ﮐ دﻮﺒﻬﺑ ﯿﻔ ﯿ ﮐ ﺖ ﯿ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ا ي ﻔﺳ و ﯿ ﺪ ﻎﻤﺻ و ﺎﻫ ي ﺳرﺎﻓ ،هزﺮﻔﺳا ﯽ
و
ﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﯿ
زاﺮ ي
ﺋﻼﻋ ﻪﻤﻐﻧ ﯽ
1ﺶﺨﺑ ﻠﻋ ، ﯿ ﺟﺮﻓ ﺎﺿﺮ
2ﯽ
، *
ﺮﻓ ﯾ ﻘﻧ ﺎﺒ ﯽ
3رﻮﭘ
1 - ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽ ﺪﺷرا مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﺮﮔ ﯾ ﺶ ز ﯾ ﺖﺴ روﺎﻨﻓ ي داﻮﻣ اﺬﻏ ﯾ ﯽ
، هﺪﮑﺸﻧاد مﻮﻠﻋ و ﻦﻓ روآ ي ﺎﻫ ي ﻮﻧ ﯾ
،ﻦ
ﺪﺣاو مﻮﻠﻋ ﮑﺷﺰﭘ ﯽ
، ﺸﻧاد هﺎﮕ دازآ ﻣﻼﺳا ﯽ
،
،ناﺮﻬﺗ اﯾ ناﺮ .
2 - هوﺮﮔ ﯽﻤﯿﺷ
،ﯽﻟآ هﺪﮑﺸﻧاد ﯽﻤﯿﺷ
،ﯽﯾوراد ﺪﺣاو مﻮﻠﻋ ﮑﺷﺰﭘ ﯽ
، هﺎﮕﺸﻧاد دازآ ﻣﻼﺳا ﯽ
،
،ناﺮﻬﺗ اﯾ ناﺮ .
3 - ﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﺆﻣ ﯿ
ﻬﺗ و حﻼﺻا تﺎﻘ ﯿ
ﻘﺤﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ،رﺬﺑ و لﺎﻬﻧ ﻪ ﯿ
وﺮﺗ و شزﻮﻣآ ،تﺎﻘ ﯾ
زروﺎﺸﮐ ﺞ ي ا ،جﺮﮐ ، ﯾ ناﺮ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﮑﭼ
ﯿ ﺪ ه
رﺎﺗ ﯾ ﺎﻫ ﺦ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ رد ﺦ ﯾ ﺖﻓﺎ : 10 / 01 / 1401
رﺎﺗ ﯾ ﺬﭘ ﺦ ﯾ شﺮ : 29 / 03 / 1401
ﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﻠﺳ ﯿ
،كﺎ
،ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ ا ي ،
ﻎﻤﺻ ﺎﻫ ي ﻣﻮﺑ ﯽ ا ﯾ ﻧاﺮ ﯽ ،
ﮐﯿ ﻨﻏور ﮏ ﯽ .
DOI: 10.22034/FSCT.19.128.69
DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.16.1
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
اﺰﻓا هزوﺮﻣا ﯾ
ﮐ ﺶ ﯿﻔ ﯿ ﺬﻐﺗ شزرا و ﺖ ﯾﻪ
ا ي اﺬﻏ داﻮﻣ ﯾ ﯽ ﺑ فﺮﺼﻣ درﻮﻣ ﯿ
ﻠـﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤ ﯿ
كﺎ
ﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﯿ رﺎ ي ﻘﻘﺤﻣ زا ﯿ ﺖـﺳا هدﻮـﻤﻧ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﻦ .
ا زا ـﯾ ﻦ ا مﺎـﺠﻧا زا فﺪـﻫ ور ـﯾ
ﻦ
ﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽ
ﺻﻮﺼﺧ دﻮﺒﻬﺑ نﺎﮑﻣا ﻤﺧ ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ تﺎﯿ
ﯿ ﮐ و ﺮ ﯿ ﻂـﺳﻮﺗ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏ
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﯿ
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﺎﺑ ﺪ ا
ي ،ﺮﻔـﺻ ﺢﻄـﺳ ﻪﺳ رد 50
و 100 رد ﺪـﺻرد
ﻎﻤﺻ رﻮﻀﺣ ﺎﻫ
ي ﻣﻮﺑ ﯽ ا ﯾ ناﺮ ) ﺳرﺎﻓ ،هزﺮﻔﺳا ﯽ
ﺷ ﻪﻣوﺪﻗ و ﯿ
زاﺮ ي و اﺰﺠﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ماﺪﮐ ﺮﻫ
ﻣ ﻪﺑ ﯿ ناﺰ 1 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ . ﺎﺘﻧ ﯾ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯾ
ﻣ ﺶ ﯿ ﺎﺟ ناﺰ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ا
ي و
ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا ﻣ ،ﺎﻫ
ﯿ و ناﺰ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻤﺧ ﻪﺘ ﯿ اﺰﻓا ﺮ ﯾ ﺶ ﯾ ﻟﺎﺣ رد ﺖﻓﺎ ﯿ
ﻣ ﻪـﮑ ـﯿ صﻮﺼـﺨﻣ نزو ناﺰ
ﻤﺧ ﯿ اﺰﻓا ﺎﺑ ﺮ ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ناﺰ ا
ي ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا و ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﯿ اﺰﻓا ﺐ ﯾ ﭘ ﺶﻫﺎﮐ و ﺶ ـﯿ
اﺪ
دﺮﮐ . ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻣ ﻦ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﺑﺮﭼ ،ﻦ ﯽ ﺘﻔﺳ ،ﺖﺑﻮﻃر ، ﯽ
ﻣ ﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﯿ
ﺎـﺟ ناﺰ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ درآ
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ ا ي اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﻟﺎﺣ رد ﺖﻓﺎ ﯽ
ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا ﻪﮐ ور ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻫ
ي ﺘﻔﺳ و ﺖﺑﻮﻃر ﯽ
ﺖﻓﺎﺑ
ﺛﺄﺗ ﯿ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،دﻮﺑ راﺬﮔﺮ ا
ي ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﻣ ﺎﻫ
ﯿ ﺘﻔﺳ ناﺰ ﯽ ﻣ و ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯿ
ﺖـﺑﻮﻃر ناﺰ
اﺰﻓا لﻮﺼﺤﻣ ﯾ
داد نﺎﺸﻧ ﺶ .
ﻣ صﻮﺼﺧ رد ﯿ
ﮐ ﻞـﺨﻠﺨﺗ و صﻮﺼـﺨﻣ ﻢﺠﺣ ناﺰ ـﯿ
نوﺪـﺑ ﮏ
ﻧ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﯿ ﺎﺘﻧ ﺰ ﯾ ﻮﮔ ﺞ ﯾﺎ ي ﮐ دﻮﺑ نآ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪ ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ﺎﺟ ناﺰ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ا
ي هدﺎﻔﺘـﺳا و
ﻎﻤﺻ زا ﻣ ﺎﻫ ﯿ ا ناﺰ ﯾ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود ﻦ ﯿ
اﺰﻓا و ﺶﻫﺎﮐ ﺐ ﯾ
ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ . ﻓﺮﻃ زا ﯽ هزﺮﻔـﺳا ﻎﻤـﺻ
د ﻎﻤﺻ ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯾ
ﺎﻧاﻮﺗ زا ﺮﮕ ﯾ
ﯽ ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ي ﺻﻮﺼﺧ دﻮﺒﻬﺑ رد ﯿ
ﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ تﺎ ﯾ
ﯽ رادرﻮﺧﺮﺑ
دﻮﺑ . ﻮﺳ زا ي د ﯾ اﺰﻓا ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﮕ ﯾ
ﻣ ﺶ ـﯿ ناﺰ ﺎـﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮـﺑ درآ ا
ي ناﺰـﯿﻣ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ ي و L*
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺘﺳﻮﭘ a*
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ ﯿ اراد ﺐ ي ﻟوﺰﻧ ﺪﻧور ﯽ
دﻮﻌﺻ و ي ﻟﺎﺣ رد دﻮﺑ ﯿ
ﻪﮑ
ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻫ
ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰ ﺪﺷ L*
. ﯽﺑﺎﯾزرا ﺎﺑ ﯽﯾﺎﺸﭼ نارواد ﺖﯾﺎﻬﻧ رد
ﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽ
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﺪﺻرد ﺮﻔﺻ يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ود ، ا
ي اﺮﻤﻫ ﻪﺑ ه هزﺮﻔـﺳا ﻎﻤﺻ
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ و 50
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﺪﺻرد ا
ي ﻪﺑ ار هزﺮﻔﺳا ﻎﻤﺻ و ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ .
ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ا ﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir
:
ﻪﻠﺠﻣ ﺖﯾﺎﺳﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.16.1 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-02 ]
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺑ ﻟﻮﺗ رد لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﯿ
ﮐ ﺪ ﯿ وﺎـﺣ ﻪـﮐ مﺪـﻨﮔ درآ زا ﮏ ي
ﻦﺗﻮـﻠﮔ
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺖﺳا ﯽ
دﻮﺷ . ـﺷ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻣا ﯿ
ﺑ عﻮ ﯿ رﺎـﻤ ي ﻠـﺳ ﯿ كﺎ
ﻟﻮﺗ ﯿ ﮐ ﺪ ﯿ ﮏ ﺎـﻫ ي ﻪـﺑ ور نﺎـﻬﺟ ﻖﻃﺎـﻨﻣ ﺮـﺜﮐا رد ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ
ﺮﺘﻤﻬﻣ ﺞﻧﺮﺑ درآ و ﺖﺳا شﺮﺘﺴﮔ ﯾ
ﻪﻠﻏ ﻦ ا ي ﻪـﮐ ﺖﺳا ﺖـﻠﻋ ﻪـﺑ
ـﻣ ،ﻦﺗﻮﻠﮔ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﯽ
ﺪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ ﯾ درﻮـﻣ رﻮـﻈﻨﻣ ﻦ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا
ﮔﯿ دﺮ 1] . [ داﺮﻓا ﻠﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﯿ
يوﺎـﺣ يﺎﻫاﺬـﻏ فﺮﺼﻣ زا ﺪﻌﺑ كﺎ
ﻣ ﻢﻀﻫ رد لﻼﺘﺧارﺎﭼد ﻦﺗﻮﻠﮔ ﯽ
ﺪﻧﻮﺷ . ـﻨﭼ ﻪﻣادا ﯿ ﻦ ﺘﻟﺎـﺣ ﯽ ﻪـﺑ
ﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ﯽ
،ﮏﭼﻮﮐ هدور رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫزﺮﭘ ﻪﻣﺪﺻ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﺪـﻨﭼ بﺬﺟ رد لﻼﺘﺧا و ﮏﭼﻮﮑﻫدور بﺎﻬﺘﻟا ﯾ
يﺬـﻐﻣ هدﺎـﻣ ﻦ
ﻈﻧ ﻢﻬﻣ ﯿ ،ﻦﻫآ ﺮ ﺳا ﯿ ﻟﻮﻓﺪ ﯿ ﺴﻠﮐ ،ﮏ ﯿ و و ﻢ ﯾ ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ رد لﻮـﻠﺤﻣ يﺎـﻫ
ﺑﺮﭼ ﯽ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ا زوﺮﺑ ﯾ ﺎﺳرﺎﻧ ﻦ ﯾ ﯽ ﺐﺒﺳ ﺎﻫ ﯾ ﻧﻮـﺧ ﻢـﮐ ،ﺖﺳﻮﺒ ﯽ
،
ﻤﮑﺷ يﺎﻫدرد ﯽ
، ﮕﺘﺴـﺧ ،ﺦﻔﻧ ﯽ
ﮐﻮـﭘ و يرورﺎـﺑﺎﻧ ، ﯽ
ناﻮﺨﺘـﺳا
ﻣ ﯽ ﻣز ،نﺎﻣرد مﺪﻌﺗرﻮﺻ رد و ددﺮﮔ ﯿ
ا هدور نﺎﻃﺮﺳ ﻪﻨ ﯾ
ـﻣ دﺎـﺠ ﯽ
دﻮﺷ 2] .[ ﻮﺳ زا ي د ﯾ ﺎﺷ ﺮﮕ ﯾ نﺎـﻣرد هار ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﺮـﮐذ نﺎ
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﻠﺳ ﯿ زا هدﺎﻔﺘﺳا كﺎ ﯾ
ژر ﮏ ﯾ اﺬﻏ ﻢ ﯾ ﯽ ﺌﺗوﺮـﭘ ﺪـﻗﺎﻓ ﯿ
ﻦ ﺎـﻫ ي
ﻣﻻوﺮﭘ هوﺮﮔ ﯿ
ﻦ ﯾ ﺮـﻤﻋ لﻮـﻃ مﺎـﻤﺗ رد ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪﺑ ًﺎﺣﻼﻄﺻا ﺎ
ﺑﯿ ﺖﺳا رﺎﻤ 3]
.[ ا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ ﺘﺸﻣ ﻦ ﻧ رادوﺎﭼ و ﻮﺟ ،مﺪﻨﮔ تﺎﻘ ﯿ
ﺰ
ﺎﺑﯾ ﺘﺴ ﯽ ژر زا ﯾ اﺬﻏ ﻢ ﯾ ﯽ و تﻼـﻏ و ﺪﻧﻮـﺷ فﺬـﺣ ﻦﺗﻮـﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ
ﻟﻮﺗ رد ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ تﻼﻏ ﻪﺒﺷ ﯿ
ا ﺪ ﯾ درﻮـﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﻪﺘﺳد ﻦ
ﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا ﯿ
ﺪﻧﺮ 4] .[ ﺞﻧﺮﺑ ﯾ ﮑ ﯽ ﺐﺳﺎﻨﻣ زا ﺮﺗ ﯾ ﺖﻬﺟ تﻼﻏ ﻦ
ﻟﻮﺗ ﯿ اﺮـﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪ ي
ﺑ ﯿ ﻠـﺳ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ نارﺎـﻤ ﯿ
كﺎ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ا ﺖﻠﻋ ﻪﮐ ﯾ و ﺮﻣا ﻦ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺒﻃ ﻪﻠﻤﺟ زا نآ ﯿﻌ
ﯽ ،ندﻮـﺑ
ا مﺪﻋ ﯾ ﺳﺎﺴﺣ دﺎﺠ ﯿ
ﺑ ،ﺖ ﯽ ﮕﻧر ﯽ ﻼﻣ ﻢﻌﻃ و ﯾ
ـﻣ نآ ﻢ ﯽ ﺪـﺷﺎﺑ 5] .[
ـﺿارا زا كﻮﺘﻠـﺷ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﯽ
زروﺎﺸـﮐ ي نآ و ﮏﺸـﺧ ار
ﺳآ ﺲﭙﺳ ﯿ ا رد و دﻮـﺷ اﺪـﺟ نآ ﺖﺳﻮﭘ ﺎﺗ هدﺮﮐ بﺎ ـﯾ
ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻦ
ﺖﺳﺪﺑ لﻮﺼﺤﻣ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ ار هﺪﻣآ
ا ي ـﻣ ﯽ ﺪـﻨﻣﺎﻧ . هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮـﺑ ا
ي
ﻮﻨﻫ وﺎﺣ ز ي ﻻ ﯾ آﺮﻓ ﺮﮔا ﻪﮐ هدﻮﺑ سﻮﺒﺳ ﻪ ﯾ
ـﺳآ ﺪﻨ ﯿ ﻧﺎﺑﺎ ﯽ ﻪـﻣادا ار
ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﺪﻨﻫد ﯿ
ـﻣ ﻞـﺻﺎﺣ ﺪ ﯽ
دﻮـﺷ . ﻣ ـﯿ ﺌﺗوﺮـﭘ ناﺰ ﯿ ﺞﻧﺮـﺑ درآ ﻦ
هﻮﻬﻗ ا ي ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ درآ زا ﯿ
ﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ ﻦ ا
ي
ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯿ
اراد ﺪ ي دﺎﻘﻣ ﯾ ﺑ ﺮ ﯿ ﺳا ﺮﺘﺸ ﯿ ﻣآ ﺪ ﯿ ﻟ ﻪﻨ ﯿﺰ ﯾ هدﻮـﺑ ﻦ
ا ﻪﮐ ﯾ ﻟد ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦ ﯿ
دﺎﻘﻣ ﻞ ﯾ ﻻﺎﺑ ﺮ ﻟ ﺮﺗ ﯿﺰ ﯾ ﻣﻮﺒﻟآ ﻦ ﯿ ﻻ رد دﻮـﺟﻮﻣ ﻦ ـﯾ
ﻪ
ﺟرﺎﺧ ﯽ ﻣ نوﺮﻟآ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ 6] .[ ﺑ شزرا ﯿ ژﻮـﻟﻮ ﯾﮑ ﯽ ا ـﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ـﯿ و ﺐ
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ نآ درآ ـﯿ
ﺐ 67 ـﻟا ﯽ 89 و 61 ـﻟا ﯽ 81 ﺖـﺳا 7] .[ ﺞﻧﺮـﺑ
هﻮﻬﻗ ا ي ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯿ
ﮐﺮﺗ ﺪ ﯿ ﺬﻐﺗ تﺎﺒ ﯾﻪ ا ي ﺑ ﯿ ًﺎﺻﻮﺼـﺧ ﺮﺘﺸ
ﻓﯿ ﺎﻫﺮﺒ ي ژر ﯾﻤ ﯽ و ، ﯾ ﻣﺎـﺘ ﯿ ﮐﺮﺗ ،ﻦ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎـﺒ ـﯿ ـﺘﻧآ و ﮏ ﯽ ﺴـﮐا ﯿ ناﺪ
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ي دراد 8] .ا[ ﯾ اراد لﻮﺼﺤﻣ ﻦ ي
ﺪﻧا ﯾ ﻼﮔ ﺲ ـﯾ ﻤﺴ ﯽ ﺎـﭘ ﯾﯿ ﻦ 9]
ﻟﺎﺣرد هدﻮﺑ [ ﯽ
ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﻪﮐ ﯿ
اراد ﺪ ي ﺪﻧا ﯾ ﻼﮔ ﺲ ﯾ ﻤﺴ ﯽ ﺮﺗﻻﺎﺑ ي
) 69 - 58 ( ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ 10] ﻤﻫ ﻪﮐ [ ﯿ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻣا ﻦ ا
ي ار
اﺮﺑ ي د ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ داﺮﻓا ﯾ
ﻣ بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺑﺎ ﯽ
ﺎﻤﻧ ـﯾ ﺪ 11] .[ ﻘﺣ رد ﯿ ﺖـﻘ
آﺮﻓ رد ﯾ ﻟﻮﺗ ﺪﻨ ـﯿ هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮـﺑ ﺪ رﺎـﺧ ﺶـﺷﻮﭘ ﻂـﻘﻓ ،يا
ﺟ ﯽ ﻪـﻧاد
) ﻞﻣﻮﻠﮔ ( ﻘﺑﺎﻣ و هﺪﺷ فﺬﺣ ﯽ
ﻪـﻧاد هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ ﺎﻫﺎﺸﻏ و ﺶﺷﻮﭘ
ﻗﺎﺑ ﯽ ﻣ ﯽ اﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧﺎﻣ ﯾ ﮐ ﺮﻈﻧ زا ﻦ ﯿﻔ
ﯿ ﺬﻐﺗ ﺖ ﯾﻪ هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ ،يا رد يا
ﺎﻘﻣ ﯾ ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯿ
ﺪ ) ﻪﺘـﺳﻮﭘ و نوﺮـﻟآ ﺪـﻗﺎﻓ (
،يﺬـﻐﻣ داﻮـﻣ زا
و صﻮﺼﺨﺑ ﯾ
ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ ﺎﻫ )ﺗ ـﯿ ﻣﺎ ﯿ ر ،ﻦ ﯾ وﻼﻓﻮـﺒ ﯾ ﻧ و ﻦ ﯿ ـﺳﺎ ﯿ ﻦ ( حﻼـﻣا ،
) ﻨﻠـﺳ ،ﺰـﻨﮕﻨﻣ ﯿ
ﻨﻣ و مﻮ ـﯿ ﺰﯾ ﻢ ( ــﭘ ﺌﺗوﺮ ﯿ ـﺑﺮﭼ ،ﻦ ﯽ ﻓ و ﯿ ﺑ ﺮـﺒ ــﯿ يﺮﺘﺸ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ 12]
. [
ﻓﺮﻃ زا ﯽ ا ﺮﮐذ ﯾ روﺮﺿ ﻪﺘﮑﻧ ﻦ ي
ﯽـﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎـﻣ ﻪـﮐ ﺖﺳا
ﺶﺸـﮐ ﺮﯿﻈﻧ ﺮﯿﻤﺧ ﻢﻬﻣ صاﻮﺧ ﯽﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﮐ ﻦﺗﻮﻠﮔ ،يﺮﯾﺬـﭘ
طﻼﺘﺧا ﻦﯿﺣ رد ﻞﻤﺤﺗ ،عﺎﺴﺗا ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﺶﺸﮐ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﯽـﻣ ﺖﺨﭘ ﻊﯾﺎﻨﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد زﺎﮔ يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ و ،ﺪـﺷﺎﺑ
رآ رد دراﺪـﻧ دﻮﺟو ﺞﻧﺮﺑ د .ﯾ
ـﮑ ﯽ شور زا ﺎـﻫ ي ـﮑﺤﺗ ﯿ ﺖـﻓﺎﺑ ﻢ
ﺎﻨﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯾ
ﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺨﭘ ﻊ ﯿ
ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ـﺳﻮﻣ و ﺎﻫﺪ ﯿ
ژﻼ
ﻪﻧاد ا ي ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺳﻮﻣ ﯿ ﻪﻧاد يﺎﻫژﻼ ﻠﭘ و يا
ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﮔ يﺎﻫﺪ ـﯿ ﻫﺎ ﯽ
ﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ﯽ ﻣ سﺮﺘﺳدرد ﯽ
ﻟد ﻪﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯿ
ﻗ ﻞ ﯿ ﻤﻫا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﻤ ـﯿ
ﺖ
وﯾ هﮋ نآ ﺮﺜﮐا و ﺪﻧراد يا ـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺎـﻫ
ﯿ نﻮ ـﻏ يﺎـﻫ اﺬ ﯾ ﯽ ﻞـﺑﺎﻗ
ﺪﻨﺘﺴﻫ هدﺎﻔﺘﺳا 13]
.[ ﻫ عاﻮﻧا زا ﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻣﻮﺑ ﯽ ـﻣ ﯽ ناﻮـﺗ
ﻎﻤﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ ي ـﺳرﺎﻓ ،هزﺮﻔﺳا ﯽ
) ودز ( ـﺷ ﻪـﻣوﺪﻗ و ﯿ
زاﺮ ي هرﺎـﺷا
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺮﺿﺎﺣ هژوﺮﭘ رد ﻪﮐ دﻮﻤﻧ ﯿ
ﮐ نﻮ ـﯿ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ ﮏ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻤﻫ رد ﯿ ﺟﺎﻧ ﺎﺘﺳار ﻦ ﯽ
ﺴﺒﻃ ﯽ ـﺒﺤﻣ و ﯽ ) 2015 ( ﺮـﺛا
ﻫﺎﺷ ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ ﯽ
ور ي و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺧﺎﺳ رﺎﺘ ي ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪﺑ نﺎﻧ
ﺎﭘ ﺮﺑ ﯾ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﺞﻧﺮﺑ درآ ﻪ ﯽ
ﺑ و هداد راﺮﻗ ﯿ
ندوﺰﻓا ﺪﻨﺘﺷاد نﺎ
ﻫﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻫﺪ ﯾ
ﻢﻫ و هﺪﺷ جﺮﻓ و ﻞﻠﺧ ﺶ ـﻨﭼ
ﯿ رد ﻦ
ﻃ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ي
ور ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ي
ﺪﻫاﻮﺧ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﮓﻧر
ﺖﺷاد .ا ﯾ ﻢﻫ نﺎﺸ ﻨﭼ ﯿ ﻫﺎﺷ ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ ﺪﻧدﺮﮐ ناﻮﻨﻋ ﻦ ﯽ
ﮑﺸﺗ ﺎﺑ ﯿ ﻞ
ﻻﯾ ﺨﺿ ﻪ ﯿ ور ﺮﺑ ﻢ ي ﺎﭘ ﯾ راﺪ ي لﻮﻠﺳ ﺎـﻫ ي زﺎـﮔ ي و ﻪﺘـﺷاﺬﮔ ﺮـﺛا
ﻢﻈﻨﻣ ﺚﻋﺎﺑ و نﺪﺷ
ﯾ ﺖﺧاﻮﻨﮑ نآ نﺪﺷ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ نﺎـﻧ رد ﺎﻫ
ﻣ ﯽ دﻮﺷ 14] . [ ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﺑ ﻦ ﯿ ﮏ نارﺎﮑﻤﻫ و هداز )
1397 ( ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﯽ
ﻎﻤﺻ ﺮﺛا ﺎﻫ ي و ﺮﺑ نﺎﺘﻧاﺰﮔ و هزﺮﻔﺳا ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻓ ﯿﺰ ﯾﮑ ﯽ ﺑ ، ـﯿ ﺗﺎ ﯽ و
ﺴﺣ ﯽ ﮐ ﯿ ﺠﻨﻔﺳا ﮏ ﯽ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ . ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﻪـﮐ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ
ﻃ رد ﯽ ﺎﻫزور ي راﺪﻬﮕﻧ ي ﺮﺗﻻﺎﺑ ،ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﯾ
ﻣ ﻦ ﯿ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ
ﺮﺘﻤﮐ و ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﺘﻔﺳ ناﺰ ﯽ وﺎـﺣ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﺑ ﻖـﻠﻌﺘﻣ ي
25 /0 ﺪـﺻرد
نﺎﺘﻧاﺰﮔ ﻎﻤﺻ 75
/0 دﻮﺑ هزﺮﻔﺳا ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد .
ﻢﻫ ـﻨﭼ ﯿ ناﻮـﻨﻋ ﻦ
و ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﮐ ـﯿ ﺠﻨﻔـﺳا ﮏ ﯽ وﺎـﺣ ي 75 /0
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.16.1 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-02 ]
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑﺎﺸـﻣ هزﺮﻔـﺳا ﻎﻤـﺻ ﺪﺻرد ﺎـﻫ
ي وﺎـﺣ ي 25 /0 و 5/
0
د رﺎﺠﺗ ﻎﻤﺻ ﺪﺻر ي
ﻣ نﺎﺘﻧاﺰﮔ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ 15] . [
زا ا ﯾ ﻦ ﺑ ﺐـﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑور ـﯿ
ﺑ صﻮﺼـﺧ رد هﺪـﺷ نﺎ ﯿ
رﺎـﻤ ي
ﻠﺳ ﯿ اﺰﻣ و كﺎ ﯾﺎ ي هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ا
ي ا مﺎـﺠﻧا زا فﺪـﻫ ، ـﯾ
ﻦ
ﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽ
ﻟﻮﺗ نﺎﮑﻣا ـﯿ ﮐ ﺪ ـﯿ ـﻨﻏور ﮏ ﯽ ﺎـﺑ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ا
ي ﻢﻫ و ﻨﭼ ﯿ ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا ﻦ ﺎﻫ
ي ﻣﻮﺑ ﯽ
اﯾ ﻧاﺮ ﯽ ) ﺳرﺎﻓ ،هزﺮﻔﺳا ﯽ
ﺷ ﻪﻣوﺪﻗ و ﯿ
زاﺮ ي ( ﻠﻘﺗ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ـﯿ
زا ﺪ
ﺌﺗوﺮﭘ صاﻮﺧ ﯿ
ﻪـﻧﻮﮔ ﻪـﺑ ،دﻮﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﻦ ا
ي نوﺪـﺑ لﻮﺼـﺤﻣ ﻪـﮐ
ﻟﻮﺗ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﯿ ﺪ ي اراد ي ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﻤﮐ تﺎ ﯽ ﮐ و ﯿﻔ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ بﻮﻠﻄﻣ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - داﻮﻣ
درآ ﺞﻧﺮــﺑ ﻔــﺳ ﯿ ﺪ و هﻮــﻬﻗ ا ي درﻮــﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا رد ــﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ نﻮ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿ ﮏ ﻨﻏور ﯽ نوﺪﺑ ﻮـﻠﮔ ﻦﺗ ﻟﻮﺗ ـﯿ ﺪ ي ﺎـﺑ مﺎـﻧ رﺎـﺠﺗ ي
111 ) نﺎﺘـﺳا ،نارﺪـﻧزﺎﻣ ﺮﻬـﺷ
ﻞــﺑﺎﺑ (،
زا هﺎﮕـﺷوﺮﻓ ﺎـﻫ ي ﺮــﺒﺘﻌﻣ
ﺮﺧ ﯾ راﺪ ي ﺪﺷ . ﻢﻫ ـﻨﭼ ﯿ ﻦ ﻎﻤـﺻ ﺎـﻫ ي ﻣﻮـﺑ ﯽ درﻮـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا رد
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ) ﻎﻤﺻ ﺎﻫ ي
،هزﺮﻔﺳا ﺳرﺎﻓ ﯽ و ﻪـﻣوﺪﻗ ـﺷ ﯿ زاﺮ ي (
زا هﺎﮕﺷوﺮﻓ اﯾ ﺘﻧﺮﺘﻨ ﯽ ر ﯾ نﺎﺤ مﺎﮔ ـﺳرﺎﭘ ﯿ نﺎ ﻬﺗ ـﯿ ﻪ دﺮﮔ ـﯾ ﺪ.
راﺪـﻘﻣ
درﻮﻣ ﻧﯿ زﺎ زا اﯾ ﻦ ﮐﺮﺗ ﯿﺎﺒ ت اﺮﺑ ي مﺎـﺠﻧا ﺎﻣزآ ـﯾ تﺎﺸ ﻪـﺑ ترﻮـﺻ
ﯾ ﺎﺠﮑ ﻬﺗ ﯿﻪ و رد ﻪﻧﺎﺧدﺮﺳ ﺎﺑ ﺎﻣد ي 4 ﻪﺟرد ﺴﻠﺳ ﯿ سﻮ راﺪـﻬﮕﻧ ي
ﺪﺷ . ﺎﺳ ﯾﺮ داﻮﻣ ﻟوا ﯿﻪ و داﻮﻣ ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ درﻮـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا رد ﻘﺤﺗ ـﯿ ﻖ
ﺮﺿﺎﺣ ﻧﯿ ﺰ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﯿ ﺐ زا هﺎﮕـﺷوﺮﻓ ﺎـﻫ ي ﺮـﺒﺘﻌﻣ رد ﺢﻄـﺳ ﺮﻬـﺷ و
ﺖﮐﺮﺷ كﺮﻣ نﺎﻤﻟآ ﻬﺗ ﯿﻪ ﺪـﺷ . ﺖﺑﺮـﺷ اﯾ ترﻮـﻨ ﻧ ـﯿ ﺰ ﻖﺑﺎـﻄﻣ ﺎـﺑ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻠﻣ ﯽ اﯾ ناﺮ ﻪﺑ هرﺎﻤﺷ 8025 ﻬﺗ ﯿﻪ دﺮﮔ ﯾﺪ 16] . [
2 - 2 - شور ﺎﻫ
2 - 2 - 1 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ ﻓ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ درآ ﺞﻧﺮﺑ
ﻔﺳ ﯿ ﺪ و هﻮﻬﻗ ا ي
وﯾ ــﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ﯾﻔ ﯿﺰ ﯾ ــﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺞﻧﺮــﺑ درآ ﻔــﺳ
ﯿ هﻮــﻬﻗ و ﺪ ا ي ﺪــﻨﻧﺎﻣ
ﺌﺗوﺮــﭘ ،ﺖــﺑﻮﻃر ﯿ
ــﺑﺮﭼ و ﺮﺘﺴــﮐﺎﺧ ،ﻦ ﯽ
شور سﺎــﺳا ﺮــﺑ ﺎــﻫ
ي
وﺪﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯾ
ـﺷ ﻦـﻤﺠﻧارد هﺪـﺷ ﻦ ﯿﻤ
ﯽ ﺮﻣآ تﻼـﻏ نﺎـﻧاد ﯾ
ﺎـﮑ
) AACC1 ) ( 2000 ( هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺪـﺷ . ﻣ ـﯿ ﻖﺑﺎـﻄﻣ ﺖـﺑﻮﻃر ناﺰ
رﺎﻤﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ة
16 - 44 ﺌﺗوﺮـﭘ ، ﯿ ﻦ 10 - 46 ﺮﺘﺴـﮐﺎﺧ ، 01
- 08 و
ﺑﺮﭼ ﯽ 10 - 30 زرا ﯾﺑﺎ ﯽ دﺮﮔ ﯾﺪ 17] .ﻣﯿ[ ﻓ ناﺰ ﯿ ﻧ ﺮـﺒ ـﯿ ﺰ شور ﻖـﺒﻃ
ﺎﻧﺎﮕﻧار ﯾ ﮐﺎ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2012 ( ﻌﺗ ﯿﯿ ﺪﺷ ﻦ 18] . [
1. American Association of Cereal Chemists (AACC)
2 - 2 - 2 - ﻬﺗ ﯿﻪ ﻤﺧ ﯿﺮ و ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ﮐ ﯿ ﮏ ﻨﻏور ﯽ نوﺪﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ
ﻟوا داﻮﻣ ﯿ ﮐ ﻪ ﯿ ﻨﻏور ﮏ ﯽ ﻞﻣﺎـﺷ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ 100
درآ ﺪـﺻرد
ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﯿ ،ﺪ 25 ،ﺮﮑـﺷ ردﻮـﭘ ﺪﺻرد 36
ﻢـﺨﺗ ﺪـﺻرد ،غﺮـﻣ
50
،بآ ﺪﺻرد 36
،ﻦـﻏور ﺪﺻرد 12
ا ﺖﺑﺮـﺷ ﺪـﺻرد ﯾ
،ترﻮـﻨ 2
ﺑ ﺪﺻرد ﯿ ﮑ ﯿ ،ردﻮﭘ ﮓﻨ 5/
0 ،راﻮﮔ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد 2/
0 ﻧاو ﺪﺻرد ـﯿ ﻞ
ﻣ ﻪﺑ بآ و ﯿ دﻮﺒﻣزﻻ ناﺰ )
درآ طﻮﻠﺨﻣ نزو سﺎﺳا ﺮﺑ دراﻮﻣ راﺪﻘﻣ
ﻣ ﺞﻧﺮﺑ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) ( ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ .(
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ا
ي ،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد
50 و 100 ﺎﺟ ﺪﺻرد ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﻦ ﯿ
ﺮﻫ رد و ﺪﺷ ﺪ ـﯾ
زا ﮏ
ﺗﯿ ﺎﻫرﺎﻤ ي ﻘﺤﺗ ﯿ ﻣ ﻪﺑ ﻖ ﯿ ناﺰ ﯾ ﻎﻤـﺻ زا ﺪـﺻرد ﮏ ﺎـﻫ
ي ،هزﺮﻔـﺳا
ﺳرﺎﻓ ﯽ ﺷ ﻪﻣوﺪﻗ و ﯿ
زاﺮ ي ) ﺮﻫ ﯾ اﺰـﺠﻣ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﮏ (
هدﺎﻔﺘـﺳا ؛
دﺮﮔ ﯾ ﺪ.
و ﺮﮑـﺷ ردﻮـﭘ ،ﻦـﻏور اﺪـﺘﺑا رد ﮏـﯿﮐ ﻪـﯿﻬﺗ ﺖﻬﺟ ﻞﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﻢـﺨﺗ ﯽـﻗﺮﺑ نﺰـﻤﻫ ﮏـﯾ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ غﺮـﻣ )
Electra EK-
ﻦﭘاژ رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ ،230M (
ﺖﻋﺮـﺳ ﺎﺑ 128
و ﻪـﻘﯿﻗد رد رود
رد نﺎــﻣز تﺪــﻣ 6
ﻗد ﯿ ﺎــﺗ ﺪــﺷ طﻮــﻠﺨﻣ ﻪــﻘ ــﯾ
وﺎــﺣ مﺮــﮐ ﮏ ي
بﺎﺒﺣ ﺎﻫ ي ا اﻮﻫ ﯾ ددﺮـﮔ دﺎـﺠ .
ﻎﻤـﺻ ،بآ ﺲﭙـﺳ ﺖﺑﺮـﺷ و ﺎـﻫ
اﯾ ا ﻪﺑ ترﻮﻨ ﯾ دﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا مﺮﮐ ﻦ ﯾ
ﻪﻣادا ندﺰﻤﻫ ﻞﻤﻋ و ﺪ ﯾ
ﺖﻓﺎ . رد
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺑ ﺪﻌﺑ ﯿ ﮑ ﯿ ﮓﻨ ﻧاو و ردﻮﭘ ﯿ ﻔـﺳ ﺞﻧﺮـﺑ درآ ﻪﺑ ﻞ ﯿ
هﻮـﻬﻗ و ﺪ ا ي
دﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا ﯾ رﺪـﺗ ترﻮـﺻ ﻪﺑ ﻞﺻﺎﺣ طﻮﻠﺨﻣ و ﺪ ﯾ
ﺠ ﯽ مﺮـﮐ ﻪـﺑ
هدوﺰﻓا ﺪﺷ . زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ﯾ
ﻪـﭼرﺎﭘ ﻒﯿﻗ ﮏ يا
55 زا مﺮـﮔ
ﻤﺧ ﯿ ﻬﺗ ﺮ ﯿ ﮐ صﻮﺼـﺨﻣ يﺎﻫﺬـﻏﺎﮐ نورد ،هﺪﺷ ﻪ ـﯿ
نورد ﻪـﮐ ﮏ
ﺐﻟﺎﻗ ﺪـﺷ ﻪـﺘﺨﯾر ،ﺪـﻧدﻮﺑ ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺎﻫ .
ﺮـﻓ رد ﺖـﺨﭘ ﻞـﻤﻋ
ﺮﺘﮑﻟا ﯾ ــﮑ ﯽ ) نﺎــﻤﻟآ رﻮﺸــﮐ ﺖﺧﺎــﺳ ،MIWE
( ﺎــﻣد رد ي 170
ﻪﺟرد ﺴﻠﺳ ﯿ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﺑ و سﻮ 20
ﻗد ﯿ دﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻪﻘ ﯾﺪ
. زا ﺲﭘ
ﺮﻫ ،نﺪﺷ دﺮﺳ ﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﮏ ﮐ رد ﺎﻫ
ﯿ ﻪﺴ ﺎﻫ ي ﻠﭘ ﯽ ﺗاﯿ ﻨﻠ ﯽ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﻤﮐ تﺎ ﯽ ﮐ و ﯿﻔ ﯽ ﻪﺘﺴﺑ ، ﺪﻨﺑ ي ﺎﻣد رد و ي ﺤﻣ ﯿ ﻂ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺪﺷ 19] . [
2 - 2 - 3 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺻﻮﺼـﺧ ﯿ
ﻓ تﺎ ﯿﺰ ﯾ ـﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻤﺧ ـﯿ ﺮ
ﮐﯿ ﻨﻏور ﮏ ﯽ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
وﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻪﺘ
وﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻤﺧ ﻪﺘ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮ ﺎـﻫ ي ﮐ ـﯿ و زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﮏ ـﯾ
ﺮﺘﻣﻮﮑﺴ
ﺸﺧﺮﭼ ﯽ ﻔﮐوﺮﺑ ﯿ ﺷﺮﺑ ﺖﻋﺮﺳ هدوﺪﺤﻣ رد ﺪﻠ ﯽ
9 /1 ﺎﺗ 76 ﻧﺎﺛ ﺮﺑ ﯿ ﻪ
ﺎﻣد رد ي 25 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ هزاﺪﻧا داﺮﮔ ﮔ ﯿﺮ ي ﺪﻧﺪﺷ 20] . [
صﻮﺼﺨﻣ نزو
ﺖﻬﺟ هزاﺪﻧا و ﮏـﯿﮐ ﺮـﯿﻤﺧ زا ﯽﻬﺑﺎﺸـﻣ ﻢﺠﺣ ﺖﯿﻤﮐ ﻦﯾا يﺮﯿﮔ
ﺪـﯾدﺮﮔ نزو نﺎﺴﮑﯾ تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﮏﯾ رد ﺮﯿﻄﻘﺗ رﺎﺑود بآ .
ﺎـﺑ
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.16.1 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-02 ]
ــﯿﻄﻘﺗ رﺎــﺑود بآ نزو ﻪــﺑ ﮏــﯿﮐ ﺮــﯿﻤﺧ نزو ﻢﯿﺴــﻘﺗ نزو ،ﺮ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ صﻮﺼﺨﻣ 21]
. [
2 - 2 - 4 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺻﻮﺼـﺧ ﯿ
ﮐ تﺎ ﯿ ـﻔ ﯽ ـﻤﮐ و ﯽ ﮐ ـﯿ ﮏ
ﻨﻏور ﯽ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﻣ ﯿ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ
ﻣ ــﯿ ﺖــﺑﻮﻃر ناﺰ ﻪــﻧﻮﻤﻧ
ﺎــﻫ ي ﻟﻮﺗ ــﯿ ﺪ ي دراﺪﻧﺎﺘــﺳا ﺎــﺑ ﻖﺑﺎــﻄﻣ
)AACC 2000 ( رﺎﻤﺷ ة 16 - 44 هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺪﺷ 17] .[
هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﻣ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﻦ
اﻮــﺘﺤﻣ ي ﺌﺗوﺮــﭘ ﯿ ﻦ ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﺎــﻫ ي ﻟﻮﺗ ــﯿ ﺪ ي دراﺪﻧﺎﺘــﺳا ﺎــﺑ ﻖﺑﺎــﻄﻣ
)AACC 2000 ( رﺎﻤﺷ ة 10 - 46 هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺪﺷ 17] . [
هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﻣ ﯿ ﻦﻏور ناﺰ
ﻣ ــﯿ ﻦــﻏور ناﺰ ﻪــﻧﻮﻤﻧ
ﺎــﻫ ي ﻟﻮﺗ ــﯿ ﺪ ي ﺎــﻄﻣ دراﺪﻧﺎﺘــﺳا ﺎــﺑ ﻖﺑ
)AACC 2000 ( رﺎﻤﺷ ة 10 - 30 زرا ﯾﺑﺎ ﯽ دﺮﮔ ﯾﺪ 17] .[
هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻣ ﯿ ناﺰ ﻢﺠﺣ صﻮﺼﺨﻣ
اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي شور زا ،
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ـﻧاد ﺎﺑ ﻢﺠﺣ ﮥ
اﺰـﻠﮐ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻖﺑﺎـﻄﻣ 2
AACC
هرﺎﻤﺷ 10 - 72 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
اﺮﺑ ي ا ﯾ ﻪﻌﻄﻗ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﻞﮑﺷ ﺐﻌﮑﻣ
دﺎﻌﺑا ﻪﺑ 25 ﻣ ﯿﻠ ﯽ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﺘﻣ ﯾ
ﻮﻗﺎﭼ ﮏ ي هرا ا ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ زا
زﻮـﺗ و اﺪﺟ ﯾ
دﺮﮔ ﻦ ـﯾ نورد ﺲﭙـﺳ و ﺪ ـﯾ
ـﺳ ﮏ ﯿ ﻢـﺠﺣ ﺎـﺑ رﺪﻨﻠ
اﺰﻓا و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ اﺰﻠﮐ ﻪﻧاد زا ﺺﺨﺸﻣ ﯾ
ﻢﺠﺣ ﺶ ﯾﺎ ﺪﺷ ﺖﺷادد .
ﺴﻘﺗ زا ﺎﻬﺘﻧا رد ﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو ﻪﺑ ﻢﺠﺣ ﻢ ﻣ ﺎﻫ
ﯿ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ناﺰ
دﺮﮔ شراﺰﮔ ﯾﺪ
17] . [
هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﻣ ﯿ ناﺰ ﻞﺨﻠﺨﺗ و ﮓﻧر ﻪﺘﺳﻮﭘ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻣ ﯿ ﮐ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﮓﻧر و ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰ ﯿ
ﻨﮑﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﮏ ﯿ
ﮏ
ﻮﺼﺗ شزادﺮﭘ ﯾ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺮ .
زرا رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ اﺪـﺘﺑا رد ـﯾ
ﺑﺎ ﯽ ﻣ ـﯿ ناﺰ
ﻞﺨﻠﺨﺗ ﯾ ﺎﻌﺑا ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻌﻄﻗ ﮏ د
25 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣ ﯾ
ﻮﻗﺎﭼ ﮏ ي
هرا ا ي دﺮﮔ اﺪﺟ ﯾ ﺮﻨﮑـﺳا زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ نآ ﻊـﻄﻘﻣ ﻪﺳ ﺮﻫ زا و ﺪ
) لﺪــﻣ : HP Scanjet G3010 (
حﻮــﺿو ﺎــﺑ 600
ﭘ ﯿ ﻞﺴــﮑ
وﺎﺼﺗ ﯾ ﻬﺗ ﺮ ﯿ ﺘﺧا رد و ﻪ ﯿ راﺰﻓا مﺮﻧ رﺎ Image J
ﺎﺑ و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ
ﺒﺳﺎﺤﻣ ﮥ رﺎﺗ ﻪﺑ ﻦﺷور طﺎﻘﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﯾ
ﻣ ،ﮏ ﯿ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰ ﺎـﻫ
دﺮﮔ دروآﺮﺑ ﯾﺪ
. ﻧ رد ﺎﻬ ﯾ ﺖ ﻣ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ اﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻞﺨﻠﺨﺗ ﻦ ي
ﺮﻫ
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻊﻄﻘﻣ ﻪﺳ ﺎﻬﻧ دﺪﻋ ناﻮﻨﻋ
ﯾ ﯽ ﺪﺷ شراﺰﮔ ﻞﺨﻠﺨﺗ 22]
.[
ﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد ﯿﯿ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺳ ﻦ ، L*
و a*
ود ﺮﻫ زا ،b*
ﻻﺎﺑ ﻪﺘﺳﻮﭘ ي ﺋﺎﭘ و ﯿﻨ ﯽ وﺎﺼﺗ ﯾﺮ ي ﻬﺗ ﺮﻨﮑـﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ـﯿ
رد و ﻪ
ﺶﺨﺑ Plugins مﺮﻧ ﺎﻀﻓ راﺰﻓا ي ﺺﺧﺎـﺷ و لﺎـﻌﻓ LAB ﺎـﻫ
ي
2. Rape seed displacement
ﻮﻓ ﻣ و ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ق ﯿ
ﮕﻧﺎ ﯿ ﻪﺑ داﺪﻋا ﻦ اﺮﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد
ي ﻪﺘﺳﻮﭘ ود
ﻪﺑ ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﻮﻨﻋ ﺎﻫ
ي دﺮﮔ شراﺰﮔ ﮓﻧر ﯾ
ﺪ 23] . [
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺘﻔﺳ ﯽ ﺖﻓﺎﺑ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯿ ﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ رد ﮏ ﯽ
ﯾ زا ﺲـﭘ زور ﺖـﻔﻫ و ﮏ
ﺖـﻓﺎﺑ هﺎﮕﺘـﺳد زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ ،ﺖﺨﭘ ﺞﻨـﺳ
ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا 24]
.[
ﻧ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﯿ وﺮ ي ﻧ درﻮﻣ ﯿ زﺎ اﺮﺑ ي ذﻮﻔﻧ ـﯾ ﻪﻧاﻮﺘـﺳا بوﺮـﭘ ﮏ ا
ي ﺎـﺑ
ﺎﻬﺘﻧا ي فﺎﺻ ) 2 ﯽﺘﻧﺎﺳ رد ﺮـﻄﻗ ﺮﺘﻣ 3/
2 ﯽﺘﻧﺎـﺳ عﺎـﻔﺗرا ﺮـﺘﻣ (
ﺎـﺑ
ﺖﻋﺮﺳ 30 ﯽﻠﯿﻣ ﮐ ﺰﮐﺮﻣ زا ﻪﻘﯿﻗد رد ﺮﺘﻣ ﯿ
ﻪﺑ ،ﮏ ﺺﺧﺎـﺷ ناﻮـﻨﻋ
ﺘﻔﺳ
3ﯽ دﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯾﺪ
. ﺎﺷ ﯾ ﺘـﺳد رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ نﺎ ﯿﺑﺎ
ﯽ
ﻗد ﯿ ﻣ ﻪﺑ ﻖ ﯿ ﺘﻔﺳ ناﺰ ﯽ ﻠﺧاد ﺖﻓﺎﺑ ﯽ
ﮐ ـﯿ ﻪـﻠﻗ ،ﮏ ي ﮐ ـﯿ ﺎـﺑ ﮏ ـﯾ ﮏ
ﻮﻗﺎﭼ ي هرا ا ي دﺮﮔ اﺪﺟ ـﯾ ﺪ . عوﺮـﺷ ﻪـﻄﻘﻧ فﺪـﻫ ﻪـﻄﻘﻧ و 4
ﻪـﺑ 5
ﺗﺮﺗ ﯿ ﺐ 05 /0 ﻧ ﯿ و ﻦﺗﻮ 30 ﻣ ﯿﻠ ﯽ دﻮﺑ ﺮﺘﻣ .
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﺴﺣ تﺎ ﯽ
زرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯾﺑﺎ
ﯽ و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ﯾ ﺴﺤ ﯽ ﮐﻮـﭘ ،ﻞﮑـﺷ و مﺮﻓﺪـﻨﻧﺎﻣ ﯽ
و
ﺘﻔﺳ ،ﻞﺨﻠﺨﺗ ﯽ
ﻣﺮﻧ و ﯽ ﻪـﺑ ﻪـﮐ هﺰـﻣ و ﻢـﻌﻃ ،ﻮﺑ و ﺖﻓﺎﺑ ﺗﺮﺗ
ـﯿ ﺐ
اراد ي ﺮــﺿ ﯾ ﻪــﺒﺗر ﺐ 4 ، 2 ، 2 و 3 ﻧوﺪــﻫ شور زا ،ﺪــﻧدﻮﺑ ﯿ
ﮏ 5
ﻪﻄﻘﻧ ا ي ) 1 : ﺴﺑ ﯿ ،بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ رﺎ 2
: ﻮﻠﻄﻣﺎﻧ و ب ...
5 : ﺴﺑ ﯿ بﻮﻠﻄﻣ رﺎ (
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺮﻫ ـﯾ ﻪـﻧﻮﻤﻧ زا ﮏ ﺎـﻫ
ي ﮐ ـﯿ ار ﮏ 10 زرا رواد ـﯾ ﺑﺎ ﯽ
ﺪﻧدﺮﮐ . ﻣﯿ ﺬﭘ ناﺰ ﯾ شﺮ ﻠﮐ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
1 دﺮﮔ شراﺰﮔ ؛ ﯾﺪ
25] . [
ﻪﻄﺑار 1 :
Q=
نآ رد ﻪــﮐ : =Q ﺬــﭘ ﯾ شﺮ ــﻠﮐ ﯽ ، =P ﺮــﺿ ﯾ تﺎﻔــﺻ ﻪــﺒﺗر ﺐ
و =G ﺮﺿ ﯾ زرا ﺐ ﯾﺑﺎ ﯽ ﺖﺳا تﺎﻔﺻ .
2 - 2 - 5 - رﺎﻣآ حﺮﻃ ي
ﻟﺎﻧآ شور و ﯿ
ﺎﺘﻧ ﺰ ﯾ ﺞ
ﺎﺘﻧ ﯾ زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞ اﯾ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ راﺰﻓا
SPSS
ﻪﺨﺴﻧ 16 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ .
ﺪﺑ ﯾ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ـﯾ
حﺮـﻃ ﮏ
ﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣﺎﮐ ﯽ
ارآ ﺎﺑ ﯾ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺶ ﯾ ﻣ لوا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﮐ ﻪﻠﻣﺎﻋ ود ﻞ ـﯿ
ناﺰ
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﯿ
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﺎﺑ ﺪ ا
ي ) ،ﺮﻔﺻ 50 و 100
ﺪﺻرد ( ﻓﺮﺼـﻣ ﻎﻤـﺻ عﻮـﻧ مود ﻞﻣﺎﻋ و ﯽ
) ـﺳرﺎﻓ ،هزﺮﻔـﺳا ﯽ
و
ﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﯿ زاﺮ ي ( هدﺎﻔﺘﺳا ،دﻮﺑ دﺮﮔ
ﯾﺪ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻬﺗ راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﺎﻫ ﯿ
ﻪ
ﻣ و هﺪــﺷ ــﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﺢﻄــﺳ رد ﻦــﮑﻧاد نﻮــﻣزآ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ﺎــﻫ
ﻨﻌﻣ ﯽ راد ي 5 ﺪﺻرد ) P<0.05 ( ﺎﻘﻣ درﻮﻣ ﯾ راﺮﻗ ﻪﺴ ﺮﮔ ﺪـﻨﺘﻓ . رد
اﺮﺑ ﺎﻬﺘﻧا ي مﺮﻧ زا ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر راﺰﻓا
Excel ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
3. Hardness 4. Trigger Point 5. Target Value
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.16.1 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-02 ]
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
3 - 1 - ﺻﻮﺼﺧ ﯿ
ﻓ تﺎ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺢﻧﺮﺑ درآ
زرا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯾﺑﺎ ﯽ ﺻﻮﺼـﺧ ﯿ ﻓ تﺎ ﯿﺰ ﯾ ـﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻔـﺳ ﺞﻧﺮـﺑ درآ ﯿ
و ﺪ
هﻮــﻬﻗ ا ي ــﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد هدﺎﻔﺘــﺳا درﻮــﻣ ﯿ
ﮐ نﻮ ــﯿ ﻦﺗﻮــﻠﮔ نوﺪــﺑ ﮏ
ﻤﺨﺗ ﯿﺮ ي لوﺪﺟ رد 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ .
Table 1 Physicochemical properties of rice flour and brown rice flour Physicochemical properties (%) Rice flour Brown rice flour
Moisture 10.02 ± 0.01 10.33 ± 0.00
Protein 10.30 ± 0.02 12.35 ± 0.13
Ash 0.29 ± 0.00 1.57 ± 0.06
Fat 1.27 ± 0.03 3.23 ± 0.12
Fiber 0.29 ± 0.01 1.58 ± 0.00
3 - 2 - ﺻﻮﺼﺧ ﯿ
ﻤﺧ تﺎ ﯿ ﮐ ﺮ ﯿ ﮏ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
3 - 2 - 1 - و ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻪﺘ
ﺛﺄﺗ ﯿ ﺎﺟ ﺮ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ توﺎﻔﺘﻣ حﻮﻄﺳ ا
ي ﺞﻧﺮـﺑ درآ ﺎـﺑ
ﻔﺳ ﯿ ﻎﻤـﺻ ندوﺰﻓا و ﺪ ﺎـﻫ
ي ﻣﻮـﺑ ﯽ ) ـﺳرﺎﻓ ،هزﺮﻔـﺳا ﯽ
و ﻪـﻣوﺪﻗ
ﺷ ﯿ زاﺮ ي ( ﻣ ﺮﺑ ﯿ و ناﺰ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻤﺧ ﻪﺘ ـﯿ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺮ ﺎـﻫ ي ﮐ ـﯿ نوﺪـﺑ ﮏ
ﻞﮑﺷ رد ﻦﺗﻮﻠﮔ 1
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هدروآ .
هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﻪـﮐ ﻪـﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ
ﻣ ﯽ اﺰﻓا دﻮﺷ ﯾ ﺎﺟ ﺢﻄﺳ ﺶ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮـﺑ درآ ا
ي ندوﺰـﻓا و
ﻎﻤﺻ ﺎﻫ ي ـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯿ
ﮐ نﻮ ـﯿ اﺰـﻓا ﺚـﻋﺎﺑ ﮏ ﯾ
ﺶ
ﻨﻌﻣ ﯽ ﻣ راد ﯿ و ناﺰ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻤﺧ ﻪﺘ ـﯿ دﺮﮔ ﺮ ـﯾ ﺪ ) 05 /0 P<
.(
رد ﻪـﺘﺒﻟا
اﺰﻓا صﻮﺼﺧ ﯾ
ﻣ ﺶ ﯿ ا ناﺰ ﯾ ﺑ رد ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦ ﯿ
ﻎﻤـﺻ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦ ﺎـﻫ
ي
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽ
راد ي ﻪـﻧﻮﮔ ﻪـﺑ ﺪـﺷ هﺪﻫﺎﺸـﻣ ا
ي ﻪـﮐ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي ﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻎﻤﺻ ،هزﺮﻔﺳا ﻎﻤﺻ ﯿ
زاﺮ ي ﻎﻤـﺻ و
ﺳرﺎﻓ ﯽ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯿ و زا ﺐ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺘ ي ﺪﻫﺎـﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻊﻗاو رد ﯾ
ﻣ ﻪﮑﻨ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﻓ و ﻦ ﯿ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﺮﺒ ا
ي
ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ درآ زا ﯿ
ﺑ ﺪ ﯿ ﻣ ﺮﺘﺸ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ 26] اﺮﺑﺎﻨﺑ [ ﯾ اﺰـﻓا ﻦ ﯾ ﻣ ﺶ ـﯿ ناﺰ
وﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ رﻮﻀﺣ رد ﻪﺘ ا
ي ﻣ ار ﯽ بﺬـﺟ ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
ﺌﺗوﺮـﭘ ﻂـﺳﻮﺗ ﻻﺎﺑ بآ ﯿ
ﻦ ﻓ و ﺎـﻫ ﯿ ﺎـﻫﺮﺒ ي ا ـﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ـﯿ ا و ﺐ ﯾ دﺎـﺠ
ﻪﮑﺒﺷ ا ي ﻠﺧاد ﯽ ﻤﺧ رد ﯿ ﮐ ﺮ ـﯿ داد ﺖﺒﺴـﻧ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ ﮏ .
رد
ﻤﻫ ﯿ ﺮﻏ ﺎﺘﺳار ﻦ ﯾ
ﺑ ﺐ ﯽ نارﺎـﮑﻤﻫ و نﻻﺎـﺑ )
1392 ( ﯽـﺳرﺮﺑ ﺮـﺛا
ندوﺰﻓا سﻮﺒﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﺮﺑ صاﻮﺧ ﯽﮑﯾژﻮـﻟﻮﺋر ﺮـﯿﻤﺧ
و ﺐـﯿﮐﺮﺗ
ﮏﯿﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﯽﻨﻏور
ﯽ ﺎـﺘﻧ و داد راﺮـﻗ ﯾ
ا ﺞ ـﯾ ﻦ
ﻘﻘﺤﻣ ﯿ بﺬـﺟ ،مﺪـﻨﮔ درآ ﻪﺑ ﺞﻧﺮﺑ سﻮﺒﺳ ندوﺰﻓا ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﻦ
ﺟرد و ﺶﯾاﺰﻓا يﺮﺘﻤﯾرﻮﻟاو شزرا و ﺮﯿﻤﺧ شﺮﺘﺴﮔ نﺎﻣز ،بآ ﻪ
ﺖـﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎـﮐ ﺪﻫﺎـﺷ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺎـﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺮﯿﻤﺧ نﺪﺷ ﺖﺴﺳ
) ﺢﻄﺳ رد 5 ﺪﺻرد ( 27] .[ ﻮـﺳ زا ي د ﯾ ﺎـﺘﻧ ﺮـﮕ ﯾ ا ﺞ ـﯾ ﺶـﺨﺑ ﻦ
ﺑﯿ اﺰﻓا ﺮﮕﻧﺎ ﯾ ﻤﺧ ماﻮﻗ ﺶ ﯿ
ﮐ ﺮ ﯿ ﮏ اﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯾ
ﻎﻤـﺻ ﺶ
دﻮـﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ .
ا رد ـﯾ ﻣز ﻦ ﯿ ﻪـﻨ ﻣاﯿ
ﺮ ي اﺪﻘﻋ ﯾ ﯽ نارﺎـﮑﻤﻫ و )
1391 ( ﺛﺄـﺗ ﯿ ـﺳﻮﻣ ﺮ ﯿ د ژﻼ ﻪـﻧا يﺎـﻫ
رﯾ و ﺮﺑ هزﺮﻔﺳا و نﺎﺤ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﻓ يﺎـﻫ ﯿﺰ ﯾ ـﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ژﻮـﻟﻮﺋر ، ﯾﮑ ﯽ
ﺴﺣو ﯽ ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار مﺮﻧ ﯽ
ﺑ و هداد راﺮﻗ ـﯿ
ﺎـﺑ ﺪﻨﺘـﺷاد نﺎ
ﺳﻮﻣ ندوﺰﻓا ﯿ
ﻪﻧاد ژﻼ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد رﻮﮐﺬﻣ يﺎﻫ ﯿ
ﻟوا نﻮ ﯿ ﻣ ﺮﺑ ﻪ ـﯿ ناﺰ
ﺪــﺷ هدوﺰـﻓا لﻮﺼــﺤﻣ ماﻮـﻗ 28]
وادراﻮــﮔ ﺎﺘـﺳار ﻦــﯾا رد ﻪـﮐ[
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2004 ( ﺎـﻧاﻮﺗ ﯾ ﯽ ﺮـﺳ بﺬـﺟ ﯾ
ﻊ ﻻﺎـﺑ و ي ﻂـﺳﻮﺗ بآ
ﻎﻤــﺻ ﮐﺮﺗ و ﺎــﻫ ﯿ وﺎــﺣ تﺎــﺒ ي
ــﺳﻮﻣ ﯿ ا ﻞــﻣﺎﻋ ار ژﻼ ــﯾ
ﺮــﻣا ﻦ
ﺪﻨﺘﺴﻧاد 29] .[ ﻓﺮﻃ زا ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ ﻮﻠﻧﺮﭘ )
2002 ( ـﺳرﺮﺑ ﺎـﺑ ﯽ ﺮـﺛا
ﻫﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ـﯿ ﺎﻫﺪ ي ﮑﺸــﺗ ،ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ــﻟژ ﻪﮑﺒـﺷ ﻞ ﯽ
ا ﻂـﺳﻮﺗ ــﯾ ﻦ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻤﺧ ﺖﻓﺎﺑ رد تﺎﺒ ﯿ
ﺎﻨﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮ ﯾ
ﻊ
Fig 1 Effect of rice flour replacement by brown rice flour and native Iranian gums addition on
viscosity of gluten free cake batter (Means with different letters differ significantly in
p<0.05)
رﻮﺘﮐﺎﻓ ار ﺖﺨﭘ ي
اﺰﻓا ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﯾ
ﻓﺮﻌﻣ ماﻮﻗ ﺶ ﯽ
ﺪﻧدﺮﮐ 30] . [
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ صﻮﺼﺧ رد ﻦ ﺎﻧاﻮﺗ توﺎﻔﺗ
ﯾ ﯽ ﻎﻤﺻ ﺎﻫ ي هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ
اﺰﻓا رد ﯾ و ﺶ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺘ ﯽ ا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯾ
ﻦ
ﻮﻔﻄﺼﻣ ﻪﻄﺑار ي
نارﺎﮑﻤﻫ و )
1396 ( طﻮـﻠﺨﻣ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﺋر رﺎﺘﻓر
،يزاﺮﯿﺷ ﻪﻣوﺪﻗ يﺎﻫ ﻎﻤﺻ ﺎﺑ اﺮﯿﺘﮐ ﻎﻤﺻ ار بﻮـﻧﺮﺧ و ﯽﺳرﺎﻓ
ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽ ـﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻎﻤﺻ ﺪﻧدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ و هداد راﺮﻗ ﯿ
زاﺮ ي
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.16.1 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-02 ]
ﺖﻈﻠﻏ رد 2/
0 ﺎﻧاﻮﺗ زا ﺪﺻرد ﯾ
ﯽ ﺑ ﯿ ـﺳرﺎﻓ ﻎﻤـﺻ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘﺸ ﯽ
اﺰﻓا رد ﯾ و ﺶ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﺘ ﯽ
ﻟﺎﺣرد ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽ
ﺎـﻧاﻮﺗ ﻪـﮐ ﯾ ﯽ
ﺘﮐ ﻎﻤــﺻ زا نآ ــﯿ
ﺖــﺳا ﺮــﺘﻤﮐ اﺮ 31]
.[ ﺮﮑﺴــﻋ ي نارﺎــﮑﻤﻫ و
) 1387 ( ﻧ ــﯿ ﻫ جاﺮﺨﺘــﺳا ﺰ ﯿ
ﺋﻮﻠﮐورﺪ ــﯿ و هزﺮﻔــﺳا ﻪــﻧاد ﻪﺘــﺳﻮﭘ ﺪ
ژﻮﻟﻮﺋر صاﻮﺧ ﯾﮑ
ﯽ ﺑ و هداد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ار نآ ﯿ
ﺪﻨﺘـﺷاد نﺎ
ﻫﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ﻟد ﻪـﺑ هزﺮﻔﺳا ﻪﻧاد ﺪ ـﯿ
ﺎـﻧاﻮﺗ ﻞ ﯾ ﯽ اﺮـﺑ ﻻﺎـﺑ ي ا ﯾ دﺎـﺠ
وﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻪﺘ ﻣ ﯽ ﺎﺟ ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦ ﯽ اﺮﺑ ي ﻠﻏ داﻮﻣ ﯿ هﺪﻨﻨﮐ ﻆ ا ي
ﺘﮐ نﻮــﭽﻤﻫ ــﯿ
ﮋﻟآ ،اﺮ ﯾ ﺪــﺳ تﺎــﻨ ﯾ
ﺴــﮐﻮﺑﺮﮐ و ﻢ ﯽ
ﺘﻣ ــﯿ ﺰﻟﻮﻠــﺳ ﻞ
ددﺮﮔ 32] . [
3 - 2 - 2 - صﻮﺼﺨﻣ نزو
نﺎﻤﻫ ﻞﮑـﺷ رد ﻪـﮐ ﻪﻧﻮﮔ 2
ـﻣ هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﯽ
اﺰـﻓا دﻮـﺷ ﯾ ﺢﻄـﺳ ﺶ
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ا
ي ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا و ﺎﻫ
ي هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯿ
ﻤﺧ نﻮ ﯿ ﮐ ﺮ ﯿ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﮏ ﯿ اﺰـﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺐ ﯾ
ﺶﻫﺎـﮐ و ﺶ
ــﻨﻌﻣ ﯽ ﻣ راد ــﯿ ﻤﺧ صﻮﺼــﺨﻣ نزو ناﺰ ــﯿ
دﺮﮔ ﺮ ــﯾ ﺪ ) 05 /0 P<
.(
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ دﺮﮔ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻦ ﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺪ ﺎﻫ
ي وﺎﺣ ي زا هزﺮﻔـﺳا ﻎﻤﺻ
ﺮﺘﻤﮐ صﻮﺼﺨﻣ نزو ي
وﺎـﺣ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ي
ﻪـﻣوﺪﻗ ﻎﻤـﺻ
ﺷ ﯿ زاﺮ ي ـﺳرﺎﻓ ﻎﻤﺻ و ﯽ
رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻟﺎـﺣ رد ﺪـﻧدﻮﺑ
ﯽ ـﺑ ﻪـﮐ ﯿ ﻦ
ـﺷ ﻪـﻣوﺪﻗ ﻎﻤـﺻ ود دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯿ
زاﺮ ي ـﺳرﺎﻓ ﻎﻤـﺻ و ﯽ
توﺎـﻔﺗ
ﻨﻌﻣ ﯽ راد ي ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﻪ ﯽ ﺎﻫ ي ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
ﻣ ﯽ اﺰﻓا ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﯾ
ﻣ ﺶ ﯿ درآ رﻮﻀـﺣ رد صﻮﺼﺨﻣ نزو ناﺰ
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ ا ي ﻣ ار ﯽ زا ناﻮﺗ ﯾ ﻂـﺳﻮﺗ ﻻﺎﺑ بآ بﺬﺟ ﻪﺑ فﺮﻃ ﮏ
ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻦ ﻓ و ﺎﻫ ﯿ ﺎﻫﺮﺒ ي ا ـﯾ ﻦ ﮐﺮﺗ ـﯿ د فﺮـﻃ زا و ﺐ ﯾ
اﺰـﻓا ﺮـﮕ ﯾ ﺶ
وﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻤﺧ ﻪﺘ ﯿ ﮐ ﺮ ﯿ داد ﺖﺒﺴﻧ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏ .
ﻮﺳ زا ي د ﯾ ﺮـﮕ
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﺑ ﺶﺨﺑ ﻦ ﯿ ﺮﮕﻧﺎ ﺶﻫﺎﮐ ﻤﺧ صﻮﺼﺨﻣ نزو ﯿ
ﮐ ﺮ ﯿ نوﺪـﺒﮑ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﯾ
ﻎﻤﺻ ﺶ ﺎـﻫ ﯾ ﻦـﯾا نﻮﯿـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻤ
دﻮــﺑ لﻮﺼــﺤﻣ .
ا رد ــﯾ ﻣز ﻦ ﯿ ﺣر ﻪــﻨ ﯿ ــﻤ ﯽ نارﺎــﮑﻤﻫ و )
1398 (
ــﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﮐ نﻮ ــﯿ ﻧﺎــﺠﻨﻓ ﮏ ﯽ ﭼ ﻢــﮐ ﻎﻤــﺻ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺒﺑﺮ
ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ اﺮﮕﻨﻫرﺎﺒﻬﻧاد ﯽ
ﺑ و هداد راﺮﻗ ﯿ
اﺰـﻓا ﺎـﺑ ﺪﻨﺘـﺷاد نﺎ ﯾ
ﺶ
ﻣﯿ ا ناﺰ ﯾ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻎﻤﺻ ﻦ ﯿ
ﻤﺧ صﻮﺼﺨﻣ نزو ،نﻮ ﯿ
ﺶﻫﺎـﮐ ﺮ
ﻣ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ .ا ﯾ ا رد نﺎﺸ ﯾ ﻫ ﺪﻨﺘـﺷاد ناﻮﻨﻋ صﻮﺼﺧ ﻦ ﯿ
ﺋﻮﻠﮐورﺪ ـﯿ ﺎﻫﺪ
) ﻈﻧ ﯿﺮ ﮓﻨﻫرﺎﺑ ﻎﻤﺻ (
ﻣ ﯽ ﺎﺟﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﺒـﺳﺎﻨﻣ ﻦ ﯽ ﻦﺗﻮـﻠﮔ ياﺮـﺑ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . رﻮﻀﺣ ﯾ ﮏ ﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺻﺎﺧ ﯿ ﮔﺪﻨﻨﮐ لژ ﺖ ﯽ
ﻣ ﯽ ﺺﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ناﺪﻘﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ بﺎـﺒﺣ ﻆﻔﺣ رد و ﺪﻫد ﺶﺷﻮﭘ ار ﻦﺗﻮﻠﮔ
يﺎـﻫ
ﻃ يدورو ياﻮﻫ ﯽ
آﺮﻓ ﯾ ﻤﺧ ندز ﻢﻬﺑ ﺪﻨ ﯿ
تﺎﺒﺟﻮﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺮ
صﻮﺼﺨﻣ نزو ﺶﻫﺎﮐ ﻬﻣ ار
ﯿ ﺪﻨﮐ ﺎ 33] .[ ا رد ﯾ ﻮـﺷآ ﺎﺘﺳار ﻦ ﯾﻨ
ﯽ
نارﺎﮑﻤﻫ و ) 2009 ( ﻘﺤﺗ رد ﯿ ﺑ دﻮﺧ تﺎﻘ ﯿ
ندوﺰـﻓا ﻪـﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎ
ﻎﻤﺻ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺎﻫ
اﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﯾ
ﻫداﻮﻫ ﺶ ﯽ ﻤﺧ رد ﯿ يﺎـﻫﺮ ﻟﻮﺗ
ﯿ ﻣ يﺪ ﯽ ددﺮﮔ 34] . [ ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﺮﺋاز ﻦ ي نارﺎﮑﻤﻫ و )
1398 ( ﻧ ـﯿ ﺰ
ﻎﻤﺻ نﺎـﺘﻧاﺰﮔ و ﺖـﺳﺎﮐﻮﻟ ﻪـﻧاد يﺎﻫ )
2/
0 ، 4/
0 و 6/
0 ﺪـﺻرد (
ﻪــﺑ ﺎــﺟ ناﻮــﻨﻋ ﯾ
ﺰﮕ ﯾ ــﺑﺮﭼ ﻦ ﯽ ﻓ صاﻮــﺧ ﺮــﺑ ﯿﺰ
ﯾ ــﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ
،
ژﻮﻟﻮﺋر ﯾﮑ ﯽ ﺴﺣ و ﯽ ﮐ ﯿ ﻨﻏور ﮏ ﯽ ـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﯽ
و هداد راﺮـﻗ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻎﻤـﺻ ندوﺰﻓا ﺎﺑ
ﺎـﻫ ي ﺴـﻧاد رﻮﮐﺬـﻣ ﯿ
ﻤﺧ ﻪﺘ ـﯿ ﺮ
ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ا ﻪـﮐ ﺖـﻓﺎ ـﯾ
ا ﺖـﻠﻋ نﺎﺸ ـﯾ
ﻣ ﻪـﺑ ار ﺮـﻣا ﻦ ـﯿ
ناﺰ ﺑ ـﯿ ﺮﺘﺸ
بﺎﺒﺣ ﻤﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ياﻮﻫ يﺎﻫ ﯿﺮ
ﺪـﻧداد طﺎﺒﺗرا 35]
. [ نﺎﻫﻮـﺳ
ﺟآ ﯿﻨ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )
1396 ( ﺸﻫوﮋﭘ رد ﻢﻫ ﯽ
ﻘﺤﺗ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﯿ
تﺎﻘ
ﺑ دﻮﺧ ﯿ ﮐ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎ ﯿ
ﮏ ﻨﻏور يﺎﻫ ﯽ ﺑ يوﺎﺣ ـﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ دﺎـﻘﻣ ﻦ ﯾ ﺮ
ﺻ زا ،ﻎﻤ ﺮﺘﻤﮐ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﺴﻧاد ناﺰ ﯿ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﺘ 36]
. [
Fig 2 Effect of rice flour replacement by brown rice flour and native Iranian gums addition on
specific weight of gluten free cake batter (Means with different letters differ significantly in
p<0.05)
3 - 3 - ﺻﻮﺼﺧ ﯿ
ﮐ تﺎ ﯿ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏ
3 - 3 - 1 - ﺌﺗوﺮﭘ ،ﺖﺑﻮﻃر ﯿ
ﻦﻏور و ﻦ
اﺰــﻓا ﺎــﺑ ﯾ ﺎــﺟ ﺢﻄــﺳ ﺶ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮــﻬﻗ ﺞﻧﺮــﺑ درآ ا
ي ندوﺰــﻓا و
ﻎﻤﺻ ﺎﻫ ي ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯿﻮ
ﮐ ن ـﯿ ﻣ ،ﮏ ـﯿ ﺖـﺑﻮﻃر ناﺰ
ﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﯾ
ﯽ اﺰـﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖـﻓﺎ ) 05 /0 P<
.(
صﻮﺼـﺧ رد ﻪـﺘﺒﻟا
اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ا ناﺰ ﯾ ـﺑ رد ﺮﺘﻣارﺎـﭘ ﻦ ﯿ
ﻎﻤـﺻ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﻦ ﺎـﻫ
ي درﻮـﻣ
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ
راد ي ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ا
ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺎﻫ ي
وﺎﺣ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هزﺮﻔﺳا ﻎﻤﺻ ﺎﻫ
ي وﺎﺣ ي ﻪـﻣوﺪﻗ ﻎﻤـﺻ
ﺷ ﯿ زاﺮ ي ـﺳرﺎﻓ ﻎﻤﺻ و ﯽ
ﺎـﺑ ﺖـﺑﻮﻃر زا ﺮﺗﻻ
ي ،دﻮـﺑ رادرﻮـﺧﺮﺑ
ﻟﺎﺣرد ﯽ ﺑ ﻪﮐ ﯿ ﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻎﻤﺻ ود ﻦ ﯿ
زاﺮ ي ﺳرﺎﻓ ﻎﻤﺻ و ﯽ
توﺎﻔﺗ
ﻨﻌﻣ ﯽ راد ي دﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯾ
ﺪ ) لوﺪﺟ 2 .(
ﻮﺳ زا ي د ﯾ ﺎﺘﻧ ﺮﮕ ﯾ اﺰﻓا ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯾ
ﺎـﺟ ﺢﻄﺳ ﺶ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ا
ي ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯿ
ﮐ نﻮ ﯿ اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﮏ ﯾ
ـﻨﻌﻣ ﺶ ﯽ راد
ﻣﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﺎـﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﻏور و ﻦ ﯾ
ﯽ دﺮﮔ ـﯾ ﺪ ) 05 /0 P<
.(
ﺎـﺑ
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.16.1 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-02 ]
ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﯾ ﻣ ﻪﮑﻨ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﻓ و ﻦ ﯿ هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮـﺑ درآ ﺮـﺒ ا
ي درآ زا
ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﯿ ﺑ ﺪ ﯿ ﻣ ﺮﺘﺸ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ 26] .[ اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ اﺰﻓا ﻦ ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ
هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ رﻮﻀﺣ رد ا
ي ﻣ ار ﯽ ﻂﺳﻮﺗ ﻻﺎﺑ بآ بﺬﺟ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻦ ﻓ و ﺎﻫ ﯿ ﺎﻫﺮﺒ ي ا ﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ـﯿ داد ﺖﺒﺴـﻧ ﺐ .
ﻮـﺳ زا ي د ﯾ ﺮـﮕ
ﺎﻧاﻮﺗ ﯾ ﯽ ﻫ ﯿ ﻮﻠﮐورﺪ ﺋﯿ اﻮـﺘﺤﻣ ﻆـﻔﺣ رد ﺎﻫﺪ ي
ﺘﺑﻮـﻃر ﯽ ـﺷﺎﻧ ، ﯽ زا
ــﺻﺎﺧ ﯿ ﺘــﺳوﺪﺑآ ﺖ ﯽ
نآ ﺎــﻫ ) هوﺮــﮔ دﻮــﺟو ﻫ يﺎــﻫ
ﯿ ﺴــﮐورﺪ ﯿ ﻞ (
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ا رد ﯾ ﻣز ﻦ ﯿ ﻪﻨ ﺒﺟر ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و دﺎﺑآ ﺪﻤﺤﻣ )
1398 ( ﻧﯿ ﺰ
ﺮـﺛا ـﺳرﺎﻓ ﻎﻤـﺻ توﺎـﻔﺘﻣ حﻮﻄـﺳ ﯽ
ر ،ﺖـﻓﺎﺑ ﺮـﺑ ﯾ
و رﺎﺘﺧﺎـﺳﺰ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ يﺎﻫ ﺴﺣ ﯽ ﮐ ﯿ ﻨﻏور ﮏ ﯽ ﻧاﺮﻔﻋز ﯽ ـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﯽ
ﺮـﻗ را
ﺎــﺘﻧ و هداد ﯾ ا ﺞ ــﯾ اﺰــﻓا ،داد نﺎﺸــﻧ نﺎﺸ ﯾ
ــﺳرﺎﻓ ﻎﻤــﺻ ﺶ ﯽ
رد
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ اﺰﻓا ﺐﺒﺳ نﻮ ﯾ
ﺎـﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺑﻮﻃﺮﺸ ﯾ
ﯽ ﺪـﺷ 37] . [ زا ﻮﺳ
ي د ﯾ ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮕ ﯾ
ﻣ ﻪﮐ عﻮﺿﻮﻣ ﻦ ﯿ
ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﻦـﻏور و ﻦ
ﺞﻧﺮﺑ درآ هﻮﻬﻗ ا ي ﻔﺳ ﺞﻧﺮﺑ درآ زا ﯿ
ﺑ ﺪ ﯿ ﻣ ﺮﺘﺸ ﯽ ﺢـﺿاو ﺮـﭘ ،ﺪـﺷﺎﺑ
اﺰﻓا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
ﻣ ﺶ ﯿ ا ناﺰ ﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺐ ﯿ
نﻮ ﮐ ﯿ نوﺪـﺑ ﮏ
اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﯾ
ﻣ ﺶ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﺎـﻬﻧ لﻮﺼـﺤﻣ ﻦـﻏور و ﻦ ﯾ
ﯽ
ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﻤﻫ رد ﯿ ﺮﻏ ﺎﺘﺳار ﻦ ـﯾ
ـﺑ ﺐ ﯽ نارﺎـﮑﻤﻫ و نﻻﺎـﺑ )
1392 (
ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺛا ندوﺰﻓا سﻮﺒﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﺮﺑ صاﻮﺧ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﺋر ﺮﯿﻤﺧ
و
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﯽﻨﻏور
ﯽ ﺑ و داد راﺮـﻗ ـﯿ
نﺎ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺷاد ﯾ
ﻣ ﺶ ـﯿ رد ﺞﻧﺮـﺑ سﻮﺒـﺳ ناﺰ ـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ
ﯿ ﮐ نﻮ ـﯿ ﮏ
ﻨﻏور ﯽ ﻣ ﯿ ﺑﺮﭼ ناﺰ ﯽ ﺎﻬﻧ ﯾ ﯽ اﺰﻓا لﻮﺼﺤﻣ ﯾ
ﺶ ﯾ ا ﻪﮐ ﺖﻓﺎ ﯾ ﻧ نﺎﺸ ـﯿ ﺰ
ا ﺖﻠﻋ ﯾ ﻣ ﻪﺑ ار ﺮﻣا ﻦ ﯿ
ﻻﺎﺑ ناﺰ ي ا رد دﻮـﺟﻮﻣ ﻦﻏور ـﯾ
ﮐﺮﺗ ﻦ ـﯿ ﺐ
داد ﺖﺒﺴﻧ 27] . [
Table2 Effect of rice flour replacement by brown rice flour and native Iranian gums addition on moisture content, protein and fat of gluten free cake
Brown rice
flour (%) Gum Moisture
(%)
Protein (%)
Fat (%)
- 16.2±0.2d 8.1±0.2c 14.2±0.2c
Isfarzeh 18.9±0.3b 8.2±0.2c 14.5±0.3c Qodoume Shirazi 18.3±0.4bc 8.3±0.2c 14.3±0.2c 0
Farsi 18.4±0.2bc 8.2±0.2c 14.1±0.2c
- 17.7±0.1c 9.5±0.1b 15.5±0.3b
Isfarzeh 20.0±0.4ab 9.4±0.4b 15.6±0.4b Qodoume Shirazi 19.2±0.3b 9.6±0.3b 15.7±0.3b 50
Farsi 19.2±0.5b 9.4±0.3b 15.7±0.5b
- 18.4±0.2bc 11.0±0.2a 17.2±0.2a
Isfarzeh 20.5±0.4a 11.1±0.4a 17.1±0.4a Qodoume Shirazi 20.1±0.5ab 11.0±0.0a 17.0±0.4a 100
Farsi 20.2±0.5ab 11.0±0.5a 17.0±0.3a (Means in each column with different letters differ significantly in p<0.05)
3 - 3 - 2 - ﺖﻓﺎﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ و صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
ﻞﮑــﺷ رد ﻪــﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ 3
ــﻣ هﺪﻫﺎﺸــﻣ ﯽ
ا ،ددﺮــﮔ اﺰــﻓ ﯾ ﺢﻄــﺳ ﺶ
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮﺑ درآ ا
ي ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا و ﺎﻫ
ي هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯿ
ﮐ نﻮ ﯿ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﮏ ﯿ اﺰﻓا و ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﺐ ﯾ
ﻨﻌﻣ ﺶ ﯽ راد
ﻣ ــﯿ ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﺖــﻓﺎﺑ ﻞــﺨﻠﺨﺗ و صﻮﺼــﺨﻣ ﻢــﺠﺣ ناﺰ دﺮﮔ ﺎــﻫ
ــﯾ ﺪ
) 05 /0 P<
.(
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ا ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺎﻫ ي وﺎـﺣ ي زا هزﺮﻔـﺳا ﻎﻤـﺻ
ﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ و صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ـﯿ
ﺮﺘﺸ ي ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ وﺎـﺣ
ي
ﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻎﻤﺻ ﯿ
زاﺮ ي ﺳرﺎﻓ ﻎﻤﺻ و ﯽ
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﯾﮑ
ﯽ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ زا ي
ﺗﻻﻮﺼﺤﻣ رد ﻢﻬﻣ ﯽ
ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ
ﮐﯿ ﻣ ﮏ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ـﻠﮐ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﯽ
ﭘ ﯿ ﮕﺘـﺳﻮ ﯽ بﺎـﺒﺣ ﺎـﻫ ي رد اﻮـﻫ
ﺣ ﯿ ا رد ﺖــﺨﭘ لﻮــﻃ رد نآ ﻆــﻔﺣ و ندﺮــﮐ طﻮــﻠﺨﻤﻨ ﯾ
دﺎــﺠ
ﺛﺄــﺗ ﺐــﺳﺎﻨﻤﻤﺠﺣ ﯿ
ﺖــﺳا راﺬــﮔ ﺮ 27]
. [ ﻣ ﺶﻫﺎــﮐ ــﯿ ﻢــﺠﺣ ناﺰ
ﺑ درآ رﻮﻀﺣ رد صﻮﺼﺨﻣ هﻮﻬﻗ ﺞﻧﺮ
ا ي ﻣ ار ﯽ اﺰـﻓا ﻪـﺑ ناﻮـﺗ ﯾ
ﺶ
وﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ اﺰﻓا و ﻪﺘ ﯾ ﻤﺧ صﻮﺼﺨﻣ نزو ﺶ ﯿ
ﮐ ﺮ ﯿ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏ
داد ﺖﺒﺴﻧ . ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﺳر ﯾ
ﻤﺧ رﻮﮐﺬـﻣ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود ﺶ ـﯿ
ﺮ ﺎﻧاﻮﺗ
ﯾ ﯽ اﺰـﻓا و طﺎﺴﺒﻧا ﯾ
ﺮـﺑاﺮﺑ رد و هداد ﺖـﺳد زا ار ﻢـﺠﺣ ﺶ
ﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ دﻮﺧ زا طﺎﺴﺒﻧا ﯽ
ﺪﻫد . ا رد ﯾ ﯽـﻘﻧ ﺎﺘﺳار ﻦ و رﻮـﭘ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 1392 ( ﻣز رد دﻮﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯿ
ﮐ ﻪﻨ ﯿ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏ
ـﺷ ردﻮﭘ و ﻎﻤﺻ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺗﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺎﮕﻨﻫ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ ﯿ
ﺮ
ﻮﺳ ﯾ ﺎ )ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺒﻨﻣ ﮏ ﯿﻨ
ﯽ ( ﯽـﻧدوﺰﻓا ﻦـﯾا ناﺰـﯿﻣ ﻪـﭽﻧﺎﻨﭼ رد ﺎـﻫ
ﯽـﻣ ،ﺪـﺷﺎﺑ زﺎـﯿﻧ درﻮﻣ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻖـﯾﺮﻃ زا ﺪـﻧاﻮﺗ
بﺎﺒﺣ هراﻮﯾد ﺖﻣﺎﺨﺿ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا اﻮـﻫ يﺎـﻫ
زا ﻊﻧﺎـﻣ ،
نآ طﺎﺴﺒﻧا ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻊﺒﻄﻟﺎﺑ و دﻮﺷ ﺖﺨﭘ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﯽﻃ رد ﺎﻫ
ﻤﺠﺣ ﯽ ﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ رد ﯾ
ﯽ ﻫاﻮﺨﻧ ﯿ ﺘﻓﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺷاد ﻢ ﯽ
و هدﺮﺸﻓ
ﻫاﻮﺧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﻔﺳ ﯿ
دﻮﻤﻧ ﻢ 38] . [
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا رد ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦ ﯿ
لﻮﻠـﺳ داﺪـﻌﺗ ﺎﺑ ﻢ يﺎـﻫ
ﻢﻬﻣ و يزﺎﮔ نآ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ﻊﯾزﻮﺗ نآ زا ﺮﺗ
ﻮﺼـﺤﻣ ﺖﻓﺎﺑ رد ﺎﻫ ل
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ 39] .[ ﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺖ ﯽ
زرا ﺶﺨﺑ ﯾﺑﺎ ﯽ ﻢﺠﺣ و ﺖﻓﺎﺑ
ﮐ صﻮﺼﺨﻣ ﯿ
ﻞـﺨﻠﺨﺗ ﻪـﮐ دﻮـﺑ رﺎـﻈﺘﻧا ﻞـﺑﺎﻗ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏ
اﺰـﻓا ﺎـﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﯾ
ﺎـﺟ ﺢﻄـﺳ ﺶ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ هﻮـﻬﻗ ﺞﻧﺮـﺑ درآ ا
ي رد
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.16.1 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-02 ]
