ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻣد ﺮﯿﺛﺎﺗ رﻮﭙﮐ و ﺎﮑﻠﯿﮐ يﺎﻫ
زﺪﻤﺘﻌﻣ ﯽﻠﻋ نﺎﮔدا
1
،*
يﺮﺻﺎﻧرﻮﭘ ﻪﻨﯿﮑﺳ ،2
هﺰﻤﺣ ﻢﻨﺒﺷ ،3
يﺮﻗﺎﺑ ﻪﺜﯾﺪﺣ ﯽﺿر بﺮﻋﺮﯿﻣ ﺪﯿﻌﺳ،4
5
1 ،يرﺎﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد – ناﺮﯾا ،نارﺪﻧزﺎﻣ
.
2 ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد – ﺪﻧزﺎﻣ ،ﺮﻬﺸﻤﺋﺎﻗ ،ﻦﺠﺗ ﯽﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﻪﺴﺳﻮﻣ
ناﺮﯾا ،نار .
3 ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا – ناﺮﯾا ،نارﺪﻧزﺎﻣ ،ﺮﻬﺸﻤﺋﺎﻗ ،ﻦﺠﺗ ﯽﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﻪﺴﺳﻮﻣ
.
4 - ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﺪﺷرا
ناﺮﯾا ،يرﺎﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،يرﺎﺳ ﺪﺣاو .
5 - ﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،يﺮﺘﮐد ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد
،يرﺎﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ م ناﺮﯾا ،نارﺪﻧزﺎﻣ
.
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 12 / 05 / 99
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 18 / 01 / 1400
تﺎﻤﻠﮐ ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
،ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
،
،ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ
،رﻮﭙﮐ
ﺎﮑﻠﯿﮐ .
DOI: 10.29252/fsct.18.06.10
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]
ﺪﯿﻟﻮﺗ ردﻮﭘ ﯽﻫﺎﻣ ﺐﺒﺳ ﺶﯾاﺰﻓا يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﻦﯾا
ﻊﺒﻨﻣ ﺪﻨﻤﺷزرا
،ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯽﺳﺮﺘﺳد نﺎﺳآ ﺮﺗ و ﺶﯾاﺰﻓا عﻮﻨﺗ
ﺬﻏ ﯽﯾا ﯽﻣ دﻮﺷ . ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻣد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ رﻮﭙﮐ و ﺎﮑﻠﯿﮐ .
يﺎﻫﺎﻣد زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ 45
، 55 ، 65 و 75 داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻫﺎﻣ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ياﺮﺑ .
ﯿﺌﺗوﺮﭘ ،ﯽﺑﺮﭼ ،ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﻦ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ياﺮﺑ راﺮﻓ ﻞﮐ تزا 02
/ 7
% ، 92 /4
% ، 80 / 83 % و 150 و مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ياﺮﺑ 12
/ 8
% ، 09 /5
% ، 18 / 82 % و 140 دﻮﺑ مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ .
ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ بآ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ رد هﺪﺷ ﮏﺸﺧ رﻮﭙﮐ يﺎﻫ
45 يﺎﮑﻠﯿﮐ و داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﮏﺸﺧ
رد هﺪﺷ 55 دﻮﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد .
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺑﺮﭼ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ
رد هﺪﺷ ﮏﺸﺧ رﻮﭙﮐ يﺎﻫ 45
رد هﺪﺷ ﮏﺸﺧ يﺎﮑﻠﯿﮐ و داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 55
دﻮﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد .
ﯽﯾﺎﻬﻧ ردﻮﭘ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ناﺰﯿﻣ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻣد ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﺘﯿﺴﻧاد نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﺷ ﻢﮐ
.
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﮑﻠﯿﮐ و رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ 511
/ 0 و ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺑ مﺮﮔ 408
/ 0
يﺎﻣد رد ﻪﮐ دﻮﺑ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺑ مﺮﮔ 45
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد .
نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
زا ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد 45
ﻪﺑ 75 يﺎﻫردﻮﭘ ﮓﻧر ﯽﻨﺷور داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يﺪﯿﻟﻮﺗ
. ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﯽﺸﺑور ﯽﻧوﺮﺘﮑﻟا پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ نﻮﻣزآ هﺪﺷ هرﻮﺗﺎﻧد ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد رد ﺎﻫ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ تارذ هزاﺪﻧا و .
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯽﯾ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir :ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺪﺷر زور نوﺰﻓا
،ﺖﯿﻌﻤﺟ زﺎﯿﻧ نﺎﺴﻧا ﻪﺑ اﺬﻏ و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺖﯿﻤﻫا داﻮﻣ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ و ﯽﺘﺷﻮﮔ رد ﺪﺒﺳ
،ﯽﯾاﺬﻏ شروﺮﭘ ماد و
رﻮﯿﻃ و نﺎﯾﺰﺑآ زور ﻪﺑ زور ﺖﯿﻤﻫا يﺮﺘﺸﯿﺑ اﺪﯿﭘ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ] 1[
ﯽﻫﺎﻣ.
ﺎﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻊﺒﻨﻣ ﺪﻨﻤﺷزرا
،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯽﮑﯾ زا ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ داﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ
رد ﻢﯾژر ﯽﯾاﺬﻏ ﯽﻧﺎﺴﻧا رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ . يﺎﯾرد رﺰﺧ ياراد
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻌﯿﺳو زا عاﻮﻧا نﺎﯿﻫﺎﻣ و نﺎﯾﺰﺑآ ﺖﺳا . ﯽﻫﺎﻣ ﻠﯿﮐ ﺎﮑ زا
هداﻮﻧﺎﺧ ﮓﺷ
،نﺎﯿﻫﺎﻣ ﯽﮑﯾ زا ناواﺮﻓ ﻦﯾﺮﺗ نﺎﯿﻫﺎﻣ رد يﺎﯾرد رﺰﺧ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 2 [.
لﺎﺳ رد رﻮﺸﮐ تﻼﯿﺷ يرﺎﻣآ ﻪﻣﺎﻨﻟﺎﺳ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ 1393
رﻮﺸﮐ رد ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ 22873
رﻮﺸﮐ لﺎﻤﺷ يﺎﻫ بآ زا ﻦﺗ
راﺪﻘﻣ ﻦﯾا زا ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ 16045
ﺪﯿﺻ نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا رد ﻦﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ . نﺎﯿﻫﺎﻣ شروﺮﭘ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﺎﯿﻫﺎﻣ رﻮﭙﮐ ﻞﺜﻣ ﯽﺑﺎﻣﺮﮔ
لﺎﺳ رد يرﺎﯾوﺎﺧ و 1393
دوﺪﺣ 170991 ﻦﯾا زا ﻪﮐ هدﻮﺑ ﻦﺗ
راﺪﻘﻣ 51681 ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا رد ﻦﺗ ]
3[
. ﯽﻫﺎﻣ
ﮐﯿ ﻠ ﺎﮑ ﺎﺑ دﻮﺟو ﻪﺜﺟ ﮏﭼﻮﮐ رﺎﺷﺮﺳ زا
،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺎﻫ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو
هوﺮﮔ ﻞﺜﻣ B B12 و و ﮏﯿﺗﻮﺘﻧﺎﭘ ﺪﯿﺳا ،ﻦﯿﺳﺎﯿﺗ ،ﻦﯿﻟﻮﮐ ،B2
و ﺮﻔﺴﻓ ،ﻦﻫآ ،ﺲﻣ ،ﻢﯿﺴﻠﮐ ياﺮﺑ بﻮﺧ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ و ﻦﯾوﻼﻓﻮﺒﯾر ﯽﻣ ﯽﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ﺮﯾﺎﺳ زا يﺰﯿﭼﺎﻧ راﺪﻘﻣ ﺪﺷﺎﺑ
] 4 [ ﯽﻫﺎﻣ . ﺎﻫ رﺎﯿﺴﺑ
ﺮﯾﺬﭘدﺎﺴﻓ هدﻮﺑ و نﺎﻣز يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ نآ
ﺎﻫ هﺎﺗﻮﮐ ﺖﺳا ﻦﯿﻨﭙﻤﻫ ﻪﺑ
ﺖﻠﻋ مﺪﻋ يروآﺮﻓ ﺐﺳﺎﻨﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺪﻧراد . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ
ردﻮﭘ ﯽﻫﺎﻣ زا ﻖﯾﺮﻃ ﮏﺸﺧ ندﺮﮐ ﯽﻫﺎﻣ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ شور ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﺶﯾاﺰﻓا يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﻦﯾا
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺪﻨﻤﺷزرا ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
عﻮﻨﺗ رد فﺮﺼﻣ نآ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ] 5 [.
ﺖﺳا يا هدروآﺮﻓ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ
اﺪﺟ زا ﺲﭘ نآ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺎﯾ ﯽﻫﺎﻣ زا ﻪﮐ ،ﻪﻟﺎﻔﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻣﺎﺟ ﻋا ﺖﻤﺴﻗ ندﺮﮐ بآ ﻢﻈ
ﻦﻏور زا ﯽﺘﻤﺴﻗ ﺎﯾ مﺎﻤﺗ جاﺮﺨﺘﺳا و نآ
ﯽﻣ ﺖﺳﺪﺑ ﺪﯾآ
] 6[
ﺚﻋﺎﺑ نﺎﯾﺰﺑآ شروﺮﭘ رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﻫﺎﮐ ،ﺎﻬﻧآ ﺮﯿﮕﻤﺸﭼ ﺪﺷر ﻢﻌﻃ دﻮﺒﻬﺑ و ﻆﻔﺣ و ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﮐارﻮﺧ نﺎﯿﻫﺎﻣ دﻮﺷ
] 7[
. ﯽﻫﺎﻣ ﻞﮐ زا مﻮﺳ ﮏﯾ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ يﺎﻫ
ردﻮﭘ ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ نﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد هﺪﺷ ﺪﯿﺻ ﯽﻣ ﯽﻫﺎﻣ
دﻮﺷ ] 8[
. زا
هدﺎﻔﺘﺳا ناﺮﯾا رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﯿﻫﺎﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﯽﻣ ﯽﻣ رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ و ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ ﻪﺑ دﻮﺷ دﺮﮐ هرﺎﺷا ناﻮﺗ
. ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ
ﺎﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و ﯽﻓﺮﺼﻣ صﺎﺧ هدﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻦﯿﺑ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫﺪﺻرد 55
% ﯽﻟا 72 % ﯽﻣ دﻮﺟﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
. دازآ تزا
ﺎﯾ زا ﺪﯾﺎﺒﻧ و دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ ردﻮﭘ ﯽﮔزﺎﺗ ﻪﺑTVN 130
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ ﺶﯿﺑ ﺪﺻرد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ ]
9 [ . شور ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮﺧ ﺮﺑ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ نﺎﻣز و ﺎﻣد زا ﻢﻋا ﭘ ﺖﺳا راﺬﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫردﻮ ]
10 [ . ﺶﻫوﮋﭘ رد نﻮﻨﮐﺎﺗ يﺎﻫ
ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻪﯿﻬﺗ رد ﯽﻫﺎﻣ عﻮﻧ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﯿﺛﺎﺗ ،يرﺎﯿﺴﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ .
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﯾو 2017
صاﻮﺧ
دﺎﮐ ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ و يدﺮﺑرﺎﮐ
1
ﻪﺘﯾﺎﺳ ﯽﻫﺎﻣو ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار 2
. ﺎﻫ نآ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ
2/
1 9± / 61
% ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ ،
1/
1 9/± 8
% ﺖﺑﻮﻃر ، 2/
1 5± % ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ يﻮﺘﺤﻣ و 8/
0 4/± 22 % دﻮﺑ .
لﺎﺳ رد ﺪﻤﺤﻣ ﺮﻣﺎﻋ يﺮﮕﯾد ﺶﻫوﮋﭘ رد 2012
ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
يرﺎﺠﺗ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا و ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺮﺑ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﯽﻫﺎﻣ زا هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻞﯿﻧ دور زا هﺪﺷ ﺪﯿﺻ يﺎﻫ
. رﻮﻄﺑ ﯽﻠﮐ
ردﻮﭘ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا و ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ تﺪﻣ ﯽﻧﻻﻮﻃ رد يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﻃ ﯽﻫﺎﻣ .
و ﺮﯿﺗودﺎﮔاﺮﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ )
2007 ( ﯽﻫﺎﻣ زا هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يراﺪﯾﺎﭘ
Saithe يﺎﻫردﻮﭘ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ و ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار
اﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ هزﺎﺗ ﯽﻫﺎﻣ ﺎﺑ هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ اراد ار ﺪﯿﭙﯿﻟ ن
. ﻦﯾا رد
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻣد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ردﻮﭘ ﺶﯾاﺰﻓا نآ زا فﺪﻫ ﻪﮐ ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﭙﮐ و ﺎﮑﻠﯿﮐ يﺎﻫ ﯽﻫﺎﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،يروآﺮﻓ نﺎﻣز ﺶﻫﺎﮐ ،ﺎﻫ ﯽﻫﺎﻣ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ شزرا و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﻆﻔﺣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻻﺎﺑ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺎﺑ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻫ نآ ﯽﯾاﺬﻏ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﯾاﺬﻏ عﻮﻨﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﺎ
ﺮﯿﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏداﻮﻣ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺎﻫردﻮﭘ ﻦﯾا هدروآﺮﻓ ،ﺎﻫ ﮏﻨﺳا ،ﺎﻫ پﻮﺳ دﻮﺑ هﺮﯿﻏ و ﺎﻫوﺮﺴﻨﮐ ،ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ
.
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ
ﻪﺑ ﯽﻧزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ ﯽﺷروﺮﭘ عﻮﻧ زا ﺎﮑﻠﯿﮐ و رﻮﭙﮐ يﺎﻫ ﯽﻫﺎﻣ ﺗﺮﺗ ﺐﯿ 300 و 150 ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻢﺋﺎﻗ ﺮﻬﺷ ﯽﻠﺤﻣ رازﺎﺑ زا مﺮﮔ ..
ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻄﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ 300 ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ و مﺮﮔ 150
ﺪﻨﺘﺷاد نزو مﺮﮔ .
ﯽﻫﺎﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ
يﺎﻣد رد نﻮﻣزآ زا ﺶﯿﭘ ﺎﺗ هدﺎﻔﺘﺳا 4
يراﺪﻬﮕﻧ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
1. Gadus morhua L 2. Pollachius virens
ﺪﻧﺪﺷ . لﻮﻠﺤﻣ زا ﺎﻫ ﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ و ﯽﯾﺎ
ﺮﯿﻈﻧ -n ﯿﺳا و ناﺰﮕﻫ ﺪ
ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ 37
)%
نﺎﻤﻟآ كﺮﻣ ﺖﮐﺮﺷ (
دﻮﺳ ، ) ﺖﮐﺮﺷ ﺖﺧﺎﺳ
نﺎﻨﻤﺳ ناﺮﻠﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ (
ﮏﯾرﻮﺑ ﺪﯿﺳا ، )
ﺖﮐﺮﺷ ﺖﺧﺎﺳ Vision
Scientific ﯽﺑﻮﻨﺟ هﺮﮐ
( و ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫروﺰﯿﻟﺎﺗﺎﮐ و
ﺲﻣ تﺎﻔﻟﻮﺳ )
نﺎﻤﻟآ كﺮﻣ ﯽﻧﺎﭙﻤﮐ ﺖﺧﺎﺳ (
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺖﻬﺟ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫردﻮﭘ .
2 - 2 - ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ
زا ﺲﭘ و ﻪﯿﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻢﺋﺎﻗ ﯽﻠﺤﻣ رازﺎﺑ زا رﻮﭙﮐ و ﺎﮑﻠﯿﮐ هزﺎﺗ ﯽﻫﺎﻣ ﻪﯿﻠﺨﺗ ﺖﻬﺟ ﯽﻤﮑﺷ ﺖﻤﺳ زا ءﺎﺸﺣا و ءﺎﻤﺳا ﻪﯿﻠﺨﺗ و ﻮﺸﺘﺴﺷ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺎﮑﺷ تﺎﻌﯾﺎﺿ و نﻮﺧ .
يوﺎﺴﻣ ﺖﻤﺴﻗ رﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ
يﺎﻣد ﺎﺑ بآ رد و ﻢﯿﺴﻘﺗ 90
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 20
ﻪﻘﯿﻗد
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺨﭘ .
ﯽﻫﺎﻣ ﻦﺘﺨﭘ زا ﺪﻌﺑ ناﻮﺨﺘﺳا و ﺖﺳﻮﭘ و ﺶﮑﺑآ ار ﺎﻫ
ﯽﻫﺎﻣ ﺪﺷ اﺪﺟ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ .
ﯽﻫﺎﻣ خﺮﭼ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺨﭘ يﺎﻫ
ﺖﺷﻮﮔ ) MG7560 لﺪﻣ ،
Panasonic ﻦﭘاژ رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ ،
(
ﺶﻣ ﺰﯾﺎﺳ ﺎﺑ 32
ﺲﭙﺳ و خﺮﭼ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
فﺎﺻ ،ﻒﯿﻈﻨﺗ ﻪﭼرﺎﭘ
ﺪﺷ يﺮﯿﮕﺑآ و .
يﺎﻫ ﻞﯾﻮﻓ نورد هﺪﻧﺎﻤﯿﻗﺎﺑ ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ هدﺎﻣ
ﯿﻣوآ ﺖﻣﺎﺨﺿ ﺎﺑ كزﺎﻧ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﯾﻻ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﻣﻮﯿﻨ 05
/0 5± / 0
ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ نوآ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ و ﺪﺷ ﻦﻬﭘ ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ )
,Memmert
لﺪﻣ نﺎﻤﻟآ رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ ،UF55
( يﺎﻫﺎﻣد رد 45
، 55 ، 65 و 75
ﺪﺷ ﮏﺸﺧ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد .
يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ زا ﺪﻌﺑ
ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ بﺎﯿﺳآ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﯽﻫﺎﻣ )
MX-GX1021 لﺪﻣ ،
Panasonic ﻦﭘاژ رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ ،
( ﺪﻧﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ردﻮﭘ ﻪﺑ ]
11 [.
2 - 3 - مﺎﺧ ﯽﻫﺎﻣ ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﯽﻤﮐ ﺎﺑ و ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ شور ﻪﺑ مﺎﺧ ﯽﻫﺎﻣ ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮﯿﺗودﺎﮔاﺮﺑ شور ﻪﺑ ﺮﯿﯿﻐﺗ )
2007 ( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ] 10 [.
2 - 4 - مﺎﺧ ﯽﻫﺎﻣ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
لاﺪﻠﮐ شور زا ﯽﻫﺎﻣ يﺎﻫردﻮﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ )
لﺪﻣ
HLF8IN ناﺮﯾا ﺖﺧﺎﺳ ،
( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
رﻮﻀﺣ رد ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ اﺪﺘﺑا
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻢﺗا ﺲﭙﺳ ﺪﺷ ﻢﻀﻫ روﺰﯿﻟﺎﺗﺎﮐ و ﮏﯾرﻮﻔﻟﻮﺳﺪﯿﺳا ﻪﺑ ﮏﯾرﻮﺑﺪﯿﺳا رد و هﺪﺷ ﺮﯿﻄﻘﺗ دﻮﺳ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺶﻨﮐاو ﻪﻄﺳاو نﻮﯿﺳاﺮﺘﯿﺗ ﻞﻤﻋ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ نآ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و دﺎﺘﻓا ماد ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ﺎﺑ 0.1
لﺎﻣﺮﻧ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾز ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﺎﺑ ]
12 [
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 1:
Protein%=0.14×N×V/ W(g) ×100
ﺎﺠﻨﯾا رد ﻪﮐ
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﺑ تزا ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ =N
ﯽﻓﺮﺼﻣ ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ﻢﺠﺣ =V )
(ml
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﯿﻟوا نزو =W
2 - 5 - ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر يﻮﺘﺤﻣ
يﺎﻣد ﺎﺑ نوآ رد ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ،ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ 105 تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 5
ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﺎﺗ ﺪﺷ هدادراﺮﻗ ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﻧﺪﯿﺳر ﺖﺑﺎﺛ نزو ﻪﺑ .
ا ﯽﺘﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﺑ نزو فﻼﺘﺧا يور ز
هدﺎﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺪﻨﯾاﺮﻓ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﺎﻫردﻮﭘ ﺪﯾدﺮﮔ نﺎﯿﺑ ﮏﺸﺧ ]
13 [
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 2:
m1-m2/m×100
=
%Moisture
ﺎﺠﻨﯾا رد ﻪﮐ :
=m1
ﻪﯿﻟوا نزو فﺮﻇ و ﻪﻧﻮﻤﻧ
=m2
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ نزو فﺮﻇ و ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو=m
2 - 6 - يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا TVB-N
هﺎﮕﺘﺳد زا راﺮﻓ ﯽﻧژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫزﺎﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﮏﯿﺗﺎﻣﻮﺗا لاﺪﻠﺠﮐ )
لﺪﻣ HLF8IN ،
ناﺮﯾا ﺖﺧﺎﺳ (
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺑ ﻪﮐ ترﻮﺻ ﻦﯾﺪ 5
ﺎﺑ هﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ مﺮﮔ 100
ﯽﺳ ﯽﺳ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺪﯿﺴﮐا وﺰﯿﻟﺎﺗﺎﮐ رﻮﻀﺣ رد ﺮﻄﻘﻣ بآ 30
ﻪﻘﯿﻗد
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ شﻮﺟ تراﺮﺣ ﺖﺤﺗ .
ﺎﺑ ﺮﯿﻄﻘﺗ زا ﺲﭘ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد
ﺪﯿﺳا ﮏﯾﺮﻠﮐورﺪﯿﻫ 1
/0 ﺎﺑ راﺮﻓ تزا راﺪﻘﻣ و هﺪﺷ ﺮﺘﯿﺗ رﻻﻮﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾز ﻪﻟدﺎﻌﻣ ]
14 [.
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 3:
W N V
TVB 1.4 100
(%)
ﺎﺠﻨﯾا رد ﻪﮐ :
ﻢﺠﺣ=v ﯽﻓﺮﺼﻣHcl
) ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ (
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو=w )
مﺮﮔ (
2 - 7 - بآ بﺬﺟ ﺖﯿﻓﺮﻇ )
( WBC
اﺪﺘﺑا نﻮﻣزآ ﻦﯾا رد 1
راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ار ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ
5/
7 ﮏﻫﺎﭼ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﺎﺗ ﺪﺷ هدز ﻢﻫ ﺮﮑﯿﺷ ﺎﺑ و طﻮﻠﺨﻣ بآ مﺮﮔ
ﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ .
ﻢﻫ ﻞﻤﻋ ﻦﯾا رﺎﺑ ﺮﻫ زا ﺪﻌﺑ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﺑ ﻪﺳ ندز
تﺪﻣ ﻪﺑ ﻞﺻﺎﺣ طﻮﻠﺨﻣ ندز ﻢﻫ 1
ﺪﺷ هداد ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﺖﻋﺎﺳ .
ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﺎﺑ ار ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ و بآ طﻮﻠﺨﻣ نآ زا ﺲﭘ )
Labnet ،
لﺪﻣ ،6C ﺎﮑﯾﺮﻣا رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ (
تﺪﻣ ﻪﺑ 20 ﺖﻋﺮﺳ و ﻪﻘﯿﻗد
6000 ،بآ يزﺎﺳ اﺪﺟ زا ﺲﭘ و هدﺮﮐ ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ رود
ﺑ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ بﺬﺟ ﺮﯾز ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﺎﺑ و هدﺮﮐ نزو ار هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ار بآ دﺪﺠﻣ ﺪﺷ
] 15 [.
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 4:
A ﻪﻄﺑار ﻦﯾا رد ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ زا ﻞﺒﻗ ردﻮﭘ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا بآ راﺪﻘﻣ
) مﺮﮔ ( ، ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ زا ﺪﻌﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷادﺮﺑ بآ B )
مﺮﮔ ( و نزو C
ردﻮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ )
مﺮﮔ ( ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ .
2 - 8 - ﯽﺑﺮﭼ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ
راﺪﻘﻣ نﻮﻣزآ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ 1
رد ار ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ مﺮﮔ 5/
7 مﺮﮔ
ﻢﻫ يرﻮﻃ و هدﺮﮐ طﻮﻠﺨﻣ ﻦﻏور طﻮﻠﺨﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻢﯿﻧز ﯽﻣ
ﺪﯾﺎﯿﺑ رد ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ .
تﺪﻣ ﻪﺑ ندز ﻢﻫ زا ﺲﭘ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﮑﻨﯾا ياﺮﺑ
1 ﯽﻣ هداد ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﺖﻋﺎﺳ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ رﺎﺑ ﻪﺳ رﺎﮑﻨﯾا و ﺪﻧﻮﺷ
.
ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ )
Labnet لﺪﻣ ، ،6C ﺖﺧﺎﺳ
ﺎﮑﯾﺮﻣا رﻮﺸﮐ (
تﺪﻣ ﻪﺑ 20 ﺖﻋﺮﺳ و ﻪﻘﯿﻗد 6000
ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ رود
ﻏور يزﺎﺳاﺪﺟ ﺮﯾز ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻖﺒﻃ و هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ زا ﻦ
ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﻦﻏور دﺪﺠﻣ بﺬﺟ دﻮﺷ
] 15 [.
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 5:
ﻪﻄﺑار ﻦﯾا رد راﺪﻘﻣ A
ﻦﻏور زا ﻞﺒﻗ ردﻮﭘ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا
ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ )
مﺮﮔ ( ، ﻦﻏورB ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ زا ﺪﻌﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷادﺮﺑ )
مﺮﮔ (
و ردﻮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو C )
مﺮﮔ ( ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ .
2 - 9 - ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻪﺘﯿﺴﻧاد
هزاﺪﻧا ردﻮﭘ زا ﯽﺼﺨﺸﻣ ﻢﺠﺣ نزو ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻬﺟ ﺤﻣ ﻞﯾذ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﺎﺑ و يﺮﯿﮔ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎ
] 16 [.
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 6:
ﻪﻄﺑار ﻦﯾا رد ﻪﮐ
:
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو =m )
مﺮﮔ (
هﺪﺷ لﺎﻐﺷا ﻢﺠﺣ =v )
ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ (
2 - 10 - ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر نﻮﻣزآ
ﺐﻟ ﺮﺘﻧﺎﻫ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﻮﻣزآ ﻦﯾا )
ﮐراﺰﺑا ﺖﮐﺮﺷ ﻦﻓ نارﺎ
لﺪﻣ ،لﺎﻤﺷ يﺎﯾﻮﭘ -
PARDAZESH CAM -
IMG
SYSTEM XI
، ناﺮﯾارﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ (
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ اﺪﺘﺑا
دراﺪﻧﺎﺘﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﺪﯿﻔﺳ ﺲﭙﺳ و هﺎﯿﺳ نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ يﺎﻫ ﻪﺤﻔﺻ زا ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هﺎﮕﺘﺳد ﻞﺧاد ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ نآ زا ﺲﭘ و ﺪﺷ .
ﺎﻫ نﻮﻣزآ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد لﻮﺼﺤﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ .
ﻧﻮﻤﻧ ﮓﻧر يﺎﻫ ﻪ
يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ و ﯽﯾﺎﻨﺷور ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﮐ L*
a*
يﺰﻣﺮﻗ ﻪﻧﺎﺸﻧ -
و يﺰﺒﺳ درز ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﮐ b*
- ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﯽﺑآ
] 17 [.
2 - 11 - ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ نﻮﻣزآ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯽﻫﺎﻣ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ نﺎﻣز تﺪﻣ نﻮﻣزآ ﻦﯾا رد .
و ﻦﻬﭘ ﻢﮐ ﺖﻣﺎﺨﺿ ﻪﺑ ﯽﻣﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ فﺮﻇ نورد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يراﺪﻘﻣ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ نوآ نورد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد رد .
ﺮﻫ 10 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻘﯿﻗد
ﺪﺷ نزو و جرﺎﺧ نوآ زا ﺎﻫ .
ﺗ رﺎﮑﻨﯾا ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﻧﺎﻣز ﺎ ﻪﮐ
رد
ﺘﻣ ﻦﯾزﻮﺗ ود ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو و ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻤﺠﺣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻟاﻮ
ﺪﻧﺎﻣ ﺖﺑﺎﺛ . ناﺰﯿﻣ رادﻮﻤﻧ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﮏﯿﺘﻨﯿﮐ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ
رادﻮﻤﻧ يور تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻧور و ﺪﯾدﺮﮔ ﻢﺳر نﺎﻣز ﯽﻃ ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ]
18 [.
2 - 12 - ﯽﭘﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯽﺳرﺮﺑ
ﯽﻧوﺮﺘﮑﻟا پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ زا نﻮﻣزآ ﻦﯾا ياﺮﺑ ) SEM
Philips ،
لﺪﻣ ،XL30 رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ ﺪﻨﻠﻫ
( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ
ﺖﺷرد تارذ و ﻪﺘﺨﯾر مﺮﻧ ﺰﯿﻤﺗ ﺬﻏﺎﮐ ﮏﯾ يور ردﻮﭘ زا يراﺪﻘﻣ ﻞﺤﻣ رد ﻊﻗاو ﯽﻨﺑﺮﮐ ﺐﺴﭼ يور ﺮﺗﺰﯾر تارذ و ﺪﺷ اﺪﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺪﺷ هﺪﯿﺷﺎﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﯿﮔ راﺮﻗ .
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ ﻼﻃ ي ﻪﯾﻻ زا
ﺪﺷ ﺖﺒﺛ و ﻦﮑﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﯽﺸﺑور بوﺮﭘ ﻂﺳﻮﺗ و ﯽﻫد ﺶﺷﻮﭘ .
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ نآ يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ و تارذ هزاﺪﻧا Image pro
premier(Media Cybernetics, Inc) (
و ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ ]
19 [.
2 - 13 - يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ
ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺐﻟﺎﻗ رد ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ هداد ﺰﯿﻟﺎﻧآ 4 2× ) 2 رد ﯽﻫﺎﻣ عﻮﻧ 4
ﻣد ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎ (
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
يرﺎﻣآ راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺎﻫ هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺖﻬﺟ ﺶﯾاﺮﯾو SPSS
16 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ هداد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد يا ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ 5
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﺻرد .
ﺎﺑ ﺎﻫرادﻮﻤﻧ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺴﮐا راﺰﻓا
) 2007 ( ﺪﻧﺪﺷ ﻢﺳر .
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻫﺎﻣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﮑﻠﯿﮐ و رﻮﭙﮐ يﺎﻫ
نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﯽﺳرﺮﺑ ردﻮﭘ و مﺎﺧ لوﺪﺟ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
1
ﺪﺷ شراﺰﮔ .
،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ،بآ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻫﺎﻣ ﺖﺷﻮﮔ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ
ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ،تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ،ﯽﺑﺮﭼ عاﻮﻧا زا ﯽﻨﻏ ﻊﺒﻨﻣ و ﯽﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ،ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﻨﯿﻣآ يﺎﻫﺪﯿﺳا و بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ]
20 [.
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ
،ﻪﻧﻮﮔ عﻮﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽﻣ هﺮﯿﻏ و ﺲﻨﺟ ،ﻦﺳ ،ﺪﯿﺻ ﻞﺼﻓ ﺪﺷﺎﺑ
. ردﻮﭘ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ بآ يﻮﺘﺤﻣ و ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻫﺎﻣ دراد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽﺣاﺮﻃ ]
21 [.
3 - 1 - ﺖﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ
ﺘﺤﻣ دوﺪﺣ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﺘﺑﻮﻃر يﻮ 7
- 8 % راﺮﻗ
ﺖﺷاد . ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ يﻮﺘﺤﻣ ﺎﻣﻮﻤﻋ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻢﻫ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ
هدوﺪﺤﻣ رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر 5
- 10 % ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ رد
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . مﻮﺼﻌﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2 201 ( ار هزﺎﺗ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر
هدوﺪﺤﻣ رد ﯽﺴﯿﻃﺎﻨﻐﻣ ﺲﻧﺎﻧوزر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 6/
5 - 3/
9 % شراﺰﮔ
ﺪﻧدﺮﮐ ] 22 [.
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﯾو )
2017 ( رد ار ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا ﺰﯿﻧ
هدوﺪﺤﻣ 5 - 5/
6 % ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ار ]
23 [.
3 - 2 - ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ
ﺎﻣ ﯽﺑﺮﭼ يﻮﺘﺤﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ و بآ ،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﯽﻫ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﺑ بآ و ﻦﺌﯿﺗوﺮﭘ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ نآ ﺖﺒﺴﻧ 3
ﻪﺑ 1 ﯽﻤﻧ ناﺰﯿﻣ درﻮﻣ رد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﯾﺎﺷ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺑﺮﭼ 300
ﻪﺑ 1 ﺪﺳﺮﺑ ] 6[
. ﺎﻣا
هدوﺪﺤﻣ رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ رد ﯽﺑﺮﭼ يﻮﺘﺤﻣ ﯽﻠﮐ رﻮﻄﺑ 4
- 20 % راﺮﻗ دراد
] 24 [ . رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ﯽﺑﺮﭼ يﻮﺘﺤﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد 8
- 9 % و
دوﺪﺣ رد ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ ﯽﺑﺮﭼ يﻮﺘﺤﻣ 10
- 11 % دﻮﺑ . ﯽﻫﺎﻣ يﺎﻫ
ﯽﻫﺎﻣ ﻪﺘﺳد زا ﺎﮑﻠﯿﮐ ﺮﭼ ﺮﭘ يﺎﻫ
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ب ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ
ﯽﻣ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻣﻮﻤﻋ ﺎﻬﻧآ ﯽﺑﺮﭼ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ دﻮﺑ . رﺎﯿﺴﺑ ﯽﻫﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ
روآﺮﻓ نﺎﻣز رد ﯽﺑﺮﭼ فﺬﺣ ﯽﯾارﺎﮐ ﻪﺑ ًﺎﻤﯿﻘﺘﺴﻣ و هدﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ي
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ]
25 [.
رد رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ياﺮﺑ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﺑﺮﭼ يﻮﺘﺤﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد هدوﺪﺤﻣ 4 - 5 % هدوﺪﺤﻣ رد ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ ياﺮﺑ و 5
- 6 % ﺖﺷاد راﺮﻗ .
ﺶﻫوﮋﭘ رد درﻮﻣ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﮐ يﺮﮕﯾد يﺎﻫ
دوﺪﺣ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﺑﺮﭼ يﻮﺘﺤﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ 6
% دﻮﺑ ] 26 [ .
د يﺮﮕﯾد ﺶﻫوﮋﭘ ر نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﯾو
) 2017 ( ناﺰﯿﻣ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ
ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا يﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﺑﺮﭼ 9/
8 % ﮏﯾدﺰﻧ ﻪﮐ دﻮﺑ
ﯽﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ
] 23 [.
3 - 3 - ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ
ﯽﻫﺎﻣ ﻪﻠﯿﻓ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ ﺎﻣﻮﻤﻋ 15
- 20 ﯽﻣ ﺪﺻرد ﺪﺷﺎﺑ
. ناﺰﯿﻣ
زا ﺮﺘﻤﮐ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ 15
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺪﺻرد 28
يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ رد ﺪﺻرد
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ .
ﯽﻫﺎﻣ ﻪﻠﯿﻓ يﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺎﻤﺗ
ﯽﻣ زارد يﺎﻫ لﻮﮑﻟﻮﻣ زا يا هﺮﯿﺠﻧز ﻞﺼﺘﻣ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﻧا هﺪﺷ . ﺪﯿﺳا ود زا ﺎﻣﻮﻤﻋ ﻦﯿﻧﻮﯿﺘﻣ و ﻦﯾﺰﯿﻟ يروﺮﺿ ﻪﻨﯿﻣآ
ﯽﻫﺎﻣ ﻪﻠﯿﻓ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻨﯿﻣآ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ] 25 [ . ناﺰﯿﻣ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
ﯽﻫﺎﻣ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ يﻻﺎﺑ مﺎﺧ يﺎﻫ
20 ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﺻرد
ﺖﺷاد راﺮﻗ ﯽﺑﻮﻠﻄﻣ ﺪﺣ رد ﺰﯿﻧ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ راﺪﻘﻣ .
يﻮﺘﺤﻣ
هدوﺪﺤﻣ رد ﺎﻣﻮﻤﻋ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ 55
- 70 و دراد راﺮﻗ ﺪﺻرد
ﮔا هدوﺪﺤﻣ رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ ﺮ 60
- 72 ﺪﺷﺎﺑ ﺪﺻرد
ﯽﻣ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﻻﺎﺑ ﺖﯿﻔﯿﮐ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺪﺷﺎﺑ
] 26 [.
ﻦﯾا رد
رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ رد ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ ﺶﻫوﮋﭘ 80
/ 81 % ردﻮﭘ رد و
ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ 18
/ 79 % دﻮﺑ . ردﻮﭘ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﯽﻫﺎﻣ
ياﺮﺑ ﯽﻫﺎﻣ ﻪﻠﯿﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﯾو ﺶﻫوﮋﭘ رد
) 2017 ( زا هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ و يدﺮﺑرﺎﮐ صاﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ
زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد 2/
60 % ﺎﺗ 5/
64 % دﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ . ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺎﻫ نآ
ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻢﮐ راﺪﻘﻣ ﻦﯾا ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا هدﻮﺑ ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ
] 23 [.
Characteristics of raw and powdered carp and kilka fish 1
Table
Types of fish
Raw/Powder )
% ( Humidity
)
% ( Fat )
% ( Protein m/100g) ( TVN
Raw 2.1
± 66.60 0.3
± 8.34 1.2
± 23.76 1.1
± 55.7
Carp
Powder 0.4
± 7.02 0.1
± 4.92 2.2
± 83.8 3.3
± 152.9
Raw 1.4
± 65.8 0.6
± 10.1 0.7
± 21.95 1.2
± 51.6
Kilka
Powder 0.5
± 8.12 0.1
± 5.09 1.9
± 82.18 2.8
± 143.6
3 - 4 - بآ بﺬﺟ ﺖﯿﻓﺮﻇ
و ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ يﺎﻫردﻮﭘ بآ بﺬﺟ نﻮﻣزآ رد ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ لوﺪﺟ رد رﻮﭙﮐ 2
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
عﻮﻧ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا
و ﺎﻣد ﺎﻣا ﺖﺷاﺪﻧ نآ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻫﺎﻣ ﯽﻫﺎﻣ عﻮﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
ﺢﻄﺳ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا 5
ﺪﻨﺘﺷاد ﺪﺻرد .
رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ﻞﮑﺷ 1 ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ياﺮﺑ بآ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد دﻮﺷ
هدوﺪﺤﻣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ 84
/ 1 - 36 /2 مﺮﮔ رد ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﺖﺷاد راﺮﻗ .
و ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﻢﻫ يﺮﮕﯾد يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ رد
ﺮﻇ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﻫﺎﻣ ﻪﻟوﺰﯾا ﻪﻟوﺰﯾا ياﺮﺑ بآ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ﺖﯿﻓ
ﻻآ لﺰﻗ ﯽﻫﺎﻣ 2/
2 مﺮﮔ رد ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ شراﺰﮔ
ﺪﺷ ] 27 [.
ﯽﻟﺎﺣرد ﻪﮐ
ﻼﯿﭘﺎﺗ ﯽﻫﺎﻣ ياﺮﺑ 47
/2 دﻮﺑ مﺮﮔ رد ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ]
28 [ . ﺶﻫوﮋﭘ رد
ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد بآ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﺰﯿﻧ نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﯾو هدوﺪﺤﻣ رد ﯽﻫﺎﻣ 31
/ 2 - 45 /2 ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺮﺘﯿﻟ رد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
] 23 [ . ﻪﺑ ﯽﻫﺎﻣ عﻮﻧ ﻪﮐ ار ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ بآ بﺬﺟ ﺖﯿﻓﺮﻇ هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ
ﯽﻣ ﺪﯿﯾﺎﺗ ار ﺖﺴﯿﻧ ﺪﻨﮐ
. ﻪﻧﻮﻤﻧ رد بآ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ 45
و 65 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻪﮑﯿﻟﺎﺣرد دﻮﺑ داﺮﮔ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎ
يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ بآ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ 55
دﻮﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد .
بآ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺎﮑﻠﯿﮐ و رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ 75
دﻮﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد .
نﺎﺸﻧ نﻮﻣزآ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ
ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﺳﻮﮑﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ ﺖﺑﻮﻃر دراد دﻮﺟو بآ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ و ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﯾﺎﻬﻧ .
زا
نﻮﯿﺳارﻮﺗﺎﻧد ﺚﻋﺎﺑ تراﺮﺣ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾاﺮﻓ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ ﯽﻣ ﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ دﻮﺷ
ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ بآ بﺬﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ زا ﯽﻤﯾﺰﻧآ شور ﻪﺑ ﯽﻫﺎﻣ هﺪﺷ ﺰﯿﻟورﺪﯿﻫ دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ]
23 [ . ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يدﺮﺑرﺎﮐ صاﻮﺧ
ﯽﻣ نآ يﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺖﯿﻤﮐ و ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ
] 11 [.
ناﺰﯿﻣ فﻼﺘﺧا فﻼﺘﺧا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد بآ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ
يدﺮﺑرﺎﮐ صاﻮﺧ ﻆﻔﺣ و ﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ رد يﺎﻫﺎﻣد رد ﺎﻬﻧآ
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺗ ﻦﯿﯾﺎﭘ .
يدﺮﺑرﺎﮐ صاﻮﺧ فﻼﺘﺧا
ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ رد توﺎﻔﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺎﻫ نآ ﺪﺷﺎﺑ ] 29 [.
Fig 1 The effect of drying temperature on WBC (%) of carp and kilka powders
3 - 5 - ﯽﺑﺮﭼ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ
ﻢﻬﻣ يدﺮﺑرﺎﮐ صاﻮﺧ ﺰﺟ ﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯽﺑﺮﭼ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﯽﻣ ﺎﻫ نآ ﻢﻌﻃ نﺪﻧﺎﻤﯿﻗﺎﺑ و ﯽﻧﺎﻫد سﺎﺴﺣا دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻣ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
. نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻦﻏور دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻫ ﺰﻧﻮﯾﺎﻣ و ﺎﻫ ﮏﯿﮐ ،ﺎﻫ ﺲﯿﺳﻮﺳ ﻞﺜﻣ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 29 [ . ﻪﺑ يدﺎﯾز ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻦﻏور دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ﺖﯿﻓﺮﻇ
ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ يرﺎﻨﮐ هﺮﯿﺠﻧز رد ﯽﺒﻄﻗ ﺮﯿﻏ ﻪﻨﯿﻣآ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ]
22 [.
ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ 2
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد دﻮﺷ
ﻤﮐ رﻮﭙﮐ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﻏور دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘ
يﺎﻣد رد هﺪﺷ ﮏﺸﺧ 45
ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ و دﻮﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﻦﯾا ﻦﯿﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا طﺎﺤﻟ ﻦﯾا زا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ يرﺎﻣآ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ و رﺎﻤﯿﺗ )
P<0.05 ( يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎﻣا
55 ، 65 و 75 دﺮﮐ ﮏﺸﺧ تراﺮﺣ تﺪﺷ ،داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ن
ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻏور دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﻫﺎﻣ .
هدوﺪﺤﻣ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﯽﺑﺮﭼ بﺬﺟ
75 /0 - 01 / 1 دﻮﺑ مﺮﮔ رد ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ .
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻦﻏور بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻪﻧﻮﻟ )
2015 ( 43 /1 دﻮﺑ مﺮﮔ رد ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ .
ﺶﯾاﺰﻓا
ﻓا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﺑﺮﭼ دﺪﺠﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰ
رد ﯽﺒﻄﻗ ﺮﯿﻏ ﻪﻨﯿﻣآ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺶﯾاﺰﻓا و ﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ نﻮﯿﺳارﻮﺗﺎﻧد ﻪﺑ ﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ ﺐﺒﺳ ،ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ يرﺎﻨﮐ هﺮﯿﺠﻧز ﯽﻣ ﯽﺑﺮﭼ بﺬﺟ دﻮﺷ
] 22 [ .
Fig 2 The effect of drying temperature on oil absorption of carp and kilka powders
3 - 6 - ﻪﺘﯿﺴﻧاد
عاﻮﻧا ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ار ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ هدﻮﺗ رﺎﺘﻓر عﻮﻧ يا هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ يﺮﺘﻣارﺎﭘ و ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ نآ يﺪﻨﺑ ﺪﺷﺎﺑ
] 24 [ . رد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ هداد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
ﻣ ردﻮﭘ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﻪﺘﯿﺴﻧاد زا ﺮﺘﺸﯿﺑ رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎ
ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ تراﺮﺣ ﻪﺟرد ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا و دﻮﺑ ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺪﺷ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ .
رد رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻪﺘﯿﺴﻧاد
يﺎﻣد 45 يﺎﻣد رد و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺟرد 55
و 75 ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺰﯿﻧ
دﻮﺑ . يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ناﺰﯿﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
د ﻒﻠﺘﺨﻣ هدوﺪﺤﻣ ر 32
/ 0 - 51 /0 ﻪﮐ ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﮐ ﺶﻫوﮋﭘ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ )
2010 ( ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ
هدوﺪﺤﻣ رد يا هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴﻧاد 34
/0 ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ دﻮﺑ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ
ﺖﺷاد . درﻮﻣ ﺎﯿﭘﻼﯿﺗ ﯽﻫﺎﻣ زا هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﺎﻬﻧآ ﺶﻫوﮋﭘ رد
دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ ]
26 [.
Fig 3 The effect of drying temperature on density(g/cm3) of carp and kilka powders
3 - 7 - ﮓﻧر
دراد ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ شﺮﯾﺬﭘ رد يدﺎﯾز ﺮﯿﺛﺎﺗ ﮓﻧر .
ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ﮓﻧر
ﺗ و هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ عﻮﻧ ،نآ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﯽﮔزﺎ
دراد ﯽﻫﺎﻣ ]
27 [ . ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر نﻮﻣزآ يﺎﻫ هداد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
رﻮﺘﮐﺎﻓ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﮑﻠﯿﮐ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ L
45 راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﺟرد 05
/ 54 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نآ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و
ﺎﮑﻠﯿﮐ يﺎﻫ 65
و 75 راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 44
/ 23 و 49 / 24 دﻮﺑ .
ﺮﺘﻤﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ و L
ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ ندﻮﺑ يا هﻮﻬﻗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ a
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 30 [ . ﻞﮑﺷ رد 4 و 5 رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ يﺎﻫ ردﻮﭘ ﺮﻫﺎﻇ و ﮓﻧر
ﺪﯿﻨﮐ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ار هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﮑﻠﯿﮐ و .
Fig 4 Appearance and color of carp fish powder produced in four different temperatures (a:55 , b:45,
c:75 and d:65 °C)
يرﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﻫﺎﻣ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺪﯿﻔﺳ و ﮓﻧر ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟ بﻮﺳر و دﻮﺷ ﯽﻨﺷور ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺪــﺷﺎﺑ راﺬــﮔﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻫﺎــﻣ ردﻮــﭘ درز ﮓــﻧر ناﺰــﯿﻣ يور ﺪــﻧاﻮﺗ ﯽـﻣ .
a b
c
d
و ﯽـﻣﺮﻧ يور ﻪـﮐ ﻢـﻫ يﺎـﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮـﭘ نﺎـﻣﺰﻤﻫ بﻮـﺳر ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ دراﺬـﮔ ﯽـﻣ ﺮﯿﺛﺎـﺗ يﺎـﻫ ﻦﯿﺑﻮـﻟﻮﮔﻮﻤﻫ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا و نﻮﯿﺳارﻮﺗﺎﻧد ﯽﻣ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ رد يا هﻮﻬﻗ و درز ﮓﻧر دﺎﺠﯾا ﺐﺒﺳ دﻮﺷ
] 31 [.
Fig 5 Appearance and color of kilka fish powder produced in four different temperatures
(a:55 , b:45, c:75 and d:65 °C )
د نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ راﺪﻘﻣ ،ﺎﻣد ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ دا
L
راﺪﻘﻣ ﺮﺑ و هﺪﺷ ﻢﮐ هﺮﯿﺗ ﮓﻧر ﻞﯿﻟد ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هدوﺰﻓا a
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ يﺎﻫﺎﻣد رد هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺮﺗ .
Fig 6 Comparison of L* factor in two types of dried carp and kilka fish powders at different temperatures رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ هداد ﺲﻧﺎﯾاراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ a
رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﯽﻫﺎﻣ عﻮﻧ ﺢﻄﺳ رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ a
1
دراد ﺪﺻرد )
p<0.01 .(
و ﯽﻫﺎﻣ عﻮﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ و ﺎﻣد ﺮﺛا ﺎﻣا
رﻮﺘﮐﺎﻓ يور يراد ﯽﻨﻌﻣ ﻞﻓﻼﺘﺧا ﺎﻣد ناﺰﯿﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ a
دراﺪﻧ . رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻧ a ﻪﻧﻮﻤﻧ ندﻮﺑ ﺰﺒﺳ ﺎﯾ ﺰﻣﺮﻗ ناﺰﯿﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸ
ﯽﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ و ﺪﺷﺎﺑ 120
ﯽﻔﻨﻣ ﺎﯾ 120 دﻮﺷ ﻞﻣﺎﺷ ار .
نﺎﺸﻧ ندﻮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ناﺰﯿﻣ و ﺰﻣﺮﻗ ﮓﻧر هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ندﻮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ناﺰﯿﻣ ﯽﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺰﺒﺳ ﮓﻧر هﺪﻨﻫد ﺪﺷﺎﺑ
. ﺶﻫوﮋﭘ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮﯿﺗودﺎﮔاﺮﺑ
) 2007 ( ﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺖﯿﻔﯿ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ تﺪﻣ ﯽﻧﻻﻮﻃ نﺎﻣز رد يراﺪﻬﮕﻧ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﺰﯿﻣ و a
ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ترﻮﺻ b
رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﺰﯿﻣ ﺪﺘﻓا ﯽﻣ قﺎﻔﺗا يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻣد ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد a
ﻪﭼﺮﮔا .
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ يدرز ناﺰﯿﻣ رد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﯽﻠﮐ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﻣا دﻮﺷ
يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﮓﻧر فﻼﺘﺧا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد هﺪﺷ
ﺖﺷاﺪﻧ ﻢﻫ ﺎﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ]
10 [.
Fig 7 Comparison of a* factor in two types of dried carp and kilka fish powders at different temperatures
رﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﻣ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ندﻮﺑ ﯽﺑآ و يدرز ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد b ﺪﺷﺎﺑ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ و 120
+ و 120 - دﻮﺷ ﻞﻣﺎﺷ ار .
راﺪﻘﻣ ﻦﯾا ﻪﭼ ﺮﻫ
ﺳ ﻪﺑ ﻪﺑ رﺪﻗ ﻪﭼ ﺮﻫ و يدرز هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺪﻨﮐ ﻞﯿﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺖﻤ
ﯽﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ندﻮﺑ ﯽﺑآ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺪﻨﮐ ﻞﯿﻣ ﯽﻔﻨﻣ ﺖﻤﺳ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺞﯾﺎﺘﻧ
ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺎﮑﻠﯿﮐ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد b 45
راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﺟرد 25
/ 17 ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و
ﯿﮐ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻢﻫ ناﺰﯿﻣ ﺎﮑﻠ
65 راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﺟرد 76
/ 7 دﻮﺑ .
ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ يرﺎﻣآ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺢﻄﺳ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا 5
ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺪﺻرد .
Fig 8. Comparison of b* factor in two types of dried carp and kilka fish powders at different temperatures
a b
c d
Table2. The effect of drying temperature on physicochemical properties of carp and kilka fish powder Fish powder ) temp
% ( WBC Oil absorption
)
% ( )
g/cm3 ( Density L*
a*
b*
Carp
45°C
.0.27d
± 2.33 0.01a
± 0.75 0.02a
± 0.511 3.22cd
± 51.84 0.07b
± 2.57 0.75cd
± 14.77
Carp
55°C 0.15bc
± 2.07 0.02ab
± 0.78 0.01cd
± 0.425 2.1bc
± 48.76 0.05b
± 3.50 0.90cd
± 14.40
Carp
65°C 0.04d
± 2.31 0.01ab
± 0.79 0.05de
± 0.47 3.7b
± 46.41 0.1ab
± 2.39 0.65bcd
± 13.82
Carp
75°C 0.02a
± 1.84 0.005ab
± 0.78 0.04cd
± 0.438 1.9b
± 44.49 0.08ab
± 1.09 0.34cd
± 15.11
Kilka 45°C 0.11bc
± 2.14 0.01b
± 0.81 0.02bc
± 0.408 3.1d
± 54.05 0.09a
± 3.73 - 0.96d
± 17.25
Kilka 55°C 0.03d
± 2.36 0.01d
± 1.01 0.02ab
± 0.378 1.5b
± 44.38 0.01ab
± 0.11 - 0.34abc
± 9.95
Kilka 65°C 0.05cd
± 2.21 0.03c
± 0.89 0.01a
± 0.326 1.7a
± 23.44 0.02ab
± 1.03 - 0.56a
± 7.76
Kilka 75°C 0.03b
± 2.03 0.01c
± 0.88 0.01a
± 0.341 1.65a
± 24.49 0.01ab
± 0.49 - 0.63ab
± 8.84
Similar letters in each column indicate that there is no significant difference between the samples (P > 0.05).
3 - 8 - ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ
و رادﻮﻤﻧ ﺐﯿﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﯽﻫﺎﻣ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﻫﺎﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺸﮔ نﺪﺷ ﮏﺸﺧ نﺎﻣز ﺶ .
ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
يﺎﻫ نﺎﻣز رد هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ 45
ﯽﻫﺎﻣ و ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ زا ﻢﻋا ﻪﺟرد
ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ و ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ار ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رﻮﭙﮐ ﺪﻧا هدﺮﮐ ﯽﻃ ﻦﮐ ﮏﺸﺧ رد يﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻣز ﺖﺑﺎﺛ ﺖﺑﻮﻃر .
ﻪﺘﺒﻟا
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻢﻫ رادﻮﻤﻧ رد ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ ﻧ ﺐﯿﺷ دﻮﺷ
ياﺮﺑ رادﻮﻤ
رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ 45
يﺎﮑﻠﯿﮐ زا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﺟرد 45
و ﺖﺳا ﻪﺟرد
ﻪﺘﺷاد زﺎﯿﻧ ﻦﮐ ﮏﺸﺧ رد ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻣز ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺳا .
Fig 9 Reducing the moisture content of carp and kilka fish powders during drying at different times
(time unit is based on 10 minutes) ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻠﮐ رﻮﻄﺑ
ياﺮﺑ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ نﺎﻣز نﺎﺴﮑﯾ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻫﺎﻣد رد و ﺎﻫ ﺐﯿﺷ و دﻮﺑ ﺎﮑﻠﯿﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ رﻮﭙﮐ ﯽﻫﺎﻣ ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ دﻮﺑ رﻮﭙﮐ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﮑﻠﯿﮐ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ رادﻮﻤﻧ .
هزاﺪﻧا ﺰﯿﻟﺎﻧآ
ﯿﻓ صاﻮﺧ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ تارذ ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻬﻧآ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ و ﯽﮑﯾﺰ
ﺖﺳا ] 32 [.
تارذ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ صاﻮﺧ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ )
صاﻮﺧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﺎﻫ نآ يرﺎﺘﺧﺎﺳ (
يﺰﯾﺮﮔ بآ ،يﺮﯾﺬﭘ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،بآ بﺬﺟ
ﺳ نوﺮﯿﺑ يﺮﻤﯿﻠﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ ﯽﻟﻮﻠ
ﺪﺷﺎﺑ ] 33 [.
3 - 9 - ﯽﭘﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻣد ﺮﯿﺛﺎﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ند
ﯽﻫﺎﻣ يﺎﻫردﻮﭘ ﯽﭘﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ يﺎﻫ ﻞﮑﺷ رد ﺎﮑﻠﯿﮐ و رﻮﭙﮐ يﺎﻫ
10
و 11 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﺮﺛا رد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ
،هﺪﺷ هرﻮﺗﺎﻧد ﯽﻫﺎﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ و هﺪﺷ ﻪﺘﺴﮑﺷ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ زا ﯽﺧﺮﺑ ،هداد ﻞﮑﺷ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ يﺎﻫ هﺮﯿﺠﻧز ﺮﺘﮑﭼﻮﮐ يﺎﻫ هﺮﯿﺠﻧز ﻪﺑ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺪﻨﻠﺑ
ﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ] 34 [ . ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻦﯾا ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ
هدوﺪﺤﻣ رد تارذ 10
- 30 ﺮﺑ ﻎﻟﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ نوﺮﮑﯿﻣ 50
%
ﺪﻧﺪﺷ ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار تارذ .
يﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﯽﮕﺘﺴﮑﺷ
يﺎﻣد رد هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻫﺎﻣ يﺎﻫردﻮﭘ 65
و 75 اﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد د
يﺎﻫﺎﻣد زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 45
و 55 ﯽﻣ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺪﺷﺎﺑ
. فﺮﻃ زا
ﯽﻣ ﯽﺑﺮﭼ يﺎﻫ ﻪﭽﯾﻮﮔ هﺪﺷ هرﺎﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺮﮕﯾد ﺪﺷﺎﺑ
.
يﺎﻫﺎﻣد رد ﯽﻨﺌﯿﺗوﺮﭘ يﺎﻫ لﻮﮑﻟﻮﻣ هزاﺪﻧا 65
و 75 ﻢﮐاﺮﺘﻣ و ﺮﺗﺰﯾر
ﺪﺷ ﺮﺗ . ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ نﺪﺷ هرﺎﭘ و ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ دﻮﺷ
دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺑﺮﭼ ،ﺎﻫ لﻮﻠﺳ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺢﻄﺳ رد رﺎﺘﺧﺎﺳ رد
رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﮓﻧر نﺪﺷ ﺮﺗ ﻦﺷور ﺐﺒﺳ و هﺪﺷ ﺶﺨﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﭘﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ .
يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد 75
يﺎﻫ لﻮﮑﻟﻮﻣ ﻪﺟرد
ار نآ و هﺪﺷ ﺶﺨﭘ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺢﻄﺳ رد ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻄﺑ ﯽﺑﺮﭼ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﺑ رد .
Fig 10 SEM pictures of carp fish powder produced in four different temperatures (a:55 , b:45, c:75 and d:65 °C)
Fig 11 SEM pictures of kilka fish powder produced in four different temperatures (a:55 , b:45, c:75 and d:65 °C)
a b
c d
a b
c d
