﺗ
ﺎﻫ ﺗ ﺄ ﺪـﺷ ﺪﯿﯾ . يرﺎـﻣآ نﻮـﻣزآ
ﯾﺰﺠﺗ ﮥ ﮏـﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪـﻓﺮﻃ
اﺮـﺑ ي توﺎـﻔﺗ ﯽـﺳرﺮﺑ
شور تاﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺎﻫ ﺖـﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ .
نﻮـﻣزآ ﻦـﯾا
ياﺮﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ توﺎﻔﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺎـﻫ ﺎـﯾ هوﺮـﮔ ﻪـﺳ رد
ﺮﺘﺸﯿﺑ هار) ،نﻮـﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮﯾدار تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﻊﺑﺎــﻨﻣ ،نﺎﺘــﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎــﻓد ﯽﮔدﺎــﻣآ سرد ،ﺞﯿــﺴﺑ
78
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ - ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ4 ،1394
ـﺑ (بﺎـﺘﮐ و ﻪﻣﺎﻧزور ﻞﯿﺒﻗ زا بﻮﺘﮑﻣ ﻪ
ﺖـﻓر رﺎـﮐ .
لوﺪﺟ ةرﺎﻤﺷ 1 نﺎﺸﻧ ﯽﻣ آ ﻪـﮐ ﺪـﻫد يرﺎـﻣآ نﻮـﻣز
ﺗ ﻞﯿﻠﺤ ﺲﻧﺎﯾراو ﮏـﯾ
ﻪـﻓﺮﻃ رد يرادﺎـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا
شور ﺎــﻫ ﺶــﻧاد ﺐــﺴﮐ دﻮــﺟﻮﻣ ي )
94 /0 و (p=
) شﺮﮕﻧ 16 /0 (p=
ﮓﻨﺟ ﻧ نﺎﺸﻧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽـﻤ
ﺪـﻫد .
) 05 /0 P>
ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﻦــﯾا ﻦﯿــﺒﻣ ﺐــﻠﻄﻣ ﻦــﯾا (
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ﮓﻨﺟ شﺮﮕﻧ و ﺶﻧاد ﺮﻈﻧ زا نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد شور رد ﺎﻫ رﻮﮐﺬﻣ ي توﺎﻔﺗ
يرﺎﻣآ ﻢﻫ ﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ
ﺪﻧراﺪﻧ
، ا ترﺎـﻬﻣ ﺐﺴﮐ درﻮﻣ رد ﺎﻣ رادﺎـﻨﻌﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ،
ﺖﺳا هﺪﺷ .
) 05 /0 ( P≤
ﯽﻓﺮﻃ زا ﺐـﺴﮐ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا
ﺎﻨﻌﻣ ترﺎﻬﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ راد
. زا ﻦﯾا ور
، هﺮﻬﺑ ﺎﺑ زا يﺮﯿﮔ
شور ،ﯽﮐﻮﺗ نﻮﻣزآ
ﺎﻫ ﻫﺎـﺑ ود ﻪـﺑ ود ترﻮـﺻ ﻪﺑ ﻢ
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﺪﻧﺪﺷ هﺪﯿﺠﻨﺳ ﯽﻋﺎـﻓد ﯽﮔدﺎﻣآ
شور ﺎـﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد ﺐـﺴﮐ
ا دراد نﻮﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮﯾدار و بﻮﺘﮑﻣ تﺎﻋﻼﻃ .
ﺑ ﺚﺤ ــﻌﻟﺎﻄﻣ ﮥ نﺎــﺸﻧ ﺮــﺿﺎﺣ ﯽــﻣ
يرﺎــﻣآ توﺎــﻔﺗ ﺪــﻫد
رد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺶﻧاد و شﺮﮕﻧ تاﺮﻤﻧ
يدﺮﻓ ﺖﻇﺎﻔﺣ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ﮓﻨﺟ رد ﻦﯿﺑﺎـﻣ
هوﺮـﮔ ﺎـﻫ دراﺪـﻧ دﻮـﺟو
رد شور ﻦﯿـﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ
ﺎـﻫ ي
ﻄﯿﺣ رد رﻮﮐﺬﻣ ﮥ
ﯽﺗرﺎﻬﻣ تﺎﻣاﺪﻗا و يدﺮﻓ ﺖﻇﺎﻔﺣ
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يا ﺖﺴﻫ . ﺘﻣ ﺄ ﻦـﯾا رد ﯽـﻤﮐ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻧﺎﻔﺳ
ﻮـﺟو ﻪﻨﯿﻣز د
و ﺶـﻧاد ﺐـﺴﮐ هار ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ و دراد
يرﺎـﻤﯿﺑ ﺎـﺑ ﻪﻄﺑار رد يرﺎﺘﺳﺮﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد شﺮﮕﻧ زﺪـﯾا ﯽـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ . ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎـﻬﻨﺗ يا
ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار رد ﻪـﮐ
شور ﺎــﻫ ﺎــﺑ ﻪــﻄﺑار رد شﺮــﮕﻧ و ﺶــﻧاد ﺐــﺴﮐ ي
ﮓﻨﺟ ﺎﻫ دﻮﺟو ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ي ﺖﺷاد
، ﻌﻟﺎﻄﻣ ﮥ ﯽﻔﯾﺮﺷ ﺮﻓ
دﻮﺑ . ) 1 ( ﻘﻣ رد
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﻪﺴﯾﺎ ،ﺮـﻓ ﯽﻔﯾﺮﺷ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪــﺟﻮﺘﻣ ﯽــﻣ
نارﺎﺘــﺳﺮﭘ و نﺎﮑــﺷﺰﭘ ﻪــﮐ ﻢﯾﻮــﺷ
ﺖﮐﺮﺷ ﺶﻫوﮋﭘ رد هﺪﻨﻨﮐ
،نﺎﺸﯾا ﺐﺴﮐ هار ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ار ﯽﯾﺎﯿﻤﯿــﺷ شﺮــﮕﻧ و ﺶــﻧاد
، نﻮــﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮــﯾدار
ﺪــﻧدﺮﮐ ناﻮــﻨﻋ .
ﯽﺗرﻮــﺻ رد رد ﻪــﮐ
ﻦــﯾا ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ،
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ شﺮـﮕﻧ و ﺶﻧاد ﺐﺴﮐ شور ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و
د ،ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ تﺎﻣاﺪﻗا نﺎﺘـﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎـﻓد ﯽﮔدﺎﻣآ سر
ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ .
رد ﻪـﻨﯿﻣز ﻦـﯾا رد ﯽﻤﺳر شزﻮﻣآ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و دراﺪـﻧ دﻮـﺟو ﺎﻤﯿﺳ و اﺪﺻ ﻂـﻘﻓ
ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ
شزﻮﻣآ ﺎﻫ ًﺎـﻀﻌﺑ و ﯽﻤﺳرﺮﯿﻏ ي ﯽـﻃ رد ﺖـﺳردﺎﻧ
ﻢﻠﯿﻓ ﺶﯾﺎﻤﻧ
ﺎﻫ ﻢـﻫ نآ سﺪﻘﻣ عﺎﻓد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ي ﻪـﺑ
،ﺪــﺷﺎﺑ هدﺎــﺘﻓا قﺎــﻔﺗا دوﺪــﺤﻣ ترﻮــﺻ شﺮــﮕﻧ
و
ترﺎﻬﻣ ﺐـﺴﮐ هﺪـﺷ ﻧ نﻮـﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮـﯾدار زا ﯽـﺷﺎ
دوﺪﺤﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و راد ار
د ﻪﮐ ﯽﺘﺣ ﻦـﮑﻤﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺴﮐ ﺶﻧاد ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺳردﺎﻧ
. ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ بﺎﺘﮐ زا نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ترﺎﻬﻣ و ﺶﻧاد
زا بﻮﺧ شﺮﮕﻧ ندﺮﮐ اﺪﯿﭘ و ﻪﻣﺎﻧزور و ﻪﻣﺎﻧزور
ﺎـﻫ
ﺐﺘﮐ و
، ﻪﺟﻮﺘﻣ ﯽﻣ رد ﺐﺘﮐ و ﻪﻣﺎﻧزور ﻪﭼﺮﮔا ﻢﯾﻮﺷ
ﻮﻣ شﺮﮕﻧ دﺎﺠﯾا هدﻮﺑ ﻖﻓ
ﺪـﻧا
، ﻪﺘـﺴﻧاﻮﺘﻧ ﯽـﻟو رد ﺪـﻧا
ترﺎﻬﻣ و ﺶﻧاد دﺎﺠﯾا ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻖﻓﻮﻣ
. دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﯽﻣ دﻮﺷ
ﻞـﯿﻟد ﻪـﺑ ،ﺐـﺘﮐ و ﻪـﻣﺎﻧزور ندﻮــﺑ سﺮﺘـﺳدرد
ــﺑ ﻪ
ﯽﻨﻏ ياﻮـﺘﺤﻣ ندﺮـﮐ ﻧآ
ﺎـﻬ
، ﻪـﻨﯿﻣز رد ﺎـﻫ ي رﻮﮐﺬـﻣ
دﻮﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ .
ﯽﮑﯾ زا
،تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺞﯿﺴﺑ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . نﺎﮔرا زا ﯽﮑﯾ ﺞﯿﺴﺑ
ﺎﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻣﺎﻈﻧ ي
رﻮــﺸﮐ و لﺎــﻌﻓ يﺮﯿﮔﻮــﻀﻋ ﻖــﯾﺮﻃ زا ﻪــﮐ ﺖــﺳا
ﺎـﻫوﺮﯿﻧ شزﻮﻣآ ﻪﺑ لﺎﻌﻓﺮﯿﻏ ﯽـﻣ
دزادﺮـﭘ . نﻼـﺼﺤﻣ
ار نﺎـﮑﻣا ﻦـﯾا ،ﺶـﺗرا ﻪـﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ ﯽﻧﺎﺘﺳﺮﯿﺑد
79
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ - ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ4 ،1394
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد لﺎﻌﻓ ﯽﺠﯿﺴﺑ
شزﻮـﻣآ ﺖﺤﺗ
ﺪـﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ .
ﻦـﯾا ،ﺞﯿـﺴﺑ رد ﻪـﮐ ﺎـﺠﻧآ زا
شزﻮﻣآ ﺎﻫ حﻮﻄـﺳ رد و ﯽﻣﻮـﻤﻋ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻦﯿﯾﺎـﭘ
ﻪﯾارا ﯽﻣ ﻮﺷ د و ﻣ ﺖﺳا ﻦﮑﻤ ﺶﻧاد
نازﻮﻣآ هﺰـﯿﮕﻧا يا
ﺑ ياﺮ يﺮﯿﮔاﺮﻓ نآ رد شزﻮﻣآ تﺎﺴﻠﺟ رد رﻮﻀﺣ و
،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯽﻧﺎﻣز ﻂﯾاﺮﺷ اﺬﻟ
ﻧ ﯽﻤ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺮﯿﺛﺄـﺗ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ﯽﻓﺮﮕﺷ .
ﯽﻟﺎـﺣرد ،ﻪـﮐ سرد سﻼـﮐ
ﺪـﺣاو ﮏـﯾ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎﻓد ﯽﮔدﺎﻣآ ﺶﻧاد ياﺮﺑ يرﺎﺒﺟا ﯽﺳرد رﻮـﺸﮐ رد ﺮـﺴﭘ نازﻮـﻣآ
راﺰﮔﺮﺑ ناﺮﯾا ﯽﻣ
ﻮـﺷ ،ﺶـﻧاد دﺎـﺠﯾا رد د و شﺮـﮕﻧ
ترﺎﻬﻣ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖﺷاد
. ار ﺮـﻣا ﻦـﯾا ﺪﯾﺎـﺷ
ﺶــﻧاد ﻞـﻣﺎﮐ رﻮــﻀﺣ و ندﻮـﺑ يرﺎــﺒﺟا ﻪـﺑ ناﻮـﺘﺑ زﻮﻣآ نا ،(ﺞﯿﺴﺑ فﻼﺧﺮﺑ) ﺮﯿﺛﺄﺗ
رد سرد ﻦـﯾا هﺮﻤﻧ
،ﯽﻧﺎــﯾﺎﭘ لﺪــﻌﻣ ﺎــﻈﻧ قﻮــﺷ و رﻮــﺷ
ﯽﻣ رد يﺮــﮔ
ﺶﻧاد ﻪـﺳرﺪﻣ تﺎﻋﺎﺳ زا ﯽﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و نازﻮﻣآ
ﺮﺑ) ﺪﻣﺮﯿﻏ تﺎﻋﺎﺳ رد ﺞﯿﺴﺑ فﻼﺧ ﻪﺳر
ﺖﺴﻧاد ( .
ﯽﻔﯾﺮﺷ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد
،ﺮﻓ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪـﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد دﻮﺟو ﺎﺑ
نآ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ هار ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ رد ﻢﻫ نآ
دﺮﮑﻠﯿﺼﺤﺗ ﺮﺸﻗ ة
ﺪﺷ ناﻮﻨﻋ رﺎﺘﺳﺮﭘ و ﮏﺷﺰﭘ .
ياﺮﺑ
ﻪﺑ ،ﻦﯿﻤﻫ ﯽﺳﺮﺘﺳد مﺪﻋ ﻞﯿﻟد
و ﺶـﻧاد نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد
ﻪﺑ ﯽﻔﯾﺮﺷ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
،ﺮﻓ ﺖـﻧﺮﺘﻨﯾا
زا شور ﺎﻫ ﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ ي تﺎ
فﺬﺣ .ﺪﺷ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
دراﻮﻣ ﻪﺑ رﻮﮐﺬﻣ
، و ﯽﻫﺎﮔآ ﺶﯾاﺰﻓا ترﺎﻬﻣ
ﺐـﺳﺎﻨﻣ
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و ﻪﻬﺟاﻮﻣ مﺪﻘﻣ ﻒﺻ رد ﻪﮐ ﺶﺗرا نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖــﺳا يروﺮــﺿ ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﯽﯾﺎﻫداﺪــﯾور ﻦﯿــﻨﭼ ﺎــﺑ
.
) 2 و 10 و 17 (
حﻼــﺳ زا ﯽــﺷﺎﻧ هﻮــﺒﻧا تﺎــﻔﻠﺗ ﺎــﺑ ﻪــﺟاﻮﻣ رد
ﺎــﻫ ي
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ زﻮـﻣآ و ﻖﯿﻗد يﺰﯾر
ش ﺎـﻫ ي
ياﺮﺑ مزﻻ ﺠﺸﻧاد
نﺎﯾﻮ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ياﺮﺑ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺛﺆـﻣ
ﺖﺳا مزﻻ و
دﻮﺒﻧ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﮔدﺎﻣآ ﺎﻫ ﯽﯾ ﺎـﯾ ﺮـﺑ دﺎـﻘﺘﻋا
ﻪﮑﻨﯾا ا ﻦﯾ ﯽﮔدﺎﻣآ ﺎﻫ يروﺮﺿﺮﯿﻏ ﯽﯾ ﺪﻧا
ﻪـﻌﺟﺎﻓ ﮏـﯾ
ﺖﺳا .) 18 (
نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﯾﺎﺳ و ﯽﻧﺎﻣرد ﺰﮐاﺮﻣ
ﺎﻫ ﺢﻧاﻮـﺳ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ي
ﺪﯾﺎﺑ سﻼﮐ ﺎﻫ ﯽﺷزﻮﻣآ تﺎﻨﯾﺮﻤﺗ و رﺎـﺑود ﻞﻗاﺪﺣ ار
اﺮﺟا لﺎﺳ رد ﻨﮐ
نآ و ﺪﻨ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﯽﺘﯿﻟﺎـﻌﻓ
ياﺮـﺑ
يﺎﻘﺗرا ،شﺮﮕﻧ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ترﺎﻬﻣ و ﺶﻧاد
ﻪﺤﻧﺎـﺳ ﻪـﺑ ﺪـﻣآرﺎﮐ ﯽﺨﺳﺎﭘ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻧﺮﯿﮔﺮﻈﻧ رد ﺪﻨﻫد .) 19 (
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﮔ يﺮﯿ
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻣ
و ﯽﻧﺎـﻣرد ﺰـﮐاﺮﻣ ﺪﺳر
نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﯾﺎﺳ
ﺎﻫ ﺢﻧاﻮـﺳ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ي هرود ﺪـﯾﺎﺑ
ﺎـﻫ ي
و ﺶـﻧاد ﺢﻄـﺳ ﺶﯾاﺰـﻓا صﻮـﺼﺧ رد ار ﯽﺷزﻮﻣآ رﺎﻬﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ت ﯽﺘﻇﺎـﻔﺣدﻮﺧ تﺎﻣاﺪـﻗا
رﻮـﻃ ﻪـﺑ
راﺰﮔﺮﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ و ﻢﻈﻨﻣ ﻨﮐ
ﺪﻨ و تﺎـﻔﻠﺗ ناﺰﯿﻣ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ
ترﺎﺴﺧ ﺎﻫ داد ﺶﻫﺎﮐ ار .
ﺖﻇﺎﻔﺣ شزﻮﻣآ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
يدﺮﻓ ﻪﻧ نآ ﻆﻔﺣ و ﻂﻘﻓ
ﺑ ،ﮓﻨﺟ نﺎﻣز رد رد ﻪـﮑﻠ
رﻮـﺸﮐ ﯽﻋﺎـﻓد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ فاﺪﻫا زا ﺪﯾﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﺢﻠﺻ نﺎﻣز دﻮﺷ بﻮﺴﺤﻣ .
80
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ - ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ4 ،1394
لوﺪﺟ ةرﺎﻤﺷ 1 ﺴﯾﺎﻘﻣ : ﮥ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﮓﻨﺟ رد ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ دﻮﺧ تﺎﻣاﺪﻗا ترﺎﻬﻣ و ﺶﻧاد ،شﺮﮕﻧ ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
نﻮﻣزآ ﯾﺰﺠﺗ ﮥ ﮏﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﻓﺮﻃ
حﺮﺷ ﺞﯿﺴﺑ نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد ﯽﻋﺎﻓد ﯽﮔدﺎﻣآ
نﻮﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮﯾدار ﻪﻣﺎﻧزور و بﺎﺘﮐ
P
شﺮﮕﻧ 8/
102 6/
108 87
/ 92 6/
103 16
/0
ﺶﻧاد 7/
32 7/
37 1/
35 32
94
/0
ترﺎﻬﻣ 18 / 44 78
/ 45 62
/ 42 07
/ 44 025 /0
References
1. Simintaj Sharififar. The study of AJA medical personnel awareness about NBC attacks and strategies to deal with.
Staff of the Armed Forces Research project. Tehran. Aja Medical Sciences University. 2012. Pp:3-5
2. Cheragh Ali Abdolmajid. Prevention and treatment of complications of chemical warfare. Tehran.Golban publisher.2010
3. Foroutan Abbass. Iraq chemical war and medical experiences. Tehran.
Teimourzadeh publisher: Tabib.2003 4. Yoosefi Sh, Ebadi A, Hosseini S. M. J,
Khaghanizadeh M., Izadi M., Ahmadi Kh. et al. Curriculum development for nurses' preparedness face to biological incidents by Delphi method. Journal of Military Medicine. 2009: 11 (1):7-8 5. Pourheidary G.R, Khalaji A.H.
Nikseresht M.A. Salehi P. Chemical Warfare agents. Tehran. Teimorzade publisher:Tabib. 2002: pp.3-4
6. Ashrafi Azar A, Asgari A., Vaez Mahdavi S. M. K., Rokhsarizadeh H.
The effect of NBC garments on five aerobic fitness parameters in male Military trainees. Journal of Military Medicine.2004: 5 (4):245-251
7. Ebadi abbass, Ahmadi Fazlallah, Ghanei Mostafa, Kazemnejad A. Concept and quality of life construct.
8. Marzbanrad Saeid. Chemical bombs wounded treatment. Tehran. 1987.
9. Maghsoudi Nader. Chemical and biological defense program at the Department of Defense in America.
Journal of Military Medicine. 2000; 1, 2 (2):19-23
10. Mehrani Hossein Ali, Mansour Keshavarz. Medical aspects of chemical defense. Tehran: G0lban, 2001.
11. Shohrati M, Keshavarze S, Samadinia H. Injuries triage and chemical emergency structure.3rd military medicine Congress. Tehran:
Baghiatallah University.2003:164.
12. Ehteshami Ali. Chemical terrorism is a clear threat to the National Security.
Journal of Police Science. 2007;
9(4):166-183.
13. Jennings-Sanders A. Teaching disaster nursing by utilizing Jennings Disaster Nursing Management Model. Nurse Education Practice. 2004; 4:69-76.
14. Imani E,HosseiniTashnizi S, Tafrihi M,Alavi A,Jaefari A,Badri Sh, Bonyani L. Nurses’ knowledge of disaster management and related factors.
Iranian Journal of Health &Care.
2011;13(4):11-18
15. Jennings-Sanders A, Frisch N, Wing S.
Nursing students’ perceptions about disaster nursing. Disaster Response journal. 2005; 3(3): 80-5.
16. Pourheidary G.R, Khalaji A.H.
Nikseresht M.A. Salehi P. Chemical Warfare agents. Tehran. Teimorzade publisher:Tabib.2002:3-4
17. Kenar L.Karayylanoglu T. Gulec M.
How would military hospital cope with a nuclear biological or chemical disaster Mil med. 2004; 169(10):p.757 18. Aminifar Amir, Ghadimi Saied.
Decontamination of chemical and biological agents.Tehran.2002.
19. Valadbeigi B. Pourheidary G.R.
Disaster preparedness:pre-hospital Actions. Publisher: Iran Helal Institute of Applied science - & Technology in Iran. 2011
5 Q
uarterly Scientific Research Journal of Rescue & Relief, Vol .7, NO.4, 2016
Methods of acquiring insight, knowledge, and skills of self-protection in incidents and chemical warfare for the new students of army school of
nursing
Monireh Ebadi, MSc in Nursing, Lecturer, School of Nursing, AJA University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Corresponding author: Simintaj Sharififar, Lecturer, School of Nursing, AJA University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Email: [email protected]
Armin Zareiyan, Assistant Professor, AJA University of Medical Sciences, Tehran, Iran Received: April 9, 2015 Accepted: November 6, 2015
Abstract
Background: Reviewing the history of human warfare, particularly recent wars, indicates that many countries have hidden or apparent access to chemical, biological, and nuclear weapons. The Iraqi Ba'athist regime used mustard gas against Iran 92 times during the war and its long-term complications can still be observed among the victims. In fact, the lack of correct attitude, knowledge, and skills regarding coping and protective measures caused Iran to be the biggest victim of chemical weapons in the world. This article aimed to provide methods to gain insight, knowledge, and skills regarding protective measures for chemical warfare for new students of the School of Nursing, AJA University of Medical Sciences in Tehran.
Methods: This descriptive survey explored methods to gain insight, knowledge, and skills regarding protective measures for chemical warfare for the new students of the Army Nursing School. The study participants consisted of 78 nursing students who had not received military trainings in the school of nursing. The data gathering tool was a questionnaire and a researcher-made checklist. To determine the validity and reliability of the data collection tool, face validity and Cronbach's alpha were used, respectively. Results were analyzed using statistical tests in SPSS software (P < 0.05).
Findings: The methods of acquiring knowledge on chemical warfare were Basij, high school defense preparedness course, broadcasting media, and textual sources with mean scores of 32.7, 37.7, 35.1, and 32, respectively. Moreover, the mean of insight regarding chemical warfare training methods were 102.8 for Basij trainings, 108.6 for high school defense preparedness course, 92.87 for broadcasting media, and 103.6 for newspaper and books.
ANOVA test showed no significant difference in the methods of acquiring knowledge (P = 0.94) and insight (P = 0.16). This indicated that there were no significant differences among students regarding the knowledge and insight of chemical warfare methods. The impact of Basij on preparing students for self-protection was 44.18, high school defense preparedness course was 45.78, broadcasting media was 42.62, and newspaper and books were 44.07. This indicated a statistically significant difference in the methods of acquiring personal protection skills during chemical attacks (P< 0.05).
Conclusion: Due to being at the forefront and confronting such events, raising the awareness of army nurses and training them appropriate skills is essential. Lack of such preparation or believing that such preparation is unnecessary is a disaster. In addition, medical centers and other accident-related organizations should hold workshops in this regard.
Keywords: Chemical warfare; Personal protection; Knowledge; Skills; Nursing students
