ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ يزﺎﻓ ﻪﻓﺪﻫﺪﻨﭼ ﯽﺿﺎﯾر لﺪﻣ ﮏﯾ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هژوﺮﭘ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ
ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
يﺪﻤﺣا مﺎﻬﻟا ،1
يﻮﺳﻮﻣ ﻢﺜﯿﻣ ﺪﯿﺳ ،2
ﺋﺎﻨﯿﻣ ﺪﻤﺣا
3ﯽ
ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و ﯽﻨﻓ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد1
؛
@gmail.com 24875
elhamahmadi
هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد2
ﻊﯾﺎﻨﺻ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ،
؛ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و ﯽﻨﻓ هﺪﮑﺸﻧاد [email protected]
اﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد3
، ؛ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و ﯽﻨﻓ هﺪﮑﺸﻧاد [email protected]
a
:لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ*
يﺪﻤﺣا مﺎﻬﻟا
هﺪﯿﮑﭼ
رﯾ ﮏﺴ ور ﺎﻫ ﯾ ﺎﻫداﺪ ي ﯽﻌﻄﻗﺮﯿﻏ ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ رد ﺖﺳا
مﺎﻤﺗ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﺎﻫ ي و ﺪﻨﻫد خر هژوﺮﭘ ﻣ
ﯽ ﻧاﻮﺗ ﻨ ﺪ ﺮﺑ
هژوﺮﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﻪﻠﻤﺟزا
ﺰﻫ ﯾ ﻪﻨ هژوﺮﭘ مﺎﻤﺗا نﺎﻣز و ﺛﺄﺗ
ﯿ راﺬﮔﺮ ﺷﺎﺑ ﻨ ﻮﺷ هژوﺮﭘ ﺖﺴﮑﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و ﺪ ﻧ
ﻪﺑ و ﺪ
ﻤﻫ ﯿ ﻦ ﻟد ﯿ ﻞ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ ﺪ آﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ر ﯾ ﮏﺴ ﻪﺑ رﻮﻃ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﯽ ﮔ ترﻮﺻ ﯿ دﺮ ا رد . ﯾ ﻦ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯾ ﮏ ﺪﺟ لﺪﻣ ﯾﺪ
زﺎﻓ ﻪﻓﺪﻫ ﺪﻨﭼ ي
ﺮﺑا ي ﺐﺳﺎﻨﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﺗ
ﯾ ﻦ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﺘﺳا ا ﮋﺗ ي ﺎﻫ ي ر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﯾ ﮏﺴ ﺎﻫ ي ﻟوا ﯿ ﻪ ﻮﻧﺎﺛ و ﯾﻪ ،هژوﺮﭘ
ﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﯾ
ﺬﭘﺪ ﯾ
،ﺮ ﻪﺋارا ﯽﻣ دﻮﺷ . ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺪﺒﺗ ﯾ ﻞ زﺎﻓ ﻪﻓﺪﻫ ﺪﻨﭼ لﺪﻣ ي
ﭘ ﯿ دﺎﻬﻨﺸ ي ﻪﺑ ﯾ ﮏ
ﻌﻄﻗ ﻪﻓﺪﻫ ﮏﺗ لﺪﻣ ﯽ
، ﺧ شور ود زا ﯿ
ﺰﻨﻤ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ شور و نارﺎﮑﻤﻫ و رﯾ
ﺰ ي ﻧﺎﻣرآ ﯽ
، هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ .دﻮﺷ ﺎﭘ رد ﯾ نﺎ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ و دﺮﺑرﺎﮐ نداد نﺎﺸﻧ ﺸﺨﺑﺮﺛا
ﯽ ﭘ لﺪﻣ ﯿ دﺎﻬﻨﺸ ي
، ﯾ ﮏ دﺪﻋ لﺎﺜﻣ ي ﺑ ﯿ نﺎ ﯽﻣ دﻮﺷ ﺎﺘﻧ و ﯾ ﺞ ﻪﺑ ﺖﺳد
هﺪﻣآ مﺮﻧ رد نآ ﻞﺣ زا ﻣ نﺎﺸﻧ ،ﺰﻤﮔ راﺰﻓا
ﯽ ﺪﻫد ﭘ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ ﯿ
دﺎﻬﻨﺸ ي باﻮﺟ ﻪﺑ ﺎﻫ ي و ﺮﺘﻬﺑ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺗ ي ﻣ ﯽ ﺪﻣﺎﺠﻧا .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ
ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ،ﮏﺴﯾر ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ،
،يزﺎﻓ ﺖﯿﻌﻄﻗ مﺪﻋ ،ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﻧﺎﻣرآ يﺰﯾر
A multi-objective fuzzy mathematical model to respond to the primary and secondary risks of the project with respect to renewable resources
, Ahmad Minaei3
, Seyed Meysam Mousavi2
Elham Ahmadi1
1 M.Sc. Student, Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, Shahed University, Tehran, Iran;
2 Associate Professor, Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, Shahed University, Tehran, Iran;
Ph.D. Student, Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, Shahed University, Tehran, Iran;
3
*Corresponding author: Elham Ahmadi
Abstract
Risks are uncertain events that might occur during all project activities and can affect various aspects of the project, including cost and project completion time, and ultimately lead to project failure, which is why the risk management process must be done properly.
In this paper, a new multi-objective fuzzy model is proposed to select the most appropriate set of primary and secondary risk response strategies of the project along with considering renewable resources. To develop the proposed fuzzy multi-objective model into a crisp single-objective model, the Jimenez method and the goal programming method are used.
Finally, to show the application and effectiveness of the proposed model, a numerical example is given, and the results obtained from solving it in GAMS software indicate that the application of the proposed model leads to better and more appropriate solutions.
Keywords
Risk Management, Risk Response, Secondary Risk, Fuzzy Uncertainty, Goal Programming
1 - ﺪﻘﻣ ﻪﻣ
ﺮﺜﮐا هژوﺮﭘ ﺎﻫ ﻪﺑ ﯽﻠﯾﻻد نﻮﭽﻤﻫ ﻞﻣاﻮﻋ
،ﯽﺟرﺎﺧ ﯽﮔﺪﯿﭽﯿﭘ يﺎﻫ
،ﯽﻨﻓ ﺮﯿﯿﻐﺗ رد فاﺪﻫا و ﻪﻨﻣاد ﻫ ﻣ و ﺎ ﺖﯾﺮﯾﺪ
،ﻒﯿﻌﺿ رد ضﺮﻌﻣ ر ﮏﺴﯾ و مﺪﻋ
ﺖﯿﻌﻄﻗ ﺴﻫ ﺘﻨ ] ﺪ 1 [ ﮏﺴﯾر . ﺎﻫ يﺎﻫداﺪﯾور ﻄﻗﺮﯿﻏ
ﻫ ﯽﻌ ﺪﻨﺘﺴ ﻪﮐ رد ترﻮﺻ عﻮﻗو ﯽﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ اﺮﯿﺛﺄﺗ ﻣ ت ﯽﻔﻨ ﺎﯾ ﯽﺘﺒﺜﻣ ﺮﺑ يور رﺎﯿﻌﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻣز مﺎﻤﺗا
هژوﺮﭘ و ﻪﻨﯾﺰﻫ نآ راﺬﮕﺑ ﺪﻧ ] 2 [ . ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر
،ﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﯽﻤﻬﻣ زا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﮏﺴﯾر هژوﺮﭘ ﺖﺳا و ﺮﻣا ي ﻢﻬﻣ ياﺮﺑ
ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ هژوﺮﭘ ﻪﺑ بﺎﺴﺣ ﻣ ﯽ ﺪﯾآ ] 3 [ ،
،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﮏﺴﯾر ﯽﮑﯾ زا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻢﻬﻣ رد ﺮﻓ آ ﺪﻨﯾ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هژوﺮﭘ ا .ﺖﺳ ﻪﺑ ﻠﮐرﻮﻃ ﯽ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﮏﺴﯾر ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﺳ ﻣ ﻪﻠﺣﺮ ﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ر ﯽ
،ﮏﺴﯾ ﺑﺎﯾزرا ر ﯽ ﮏﺴﯾ و ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﺴﯾر ا ﮏ ﺳ ﺖ ] 4 [ . رد ﻪﻠﺣﺮﻣ
،ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﮏﺴﯾر
يﺎﻫ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و ﺖﺒﺛ ﯽﻣ ﺷ ﺪﻧﻮ
؛ ﺲﭙﺳ
رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا
،ﮏﺴﯾر ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾ هﺪﺷ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ
،ﻞﺒﻗ درﻮﻣ ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ راﺮﻗ ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ و ﻻﺎﻤﺘﺣا ﺗ و ت اﺮﯿﺛﺄ ت ﻣ ﻂﺒﺗﺮ ﺎﺑ نآ ﺎﻫ ﻦﯿﻤﺨﺗ
هدز ﻣ ﯽ ﻮﺷ رد .د ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر
، ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻫﺎﮐ ا ﺶ لﺎﻤﺘﺣ زوﺮﺑ ﮏﺴﯾر و ﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ تاﺮﺛا ﯽﻔﻨﻣ نآ ﺎﻫ ﻪﺑ ﮏﯾ ﺢﻄﺳ ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ
، تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ
ﮏﺴﯾر
،ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
،ﯽﺑﺎﯾزرا ﺎﺨﺘﻧا ا و ب ﺮﺟ ﻣ ا ﯽ ﺷ ] ﺪﻧﻮ 5 .[
ﺗرﻮﺻرد ﯽ ﻪﮐ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺘﺳرد ﯽ مﺎﺠﻧا دﺮﯿﮕﻧ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﮐ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﺮﺛا ﺶﻫ ﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
ﯽ
و ﯽﺑﺎﯾزرا ﮏﺴﯾر ﺰﯿﻧ ﯽﻣ دﻮﺷ ] 6 [ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ . زا
،ﮏﺴﯾر لﺎﻘﺘﻧا
،ﮏﺴﯾر ﺶﻫﺎﮐ ﺴﯾر ﺬﭘ و ﮏ شﺮﯾ
،ﮏﺴﯾر رﺎﻬﭼ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﮐ ﻮﻤﻌﻣ
ًﻻ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ياﺮﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﮏﺴﯾر ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ ] 2 [ . ﺎﺑ فاﺪﻫا
،توﺎﻔﺘﻣ ﻦﯾا رﺎﻬﭼ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ
،ﮏﺴﯾر ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ تﺪﺷ ﺴﯾر ﮏ ﻫ
،ﺎ رد
سﺮﺘﺳد ندﻮﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺮﮕﯾد ﻞﻣاﻮﻋ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ فاﺪﻫا
،هژوﺮﭘ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﺑ
،ﻂﯾاﺮﺷ ﻂﺳﻮﺗ ناﺮﯾﺪﻣ هژوﺮﭘ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﻣ ] ﺪﻧﻮﺷ 3 .[
رد ﻦﯾا
،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﮏﺴﯾر يﺎﻫ
،هژوﺮﭘ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻒﯾرﺎﻌﺗ و ﺄﺸﻨﻣ آ ن
،ﺎﻫ ﻪﺑ ود ﻪﺘﺳد ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﯿﻟوا ر و ﻪ ﺴﯾ ﮏ يﺎﻫ
،ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ﯽﻣ ي .ﺪﻧﻮﺷ
ﺦﺳﺎﭘ تﺎﻣاﺪﻗا بﺎﺨﺘﻧا ر ﻪﺑ
ﯾ
،ﮏﺴ ﻪﺒﻨﺟ زا ﺎﻫ ي ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﯽ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ
] 7 [ ﻪﻘﺒﻃ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ . ﺪﻨﺑ
ي ﻦﻓ و ﮓﻧاژ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺋارا ]
8 [ ،
ور ﯾ دﺮﮑ ﻨﺘﺒﻣ ﯽ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺑ ور ،1
ﯾ دﺮﮑ ﻨﺘﺒﻣ ﯽ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﺮﺑ ور ،2
ﯾ دﺮﮑ ﻨﺘﺒﻣ ﯽ رﺎﮐ ﺖﺴﮑﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﺑ ور و3
ﯾ دﺮﮑ ﻨﺘﺒﻣ ﯽ ﻬﺑ لﺪﻣ ﺮﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ
4ي ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ شور رﺎﻬﭼ
ﻠﺻا ﯽ اﺮﺑ ي ﺳا ﺰﺠﺗ درﻮﻣ رد هدﺎﻔﺘ ﯾﻪ
و ﻠﺤﺗ ﯿ ﻞ ﻌﺗ و ﯿﯿ ﻦ ر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ تﺎﻣاﺪﻗا ﯾ
،ﮏﺴ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ رد ﺑ زا .ﺪﻧا
ﯿ ﻦ اﯾ ﻦ شور شور ،ﺎﻫ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻦ
ا ﺎﺑ ار طﺎﺒﺗرا ﯾ
ﻦ دراد ﺶﻫوﮋﭘ ؛
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ
،ﻦ داﺪﻌﺗ ﻪﻣادا رد ي
ا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﯾ
ﻦ ور ﯾ دﺮﮑ ﻣ ﻪﺋارا ﯽ دﻮﺷ .
ياﺮﺑ بﺎﺨﺘﻧا تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﺴﯾر ﮏ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﺤﺗ ﻪﺟدﻮﺑ دوﺪﺤﻣ ياﺮﺑ هژوﺮﭘ يﺎﻫ گرﺰﺑ
،ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮓﻧﺎﻓ و ارﺎﮑﻤﻫ ] ن 9 [،
ﮏﯾ لﺪﻣ
ﯽﺿﺎﯾر ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﮐ رد ﻊﺑﺎﺗ فﺪﻫ
،نآ رﺮﺿ درﻮﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﮏﺴﯾر ﺲﭘ زا ياﺮﺟا تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽﻣ ﺪﺳر و زا ﻢﺘﯾرﻮﮕﻟا ﯿﺘﻧژ
5 ﮏ
ﺑ ياﺮ ﻞﺣ لﺪﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ ﻮﺷ .د رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮓﻧاژ و ﻦﻓ ] 8 [،
ﮏﯾ لﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﯾر دﺪﻋ ﺢﯿﺤﺻ ﻪﺋارا هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﮐ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﺑ رد ﺮﻈﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺟدﻮﺑ و ﻪ
نﺎﻣز مﺎﻤﺗا هژوﺮﭘ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﻫ نﺎﻣز
، تاﺮﺛا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ار ﻪﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻧﺎﺳﺮﺑ ﺮﺑ .ﺪ يا ﻦﯾا رﻮﻈﻨﻣ زا ﮏﯾ ﺪﻨﯾآﺮﻓ يراﺮﮑﺗ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ دﻮﺷ ﺎﺗ ﻦﯿﺑ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﻋ
،ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و
،ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻪﻟدﺎﺒﻣ راﺮﻗﺮﺑ دﻮﺷ و رد ترﻮﺻ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻪﺑ ﺖﯾﺎﺿر
،ناﺮﯾﺪﻣ ﻦﯾا ﺪﻨﯾآﺮﻓ يراﺮﮑﺗ ﻪﺑ نﺎﯾﺎﭘ ﯽﻣ ر .ﺪﺳ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻓﻮﺳ دﺮﻓ و اﺰﮐﺎﺧ ر
] 10 [،
ﮏﯾ لﺪﻣ ﺪﻨﭼ ﻪﻓﺪﻫ يزﺎﻓ ياﺮﺑ ﻞﺣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ي بﺎﺨﺘﻧا يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺦﺳﺎﭘ ﮏﺴﯾر ﻪﺋارا هﺪﺷ ﺳا ﯾا .ﺖ ﻦ لﺪﻣ ﺎﺑ فﺪﻫ ﻪﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ نﺪﻧﺎﺳر تاﺮﺛا ﺦﺳﺎﭘ
ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﺎﻫ و ﺰﯿﻧ عﻮﻤﺠﻣ تاﺮﺛا ﻢﻫ ﯾاﺰﻓا ﺑ ﯽ ياﺮ ﺮﻫ
،ﮏﺴﯾر رد ﺮﻫ رﺎﯿﻌﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا و ﺖﺤﺗ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ
،نﺎﻣز ﻪﻨﯾﺰﻫ و
ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺘﺧﺎﺳ ﻪ هﺪﺷ ﺳا ﯾا .ﺖ ﻦ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﻄﺑار ﻦﯿﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻫ ر ﺎ ا رد لﻮﻃ اﺮﺟا ﺮﻈﻧﺪﻣ هدادراﺮﻗ ﺳا ﮐ .ﺖ ﺶﻫﺎ رد نﺎﻣز و ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻪﺑ ﺳو ﯿ ﻪﻠ ي ياﺮﺟا
ﺮﻫ ﮏﯾ زا ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ رد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ ﻪﺑ ترﻮﺻ يزﺎﻓ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﺷ و زا شور ﻣﺮﻤﯾز
6 ﺑﻦ ياﺮ ﻞﺣ ﻪﻠﺌﺴﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا هﺪﺷ . رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺮﮕﯾد زا ﻓﻮﺳ ﯽ دﺮﻓ
و اﺰﮐﺎﺧ ] ر 11 [،
ﮏﯾ لﺪﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ دﺪﻋ ﺢﯿﺤﺻ ﯽﻄﺧ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﺎﻫ ياﺮﺑ ﮏﺴﯾر يﺎﻫ هژوﺮﭘ ﻪﺋارا هﺪﺷ و ﺮﺑ يا ﻦﯾا
،رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻄﺑار ﻦﯿﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﺎﻫ ﺰﯿﻧ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﺗ .
ﻊﺑﺎ فﺪﻫ ﻦﯾا لﺪﻣ ردﺎﻗ ﺖﺳا يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ار رد ﺮﻈﻧ دﺮﯿﮕﺑ و ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ ﻨﮐ .ﺪ
ا ﻦﯾ
،لﺪﻣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ
،ﻪﺟدﻮﺑ
،نﺎﻣز ﺖﯿﻔﯿﮐ و ﻪﻄﺑار ﻦﯿﺑ ﺦﺳﺎﭘ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ار ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻣ دﻮﺷ و زا شور نﻮﻠﯿﺴﭘا ﯾدوﺪﺤﻣ
7 ﺖ ﺑ ياﺮ ﻞﺣ
ﻞﮑﺸﻣ ﺪﻨﭼ ﻪﻓﺪﻫ ندﻮﺑ لﺪﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ ﺪﻨﮐ .
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﻦﻤﭙﭼ ] 12 [ ﻣ ، مﻮﻤﻬﻔ ﮏﺴﯾر ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ياﺮﺑ ﻦﯿﻟوا رﺎﺑ رد ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﮏﺴﯾر هژوﺮﭘ ﻓﺮﻌﻣ ﯽ هﺪﺷ ﺖﺳا رد . شور ﻪﺋارا هﺪﺷ رد ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ
ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
،ﺎﻫ ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﻪﯿﻟوا و ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ نآ ﺎﻫ و ﮏﺴﯾر يﺎﻫ هﺪﻤﻋ و
،ﯽﺋﺰﺟ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ ا
ﺎﻣ رد ﻦﯾا
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﮐ
ﻦﯾا درﻮﻣ رد ﻞﻤﻋ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ بﺎﺨﺘﻧا تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﻏﯿ ﻞﺑﺎﻗﺮ اﺮﺟا ﺮﺠﻨﻣ ﻮﺷ .د رد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﺑ ﺪﯾﻮﯾد و ار ] ز 13 [ ﯾ ، ﮏ دﺮﮑﯾور ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ ياﺮﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﻨﻣ ﺐﺳ زا تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﻪﯿﻟوا ﻓﺮﻌﻣ ﯽ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﮐ رد
،نآ
1Zonal-based Approach
2Trade-off Approach 3WBS-based Approach 4Optimization-model Approach 5Genetic Algorithm (GA) 6Zimmerman
7Epsilon Constraint Method
رﺮﺿ درﻮﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﮏﺴﯾر ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﯽﻓﺎﺿا ياﺮﺑ تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﻪﯿﻟوا ﺮﻈﻧﺪﻣ راﺮﻗ ﯽﻣ ﺮﯿﮔ د .د ر ﻦﯾا
،لﺪﻣ ﻞﮐ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﮏﺴﯾر ﺎﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟدﻮﺑ دوﺪﺤﻣ ياﺮﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽﻣ ﺳر .ﺪ رد ﻄﻣ ﻪﻌﻟﺎ وژ و ﮓﻧاژ ] 3 [،
ﮏﺴﯾر ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ رد ﺪﻨﯾآﺮﻓ بﺎﺨﺘﻧا تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر
ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻊﺑﺎﺗ.
فﺪﻫ ﻦﯾا
،لﺪﻣ عﻮﻤﺠﻣ ﻞﮐ ﻪﻨﯾﺰﻫ يﺎﻫ ﯽﺷﺎﻧ زا ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﻪﯿﻟوا و ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ يﺎﻫ ﮔدﺮﺸﻓ ﯽ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ ار
ﺖﺤﺗ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟزا ﺖﯾدوﺪﺤﻣ نﺎﻣز
مﺎﻤﺗا
،هژوﺮﭘ ﻪﺑ ﻗاﺪﺣ ﻞ ﯽﻣ ﻧﺎﺳر ﺑ .ﺪ ﺎ ﻞﺣ ﻦﯾا
،لﺪﻣ ﮏﯾ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ زا تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﻪﯿﻟوا
و
،ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ ﻦﯾﺮﺗدوز نﺎﻣز عوﺮﺷ ﺮﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺖﺳد ﯽﻣ ﯾآ .ﺪ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻤﺘﻌﻣ و اﺪﻣﺎﺑ د ] 14
،[
ﺑﺎ فﺪﻫ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺛﺄﺗ ﯿﺮ ﮏﺴﯾر ﺎﻫ ﺮﺑ
،نﺎﻣز ﻪﻨﯾﺰﻫ و
ﺖﯿﻔﯿﮐ هژوﺮﭘ و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﯽﯾﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺐﺳﺎﻨﻣ
ﻪﺑ ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﻪﯿﻟوا و ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ هژوﺮﭘ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر يﺎﻫ زﯾ ﺖﺴ ﺤﻣ ﯿ ﻄ ﯽ هژوﺮﭘ
،ﺎﻫ ﮏﯾ ﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ل يﺰﯾر
ﯽﻧﺎﻣرآ ﻪﺋارا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﮐ
ﺎﺑ ﻞﺣ ﻦﯾا
،لﺪﻣ ﻣ ﯽ ﺗ ناﻮ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ تﺎﻣاﺪﻗا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ار ﻪﺑ ﺖﺳد روآ .د
رد ﻦﯾا
،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﮏﯾ لﺪﻣ ﺪﯾﺪﺟ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﯾر ﺪﻨﭼ ﻪﻓﺪﻫ يزﺎﻓ ﺎﺑ فﺪﻫ ﺦﺳﺎﭘ ﯽﯾﻮﮔ ﻪﺑ ﯾر ﮏﺴ يﺎﻫ ﻪﯿﻟوا و ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ هژوﺮﭘ ﻪﺋارا هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﮐ رد نآ يدراﻮﻣ
ﻪﻠﻤﺟزا
، ﺰﮐﺮﻤﺗ ﺮﺑ ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﻪﯿﻟوا و
،ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ رد ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ و
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ مﺪﻋ ﺖﯿﻌﻄﻗ يﺎﻫ
،يزﺎﻓ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﻫ نﺎﻣز ياﺮﺑ ﻦﯿﻟوا رﺎﺑ رد ﺮﻈﻧ
ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﺷ .ﺖﺳا ﺗ ﻊﺑاﻮ فﺪﻫ لﺪﻣ ﻪﺑ ﻞﻗاﺪﺣ نﺪﻧﺎﺳر ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻣز و ﺎﻫ نﺎ مﺎﻤﺗا هژوﺮﭘ ﺖﺳا و ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺎﻫ ﺰﯿﻧ ﯽﯾﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻂﺑاور ﺶﯿﭘ يزﺎﯿﻧ ﻦﯿﺑ
ﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖ
،ﺎﻫ ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ تﺎﻈﺣﻼﻣ و
ﺮﮕﯾد ﻂﺑاور ﻧدرﻮﻣ ﯿ زﺎ ار ﻞﻣﺎﺷ ﻣ ﯽ ﺷ ﻧﻮ .ﺪ ر دﺮﮑﯾو ﻞﺣ يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ رد
ﻦﯾا
،ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻣﺎﺷ ود ﻪﻠﺣﺮﻣ
؛ﺖﺳا رد
ﻪﻠﺣﺮﻣ
،لوا ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا شور ﻪﺋارا هﺪﺷ ﻂﺳﻮﺗ ﺰﻨﻤﯿﺧ و ﮑﻤﻫ ارﺎ ] ن 15 ،[
لﺪﻣ ﺪﻨﭼ ﻪﻓﺪﻫ يزﺎﻓ
،يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻪﺑ
لﺪﻣ ﻌﻄﻗ ﮐ ﯽ ﯽﮑﻤ دﺎﻌﻣ ﺗ ل ﻞﯾﺪﺒ ﻣ ﯽ
؛دﻮﺷ
ﺲﭙﺳ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ
،مود لﺪﻣ ﯽﻌﻄﻗ ﺪﻨﭼ ﻪﻓﺪﻫ ﻪﺑ ﺖﺳد
،هﺪﻣآ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا شور ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﯾر ﯽﻧﺎﻣرآ
، ﻪﺑ ﮏﯾ لﺪﻣ ﮏﺗ ﻪﻓﺪﻫ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ .
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺐﻟﺎﻄﻣ هﺪﻧﺎﻤﯿﻗﺎﺑ رد ﻦﯾا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺮﯾز ﻈﻨﺗ ﯿ ﻢ هﺪﺷ ﺖﺳا د : ر ﺶﺨﺑ يﺪﻌﺑ
، لﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﯾر ﺪﻨﭼ ﻪﻓﺪﻫ يزﺎﻓ ياﺮﺑ بﺎﺨﺘﻧا تﺎﻣاﺪﻗا
ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﮏﺴﯾر ﻪﺋارا ﺖﺳا هﺪﺷ د . ر ﺶﺨﺑ مﻮﺳ
، ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ نﺎﺸﻧ نداد دﺮﺑرﺎﮐ و ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا لﺪﻣ
،يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ زا
ﮏﯾ يدﺪﻋ لﺎﺜﻣ هدﺎﻔﺘﺳا
هﺪﺷ و ﺎﻬﻧرد ﯾ ﺖ
،
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ و ﺎﻬﻨﺸﯿﭘ يﺎﻫد ﯽﺗآ رد ﺶﺨﺑ مرﺎﻬﭼ ﻪﺋارا ﺖﺳا هﺪﺷ .
2 - ور ش ﯽﺳﺎﻨﺷ
ناﺮﯾﺪﻣ هژوﺮﭘ رد ﺮﺜﮐا
،ﻊﻗاﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ مﺎﻤﺗا نﺎﻣز و
،هژوﺮﭘ ﻪﺟاﻮﻣ ﻨﺘﺴﻫ ﻣ .ﺪ لﺪ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﯾر ﺪﻨﭼ ﻪﻓﺪﻫ يزﺎﻓ
ﻪﺋارا هﺪﺷ رد ﻦﯾا
،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ بﺎﺨﺘﻧا يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﺴﯾر ﮏ يﺎﻫ ﻪﯿﻟوا و
،ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﺎﺑ فﺪﻫ ﻪﺑ ﻞﻗاﺪﺣ نﺪﻧﺎﺳر ﻪﻨﯾﺰﻫ و هژوﺮﭘ مﺎﻤﺗا نﺎﻣز
، ﮏﻤﮐ
ﯽﻣ ﻨﮐ .ﺪ از ﯽﯾﻮﺳ
،ﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ مﺪﻋ ﯽﺳﺮﺘﺳد ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا و ﺎﯾ ﺺﻗﺎﻧ و ﻞﻣﺎﮐﺎﻧ ندﻮﺑ نآ ﺎﻫ رد ﻞﺋﺎﺴﻣ يﺎﯿﻧد ﯽﻌﻗاو و رد ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ مﺪﻋ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ رد ﻦﯿﻤﺨﺗ
ﻖﯿﻗد راﺪﻘﻣ يدﺪﻋ هداد
،ﺎﻫ رد ﺪﻣ ل يزﺎﺳ
،ﻪﻠﺌﺴﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺎﺑ نﺎﻣز ﻪﮐ ﻪﻠﻤﺟزا ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺎ رد ﻪﻨﯿﻣز مﺪﻋ ﺖﯿﻌﻄﻗ رد تﺎﯿﺑدا عﻮﺿﻮﻣ
ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﯽﻣ
،ﺪﻨﯾآ ﺎﺑ مﺪﻋ ﺖﯿﻌﻄﻗ هاﺮﻤﻫ ر .ﺪﻨﺘﺴﻫ دﺮﮑﯾو ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﺎﺑ مﺪﻋ ﺖﯿﻌﻄﻗ يﺎﻫ ﻦﯾا
،ﻪﻠﺌﺴﻣ زا ﻦﯿﺑ شور يﺎﻫ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪﮐ ﯽﻣ ناﻮﺗ ياﺮﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﺎﺑ
نآ رد ﺮﻈﻧ
،ﺖﻓﺮﮔ داﺪﻋا يزﺎﻓ ﻣ ﯽﺜﻠﺜ ﯽﻣ ﺷﺎﺑ .ﺪ ا ﻪﻣادا رد ﯾ ﻦ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﺶﺨﺑ ﻣ و ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،ﺎﻫ
ﻐﺘ ﯿ ﺎﻫﺮ ﻢﯿﻤﺼﺗ ي ﻨﭽﻤﻫ و لﺪﻣ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ﯿ ﻦ لﺪﻣ
زﺎﻓ ﻪﻓﺪﻫ ﺪﻨﭼ ي
ﭘ ﯿ دﺎﻬﻨﺸ ي ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﯽﯾ ر ﻪﺑ ﯾ ﮏﺴ ﺎﻫ ي ﻟوا ﯿ ﻪ ﻮﻧﺎﺛ و ﯾ
،ﻪ ﻪﺋارا ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
لﺪﻣ يﺎﻫ :
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا يا هژوﺮﭘ يﺎﻫ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ هرود زا يا ﯽﻧﺎﻣز يﺎﻫ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يا
ﺠﻣ ﻪﻋﻮﻤ ﮏﺴﯾر زا يا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ زا يا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ
:لﺪﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ
عﻮﻧ ﺮﯾﺬﭘ ﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨﯾﺰﻫ هرود ﺮﻫ رد
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ عوﺮﺷ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗدوز ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ عوﺮﺷ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗﺮﯾد
ﻪﻨﯾﺰﻫ ﮔدﺮﺸﻓ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ لﺎﻣﺮﻧ نﺎﻣز ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نﺎﻣز ﻞﻗاﺪﺣ ناﺰﯿﻣ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد نﺎﻣز ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد نﺎﻣز رد دﻮﺒﻬﺑ ناﺰﯿﻣ ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ
ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺛا رد
ناﺰﯿﻣ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد نﺎﻣز ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ
ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺛا رد
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد نﺎﻣز رد دﻮﺒﻬﺑ ناﺰﯿﻣ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺛا رد
ﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺒﻨﻣ رد رﺮﺿ ناﺰﯿﻣ عﻮﻧ ﺮﯾﺬﭘ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ
عﻮﻧ ﺮﯾﺬﭘ ﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺒﻨﻣ رد دﻮﺒﻬﺑ ناﺰﯿﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد
ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد
عﻮﻧ ﺮﯾﺬﭘ ﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺒﻨﻣ رد رﺮﺿ ناﺰﯿﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد
ﯽﺷﺎﻧ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر زا ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد
عﻮﻧ ﺮﯾﺬﭘ ﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺒﻨﻣ رد دﻮﺒﻬﺑ ناﺰﯿﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد
لﺪﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ
:
ﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﺰﯿﻣ ∗
عﻮﻧ ﺮﯾﺬﭘ نﺎﻣز رد ﯽﻓﺮﺼﻣ
ﮏﺴﯾر عﻮﻗو ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﺎﻫ
ﺮﺑاﺮﺑ 1 ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﮔا ﺖﺳا رد
نﺎﻣز ﺮﯿﻏ رد ؛دﻮﺷ مﺎﺠﻧا اﯾ
ﻦ ترﻮﺻ ﺮﺑاﺮﺑ 0 .ﺖﺳا
ﺮﺑاﺮﺑ 1 ﺮﮔا ﺖﺳا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد
رد نﺎﻣز رد ؛دﻮﺷ مﺎﺠﻧا ﺮﯿﻏ
اﯾ ﻦ ترﻮﺻ ﺮﺑاﺮﺑ 0 .ﺖﺳا
ﺮﺑاﺮﺑ 1 ﺮﮔا ﺖﺳا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد
رد نﺎﻣز ﺮﯿﻏ رد ؛دﻮﺷ مﺎﺠﻧا اﯾ
ﻦ ترﻮﺻ ﺮﺑاﺮﺑ 0 .ﺖﺳا
ناﺰﯿﻣ ﺧﺄﺗ ﯿ ﺮ ﮏﺴﯾر عﻮﻗو زا ﯽﺷﺎﻧ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ
رد نﺎﻣز
نﺎﻣز تﺪﻣ ياﺮﺟا
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد نﺎﻣز
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﮔدﺮﺸﻓ نﺎﻣز تﺪﻣ رد
نﺎﻣز
لﺪﻣ
يزﺎﻓ ﯽﺿﺎﯾر :
) 1 (
1 = ∗ . +
∈
∈
) 2 (
2 = .
subject to:
) 3 (
; ∀ ∈
= 1
) 4 (
; ∀( , ) ∈
. ≥ + . + −
) 5 (
; ∀ ∈ , ∈
≤ .
) 6 (
; ∀ ∈ , ∈
. ≤
) 7 (
; ∀ ∈ , ∈
= . −
) 8 (
; ∀ ∈ , ∈
≤ .
) 9 (
; ∀ ∈ , ∈ =
∈
. − ̃ .
∈ ∈
+ .
∈ ∈
− ̃ .
∈ ∈
) 10 (
; ∀ ∈ , ∈
∈
. − .
∈ ∈
+ .
∈ ∈ ( , )
( , )
∈
− .
∈ ∈
≤ ∗
) 11 (
; ∀ ∈
∈
− ̃ .
∈ ∈
≥ .
∈ ∈
− ̃ .
∈ ∈
) 12 (
;∀ ∈ , ∈
∈
− .
∈ ∈
≥ .
∈ ∈
− .
∈ ∈
) 13 (
; ∀ ∈ , ∈ , ∈ , ∈ ≤
) 14 (
; ∀ ∈ , ∈ , ∈ , ∈ ≤
) 15 (
; ∀ ∈ , ∈ ≤ .
) 16 (
; ∀ ∈ , ∈ , ∈ , ∈
, , ∈ {0,1}
) 17 (
; ∀ ∈ , ∈ , ∈
, , , ∗ ≥ 0
ﻦﯿﻟوا ﻊﺑﺎﺗ فﺪﻫ ) 1 ( ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﻫﺎﮐ يﺎﻫ
ﻪﮐ ﺖﺳا هژوﺮﭘ لوا ﺶﺨﺑ رد
،نآ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻞﮐ عﻮﻤﺠﻣ ﯽﻓﺮﺼﻣ ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺎﻫ
و ﺶﺨﺑ رد
مود
،نآ ﻪﻨﯾﺰﻫ هدﺮﺸﻓ زا ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫ يزﺎﺳ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ ﺑ ﯿﺎ ن هﺪﺷ ﺖﺳا مود فﺪﻫ ﻊﺑﺎﺗ . )
2 ( لﺪﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ هژوﺮﭘ نﺎﯾﺎﭘ نﺎﻣز نﺪﻧﺎﺳر ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ﺑﯿ
نﺎ هﺪﺷ
ﺖﺳا . ﺖﯾدوﺪﺤﻣ )
3 ( ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺺﯿﺼﺨﺗ هﻮﺤﻧ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﺎﻫ
نﺎﻣز و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .ﺪﻨﮐ )
4 ( ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﻟاﻮﺗ ﺐﯿﺗﺮﺗ نﺎﯿﺑ ار ﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﻣز عﻮﻤﺠﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ ترﻮﺻ ﻦﯾا ﻪﺑ ؛ﺪﻨﮐ نﺎﻣز عﻮﻤﺠﻣ ﺎﺑ ﻦﯿﺸﯿﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز و عوﺮﺷ
ﺧﺄﺗ ﯿﺮ ﮏﺴﯾر عﻮﻗو ﺮﺛا رد ﻪﮐ ي ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نآ رد ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ دﻮﺟو نآ ﯽﮔدﺮﺸﻓ نﺎﻣز يﺎﻬﻨﻣ ،ﺪﯾآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ عوﺮﺷ نﺎﻣز زا ،ﺎﻫ
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﻤﮐ ﻦﯿﺴﭘ يﺎﻫ يﺎﻫ
) 5 ( و ) 6 ( ﯽﻣ نﺎﯿﺑ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ
ﺣ و لﺎﻣﺮﻧ نﺎﻣز ﻦﯿﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .ﺪﺷﺎﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نآ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﻦﮑﻤﻣ نﺎﻣز ﻞﻗاﺪ
) 7 ( ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﮔدﺮﺸﻓ ناﺰﯿﻣ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺎﻫ
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .ﺪﻫد
) 8 ( ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .دراد دﻮﺟو نآ ﯽﮔدﺮﺸﻓ نﺎﮑﻣا ،ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا ترﻮﺻ رد ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
) 9 ( عﻮﻤﺠﻣ ﺧﺄﺗ ﯿﺮ ﮏﺴﯾر عﻮﻗو زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد ﯽﻣ ﻪﺋارا ار ﺎﻫ د
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .ﺪﻫ هرﺎﻤﺷ
) 10 ( ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ار ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا رد ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺰﯿﻧ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .ﺪﻨﮐ
) 11 ( و ) 12 ( ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ عﻮﻤﺠﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﺧﺄﺗ
ﯿﺮ و ﯽﻧﺎﻣز يﺎﻫ ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد رﺮﺿ
نآ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ زا ﺲﭘ ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ تاﺮﺛا ﻞﮐ عﻮﻤﺠﻣ زا ﺪﯾﺎﺑ ،ﺎﻫ
ﯽﻗﺎﺑ ﯽﺷﺎﻧ هﺪﻧﺎﻣ ﮏﺴﯾر زا
نآ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ زا ﺲﭘ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻫ
) 13 ( ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﺗرﻮﺻرد ﯽ ﻪﮐ قﺎﻔﺗا ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
ﯽﻣ ﺰﯿﻧ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ،ﺪﺘﻓﺎﯿﺑ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ .ﺪﺘﻓﺎﯿﺑ قﺎﻔﺗا ﺪﻧاﻮﺗ
) 14 ( ) و 15 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ( ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ياﺮﺟا ترﻮﺻ رد نﺎﻣز ﮏﯾ رد
،ﺺﺨﺸﻣ ﮑﻣا ياﺮﺟا نﺎ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ دﺎﺠﯾا و
ﺧﺄﺗ ﯿﺮ ﮏﺴﯾر عﻮﻗو زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ
،ﺮﺧآ رد و دراد دﻮﺟو ﺰﯿﻧ نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ
) 16 ( و ) 17 ( ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار لﺪﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻢﯿﻤﺼﺗ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ عﻮﻧ .ﺪﻨﻫد
2 - 1 - يزﺎﻓ ﻞﺣ دﺮﮑﯾور
رد دﺮﮑﯾور زا لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﭘ ﻞﺣ
ﯿ يدﺎﻬﻨﺸ ، لﺪﻣ ﺿﺎﯾر يزﺎﻓ ﯽ ﭘﯿ دﺎﻬﻨﺸ ي ﺧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯿ
ﺰﻨﻤ و ارﺎﮑﻤﻫ ] ن 15 [ ﻌﻄﻗ لﺪﻣ ﻪﺑ ﯽ
ﮑﻤﮐ ﯽ لدﺎﻌﻣ
ﺪﺒﺗ ﯾ ﻞ ﯽﻣ دﻮﺷ . ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد نﺎﻣز ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ
نﺎﻣز ﯽﻨﻌﯾ ياﺮﺑ ﻦﮑﻤﻣ نﺎﻣز ﻞﻗاﺪﺣ و لﺎﻣﺮﻧ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا ،ﺎﻫ
ﺧﺄﺗ ﯿ ﺎﻫﺮ ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ ي يﺎﻫ
يﺎﻫدﻮﺒﻬﺑ و ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا اﯾ
هﺪﺷدﺎﺠ نﺎﻣز رد ﮏﺴﯾر ﺦﺳﺎﭘ زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ
، ﻪﺑ ترﻮﺻ مﺮﻓ ﻪﺑ ﯽﺜﻠﺜﻣ يزﺎﻓ داﺪﻋا
= ( , , )
ﺮﻈﻧ رد
ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﺷ ﺪﻧا يزﺎﻓ داﺪﻋا ﻦﯾا ﺖﯾﻮﻀﻋ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﮐ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﯽﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾز ﻪﻄﺑار :دﻮﺷ
) 19 ( ( ) =
⎩
⎪⎪
⎨
⎪⎪
⎧ ( ) = −
− ≤ ≤ 1 =
( ) = −
− ≤ ≤ 0 ≤ ≥
ﺮﮔا لﺪﻣ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رﯾ ﺰ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪﻤﻫ ،ﺮﯾز ﯽﺿﺎﯾر ي ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﯽﺜﻠﺜﻣ يزﺎﻓ داﺪﻋا ﺮﻌﺗ
ﯾ ﻒ هﺪﺷ :ﺪﻨﺷﺎﺑ
) 20 ( min =
subject to
≥ ∀( = 1,2, … , )
= ∀( = + 1, + 2, … , )
≥ 0
لﺪﻣ هﺎﮕﻧآ لدﺎﻌﻣ ﯽﮑﻤﮐ ﯽﻌﻄﻗ
ﻣ ار ﯽ ﺰﻨﻤﯿﺧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﻮﺗ و
ارﺎﮑﻤﻫ ] ن 15 [ ﻪﺑ ﺮﯾز ﻖﯾﺮﻃ ﻪﺑ :دروآ ﺖﺳد
) 21 ( min =
subject to:
(1 − ) + ≥ + (1 − ) ∀( = 1,2, … , )
1 −2 +
2 ≥
2 + 1 −
2 ∀( = + 1, + 2, … , )
2 + 1 −
2 ≤ 1 −
2 +
2 ∀( = + 1, + 2, … , )
ﺮﯾدﺎﻘﻣ نآ رد ﻪﮐ ،
،
، ﯽﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾز ﻂﺑاور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و
:ﺪﻧﻮﺷ
) 22 (
= + 2 +
4 ,
) 23 (
=1
2 + ,
) 24 (
=1
2( + ) ,
) 25 (
=1
2 + ,
) 26 (
=1
2( + ) ;
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻦ لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ،
ﻣ ﯽ ناﻮﺗ ﻟوا يزﺎﻓ لﺪﻣ ،ﻻﺎﺑ ﻂﺑاور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯿ
ﻪ ار ﻌﻄﻗ لﺪﻣ ﻪﺑ ﯽ
ﮑﻤﮐ ﯽ ﺪﺒﺗ لدﺎﻌﻣ ﯾ ﻞ دﺮﮐ . مود ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺲﭙﺳ زا
يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻞﺣ دﺮﮑﯾور ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،
لﺪﻣ ﻪﻓﺪﻫ ﺪﻨﭼ ﯽﻌﻄﻗ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ زا و ﺰﻨﻤﯿﺧ شور ارﺎﮑﻤﻫ
] ن 15
،[
ود زا توﺎﻔﺘﻣ فﺪﻫ ﻊﺑﺎﺗ عﻮﻧ ود ياراد
و ﺖﺳا ﻪﻨﯾﺰﻫ و نﺎﻣز ﺲﻨﺟ ﻪﺑ
ﮔدﺎﺳ ﯽﻤﻧ ﯽ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ شور زا ،دﺮﮐ ﻊﻤﺟ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ار ﻊﺑاﻮﺗ ﻦﯾا ناﻮﺗ ﯽﻧﺎﻣرآ يﺰﯾر
ﺮﭘﻮﮐ و ﺰﻧرﺎﭼ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺋارا ]
16 ياﺮﺑ [
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ باﻮﺟ ﻦﺘﻓﺎﯾ دﻮﺷ
.
3 - يدﺪﻋ لﺎﺜﻣ
ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﮏﯾ ،ﻞﺒﻗ ﺶﺨﺑ رد يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ لﺪﻣ دﺮﺑرﺎﮐ نداد نﺎﺸﻧ و ﯽﺑﺎﯾزرا يدﺪﻋ لﺎﺜﻣ
و ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻐﺗ
ﯿﯿ ﺮﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﮓﻧاژ و ﻦﻓ
] 8 ﻪﺋارا ،[
ﺖﺳا هﺪﺷ زا هژوﺮﭘ ﻦﯾا . 8
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﻠﺻا ﮑﺸﺗ ﯿ ﻞ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ 1
هﺮﮔ ﻪﮑﺒﺷ نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يا ﺺﺨﺸﻣ
هﺪﺷ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ود نآ رد ﻪﮐ CP
و ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،TD ﺮﻈﻧ رد يزﺎﺠﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺮﮔ
هﺪﺷ ﺪﻧا . ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﻪﮐ
ﻫدراﺪﻘﻣ ﯽ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ زا ﻪﺘﺳد نآ ﻪﺑ ﯽﯾ
روآﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ي
ﺎﻫ ي ﻣ لﺪ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﺑ
ﻪﻓﺎﺿا هﺪﺷ ، ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻓدﺎﺼﺗ ﯽ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .ﺖﺳا
ﻘﻣ لﺪﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺮﯾدﺎ لواﺪﺟ رد
1 و 2 ﻪﺋارا .ﺖﺳا هﺪﺷ
(2014 )ﻦﻓوﮓﻧاژ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ردهژوﺮﭘيﺎﻫﺖﯿﻟﺎﻌﻓﻦﯿ ﺑيزﺎ ﻧﯿﺶﯿﭘ رادﻮﻤﻧ .1 ﻞﮑﺷ
لوﺪﺟ 1 هداد زا ﯽﺧﺮﺑ . ﮏﺴﯾر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ مﺎﻧ
ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر
ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ رﺮﺿ ناﺰﯿﻣ ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد رﺮﺿ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻧ ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎ ﻪﯿﻟوا
ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﯿﻟوا ناﺰﯿﻣ
دﻮﺒﻬﺑ زا ﯽﺷﺎﻧ
ﺦﺳﺎﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﮏﺴﯾر
ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ
دﻮﺒﻬﺑﻪﻨﯾﺰﻫ ﻧ ﺦﺳﺎﭘ زا ﯽﺷﺎ ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر 2 عﻮﻧ 1 عﻮﻧ 2 عﻮﻧ 1 عﻮﻧ
W2 R1 4
5
4/
0 3 A1
4
3/
0
W3 3 R1
4
3/
0 A1
2 3
2/
0
W4 3 R1
2
3/
0 A1
2 1
2/
0
W5 R3 5
4
4/
0 A3
4 3
3/
0
5 R4 6
3/
0 4 A4
5
2/
0
W6 3 R4
4
7/
0 A4
2 3
3/
0
W7 4 R2
3
4/
0 A2
3 2
3/
0
W8 R5 3
2
3/
0 2 A5
1
2/
0
W9 R1 4
5 8/
0 3 A1
4
5/
0
لوﺪﺟ 2 . زا ﯽﺧﺮﺑ هداد طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ
ﮏﺴﯾر يﺎﻫ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ مﺎﻧ
ﮏﺴﯾر ﺦﺳﺎﭘ ﻪﯿﻟوا
ﮏﺴﯾرﻪﯾﻮﻧﺎﺛ
ﯽﺷﺎﻧ رﺮﺿ ناﺰﯿﻣ رد ﮏﺴﯾر زا ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ رﺮﺿ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻧ ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ
ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ناﺰﯿﻣ
دﻮﺒﻬﺑ زا ﯽﺷﺎﻧ
ﺦﺳﺎﭘ رد ﮏﺴﯾر ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺮﯾﺬﭘﺪﯾﺪﺠﺗ
دﻮﺒﻬﺑﻪﻨﯾﺰﻫ ﻧ ﺦﺳﺎﭘ زا ﯽﺷﺎ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر 2 عﻮﻧ 1 عﻮﻧ 2 عﻮﻧ 1 عﻮﻧ
W2 A1 R'1 3 4 3/
0 2 A'1
3
25
/0
W5 A3 R'2 4 3 2/
0 A'2 3
2
15
/0
W8 A5 R'3 2 3 3/
0 1 A'3
2
2/
0
W9 A1 R'1 3 4
5/
0 2 A'1
2
4/
0
3 - 1 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﺗﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﯽ
زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد لﺪﻣ ﻞﺣ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﻞﺣ دﺮﮑﯾور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يزﺎﻓ ﻪﻓﺪﻫ ﺪﻨﭼ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ يا
راﺰﻓا GAMS
24.8.2
، ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ و ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻟﺎﺣ ود رد ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ
و ﻪﺑ رﻮﻃ يﺎﻔﻟآ ﺢﻄﺳ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ 5
/0 ، اﺪﺟ رد لو 3 و 4 شراﺰﮔ ﺖﺳا هﺪﺷ . نﺎﻤﻫ زا ﻪﮐ رﻮﻃ
ﺞﯾﺎﺘﻧ لوﺪﺟ 3 ﺎﻣز ،ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﮏﺴﯾر ﻪﮐ ﯽﻧ
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ ﮏﺴﯾر زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﺛا ،دراﻮﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ رد ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ،ﺪﻧﻮﺷ
يﺎﻫ
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻦﯾا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ماﺪﻗا نآ ياﺮﺟا زا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﯾﺪﺷ يﺪﺣ ﻪﺑ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﺖﺳا هﺪﺷ
.دﻮﺷ يراددﻮﺧ ، ﺎﻘﻣ
ﯾ ﻪﺴ دﺎﻘﻣ ﯾﺮ ﻊﺑاﻮﺗ
فﺪﻫ لوﺪﺟ رد 4
ﺗ ﺖﻟﺎﺣ رد ، ر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ و ﻪﺟﻮ
ﯾ ﮏﺴ ﺎﻫ ي ﻮﻧﺎﺛ ﯾﻪ ﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ دﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﯾﺮ هژوﺮﭘ مﺎﻤﺗا نﺎﻣز و
ﺰﻫ ﯾ ﻪﻨ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ،هژوﺮﭘ
رﯾ ﺴ ﮏ يﺎﻫ ﻮﻧﺎﺛ ﯾ
،ﻪ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ ﺮﺗ ﺘﻟﺎﺣ زا ﯽ ر ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
ﮏﺴ يﺎﻫ ﻮﻧﺎﺛ ﯾﻪ ﻤﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽ
؛ﺪﻧﻮﺷ ر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ ﻪﮐاﺮﭼ ﯾ
ﮏﺴ يﺎﻫ ﻮﻧﺎﺛ ﯾﻪ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺪﻋ و رﯾ
يﺰ
ﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﯾ
ر ﻪﺑ ﯾ ﮏﺴ يﺎﻫ ﻮﻧﺎﺛ ﯾﻪ اﯾ هﺪﺷدﺎﺠ ر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺛا رد ﯾ
ﮏﺴ يﺎﻫ ﻟوا ﯿ
،ﻪ ﻣ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ ا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯾ دﺎﺠ ﺑ يﺎﻫرﺮﺿ ﯿ يﺮﺘﺸ
؛دﻮﺷ ﺑ اﺮﺑﺎﻨ ﯾ
،ﻦ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ر ﯾ ﮏﺴ ﺎﻫ ي ﻮﻧﺎﺛ ﯾﻪ اﯾ ﻦ ﺪﻣ ﻪﺑ ار نﺎﮑﻣا ﯾ
ناﺮ ﻣ هژوﺮﭘ ﯽ ﺪﻫد ﻤﻫا ﻪﮐ ﯿ ﺖ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ر
ﯾ ﮏﺴ يﺎﻫ ﻮﻧﺎﺛ ﯾﻪ ﻬﺑ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﺑ ار ﯿ
ﻪﻨ تﺎﻣاﺪﻗا
ر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﯾ ﮏﺴ يﺎﻫ .ﺪﻨﻨﮐ كرد ﺮﺘﻬﺑ ،هژوﺮﭘ زا
ﯽﯾﻮﺳ د ﯾ
،ﺮﮕ ياﺮﺑ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ
ﺎﺑ مﺪﻋ ﺖﯿﻌﻄﻗ يﺎﻫ
،ﻪﻠﺌﺴﻣ يزﺎﻓ داﺪﻋا زا ﻣ
ﯽﺜﻠﺜ هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ
ﺖﺳا ، ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺖﯿﻌﻄﻗ مﺪﻋ و ﺖﯿﻌﻄﻗ ﺖﻟﺎﺣ ود رد لﺪﻣ ﻞﺣ زا ﻞﺻﺎﺣ فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،لﺪﻣ رد يزﺎﻓ ﺖﯿﻌﻄﻗ مﺪﻋ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ تاﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ
،يزﺎﻓ لوﺪﺟ رد 5 ﺶﯾﺎﻤﻧ هداد هﺪﺷ ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ و ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،يزﺎﻓ ﺖﯿﻌﻄﻗ مﺪﻋ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ هﺪﻣآ ﺖﺳد
فﺪﻫ ﻊﺑﺎﺗ نﺪﺷ ﺮﺗ
.ﺖﺳا هﺪﺷ هژوﺮﭘ مﺎﻤﺗا نﺎﻣز
لوﺪﺟ 3 ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ . هژوﺮﭘ يﺎﻫ
يﺎﻨﺒﻣ يﺎﻔﻟآ رد
"
5 /0
"
مﺎﻧ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻦﺘﻓﺮﮕﻧ ﺮﻈﻧ رد
ﺮﻈﻧ رد ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻦﺘﻓﺮﮔ
ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر
ﻪﯿﻟوا ﮏﺴﯾر ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
ﻪﯿﻟوا ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر
ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ
W2 R1
A1 R1
A1 R'1
A'1
W3 R1
A1 R1
- A1 -
W4 R1
A1 R1
- A1 -
W5 R3
A3 R3
A3 R'2
A'2
R4 A4
R4 - A4
-
W6 R4
A4 R4
- A4 -
W7 R2
A2 R2
- A2 -
W8 R5
A5 -
- - -
W9 R1
A1 -
- - -
لوﺪﺟ 4 ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ و ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻟﺎﺣ ود رد فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ . ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ
يﺎﻨﺒﻣ يﺎﻔﻟآ رد
"
5 /0
"
فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻦﺘﻓﺮﮕﻧ ﺮﻈﻧ رد
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﮏﺴﯾر ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﻪﻨﯾﺰﻫ فﺪﻫ ﻊﺑﺎﺗ
24 / 84 94
/ 59
ﺎﺗ نﺎﻣز فﺪﻫ ﻊﺑ
44 39
لوﺪﺟ 5 ﺖﻟﺎﺣ ود رد فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ . يزﺎﻓ ﺖﯿﻌﻄﻗ مﺪﻋ و ﺖﯿﻌﻄﻗ
فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ
ﺖﯿﻌﻄﻗ ﺖﻟﺎﺣ رد فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ راﺪﻘﻣ
يﺎﻔﻟآ ﺢﻄﺳ رد يزﺎﻓ ﺖﯿﻌﻄﻗ مﺪﻋ ﺖﻟﺎﺣ رد فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ راﺪﻘﻣ 5
/0
ﻪﻨﯾﺰﻫ فﺪﻫ ﻊﺑﺎﺗ
94 / 59 94
/ 59
نﺎﻣز فﺪﻫ ﻊﺑﺎﺗ
41 39
4 - ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ ﺗ ﺎﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻠﺌﺴﻣ تروﺮﺿ و ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮ
ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﯾﻮﮔ فﺎﮑﺷ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و هژوﺮﭘ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻪﻓﺪﻫ ﺪﻨﭼ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﺿﺎﯾر لﺪﻣ ﮏﯾ ،عﻮﺿﻮﻣ تﺎﯿﺑدا رد يزﺎﻓ
، ياﺮﺑ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﯽﯾﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ،هژوﺮﭘ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ
ﭘﯿ هﺪﺷدﺎﻬﻨﺸ ﺖﺳا
. ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ
ﯽﯾارﺎﮐ لﺪﻣ ﻪﺋارا هﺪﺷ ﮏﯾ ، يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
ﺰﯿﻧ نآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﻪﺋارا
ﺖﺳا هﺪﺷ . ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﮏﺴﯾر ﯽﻣ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ ﮏﺴﯾر ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ تﺎﻣاﺪﻗا ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ يور ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺰﯿﻧ و ﺮﯾدﺎﻘﻣ
،هژوﺮﭘ ﻪﻨﯾﺰﻫ و هژوﺮﭘ مﺎﻤﺗا نﺎﻣز ﺬﮕﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ
باﻮﺟ ﻪﺑ و درا يﺎﻫ
ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺮﺠﻨﻣ يﺮﺗ دﻮﺷ
. ﯽﻣ ،ﯽﻌﻄﻗﺮﯿﻏ و ﯽﻌﻄﻗ ﺖﻟﺎﺣ ود رد فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﺑ ،ﺮﮕﯾد ﯽﻓﺮﻃ زا ﺖﯿﻌﻄﻗ مﺪﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ناﻮﺗ
يﺎﻫ
ﯽﻣ ،ﻪﻠﺌﺴﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
.ﺪﻫد ﻪﺠﯿﺘﻧ فﺪﻫ ﻊﺑاﻮﺗ ياﺮﺑ ار يﺮﺗ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﮏﺴﯾر ﻦﯿﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يﺎﻫ ﻢﻫ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ،ﺎﻫ
نﺎﻣز
ﮏﺴﯾر هژوﺮﭘ ﺪﻨﭼ ﻂﯿﺤﻣ رد يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ لﺪﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ و هژوﺮﭘ رد ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ ،يا
ﻪﻠﻤﺟزا ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﯾﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ناﻮﺗ
ﯽﺗآ ﺮﻈﻧﺪﻣ .داد راﺮﻗ
5 - ﻊﺟاﺮﻣ
[1] Fan, M., Lin, N. P., & Sheu, C., “Choosing a project risk-handling strategy: An analytical model”, International Journal of Production Economics, Vol. 112, No. 2, pp. 700-713, 2008.
[2] Rose, K. H., “A guide to the project management body of knowledge (PMBOK:registered: Guide)”, Project management journal, Vol. 3, No. 44, 2013.
[3] Zuo, F., & Zhang, K., “Selection of risk response actions with consideration of secondary risks”, International Journal of Project Management, Vol. 36, No. 2, pp. 241-254, 2018.
[4] Bao, C., Li, J., & Wu, D., “A fuzzy mapping framework for risk aggregation based on risk matrices”, Journal of Risk Research, Vol. 21, No. 5, pp. 539-561, 2018.
[5] Zou, P. X., Zhang, G., & Wang, J., “Understanding the key risks in construction projects in China”, International Journal of Project Management, Vol. 25, No. 6, pp. 601-614, 2007.
[6] Hillson, D., “Developing effective risk responses”, In Proceedings of the 30th Annual Project Management Institute Seminars
&Symposium, pp. 10-16, October 1999.
[7] Hatefi, M. A., & Seyedhoseini, S. M., “Comparative review on the tools and techniques for assessment and selection of the project risk response actions (RRA)”, International Journal of Information Technology Project Management (IJITPM), Vol. 3, No. 3, pp. 60-78, 2012.
[8] Zhang, Y., & Fan, Z. P., “An optimization method for selecting project risk response strategies”, International Journal of Project Management, Vol. 32, No. 3, pp. 412-422, 2014.
[9] Fang, C., Marle, F., Xie, M., & Zio, E., “An integrated framework for risk response planning under resource constraints in large engineering projects”, IEEE Transactions on Engineering Management, Vol. 60, No. 3, pp. 627-639, 2013.
[10] Soofifard, R., & Bafruei, M. K., “Fuzzy multi-objective model for project risk response selection considering synergism between risk responses”, International Journal of Engineering Management and Economics, Vol. 6, No. 1, pp. 72-92, 2016.
[11] Soofifard, R., & Bafruei, M., “An optimal model for Project Risk Response Portfolio Selection (P2RPS)”, Iranian Journal of Management Studies (IJMS), Vol. 9, pp. 741-765, 2017.
[12] Chapman, C.B., “Large engineering project risk analysis”, IEEE Transactions on Engineering Management, Vol. 26, No. 3, pp.
78–86, 1979.
[13] Ben-David, I., & Raz, T., “An integrated approach for risk response development in project planning”, Journal of the Operational Research Society, Vol. 52, No. 1, pp. 14-25, 2001.
[14] Motamed, M. P., & Bamdad, S., “A multi-objective optimization approach for selecting risk response actions: considering environmental and secondary risks”, OPSEARCH, pp. 1-38, 2021.
[15] Jimenez, M. Arenas, M., Bilbao, A. and Rodrı, M.V., “Linear programming with fuzzy parameters: an interactive method resolution”, European Journal of Operational Research, Vol. 177, pp. 1599–1609, 2007.
[16] Charnes, A., Cooper, W. W., “Chance-Constrained Programming”, Management Science, Vol. 6, No. 1, pp. 73-79, 1959.
