1
ترازو يروآنف و تاقيقحت ،مولع
يليبدرا ققحم هاگشناد
يناسنا مولع و تايبدا هدکشناد شزومآ هورگ ی
يعيبط يايفارغج
:شهوژپ ناونع تيوضع رب رثوم لماوع يسررب
بلاق رد يياتسور ديلوت ياهينواعت رد نازرواشک يقيفلت يوگلا يدروم هعلاطم :اهيروآون راشتنا
ليبدرا ناتسا
:یرجم
نابراس یرديح ليکو رتکد
راهب
1390
2
هديکچ
ظاحل هب رما نيا و دشاب يم نآ ندوب درخ و يزرواشک يضارا شنکارپ ناريا رد يياتسور هعسوت عناوم زا يکي و تلاآ نيشام و اه هداهن يضعب ندوبن هدافتسا لباق و ديلوت شور اهنآ زا يرايسب يريگراک هب ندوب نکمم ريغ
لضعم نيا هک دنک يم لمع يياتسور هعسوت لباقم رد يعنام ناونع هب و هديدرگ ديلوت ياه هنيزه نتفر لااب بجوم درک لح يياتسور ديلوت ياهينواعت ليکشت اب ناوت يم ار .
يديلوت ياهينواعت ليکشت رب رثوم لماوع يسررب اذل
هعسوت ققحت تهج ه راتشون نيا رد .تسا رادروخرب ييازس هب تيمها زا يياتسور قطانم
د رب قيقحت يلک ف يسر
.تسا اهيروآون راشتنا يقيفلت يوگلا بلاق رد يياتسور ديلوت ياهينواعت رد نازرواشک تيوضع رب رثوم لماوع قيقحت شور يفيصوت عون زا
- يگتسبمه دشاب يم 1
ارب اه هداد يروآدرگ شور قيقحت نيا رد . هب ييوگخساپ ي
شور رد هدافتسا دروم رازبا و )هيلوا ياه هداد(يشياميپ و)هيوناث ياه هداد( يدانسا تروص ود هب ،قيقحت تلااوئس شسرپ ،يشياميپ .تسا هدوب همان
نيمز رادقم صخاش زا يرامآ هعماج ياضعا يدنب هقبط تهج تسا رکذ ناياش
قحت نيا يرامآ هعماج نيا رب هولاع .دش هدافتسا ششوپ تحت ياهاتسور رد نکاس نازرواشک هيلک هدنريگرب رد قي
لاس ناياپ ات لوا هلاس جنپ همانرب عورش نامز زا هک يياتسور ديلوت ياهينواعت هدش ليکشت ليبدرا ناتسارد1385
هعماج نيا دارفا نايم زا هک .دنا وضع ريغ و وضع هورگ ود زا يا هقبط يفداصت يريگ هنومن شور هب رفن 100
.دنديدرگ باختنا قيقحت يرامآ ياه هنومن ناونع هب يواسم تبسن هب اهينواعت تهج رضاح قيقحت رد نيا رب نوزفا
هعلاطم دروم عوضوم هطيح رد رظن بحاص ناراکمه زا دنچ ينت تارظن زا ،هدش هيهت همان شسرپ يياور نييعت يمک يياياپ نييعت يارب نيا رب هولاع .تسا هدش هدافتسا يزرواشک خابنورک يافلآ بيرض زا زين همان شسرپ
مرن و2
رازفا (روکذم يافلآ رادقم قيقحت نيا رد هک .دش هدافتسا، SPSS
/45 79% يم يقلت بولطم هک دش هبساحم ) .دوش
ياهريغتم )يقيفلت يوگلا و هعرزم راتخاس يوگلا ،رشن يوگلا( اهيروآون راشتنا ياهلدم نايم زا هک داد ناشن جياتن قيفلت لدم 90 ي
لک رد .درک نييبت ار يياتسور ديلوت ياهينواعت ليکشت رد رثوم لماوع هب طوبرم سنايراو زا %
لدم يريگ راک هب ليبدرا ناتسا رد هک داد ناشن يرامآ ليلحت .تسا هدوب قفوم اهيروآون شريذپ تهج يقيفلت
يديلک ناگژاو رزم راتخاس لدم ،يياتسور ديلوت ياهينواعت،ديلوت ياهينواعت :
ت لدم ،رشن لدم ،هع يقيفل
هعسوت،
ليبدرا ناتسا،يزرواشک
.
1 .Description- Correlation
2 .Corn Bach alpha
3
هحفص بلاطم تسرهف ناونع
1 .........
قيقحت تايلک :لوا لص ف
2 ............همدقم-1 3 ...................هلاسم ناي ب-2 6 ............قيقحت تلااوئس و تايضرف-3 6 ......... قيقحت فادها-4 7 .................قيقحت ماجنا ترورض-5 7 ...............ييارجاياهکينکت و شهوژپ شور-6
8 هقباس-7
قيقحت ...
...
...
...
...
11 ..................
قيقحت يسانش شور: مود لصف
12 .............همدقم-2-1
12 قيقحت شور-2-2
...
...
...
....
...
12 .......قيقح تايضرف -2-3 12 ..........قيقحت ياهريغتم-2-4 13 ....قيقحت يرامآ هعماج و ليلحت دحاو-5-2 13 ........هنومن مجح نييعت و يريگ هنومن شور -2-6
14 اه هداد يروآدرگ شور -7-2
...
...
..
.
14 يياياپ و يياور يياسانش و همان شسرپ يحارط-8-2
...اهنآ ..
.
15 هداد ليلحتو هيزجت -2-9
...اه ...
.
16 .............
اه هداد ليلحت و هيزجت - موس لصف
17 ...... اه هتفاي فيصوت-1-3
17 ياهيگژيو -1-1-3
يدرف ...
...
...
..
...
17 -1-1-1-3
4
نس ...
...
....
17 ...............تلايصحت-2-1-1-3 18 ......:تنوکس لحم-3-1-1-3 18 ......يزرواشک راک هقباس-4-1-1-3
18 تامدخ زکرم ات هعرزم هلصاف -5-1-1-3
يزرواشک ...
...
...
19 ناسانشراک و نيجورم ياه هيصوت هب تبسن دامتعا نازيم -6-1-1-3 يزرواشک ...
...
19 سانشراک و جورم ياه هيصوت هب لمع -7-1-1-3
يزرواشک ...
...
...
20 ديلوت ياهينواعت( يزرواشک تامدخ زکارم اب سامت نازيم -8-1-1-3 )يياتسور ...
...
20 و يشزومآ ياهتيلاعف رد تکرش-9-1-1-3
ت يجيور ...
...
20 ......يجيورت ياهسلاک -1-9-1-1-3
20 يجيورت و يشزومآ ياهمليف نديد -2-9-1-1-3
...
...
...
21 ديلوت ياهينواعت زا ديدزاب -3-9-1-1-3
ياتسور ...
...
21 زکرم رد( جورم اب تاقلام -4-9-1-1-3
)تامدخ ...
...
22 رد( جورم تاقلام -5-9-1-1-3
)اتسور ...
...
22 ......يطابترا ياهلاناک اب سامت-10-1-1-3 25 ......يداصتقا ياهيگژيو-3-1-2 25 .........دمآرد-3-1-2-1
5
2 .........يلصا لغش-2-2-1-3 26 ......نيمز رادقم-3-2-1-3 26 ...... تشک ريز حطس-4-2-1-3
5
26 تاعطق دادعت -5-2-1-3
نيمز ...
...
27 ..........نيمز تيکلام عون-6-2-1-3
27 هعرزم راک يورين -7-2-1-3
...
...
28 .......يکناب تارابتعا و ماو زا هدافتسا-8-2-1-3 28 ......ديلوت ياه هداهن هب يسرتسد نازيم-9-2-1-3 28 ...اه هداهن زا هدافتسا نازيم-10-2-1-3
28 ياهتيلاعف رد تلاآ نيشام زا هدافتسا نازيم -11-2-1-3
يزرواشک ...
...
29 .............يعامتجا تلزنم-3-1-3
30 اه هتفاي ليلحت -2-3
...
...
30 ...... هتسباو و لقتسم ياهريغتم نايم يگتسبمه-1-2-3
31 يدرف ياهيگژيو -3-2-1-1
...
..
..
31 -1 -3-2-1-1
نس ...
...
32 .........داوس نازيم-2-4-2-1-1
32 راک هقباس -3 -3-2-1-1
يزرواشک ...
.
33 ديلوت ينواعت رتفد اي(يزرواشک تامدخ زکرم ات هعرزم هلصاف -3-2-1-1-4 )يياتسور ...
...
33 ناسانشراک و نيجورم ياه هيصوت هب دامتعا نازيم -3-2-1-1-5 يزرواشک ...
..
34 ناسانشراک و نيجورم ياه هيصوت هب لمع -3-2-1-1-6
يزرواشک ...
...
...
35 )ديلوت ينواعت رتفد اي(يزرواشک تامدخ زکرم هب هعجارم نازيم -3-2-1-1-7 ...
...
6
35 يشزومآ ياهتيلاعف رد تکرش -3-2-1-1-8
يجيورتو ...
...
36 ياهلاناک اب سامت -3-2-1-1-9
يطابترا ...
...
...
36 ......يداصتقا ياهيگژيو-3-2-1-2 37 ......دمآرد-3-2-1-2-1
37 لغش -3-2-1-2-2
يلصا ...
...
...
38 ...... نيمز رادقم-3-2-1-2-3
38 ريز حطس -3-2-1-2-4
تشک ...
...
39 ......... نيمز تاعطقدادعت-3-2-1-2-5 39 ......يزرواشک راکرد هداوناخ لاغتشا نازيم-3-2-1-2-6 40 ......... يکناب تارابتعا و ماو زا هدافتسا نازيم-3-2-1-2-7
41 ديلوت ياه هداهن هب يسرتسد -3-2-1-2-8
...
...
...
...
..
...
41 ......... ديلوت ياه هداهن زا هدافتسا نازيم-3-2-1-2-9
42 ياهراک رد تلاآ نيشامزا هدافتسا نازيم -3-2-1-2-10
يزرواشک ..
..
...
...
...
43 .........يعامتجا تلزنم -3-2-1-3
44 ليلحت و هيزجت -2-2-3
نويسرگر ...
...
...
...
48 وضع ريغ وضع نايوگخساپ فلتخم تايصوصخ نايم توافت دوجو مدع اي و دوجو نييعت -3-2-3 اه ينواعت ...
...
....
...
...
...
...
51 .........
يريگ هجيتن و هصلاخ :مراهچ لصف
52 .........همدقم-4-1
52 ياه هتفاي -4-2
يفيصوت ...
...
...
...
52 هداد يفيصوت ليلحت زا لصاح جياتن -4-2-1
اه ...
7
52 ياهيگژيو -4-2-1-1
يدرف ...
...
...
54 ياهيگژيو -2-1-2-4
يداصتقا ...
...
..
55 اه هداد يطابنتسا ليلحت زا لصاح جياتن-2-2-4
...
...
...
55 ........يدرف ياهيگژيو-1-2-2-4
55 ياهيگژيو -4-2-2-2
يداصتقا ...
...
....
55 .......اهيروآون شريذپ يوگلا-3-2-2-4 57 ......ذخآم و عبانم 60 ......يسيلگنا هديکچ
8
لوادج تسرهف هحفص
(لودج 2-1 :) رد هنومن دادعت و قيقحت يرامآ هعماج يدنب هقبط ره
...هقبط ...
14
(لودج 3-1 .نس بسح رب نايوگخساپ عيزوت : ) ...
...
17
(لودج 3-2 بسح رب نايوگخساپ عيزوت :)
داوس ...
17
(لودج 3-3 عيزوت :) تنوکس لحم بسح رب نايوگخساپ
. ...
18
( لودج 3-4 يزرواشک راک هقباس بسح رب نايوگخساپ عيزوت :) ...:
...
18
لودج 3-5( :) اف بسح رب نايوگخساپ عيزوت تامدخ زکرم ات هعرزم هلص
يزرواشک ...:
....
18
( لودج 3-6 ناسانشراکو نيجورم ياه هيصوت هب تبسن دامتعا بسح رب نايوگخساپ عيزوت :)
يزرواشک 19
(لودج -7
ناسانشراک و نيجورم ياه هيصوت يلمع دربراک نازيم :)3
يزرواشک ...
...
19
(لودج -8
ديلوت ياهينواعت اي يزرواشک تامدخ زکارم اب نايوگخساپ سامت نازيم :)3
يياتسور ...
. 20
( لودج 3-9 و يجيورت ياهسلاک رد تکرش نازيم بسح رب نايوگخساپ عيزوت :)
يشزومآ ...
....
20
( لودج 3-10 عيزوت :) يجيورت و يشزومآ ياهمليف نديد بسح رب نايوگخساپ
...
...
20
(لودج 3-11 يياتسور ديلوت ياهينواعت زا ديزاب بسح رب نايوگخساپ عيزوت :) ...
...
21
(لودج 3-12 اب تاقلام بسح رب نايوگخساپ عيزوت :) 21
9
جورم ...
(لودج 3-13 اتسور رد جورم تاقلام بسح رب نايوگخساپ عيزوت :) ...
22
(لودج 3-14 يطابترا ياهلاناک اب سامت بسح رب نايوگخساپ عيزوت :) ...
...
...
22
(لودج 3-15 فلتخم يطابترا ياهلاناک زا تاعلاطا بسک نازيم بسح رب نايوگخساپ عيزوت :) ...
25 .
( لودج 3-16 دمآرد تيعضو بسحرب نايوگخساپ عيزوت :) ...
...
...
25
( لودج 3-17 تيعضو بسحرب نايوگخساپ عيزوت :)
يلغش ...
...
...
25
( لودج 3-18 نيمز تيعضو بسحرب نايوگخساپ عيزوت :) ...
...
...
...
26
( لودج 3-19 :) ريز حطس بسحرب نايوگخساپ عيزوت
تشک ..
...
...
. 26
( لودج 3-20 يگدنکارپ بسحرب نايوگخساپ عيزوت :)
نيمز ..
...
...
..
27
( لودج 3-21 نايوگخساپ عيزوت :) نيمز تيکلام عون بسحرب
..
...
27
( لودج 3-22 راک رد دارفا تکراشم نازيم بسحرب نايوگخساپ عيزوت :)
يزرواشک ...
27
( لودج 3-23 ،اه هداهن زا يسرتسد تيعضو بسحرب نايوگخساپ عيزوت :) تلاآ نيشام و تارابتعا و ماو
يزرواشک ...
...
28
( لودج 3-24 يعامتجا تلزنم بسحرب نايوگخساپ عيزوت :)
...
29
( لودج 3-25
يعامتجا و يدرف ياهيگژيو رايعم فارحنا و نيگنايم تيعضو :)
نايوگخساپ ...
29
( لودج 3-26 نايوگخساپ يداصتقا ياهيگژيو رايعم فارحنا و نيگنايم تيعضو :) 30 .
3( 27- يياتسور ديلوت ياهينواعت رد نازرواشک تيوضع و نس ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن) 31
3( 28- ياهينواعت رد نازرواشک تيوضع و داوس نازيم ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن)
يياتسورديلوت ...
...
32
3( 29- ديلوت ياهينواعت رد نازرواشک تيوضع و يزرواشک راک هقباس ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن)
يياتسور ...
...
3( 30- رد نازرواشک تيوضع و يزرواشک تامدخ زکرم ات هعرزم هلصاف ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن)
ديلوت ياهينواعت
32
33
10
يياتسور
...
...
3( 31- و يزرواشک ناسانشراک و نيجورم ياه هيصوت هب دامتعا نازيم ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن)
تيوضع يياتسور ديلوت ياهينواعت رد نازرواشک ...
34
3( 32- يزرواشک ناسانشراک و نيجورم ياه هيصوت هب لمع ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن )
ياهينواعت رد نازرواشک تيوضع و ديلوت
يياتسور ...
34
3( 33- تيوضع و يزرواشک تامدخ زکرم هب هعجارم نازيم ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن )
يياتسور ديلوت ياهينواعت رد نازرواشک ...
35
3( 34- نازرواشک تيوضع و يجيورت و يشزومآ ياهتيلاعف رد تکرش ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن )
ديلوت ياهينواعت رد ر
يياتسو ...
...
35
3( 35- رد نازرواشک تيوضع و يطابترا ياهلاناک اب سامت ياهريغتم نيب راوکسا ياک نومزآ جياتن )
يياتسور ديلوت ياهينواعت ...
...
36
3( 36- ديلوت ياهينواعت رد نانآ تيوضع و نازرواشک دمآرد راوکسا ياک نومزآ )
يياتسور ...
37
3( 37- ديلوت ياهينواعت رد نانآ تيوضع و يلصا لغش راوکسا ياک نومزآ )
يياتسور ...
37
3( 38- يياتسور ديلوت ياهينواعت رد دارفا تيوضع و نيمز نازيم ياهريغتمراوکسا ياک نومزآ ) ...
38
3( 39- راوکسا ياک نومزآ ) يياتسور ديلوت ياهينواعت رد دارفا تيوضع و تشک ريز حطس ياهريغتم
38
3( 40- نيب روکسا ياک نومزآ ) ديلوت ياهينواعت رد دارفا تيوضع و نيمز تاعطق دادعت ياهريغتم
يياتسور ...
...
39
3( 41- نازيم ياهريغتم نيب روکسا ياک نومزآ ) رد دارفا تيوضع و يزرواشک راک رد هداوناخ لاغتشا
يياتسور ديلوت ياهينواعت ...
40
3( 42- و ماو زا هدافتسا نازيم ياهريغتم نيب روکسا ياک نومزآ ) رد تيوضع
اهينواعت ...
3( 43- رد تيوضع و ديلوت ياه هداهن هب يسرتسد ياهريغتم نيب روکسا ياک نومزآ )
اهينواعت ...
40 41
3( 44- رد تيوضع و ديلوت ياه هداهن زا هدافتسا نازيم ياهريغتم نيب روکسا ياک نومزآ )
اهينواعت ...
41
3( 45- و يزرواشک ياهراک رد تلاآ نيشام زا هدافتسا نازيم ياهريغتم نيب روکسا ياک نومزآ ) 42
11
اهينواعت رد تيوضع ...
..
3( 46- روکسا ياک نومزآ ) رد دارفا تيوضع و يعامتجا تلزنم ياهريغتم نيب
اهينواعت ...
43
(لودج 3-47 اهنآ تيوضع و دارفا فلتخم ياهيگژيو نايم هطبار دوجو نييعت تهج راوکسا ياک نومزآ جياتن )
ديلوت ياهينواعت رد ...
...
43
( لودج 3-48 هب )يدرف ياهريغتم(رشن يوگلا ياهريغتم دورو اب هريغتم دنچ نويسرگر زا لصاح جياتن :)
هلداعم ...
...
45
( لودج 3-49
راتخاس يوگلا ياهريغتم دورو اب هريغتم دنچ نويسرگر زا لصاح جياتن :)
هلداعم هب )يداصتقا ياهريغتم(هعرزم
...
. 46
( لودج 3-50 )اهريغتم هيلک( يقيفلت يوگلا ياهريغتم دورو اب هريغتم دنچ نويسرگر زا لصاح جياتن :)
هلداعم هب
...
...
...
46
(لودج 3-51 نومزآ جياتن :) ينواعت وضع ريغ و وضع دارفا يعامتجا و يدرف تايصوصخ دروم رد t
يياتسور ديلوت ياه ...
...
49
(لودج 3-52 نومزآ جياتن :) ديلوت ياه ينواعت وضع ريغ و وضع دارفا يداصتقا تايصوصخ دروم رد t
يياتسور ...
...
49
12
- 1 همدقم
تلاکشم زا يکي يگدنز تاناکما رظن زا اهاتسور يگدنام بقع و يياتسور رقف لاح رد ياهروشک رد اهتلود
رد ياهروشک يياتسور يحاون رد ناهج تيعمج زا يمين ابيرقت .دشاب يم نيتلا ياکيرمآ و ايسآ اصوصخم هعسوت نايياتسور نيا رثکا.ددرگ يم نيمات نآ هب هتسباو ياهتيلاعف و يزرواشک زا اهنآ رثکا هک دننک يم يگدنز هعسوت لاح ءوس ،يداوسيب ،رقف تلاکشم اب .دنيوربور ... و يزرواشک نيياپ يياراک ،هيذغت
(International
Cooperatives Alliance, 2007: 246-250) .
شنکارپ ناريا رد يزرواشک هعسوت عناوم زا يکي تسا ينتفگ
اه هداهن يضعب ندوبن هدافتسا لباق و ديلوت شور ظاحل هب رما نيا و دشاب يم نآ ندوب درخ و يزرواشک يضارا ام و ناونع هب و هديدرگ ديلوت ياه هنيزه نتفر لااب بجوم اهنآ زا يرايسب يريگراک هب ندوب نکمم ريغ و تلاآ نيش ديلوت ياهينواعت ليکشت اب ناوت يم ار لضعم نيا هک دنک يم لمع يياتسور و يزرواشک هعسوت لباقم رد يعنام
:ليعامسا، يزابهش(.درک لح يياتسور :1385
-520 )514 ياهتيلاعف ققحت هصرع نيمز هک نآ دوجو اب نينچ مه
لوا لصف
قيقحت تايلک
13
دريگ يم تروص کچوک تاعطق رد اتدمع روشک رد يزرواشک ياه يرادرب هرهب هک اج نآ زا و تسا يزرواشک نيمات ،يبايرازاب ،ديلوت رد ، دنا هدنکارپ روشک طاقن يصقا رد ناوارف دادعت هب و کدنا ياه هيامرس اب نازرواشک و هت و رابتعا و اه هطساو هب ار دوخ جنرتسد ات دنروبجم نانآ. دنتسه يناوارف تلاکشم ياراد ديلوت ياه هداهن هي
زا يريگولج يارب .دنوش يم ررضتم نيب نيا رد اضعب هک دنوش دنم هرهب دوس لقادح زا و هتخورف ناراوخ فلس ار يا هنيمز و هديزرو تردابم يديلوت ياهينواعت ليکشت هب نانآ ،رما نيا ،لاعف تکراشم اب ات دنروآ يم دوجو هب
يلو .دنزاس ققحم ار يياتسور قطانم هعسوت و هتفرگ تسدب ار شيوخ يداصتقا و يعامتجا و يسايس تشونرس ،يدرف ياهيگژيو( نوگانوگ لماوع و طيارش عبات هک تسا يا هلاسم،نازرواشک طسوت ديدج داهن نيا شريذپ وم و .تسا )يعامتجا تلزنم و يداصتقا شريذپ هدننک نييعت لماوع .تسا هدش شومارف نايم نيا رد هک يعوض
،نابراس يرديح( .دشاب يم نازرواشک طسوت نيون ماظن نيا :1385
-261 تفگ ناوت يم طابترا نيا رد )260
لماوع زا يرايسب نتفرگ رظن رد اب اهنت هک مهم رايسب تسا يرما هعماج کي دارفا طسوت يروآون کي شريذپ تقا ،يدرف رشن هنيمز رد يزير همانرب عون ره همزلا نيا ربانب .دنراذگ يم ريثات يو يريگ ميمصت رب يعامتجا و يداص
تسا حضاو .دشاب يم دارفا يريگ ميمصت رب اهنآ ريثات هوحن و قوف لماوع زا يهاگآ ،ديدج هديا کي جيورت و اهينواعت رد تيوضع يارب نازرواشک يريگ ميمصت رب رثوم لماوع تخانش ديدرگ دهاوخ بحوم ،يياتسور ديلوت ي
هب ار نايئاتسور و هدومن مادقا اه ينواعت شرتسگ تهج رد رتزاب يديد اب دنناوتب ناراکردنا تسد و نازير همانرب .دنيامن بيغرت اهنآ رد تيوضع (Shin,2007:25-31)
تسا رکذ ناياش يجيورت ياهيژتارتسا ذاختا
- اهلدم يريگراک هب اب يناسر علاطا رشن و هعرزم راتخاس ،يقيفلت ي
راتخاس لدم تفگ ناوت يم نايم نيارد دنادرگ تيقفوم نيرق اهينواعت هب نتسويپ رد ار نايياتسور ميمصت دناوتيم هعرزم هک يريگ ميمصت يداصتقا لدم کي ساسا رب ،تسا هديدرگ رکذ زين يداصتقا ياهانگنت لدم ناونع تحت هک
ش ،هدش يحارط ناناداصتقا طسوت ياهيريگ ميمصت رد نازرواشک هک ددرگ يم نايب لدم نيا رد .تسا هتفرگ لک
( .دنيامن يداصتقا ياهشنيزگ هب مادقا يتسياب ،ديلوت هنيمز رد دوخ هرمزور Voh,1999:78-85
لدم نينچ مه )
هزيگنا دوجو رب يروآون شريذپ هنيمز رد يداصتقا ياهيلحت رد . دراد هيکت يروآ دوس رب هعرزم راتخاس ياه
لبق ،شريذپ راتفر هک تسا نآ رب ضرف لدم نيا رد نينچ مه .ددرگ يم ديکات اهيروآون شريذپ تهج يداصتقا دوبمک اي نادقف رثا رد يروآون شريذپ و دشاب يم هدش هضرع يروآون هب ندرک لمع يارب يياناوت عبات زيچ ره زا لدم دروم رد نيا رب هولاع .ددرگ يم دودحم يداصتقا عبانم ضرعم رد نتفرگ رارق هک دوش يم ثحب نينچ رشن
دنيآرف رد عيرست ببس قيرط نيا زا و دنک يم هاگآ يروآون شريذپ اب هوقلاب ياهدوس زا ار مدرم يتاعلاطا عبانم و دنوش يم هاگآ باختنا لباق و دوجوم ياهيژولونکت دوجو زا ادتبا دارفا ،رشن لدم ساسا رب .دوش يم شريذپ هيژولونکت سپس ار نارواشک تيلاعف درکلمع و ييآراک و هدرک ييوج هفرص راک يورين و تقو رد هک ار يا
(دنک يم باختنا ،دنهد يم شيازفا Napier, 2000:20
عقاو رد هک هناگ دنچ اي يقيفلت لدم نيا رب نوزفا)
رب هک دنک يم هضرع ار يهاگديد ،دشاب يم هعرزم راتخاس لدم و رشن يتنس ياهلدم زا يديربيه رد نآ ساسا
هکنيا ات ،دنشاب يم رگيدمه لمکم رتشيب هعرزم راتخاس لدم و رشن لدم ياهريغتم ،يروآون کي شريذپ حيرشت
14
. دنشاب هتشاد يتباقر تلاح (karimi,Nowak,2003:100-105)
تفگ ناوت يم تياهن رد اب رضاح هلاقم رد
ا هدش يروآ عمج تاعلاطا نينچ مه و قيقحت يرظن ينابم هب تيانع رد رثوم ياهريغتم نييعت و همان شسرپ قيرط ز
نم فلتخم يرامآ ياهنومزآ زا هدافتسا اب اهريغتم ليلحت و هيزجت هب يديلوت ياهينواعت رد نازرواشک تيوضع نومزآ و هناگدنچ نويسرگر ،ريوکسا ياک هلمج .تسا هدش هتخادرپt
- 2 نايب :هلاسم
رد ام روشک زا يدايز تيعمج رضاح لاح رد و دنک يم يگدنز اهاتسور
رد يمهم شقن يزرواشک هک يياجنآ زا
تصرف و هتشاد يلم و يلحم حطس رد تينما داجيا يم مهارف دمآرد و لاغتشا يارب ار يياه
ناونع هب زين و دنک
يم بوسحم ناريا ياهاتسور رد يلصا لغش هرهب ءاقترا هب هجوت .دوش
رد و حطس دحاو رد هدزاب نازيم و يرو
تياهن نيد،يردنکسا( .تسا رادروخرب يمهم تيمها زا يلم هعسوت نتخاس ققحم تهج يياتسور هعسوت
:هانپ )1382 هيور يب دشر ببس هب يعامتجا و يداصتقا تلاکشم هعسوت لاح رد ياهروشک رد رگيد ترابع هب
سانم ياه لحار ذاختا عماوج نيا هفيظو نيرت يروف و تسا هتفاي شيازفا يياذغ مک و تيعمج و ديدهت يارب ب
يارب هک تشادرب ناوت يم يتقو طقف ار يناهج تبيصم نيا .دشاب يم يناهج يطحق و يگنسرگ رطخ ندرک يثنخ همه و يدج تامادقا ،هعسوت لاح رد ياهروشک رد هژيو هب ،يزرواشک تاديلوت مجح ندرب لااب و يهدزاب شيازفا يلوت ياهينواعت داجيا ،نيا ربانب .ديآ لمع هب هبناج همانرب رد و تسا مهم رايسب هعسوت لاح رد ياهروشک يارب د
،نابراس يرديح(.دشاب هتشاد تيولوا دياب يعامتجا و يداصتقا يزير :1382
)34 دشر شيازفا نيا رب هولاع .
يزرواشک شخب نيب نيا رد تسا هتخاس هجاوم يدج ياهيراوشد اب ار ناريا ،يديلوت عبانم هدزاب شهاک و تيعمج شم اب زين ... و يزرواشک تاودا و اه هداهن زا رثوم هدافتسا مدع ،يلاسکشخ ،يضارا يگدنکارپ نوچ مه يتلاک
هک دنراد داقتعا نارظنبحاص رتشيب .دنک هلباقم اهنآ اب يدج روط هب دياب يزرواشک شخب تيريدم هک تسا هجاوم يارب بسانم ياهراکهار زا يکي ، يديلوت ياهدحاو رد نازرواشک ندرک لکشتم يزرواشک تاديلوت حطس شيازفا
يرديح(.دشاب يم يياتسور هعسوت هب لين ياتسار رد يساسا يماگ ،نيا ققحت هک .تساضعا يگدنز طيارش دوبهب و
،نابراس :1388
تفرشيپ دوجو اب ناريا يزرواشک شخب نيا رب نوزفا .)140 هبرجت هتشذگ ههد کي يط هک يياه
ک يياذغ للاقتسا نيمات يارب تسا هدرک نورد تسايس هب جايتحا روش
يارب بسانم هنيمز ندوبن مهارف .دراد يرگن
نف هدرتسگ و ربراک هرهب ،يزرواشک يضارا ندوب درخ ليلد هب يروآ
مک ياهيرادرب ديوم ،نيدلوم يگدوسرف و هدزاب
هرهب ماظن ،يزرواشک يضرا ماظن رد يرگنزاب ترورض هرهب يناسنا يورين راتخاس و يرادرب
م و رادرب صصخت
يم ماظن رد يرگنزاب اذل .دشاب هرهب ياه
،يزرواشک يضرا نيناوق ماجسنا و نيون مظن دنمزاين زين يزرواشک يرادرب
دشاب يم يياتسور ديلوت ياهينواعت ليکشت اب
،يوضر(
:1385 -15 .)12 رب نارگشهوژپ زا يرايسب طابترا نيا رد
روشک يياذغ تينما نتخاس ققحم تهج دنتسه داقتعا نيا نامه هک يزرواشک رد يساسا لئاسم زا يکي هب دياب
زراب هنومن ناوتيم ار يياتسور ديلوت ياهينواعت نينچ مه دوش هجوت تسا يزرواشک رد يرادرب هرهب ماظن هلاسم رد يهورگ راک ترورض و زاين .دنا هدمآدوجوب نازرواشک يساسا ياهزاين عفر يارب هک تسناد ياه لکشت ناوت يم ار يزرواشک (.تسناد يزرواشک ياه لکشت داجيا لماوع نيرتمهم زا يکي ناونع هب
Krishnaraj,
15
2006:121-128 رگيد ترابع هب )
هرهب يدايز دادعت دوجو ،ناريا يزرواشک شخب هب طوبرم تلاکشم رگيد زا
لاس يزرواشک يمومع يرامشرس جياتن ساسا رب .دشاب يم شخب نيا رد رادرب ناريا رد ،1385
3570215
خ دودح هدش داي ياهراوناخ دادعت هک دنا هتفرگ رارق يياسانش دروم رادرب هرهب راونا 3599893
يرادرب هرهب دحاو
نازيم ،داوس حطس ،گنهرف اب( نارادرب هرهب زا يهبانتعم دادعت تسا حضاو )ناريا رامآ زکرم( دنراد رايتخا رد ار يدمه اب توافتم يرادرب هرهب ياه هويش و ينف ياهيهاگآ هسياقم رد ،جيورت شخب رد يناديم يورين مک نازيم و )رگ
. تسا هتخاس هجاوم لکشم اب ار يزرواشک و يجيورت و ينف تامدخ هئارا راک ،روکذم رادرب هرهب دايز دادعت اب مه
نينچ فرطرب يعارز يضارا يکچوک و يگدنکارپ لکشم اهنت هن يياتسور ديلوت ياهينواعت ليکشت اب تسا يهيدب
دوشيم ياج هب جيورت ناسانشراک هک ارچ .دوش يم ليهست زين نازرواشک هب يجيورت تامدخ هئارا رگيد يوس زا و اب و دوب دهاوخ طابترا رد ينواعت تکرش لماع ريدم سانشراک اب نازرواشک زا يدايز دادعت اب ندش باسح فرط
واشک نانيمطا دروم مه و تسا هقطنم هب انشآ مه هک لماع ريدم تدعاسم ياهيروآون هعاشا هب مادقا دشاب يم نازر
،اه تعنص و تشک ،يعارز يماهس ياهتکرش ليکشت يضرا تاحلاصا زا سپ .دومن دهاوخ يجيورت ياهتيلاعف ندش هراپ دنچ زا يشان تلاکشم لح و يزرواشک تاديلوت نازيم ندرب لااب فده اب ديلوت ينواعت ياهتکرش ندرک هچراپکي قيرط زا يعارز ياهنيمز
،ايکزا( تفرگ رارق هجوت دروم يضارا :1381
ليلاد هب اهدحاو نيا )234
لياوا رد.دنا هداتفا رود هب دوخ هيلوا فادها زا اي و هديدرگ لحنم ارثکا و هدوبن رادروخرب مزلا يياراک زا نوگانوگ ههد کلام ظفح اب هچراپکي تشک و حطس دحاو رد درکلمع نازيم ندرب لااب روظنم هب تلود 1350
يدرف تي
کاخ و بآ عبانم زا رت حيحص هچ ره هدافتسا و يعارز ياه همانرب دربشيپ و دوخ هب قلعتم تاعطق يور رب ناناقهد تلاآ نيشام زا هدافتسا دنيارف ات ديدرگ داجيا يياتسور ديلوت ياهينواعت ،ناعراز دمآرد شيازفا هرخلااب و دوجوم رد شيازفا ،يرايبآ نامدنار شيازفا ،يزرواشک و رتعيرس لامعا ناکما و تشک ريز حطس شيازفا ،نازرواشک دمآ
.ددرگ ليهست يياتسور قطانم رد يزرواشک ياهتسايس رليش رواب هب دنيآرف رد يمهم شقن دنناوت يم نويسازيناکم ياه لکشت ليبق زا يزرواشک ياهينواعت و اهلکشت 3
نيا هک يلماوع و اه هزاس هک ددرگ يم نيمضت ينامز اه لکشت نيا تيقفوم .دنشاب هتشاد يزرواشک هعسوت (دنوش يياسانش دنهديم رارق ريثات تحت ار تيقفوم Shiller,2008 :10-12
ا رب نوزفا .) دقتعم يناهج گناب ني
تلاوصحم هدننک ديلوت هک تسناد يزاس يصوصخ ناماگشيپ ناونع هب دياب ار يياتسور ديلوت ياهينواعت هک تسا .دشاب يم هزات ياهرازاب و ديدج و دنک يم اديپ قنور يزرواشک شخب رد يراذگ هيامرس اهينواعت نيا طسوت
ديدرگ دهاوخ تيوقت و تياده يزرواشک هعسوت 80(
78- World Bank,2003: هعسوت يملع نوتم نينچ مه .)
تاطابترا تيوقت ،يياز لاغتشا ،دمآرد شيازفا تهج بسانم لح هار ناونع هب يياتسور ينواعت دهد يم ناشن و نايياتسور يلام و ينف ياهزاين نيمات ،يورابدوخ هيحور شرورپ ،يياتسور مدرم يگدنز تيفيک دوبهب ،يناسنا رف و ديرخ ليهست (.دشاب يم اهنآ تلاوصحم شو
30 - Barton, 2004:20 نوسدراچير نيا رب هولاع .)
نيا رب 4
3 .Shiller .4
Richardson
16
هيامرس رد ييوج هفرص ،يزرواشک تلاوصحم يباي رازاب دننام يروما رد يياتسور ديلوت ياهينواعت تسا هديقع تازيهجت و يزرواشک ياهنيشام زا کرتشم هدافتسا ،يزرواشک يضارا ندش هچراپکي ،اضعا طسوت يزير همانرب و
.دنا هدوب قفوم نايياتسور تکراشم تهج )
320 - Richardson, 2008: 311 نيد و نمکاد نينچمه .(
ار 5
و اه شور دربراک و يضارا يزاس هچراپکي ،هيامرس و راک لکشت ظاحل زا ديلوت ياهينواعت تسا نيا رب هديقع ( .دننک يم لمع قفوم ديدج نونف Dackman, Deane, 2004:23
) فورپ و دنس تسا ينتفگ.
ظفح دنتفايرد 6
هب دارفا تمرح تياعر ،نيمز رادقم اب هطبار رد ماهس شزرا دوجو مدع ،نيمز هب اهنآ يمرگلد و نايياتسور تيکلام يايازم زا اهراک رد نازرواشک يعاسم کارتشا و يگنهامه ،اضعا همه يارب زايتما دوجو و يار کي رفن ره تروص ت ياهينواعت ليکشت (دشاب يم يياتسور ديلو
11 - Sand or Proof ,2008: 9 رلترگ رواب هب فصولا عم . )
7
يافيا ،کيژتارتسا تلاوصحم تمس هب ديلوت تياده :زا دنترابع هک دشاب يم ايازم يرس کي لماش ديلوت ياهينواعت تلاوصحم هيهت اب جراخ هب يگتسباو شهاک ،يزرواشک تلاوصحم ياضاقت اب بسانم هضرع رد شقن ،يزرواشک
و يزرواشک ناسانشراک هبرجت و صصخت شيازفا ،هعرزم حطس رد يزرواشک قيقحت لاامتحا و يجيورت روما ماجنا حلاصا روذب و مس ،دوک ،اه نيشام ليبق زا تاناکما عيزوت ليهست . دنيامن يم راک اهدحاو نيارد هک يرورپماد يراکيب مايا و تعاس رد يزرواشک ريغ روما ماجنا ،هدش نازرواشک صصخت ناشيا رواب هب نينچ مه .نازرواشک
( .دنا هدوبن وضع اهدحاو نيا رد هک تسا ينازرواشک زا رتشيب بتارم هب ديلوت ينواعت ياهتکرش رد وضع :5-6
Gertler, 2009 .)
اب يياتسور قطانم هعسوت رد يراکنا لباق ريغ شقن يديلوت ياهينواعت هک يياج نآ زا تسا ينتفگ يم يز
ک اب دن
ذل .تسين رودقم اهنآ يريگ لکش رب رثوم لماوع تخانش و هعلاطم نودب اه لکشت نيا شرتسگ فصو نيا رد ا
ا ني
ا يقيفلت يوگلا بلاق رد يديلوت ياهينواعت ليکشت رب رثوم لماوع يياسانش اب دوش يم شلات قيقحت راشتن
اهيروآون
هينواعت ياضعا هاگديد زا هدافتسا اب ليبدرا ناتسا رد د رثوم و يساسا يماگ ،يياتسور يديلوت يا
تهج ر هعسوت
يفيصوت هويش هب هک تسا نآ لابند هب قيقحت نيا نينچ مه .دوش هتشادرب ناتسا يياتسور قطانم -
اوع ،يگتسبمه م
ل
ياهراکهار و ديامن ليلحت و هيزجت و يياسانش ار ليبدرا ناتسا يديلوت ياهينواعت ليکشت رب رثوم ار ي
ج ليهست ته
رف ه .دهد هئارا يياتسور قطانم هعسوت نآ بقاعتم و يديلوت ياهينواعت رد نازرواشک تيوضع دنيآ ينچ م
ن رد
ور رد نکاس نايياتسور زا يا هدع هک دوش يم ثعاب يلماوع هچ هک تسا نيا يلصا هلاسم رضاح قيقحت اهاتس
ي
د هدع و دنريذپب ار ينواعت رد تيوضع ،ديلوت ينواعت تکرش کي ششوپ تحت ددوخ نآ رد تيوضع زا رگي
يرا
داهن نيا شرتسگ و يزادنا هار رد ليهست تهج رد هلاسم نيا يارب يخساپ نتفاي تسا حضاو. دنيامن د
ياس ر طاقن ر
.دوب دهاوخ ديفم روشک
:قيقحت تلااوئس اي و تايضرف 3
: زا دنترابع ميتسه وربور نآ اب قيقحت نيا رد هک يتلااوئس
5 .Cote, Fulton
6 .Sand, Proof
7 .Gertler
17
-1 ياهيگژيو نايم ايآ
؟دراد دوجو يراد ينعم هطبار ديلوت ياهينواعت رد نانآ تيوضع و نازرواشک يدرف
-2 يراد ينعم هطبار ،ديلوت ياهينواعت رد نانآ تيوضع و نازرواشک يداصتقا ياهيگژيو نيب ايآ دوجو
؟دراد
-3 دوجو يراد ينعم هطبار ،ديلوت ياهينواعت رد نانآ تيوضع و نازرواشک يعامتجا ياهيگژيو نايم ايآ
؟دراد -4
؟دراد دوجو يراد ينعم هطبار ،ديلوت ياهينواعت وضع ريغ و وضع نازرواشک يدرف ياهيگژيو نايم ايآ -5
؟دراد دوجو يراد ينعم هطبار ،ديلوت ياهينواعت وضع ريغ و وضع نازرواشک يعامتجا ياهيگژيو نايم ايآ -6 ر ،ديلوت ياهينواعت وضع ريغ و وضع نازرواشک يداصتقا ياهيگژيو نايم ايآ
؟دراد دوجو يراد ينعم هطبا
ـ 4 قيقحت فادها :
يلک فده)فلا
- بلاق رد يياتسور ديلوت ياه ينواعت رد ليبدرا ناتسا نازرواشک تيوضع مدع و تيوضع رب رثوم لماوع نييعت
اهيروآون راشتنا يقيفلت يوگلا يصاصتخا فادها )ب
- هعلاطم دروم يرامآ تيعمج ياهيگژيو تخانش
- و يسررب يياتسور ديلوت ياه ينواعت اصوصخم ،فلتخم يرادرب هرهب ماظن تخانش
- يياتسور ديلوت ياهينواعت رد اهنآ تيوضع رب نازرواشک يداصتقا ياهيگژيو ريثات نازيم نييعت
- يياتسور ديلوت ياهينواعت رد نانآ تيوضع رب نازرواشک يدرف ياهيگژيو ريثات نازيم نييعت
- ژيو ريثات نازيم نييعت يياتسور ديلوت ياهينواعت رد نانآ تيوضع رب نازرواشک يعامتجا ياهيگ
ماجنا ترورض ـ 5 قيقحت
:
ار يزرواشک ياه هدروآرف هب زاين ام تکلمم حطس رد فرصم حطس شيازفا و تيعمج هدنيآزف دشر تسا حضاو دننام يملاقا تادراو يارب ييلااب اتبسن تارابتعا هلاس ره .ديامن يم نوزفا زور صاصتخا ... و مدنگ ،جنرب ،تشوگ
تلاوصحم تشک ريز حطس هعسوت هب جايتحا ،داوم تادراو شهاک و هعماج يياذغ ياهزاين هب ييوگخساپ .دباي يم باجيا ار دوجوم يزرواشک متسيس رد يساسا لوحت کي داجيا هصلاخ و حطس دحاو رد ديلوت شيازفا ،يزرواشک يا رب ناققحم طابترا نيارد .ديامن يم رد يساسا لئاسم زا يکي هب دياب لوحت نيا داجيا يارب هک دنتسه هديقع ن
دوش هجوت تسا يزرواشک رد يديلوت ياهينواعت ليکشت و يرادرب هرهب ماظن هلاسم نامه هک يزرواشک
.
- 6
:ييارجا ياهکينکت و شهوژپ شور
18
شسرپ قيرط زا تاعلاطا يروآدرگ يارب تسا يهيدب رد نکاس نازرواشک هب همان
ليبدرا ناتسا يياتسور قطانم
ششوپ تحت ياهاتسور رد نکاس نازرواشک هيلک هدنريگرب رد قيقحت نيا يرامآ هعماج نيا ربانب .دش هعجارم لاس ناياپ ات لوا هلاس جنپ همانرب عورش نامز زا هک يياتسور ديلوت ياهينواعت هدش ليکشت ليبدرا ناتسارد1385
. دنا يروآدرگ شور قيقحت نيا رد ياه هداد( يدانسا تروص ود هب ،قيقحت تلااوئس هب ييوگخساپ يارب اه هداد
شسرپ ،يشياميپ شور رد هدافتسا دروم رازبا و)هيلوا ياه هداد(يشياميپ و)هيوناث اب ،روظنم نيدب .تسا هدوب همان
نينچ مه .ديدرگ همان شسرپ هيهت هب مادقا قيقحت تلااوئس هب هجوت سررب زا سپ قيقحت نيارد
طوبرم تاعلاطا ي
دادعت هک ديدرگ صخشم ،ليبدرا ناتسا يياتسور ديلوت ياهينواعت هب رظن دروم طيارش دجاو ديلوت ينواعت تکرش9
رد هک اهينواعت نيا .دنشاب يم قيقحت يرامآ هعماج ياراد ،دندوب هدنکارپ ،ليبدرا ناتسا ناتسرهش 9
رفن 1009
يدنب هقبط تهج تسا رکذ ناياش.دندوب وضع نيدب .دش هدافتسا نيمز رادقم صخاش زا يرامآ هعماج ياضعا
رادقم هب نيمز ياراد دارفا بيترت ياراد دارفا ،هقبط کي رد رتمک و راتکه 6
ات7 و هقبط کي رد نيمز راتکه 12
زا رتشيب هک يدارفا زا نيا رب هولاع .دندش هداد هقبط کي رد زين دنتشاد نيمز راتکه 13
عت ياضعا رفن1009 اهينوا
،)راتکه شش ريز( لوا هقبط رد رفن 225 ( مود هقبط رد رفن 442
12-7 و )راتکه يلااب( موس هقبط رد 342
13
نينچ مه .دنتشاد رارق )راتکه باختنا
زا :قيقحت يرامآ ياه هنومن ناونع هب يرامآ هعماج ياضعا زا دصرد 5
بيت رت هب موس ات لوا تاقبط ،11
،22 ص هب هنومن هب رفن17 هک تسا رکذ ناياش .دنديدرگ باختنا يفداصت ترو
،ديلوت ينواعت ره ياضعا دادعت هب هجوت اب هک دنديدرگ باختنا يتروص هب زين ديلوت ينواعت زا کي ره رد دادعت نيا تبسن هک يدارفا دروم رد يريگ هنومن و يدنب هقبط هويش نيا .ديدرگ تياعر زين ديلوت ينواعت ره رد دصرد 5
واعت وضع زين وضع ريغ دارفا زا و هديدرگ ماجنا تروص نيمه هب زين دندوبن اه ين
نانآ اب و هديدرگ باختنا رفن50
هب ييوگخساپ يارب اه هداد يروآدرگ شور قيقحت نيا رد دش هتفگ لااب رد هکنانچ مه .دش ماجنا هبحاصم داد( يشياميپ و )هيوناث ياه هداد( يدانسا تروص ود هب ،قيقحت تلااوئس رد هدافتسا دروم رازبا و )هيلوا ياه ه
شسرپ ،يشياميپ شور زا ،هدش هيهت همان شسرپ يياور نييعت تهج رضاح قيقحت رد نيا رب نوزفا .تسا هدوب همان
زا دنچ ينت و ناسانشراک زا يدادعت ،هعلاطم دروم عوضوم هطيح رد رظن بحاص ناراکمه زا دنچ ينت تارظن همانرب و ايفارغج نايوجشناد يمک يياياپ نييعت يارب نينچمه .تسا هدش هدافتسا يزرواشک جيورت و يياتسور يزير
رازفا مرن و خابنورک يافلآ بيرض زا زين همان شسرپ يافلآ رادقم قيقحت نيا رد نيا رب هولاع .دش هدافتسا، SPSS
روکذم /45 يم يقلت بولطم هک دش هبساحم %79 ح قيقحت ياهريغتم نيا رب نوزفا .دوش
ريغتم لماش هک رضا
هدنريگربرد لقتسم ريغتم هک دندوب هتسباو و لقتسم ،يطابترا ياهلاناک اب سامت ،داوس ،نس (يدرف ياهيگژيو
ياهيگژيو )يزرواشک راک رد هداوناخ تکراشم نازيم ،يعامتجا تلزنم ،يجيورت و يشزومآ ياهتيلاعفرد تکرش نيمز تاعطق دادعت ،تشک ريز حطس ،دمآرد(يداصتقا ،تارابتعا و ماو زا هدافتسا ،ديلوت ياه هداهن هب يسرتسد ،
هداهن زا هدافتسا نازيم ،يزرواشک ياهراک رد تلاآ نيشام زا هدافتسا نازيم ،يلصا لغش ،يعارز نيمز تيکلام عون يم )يزرواشک ياه .دشاب
ناتسا يديلوت ينواعت رد نازرواشک تيوضع مدع و تيوضع قيقحت نيا هتسباو ريغتم
ا يم ليبدر . دشاب
19
- 7 :قيقحت هقباس
8يرگ لزنارک و ،نس هک دنديسر هجيتن نيا هب يزرواشک ياهينواعت رد اضعا تکراشم نوماريپ دوخ قيقحت رد 9
اب يراد ينعم هطبار يهورگ هناسر هب يسرتسد و ،يعامتجا تکراشم ،دمآرد ،هعرزم هزادنا ،تلايصحت حطس آون رتشيب تسا يزرواشک اهنآ يلصا لغش هک ينازرواشک نينچ مه و هتشاد اهيژولونکت شريذپ دنا هتفريذپ ار اهيرو
(. دنا هديزرو تردابم يديلوت ياهينواعت ليکشت هب و GraymKraenzle,2010: 253-259
نيا رب هولاع .)
ميترپ نوماريپ يقيقحت رد 10
« رقف و يديلوت ياهينواعت »
ديسر هجيتن نيا هب يديلوت ياهينواعت ليکشت رب رثوم لماوع
جيورت و يشزومآ ياهتيلاعف رد تکرش نيب هک زا هدافتسا و يديلوت ياه هداهن هب يسرتسد ،تلايصحت نازيم ،ي
نازيم و دمآرد نازيم نيب و راد ينعم و ميقتسم طابترا يديلوت ياهينواعت يريگ لکش اب يزرواشک تلااآ نيشام .درادن دوجو يراد ينعم هطبار تارابتعا و ماو زا هدافتسا )
79 - Prettym2005:67 ارسيم نيا رب نوزفا .(
رد 11
نوماريپ يقيقحت
« يياتسور ياهينواعت ليکشت رد رثوم لماوع »
طابترا لياسو زا هدافتسا هک ديسر هجيتن نيا هب
زا دوش يم بوسحم نايياتسور يتاعلاطا عبانم هلمج زا هک ،نآ دننام و تاعوبطم ،نويزيولت ،ويدار هلمج زا يعمج ينواعت ليکشت تابجوم اهنآ يمومع اهيهاگآ حطس ءاقترا قيرط يم مهارف ار يديلوت ياه
(دروآ 150 - Misra,2010:143 يلوکوا نينچ مه .)
نوماريپ يقيقحت رد 12
« اب اتسور داصتقا رد رييغت ترورض
يديلوت ياهينواعت ليکشت »
ريز نيمز رادقم ، ،تارابتعا و ماو زا هدافتسا نازيم ،دمآرد نازيم هک ديسر هجيتن نيا هب
تلاآ نيشام زا هدافتسا نازيم ،تشک رثوم لماوع زا يجيورت تايرشن هب يسرتسد و ور رد ور تاطابترا ،يرزواشک
دور يم رامش هب يياتسور يديلوت ياهينواعت ليکشت رد )
180 - Okoli,2008:175 نوسمايليو نيا رب هولاع . (
رد13
يقيقحت نوماريپ
« يياتسور ياهينواعت و يروآون ،شريذپ »
ف ياهيهاگآ ندوب لااب هکديسر هجيتن نيا هب و سامت ،ين
يشزومآ زکارم هلمج زا اهيروآون راشتنا هدمع زکارم اب نازرواشک ميقتسم طابترا ،هلجم ،نويزيولت ،يجيورت -
بوسحم يديلوت ياهينواعت ليکشت رد رثوم لماوع زا يياتسور هعسوت راکردنا تسد يتلود تاردا و اهداهن ،ويدار دوش يم )
280 - Williamson, 2009: 273 رب نوزفا .(
نسناه نيا نوماريپ يقيقحت رد شناراکمه و14
« شقن
يياتسور ياهينواعت ياضعا ءاقبا رد دامتعا »
و نيجورم ياه هيصوت هب دامتعا نيب هک دنديسر هجيتن نيا هب
ياهينواعت يريگ لکش اب يطابترا ياهلاناک اب سامت ،رگيدمه هب اضعا لباتقم دامتعا ،يزرواشک ناسانشراک م طابترا يياتسور ميقتسم طابترا يديلوت ياه هداهن زا هدافتسا و تشک ريز نيمز رادقم نيب يلو راد ينعم و ميقتس
( .درادن دوجو يراد ينعم و 220
- Hansen et al,2009:210 .)
رکراب نينچ مه نوماريپ دوخ تاعلاطم رد 15
يجيورت تامادقا و تايلمع هکديسر هجيتن نيا هب يزرواشک هعسوت رد يياتسور ياهينواعت شقن -
،يناسر علاطا
ريز نيمز رادقم ،تامدخ زکرم اب سامت ،يزاس هاگآ رب ينتبم شزومآ ،ناسانشراک و نيجورم ياه هيصوت هب دامتعا
8 .Gray
9 . Kraenzle
10 .pretty
11 .Misra
12 .Okoli
13 .Williamson
14 .Hansen
15 .Barker
20
وم لماوع زا نيمز تاعطق دادعت و تشک تسا هدوب يديلوت ياهينواعت ليکشت رد رث
( Barker,2010:118-
)128 رلوم نيا رب نوزفا. هب يسرتسد ،هسردم ،هداوناخ عاضوا ياهريغتم هکديسر هجيتن نيا هب دوخ ياه هتفاي رد16
هاگياپ ياه هصخاش ،يشزومآ ياهداهن ،ينواعت اب طبترم تلاجم تاعلاطم نازيم ،يعمج طابترا ياه هناسر تجا نازيم هلمج زا يصخش ياهريغتم يخرب و )يلصا لغش عون ،دمآرد نازيم ،ينوکسم هقطنم (يداصتقا ،يعام ليکشت هب نايياتسور شيارگ نازيم رب راذگ ريثات ياهريغتم هلمج زا )هعلاطم گنهرف( ندرک هعلاطم هب يلک هقلاع
(تسا هدوب يديلوت ياينواعت 9
- Muller,2009:1 نوسلين نيا رب هولاع )
ناونع اب يقيقحت رد17
« رثوم لماوع يسررب
يپويتا رد يياتسور ياهينواعت يريگ لکش رد »
يضارا تعسو و يعارز يضارا تاعطق دادعت ديسر هجيتن نيا هب
حطس ،يزرواشک صلاخان دمآرد رادقم يلو درادن يياتسور ياهينواعت يريگ لکش رد يريثات هنوگ چيه يزرواشک هداهن هب يسرتسد و ميد يضارا .دراد ريثات يديلوت ياهينواعت يريگ لکش رد يرابتعا تلايهست و اه
(Nilson,
) 58 - 65 , نامتروا افاضم .2005 نوماريپ لائوزنو روشک يياتسور قطانم رد هک يقيقحت رد18
« ياهينواعت شقن
يياتسور قطانم هعسوت رد يديلوت »
يلوت ياه هداهن هب يسرتسد نيب هک ديسر هجيتن نيا هب داد ماجنا اب سامت ،يد
و ميقتسم هطبار يياتسور قطانم رد يديلوت ياهينواعت ليکشت اب تشک ريز نيمز تاعطق دادعت و يطابترا ياهلاناک (.دراد دوجو يراد ينعم طابترا تارابتعا و ماو هب يسرتسد و دمآرد نازيم نيب يلو راد ينعم Ortman,
459 - 2009:456 .)
ت هدش ماجنا تاعلاطم جياتن نينچ مه نوتلوف طسو
19
رب تيکلام ،داوس ،نس هک داد ناشن
رثوم لماوع زا يطابترا ياهلاناک اب سامت و ماو تفايرد ،دمآرد ،تشک ريز حطس ،هعرزم هزادنا ،راک هقباس ،نيمز .تسا يياتسور قطانم رد يديلوت ياهينواعت يريگ لگش رب )
245 - Fulton, 2006:243 نامجيب (
20
قيقحت رد
نوماريپ دوخ
« اف اهينواعت رد يمدرم ياهروتک »
يسرتسد ،لغش عون ،راوناخ يداصتقا تيعضو هک ديسر هجيتن نيا هب
بقاعتم و اهيروآون شريذپ رد رثوم لماوع زا يجيورت ياه شزومآ زا يرادروخرب و تفرشيپ هزيگنا ،اه هداهن هب .تسا يياتسور قطانمرد يديلوت ياهينواعت ليکشت نآ )
298 - Bijman,2002:275 رد (
تروب تياهن رد 21
نوماريپ دوخ قيقحت «
اهينواعت رد يزاسدامتعا ياهراکوزاس »
شريذپ هک دنا هتفرگ هجيتن و هداد ماجنا يا هعلاطم
عبانم زا هدافتسا ،يعامتجا تکراشم ،راوناخ هزادنا ،نس اب نازرواشک طسوت اهينواعت ليکشت نآ لابند هب و اهيروآون نآ جيورت ياه سامت و يطابترا .دراد هطبار نا
(Burt,2008:208-218) يياتسور ديلوت ينواعت ياهتکرش دروم رد
.دشاب يم ليذ دراوم زا يکاح تسا هتفرگ تروص هدنراگن طسوت يا هعلاطم رهش نيگشم ناتسرهش رد و ديرخ و نايياتسور يلام و ينف ياهزاين نيمات ، دمآرد شيازفا تهج بسانم لح هار ناونع هب يياتسور ينواعت ،يياتسور تارابتعا شيازفا ياه هنيمز رد اهاتسور رب ار ينواعت تارثا هدنراگن .دشاب يم اهنآ تلاوصحم شورف داهنشيپ تسا هداد رارق نايياتسور دمآرد و ديلوت حطس شيازفا و اهتکرش نيا تاناکما زا نانيشن شوخ هدافتسا
16 .Muller
17.Nillson
18 .Ortman
19 .Fulton
20 .Bijman
21 .Burt