42
42 لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور ﻪﻠﺠﻣ
ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ هرﺎﻤﺷ ، 1
، رﺎﻬﺑ 1388 ، 49 - 42
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا -
ﻲﻫوﺮﮔ يرﺎﺘﻓر
گﺮﺒﻤﻴﻫ يﻮﮕﻟا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ د
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﻛ ر ﺎﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا باﺮﻄﺿا ي
ﻲﻧﺎﻴﻠﻣ ﻪﻳﺪﻬﻣ ،1
يﺮﻴﻌﺷ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد يﺪﺋﺎﻗ ﻦﻴﺴﺤﻣﻼﻏ ﺮﺘﻛد ،2
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻢﻳﺮﻣ ﺮﺘﻛد ،3
ﻲﻟوﺎﻃ هدازآ ،4 5
The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Group Therapy Based on Heimberg`s Model on the Decrease of Social Anxiety Symptoms
Mahdiyeh Melyani*, Mohammad Reza Shairi a, Gholamhossein Ghaedi b, Maryam Bakhtirari c, Azadeh Tavali d
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ نﺎـﻣرد ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا : -
يرﺎـﺘﻓر
) (CBT ﻲﻫوﺮﮔ ﺒﻤﻴﻫ يﻮﮕﻟا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺮﺑ گﺮ
لﻼﺘﺧا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا باﺮﻄﺿا
) (SAD ﺖـﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﺘﺧد .
شور 205: ﺮـﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد زا ﺮـﻔﻧ
ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻚـﻤﻛ ﺶـﺳﺮﭘ ـﻣﺎﻧ ﺪﻧﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا باﺮﻄـﺿا ﻪ
و ﺲﭙﺳ 24 هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﺮﻔﻧ باﺮﻄـﺿا ﻪﺘﻓﺎﻳرﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻲﺼـﻴﺨﺸﺗ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ زا يﺮﻴﮔ
ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا DSM-IV
ـﺑ و بﺎﺨﺘﻧا ، ﻪ
رد فدﺎﺼـﺗ
هوﺮﮔ ود 12 يﺮﻔﻧ هاﻮﮔ ) 8 و ﻲﻠﺻا ﺮﻔﻧ 4
هﺮـﻴﺧذ ﺮﻔﻧ ( ﺶﻳﺎـﻣزآ و )
8 ﺮـﻔﻧ
و ﻲﻠﺻا 4 هﺮﻴﺧذ ﺮﻔﻧ ( ﺪﻧﺪـﺷ هداد يﺎﺟ .
نآ هﺎـﮔ شور ﺮـﺑ ﻲـﻫوﺮﮔCBT
گﺮـﺒﻤﻴﻫ يﻮﮕﻟا ﻪﻳﺎﭘ يور ﺮـﺑ
ود نﺎـﻳﺎﭘ رد و ﺪـﺷ اﺮـﺟا ﺶﻳﺎـﻣزآ هوﺮـﮔ
ﻪـﺑ هرﺎﺑود هوﺮﮔ ﻚـﻤﻛ
ﺶـﺳﺮﭘ ـﻣﺎﻧ ﺪﻧﺪـﺷ ﻲﺑﺎـﻳزرا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا باﺮﻄـﺿا ﻪ .
ﺘﻓﺎﻳ ﻪ ﺎﻫ ﻦـﻣ نﻮـﻣزآ : -
رد ار ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا باﺮﻄـﺿا تاﺮـﻤﻧ توﺎـﻔﺗ ﻲـﻨﺘﻳو
ﺲﭘ و ﻲﺸـﻳﺎﻣزآ هوﺮـﮔ ود نﻮـﻣزآ هاﻮـﮔ
ﻲـﻨﻌﻣ داد نﺎﺸـﻧ راد )
001 / 0 p<
،
08 / 2 -
= (z مواﺪـﺗ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻦـﻳا ﺰـﻴﻧ نﺎـﻣرد نﺎـﻳﺎﭘ زا هﺎـﻣ ﻚـﻳ ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﺖﺷاد . سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز رد هوﺮﮔ ود تاﺮﻤﻧ
ﻲﺘﺣارﺎـﻧ و بﺎﻨﺘﺟا ،سﺮﺗ يﺎﻫ يﺎـﻫ
ﺮﻣ رد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﺲﭘ ﻪﻠﺣ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ نﻮﻣزآ ﺪﻨﺘـﺷاﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎـﺑ راد
.
ﻪــﺠﻴﺘﻧ يﺮــﻴﮔ : ﻲــﻣ گﺮــﺒﻤﻴﻫ يﻮــﮕﻟا ﺮــﺑ ﻲــﻨﺘﺒﻣ ﻲــﻫوﺮﮔCBT ﺪــﻧاﻮﺗ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد SAD ﺮﺘﺧد
ﻲﻧاﺮﻳا ﺪﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار .
هژاوﺪـﻴﻠﻛ ساﺮـﻫ:
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
؛ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ نﺎـﻣرد -
ﻲــﻫوﺮﮔ يرﺎـﺘﻓر
؛
گﺮﺒﻤﻴﻫ يﻮﮕﻟا
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد] :
6 / 9 / 1386 ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ ؛ :
26 / 1 / 1387
[ Abstract
Abstract Abstract Abstract
Objectives: The present study was carried out to examine the effectiveness of cognitive-behavioral group therapy with Heimberg’s model on Social Anxiety Disorder (SAD) Symptoms Reduction among female students. Method:
Social Phobia Inventory (SPI) was administrated to 205 female students of Shahed University; and 24 individuals were selected using structured clinical interview for social phobia, based on diagnostic criteria of DSM-IV.
The subjects were then randomly assigned into two groups each with 12 members: the control group (8 principal participants and 4 reserves), and the experimental group (8 principal participants and 4 reserves). Then, cognitive- behavioral group therapy based on Heimberg’s model was administered to the experimental group. In the end, both groups were again evaluated using SPI. Results:
Mann-Whitney test revealed a significant difference in the social phobia post-test scores in both the experimental and control groups (p<0.001, z=-2.08), which remained stable one month after the end of treatment. The scores of both groups in subscales of fear, avoidance, and phy- siological problems did not have significant difference in the post-test stage. Conclusion: Cognitive-behavioral group therapy with Heimberg’s model can improve SAD in female students.
Key words: social phobia; cognitive behavioral therapy;
group therapy
[Received: 27 November 2007; Accepted: 14 April 2008]
_______________________________________
سرﺪـﻣ ﺖـﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸـﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ياﺮﺘﻛد هرود يﻮﺠﺸﻧاد1
. ناﺮـﻬﺗ
، ﺪـﻤﺣا لآ لﻼـﺟ هاﺮـﮔرﺰﺑ
، سرﺪـﻣ ﺖـﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸـﻧاد .
رﺎـﮕﻧرود : 22312433 - 021 ) لﻮﺌﺴـﻣ هﺪﻨﺴـﻳﻮﻧ .(
E-mail: [email protected] ،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ياﺮﺘﻛد 2
رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد
3 . ﻚﺷﺰﭙﻧاور ، رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد .
؛ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻲﻔﻄﺼﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ياﺮﺘﻛد 4
ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ
، رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و
- ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ
5 . سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ياﺮﺘﻛد هرود يﻮﺠﺸﻧاد .
* Corresponding author: Postgraduate Student in Psychology, Tarbiat Modarres University, Jalal-e-Al-e-Ahmad Exp.Way, Tehran, Iran, IR.
Fax: +9821-22312433. E-mail: [email protected]; a PhD. in Psychology, Assistant Prof. of Shahed University; b Psychiatrist, Assistant Prof. of Shahed University; c PhD. in Clinical Psychology, Assistant Prof. of Shahid Beheshti University; d Postgraduate Student in Psychology, Tarbiat Modarres University.
Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Vol. 15, No. 1, Spring 2009, 42-49
ﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟ
ﻞﻴﺻا
Original Article
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻴﻠﻣ ﻪﻳﺪﻬﻣ
43
43
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ /رﺎﻤﺷ ه 1 / رﺎــﻬﺑ1388 Vol. 15 / No. 1/ Spring 2009
ﻪﻣﺪﻘﻣ لﻼﺘــﺧا ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا باﺮﻄــﺿا )1
(SAD
و ﺺﺨﺸــﻣ ﻲــﺳﺮﺗ
هﺪﻨﻣﺮﺷ زا ﺖﺑﺎﺛ رد ﻦﺘﻓﺮـﮔ راﺮـﻗ ﻲـﻔﻨﻣ ﻲﺑﺎـﻳزرا درﻮـﻣ ﺎـﻳ نﺪﺷ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻫ رﻮﻀـﺣ رد ﻲﺘﻴﻟﺎـﻌﻓ مﺎـﺠﻧا نﺎـﻣز رد ﺎـﻳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ي
ناﺮﮕﻳد ﺖﺳا ) كودﺎﺳ ،كودﺎـﺳ و 2
1386 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ﻦـﻳا زا
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻫ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺑﻪ اد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ يﺪﻳﺪﺷ باﺮﻄﺿا ﻪﻄﺳاو ،ﺪﻧر
ﻲـﻣ ﺰﻴﻫﺮﭘ دﻮـﺷ ) كﺮـﺗ گﺮـﺒﻤﻴﻫ ،3
پﻮـﻫ و 4
،5
2001 .(
SAD
ﺖــﺳا ﻊﻳﺎــﺷ )
كرﺎــﻣﺮﻓ ،6
2002
؛ ﺮﻠﺴــﻛ ﺪــﻧﻮﻠﮔﺮﺑ ،7
ﺮــﻠﻣد ،8
،9
10ﻦﻴﺟ زﺮﺘﻟاو و
، 11
2005 (؛
نآ ﺎﺗ ﻪﻛ ﺎﺟ عﻮﻴﺷ ﻪﻛ 13
يﺪـﺻرد
ﻪــﻌﻣﺎﺟ رد لﻼﺘــﺧا ﻦــﻳا
، رد ار نآ هﺎــﮕﻳﺎﺟ
لﻼﺘــﺧا ﻦﻴﻣﻮــﺳ
ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور ﺲﭘ
زا لﻼﺘـﺧا ﻪـﺑ ﻲﮕﺘﺴـﺑاو و ﻲـﺳﺎﺳا ﻲﮔدﺮﺴـﻓا
ا ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﻞﻜﻟ )
،نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺮﻠﺴﻛ 1994
.(
ﻦـﻳا ًﻻﻮـﻤﻌﻣ
هرود ﻪﺑ لﻼﺘﺧا
تﺪﻣزارد يا ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ زا
ﻲﻣ ﺪـﻣﺎﺠﻧا ) ساﺮـﺑ و 12
،نارﺎــﻜﻤﻫ 2005
( ﺐﻴــﺳآ زا لﻼﺘــﺧا ﻦــﻳا ﻪــﺑ نﺎــﻳﻼﺘﺒﻣ و ﺎــﻫ
ي
ﻢﺸﭼ يﺎـﻫرﺎﻛ رد يﺮﻴﮔ ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﻧازور
، ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂـﺑاور و
ﻲﻠﻐﺷ ﻲﻣ ﺞﻧر ﺪﻧﺮﺑ ) ﻦﭽﺘـﻳو چﻮـﻓ ،13
ﺎﺘﻧﻮـﺳ ،14 15گ ، ﺰﻟﻮـﻣ و 16
ﺰﺘﻳوﻮﺒﻴﻟ ،17
2000 ؛
18ﭻﻳر و ﺎﻫ
19ﻦﻤﻓ ، 2004 .(
70 ﺎﺗ 80 ﺪـﺻرد
ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ داﺮــﻓا شراﺰــﮔ ﺰــﻴﻧ ار يﺮــﮕﻳد هﺪــﻤﻋ لﻼﺘــﺧاSAD
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ )
20ﻲﮕﻣ ، نﻮﺘﻳا ،ﻦﭽﺘـﻳو ،21
ﻚـﻣ ﻞـﮔﺎﻧﻮﮔ ،ﺮﻠﺴـﻛ و 22
1996 .(
لﻼﺘــﺧا ﺮﻳﺎــﺳ ﺎــﺑSAD
يﺎــﻫ و ﻲﮔدﺮﺴــﻓا ،ﻲﺑاﺮﻄــﺿا
ﻞــﻜﻟا ﻪــﺑ ﻲﮕﺘﺴــﺑاو )
درĤﻳﺪــﻳﻻ ،23
2001 ﺮﻠﺴــﻛ ؛ ،نارﺎــﻜﻤﻫ و
2005
؛ ،نارﺎﻜﻤﻫ و ساﺮﺑ 2005
( هﺮﺘﺴـﮔ و زا يا لﻼﺘـﺧا يﺎـﻫ
ﺖﻴﺼﺨﺷ )
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺑﺎـﻨﺘﺟا ﺖﻴﺼﺨﺷ لﻼﺘﺧا (
) ﻦﻠﻫﺎـﻓ ،24
1995 ؛
ﻮﻟﻮﺴﻴﻠﭘ ،نارﺎﻜﻤﻫ و 25
2002
؛ كرﻼـﻛ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و 26
2003
؛
ﺮﻴﺗادﺰﻨﻴﺗرﺎـــﻣ ،27
ﻞـــﻴﺗ سرﻮـــﻓ گﺎـــﻣرﻮﻓ ،28
گﺮﺑرﺪـــﻧا ،29
و 30
سﻮﻴﻠﺴﻛا ،31
2003 ( هاﺮﻤﻫ ﺖﺳا . ور ﻦﻳا زا لﺎﺳ ردSAD
يﺎﻫ
ﻪــﺑ ،ﺮــﻴﺧا ناﻮــﻨﻋ
ياراد ﻲــﻟﻼﺘﺧا رد ﺖــﻴﻤﻫا
ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻪــﻨﻴﻣز
ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺖﺳا
) ،كرﺎﻣﺮﻓ 2002
(.
يرﺎﻴﺴــﺑ ردSAD
زا يداﺮــﻓا ﺪﻨﺘﺴــﻫ رﺎــﭼد نآ ﻪــﺑ ﻪــﻛ
ﻲﺳﺎﻨﺷزﺎﺑ ﻲﻤﻧ
نﺎﻣرد و دﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﻗﺎﺑ هﺪﺸﻧ
ﺪﻧﺎﻣ ) ﻦﭽﺘﻳو ﻮﺳا ، ،32
33ﻦﺳرز ﮓﻳﺮﻜﻧو ، و 34
ﮓﻳداز
، 35
1992 ـﻜﻤﻫ و ﺮﻠﺴـﻛ ؛ ،نارﺎ
1994 ،نارﺎــﻜﻤﻫ و ﻲــﮕﻣ ؛ 1996
؛ ﻦﭽﺘــﻳو ﻦﻴﺘــﺷا ، ،ﺮﻠﺴــﻛ و 36
1999 .(
ﻲﺳرﺮﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ه
ﺪﻧا ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻛ ﻚﻳ ﻪـﺑ نﺎـﻳﻼﺘﺒﻣ مﻮـﺳ
يرﺎــﻤﻴﺑ هرود ردSAD
نﺎــﺷ ﻲــﺧﺮﺑ نﺎــﻣرد زا ﺎــﻫ
ﺖــﻓﺎﻳرد ار
ﻲــﻣ ﺪــﻨﻨﻛ ) ،نارﺎــﻜﻤﻫ و ﻦﭽﺘــﻳو 2000
( و ﻲﺘﺧﺎﻨــﺷ نﺎــﻣرد -
يرﺎﺘﻓر )37
(CBT
زا ﺶﻴﺑ ﺮﻳﺎﺳ نﺎﻣرد ﺎﻫ ناور ي ﺎﻨـﺷ ياﺮـﺑ ﻲﺘﺧ
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﻛ
ﺎﻫ ي ﻪﺑ SAD
و هﺪـﺷ هدﺮـﺑ رﺎـﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ
هﺪـﻳدﺮﮔ
ﺖﺳا )
38ﻚﺴﻓ ﻠﺒـﻤﭼ و
39ﺲ ، 1995 رﻮﻠﻳﺎـﺗ ؛ ،40
1996 ﺪـﻠﮔ ؛ ،41
ﺮﺘﺴــﻨﻴﻤﻛﻮﺑ كﻻﻮــﭘ ،42
ﻮــﺗا ،43
پﺎــﻳ و 44
،45
1997 گﺎــﺑدر ؛ ،46
يوﻻﻮـــﻫ ،گﺮـــﺒﻤﻴﻫ و 47
2004 .(
ياﺮـــﺑCBT
نﺎـــﻣرد
SAD
ﻪﺑ ﻚﻤﻛ يزﺎﺳزﺎﺑ ﻠﺧاﺪﻣ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪ
يﺎﻫ ﻪﺑ ،ﻲﻳورﺎﻳور ﺗ
و ﻲﻳﺎﻬﻨ
شور ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺎﻳ
ﻪﺑ ،ﺎﻫ يدﺮـﻓ ترﻮـﺻ ﻲـﻫوﺮﮔ و
ﻪـﺑ رﺎـﻛ
هﺪــﺷ هدﺮــﺑ ﺪــﻧا
) ،نارﺎــﻜﻤﻫ و گﺮــﺒﻤﻴﻫ 1990
؛ ﺮﺘــﺳﺎﺟ و 48
،گﺮﺒﻤﻴﻫ 1995
.(
رد
،CBT
ﻲﻧﺎﻣرد ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻪﺑ
لﺎﺒﻧد رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ
حﺮﻃ هراو ﺎﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ي ﻲﻣ يور
ﻪﺑ ،ﺪﻫد ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ هﮋﻳو
ﻪﻛ ﺑﻪ رﻮﻃ
يﺎــﻫروﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴــﻣ ﺖــﺳردﺎﻧ
حﻼــﺻا رﺎــﻤﻴﺑ ﮔ
ﺎــﺑ ﺎــﻳ و ﺪــﻧدﺮ
هﺮﻬﺑ زا يﺮﻴﮔ حﺮﻃ هراو ﺎﻫ لﺎـﻌﻓ ﺮﻴﻏ ،ﺮﮕﻳد ي ﺪﻧﻮـﺷ
) ﻲـﭘار و 49
،گﺮﺒﻤﻴﻫ 1997
.(
هﺎﮔﺪﻳد زا نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ ،CBT
ﻪﺑ ار دﻮـﺧSAD
زا ﻲــﻣ يﺮــﮕﻳد دﺮــﻓ هﺎــﮕﻧ ﺪــﻨﻨﻴﺑ
. ور ﻦــﻳا زا ،ﺪــﻣآرﺎﻛ نﺎــﻣرد ،
ﻲﻧﺎــﻣرد ﺖــﺳا ﺖﺧﺎﻨــﺷ ﺮــﻴﻴﻐﺗ نآ فﺪــﻫ ﻪــﻛ ﺎــﻫ
ﺪــﻣآرﺎﻛﺎﻧ ي
ﻪﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻚﻤﻛ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ )
ﻟرﺎﺑ
50ﻮ ، 2002 .(
1
هرﺎــﺑرد ﻲــﻫوﺮﮔCBT
گﺮــﺒﻤﻴﻫ )
ــﻫ ﻮ پ و گﺮــﺒﻤﻴﻫ ،
51چوﺮﺑ ، 1995 ( ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ يدﺎﻳز هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا
) گﺮﺒﻤﻴﻫ
،نارﺎﻜﻤﻫ و 1990
گﺮﺒﻤﻴﻫ ؛ ﻦﻣﺰﻟﺎﺳ ،
ﺖـﻟﻮﻫ ،52
لﺪـﻨﻠﺑ و 53
،54
1993 يدوو ؛ سﻼﮔ و ﺲﻠﺒﻤﭼ ،55
،56
1997 ؛ ﺎـﻫ ﺢـﻟ و ﻦﻤﻓ ،57
2006 .(
گﺮـــﺒﻤﻴﻫ ﻲـــﻫوﺮﮔ CBT
ﺶـــﺨﺑ ﻪـــﺳ هﺪـــﻧرادﺮﺑرد
ﺎﻳور ﻲﮕﻧﺎـﺧ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يزﺎﺳزﺎﺑ ،ﻲﻳور ﺖـﺳا
) ،ﻮﻟرﺎـﺑ
2002 .(
ﻪﺴـﻠﺟ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻲﻧﺎﻣرد شور ﻦﻳا
ﻪﺘﻋﺎـﺳ ود يﺎـﻫ
_______________________________________
1- social anxiety disorder 2- Sadock
3- Turk 4- Heimberg
5- Hope 6- Furmark
7- Kessler 8- Berglund
9- Demler 10- Jin
11- Walters 12- Bruce
13- Wittchen 14- Fuetsch
15- Sonntag 16- Müller
17- Liebowitz 18- Reich
19- Hofman 20- Magee
21- Eaton 22- McGonagle
23- Lydiard 24- Fahlen
25- Pelissolo 26- Clark
27- Marteinsdottir 28- Tillfors
29- Furmark 30- Anderberg
31- Ekselius 32- Essau
33- Zerssen 34- Vonkrieg
35- Zaudig 36- Stein
37- cognitive-behavior therapy 38- Feske 39- Chambless 40- Taylor
41- Gould 42- Buckminster
43- Pollack 44- Otto
45- Yap 46- Rodebaugh
47- Holaway 48- Juster
49- Rapee 50- Barlow
51- Bruch 52- Salzman
53- Holt 54- Blendell
55- Woody 56- Glass
57- Loh
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد -
گﺮﺒﻤﻴﻫ يﻮﮕﻟا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻫوﺮﮔ يرﺎﺘﻓر
44
44
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ /رﺎﻤﺷ ه 1 / رﺎــﻬﺑ 1388
Vol. 15 / No. 1/ Spring 2009
ﻪﺑ و ﻲﮕﺘﻔﻫ تﺪﻣ
12 ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺘﻔﻫ
و هﺪﺷ يﺰﻳر ﺖﺴـﺑرﺎﻛ
نآ رد
ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻲﻫوﺮﮔ بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﻣ
ددﺮﮔ ) پﻮﻫ كﺮﺗ و گﺮﺒﻤﻴﻫ ، ،
2006 .(
نارﺎــــﻜﻤﻫ و گﺮــــﺒﻤﻴﻫ )
1998 ( ﻪﺴــــﻳﺎﻘﻣ رد
CBT
ﻲﻫوﺮﮔ راد ﺎـﺑ ﻲﻧﺎـﻣردو )
ﻦﻳﺰـﻠﻨﻓ ( ﻲﺘﻳﺎـﻤﺣ ﻲـﻫوﺮﮔ نﺎـﻣرد ، -
ﺎﻤﻧوراد و ﻲﺷزﻮﻣآ
، ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد نﺎـﻣرد ﻪـﺑ داﺮـﻓا ﻪﻛ ﺎـﺑ
و ﻦﻳﺰـﻠﻨﻓ
ﻲﻫوﺮﮔ CBT
ﻲﺘﻳﺎـﻤﺣ هوﺮـﮔ و ﺎـﻤﻧوراد زا ﺮﺘﺸـﻴﺑ -
ﻲـﺷزﻮﻣآ
هداد ﺦــﺳﺎﭘ و ﺪــﻧا
ﻲﺘﺧﺎﻨــﺷ نﺎــﻣرد ود نﺎــﻴﻣ ﻲﺗوﺎــﻔﺗ -
يرﺎــﺘﻓر
ﻲﻧﺎﻣردوراد و ﻲﻫوﺮﮔ ﺪﻧدﺮﻜﻧ شراﺰﮔ
.
ﻦﻳﺮﭙﻟﺎــﻫ نﺎــﺗﺎﻧ ،1
ﺪــﻧﻮﻣورد ،2
ﻞﺘــﺳﺎﻛ و3
) 4
2000 ( ﮓــﻧا ، ،
گﺮــﺒﻤﻴﻫ و ﺰﻟﻮــﻛ )
2001 ( نارﺎــﻜﻤﻫ و كرﻼــﻛ ، )
2003 ( و
ﺎﻫ ﺢﻟ و ﻦﻤﻓ )
2006 ( ﺰﻴﻧ ﻲﻫوﺮﮔ CBT
ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ گﺮﺒﻤﻴﻫ يﻮﮕﻟا
رد ار ﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲ
راد ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﻨﻣدﻮﺳSAD
ﺪﻧا .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ
لﻼﺘـﺧا ﻦـﻳا نﺎـﻣرد ،SAD
ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﻲﻫوﺮﮔ CBT
ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ يﻮﮕﻟا گﺮﺒﻤﻴﻫ ـﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮ
ﺖــﻓﺮﮔ راﺮــﻗ .
ور ﻦــﻳا زا ﻲــﺳرﺮﺑ فﺪــﻫ ﺎــﺑ ﺮــﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋــﭘ
ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﻫوﺮﮔ CBT
ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ،گﺮـﺒﻤﻴﻫ يﻮـﮕﻟا د
ﺶﻫﺎـﻛ ر
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺎﻫ ي زا ﻲﻫوﺮﮔSAD
ناﺮﺘﺧد ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺶﻫوﮋـﭘ ﻪﻴﺿﺮﻓ
ﻪﻛ دﻮﺑ نآ
» ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد -
يﻮـﮕﻟا ﺮـﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻫوﺮﮔ يرﺎﺘﻓر
ﻪﻧﺎﺸﻧ گﺮﺒﻤﻴﻫ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا باﺮﻄﺿا يﺎﻫ
ﺪﻫد
«.
شور ﻦﻳا حﺮﻃ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
، ﻪﺘـﺷﺬﮔ ﺮـﮕﻧ و عﻮـﻧ زا ﻲﺸـﻳﺎﻣزآ و رد
بﻮﭼرﺎﭼ حﺮﻃ
يﺎﻫ ﺶﻴﭘ ﻮﻣزآ ن - ﺲﭘ نﻮـﻣزآ هوﺮـﮔ ﺎـﺑ هاﻮـﮔ
ﺖﺳا . ﻪـﺑ ﻲﻧﺎـﻣرد ﻪﻠﺧاﺪﻣ ،حﺮﻃ ﻦﻳا رد و ﻞﻘﺘﺴـﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ناﻮـﻨﻋ
ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﻪﺘﺴـﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﺖــﺳا هﺪــﺷ .
ﺶﻫوﮋــﭘ ﻦــﻳا يرﺎــﻣآ ﻪــﻌﻣﺎﺟ
، ﺮــﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸــﻧاد
ﻲــﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ هﺪﻜﺸــﻧاد
ﺎــﻫ ﻲــﻨﻓ ،ﻪــﻳﺎﭘ مﻮــﻠﻋ ،ﻲﻧﺎﺴــﻧا مﻮــﻠﻋ ي -
هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ و ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ رد ﺪﻫﺎﺷ
ﻢﻴﻧ ﺳ ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ مود لﺎ
86 - 1385 ﺪﻧدﻮﺑ .
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺪﻧﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﻪـﻠﺣﺮﻣ ود رد ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ :
رد
ﺖﺴﺨﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ 205
ﻪﺘـﺷر زا ﺮـﺘﺧد يﻮﺠﺸـﻧاد
ﺎـﻫ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ ي
هﺪﻜﺸــﻧاد يﺎــﻫ ﻲــﻨﻓ ،ﻪــﻳﺎﭘ مﻮــﻠﻋ ،ﻲﻧﺎﺴــﻧا مﻮــﻠﻋ -
ﻨﻬﻣ و ﻲــﺳﺪ
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ يزروﺎﺸﻛ ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ
يا - هﺪـﻳﺰﮔﺮﺑ ﻲﻓدﺎﺼـﺗ
ﺪﻧﺪــﺷ . ﻪــﻧﻮﻤﻧ مﺎــﺠﻧا ياﺮــﺑ ﻲــﻧاواﺮﻓ ﺖﺒﺴــﻧ ﻦﻴــﻴﻌﺗ ﺎــﺑ يﺮــﻴﮔ
ﻪــﺑ ،هﺪــﺷدﺎﻳ هﺪﻜﺸــﻧاد ﻪــﺳ رد نﺎﻳﻮﺠﺸــﻧاد نﺎــﻴﻣ زا فدﺎﺼــﺗ
سﻼﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ فرﺎﻌﻣ هوﺮﮔ يﺎﻫ مﺎـﺠﻧا سﻼـﻛ ﻪﺑ سﻼﻛ يﺮﻴﮔ
ﺪﺷ و ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﺶﺳﺮﭘ ﻣﺎﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ساﺮﻫ ﻪ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﺪﻧﺪــﺷ . فاﺮــﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ ﻪــﻳﺎﭘ ﺮــﺑ ﺲﭙــﺳ ﻦﻴــﻴﻌﺗ رﺎــﻴﻌﻣ
هﺪــﺷ )
ﻪـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ 17 / 18 و 55 / 12 ( ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ و ﻪـﺘﻓﺎﻳ
يﺎـﻫ ﻲﻨﻣﺆـﻣ
) 1384 ) ( ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ 79 / 14 رﺎــﻴﻌﻣ فاﺮــﺤﻧا و 46
/ 9 ( ﺶﻫوﮋــﭘ و
ﺎــﻫ دراﻮﻳ نارﺎــﻜﻤﻫ و 5
) 2000 ( نﻮﺴــﻠﻳو ، ﻲــﭘار و 6
) 2005 ( و
نﻮــﺳرﺪﻧا ﺪــﻨﻤﻳز ،7
ﺰﺟدﻮــﻫ ،8
و 9
مﺎــﺒﺗور ) 10
2005 ( ، 24 ﻧ زا ﺮــﻔ
نﺎﻳﻮﺠﺸــﻧاد دﺮــﺠﻣ
ﻪــﺑ كﻮﻜﺸــﻣ و ﺪﻧﺪــﺷ ﻲﻳﺎــﺳﺎﻨﺷSAD
ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﻪﺘﻓﺎﻳرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻲﺑﻮﻓ
ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪـﻳﺎﭘ
ﻲﺼــــﻴﺨﺸﺗ يﺎــــﻫرﺎﻴﻌﻣ
DSM-IV
)11 12SCID
( ) و ﻲﻔﻳﺮــــﺷ
،نارﺎﻜﻤﻫ 1383
( ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ . ﻪﺑ داﺮﻓا ﻦﻳا
فدﺎﺼﺗ ود رد
هوﺮﮔ 12 و ﺶﻳﺎﻣزآ هﺮﻔﻧ هاﻮﮔ
ﺪﻧﺪﺷ هداد يﺎﺟ )
هوﺮـﮔ ﺮـﻫ رد
ﻬﭼ رﺎ ﺮﻔﻧ ياﺮﺑ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﻧدﻮﻣزآ
ترﻮﺻ رد ﻲﻠﺻا يﺎﻫ ﺖﻓا
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺎﻫ رد ﺪﻧﺪـﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ ياﺮﺟا مﺎﮕﻨﻫ .(
رد
ﺖﻳﺎﻬﻧ
، رﻮﻀﺣ ﺎﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺖﺸﻫ
و ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ رد ﺮﻔﻧ ﺖﺸﻫ
هوﺮﮔ رد ﺮﻔﻧ هاﻮﮔ
ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ياﺮﺑ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا دﻮـﺒﻧ
توﺎـﻔﺗ
ﺲﻧﺎﻳراو ﺎﻫ و ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ود ي هاﻮﮔ
ﻣ نﻮﻣزآ ، ﻦ
- ﺮـﺑ ﻲﻨﺘﻳو
ﻪــﺘﻓﺎﻳ يور ﺎــﻫ
ي ﺶﻴــﭘ ﻮــﻣزآ مﺎــﺠﻧا هوﺮــﮔ ود ن و ﺪــﺷ
توﺎــﻔﺗ
ﻲﻨﻌﻣ راد ي ﻦﻴﺑ و ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ود ﺪﺸﻧ هﺪﻳد ﺮﻈﻧ ﻦﻳا زا هاﻮﮔ
.
زﺎﻏآ ﺎﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ،ﺎﻫ نﺎـﻳﺎﭘ ﺎـﺗ ار ﻲـﺳرﺮﺑ هوﺮـﮔ ﺮـﻫ زا ﺮـﻔﻧ ﺪﻨﭼ
و ﺪﻧداﺪﻧ ﻪﻣادا ﺶـﺷ
و ﻲﺸـﻳﺎﻣزآ هوﺮـﮔ رد ﺮـﻔﻧ ﺶـﺷ
رد ﺮـﻔﻧ
هوﺮﮔ هاﻮـﮔ ﺪـﻧﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎـﺑ .
ـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻲﻨ
رد ﻲﺸـﻳﺎﻣزآ هوﺮـﮔ
83 / 20 لﺎــﺳ ) رﺎــﻴﻌﻣ فاﺮــﺤﻧا 75
/ 0 ( هوﺮــﮔ رد و هاﻮــﮔ
16 / 20
لﺎﺳ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 98
/ 0 ( دﻮﺑ
1 .
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻪﺘﻓﺎﻳرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪـﻳﺎﭘ ﺮـﺑ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ
(SCID) DSM-IV :
كﻼـﻣ ﻪـﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻦﻳا
ﺎـﻫ ﻲﺼـﻴﺨﺸﺗ ي
DSM-IV
ياﺮـﺑ و
لﻼﺘﺧا ﺺﻴﺨﺸﺗ
لﻼﺘـﺧا و ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎـﺳ ﻲﻧاور يﺎﻫ
ﺎـﻫ ﻲﻳ
نﻮﭼ ،ﻲـﺳاﺮﻫ رﺬـﮔ نوﺪـﺑ ﺎـﻳ ﺎـﺑ ساﺮـﻫ لﻼﺘﺧا ،ساﺮﻫ لﻼﺘﺧا لﻼﺘـﺧا ﺎـﻳ ﻲـﻠﻛ ﻲﻜـﺷﺰﭘ لﻼﺘـﺧا و ﻲﺑﺎـﻨﺘﺟا ﺖﻴﺼـﺨﺷ لﻼﺘﺧا يرﺎﻤﻴﺑ رد شزﺮﻟ ،نﺎﺑز ﺖﻨﻜﻟ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ سﺮﺗ نﻮﭼ ﺮﮕﻳد ﻲﻧاور رد ندرﻮـﺧ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ رﺎـﺠﻨﻬﺑﺎﻧ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر زاﺮـﺑا ﺎﻳ ،نﻮﺴﻨﻴﻛرﺎﭘ ﻲﺑ در ار ﻲﻧاور ﻲﻳﺎﻬﺘﺷاﺮﭘ ﺎﻳ ﻲﻧاور ﻲﻳﺎﻬﺘﺷا ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ . ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ياﺮﺑ
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻲﻔﻳﺮـﺷ ﺶﻫوﮋـﭘ رد راﺰﺑا ﻦﻳا ﻲﺳرﺎﻓ ﻪﺨﺴﻧ )
1383 (
يﻻﺎﺑ يﺎﭘﺎﻛ ﺐﻳﺮﺿ 70
/ 0 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
ﺶﺳﺮﭘ ـﻣﺎﻧ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ساﺮـﻫ ﻪ (SPI)13
ﻦـﻳا :
ﺶـﺳﺮﭘ ـﻣﺎﻧ ﻪ
ار ﻲﺠﻨﺳدﻮﺧ نارﺎﻜﻤﻫ و رﻮﻧﺎﻛ
) 2000 ( ياﺮﺑ ساﺮـﻫ ﻲﺑﺎـﻳزرا
_______________________________________
1- Halperin 2- Nathan
3- Drummond 4- Castle
5- Hayward 6- Wilson
7- Anderson 8- Zimand
9- Hodges 10- Rothbaum
11- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th. ed.)
12- Structured Clinical Interview for DSM-IV 13- Social Phobia Inventory
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻴﻠﻣ ﻪﻳﺪﻬﻣ
45
45
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ /رﺎﻤﺷ ه 1 / رﺎــﻬﺑ1388 Vol. 15 / No. 1/ Spring 2009
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ياراد و ﻪﺘﺧﺎـﺳ 17
هدﺎـﻣ و ﻪـﺳ هدﺮـﺧ سﺎـﻴﻘﻣ سﺮـﺗ
) ﺶﺷ هدﺎﻣ ( بﺎـﻨﺘﺟا ، )
ﺖـﻔﻫ هدﺎـﻣ ( ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﺘﺣارﺎـﻧ و
) رﺎﻬﭼ هدﺎﻣ ( ﺖﺳا . ﺎﻳ هدﺎﻣ ﺮﻫ ﻪـﻨﻳﺰﮔ ﺞﻨـﭘ ﺎـﺑ ﺶﺳﺮﭘ
ﭻﻴـﻫ ﻪـﺑ]
ﻪﺟو ) ﺮﻔﺻ هﺮﻤﻧ (
ﻢﻛ ، ) هﺮﻤﻧ ﻚﻳ ( لﻮﻤﻌﻣ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ، )
هﺮﻤﻧ ود ( ،
دﺎﻳز ﻲﻠﻴﺧ )
هﺮﻤﻧ ﻪﺳ ( ﻲﺑ ، ﺖﻳﺎﻬﻧ ) هﺮﻤﻧ رﺎﻬﭼ ( اد ﺦﺳﺎﭘ[
د هﺪـﺷ ه
هﺮﻤﻧ و ﻲﻣ يراﺬﮔ دﻮﺷ
) ،يﺪﺒﻋ 1382 .(
ناﺮﻳا رد ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ ﻣﺎﻧ ﻲﮔﮋﻳو ﺮﻈﻧ زا ﻪ ناور يﺎﻫ
رد ﻲﺠﻨﺳ
هوﺮﮔ ﻪﺳ )
نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻧدﻮـﻣزآ و ﻲﺑاﺮﻄـﺿا نارﺎـﻤﻴﺑ ،SAD
يﺎـﻫ
رﺎـﺠﻨﻬﺑ ( ﻪــﺑ ﻚــﻤﻛ ﻚــﻳ ﺲﻧﺎــﻳراو ﻞــﻴﻠﺤﺗ ﺪــﺷ هﺪﻴﺠﻨــﺳ ﻪــﻫار
) ،يﺪﺒﻋ 1382 .(
هﺪـﺷدﺎﻳ ﻲﺳرﺮﺑ هوﺮـﮔ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ توﺎـﻔﺗ
ﺎـﻫ ار
ﻲﻨﻌﻣ راد داد نﺎﺸﻧ . ﻲﻨﻣﺆـﻣ يﺮﮕﻳد ﺶﻫوﮋﭘ رد )
1384 ( يﺎـﻔﻟآ
خﺎــﺒﻧوﺮﻛ ﻞــﻛ
ﺶــﺳﺮﭘ ــﻣﺎﻧ ار ﻪ 88 / 0 مود و لوا ﻪــﻤﻴﻧ يﺎــﻔﻟآ ،
ﺶﺳﺮﭘ ﻣﺎﻧ ﻪﺑ ار ﻪ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 81
/ 0 و 77 / 0 ، ود ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ار ﻪﻤﻴﻧ 77 / 0 نآ رﺎﺒﺘﻋا ﺐﻳﺮﺿ و ﻪﺑ ار
ﻚﻤﻛ ﻦﻣﺮﻴﭙـﺳا نﻮـﻣزآ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ نواﺮﺑ 87
/ 0 دﺮﻛ شراﺰﮔ .
ياﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا ﺖﻛﺮﺷ زا ﺲﭘ
ﻲﻧدﻮـﻣزآ ﺎـﻫ
هوﺮـﮔ ي
ﻲﺸﻳﺎﻣزآ رد 12 ﻣرد ﻪﺴﻠﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ نﺎ
- ﻲـﻫوﺮﮔ يرﺎـﺘﻓر ﺮـﺑ
گﺮـﺒﻤﻴﻫ يﻮـﮕﻟا ﻪﻳﺎﭘ )
،نارﺎـﻜﻤﻫ و گﺮـﺒﻤﻴﻫ 1998
،پﻮـﻫ ؛
،كﺮﺗ و گﺮﺒﻤﻴﻫ 2006
( نﺎﻣرد ود رﻮﻀﺣ ﺎﺑ و نز و دﺮـﻣ ﺮـﮔ
ﻪــﺘﻔﻫ ﻪﺴــﻠﺟ ود يا ،
ﻲﻧدﻮــﻣزآ ﺎــﻫ
ي ود ﺮــﻫ هوﺮــﮔ ﻪــﺑ ﻚــﻤﻛ
ﺶﺳﺮﭘ ﻣﺎﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا باﺮﻄﺿا ﻪ ﺪﻧﺪـﺷ
. ﻢـﻫ ﻦﻴـﻨﭼ ياﺮـﺑ
ـﺑ نﺎﻣرد ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻲﺑﺎﻳزرا نﺎـﻳﺎﭘ زا هﺎـﻣ ﻚـﻳ ﺖـﺷﺬﮔ ﺎ
هوﺮﮔ ود ،نﺎﻣرد رﺎﺑ ﻦﻴﻣﻮﺳ ياﺮﺑ
ﻲﺑﺎﻳزرا ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ . ياﺮــﺑ
ﻲــﻗﻼﺧا لﻮــﺻا ﺖــﻳﺎﻋر ﺶﻫوﮋــﭘ
ﺶﻴــﭘ ، زﺎــﻏآ زا
،ﻪــﻠﺧاﺪﻣ ﻲﻧدﻮــﻣزآ ﺎــﺑ يﺎــﻫ
هوﺮــﮔ ود هرﺎــﺑرد
لﻮــﺻا ﺖــﻳﺎﻋر
ﻪــﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ﻲﺼــﺨﺷ تﺎــﻋﻼﻃا ندﻮــﺑ و ﺪــﺷ ﻮــﮕﺘﻔﮔ
ﺖﻳﺎــﺿر
نﺎــﻧآ ﺶﻫوﮋــﭘ رد ﺖﻛﺮــﺷ ياﺮــﺑ ﺪــﺷ ﻪــﺘﻓﺮﮔ
. ﻢــﻫ ﻦﻴــﻨﭼ ﺎــﺑ
ﻲﻫﺎﮔآ د ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻪﺑ ندا
هوﺮـﮔ يﺎﻫ هاﻮـﮔ
تروﺮـﺿ ﻪـﻨﻴﻣز رد
نﺎــﻣرد ﺖــﻓﺎﻳرد نﺎــﻳﺎﭘ رد
،ﻲﺸــﻫوﮋﭘ حﺮــﻃ ياﺮــﺟا ﺎــﻬﻧآ زا
هﺎﮕﺸـﻧاد هروﺎﺸﻣ ﺰﻛاﺮﻣ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ياﺮﺑ ﺪﺷ ﺖﺳاﻮﺧرد ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ .
ياﺮﺑ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺎﻫ نوﺰﻓا ﺮﺑ شور يﺎﻫ ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ رﺎـﻣآ
، زا
نﻮﻣزآ ﻦﻣ ﻚﻳﺮﺘﻣارﺎﭘﺮﻴﻏ -
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ ﻲﻨﺘﻳو .
ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻪﻳارا يﺎﻫ رد هﺪﺷ
لوﺪﺟ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ 1
ﺪﻨﻫد ﻪـﻛ
و ﻲﺸــﻳﺎﻣزآ هوﺮــﮔ ود تاﺮــﻤﻧ ﻞــﺿﺎﻔﺗ هاﻮــﮔ
رد ود ردSAD
ﺮﺑ ،نآ زا ﺲﭘ و ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﻳﺎﭘ
نﻮﻣزآ ﻣ ﻦ - ﻲﻨﺘﻳو
ﻲﻨﻌﻣ راد ﺖﺳا . رد ﻪﭼﺮﮔ هدﺮـﺧ
سﺎـﻴﻘﻣ ﺎـﻫ ﺰـﻴﻧ ﻲـﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ هﺪـﻳد
ﻲﻣ دﻮﺷ ﻲﻟو ﺮﻈﻧ زا يرﺎﻣآ ﻲﻨﻌﻣ راد ﻨﺘﺴﻴﻧ ﺪ .
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ
لوﺪﺟ
نﺎﺸـﻧ 2
ﻲـﻣ ود تاﺮـﻤﻧ ﻞـﺿﺎﻔﺗ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
آ هوﺮــﮔ و ﺶﻳﺎــﻣز هاﻮــﮔ
و ﻪــﻠﺧاﺪﻣ زا ﺶﻴــﭘ ﻪــﻠﺣﺮﻣ ود رد
ﻲﭘ يﺮﻴﮔ ﻚﻳ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻪﻫﺎﻣ نﻮﻣزآ
ﻦﻣ - ﻲﻨﺘﻳو ﻲﻨﻌﻣ راد ﺖﺳا . رد
ود هدﺮــﺧ سﺎــﻴﻘﻣ ﺰــﻴﻧ ﻲﻜﻳژﻮــﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﺘﺣارﺎــﻧ و سﺮــﺗ توﺎــﻔﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺪﺷ هﺪﻳد راد .
لوﺪﺟ 1 - ﺮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ه
يﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ساﺮﻫ ﻪﻣﺎﻧ هدﺮﺧ و
سﺎﻴﻘﻣ هوﺮﮔ رد نآ يﺎﻫ و ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ
هاﻮـﮔ رد ﺶﻴـﭘ ﻮـﻣزآ و ن
ﺲﭘ نﻮﻣزآ ﻪﺑ هﺪﺷ دﺎﻳ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و هوﺮﮔ ود ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻞﺿﺎﻔﺗ ، ﻦﻣ نﻮﻣزآ ﻚﻤﻛ
- ﻲﻨﺘﻳو
ﺶﻴﭘ ﻮﻣزآ ن ﺲﭘ
نﻮﻣزآ ﻞﺿﺎﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻮﻣزآ و ن ﺲﭘ نﻮﻣزآ
ﺮﻴﻐﺘﻣ هوﺮﮔ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ ( ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (
ﻦﻣ - ﻲﻨﺘﻳو Z
ﺶﻳﺎﻣزآ 00 / 37 ) 12 / 7 ( 16
/ 27 ) 57 / 10 ( 83
/ 9 - ) 49 / 9 (
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ساﺮﻫ
هاﻮﮔ 16
/ 35 ) 43 / 6 ( 00
/ 39 ) 12 / 9 ( 83
/ 3 ) 30 / 6 ( 00
/ 5 08 / 2 -
001 / 0 p<
ﺶﻳﺎﻣزآ 00 / 11 ) 54 / 1 ( 66
/ 9 ) 82 / 3 ( 33
/ 1 - ) 50 / 3 (
سﺮﺗ
ﻮﮔ ها 50
/ 11 ) 88 / 2 ( 83
/ 10 ) 81 / 3 ( 66
/ 0 - ) 20 / 3 ( 50
/ 15 40 / 0 - N.S.*
ﺶﻳﺎﻣزآ 66 / 14 ) 42 / 5 ( 16
/ 11 ) 62 / 4 ( 50
/ 3 - ) 84 / 4 (
بﺎﻨﺘﺟا
هاﻮﮔ 33
/ 14 ) 26 / 3 ( 66
/ 13 ) 59 / 6 ( 66
/ 0 - ) 53 / 5 ( 00
/ 11 14 / 1 - N.S.
ﺶﻳﺎﻣزآ 00 / 37 ) 12 / 7 ( 66
/ 6 ) 32 / 3 ( 16
/ 3 - ) 92 / 3 (
ﻲﺘﺣارﺎﻧ
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هاﻮﮔ
16
/ 35 ) 43 / 6 ( 66
/ 6 ) 63 / 4 ( 66
/ 2 - ) 50 / 3 ( 00
/ 18 00 / 0 N.S.
* non-significant
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد -
گﺮﺒﻤﻴﻫ يﻮﮕﻟا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻫوﺮﮔ يرﺎﺘﻓر
46
46
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ /رﺎﻤﺷ ه 1 / رﺎــﻬﺑ 1388
Vol. 15 / No. 1/ Spring 2009
لوﺪﺟ 2 - هﺮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هوﺮﮔ يﺎﻫ
و ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ هاﻮﮔ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ساﺮﻫ ﻪﻣﺎﻧ
هدﺮﺧ و سﺎﻴﻘﻣ ﺎﻫ ﺶﻴﭘ رد نآ ي و نﻮﻣزآ
ﻲﭘ يﺮﻴﮔ ﺑ هﺪﺷدﺎﻳ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و هوﺮﮔ ود ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻞﺿﺎﻔﺗ ، ﻪ
ﻦﻣ نﻮﻣزآ ﻪﻄﺳاو -
ﻲﻨﺘﻳو
ﺶﻴﭘ ﻮﻣزآ ن ﻲﭘ
يﺮﻴﮔ ﻞﺿﺎﻔﺗ
ﺶﻴﭘ ﻮﻣزآ و ن ﻲﭘ يﺮﻴﮔ
ﺮﻴﻐﺘﻣ هوﺮﮔ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (
ﻦﻣ - ﻲﻨﺘﻳو Z
ﺶﻳﺎﻣزآ 00 / 37 ) 12 / 7 ( 50
/ 20 ) 70 / 11 ( 50
/ 16 - ) 52 / 10 (
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ساﺮﻫ
هاﻮﮔ 16
/ 35 ) 43 / 6 ( 50
/ 35 ) 48 / 4 ( 33
/ 0 ) 26 / 3 ( 00
/ 2 56* / 2 -
ﺶﻳﺎﻣزآ 00 / 11 ) 54 / 1 ( 83
/ 6 ) 56 / 3 ( 16
/ 4 - ) 37 / 3 (
سﺮﺗ
هاﻮﮔ 50
/ 11 ) 28 / 2 ( 50
/ 11 ) 34 / 2 ( 00
/ 00 ) 60 / 2 ( 50
/ 5 01**
/ 2 -
ﺶﻳﺎﻣزآ 66 / 14 ) 42 / 5 ( 50
/ 8 ) 92 / 4 ( 16
/ 6 - ) 36 / 6 (
بﺎﻨﺘﺟا
هاﻮﮔ 33
/ 14 ) 26 / 3 ( 33
/ 13 ) 82 / 3 ( 00
/ 1 - ) 00 / 4 ( 500
/ 7 71 / 1 - N.S.***
ﺶﻳﺎﻣزآ 00 / 37 ) 33 / 7 ( 16
/ 5 ) 54 / 3 ( 66
/ 4 - ) 65 / 2 (
ﻲﺘﺣارﺎﻧ
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ
هاﻮﮔ 16
/ 35 ) 43 / 6 ( 33
/ 7 ) 32 / 4 ( 00
/ 2 - ) 09 / 2 ( 00
/ 5 02 / 2 - N.S.
* p<0/01؛ **p<0/001؛ *** non-significant
ﺚﺤﺑ داد نﺎﺸـﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا شور ﻪـﻛ
ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﻲـﻫوﺮﮔ CBT
،گﺮﺒﻤﻴﻫ يﻮﮕﻟا ﻲﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ارSAD
. ﻦﻳا رد ﻪـﺘﻓﺎﻳ
،لوا مﺎــﮔ رد
ﺪــﻴﻳﺄﺗ ﻲﻳارﺎــﻛ ﻲــﻫوﺮﮔCBT
ﻢــﻫ و ﺎــﺑ ﻮــﺳ
ﺶﻫوﮋــﭘ ﺎــﻫ ﺮــﺘﻧﺮﻠﮔ ي نارﺎــﻜﻤﻫ و 1
) 1991 ( ﺮــﻧﺮﺗ ، لﺪــﻴﺑ ،2
،3
4ﻲﻟﻮﻛ يدوو ، ﺮﺴـﻣ و 5
) 6
1994 ( ، پﻮـﻫ نارﺎـﻜﻤﻫ و )
1995 ( ،
ﺮﻧﺮﺗ ﻲﻟﻮﻛ و لﺪﻴﺑ ، )
1995 ( و ﻚﺴﻓ ، ﺲﻠﺒﻤﭼ
) 1995 ( رﻮﻠﻳﺎـﺗ ،
) 1996 ( نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻠﮔ ، )
1997 ( فورﺪﻓ ، ﻳﺎﺗ و 7
رﻮﻠ ) 2001 ( ،
نارﺎﻜﻤﻫ و كرﻼﻛ )
2003 ( نارﺎـﻜﻤﻫ و گﺎﺑدر و )
2004 ( و
ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺎـﻫ ي ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ رد ﻦﻴﺸـﻴﭘ ﻪـﻨﻴﻣز
ﻲﻳارﺎـﻛ
گﺮـــﺒﻤﻴﻫ ﻲـــﻫوﺮﮔ CBT
) ،نارﺎـــﻜﻤﻫ و گﺮـــﺒﻤﻴﻫ 1990
؛
ﺎــﻫ ،نارﺎــﻜﻤﻫ و ﻦﻳﺮﭙﻟ 2000
؛ ﺎــﻫ ،ﺢــﻟ و ﻦﻤﻓ 2006
ﮓــﻧا ؛ ،8
ﺰﻟﻮــﻛ نﺮﻓﺎــﺳ و گﺮــﺒﻤﻴﻫ ،9
،10
2001 ،نارﺎــﻜﻤﻫ و كرﻼــﻛ ؛
2003 ( ﺖﺳا .
ﻢﻫ نﺎﻨﭼ ﻪﻛ ،ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪـﭼﺮﮔ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا ﻲـﻫوﺮﮔ CBT
ار
ﻪﺑ دﻮﺒﻬﺑ رد ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻲﻧدﻮﻣزآ SAD
ﺎﻫ ﺪﻣآرﺎﻛ داد نﺎﺸـﻧ
، ﺎـﻣا
ﻪﺑ توﺎﻔﺗ ﭻﻴﻫ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد
زا ﻚـﻳ هدﺮـﺧ سﺎـﻴﻘﻣ ﺎـﻫ راﺰـﺑا ي
ﻪﺑ ،هﺪـﺷ هدﺮﺑ رﺎﻛ ﻲـﻨﻌﻳ
ﺶـﺳﺮﭘ ـﻣﺎﻧ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ساﺮـﻫ ﻪ ﺮـﻈﻧ زا
رﺎﻣآ ي ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺒﻧ راد . ﻲـﻨﻌﻣ ﻦﻴـﺒﺒﺗ ياﺮﺑ راد
ندﻮـﺒﻧ ود تاﺮـﻴﻴﻐﺗ
رد سﺮﺗ و بﺎﻨﺘﺟا ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺲﭘ
نﻮﻣزآ - ﺶﻴﭘ ﻮﻣزآ ن رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ
ﻲﻧدﻮﻣزآ كﺪﻧا
ﻫوﮋـﭘ راﺰـﺑا رد ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ و ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺶ
دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ةﻮﻴﺷ
ﺮـﺑ گﺮـﺒﻤﻴﻫ ﻲـﻫوﺮﮔ CBT
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪـﺑ نﺎـﻳﻼﺘﺒﻣ رد ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﺘﺣارﺎـﻧ ي ﺰـﻴﻧ ارSAD
ﻲﻨﻌﻣ راد اﺪﻧ نﺎﺸﻧ د . هدﺮﺸﻓ و دوﺪﺤﻣ
ﻪﺴﻠﺟ ندﻮﺑ
ار ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫ ﺎﺷ
ﻳ ﺖﺴـﻧاد ﺶﻫوﮋـﭘ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻞﻴﻟد ناﻮﺘﺑ ﺪ .
ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ ﻦـﻳا
ﻲﻣ دزﺎـﺳ ﺮﺛﺄـﺘﻣ ار ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﺘﺣارﺎﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
، ﻪـﻛ اﺮـﭼ
ﻳﺰﻴﻓ ﻲﺘﺣارﺎﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻮ
ﻪﻧﺎﺸﻧ و ﻲﻜﻳژﻮﻟ
ﺎﻫ ﻪـﺘﻔﮔ ﻪﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ي
پﻮﻫ نارﺎﻜﻤﻫ و )
2006 ( ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻦﻳﺮﺧآ ﺎﻫ
ﻲﺑاﺮﻄﺿا ي ﻲﻣ
ﺑ ﺪﻨﺷﺎ
ﻲﻳورﺎـﻳور مواﺪـﺗ ﺎـﺑ و نﺎـﻣز لﻮﻃ رد ﻪﻛ
ﺎـﻫ نﺎـﻣرد و نﺎـﻴﻣ زا
ﻲﻣ ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺪﻧﻮﺷ
.
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﭘ يﺮﻴﮔ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎـﺑ گﺮـﺒﻤﻴﻫ ﻲﻫوﺮﮔ CBT
زا هﺎﻣ ﻚﻳ ﺖﺷﺬﮔ نﺎﻳﺎﭘ
ﻢﻫ نﺎﻣرد نﺎﻨﭼ
ﻲﻳارﺎﻛ ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ .
ﻦﻳا ﺎﻳ ﺎﺑ ناﻮﺧ ﻢﻫ ﻪﺘﻓ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲﻳﺎﻫ ﻪـﻛ ﺖﺳا نﺎﺸـﻧ
هداد نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺪﻧا ﻲﻳارﺎـﻛCBT
ار دﻮـﺧ ﻆـﻔﺣ ﻲـﺘﺣ و
دﻮـــﺒﻬﺑ ﻲـــﻣ ﺪﺸـــﺨﺑ ) ،نارﺎـــﻜﻤﻫ و گﺮـــﺒﻤﻴﻫ 1993
؛ و ﺪـــﻠﮔ
،نارﺎـــﻜﻤﻫ 1997
،رﻮﻠﻳﺎـــﺗ و فورﺪـــﻓ ؛ 2001
؛ و كرﻼـــﻛ
،نارﺎﻜﻤﻫ 2003
.(
ﺰﺘﻴﺋﻮـﺒﻴﻟ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد نارﺎـﻜﻤﻫ و 11
) 1999 (
ﻲﺸــﺨﺑﺮﺛا ﺪــﻴﻳﺄﺗ ﺎــﺑ ﺰــﻴﻧ ترﺎــﻬﻣ ،تﺪــﻣﺪﻨﻠﺑ رد CBT
يﺎــﻫ
نﺪﻣآرﺎﻨﻛ يرﺎﮔزﺎﺳ
، ﺑ ﻪ ﺖﺳد ﻲـﻃ رد هﺪـﻣآ ﻲـﻫوﺮﮔ CBT
ار
ﻞﻣﺎﻋ ﻬﻣ ﻲﻤ دﺮـﻜﻳور ﻦـﻳا تﺪـﻣزارد ﻲﻧﺎـﻣرد تاﺮﺛا ﻆﻔﺣ رد
ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﻧا
1 .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ رد
ﻲـﭘ يﺮـﻴﮔ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ود ﻪـﻫﺎﻣ ﻚـﻳ
ﻲﻜﻳژﻮــﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﺘﺣارﺎــﻧ و سﺮــﺗ ﺶﻫﺎــﻛ
ﻪــﺘﻓﺎﻳ ﺖــﺳا . ﺎــﺑ رد
ﻦﺘﻓﺮــﮔﺮﻈﻧ ﻲــﻨﻌﻣ
ﻲــﺳرﺮﺑ رد ﺮــﻴﻐﺘﻣ ود ﻦــﻳا توﺎــﻔﺗ ندﻮــﺒﻧراد
_______________________________________
1- Gelernter 2- Turner
3- Beidel 4- Cooley
5- Woody 6- Messer
7- Fedoroff 8- Eng
9- Coles 10- Safren
11- Liebowitz
