ﻓ لﺪﻣ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺮ رد يا ﻪﻳﺮﻈﻧا
لﺎﺳ ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﻊﻄﻘﻣ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد 1391
نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
ﻲﻣﻮﻠﻈﻣ ﺪﻴﻌﺳﺪﻴﺳ دﺎﺑآدﻮﻤﺤﻣ
ﻲﻟﺎﻤﻛ هﺮﻫﺎﻃ1 2هاﻮﺧ
ﻪﻤﻃﺎﻓ ﻲﻳﻼﻛرﺎﺠﻧ ﻲﺘﻤﺣر 3
ﻲﻤﻳﺮﻛ دﻮﻌﺴﻣ 4
1 . دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ دﺎﺘﺳا
2 . لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳ ﺎﻘﺗرا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ياﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
ﺪﻴﻬﺷ دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ
سﺎﻤﺗ ﻦﻔﻠﺗ : 09126035825 Email: [email protected]
3 . ا ﻪﻴﻘﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻪﻳﺬﻐﺗ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآرﺎﻳدﺎﺘﺳا )...
ﺞﻋ ( ناﺮﻬﺗ
4 . ﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳ ﺎﻘﺗرا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ياﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻧﺎ
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ ود دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﻢﻫدﺰﻴﺳ لﺎﺳ
هرﺎﻤﺷ : مود
دادﺮﺧ و ﺮﻴﺗ 1393
ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ :
44
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ :
8 / 11 / 1391
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
10 / 2 / 1392 هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ كﻼﭘ فﺬﺣ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻧ سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ لﺎﻤﻳﺰﮔوﺮﭘ ﺮﺘﻨﻳا ﻲﺣاﻮﻧ زا ﻲﻃﺎﻘﻧ هراﻮﻤﻫ كاﻮﺴﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ :
ﺖﺳا مزﻻ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﺣاﻮﻧ ﻦﻳا زا .
زا هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر ﺮﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ يا ﻪﻳﺮﻈﻧ اﺮﻓ يﻮﮕﻟا سﺎﺳاﺮﺑ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد ناﺪﻧد ﺦﻧ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ :
- رﻮﻀﺣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻌﻄﻘﻣ شور ﻪﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ 653
زا ﺮﻔﻧ
رد ،ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يا ﻪﻠﺣﺮﻣ يا ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد لﺎﺳ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا 1391
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
،ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ،يا ﻪﻨﻴﻣز تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
دﻮﺑ ﺎﻫ هداد يروآ ﻊﻤﺟ ﺖﻬﺟ هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ ،يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ .
لوﺪﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور
و ﻪﺷوﻻ 97 / CVI=0 خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و )
83 / 0 ( ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺎﺗ . اد راﺰﻓا مﺮﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ هد 15
يﺎﻬﻧﻮﻣزآ وSPSS logistic Regression spearman Correlation
، nonparametric tests
,ANOVAs ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ
.
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﺜﻛا : ﺎﺑ
73 ﺪﺻرد ) 477 ﺮﻔﻧ ( ﺮﻜﻔﺗ و ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا رد ،
ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ .
ﻊﻧاﻮﻣ و ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻴﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺎﻬﻴﻧدﻮﻣزآ هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ و يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ هﺮﻤﻧ
ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﺣاﺮﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻴﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ رد هﺪﺷ كرد دﻮﺑ
) 000 / p<0 .(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺷ ،هﺪﺷ كرد زا ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺪﻣ ﻪﺑ رﺎﺘﻓر ﻦﻳا يراﺪﻬﮕﻧ و ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺲﻧﺎ
6 ﺶﻳاﺰﻓا ار هﺎﻣ
ﺪﻫد ﻲﻣ ﺪﻫد ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﺲﻧﺎﺷ ﻦﻳا داﺮﻓا هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓا و )
000 / p<0 .(
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
و ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻬﺟ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد زا ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﺻرد :
راﺮﻗ ﺮﻜﻔﺗ
ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻨﻫاﻮﺧ راﺮﻗ ﻲﻧاﺪﻧد ﻦﻴﺑ ﻲﮔﺪﻴﺳﻮﭘ ضﺮﻌﻣ رد هﺪﻨﻳآ رد ﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ ،ﺪﻨﺘﺷاد .
يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ
،هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ زا هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ و ﺎﻳاﺰﻣ
ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑرد .
يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ،ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻬﻟﺪﻣ ،ناﺪﻧد ﺦﻧ:
ﻪﻣﺪﻘﻣ نﺎﻫد ﺖﺷاﺪﻬﺑ و
ناﺪﻧد
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻢﻬﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻛ
دراﺬﮔ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و .
ﻲﮔﺪﻴﺳﻮﭘ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻞﻜﺸﻣ ﻚﻳ زﻮﻨﻫ ناﺪﻧد
) 1 ( ﺎﺑ
دﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﻴﻌﻤﺟرد ﻻﺎﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ و عﻮﻴﺷ )
2 ( و
يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳﺮﺗ ﻦﻣﺰﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
ندﺮﻛ ﺖﺒﺤﺻ ،ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
، ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
ﻲﻣ ﻞﺧاﺪﺗ ﻪﻧازور يﺎﻬﺘﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺲﻔﻧ ﺪﻨﻛ
) 1 (.
99 % لﻮﻃ رد داﺮﻓا
ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ رﺎﺘﻓﺮﮔ ناﺪﻧد ﻲﮔﺪﻴﺳﻮﭘ ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻧز )
3 (.
رد ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺜﻛا 90
- 60 و نﺎﻛدﻮﻛ ﺪﺻ رد
ﺖﺤﺗ ار نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ زا يا هﺪﻤﻋ ﺖﻳﺮﺜﻛا و ﻪﺳرﺪﻣ ﻦﻴﻨﺳ نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺎﺗ )
4 .(
زا ﻪﻛ ﻲﻧازﻮﻣآ ﺶﻧاد،ﺎﻫدروآﺮﺑ ﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺪﻧﺮﺑ ﻲﻣ ﺞﻧر ﻒﻴﻌﺿ ناﺪﻧد و نﺎﻫد ﺖﺷاﺪﻬﺑ 12
ﻪﻴﻘﺑ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ
زﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﻧراد ار سرد سﻼﻛ زا ﺖﺒﻴﻏ لﺎﻤﺘﺣا نا
. ﻪﻟﺎﺳ ﺮﻫ
دوﺪﺣ 50 و نﺎﻫد تﻼﻜﺸﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﺳرد ﺖﻋﺎﺳ نﻮﻴﻠﻴﻣ ناﺪﻧد
ﺖﺳد زا دور ﻲﻣ
) 6
، 5 .( ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ DMFT ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﺺﺧﺎﺷ)
ﻲﮔﺪﻴﺳﻮﭘ ( لﺎﺳ رد 1387 داﺮﻓا رد 15 و 16 ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﺳ 66
/ 2 و
76 / 2 ﺖﺳا هدﻮﺑ )
7 ( داﺮﻓا رد ناﺮﻬﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد و 15
راﺪﻘﻣ ﻪﻟﺎﺳ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا 1
/ 2 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ )
8 ( دﻮﺒﻬﺑ ﺪﻧور ﻪﻜﻨﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد DMFTﺺﺧﺎﺷ
ﺪﻧور ،دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ناﺮﻳا رد
ﺖﺴﻴﻧ ﺶﺨﺑ ﺖﻳﺎﺿر ناﺪﻨﭼ ﻲﻣﻮﻤﻋ )
4 ( . ﻪﻛ ﺪﻧ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺮﺘﻨﻳا ﻲﺣاﻮﻧ زا ﻲﻃﺎﻘﻧ هراﻮﻤﻫ ،كاﻮﺴﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لﺎﻤﻳﺰﮔوﺮﭘ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﺣاﻮﻧ ﻦﻳا زا كﻼﭘ فﺬﺣ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻧ سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺳا مزﻻ ﻲﻧاﺪﻧد ﻦﻴﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﺰﻴﻤﺗ ﻞﻳﺎﺳو )
9 (.
ﻦﻤﺠﻧا دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ
ﺎﻜﻳﺮﻣآ ناﺪﻧد (ADA)
و ﺲﻴﻠﮕﻧا (BDA)
ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ناﺪﻧد
ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﻪﻧازور و ﻦﻴﺗور ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﻲﺘﻤﺴﻗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﺮﻴﮔ راﺮﻗ
.
ﻦﻳا ﺎﺑ ﺎﻣا ﺖﺳا ﻦﻴﻳﺎﭘ زﻮﻨﻫ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ناﺰﻴﻣ دﻮﺟو
) 10 (.
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻦﻴﺑ رد ناﺪﻧد و نﺎﻫد زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ هﻮﻴﺷ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ار ناﺪﻧد ﺦﻧ زا 13
ﺪﻧا هدﺮﻛ مﻼﻋا ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻀﻌﺑ و ﺪﺻرد )
12
، 11 (.
زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺪﻴﻠﻛ ار ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ،تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ناﺪﻧدو نﺎﻫد يﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑ )
ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ WHO)
((
ﻪﻛ
٪ 80 و نﺎﻫد يﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑ دراﻮﻣ
،داد ﺶﻫﺎﻛ نآ ﻚﻤﻛ ﺎﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ ار ناﺪﻧد
٪20 بﺎﻨﺘﺟا ﺮﮕﻳد
ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ )
14
، 13 (.
يور ﺮﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻬﻟﺪﻣ و ﺎﻫدﺮﻜﻳور ﻢﻬﻓ
نﺎﻫد ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻞﻳﺪﻌﺗ و ذﺎﺨﺗا يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻨﻛرﺎﻛ رﺎﻛ ناﺪﻧد و رﺎﺘﻓر كرد ﺎﻘﺗرا ﺐﺒﺳ و ﺖﺳا يروﺮﺿ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ
ﻪﺑ ﻞﻴﻬﺴﺗ و تاﺮﻴﻴﻐﺗ يﻮﺳ و ﺖﻤﺳ ندﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ دﻮﺷ ﻲﻣ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ )
15،16 (.
يرﺪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﻳﺮﺒﺗ رد
ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ ﻲﻛاردا ﻊﻧاﻮﻣ ،هﺪﺷ كرد ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ،يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ
ﺶﻴﭘ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ رﺎﺘﻓر هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻴﺑ )
17 ( .
ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يرﻮﺌﺗ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
، يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ و رﺎﺘﻓر ﺪﺼﻗ ار
هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ رﺎﺘﻓر
ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧا هدﺮﻛ ناﻮﻨﻋ
ﺎﻣا ياﺮﺑ تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ تاﺮﻴﺛﺎﺗ
ﻮﺌﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﻼﺧاﺪﻣ ، ﺪﻧا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ير
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﻳ )
10 ( . ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا اﺬﻟ
،راﺪﻣ يرﻮﺌﺗ ﻲﻳﻮﮕﻟا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﺘﻨﻤﻠﻜﻳد و ﺎﻜﺳﺎﭼوﺮﭘ نآ نﺎﻣز و رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ ياﺮﺑ ﻢﺠﺴﻨﻣ و ﻞﻣﺎﻛ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ) 18 ( . ﻞﻣﺎﺷ ﻮﮕﻟا ﻦﻳا 4
ﻧزاﻮﻣ ،ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ هزﺎﺳ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪ
يﺮﻴﮔ ) رﺎﺘﻓر ﺐﻳﺎﻌﻣ و ﺎﻳاﺰﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد (
يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ، )
روﺎﺑ
رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ ﺶﻳﺎﻬﻴﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﺺﺨﺷ (
ﺖﺳا ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ و .
ﻪﻧ ﻲﭽﻴﭘرﺎﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ رﺎﺘﻓر ﺖﻤﺳ ﻪﺑ داﺮﻓا ﺖﻛﺮﺣ ،لﺪﻣ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻄﺧ )
20
، 19 (.
و ﺲﻴﻠﻴﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
نارﺎﻜﻤﻫ ) 18 ( ﺴﻟﺎﻛ و نارﺎﻜﻤﻫ و نﻮ )
21 ( ﺪﻳدﺮﮔ ﺪﻴﻛﺎﺗ ﺺﺨﺸﻣ
ندﺮﻛ ﻪﻛﺮﻴﻴﻐﺗ زا يا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻮﺟدﺪﻣ
نآ رد نﺎﻜﻣا دراد راﺮﻗ ﻢﻫاﺮﻓ
ندروآ ﺒﺳﺎﻨﻣ تﻼﺧاﺪﻣ ﺮﺘ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ و ناﺪﻧدو نﺎﻫد ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد
ار ﻚﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﻂﺳﻮﺗ ﻢﻈﻨﻣ ﻪﻨﻳﺎﻌﻣ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ
ﺪﻫد ﻲﻣ . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻦﻴﻟﺮﺑ
ناﻮﻨﻋ ، ﺪﻳدﺮﮔ
ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻲﻤﻛﺪﻫاﻮﺷ يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ تﻼﺧاﺪﻣ
لﺪﻣ
اﺮﻓ يا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺎﺑ ﺎﻳ و ﺮﻴﺛﺎﺗ نوﺪﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر ﺮﺑ
ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻛ ) 10 ( . هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ،تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ
فﺪﻫ ﺎﺑ ﻲﺣﻼﻓ ﻂﺳﻮﺗ ﺘﻓر ﻞﺣاﺮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ
رﺎ ناﺪﻧد ﻦﻴﺑ ندﺮﻛ ﺰﻴﻤﺗ
ﻈﻧ اﺮﻓ يﻮﮕﻟا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻳﺮ
ا ي ﺎﻬﺷزﻮﻣآ ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ ناﻮﻨﻋ ،
هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺖﻬﺟ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻮﮕﻟا ﻦﻳا يﺎﻫ هزﺎﺳ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ دﺮﻴﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا .
دﺮﻛ ﺪﻴﻛﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
،ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ هﮋﻳو ﻪﺑ ،يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﺘﻬﺑ ﺶﺠﻨﺳ آ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻳﺎﭘ و ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺖﻳﻮﻘﺗ ،ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ن
ﺖﺳا ) 22 ( .
ﻦﻴﺑ ﻲﮔﺪﻴﺳﻮﭘ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ اﺬﻟ
ﻲﻧاﺪﻧد ) 9 ( ﻦﻳا لﺮﺘﻨﻛ ﺖﻬﺟ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﺻرد ،
ﻞﻜﺸﻣ ) 11 ( رﺎﺘﻓر ﻪﻨﻴﻣز رد يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا ﻲﻳارﺎﻛ تﺎﺒﺛا ،
ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا )
22
، 18
، 10 ( ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ و
ﺻ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻫد ﻢﻴﻤﻌﺗ رد نآ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮ
توﺎﻔﺘﻣ ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ و ﻲﻨﺳ يﺎﻫ هوﺮﮔ )
22 ( ﻦﻳا ﺎﺗ ﻢﻳﺪﺷ نآ ﺮﺑ
نازﻮﻣآ ﺶﻧاد يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ار ﻲﺳرﺮﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨﻴﻣز رد ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد لﺎﺳرد يا ﻪﻳﺮﻈﻧ اﺮﻓ يﻮﮕﻟا سﺎﺳاﺮﺑ 1391
ﻢﻴﻫد مﺎﺠﻧا و ﻲﺣاﺮﻃ .
ور ﻲﺳرﺮﺑ ش
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ -
ﻲﻌﻄﻘﻣ شور ﻪﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ
(Cross-sectional) يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا
653 نازﻮﻣآ ﺶﻧاد زا ﺮﻔﻧ
لﺎﺳ رد ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد مﻮﺳ و مود ،لوا ﻊﻃﺎﻘﻣ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ 91 - 1390 ﺖﺸﻬﺒﻳدرا هﺎﻣ رد و 1391
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . زا 58
نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد 8 يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﻳﺮﻃ ﻪﺑ ﻪﺳرﺪﻣ ﻪﺳرﺪﻣ ﺮﻫ زا و يا ﻪﺷﻮﺧ
3 ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ سﻼﻛ 4
ﻪﺳرﺪﻣ
و ﻪﻧاﺮﺘﺧد 4
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻧاﺮﺴﭘ ﻪﺳرﺪﻣ .
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ مزﻻ ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ
لﻮﻣﺮﻓ ﺮﻳز ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ :
n=Z2P (1-p)/d2
بﺎﺴﺘﺣا ﺎﺑ ﻪﻛ 5
/ p=0 ) و ﻲﺣﻼﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ يداﺮﻓا ﺖﺒﺴﻧ
نارﺎﻜﻤﻫ ) 2009 ( ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد )(
22 (
، 5 ٠/ d=
،
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺐﻳﺮﺿ
٪95 نﻮﻣزآ ناﻮﺗ و
٪80 دﺪﻋ 385 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ،يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ندﻮﺑ يا ﻪﺷﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ هﺪﺷ دروآﺮﺑ 6
/ 1 ﺪﻳدﺮﮔ ﺮﺑاﺮﺑ )
n=616 ( دوﺪﺣ ﻪﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻬﺟ و
650 ﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و ﺪﺷ هداد ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻔﻧ 653
ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ رد ﺮﻔﻧ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو .
ﺎﺑ و ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ زا هﺪﺷ ﺬﺧا زﻮﺠﻣ ﺎﺑ ﻚﻳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺮﻫ ﻞﻴﻤﻜﺗ ياﺮﺑ سراﺪﻣ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﻪﺴﻠﺟ 30 - 20 آ ﺶﻧاد و ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يا ﻪﻘﻴﻗد ﻪﺑ ار نآ نازﻮﻣ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺎﻔﻳا دﻮﺧ ﻖﻳﺮﻃ .
ﻞﻴﻤﻜﺗ زا ﻞﺒﻗ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ
هداد ﺢﻴﺿﻮﺗ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ياﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ياﺮﺟا زا فﺪﻫ ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ مﻼﻋا ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ و ﺪﻳدﺮﮔ ﺬﺧا ﻲﻫﺎﻔﺷ ترﻮﺼﺑ ﺎﻬﻧآ ﺖﻳﺎﺿر و ﺪﺷ ﺖﺳا يرﺎﻴﺘﺧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻬﻧآ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ .
ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
زا ﻪﺘﺧﺎﺳ 4 ﺨﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ،يا ﻪﻨﻴﻣز تﺎﻋﻼﻃا ﺶ )
ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ (
،
هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ ،يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ )
ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ (
ﻞﻴﻜﺸﺗ
ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ هﺪﺷ 46
دﻮﺑ لاﻮﺳ .
ﻞﻣﺎﺷ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ راﺰﺑا 14
هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ ،لاﻮﺳ 11
و لاﻮﺳ
هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ 9
دﻮﺑ لاﻮﺳ . ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يرﻮﺻ و اﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور
ﻔﺘﺳا لوﺪﺟ و نﺎﮔﺮﺒﺧ ﻞﻧﺎﭘ زا هدﺎ نآ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﺪﻳدﺮﮔ ﺪﻴﻳﺎﺗ ﻪﺷوﻻ
فﺬﺣزا ﺲﭘ CVR ( content validity ratio)
يﺎﻫ ﻢﺘﻳآ يﺎﻫ
زا ﺮﺘﻤﻛ 75 / 0 لﻮﺒﻗ درﻮﻣ دﺪﻋ ﻪﻛ ياﺮﺑ
8 ﺺﺼﺨﺘﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
،
CVR ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ 86 / 0 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﻳدﺮﮔ . ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا
(Content validity index) CVI
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ﺮﺘﻤﻛ يﺎﻫCVI
79 / 0 دﺪﻋ و ﺪﻳدﺮﮔ فﺬﺣ 97
/ 0 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
عﻮﻤﺠﻣ رد 7
ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ فﺬﺣ لاﻮﺳ .
دﻮﺧ ﻲﻧورد تﺎﺒﺛ ﺐﻳاﺮﺿ
هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛ 92
/ 0 هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ ، 75
/ 0
دﺪﻋ ﻞﻛرد ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻄﺑ ﻪﻛﺪﻧدﻮﺑ 83
/ 0 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ
رﺎﺘﻓر ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ )
ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ (
ﺮﻃ راﺰﺑا زا
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻲﺣا
ﺲﻴﻠﻴﺗ ) 18 ( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺐﻳاﺮﺿ Kappa لاﻮﺳ رﺎﻬﭼ رﺎﺒﺘﻋا ياﺮﺑ
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ 78
/ 0 ، 75 / 0 ، 45 / 0 ، 75 / 0 دﻮﺑ ) 22 (.
ﻒﻴﻃ سﺎﺳا ﺮﺑ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ و هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ سﺎﻴﻘﻣ ود ﺮﻫ ﻞﻣﺎﺷ تﺮﻜﻴﻟ 5
ﻢﻘﻓاﻮﻣ ﻼﻣﺎﻛ ﻪﻨﻳﺰﮔ )
هﺮﻤﻧ 5 ( ﻒﻟﺎﺨﻣ ﻼﻣﺎﻛ ﺎﺗ
) هﺮﻤﻧ 1 (
ياﺮﺑ نآ بﺎﺴﺘﻛا ﻞﺑﺎﻗ هدوﺪﺤﻣ ﻪﻛﺪﻧﺪﺷ يﺪﻨﺑ ﻪﺟرد
هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ 55
- 11 هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ياﺮﺑ و 45
- 9 دﻮﺑ .
سﺎﺳاﺮﺑ هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ 4
ﻼﺻا ﻪﻨﻳﺰﮔ )
هﺮﻤﻧ 1 ( ﺎﺗ
ﻪﺸﻴﻤﻫ ) هﺮﻤﻧ 4 ( نآ بﺎﺴﺘﻧا ﻞﺑﺎﻗ هدوﺪﺤﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ يﺪﻨﺑ ﻪﺟرد 56
-
14 دﻮﺑ . يرﺎﻣآ راﺰﻓا مﺮﻧ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ هﺪﺷ يروآ ﻊﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا 15
،يرﺎﻣآ يﺎﻬﻧﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑSPSS logistic Regression
spearman Correlation
، ,nonparametric tests
,ANOVAs راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد 653
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد زا ﺮﻔﻧ
،ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ 301
ﺮﻔﻧ ) 1 / 46 ﺪﺻرد ( و ﺮﺘﺧد 352 ﺮﻔﻧ ) 9 / 53 ﺪﺻرد (
ﺎﻬﻧآ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﻛﺮﺷ ﺮﺴﭘ 01
/
± 2 34 / 16 دﻮﺑ .
لوﺪﺟ 1 رد هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو
د ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻫ
.
324 ﺮﻔﻧ ) 6 /
٪49 ( ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد زا
،ﺮﻜﻔﺗ 153 ﺮﻔﻧ ) 4 /
٪23 (
،ﺮﻜﻔﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد 112
ﺮﻔﻧ ) 2 /
٪17 ( رد
،ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ 14
ﺮﻔﻧ ) 1 / 2 (
،ﻞﻤﻋ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد 50
ﺮﻔﻧ ) 7 / 7 ( رد
ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ يراﺪﻬﮕﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ .
لوﺪﺟ 2 ﺶﻧاد يﺮﻴﮔ راﺮﻗ هﻮﺤﻧ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ رد ار نازﻮﻣآ ﻪﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ و ﻲﻠﻛ رﻮﻃ .
ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﺲﻴﻟاو لﺎﻜﺳوﺮﻛ نﻮﻣزآ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ داد نﺎﺸﻧ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺲﻨﺟ ﺎﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا
) 001 / P<0 .(
و ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻦﻴﺑ رادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا ﺮﮕﻧﺎﻳﺎﻤﻧ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﮕﻳد
راﻮﻧﺎﺧ ﺪﻣآرد ناﺰﻴﻣ و ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ )
001 / p=0 (
، تﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ
زور ﻪﻧﺎﺒﺷ رد ندز كاﻮﺴﻣ )
001 / p=0 ( ﺶﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ حﻮﻄﺳ و
نازﻮﻣآ ) 026 / p=0 ( دﻮﺑ .
هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ و ﺎﻳاﺰﻣ ،هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ يﺎﻫ هزﺎﺳ دﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﺘﺧد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد .
كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ رد توﺎﻔﺗ ﻦﻳا
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ و هﺪﺷ )
002 / P=0 ، 001 / P< 0 ( زا راد ﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ
.دﻮﺑ
ﺮﮕﻳد و هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻦﻴﺑ
ﻦﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ )
04 / P=0 (
،
تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ
ردﺎﻣ ) 031 / P=0 ( ﺪﻣآرد ، راﻮﻧﺎﺧ
) 007 P=/ ( ﺖﻴﻣﻮﻗ و
) 003 / P=0 ( رﺪﭘ داﻮﺳ فﻼﺧﺮﺑ )
173 / P=0 و( ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ حﻮﻄﺳ
) 297 / P=0 ( ﺪﻳدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ راد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ طﺎﺒﺗرا .
لوﺪﺟ 1 : ﺶﻧاد ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو رد هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ نازﻮﻣآ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
اﺪﻌﺗ د د
ﺪﺻر
ﺖﻴﺴﻨﺟ
ﺮﺘﺧد
301 1
/ 46
ﺮﺴﭘ
352 9
/ 53
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ
نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد لوا
218 4
/ 33
نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد مود
225
5
/ 34
نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد مﻮﺳ
230
1
/ 32
ﺖﻴﻣﻮﻗ
ﻲﻧاﺮﻳا
564
4
/ 86
ﻲﻧﺎﻐﻓا
89 6
/ 13
هداﻮﻧﺎﺧ ﺪﻣآرد
زا ﺮﺘﻤﻛ
300 نﺎﻣﻮﺗ راﺰﻫ 114
5
/ 17
ﻦﻴﺑ
300 ﺎﺗ 600 راﺰﻫ نﺎﻣﻮﺗ 318
7
/ 48
زا ﺮﺗﻻﺎﺑ
600 نﺎﻣﻮﺗ راﺰﻫ
221 8
/ 33
ﻪﻤﻴﺑ ﺖﻴﻌﺿو
دراد ﻪﻤﻴﺑ
446
3
/ 68
دراﺪﻧ ﻪﻤﻴﺑ
205
4
/ 31
لوﺪﺟ 3 : ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ طﺎﺒﺗرا
P v
لﺎﻜﺳوﺮﻛ نﻮﻣزآ هرﺎﻣآ
ﺲﻴﻟاو
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ
001 /
0 56/791 ﺲﻨﺟ
001 /
0 13/544 راﻮﻧﺎﺧ ﺪﻣآ رد
001 /
0 16/682 ندز كاﻮﺴﻣ تﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ
026 /
0 7/609 نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ حﻮﻄﺳ
يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ هزﺎﺳ هﺮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ لوﺪﺟ رد ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ 4
نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .
،ﺮﻜﻔﺗ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺎﻬﻴﻧدﻮﻣزآ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ
يراﺪﻬﮕﻧ و ﻞﻤﻋ ،ﻲﮔدﺎﻣآ
يﺎﻳاﺰﻣو دﻮﺑ ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ
ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يراﺪﻬﮕﻧ و ﻲﮔدﺎﻣآ ،ﺮﻜﻔﺗ ﻞﺣاﺮﻣ رد هﺪﺷ كرد دﻮﺑ ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ )
لوﺪﺟ 4 (.
يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ لوﺪﺟ رد 5
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
و يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﺎﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ
ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ﺎﺑ و رادﺎﻨﻌﻣ و
ﺖﺷاد يرادﺎﻨﻌﻣ و سﻮﻜﻌﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ )
لوﺪﺟ 5 (.
داﺮﻓا ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ )
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ (
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺖﻬﺟ ،
يراﺬﮔﺪﻛ ﻚﻳ و ﺮﻔﺻ دﺪﻋ ﻪﺑ ﻚﻴﺘﺴﺠﻟ نﻮﻴﺳﺮﮔر نﻮﻣزآ زا
دﺪﺠﻣ ﺪﻳدﺮﮔ . ،ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻞﺣاﺮﻣ رد داﺮﻓا ﻪﺑ ﻪﻛ ترﻮﺻ ﻦﻳﺪﺑ
و ﺮﻔﺻ ﺪﻛ ﻲﮔدﺎﻣآ و ﺮﻜﻔﺗ ﺪﻛ يراﺪﻬﮕﻧ و ﻞﻤﻋ ﻞﺣاﺮﻣ رد داﺮﻓا
ﺪﺷ هداد صﺎﺼﺘﺧا ﻚﻳ .
يﺎﻫ ﺖﺨﺑ ﺖﺒﺴﻧ راﺪﻘﻣ 077
/ 1 ياﺮﺑ
ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ دراد نآ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﺮﻴﻐﺘﻣ يراﺪﻬﮕﻧ و ﻞﻤﻋ ﻞﺣاﺮﻣ رد داﺮﻓا هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ 077
/ 1
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﺑاﺮﺑ .
،هﺪﺷ كرد يﺪﻣارﺎﻛدﻮﺧ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ور ﻦﻳا زا
اﺪﻗا ﺲﻧﺎﺷ تﺪﻣ ﻪﺑ رﺎﺘﻓر ﻦﻳا يراﺪﻬﮕﻧ و ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ م
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 6 ناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ ،ﺲﻜﻌﻟﺎﺑ و ﺪﻫد ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار هﺎﻣ
رﺎﺘﻓر ﻦﻳا يراﺪﻬﮕﻧ و ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 6 دﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ هﺎﻣ .
ﺎﻫ ﺖﺨﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺰﻴﻣ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ رد 916
/ 0 هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ ﺰﻴﻧ
ترﻮﺻ رد نآ يراﺪﻬﮕﻧ و رﺎﺘﻓر ﻦﻳا يﺮﻴﮔرﺎﻜﺑ ﺲﻧﺎﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺲﻜﻌﻟﺎﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ﺶﻫﺎﻛ .
لوﺪﺟ 6
ار يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا ﻚﻴﺘﺴﺠﻟ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺰﻴﻟﺎﻧآ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ لﺪﻣ تﺎﺿوﺮﻔﻣ سﺎﺳاﺮﺑ .
لوﺪﺟ 4 : ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ هزﺎﺳ هﺮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻪﺠﻴﺘﻧ
نﻮﻣزآ
LSD
P
يراﺪﻬﮕﻧ ﻞﻤﻋ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺮﻜﻔﺗ ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ
S.D ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ S.D ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ S.D ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ S.D ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ S.D ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ هزﺎﺳ يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ لﺪﻣ PC< C, P
A,
M, <0/001 8/46 47/52 11/31 42/14 12/57 37/62 12/71 35/88 11/62 30/06 يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ PC<C
P,
M , <0/001 5/9 45/56 8/1 46 7/5 47/03 5/5 46/32 8/8 43/23 كرد يﺎﻳاﺰﻣ هﺪﺷ
PC>C,P,A,M <0/001 5/44 16/84 5/79 19/84 6/27 22/10 5/63 21/97 6/53 23/36 هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ
PC=ﺮﻜﻔﺗ زاﻞﺒﻗ ﻪﻠﺣﺮﻣ،C=ﺮﻜﻔﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ،P=ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ،A= ﻞﻤﻋﻪﻠﺣﺮﻣ،M= يراﺪﻬﮕﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ
لوﺪﺟ 5 : ﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ لﺪ
هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ هﺪﺷ كرد ﺎﻳاﺰﻣ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ مﺎﻧ 1 رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ
1 0 /373** يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ
1 0 /315** 0 /188** هﺪﺷ كرد ﺎﻳاﺰﻣ
1 -0/104 -0/438** -0/225** هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ
ﺢﻄﺳ رد يراد ﻲﻨﻌﻣ**
01 / 0
لوﺪﺟ 6 : لﺪﻣ تﺎﺿوﺮﻔﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ هزﺎﺳ يﺮﻨﻳ ﺎﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺰﻴﻟﺎﻧآ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ
CI 95%
upper
lower EXP
(B)
p
df Wald S.E. B ﺮﻴﻐﺘﻣ مﺎﻧ
0/173 0/106 1 2/618 1/085 -1/756 ﺖﺑﺎﺛ دﺪﻋ 108
/ 1
1/047 1/077 0/000 1 26/558 0/014 0/075 يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ
هﺪﺷ كرد
009 / 1
0/932 0/970 0/128 1 2/315 0/020 -0/031 كرد يﺎﻳاﺰﻣ
هﺪﺷ 957
/ 0
0/876 0/916 0/000 1 15/098 0/023 -0/088 كرد ﻊﻧاﻮﻣ
هﺪﺷ
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ
نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﺜﻛا )
73 ﺪﺻرد ( ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر ﻪﻨﻴﻣز رد
ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﺮﻜﻔﺗ و ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ناﺪﻧد ﻦﻳا ﻪﺑ ﺮﮔا ﻪﻛ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻪﻛ يداﺮﻓا ﺪﺻرد )
2 / 17 ﺪﺻرد (
عﻮﻤﺠﻣ رد ،ﻢﻴﻨﻛ ﻪﻓﺎﺿا ار نازﻮﻣآ ﺶﻧاد زا 2
/ 90
ﺶﻧاد ﺪﺻرد
ﺰﻴﻤﺗ ﻪﻠﻴﺳو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز رد نازﻮﻣآ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻧاﺪﻧد ﻦﻴﺑ هﺪﻨﻨﻛ .
ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ رﺎﻣآ ﻦﻳا
ﺮﺷا ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ رد هداز ﻲﻓ
25 / 92 زا نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد ﺦﻧ ﻞﺜﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻜﻤﻛ ﻞﻳﺎﺳو
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ناﺪﻧد لﻼﺧ و ناﺪﻧد )
12 ( . رد ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻲﺣﻼﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
9 / 54 و ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻞﺣاﺮﻣ رد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد
ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﺮﻜﻔﺗ )
22 ( يﺪﺣ ﺎﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ
دراﺪﻧ . و يﺮﻳﺬﭘ ﺮﺟﺎﻬﻣ ﺖﻴﻌﺿو ناﻮﺗ ﻲﻣ ار ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﻞﻴﻟد
ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ ناﻮﻨﻋ ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻨﻴﺸﻧ ﻪﻴﺷﺎﺣ
ﺮﻴﻏ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﻛﺎﺳ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻴﻟد ﺎﻳ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ راﺬﮔ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ذﺎﺨﺗا ﺮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺳو ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﻳﺎﺷ نآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻧاﺪﻧد ﻦﻴﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﺰﻴﻴﻤﺗ ﻪﻠﻴ
و ﻲﻧاﺪﻧد ﻦﻴﺑ كاﻮﺴﻣ و ناﺪﻧد لﻼﺧ ..
رد ناﺪﻧد ﺦﻧ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫﺎﻧ ﻦﻳا ﺎﺸﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺣﻼﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
رد
ﻮﻜﻳﺮﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رﺎﺘﻓر رد
ناﺪﻧد و نﺎﻫد ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ 1
/ 21 زا ﺪﺻ رد
ﺮﻜﻔﺗ و ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﺷاد راﺮﻗ
ﺪﻨﺘ ) 23 (.
ﻪﺑ
ﺶﻧاد يﺮﻴﮔراﺮﻗ يﻻﺎﺑ ﺪﺻرد هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ لﺎﺣ ﺮﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻜﻔﺗ و ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد نازﻮﻣآ ﺪﺻرد ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﻤﺘﺣا ﺖﻬﺟ يﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا ﺖﺳا يراﺪﺸﻫ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻪﺜﻟ بﺎﻬﺘﻟا و ﻲﻧاﺪﻧد ﻦﻴﺑ ﻲﮔﺪﻴﺳﻮﭘ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ياﺮﺑ و يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مواﺪﺗ و ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻪﻛ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ
و نﺎﻫد ﺖﺷاﺪﻬﺑ رد ار نﺎﻣرد درﻮﻣ نﺎﻨﭽﻤﻫ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ناﺪﻧد
ﺪﻨﻫد راﺮﻗ صﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ .
ﻪﻴﺻﻮﺗ يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ لﺪﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻖﺒﻃ
ﻪﺑ ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ و ﺮﻜﻔﺗ ﻞﺣاﺮﻣ زا داﺮﻓا ﺖﻛﺮﺣ ﺖﻬﺟ ،دﻮﺷ ﻲﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻴﻟوا زا رﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﺮﺘﻜﻳدﺰﻧ ﻞﺣاﺮﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻚﻳ نﺎﻣرد و ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻞﻠﻋ درﻮﻣ رد و دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ داﺮﻓا ﻪﺑ درﻮﺧزﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ يا ﻪﺜﺣﺎﺒﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا صﺎﺧ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺎﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،داد ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺎﻬﻧآ ﻲﻫﺎﮔآ ،ﺪﺷﺎﺑ داﺮﻓا ﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ناﻮﺗ ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﺸﻳﺎﻤﻧ ﻦﻴﻜﺴﺗ ناﻮﻨﻋ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ د
و ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا داﺮﻓا ﺖﻛﺮﺣ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا و ﻲﻧاور ﺶﻳﺎﻤﻧ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ رﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﺮﺘﻜﻳدﺰﻧ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﻜﻔﺗ .
ﻲﺑﺎﻴﺷزرا زﺎﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ رﺎﺘﻓر و ﻲﻠﻌﻓ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺮﻴﻏ رﺎﺘﻓر ددﺮﮔ ﻊﻗاو ﺪﻴﻔﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ،ﻪﻜﺒﺷ تﻼﺧاﺪﻣ ﺎﻳ هداﻮﻧﺎﺧ تﻼﺧاﺪﻣ .
ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻳﺪﺟ رﺎﺘﻓر ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ شا هراﺪﻨﭘ دﻮﺧ زا ﺺﺨﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺮﺗ ﻢﻟﺎﺳ ﺶﻘﻧ يﺎﻫ لﺪﻣ )
20 (
ﺶﻫﺎﻛ و يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﺶﻳاﺰﻓا و
ك رد ﻊﻧاﻮﻣ ﺶﻫﺎﻛ و هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ ،ﻪﺳﻮﺳو هﺪﺷ ) 22 ( رد داﺮﻓا ﻦﻳا ﺖﻛﺮﺣ هﺪﻨﻨﻛ ﻚﻤﻛ يﺎﻫراﺰﺑا ﺮﮕﻳد زا
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ .
ا رد رﺎﺘﻓر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳ
يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ و هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ ناﺰﻴﻣ ﺎﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا سﻮﻜﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﻲﻛاردا ﻊﻧاﻮﻣ ﺎﺑ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا هﺪﺷ كرد
ﺖﺷاد . زا يﺮﻴﮔ هﺮﻬﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻨﻴﻤﻃا دﻮﺧ فﺮﻃ زا ناﺪﻧد ﺦﻧ )
هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ
ﺮﺗﻻﺎﺑ ( ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺪﻋ ﺪﻧدﻮﺑ
دﺎﺠﻳا نﺎﻫد ﻲﻳﻮﺑﺪﺑ و ناﺪﻧد ﻲﮔﺪﻴﺳﻮﭘ ،ﻪﺜﻟ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ) ﻻﺎﺑ هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ (
ﺖﺨﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻌﻧاﻮﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧآ و
ﺮﺘﻤﻛ ار ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ندﻮﺑ ﺮﻴﮔ ﺖﻗو ،ندﻮﺑ ﺮﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ ،ندﻮﺑ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻣ رﻮﺼﺗ )
ﭘ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ﻦﻴﻳﺎ
( ناﺪﻧد ﺦﻧ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ رﺎﺘﻓر
ﺪﻨﻫد ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺮﺘﺸﻴﺑ ار نﺪﻴﺸﻛ .
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا
ﻪﺘﺴﺑاو ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺪﻴﺸﻛ ناﺪﻧد ﺦﻧ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نارﺎﻛرﺪﻧا ﺖﺳد يﻮﺳ زا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ زﻮﻣآ تﻼﺧاﺪﻣ يﺰﻳر حﺮﻃ رد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ناﺪﻧد و نﺎﻫد و ﻲﺷ
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺎﻬﻧآ ياﻮﺘﺤﻣ .
كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﻢﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﺣاﺮﻣ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ داﺮﻓا ﺖﻛﺮﺣ ﺲﻧﺎﺷ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ هﺪﺷ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ار نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد ﺖﻧوﺮﺑ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻨﺑ )
24 ( هداز ﻢﻳﺮﻛ و ﻲﺗوﺮﻣ ، )
25 ( ﭘ ﻦﻤﻬﺑ و رﻮ
نارﺎﻜﻤﻫ ) 4 ( ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . سوﺮﺘﺳآ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ )
26 ( و ﻲﻧﺎﺗوﺰﻴﻣ ) 27 ( ﺰﻴﻧ
لﻮﻃ رد وا ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ رد دﺮﻓ هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ و ناﺪﻧدو نﺎﻫد ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ ناﺪﻧد ﺦﻧ .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻮﻜﺳﺮﺘﻴﻣود ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺐﺗﺮﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا ﻪﻛ ﻲﻧﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ
دﻮﺧ ،دﻮﺧ ﻦﺘﺷاد ﺖﺳود ،ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ناﺰﻴﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ناﺪﻧد ﺦﻧ زا ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ دﻮﺧ و ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ
ﺪﻧراد ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا )
28 ( . يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﺑﺎﻨﺑ
ياﺮﺑ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد نآ ﺶﻳاﺰﻓا يﺎﻬﻫار و يﺎﻫرﺎﺘﻓر ذﺎﺨﺗا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر حﺮﻃ مﺎﮕﻨﻫ رد ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﺳا يروﺮﺿ ناﺪﻧد و نﺎﻫد ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻨﻫد ﺎﻘﺗرا يﺎﻫ .
ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ
ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ اروﺪﻨﺑ ﻪﻛ 4
ﻲﻠﺻا ﻊﺒﻨﻣ 1
- ،ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ برﺎﺠﺗ 2
- برﺎﺠﺗ
،ﻲﻨﻴﺸﻧﺎﺟ 3 - و ﻲﻣﻼﻛ عﺎﻨﻗا 4
- ،ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ تﻻﺎﺣ و ﻖﻠﺧ
ار يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﺪﻫد ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا
. ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ناﻮﻨﻋ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ اروﺪﻨﺑ
ﻲﻠﻤﻋ ،ﻚﭼﻮﻛ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻴﭽﻴﭘ رﺎﺘﻓر ﻦﺘﺴﻜﺷ يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪﻛ
،ﺮﻳﺬﭘ روﺎﺑ ﺶﻘﻧ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﺶﻳﺎﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،مﺎﺠﻧا ﻞﺑﺎﻗ و مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ سﺮﺘﺳا ﺶﻫﺎﻛ ،ﺖﻳﻮﻘﺗ و ﺐﻴﻏﺮﺗ زا يﺮﻴﮔ هﺮﻬﺑ ﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻊﻧاﻮﻣ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ ﻦﻳﺮﻤﺗ ،ﺪﻳﺪﺟ رﺎﺘﻓر
ﻚﭼﻮﻛ ﻞﺣاﺮ
ار رﺎﺘﻓر ﻚﻳ يﺮﻴﮕﻴﭘ ياﺮﺑ ﺶﻳﺎﻬﻴﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﺺﺨﺷ دﺎﻤﺘﻋا ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا )
29 (
ﺶﻧاد رد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ندﺮﺑﻻﺎﺑ ﺖﻬﺟ ﻪﻛ
ﺎﻬﻧآ زا ناﻮﺗ ﻲﻣ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻳاﺰﻓا نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و نازﻮﻣآ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
ﺶﻧاد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﮕﻳد ﻞﺣاﺮﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ زا ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد نازﻮﻣآ رد ﺎﻬﻨﺗ هﺪﺷ ك رد ﻊﻧاﻮﻣ ﻲﺣﻼﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد دﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ
دﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ )
22 (.
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺰﻨﻠﮔ ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ داﺮﻓا ﺖﻛﺮﺣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،
ﺪﺷ ك رد ﻊﻧاﻮﻣ ،رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﻴﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ رد داﺮﻓا ه
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻬﻧآ هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ ﺪﻳﺎﺑ )
20 ( . يرﺪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻏ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ﻪﻛ دﺮﻛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ رﺎﺘﻓر ذﺎﺨﺗا ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﺮﺑ دﻮﺷ ﻲﻣ نﺪﻴﺸﻛ ناﺪﻧد ﺦﻧ )
17 ( . نازﻮﻣآ ﺶﻧاد هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد
ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يراﺪﻬﮕﻧ و ﻲﮔدﺎﻣآ ،ﺮﻜﻔﺗ
دﻮﺑ . ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هزﺎﺳ ﻦﻳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﺣﻼﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
دﻮﺑ ﻞﻤﻋ و ﻲﮔدﺎﻣآ ﻞﺣاﺮﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ )
22 ( . ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ زا ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
،رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﻞﺣاﺮﻣ رد ﻪﻛ دﺮﻛ طﺎﺒﻨﺘﺳا ناﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻳاﺰﻣ و ﻻﺎﺑ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ
ﻖﺒﻃ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ هﺪﺷ كرد
مﺪﻋ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ،لﺪﻣ ﻦﻳا رد يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ لدﺎﻌﺗ هزﺎﺳ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ رﺎﺘﻓر ذﺎﺨﺗا .
ﺶﻴﭘ ﻞﺣاﺮﻣ رد هﮋﻳو ﻪﺑ هزﺎﺳ ﻦﻳا
ددﺮﮔ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻢﻬﻣ ﺮﻜﻔﺗ و ﺮﻜﻔﺗ )
20 ( . نﻮﺳرﺪﻧآ ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ﺚﺤﺑ و ﻲﻨﻜﻓاﺮﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺎﻛ ﻲﻫوﺮﮔ
ﺚﺤﺑ و ﻢﻠﻴﻓ ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ هﺪﺷ كرد يﺎﻳاﺰﻣ و ﺶﻫ
كرد ﻊﻧاﻮﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻬﺟ ناﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺎﻘﺗرا ﻲﻳورﺎﻳور دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻬﺷور ﻦﻳا زا هﺪﺷ )
30 ( . ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ ﻦﻳﺮﺗ يﻮﻗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻳا ﻪﺑ ،ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ناﻮﻨﻋ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﻨﻨﻛ داﺮﻓا ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦ
ﻦﻳا ﻲﻨﻫذ ترﻮﺻ ﻪﺑ اﺪﺘﺑا ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎﺑ ار رﺎﺘﻓر ﻦﻳا ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺎﻳآ ﻪﻛ ﺪﻨﺳﺮﭘ ﻲﻣ دﻮﺧ زا ار لاﻮﺳ زا ناﻮﺗ ﻲﻣ نﻮﺳرﺪﻧآ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﺑﺎﻄﻣ ؟ﺮﻴﺧ ﺎﻳ ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ،سﺮﺘﺳا ﺶﻫﺎﻛ نﻮﻨﻓ و ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻧا رﻮﻈﻨﻣ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ رد داﺮﻓا لﺎﻘﺘ )
30 ( .
اﺮﻓ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ هزﺎﺳ ﻲﻳارﺎﻛ هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ رد داﺮﻓا ﺖﻛﺮﺣ رد يﺮﻈﻧ يﻮﮕﻟا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ قﻮﻓ يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ي
داد ﺶﻳاﺰﻓا نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد ار ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ناﺰﻴﻣ ناﻮﺗ ﻲﻣ .
رد ﻲﻫد شراﺰﮔ دﻮﺧ يﺎﻬﺘﻳدوﺪﺤﻣ و ﺎﻔﻳا دﻮﺧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻴﻤﻌﺗ مﺪﻋ ،نﺎﻣز زا ﻪﻄﻘﻧ ﻚﻳ رد رﺎﺘﻓر ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﻲﻨﺳ يﺎﻬﻫوﺮﮔ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻫد ﺮﮕﻳد هﮋﻳو ﻪﺑ ،ﺮﮕﻳد ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ
ﺺﻴﺨﺸﺗ مﺪﻋ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ندﻮﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ،ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻊﻃﺎﻘﻣ ﺖﺳا ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻬﺘﻳدوﺪﺤﻣ زا دﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﻟﻮﻠﻌﻣ و ﺖﻠﻋ ﻪﻄﺑار .
ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺮﮕﻳد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد دﻮﺷ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ اﺬﻟ مﺎﺠﻧا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻧزادﺮﭙﺑ ﺎﻫ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻦﻳا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يا ﻪﻳﺮﻈﻧاﺮﻓ يﻮﮕﻟا ﻲﺸﺨﺑ ﺮﺛا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻲﻫوﮋﭘ ماﺪﻗ
ددﺮﮔ ﻲﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ ناﺪﻧد ﺦﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر رد .
ﺮﻜﺸﺗ و ﺮﻳﺪﻘﺗ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺪﺣاو و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﻧوﺎﻌﻣ زا سﺎﭙﺳ و ﺮﻜﺸﺗ ﺎﺑ ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد و نﺎﻤﻠﻌﻣ ،ناﺮﻳﺪﻣ و يﺮﻴﺳ يﺎﻗآ بﺎﻨﺟ
ﻲﺴﻴﻧا ﺮﺘﻛد يﺎﻗآ ،نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻦﻳا يﺎﻬﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد هﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ ﺪﻴﺗﺎﺳا زا
سﺎﭘ ﻪﺑ ﻲﺗوﺮﻣ ﺮﺘﻛد يﺎﻗآ بﺎﻨﺟ و ﻲﺣﻼﻓ وزرآ ﻢﻧﺎﺧ ،ﷲا ﻪﻴﻘﺑ لوﺬﺒﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا ﻲﻃرد ﻪﻛ يا هﺪﻧزرا يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار ﺪﻨﺘﺷاد . هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا 2495
رد
ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻤﺣ زا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ دﺰﻳ ﻞﻣاﻮﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ يﻮﻨﻌﻣ و ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻬﺘﻳ
ار ﺮﻜﺸﺗ و ﻲﻧادرﺪﻗ لﺎﻤﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻳا ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻳراد .
Refrences
1-Grewal H, Verma M, Kumar A. Prevalence of dental caries and treatment needs in the rural child population of Nainital District. Uttaranchal2009; 27: 224- 6.
2-Kazerouni K, Mohammadi N, Ansari Gh, Kamali Z, The effect of socio-economic status on dental caries incidence in a group of primary school children(Tehrn-2000). beheshti univ dental J 2005; 22: 51-9.[persian]
3-Murray JJ. The prevention of dental disease. 2nd ed,U.S.A:Oxford university; 1989: 406-13.
4-Bahmanpour K, Nadrian H, Nouri R, Salehi B. Determinants of Oral Health Behaviors among High School Students in Marivan County Based on Pender’s Health Promotion Model. scientific journal of school public health and institue of public research 2012; 9(2): 63-106. [persian]
5-General Accounting Offices, Oral health: Dental Disease Is a Chronic Problem Among Low- Income Populations. Report to Congressional Requesters. Washington, 2000.
6-Gift HC, Reisine ST, Larach DC, The social impact of dental problems and visits. Am J Public Health 1992;
82: 1663- 8.
7-Hamissi J, Ramezani GH, Ghodousi A. Prevalence of dental caries among high school attendees in Qazvin, Iran. Journal of Indian Society of Pedodontics and Preventive Dentistry 2008;26(6): 53- 5.
8-Yazdani R, Vehkalahti MM, Nouri M, Murtomaa H. Smoking, toothbrushing and oral cleanliness among 15- year-olds in Tehran, Iran. Journal of Oral Health and Preventive Dentistry 2008; 1: 45-51.
9-Newman MG, Takei HH, Carranza FA. Carranza 's Clinical periodontology. 9th ed. Philadelphia: Saunders 2002; 195-208.
10-Schüz B, Sniehotta F F, Schwarzer R, Stage-specific effects of an action control intervention on dental flossing. Journal of health Education research 2007; 22(3): 332- 41.
11-Solhi M, shojaee zadeh D, Seraj B, Faghih Z. Application of HBM in oral health education. Toloo-e- Behdasht 2003; 2(3): 99 .[Persian]
12-Ashrafizadeh S, Soori H, Ashrafizadeh M. Appraisal of DMET in school children of Ahvaz. J Sci Med Ahvaz 2002; 34: 60-6. [persian]
13-Soleimani shayeste Y, assessment of dentist K.A.P about oral health education in orumieh private dentist office in 1997. journal of dental medicine of tehran university of medical sciences 1999; 12(1): 33-40. [persian]
14-Ghandahari motlagh M, Zeraat H. Dental health status in 3-5 years old indergarten children in Tehran-Iran in 2003. journal Dentistry Tehran university of medical science 2005; 2: 18-21. [persian]
15-Michie S, Abraham C, Interventions to change health behaviours: Evidence-based or evidence- inspired?
Psychol Health 2004; 19: 29-49.
16-Hollister MC, Anema MG. Health behavior models and oral health: a review. J Dent Hyg 2004; 78(3): 6.
17-Badri gorgi R, Salek hadadian N, Role of self efficacy and HBM related factors in brushing behavior and dental flossing in private office client of tabriz. Iranian Journal of Orthodontics, 2011; 9 (3): 130-8. [persian]
18-Tillis TS, Stach DJ, Cross-Poline GN, Annan SD, Astroth DB, Wolfe P. The transtheoretical model applied to an oral self- care behavioral change: development and testing of instruments for stages of change and decisional balance. J Dent Hyg 2003; 77(1): 16-25.
19-Velicer W. Smoking cessation and stress management: Applications of the Transtheoretical Model of behavior change. Homeostasis Journal 1998; 38: 216-33.
20-GlanzK, Lewis F, Rimer B. Health Behaviorand Health Education: Theory, Research and Practice, 3 rd ed.
Jossey-Bass: San Francisco CA; 2002:33
21-Coulson NS, Bbuchanan H. Student attendance at dental checkups: An application of the Trantheoretical Model. Health Education Journal 2002; 61: 309.
22-Fallahi A, Morovati Sharifabad M.A. Change stages of inter-dental cleaning behavior based on transtheoretical model among pre-university students in Yazd, Iran payavard salamat 2009; 3(1,2): 85- 93.[persian]
23-Hricko G. The Transtheoretical Model Applied to Oral Self Care Behavioral Change in an Adolescent Orthodontic Population, Master of dental science Theses, School of Dental MedicineUniversity of Connecticut available from: http://digitalcommons.uconn.edu/sodm_masters/153/2007.
24-Broadbent JM, Thomson WM, Poulton R. Oral health beliefs in adolescence and oral health in young adulthood. J Dent Res 2006; 85: 339-43.
25-Morowatisharifabad A, Karimzadehshirazi K. Determinates of Oral Health behaviors Among Pre- university(12th-Grade) Students in Yazd (Iran). Fam community Health 2007; 30: 350-42.
26-Astroth DB, Cross-Poline GN, Stach DJ, Tilliss TS, Annan SD. The transtheoretical model: an approach to behavioral change. J Dent Hyg 2002; 76(4): 286-95.
27-Mizutani S, Ekuni D, Furuta M, Tomofuji T, Irie K, Azuma T, et al. Effects of self-efficacy on oral health behaviours and gingival health in university students aged 18- or 19-years-old. J Clin Periodontol 2012; 39(9):
844-9.
28-Dumitrescu AL, Zetu L, Teslaru S. Instability of self-esteem, self-confidence, self-liking, self-control, self- competence and perfectionism: associations with oral health status and oral health-related behaviours, Int J Dent Hyg 2012; 10(1): 9-22.
29-Bandura A, A social cognitive analysis of substance abuse: An agentic perspective. J Psychol Sci 1999;
3(10): 214-7.
30-Anderson S, Keler C. Examination of the Transtheoretical Model in Current Smokers. Journal of Nursing Research 2002; 24(3): 282- 94.
Assessment of determinant factors of dental flossing based on transtheoretical model in pakdasht high school students in 2012
Mazloomimahmoodabad SS (Ph.D) 1 ,Kamalikhah T(M.Sc)2 RahmatiNajarkolaei F(Ph.D)3 Karimi M (MD,MPH)4
1 .Professor, Social Determinants of Health Research Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences-Yazd, Iran
2. corresponding author: Ph.D student in health education and promotion, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
3.Assistant Professor, Nutrition and Health Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran 4. Ph.D student in health education and promotion, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
Abstract
Introduction: Some inter-proximal areas of teeth are not available to brushing thus dental flossing for eliminating plaque is needed. The aim of this study was to assess the determining factors based on trans-theoretical model (TTM)among high school students.
Methods: This descriptive, analytical, cross- sectional study was conducted during April and May 2012. 653 high schools students of Pakdasht in Iran were selected through multi-stages cluster- sampling method and participated in this study. A Researcher-designed questionnaire, including demographic information, stage of change, self efficacy, perceived benefits and barriers parts for collecting data was used.Data were collected based on TTM framework. Content validity of the questionnaire was determined using Lawsche's formula and CVI=0.97 and its reliability was specified through Cronbach's alpha coefficient (0.83). Data were then analyzed by SPSS software V15. Logistic Regression, spearman Correlation, ANOVA and nonparametric tests were used as the statistical methods.
Results:The majority of students 73% (n=477) in dental flossing were in pre-contemplation and contemplation stages of change. Self efficacy and perceived benefits scores were lower in primary stage of change and perceived barriers were higher at the primary stage (p<0.000). Moreover, it was found that increase in perceived self efficacy enhances chance of dental flossing and maintaining this behavior more than six month, and increase in perceived barriers of people declines this chance (p<0.000).
Conclusion:The findings showed a high percentage of students were in pre-contemplation and contemplation stages in dental flossing behaviorthus probably will expose with inter-dental decays in the future. Self efficacy, perceived benefits and barriers are determinant factors of dental flossing which should be considered in educational programs.
Keywords: Dental floss, Educational model, Students
