Estimation and evaluvation of reference evapotranspiration using ERA5 dataset Seyedeh Narges Hosseini

(1)

Iranian Journal of Soil and Water Research ISNN: 2423-7833 Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

Estimation and evaluvation of reference evapotranspiration using ERA5 dataset

Seyedeh Narges Hosseini¹ ^, Rouhallah Fatahi² , Niaz Ali Ebrahimi Pak³ , Shadman Veysi⁴

1. Corresponding Author, Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran. E-mail: [email protected]

2. Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran. E-mail:

[email protected]

3. Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.

E-mail: [email protected]

4. Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.

E-mail: [email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type: Research Article

Article history:

Received: Dec. 19, 2022 Revised: March. 4, 2022 Accepted: Apr. 15, 2022 Published online: Apr. 21, 2023

Keywords:

ET0,

Penman monteith, Reanalysis, Karun catchment.

Appropriate estimation of reference evapotranspiration (ET0) has always been challengeas the fundamental parameter to estimate crop water requirement (ETc) in places with a data limitation forresearchers of soil and water resources.In this research, (ET0) had been estimated using the ERA5 reanalysis dataset and the by Penman–Monteith FAO-56 (PM). In the next step, the result was evaluated at the location of meteorological stations in the catchment of Karoon.Climatic data to compute the (ET0) from 26 synoptic meteorological stations of the basin and ERA5 dataset were obtained. Then, daily ET0 were calculated from 1390 to 1400.At first, variables including Tmax, Tmean, Tdew, Tmin, solar radiation, and wind speed were compared with the data of the meteorological station.The results showed that, the ERA5 dataset showed provide reliable temperature parameters and solar radiation estimates (i.e., normalized root mean square error (nRMSE) of < 30%)at the majority of cases. Although this dataset showed high nRMSE in all stations for wind speed values. These comparison between ET0 from observation and ERA5 dataset shown that at the 17 station from 26 station nRMSE less than 30 percent. Overall, the use of ERA5 dataset and estimation of ET0 in places that are faced with data scarcityfor decision- making in new planning can be a useful and reliable tool.

Cite this article: Hosseini, S. N., Fatahi, R., Ebrahimi Pak, N. A., Veysi, Sh. (2023) Estimation and evaluvation of reference evapotranspiration using ERA5 dataset, Iranian Journal of Soil and Water Research, 54 (2), 353-368.

https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352470.669415

DOI: https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352470.669415

(2)

Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

و دروآرب زرا

ی با ی خبت ی ر - هداد زا هدافتسا اب هنازور عجرم قرعت یاه

لحتزاب ی

ERA5

ل

س ی هد سح سگرن ین

1ی

|

حور ا هل یحاتف

|2

کاپ یمیهاربا یلع زاین

|3

یسیو نامداش

4

1 .

،لوئسم هدنسیون

،بآ یسدنهم و مولع هورگ

،یزرواشک هدکشناد رهش هاگشناد

درک ، درکرهش :همانایار .ناریا ، [email protected]

2 . ،بآ یسدنهم و مولع هورگ یزرواشک هدکشناد

، درکرهش هاگشناد ،

درکرهش همانایار .ناریا ، :

[email protected]

3 . ،بآ و کاخ تاقیقحت هسسوم کاخ کیزیف و یرایبآ شخب

همانایار .ناریا ،جرک ، :

[email protected]

4 . ،بآ و کاخ تاقیقحت هسسوم کاخ کیزیف و یرایبآ شخب

همانایار .ناریا ،جرک ، :

[email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم

رات ی خ رد ی تفا : 28 / 9 / 1401

رات ی خ یرگنزاب : 13 / 12 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر : 26 / 1 / 1401

رات ی خ راشتنا : 1 / 2 / 1402

هژاو :یدیلک یاه

خبت ی ر -

،عجرم قرعت تنام نمنپ ی

،ث لحت زاب ی

،ل ربآ هضوح ی ز نوراک . ا ماجنا زا فده

ی ن زرا ،شهوژپ ی

با ی هداد تقد یاه لحتزاب ی ل هدش اهرتمراپ دروآرب ردERA5

ی لقا ی م ی خبت و ی ر - قرعت

ربآ هضوح رد عجرم ی

ز ا هب .تسا نوراک ی

ن هداد روظنم یاه 26 ا ی هاگتس س ی تپون ی ک لاس زا 1389 ات 1399 تروصب

عومجم رد .دش ذخا هنازور 26

ا ی هاگتس س ی تپون ی ک هب دوجوم غ ی ا زار ی هاگتس فص ی امد ،لوفزد دابآ ی

ب ار رثکادح ا

nRMSE

زا رتمک 30 ا رد .داد ناشن دصرد ی

هاگتس یاه ی

،جوسا رادقم ناسراف و زدهد

nRMSE

ارب ی امد ی م ی گنا ی

،ن

بی رتش زا 30 درگ هدهاشم دصرد ی

د غتم اما . ی اهر ی امد ی امد و لقادح ی

هرامآ داب تعرس و منبش هطقن یاه

اطخ ی

لااب یی هب ار دوخ نچمه .دنداد صاصتخا ی

ن غتم ی ر شروخ عشعشت تدش ی

د ی ا راهچ رد اهنت ی

هاگتس ش ،دنوتگ و انزا ،شو

اطخ زاوها ی لااب ی 30 اتن هک داد ناشن ار دصرد ی

ج ع هدنهد ناشن نآ بسانم درکلم

ا دروآرب ردERA5

ی ن غتم ی ر .تسا

اتن ی ج زرا ی با ی خبت ی ر - رد عجرم قرعت 9

ا ی هاگتس زا 26 ا ی هاگتس دوجوم اطخ ی لااب ی 30 .دندومن شرازگ ار دصرد

هب ترابع دی رگ خبت ی ر - اپ زا هدش دروآرب عجرم قرعت ی

هاگ هداد رقتERA5

ی

ًاب ا زا موس ود رد ی

اههاگتس ی هضوح رد دوجوم

ربآ ی ز اتن نوراک ی ج لوبق لباق ی ئاجنآزا .تسا هداد هئارا ار ی

هک ب ی رتش ی ن هداد هب طوبرم اطخ هرامآ یاه

داقم ی ر داب تعرس

2 رتم ی ا لحم رد ی هاگتس یاه سانشاوه ی پ اذل ،تسا ی

داهنش م ی ددرگ لحت زاب هداد زا هدافتسا تروص رد ی

ل و

سرتسدرد ا لحم داب ندوب ی

هاگتس

،اه هداد زا یاه هزادنا گ ی ر ی هب هدش اج ی داقم ی ر لحت زاب داب ی ل تروصرد .ددرگ هدافتسا ی

هک قم رد ی سا ارجا فده هضوح ی

هژورپ اه ی بآ م کاخو ی دشاب سرتسد و ی هداد هب یاه لقا ی م ی خبت و ی ر - عجرم قرعت

ناکما ذپ ی ر ن ی

،تس راکب یگ ر ی هداد یاه لحت زاب ی ل زگ ی هن بسانم ی .تسا

دانتسا : سح ین ی

؛ س ی هد حاتف ،سگرن ی

؛ هاربا ،هلا حور ی

م ی ن ؛کاپ ی لعزا ی

، وی س ی

؛ ( ،نامداش 1402 ).

زرا و دروآرب ی با ی خبت ی ر - هداد زا هدافتسا اب هنازور عجرم قرعت یاه

لحتزاب ی ل

،ERA5

،ناریا کاخ و بآ تاقیقحت هلجم 4

5 ( 2

،) 68 3 - 353 . https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352470.669415

.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان .ناگدنسیون©

/ijswr.2023.352470.669415 https://doi.org/10.22059

: DOI

(3)

قم همد

خبت ی ر - مود قرعت ی ن ه هخرچ مهم ءزج ی

ژولورد ی ک ی شراب زا سپ بانتجا شقن و تسا

ذپان ی ر ی لقا تاعلاطم رد ی

م ی

، دم و بآ لداعت ی

ر ی ت بآ

لمع رد ی تا اه ی زرواشک فلتخم ی

اقم رد .دراد ی

هس اس اب ی ر ازجا ی ه هخرچ ی ژولورد ی ک ی

، مخت ی ن خبت ی ر - نانچمه عجرم قرعت ی

ک اک شلاچ ر

گنارب ی ز ز ،تسا ی ار مخت ی ن قد ی ق ح شقن نآ ی

تا ی سب رد ی را ی مز زا ی هن اه ب تاعلاطم دننام ی

نلا ن ،بآ ی زا بآ ی همانرب ،لوصحم ری

ز ی بآ ی را ی

،

دم ی ر ی ت بآ عبانم و زرا ی با ی فرظ ی ت س ی متس اه ی بآ ی را ی خبت ،نآ زا رتمهم .دراد ی

ر - ناونع هب قرعت ی

ک ف رد صخاش آر

ی دن دشر گ ی

،ها لداعم

نی زا بآ ی م هتفرگ رظن رد لوصحم ی

اجنآ زا .دوش یی

مخت هک ی ن خبت ی –ر قرعت یعقاو ارب ی لوصحم ره هلئسم

هدیچیپ یا تبا لمع رد ،تسا

اد

خبت ی ر - خبت سپس و هبساحم عجرم قرعت ی

ر - قرعت یعقاو خبت نتفرگ رظن رد اب لوصحم ی

ر - قرعت و عجرم صخاش اه ی ر دش لوصحم

م دروآرب ی لقا لماوع .دوش ی

م ی ددعتم ی امد دننام ی بسن تبوطر ،داب تعرس ،اوه ی

، باتفآ تعاس ی

، شروخ شبات ی

د ی ت رب هک دنراد دوجو خب

ی ر

- ثأت قرعت ی ر م ی دنراذگ

(Gundekar et al., 2008; Makwana et al., 2023)

نامزاس.

رابوراوخ ( یزرواشک یناهج وئاف

) خبت ، ی ر - قرعت

عجرم ار هب ای ن ترت ی ب هک دومن فیرعت م زا تسا ترابع

ی ناز ت خب ی ر - زا قرعت ی ک گ ی ها ضرف ی عافترا هب 12

تناس ی رتم ششوپ تمواقم و

گ ی ها ی هنزور تمواقم ا

ی اب ربارب و تباث ۷0

ناث ی ه رض و رتم رب ی

ب بلآ ی ود 23 / 0 خبت هباشم هک ی

ر - زا قرعت ی ک نمچ ششوپ اب هدرتسگ حطس

عافترا اب زبس ی

تخاونک اس و لاعف دشر اب و ی

ه یزادنا ور لماک ی مز ی ن و نودب تسا بآ دوبمک (

(Allen et al., 1998

. قد ی ق یرت ن شور

هزادنا یگ ر ی خبت ی ر - لا زا هدافتسا عجرم قرعت ی

س ی رتم لو ؛تسا ی هجوتاب زه هب ی هن یاه لااب ی رادهگن و ثادحا ی

مدع و نآ ییاناوت

شرتسگ

اتن ی ج هنهپ هب نآ سایقم و

سو ی ع

،رت نورقم زا نآ زا هدافتسا هب

من هفرص ی دشاب برجت طباور نونکات . ی

ن و ی هم برجت ی ددعتم ی هب عت روظنم یی ن

خبت ی ر - گ قرعت ی ها نتبم عجرم ی

رب ی ک ی دنچ ا ریغتم سانشاوه فلتخم ی

تسا هدش هئارا ( .

(Allen et al., 1998

لداعم ة منپ ن - ار ثیتنام

هرامش هیرشن رد 56

وئاف هب ناونع .دندومن یفرعم مومع لوبق دروم شور زم

ی ت نمنپ هلداعم تنام–

ی ث - شور هب تبسن وئاف اه

ی رجت ب ی

دی رگ ژرنا راکوزاس هک تسا نآ رد ی

دورئآ و ی مان ی ک رد نیا دپ ی هد م رظن رد ار ی

گ ی در ازا . ی ن ور خبت دروآرب هزورما ی

ر - هداد زا عجرم قرعت اه

ی

ای هاگتس یاه سانشاوه ی تنام نمنپ هلداعم و ی

ث وئاف تسا جیار یرما .

اما هجوتاب هب هکنیا ا ًلاومعم ی هاگتس یاه سانشاوه ی هدودحم هلصاف رد

اه ی رهش ی هاگدورف و راد رارق اه ن

م ،د ی ناز خبت ی ر - هداد اب بسانتم هدش دروآرب عجرم قرعت یاه

عمج یروآ ارب هدش ی عقوم ی ت ا ره ی هاگتس

ا اذل ؛تسا ی

ن م رادقم ی دناوت خبت اب ی ر - د قطانم عجرم قرعت ی

رگ زرواشک قطانم هلمج زا ی

ا دقاف هک ی هاگتس یاه سانشاوه ی فلاتخا ،دنتسه

مه .دشاب هتشاد ی

ن ز فلاتخا تروص رد رما ی

دا م ی دناوت دروآرب هب رجنم تسردان

ن رادقم ی زا بآ ی ناهایگ درگ .د

زا رخاوا ههد 1960 هداد زا هدافتسا ، یاه

ا هراوهام ی سانشاوه ی ا دصر دوبمک ی

هاگتس پ و اه ی گتسو ی ناکم ی نامز و ی هداد یاه نشاوه سا ی

ههد زا سپ .درک ناربج ار 1990

هداد ، اه ی هراوهام ا ی س دراو ی متس زاس ناسمه ی

هداد اه ی غتم ی ر هداد تقد هک دندش اه

ی سانشاوه ی ار

بی رتش شخب دوبهب ی

د

(Eyre et al., 1993; Eyre, 1964)

هداد . زاب یاه لحت ی ل ، هداد اه ی تادهاشم ،رود زا شجنس عبانم زا ار فلتخم

مز ین ی بش و ی ه زاس ی اه ی ددع ی ار تفایرد م ی دنک

(Harris and Keylly, 2001; Han et al., 2007)

اراد هک ، ی وی گژ ی اه ی کفت ی ک

ناکم ی نامز و ی هداد عبنم و تسا لااب ا

ی ا ی هد لآ ارب ی لدم اه ی زوت ی ع هدش .تسا نایم نیا رد خا

ی

ًار اب هجوت ز عونت هب ی دا م ی ناوت هب تبسن

دروآرب اهریغتم ی فلتخم یسانشاوه ندروم

ی زا هبساحم رد خبت

ی ر - بق زا قرعت ی

ل و شبات ،تبوطر ،امد هریغ

مادقا .دومن ا ی ن هداد ه هب ا ناونع

یاج زگ ی ن ارب بسانم ی

هداد اه ی ا ی هاگتس یاه مز ین ی ز ؛دنتسه ی ار هداد اه ی زاب م ششوپ تیلباق لیلحت ک

ینا عیسو دنراد ار هتسویپ و .

نینچمه

زه ی شور زا نآ هن اه

موسرم ی رتمک

تسا ای و رامآ دقاف یحاون یارب و اهاج رد

یی هک هزادنا یریگ سونایقا حطس دننام تسا نکممریغ و اه

یناتسهوک تاعافترا ؛

یم رد بسانم یشور دناوت هرود

اه ی نامز ی تدمدنلب دشاب

2022)

,

.(Barideh et al.

پ زکارم ی ش یب ن ی لدم و یزاس

هداد یاه لقا ی م ی اپورا زکرم دننام یی

پ ی ش بی ن ی م ی نا تدم طیارش بآ اوهو (

ECMWF

) هرادا و یلم قا ی سونا ی وج و ی ا ی تلاا هدحتم

رمآ ی اک ( )،NOAA

لم لک هرادا و ی

دروناوه ی اضف و یی ا ی تلاا رمآ هدحتم ی

اک ( ) NASA

عبانم ی هداد زا یاه رقت ی

ًاب لقا دمآزور ی م ی تخا رد ار ی را

هداد رارق دوخ ناربراک هک دنا

یم ناز اطخ ی نآ اقم رد اه ی هس هداد اب یاه هزادنا یگ ر ی سب رد هدش ی

را ی لباق دراوم مه هب .تسا لوبق

ی ن لد ی ل

ای ن هداد هداد رانک رد اه یاه

تادهاشم ی خرب رد و ی تح دراوم ی اج مکح رد ی

زگ ین ی ارب ی هداد یاه تادهاشم ی قطانم رد(

ی هداد هک اه ی

سانشاوه ی دنرادن دوجو یا

ک یف ی ت لوبق لباق ی هتفرگ رارق هدافتسادروم )دنرادن .دنا

ERA-5

رد لاس 2018 طسوت

ECMWF

اج ی زگ ی ن لبق ةخسن ی

ERA-Interim

دیدرگ

al., 2020) (Hersbach

. قم ی سا ناکم ی

هداد یاه

ERA-5

25 / 0 25*

/ 0 هجرد قم و تسا ی

سا نامز ی نآ اه 3 تسا هتعاس .

Paredes et al., (2018)

هداد زا هدافتسا اب یاه

ERA-

Interim

لدم یزاس اتن .دنداد ماجنا لاغترپ روشک رد ارET0

ی ج نآ هک داد ناشن اه هداد

لیلحت زاب یاه بسانم ًاتبسن دروآرب

ی اطخ(

ی قلطم

دودح ۷9 / 0 م یل رتمی زا )زور رد هنازورET0

داد ناشن ار نچمه

ی ن ب ی نا دندرک ر هک اطخ عف ی س ی تامتس ی ک م ی دناوت اطخ ی دروآرب قلطم

(4)

زا ارET0

۷9 / 0 هب 5۷ / 0 م یل رتمی دهد شهاک زور رد .

Galehban et al.,

( 2022 ) لوصحم زا هدافتسا اب ریخبت

- عجرم قرعت هناماس

WaPOR

و ERA5

هب مادقا یبایزرا م ی ناز خبت ی ر

- انبم رب هنازور عجرم قرعت ی

برجت شور ی

تنام نمنپ ی ث جنس تحص و ی

جورخ ی اه ی س ناتسا حطس رد نآ ی

ناتس .دندومن ناتسچولب و

اتن ی ج قحت ی ق اس هک داد ناشن هنام

یاه رود زا شجنس ی

لااب تقداب ی

80 ا لحم رد دصرد ی

هاگتس یاه سانشاوه ی خبت رادقم ی ر - عجرم قرعت

مامت رد و دروآرب ار ی

ا ی هاگتس اه اطخ ی زا رتمک 2 م یل ی رتم درگ شرازگ ی

د . ه نچم ی ن خبت ی ر - هب عجرم قرعت تسد

هداد زا هدمآ اه

ی هراوهام ا ی

رد عارز لصف ی

( 15 ات دادرخ 15 عارز لصف هب تبسن )نابآ ی

( 1 ات رذآ 15 درا ی تشهب ) یگتسبمه بیرض

2 ( رتلااب )R

ی ناشن ار داد تسا ه .

اتن ی ج صخاش

nRMSE

داد ناشن خبت هک

ی ر - هب عجرم قرعت تسد

هداد زا هدمآ اه

ی وERA5 WaPOR

.دنتسه بسانم

et al., (2020)

Pelosi

اقم اب ی ةس شور یاه مز ی ن رامآ ی هداد و یاه لحتزاب ی ل ب هدش ی نا ارب هک دنتشاد ی

ناکم اه ی ،تسا بسانم ًاتبسن هداد مکارت هک

دروآرب تقد شور اب هنازورET0

یاه مز ی ن رامآ ی رک(

ی ج ی گن رک و ی ج ین گ - سرگر ی نو هداد دربراک هب تبسن ) یاه

لحتزاب ی ل ب هدش ی رتش

ل .تسا ی نک ا رکذ ی ن رورض هتکن ی

شور هک تسا یاه

مز ی ن رامآ ی ز رادقم هب ی

دا ی مهارف هب ی هداد قطانم رد و دنتسه هتسباو هداد مکارت و

رتمک تقد ًلاامتحا دودحم ی

امن هب دوخ زا ی

ش .تشاذگ دنهاوخ

Nouri and Homaee (2022)

شهوژپ رد ی زرا فدهاب ی

با ی تمنپ شور

تنام ی ث هداد زا اه ی ،ERA5 MERRA2

،

GLDAS2

اتن .دندومن هدافتسا ی

ج هب تسد خبت زا هدمآ ی

ر - رد عجرم قرعت 134

ا ی هاگتس س ی تپون ی ک

ای نار لقا هداد اب ی

م ی هراوهام ا ی هداد درکلمع هک داد ناشن اه

ی ERA5

س هب تبسن ای

ر هداد بولطم اه رت

.تسا

Pelosi and Chirico,

(2021)

هعلاطم رد یا خبت تقد ی ر - ( هنازور عجرم قرعت هبساحم ،)ET0

نمنپ هلداعم ساسا رب هدش -

تنام ی ث هعومجم زا هدافتسا اب ار وئاف ا

ی

غتم زا ی اهر ی دورو ی بآ اوهو یی هب تسد کرت زا هدمآ ی

ب هداد اه ی زاب لحت ی ل

ERA5-Land

شروخ شبات اب ی

د ی دورو ی ( حطس هب زرا )Rs

ی با ی

زرا .دندرک ی

با ی س رد اهدرکلمع ی

س ی ل ا بونج(

ی لات یا هداد زا هدافتسا اب ) اه

ی 38 ا ی هاگتس سانشاوه راکدوخ ی

مز ین ی ( ارب )AWS

ی لاس اه ی

2003 - 2020 مخت .دش ماجنا ی

ن اه ی هب ET0

تسد هعومجم اب هدمآ هداد

ERA5L

و

ERA5L+CM-SAF

مخت ود اب ی

ن دی ET0

رگ هب

ترت ی ب هداد زا هدافتسا اب اه

ی

ERA5L

نورد و ی با ی بآ اوهو ی مز ی ن ( اقم )IGD

ی هس صخاش .دش اه

ی هعومجم درکلمع هداد

هدافتسا ابIGD

رک زا ی ج ی گن ناهج ی یا رک ی ج ی گن لومعم ی هب تشگزاب تروص ی

ور رب ی هداد اه ی بآ اوهو ی قبط ، ی ک جنسرابتعا شور ی

زرا ،لباقتم ی

با ی

مخت .دندش ی

ن اه ی ابET0 ERA5L+CM-SAF

ی ک لامرن RMSE

هدش 12

% رتهب درکلمع هک داد ناشن ار ی

مخت زا ی ن اه ی

ERA5L

اتن .تشاد ی ج م ناشن ی دهد کرت هداد هعومجم هک یب

ی پ ی داهنش ی ی ک امن ی هدن ارب بوخ ی ریغتم یوج یاه زرا رد

ی با ی قم ردET0

ی سا هقطنم ا ی

نامز ،تسا ی

هزادنا هک گ ی ر ی اه ی تحار هب اوه و بآ ی

عمج لباق روآ

ی ن ی تس ی ا م رد قطان .دشاب بسانمان هداد مکارت

هجوتاب هب تاقیقحت نونک ات هکنیا یددعتم

رد صوصخ دروآرب ردET0

روشک و ناهج حطس تروص

هتفرگ یلو ،تسا زا هدافتسا

هداد

لیلحت زاب یاه رد

شهوژپ یدودحم یاه تروص

ا رب .تسا هتفرگ ی

ن زرا فده اب رضاح هعلاطم ،ساسا ی

با ی تقد مادکره زا ریغتم یاه رثوم

دروآرب رد

ET0

و یفرعم ریغتم ی نینچمه .دراد ار دروآرب یاطخ نیرتشیب هک ریخبت دروآرب

- هداد زا هدافتسا اب عجرم قرعت هاگتسیا یاه

هداد و کیتپونیس یاه

هاگتسیا لحم رد اهنآ جیاتن هسیاقم وERA5

نوراک زیربآ هضوح کیتپونیس یاه هب

تروص هنازور .تسا

شور و داوم ه

ا

هقطنم یفرعم

تحاسم اب نوراک زیربآ ةضوح 6۷

رازه ک ی عبرمرتمول هعومجم ریز

لخ یلصا زیربآ ةضوح زا یا ی

ج سراف ةدودحم رد هک تسا نامع یایرد و

22° / 49

°ات 52 و یقرش لوط 16°

/ 30

°ات 38 / 32 رد یلامش ضرع تسا هدش عقاو ناریا یبرغ بونج

هک اراد ی ی ک ط ی ف هدرتسگ ا ی زا

ژر ی م اه ی بآ اوهو یی ن ات بوطرم زا توافتم ی

هم کشخ .تسا لصا ةهاربآ ی

خاش هک تسا نوراک دور ،هضوح ه

یاه لصا ی نآ ی نع ی دور

لاحمراهچ ناتسا رد هوک درز زا تفزاب دور و گنرهوک تخبو

ی را ی م همشچرس ی

گ ی دنر قلات زا دعب و ی

کشت نوراک دور مه اب ی

ل م ی دوش . رد

شهوژپ نیا ای

هاگتس اه کیتپونیس ی تفرگ رارق یسررب دروم هضوح نیا رد عقاو

( لکش 1 ).

تاعلاطا و رامآ ینادیم تاعلاطا

ادتبا رد هداد یاه لحم رد یتادهاشم ای

هاگتس اه یاراد هک نوراک زیربآ هضوح کیتپونیس یسانشاوه ی 26

کیتپونیس هاگتسیا تسا

لماش

ریغتم یاه امد ی ،داب تعرس ،رثکادح و لقادح تبوطر ،یباتفآ تعاس

رثکادح و لقادح یبسن تسا

لاس زا 1389 لاس ات 1399 هب تروص

(5)

روشک لک یسانشاوه نامزاس زا هنازور هاگتسیا دادعت قابطنا مدع هضوح نیا یلصا هلئسم .دش ذخا

نآ تعسو اب یسانشاوه یاه تسا

رد .

هداد ییاناوت نایم نیا لیلحتزاب یاه

هب روظنم ریخبت دروآرب -

ناکم رد هدافتسا تهج عجرم قرعت یسانشاوه هاگتسیا دقاف اه

هجوتاب هب یتقد

ناکم رد هک یم هئارا هاگتسیا لماش یاه

یسررب دروم دنهد رارق

یم دریگ لودج رد هک (

1 هاگتسیا تاصخشم ) هدش هئارا یسررب دروم یاه

.تسا

لقا ی م نوراک زیربآ هضوح

هب ریداقم رد میلقا شقن یسررب روظنم ریخبت

-

،عجرم قرعت هشقن

میلقا درخ ا

ی نار خا هک ی ار طسوت

AsadiOskouei et al, (2022)

رب

شراب ریداقم و اوه یامد رتماراپ ود ساسا هت

ی ه تسا هدش .تفرگ رارق هدافتسا دروم ،

ا ی ن هقبط یدنب غت دنور نتفرگ رظنرد اب یی

تار ناکم ی

فارگوپوت ی ا ی

،نار ب یگراک ر ی لدم یاه ر ی ضا ی شور و اه ی مز ی ن مآ را ی پ ی هتفرش ون و ی

،ن قم رد ی سا

ّلم ی هت ی ه تسا هدش یاتن هک

داد ناشن ج

یاراد نوراک زیربآ هضوح 13

.تسا یمیلقا یلصا سلاک راهچ و میلقا درخ سلاک

د هدا یاه لیلحتزاب

ERA5

ارب ی خبت دروآرب ی

ر - هداد زا عجرم قرعت اه

ی لحتزاب ی ل هب ERA5

شخب ناونع ی

ارجا زا ی ورس ی س غت یی تار بآ اوهو یی نرپوک ی ک

(Copernicus Climate Change Service)

اپورا زکرم یی

پ ی ش بی ن ی م ی نا درب بآ اوهو

ECMWF

ا ا ساسا .دش هدافتس ی

ن هداد اه هناماس

ی هچراپک پ ی ش بی ن ی ا )IFS)

،تس هدافتسا اب هک زا

ناوق ی ن ف ی ز ی ک هداد اه ی لدم هداد اب ار اه ی تادهاشم ی هب ناهج رسارس رد ی

ک هعومجم اد هد

ناهج ی دبت راگزاس ًلاماک و ی

ل م ی دنک .

ECMWF

نلاوط هقباس ی

لحت زاب رد ی

ل و دراد

ERA5

زجت زا مجنپ لسن ی

ه لحتزاب و ی ل وج ی تسا

لوت هک ی د ا .تسا هدش ی

ن اپ ی هاگ هداد تعاس دروآرب ی

مز هرک وج زا ی

،ن مز حطس ی ن ا جاوما و قی سونا لاس زا ار 1950

ارا م هئ ی دهد خأت اب و ی ر 5

هب هزور م زور ی دوش ا . ی ن هداد قفا حوضو اه ی

25 / 0

× 25 / 0 هجرد و 13۷ دومع حطس ی

زا ار 01 / 0 م ششوپ ار لاکساپ وتکه ی

دهد هب . روظنم

خبت دروآرب ی

ر - هداد زا هدافتسا اب عجرم قرعت اه

ی امد ،ERA5

ی امد ،منبش هطقن ی

قفا داب تعرس ،رثکادح و لقادح ی

دومع و ی عافترا رد

10 رتم ی شروخ عشعشت تدش و ی

د ی اس زا ی ت (

https://cds.climate.copernicus.eu/

) درگ ذخا ی د ( لودج 2 .)

لکش 1 . تیعقوم هقطنم هاگتسیا یسررب دروم یاه

(6)

لودج 1 . عقوم ی ت ا ی هاگتس اه ی سررب دروم ی

فیدر )رتم(عافترا

)هجرد(ضرع )هجرد(لوط

هاگتسیا مان ناتسرهش

ناتسا عون

هاگتسیا

1 18۷3

00 / 32 65

/ 50 لدرا

لدرا یرایتخب و لاحمراهچ

کیتپونیس

2 2260

9۷ / 31 29

/ 51 نجورب

نجورب یرایتخب و لاحمراهچ

کیتپونیس

3 2048

29 / 32 83

/ 50 درکرهش

درکرهش یرایتخب و لاحمراهچ

کیتپونیس

4 2085

29 / 32 93

/ 50 خرف

رهش درکرهش

یرایتخب و لاحمراهچ کیتپونیس

5 2062

25 / 32 55

/ 50 ناسراف

ناسراف یرایتخب و لاحمراهچ

کیتپونیس

6 6

/ 6 3۷

/ 30 21

/ 48 نادابآ

نادابآ ناتسزوخ

کیتپونیس

۷ 354

66 / 32 25

/ 48 هینیسح

کشمیدنا ناتسزوخ

کیتپونیس

8 5

/ 22 34

/ 31 ۷4

/ 48 زاوها

زاوها ناتسزوخ

کیتپونیس

9 12

25 / 31 55

/ 48 )یزرواشک( زاوها

زاوها ناتسزوخ

کیتپونیس

10 ۷6۷

84 / 31 85

/ 49 هذیا

هذیا ناتسزوخ

کیتپونیس

11 145۷

۷ / 31 28

/ 50 زدهد

هذیا ناتسزوخ

کیتپونیس

12 143

4 / 32 38

/ 48 )هاگدورف( لوفزد

لوفزد ناتسزوخ

کیتپونیس

13 9

/ 82 25

/ 32 43

/ 48 یفص

)لوفزد( دابآ لوفزد

ناتسزوخ کیتپونیس

14 65

19 / 32 23

/ 48 شوش

شوش ناتسزوخ

کیتپونیس

15 6۷

05 / 32 83

/ 48 رتشوش

رتشوش ناتسزوخ

کیتپونیس

16 ۷0

22 / 32 8

/ 48 دنوتگ

دنوتگ ناتسزوخ

کیتپونیس

1۷ 365

33 / 32 09

/ 49 یللا

یللا ناتسزوخ

کیتپونیس

18 320

98 / 31 24

/ 49 نامیلسدجسم

نامیلسدجسم ناتسزوخ

کیتپونیس

19 1816

69 / 30 55

/ 51 جوسای

دمحاریوب دمحاریوب و هیولیگهک

کیتپونیس

20 2133

84 / 30 46

/ 51 تخس یس

اند دمحاریوب و هیولیگهک

کیتپونیس

21 18۷1

44 / 33 4

/ 49 انزا

انزا ناتسرل

کیتپونیس

22 2022

4 / 33 ۷

/ 49 زردوگیلا

زردوگیلا ناتسرل

کیتپونیس

23 1591

18 / 33 18

/ 49 دابآ لوش

زردوگیلا ناتسرل

کیتپونیس

24 1629

91 / 33 ۷5

/ 48 درجورب

درجورب ناتسرل

کیتپونیس

25 1522

52 / 33 49

دورود دورود

ناتسرل کیتپونیس

26 1496

۷3 / 33 86

/ 48 روخلایس

دورود ناتسرل

کیتپونیس

لودج 2 . هداد اه ی هدافتسادروم لیلحت زاب

ریخبت - عجرم قرعت

یاراد ثیتنام نمنپ هلداعم تساک

ی اه دوب یی هک عافترا اب یضرف هایگ فیرعت اب )وئاف( یزرواشک رابراوخ نامزاس طسوت 12

/ 0 تمواقم و رتم

یحطس ۷0 )ودیبلآ( شباتزاب بیرض و رتم رب هیناث 23

/ 0 زا ریخبت هب رایسب تهابش نآ ریخبت هک تخاونکی عافترا اب زبس نمچ عیسو حطس

دراد هلداعم .تفای هعسوت یدربراک

یارب نیا لدم هب رارق هطبار ( 1 ) تسا (

Alen et al., 1998

).

ةطبار 1 )

𝐸𝑇0 =^{0.408 ∆(𝑅}^𝑛^{−𝐺) + 𝛾}

900

𝑇+273𝑢₂(𝑒_𝑠−𝑒_𝑎)

∆+𝛾(1+0.34 𝑢₂)

هک نآ رد

،

، ET0

خبت ری - قرعت گ های عجرم (

،)mm

شΔ

بی نحنم ی راشف راخب تبسن هب هجرد ترارح

1( Kpa.°C-

، ) شباتRn

صلاخ

( 1 - 2.d -

،)MJ.m

امرگ راشG

هب لخاد کاخ تسا هک

ًلاومعم رفص رد رظن م هتفرگ ی دوش

γ ، رض بی تبوطر ی

1 ( Kpa °C-

،) طسوتمT

امد ی

هداد عون عبنم

ریغتم - ناب د یناکم کیکفت کیکفت

نامز ی ینامز هرود

1 رثکادح هنازور یامد ERA 5

Tmax

25 / 0

× 25 / 0 هجرد هنازور

1389-1399 2هنازور یامد لقادح^{ERA 5}^min^T25/0×25/0هجردهنازور

3 هنازور امد نیگنایم ERA 5

Tmean

25 / 0

4 منبش هطقن یامد ERA 5

Tdew

25 / 0

5 داب تعرس ERA 5

Wind Speed 25

/ 0

(7)

هنازور (

°C

، ) وes

ترت هبea

بی راشف راخب عابشا و عقاو راشف ی راخب بآ ( )mbar

،

U2

تعرس داب رد زور رد عافترا ود رتم ی زا حطس مز نی

1( ms-

.تسا ) هرامآ اه ی زرا ی با ی

جیاتن هب تسد هدمآ زا دروآرب ریخبت - قرعت لصاح عجرم زا

لدم هداد زا هدافتسا اب وئاف ثیتنام نمنپ اه

ی ریخبت و ینیمز هاگتسیا -

قرعت عجرم

وERA5

زرا ی با ی تقد ریغتم اهنآ هب طوبرم یاه زا هدافتسا اب

ود ةرامآ جنساطخ ی هسیاقم دندش نیا هرامآ اه ترابع :زا دنا

ةطبار 2 )

nRMSE =RMSE O̅

ةطبار 3 )

𝑟𝑀𝐵𝐸 = (100

𝑂̅ ) × 1 𝑛⁄ ∑(𝑃_𝑖− 𝑂_𝑖))

𝑛

𝑖=1

نآ رد هک 𝑂_𝑖

ریخبت یتادهاشم ریداقم -

سایقم رد عجرم قرعت و هنازور ینامز یاه

𝑃_𝑖 شیپ ریداقم هناماس زا هدش جارختسا و هدش ینیب

یم ERA5

.دنشاب ررادقم ی هش م ی گنا ی ن اطخ تاعبرم لامرن ی

( هدش

nRMSE

) ب ی نا هدننک لدم تیعضو .تسا یزاس

زا رتمکرادقم 10

%

هدیا تیعضو ،لآ

هزاب 10 ات 20

% و 20 ات 30

% هب ترت ی ب عضو رگناشن ی

ت رد لدم طسوتم و بسانم دروآرب

ب و ی رتش زا 30

% ناشن مدع هدنهد

مطا ی نان هب تسا لدم

et al., 2011) Andarzian

)

.

ارب rMBE

ی زرا ی با یبیرا یاطخ ی اطخ و لدم

ی س ی تامتس ی ک م هدافتسا ی .دوش

فنمrMBE

ی دروآرب مک هدنهد ناشن ی

لدم هدنهد ناشن نآ تبثم رادقم و بی

ش دروآرب نآ ی تسا . رادقم دصرد رفصrMBE

رتهب ی ن

م ناشن ار درکلمع ی

دهد (

Heidari Motlagh et al, 2022

.)

جیاتن ثحب و

ا رثکادح یامد یبایزر

هداد عومجم رد نوراک زیربآ هضوح رد لیلحت زاب یاه 26

کیتپونیس هاگتسیا رد دوجوم

هاگتسیا یمامت اه

هب غ ی زار ،لوفزد دابآ یفص هاگتسیا

اب ار رثکادح یامد

nRMSE

زا رتشیب 30 دنداد ناشن دصرد (

لکش 2 هرامآ نینچمه .) جیاتن زینrMBE

اضر ی ت شخب اهنت و داد ناشن ار ی

هاگتسیا رتشوش مک دروآرب زا رتشیب یفنم 25 داد ناشن ار دصرد .

زاوها یزرواشک هاگتسیا هب طوبرم اطخ رادقم نیرتمک دصرد هس هک دوب

داد ناشن ار اطخ (

لکش 3 .)

لکش 2 . ریداقم nRMSE یارب هنازور سایقم رد رثکادح یامد هداد

اه لیلحت زاب ی ERA5

(8)

لکش 3 . ریداقم یارب هنازور سایقم رد رثکادح یامدrMBE

هداد اه لیلحت زاب ی ERA5

( جیاتن اب رثکادح یامد ریداقم یارب قیقحت جیاتن

et al., (2021 Raziei

هک هداد زا اه زاب ی لحت ی ل

NCEP/NCAR

ارب ناریا ی

داد ناشن تقباطم و یناوخمه دندومن هدافتسا .

هک داد ناشن نینچمه جیاتن درکلمع

هداد اه هدودحم رد هک زیربآ هضوح برغ رد لیلحت زاب ی

ناتسزوخ ناتسا زا رتمک یاطخ ریداقم اب نادابآ هاگتسیا زج هب دنراد رارق

10 .تسا هدومن دروآرب ار رثکادح یامد دصرد

ا نیگنایم یامد یبایزر

هداد ار نیگنایم یامد هک داد ناشن نوراک زیربآ هضوح رد لیلحت زاب یاه هاگتسیا رد

اب ناسراف و زدهد ،جوسای یاه

nRMSE

زا رتشیب 30

داد ناشن دصرد (لکش

4 ) هرامآ نینچمه . رد زینrMBE

،جوسای هاگتسیا هس زدهد

رادقم تخس یس و 32

.دنداد ناشن ار دروآرب شیب دصرد

هب ترابع دی رگ هداد اه هب تبسن لیلحتزاب ی ای

هاگتس اه ر نیگنایم یامد ریداقم ینیمز ی دندومن هئارا رتشیب ا

( لکش 5 .)

لکش 4 . ریداقم nRMSE یارب هنازور سایقم رد نیگنایم یامد هداد

(9)

لکش 5 . ریداقم یارب هنازور سایقم رد نیگنایم یامدrMBE

ریغتم هک تسا یاهریغتم زا نیگنایم یامد ثأت

ی ر ریخبت ریداقم رد میقتسم -

ثیتنام نمنپ وئاف هطبار زا هدافتسا اب عجرم قرعت هب .دراد

ریخبت تارییغت لباقم رد یساسح ریغتم ،ریغتم نیا یترابع -

.تسا عجرم قرعت

ا منبش هطقن یامد و لقادح یامد یبایزر

هداد و لقادح یامد یاهریغتم یارب ،نوراک زیربآ هضوح رد لیلحت زاب یاه هرامآ منبش هطقن یامد

هتبلا ،دادن ناشن ار یبسانم یاطخ یاه

ئاجنآزا ی هک یم رظن هب و داد ناشن ار یبسانم درکلمع نیگنایم یامد و رثکادح یامد دروآرب ردERA5

یامد رد هدش هئارا یاطخ رادقم دسر

هرامآ هلداعم هب طوبرم منبش هطقن یامد و لقادح

nRMSE

یم رب م رد هک ارچ .ددرگ هداد نیگنایم رادقم ترابع جرخ

رد ار یتادهاشم یاه

دوخ اج ی هداد یم ناشن ار یلااب یاطخ ریداقم اذل ،دراد ناسون رفص ریداقم هنماد رد اهنآ ریداقم ریغتم ود نیا هکنیا هب رظن و تسا دهد

( لکش 6 لکش یلا 9

).

لکش 6 . ریداقم nRMSE یامد رد لقادح یارب هنازور سایقم هداد

(10)

لکش 7 . ریداقم یامدrMBE

رد لقادح یارب هنازور سایقم هداد

اش ی نا رکذ ریداقم هک زیربآ هضوح یریسمرگ قطانم رد ،تسا هاگتسیا لقادح یامد نیگنایم

لااب کیتپونیس یاه ا دننام ؛تسا

ی هاگتس

زاوها درکلمع اطخ هرامآ نییاپ

.تسا

لکش 8 داقم . ی ر nRMSE امد ی قم رد منبش هطقن ی

سا ارب هنازور ی هداد اه ی لحت زاب ی ل ERA5

لکش 9 . ریداقم یارب هنازور سایقم رد منبش هطقن یامدrMBE

(11)

ا یدیشروخ عشعشت تدش یبایزر

یدیشروخ عشعشت تدش ریغتم یارب و انزا ،شوش ،دنوتگ هاگتسیا راهچ رد اهنت

زاوها یلااب یاطخ 30

.داد ناشن ار دصرد داد ناشن جیاتن

هک هداد اه لیلحت زاب ی درکلمع رگید یاهریغتم هب تبسن

بسانم رت

،داد ناشن ار ی هب

روط ی هک رد 18 زا هاگتسیا ای

هاگتس اه هضوح هدودحم ی

زا رتمک یاطخ نوراک زیربآ 20

داد ناشن ار دصرد (

لکش 10 .)

Nouri et al., (2017)

درکلمع هک دنداد ناشن هباشم یقیقحت رد

ERA5

هب تبسن اپ

ی هاگ هداد اه دننام رگید لیلحتزاب ی

GLDAS

و هناهام ینامز سایقم رد و ناریا هدودحم رد هب

لکروط همین و کشخ قطانم ی

ار یدیشروخ عشعشت تدش تقداب

بسانم رت یم هئارا ی دهد

اذل ؛ یم رظن هب م زا ینامز هزاب شیازفا اب دسر

هناهام هب هنازور سایق هب

بتارم

یدیشروخ عشعشت تدش بسانم

رت زا ی اپ ی هاگ هداد یاطخ هرامآ رد نینچمه .ددرگ دروآرب ERA5

اrMBE

ی هاگتس اه یللا و نجورب ی هب

بیترت دروآرب شیب یلااب دروآرب مک و

25 دصرد هاگتسیا هیقب و داد ناشن ار اه

ریداقم زا رتمکrMBE

15 دوب دصرد لکش(

11 ).

لکش 10 . ریداقم nRMSE تدش یارب هنازور سایقم رد یدیشروخ عشعشت هداد

لکش 11 . ریداقم تدشrMBE

یارب هنازور سایقم رد یدیشروخ عشعشت هداد

ا داب تعرس یبایزر

هک داد ناشن جیاتن اپ

ی هاگ هداد هاگتسیا یمامت یاربERA5

یاه یلااب یاطخ نوراک زیربآ هضوح هدودحم 30

ار دصرد تعرس ریداقم یارب

داد ناشن داب (

لکش 12 ).

هرامآ نینچمه زینrMBE

اهنت هاگتسیا رد شوش و یزرواشک زاوها ،زاوها ،درک رهش ،رهش خرف یاه

دروآرب شیب

(12)

زا رتمک دروآرب مک و 25

( دنداد ناشن ار دصرد لکش

13 .)

(2020) Molaei and Lashkari,

ناشن ناریا لک یارب دوخ قیقحت یط رد

هداد لک روط هب هک دنداد عافترا داب ریداقم دروآرب رد لیلحتزاب یاه

2 هکنیا هب رظن .دنتسه یساسا فعض راچد رتم اپ

ی هاگ هداد ریداقمERA5

عافترا رد و یدومع و یقفا تهج ود رد ار داب تعرس 10

یم ناشن یرتم لیدبت زا سپ و دهد

نآ هب تعرس عافترا داب 2

دروآرب رد یرتم

ریخبت - دش هتفرگ راکب عجرم قرعت .

لکش 12 . ریداقم nRMSE یارب هنازور سایقم رد داب تعرس و هداد

لکش 13 . ریداقم یارب هنازور سایقم رد داب تعرسrMBE

تاکن رگید زا لباق

لمأت یم هک هدرن( رلاکسا عون زا هک رگید یاهریغتم فلاخ رب داب تعرس هک تسا نآ درک هراشا نآ هب ناوت )یا

تهج یاراد و یرادرب عون زا ریغتم نیا ،دنتسه تسا

یم زین نیا هک دناوت

ناشن هدنهد هک دشاب نآ اپ

ی هاگ هداد اه دروآرب رد لیلحت زاب ی

اب یرادرب یاهریغتم شلاچ

دنتسه وربور .

ا یخبت یبایزر ر

- ت عجرم قرع

یسررب زا سپ کت

کت یاهریغتم رثؤم

ریخبت دروآرب رد -

ریخبت دروآرب هب تبسن ،عجرم قرعت -

قرعت ا اب هاگتسیا ره لحم رد عجرم هدافتس

(13)

هداد زا لیلحتزاب یاه هک داد ناشن جیاتن .دش مادقا هنازور سایقم ردERA5

9 زا هاگتسیا 26

یلااب یاطخ دوجوم هاگتسیا 30

ار دصرد

.دندومن شرازگ هب

ترابع دی رگ رقت ی

ًاب هاگتسیا زا موس ود رد یهاگتسیا اهنت .داد هئارا ار یلوبق لباق جیاتن نوراک زیربآ هضوح رد دوجوم یاه

اب هک

nRMSE

زا رتمک 10 دصرد ریخبت ریداقم -

هاگتسیا هیقب و دوب جوسای هاگتسیا ،دومن شرازگ ار عجرم قرعت هدودحم رد اه

10 ات 30

ریخبت ریداقم اطخ دصرد -

داد ناشن ار عجرم قرعت لکش)

14 .) نیا رب هولاع هرامآ

زینrMBE

اهنت هاگتسیا رد یللا ،زدهد ،هینیسح یاه

درجورب و دروآرب شیب

رتمک دروآرب مک و زا

25 ( دنداد ناشن ار دصرد لکش

15 .)

لکش 14 . ریداقم nRMSE قرعت و ریخبت یارب هنازور سایقم رد عجرم

هداد اه لیلحت زاب ی ساسا ربERA5

یمیلقا یدنب هقبط هزوح

لکش 15 . ریداقم یارب هنازور سایقم رد عجرم قرعت و ریخبتrMBE

نچمه ی ن زرا ی با ی اتن ی ج خبت ی ر - ا زا هدمآ تسد هب عجرم قرعت ی

هاگتس یاه سررب دروم ی

لقا عون ساسا رب هضوح حطس رد ی

م ی رد هک

ا اهنت هک داد ناشن دوب هتفرگ رارق نآ ی

هاگتس ی اطخ هک ی زا رتمک 10 ا تشاد ار دصرد ی

هاگتس ی جوسا شخبرد هک هدوب اه

ی قرش بونج ی

لقا رد و هزوح ی

م او بوطرم عق

تسا هدش ا .

ی هاگتس ییاه اطخ هک ی ب ی ن 10 ات 20 لقا رد دنتسه راد ار دصرد ی

م اه ی ن و کشخ ی

هم رارق کشخ

اس رد و هتشاد ی

ر لقا ی م یاه ه هضوح رد دوجوم ی

چ ا ی هاگتس ی ا رد ی ن عومجم زا .درادن رارق اطخ هدودحم 12

ا ی هاگتس ی اطخ هک ی ب ی ن 20 ات

30 دادعت دنا هدومن بسک ار دصرد 2

ای هاگتس لقا رد ی م ،بوطرم 5

ا ی هاگتس لقا رد ی م ن ی هم ،بوطرم 4 ا ی هاگتس قا رد ی مل ن ی هم و کشخ 1

ای هاگتس لقا رد ی م نچمه .تسا هتفرگ رارق کشخ ی

ن عومجم زا 9

ا ی هاگتس ی اطخ هک ی لااب ی 30 دادعت دنا هدومن بسک ار دصرد 6

ا ی هاگتس

لقا رد ی م ن و بوطرم ی

هم اهنت و هتشاد رارق بوطرم 3

ا ی هاگتس قا رد لی م ن ی هم سررب .دنراد رارق کشخ ی

اتن ی ج عضو ساسا رب ی

ت لقا ی م ی هقطنم

سلاک ساسا رب سلاک و میلقا درخ یاه

میلقا یاه یسررب .دیدرگن هدهاشم میلقا ریثات رب ینبم صخشم یدنور یلصا یاه

تن ای ج رانک رد اب