Iranian Journal of Soil and Water Research ISNN: 2423-7833 Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir
Investigating water use efficiency and wheat growth characteristics as influenced by soil and foliar application of Zargreen organic fertilizer under
drought conditions
Asl4
- Mehdi Jafari
3 | Arash Ershadi
2 | Ali Akbar Moosavi
|
1
Maryam Zahedifar
1. Corresponding Author, Department of Range and Watershed Management (Nature Engineering), Faculty of Agriculture, University of Fasa, Fasa, Iran. E-mail: [email protected],
2. Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Shiraz, Shiraz, Iran. E-mail: [email protected] 3. Innovation Center of Zarnam Educators Research Industrial Group, Alborz Province, Hashtgerd City Iran. E-mail:
4. Innovation Center of Zarnam Educators Research Industrial Group, Alborz Province, Hashtgerd City Iran. E-mail:
Article Info ABSTRACT
Article type: Research Article
Article history:
Received: Nov. 16, 2022 Revised: Feb. 2, 2023 Accepted: Feb. 5, 2023 Published online: March. 21,
2023
Keywords:
Dry weight, Fresh weight,
Spike, Greenness index, Tiller,
Water stress.
In order to evaluate the effects of soil and foliar applications of Zargrain organic fertilizer on water-use efficiency, yield and yield components of wheat under drought conditions, two separate factorial experiments (completely randomized design of three replications) were conducted in the greenhouse. Treatments in the first experiment were four levels of foliar application (zero, 2.5, 5 and 7.5 L/1000L) and three moisture levels (field capacity, 75 and 50% of field capacity(FC)) and in the second experiment four levels of soil application (zero, 5, 10 and 20 L/ha) and the mentioned moisture levels. Greenness index, number of claws, number and height of spike, number of seeds per spike, plant height, fresh and dry weights were measured and water-use efficiency was calculated. Both soil and foliar applications methods increased grain yield, plant dry weight, greenness index and water-use efficiency compared to control. Application of 20 L/ha caused a 13% increase in the number of spikes, and the application of 5 to 20 L/ha increased the number of seeds in spike by 22 to 31%, respectively. The number of seeds per spike increased by 7.5 L/1000L foliar application. The highest greenness index (38% increase in 0.75FC treatment) and water-use efficiency (0.55 g/L in 0.5FC condition) was observed with soil application of 20 L/ha fertilizer. Fertilizer application in dry conditions prevented dry-weight loss and soil application was more effective. Application of fertilizer increases the growth/performance of the plant and it can be used to improve the quantity/quality of the yield, especially in arid/semi-arid regions.
Cite this article: Zahedifar, M., Moosavi, A. A., Ershadi, A., & Jafari-Asl, M. (2023). Investigating water use efficiency and wheat growth characteristics as influenced by soil and foliar application of Zargreen organic fertilizer under drought conditions, Iranian Journal of Soil and Water Research, 54 (1), 135-153.
https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.351246.669397
© The Author(s). Publisher: University of Tehran Press.
DOI: https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.351246.669397
Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir
و بآ فرصم ییاراک یسررب یگژیو
تحت مدنگ دشر یاه ثأت
و یکاخ دربراک ری لولحم
شاپ یلآ دوک ی
یکشخ طیارش رد نیرگرز
یدهاز میرم
1رف
|
یوسوم ربکا یلعدیس
|2
یداشرا شرآ
|3
لصا یرفعج یدهم
4
1 هورگ ،لوئسم هدنسیون . )تعیبط یسدنهم( یرادزیخبآ و عترم
، هدکشناد یزرواشک هاگشناد ، اسف ، اسف :همانایار .ناریا ، [email protected]
2 :همانایار .ناریا ،زاریش ،زاریش هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ مولع شخب . [email protected]
3 . زکرم یروآون هورگ یتعنص یشهوژپ ناگتخیهرف
،مانرز ناتسا
،زربلا رهش
،درگتشه :همانایار .ناریا [email protected]
3 . زکرم یروآون هورگ یتعنص یشهوژپ اگتخیهرف ن
،مانرز ناتسا
،زربلا رهش
،درگتشه :همانایار .ناریا
@zarholding.com Jafari
M.
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم
رات ی خ رد ی تفا : 25 / 8 / 1401
رات ی خ یرگنزاب : 13 / 11 / 1401
رات ی خ ذپ ی شر : 16 / 11 / 1401
رات ی خ راشتنا : 1 / 1 / 1402
هژاو :یدیلک یاه
هجنپ . تبوطر شنت ی
،
،هلبنس زبس صخاش ی گن ی
،
،رت نزو
،کشخ نزو سررب فده اب
ی کاخ دربراک ی لولحم و شاپ ی لآ دوک ی رگرز ی ن آراک رب یی ازجا و درکلمع ،بآ فرصم ی
گ درکلمع مدن
ارش رد ی ط کشخ شنت ی امزآ ود ی ش روتکاف ی ل فداصت لاماک حرط اب ازجم ی
ت .دش ماجنا هناخلگ رد )رارکت هس(
ی اهرام رد
امزآ ی ش لولحم حطس راهچ لوا شاپ
ی ،رفص( دوک 5 / 2 ، 5 و 5 / 7 ل ی رت تبوطر حطس هس و )رازه رد ی
فرظ(
ی ت ،هعرزم 75
و 50 فرظ دصرد ی ت هعرزم امزآ رد و )(FC)
ی ش کاخ دربراک حطس راهچ مود ی
،رفص(
5 ، 10 و 20 ل ی رت و )راتکه رد
تبوطر حوطس ی
زبس صخاش .دوب روکذم ی
گن ی
، گ عافترا ،هلبنس رد هناد دادعت ،هلبنس عافترا و دادعت ،هجنپ دادعت ی
،ها نزو
رت هزادنا کشخ و گ
ی ر ی اراک و یی ش ود ره .دش هبساحم بآ فرصم ی
هو کاخ دربراک ی لولحم و شاپ ی ازفا ببس ی ش
گ کشخ نزو ،هناد درکلمع ی
،ها زبس صخاش ی
گن ی اراک و یی اقم رد بآ فرصم ی
هس دربراک .دندش دهاش اب 20
ل ی رت رد
ازفا ببس ،دوک راتکه ی
ش 13 دصرد ی دربراک و هلبنس دادعت 5
ات 20 ل ی رت هب راتکه رد ترت
ی ب ازفا ببس ی ش 22 ات 31
دصرد ی لولحم اب هلبنس رد هناد دادعت .دندش هلبنس رد هناد دادعت شاپ
ی 5 / 7 ل ی رت ازفا رازه رد ی
ش ی تفا ب . ی رتش ی ن
زبس صخاش ی
گن ی ازفا(
ی ش 38 دصرد ی ت رد ی رام 0.75 اراک و )FC
یی ( بآ فرصم 55
/ 0 ل رب مرگ ی رت ارش رد ی ط 0.5 )FC
دربراک اب 20 ل ی رت ارش رد دوک دربراک .دش هدهاشم دوک راتکه رد ی
ط کشخ ی گولج کشخ نزو شهاک زا ی
ر ی هدرک و
کاخ دربراک ی ازفا ببس دوک دربراک .دوب رترثوم ی
ش گ درکلمع/دشر ی
ها م و هدش ی ناوت ارب نآ زا ی مک دوبهب ی ت ک/
یف ی ت
هب لوصحم وی هژ ن/کشخ قطانم رد ی
¬هم کشخ .دومن هدافتسا
دانتسا : دهاز ی رم ؛رف ی
،م وسوم ی
؛ س ی لعد ی داشرا ،ربکا ی
؛ رفعج ،شرآ ی دهم ؛لصا ی
، ( 1402 ).
سررب ی اراک یی و و بآ فرصم ی
گژ
¬ی اه ی ثأت تحت مدنگ دشر ی
ر کاخ دربراک ی
لولحم و شاپ ی لآ دوک ی رگرز ی ن ارش رد ی ط کشخ ی هلجم ،
،ناریا کاخ و بآ تاقیقحت 4
5 ( 1 ،) 153 - 135 .
https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.351246.669397
.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان .ناگدنسیون©
https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.351246.669397 DOI:
قم همد شنت نیرتمهم زا بآ دوبمک و یکشخ ناهایگ درکلمع و هعسوت ،دشر رب هک تسا کشخ همین و کشخ قطانم رد یتسیزریغ یاه
ا تارث
( دراد یفنم
Hossain et al., 2015; Zhang et al., 2015; Gavili et al., 2018
زا شیب و ) 50
ناهایگ هوقلاب درکلمع شهاک زا دصرد
( تسا هدش شرازگ یکشخ شتت لیلد هب ترذ و وج ،مدنگ هلمجزا فلتخم
Wang et al., 2003; Hossain et al., 2015;
ندوب مک .)
رد کاخ رد یلآ هدام یگژیو ریاس رب یبولطمان تارثا هک تسا کاخ هدمع تلاکشم هلمج زا زین قطانم نیا
یز و ییایمیش ،یکیزیف یاه یتس
( دراد هایگ درکلمع هجیتن رد و کاخ
Gavili et al., 2019a
شور ای و تابیکرت زا هدافتسا نیاربانب .) طیارش رد دناوتب هک بسانم یاه
شخ شنت یفنم تارثا ،یطیحم دعاسمان یاهراکهار زا دهاکب لوصحم دیلوت نامدنار شهاک زا و هداد شهاک ار یلآ هدام ندوبمک و یک
شیپ هجوت دروم یتیریدم یم ور
لاس رد .دشاب لاغز دننام یلآ تابیکرت رثا یسررب ریخا یاه
هدام رب فلتخم یلآ یاهدوک و یتسیز یاه آ
یل
یگژیو دوبهب و ( کاخ ییایمیش و یکیزیف یاه
Gavili et al., 2019b
لکش ،) هدنیلاآ و رصانع ییایمیش یاه ( اه
Zahedifar and
Moosavi, 2020; Zahedifar, 2020a,b
کاخ رد ) ( هایگ دشر شیازفا و
Najafian and Zahedifar, 2018; Ma et al., 2021
هب )
( بآ دوبمک و یکشخ طیارش رد هژیو
Gavili et al., 2019a,b; Tang et al., 2019
هب و ) هرهب شیازفا روظنم ،یزرواشک شخب رد یرو
طیحم ظفح و اذغ تیفیک دوبهب هب .تسا هتشاد فوطعم دوخ هب ار یدایز هجوت تسیز
رد رثوم لماوع زا هک دنرواب نیا رب هزورما هک یروط
حلاصا کمک هب هعرزم بسانم تیریدم و کاخ یفاک یهددوک ،لوصحم شیازفا هدننک
ای یهایگ ءاشنم اب یلآ یاه ندوزفا .تسا یروناج
یگژیو ،یلآ تابیکرت یم دوبهب ار کاخ یتسیز و ییایمیش ،یکیزیف یاه
یگژیو رب اتدمع یلآریغ تابیکرت هک یلاح رد دشخب ه
ییایمیش یا
( دنتسه رثوم فرصمرپ و فرصم مک ییاذغرصانع نیمات یاتسار رد کاخ
Tang et al., 2019
کاخ رد یلآ یاهدوک دربراک جیاتن زا .)
یم ییاذغ رصانع تیعضو دوبهب و کاخ رد بآ تشادهگن تیفرظ شیازفا ،کاخ یذوفن تمواقم شهاک ،کاخ لک لخلخت دوبهب هب ناوت
یم رثا بآ فرصم ییآراک و هایگ دشر رب قیرط نیا زا هک دومن هراشا کاخ دراذگ
(Angers et al., 2010; Gavili et al., 2019a,b;
Tang et al., 2019;)
یگزات هب .
روظنم هب یلآ یاهدوک زا یکی ناونع هب اهدیسا نیا یوتحم تابیکرت ریاس و هنیمآ یاهدیسا زا هدافتسا زین
یگژیو و درکلمع ،هایگ دشر دوبهب نادیسکا یتنآ نتخاس رد تکراشم دننام نآ یفیک یاه
ت دروم یطیحم بسانمان طیارش رد هژیو هب اه هجو
( تسا هتفرگ رارق یدایز
Popko et al., 2018
هب .) ناونع هب و نژورتین نیمات بسانم عبنم ،هنیمآ یاهدیسا یاراد یلآ یاهدوک یلک روط
میظنت هدننک یم باسح هب هایگ دشر یاه لولس هب دورو ماگنه رد ،دایز صولخ هطساو هب تابیکرت نیا .دنیآ
یاهدنیآرف رد ،هایگ یاه یکیلوباتم
یم تکرش نآ دننک
(Thornton & Robinson, 2005)
شقن زا ،نآ زا تظافح و یلولس ءاشغ یرادیاپ ،زمسا میظنت ،ینومروه تارثا.
یاه
لولس نورد هنیمآ یاهدیسا مهم تسا یهایگ یاه
(Marschner, 2011) .
یم هایگ زاین دروم ییاذغ رصانع نیمات و اهدوک ندوزفا شور هب دناوت
و یکاخ دربراک یاه لولحم
شاپ .دوش ماجنا ی لولحم
شاپ زا ی
شور شیازفا ار لوصحم تیفیک و نازیم ،نآ هیذغت تیعضو دوبهب اب و هدرک نیمات یفاک رادقم هب ار هایگ ییاذغ زاین هک تسا یلوادتم یاه
یم دهد
( Moosavi and Ronaghi, 2010, 2011; Marschner, 2011
،رگید یوس زا .)
لولحم شاپ یم ی تارثا شهاک هب رجنم دناوت
شنت یفنم ام یطیحم یاه
میظنت زا یرایسب و دوش یکشخ و امرگ دنن هدننک
تفآ ،دشر یاه شک
گ رایتخا رد شور نیا زا اهدیساونیمآ و اه های
یم رارق ( دنریگ
Marschner, 2011
هنزور کمک هب ییاذغ رصانع بذج هک تسا نیا هجوت لباق هتکن .) عیرس لاومعم گرب یاه
بذج زا رت
لولحم .تسا کاخ زا اهنآ رب یارب یشاپ
یم رد بوسر ای هدش تیبثت لکش هب کاخ رد هک هایگ دشر زاین دروم رصانع یخ ای و دنیآ
یرصانع
یم هیصوت ،دراد زاین اهنآ هب یرتمک رادقم هب هایگ هک .دوش
تسیز برخم راثآ و ییایمیش یاهدوک دح زا شیب فرصم یفرط زا و بآ دوبمک لکشم هب هجوت اب نیمه و نآ یطیحم
روط ثأت ری
زاین هب خساپ رد یدربراک لوصحم کی ناونع هب مدنگ تشک هب هجوت تیمها و هایگ دشر و کاخ طیارش دوبهب رد یلآ دوک دربراک تبثم یتبوطر شنت طیارش رد مدنگ فرصم ییاراک و دشر رب نیرگرز یلآ دوک رثا یسررب اب طابترا رد ینودم شهوژپ نونکات هکنیا و روشک ییاذغ تسا هدشن ماجنا یسررب فده اب شهوژپ نیا نیاربانب .
ثأت و یکاخ دربراک ری لولحم
شاپ بوطر شنت فلتخم حوطس و نیرگرز یلآ دوک ی یت
یگژیو رب مدنگ بآ فرصم ییاراک و درکلمع و دشر یاه .دش ماجنا
شهوژپ هنیشیپ شهوژپ جیاتن یم ناشن اه
هنادرازه نزو و درکلمع ،هجنپ دادعت ،هایگ عافترا شیازفا دهد هب تسوپمک و یلآ یاهدوک ندوزفا رثا رد مدنگ
کشخ نزو رتشیب دیلوت و زتنسوتف هجیتن رد و گرب حطس شیازفا رد رصانع نیا و تسا هدوب ییاذغ رصانع یسرتسد تیلباق شیازفا لیلد دندوب رثوم
(Ibrahim et al., 2008)
شهوژپ رد . ثوم هشوخ دادعت دوبهب ،یهد هشوخ شیازفا زین یرگید یاه
رپ و هشوخ نزو شیازفا ،ر
( تسا هدش شرازگ یلآ یاهدوک دربراک جیاتن زا جنرب رذب ندش
Yadana et al., 2009 (Yu et al., 2007
ندوزفا هدش شرازگ نینچمه.
هب یتسیز یاهدوک درکلمع شیازفا هجیتن رد و گرب حطس شرتسگ اب زتنسوتف شیازفا ،هشیر دشر دوبهب ببس یکشخ شنت طیارش رد هژیو
تسا هدش ناحیر
(Tahami et al., 2017)
یکاخ دربراک زا سپ ینیمز ماداب هایگ عافترا نیرتشیب یرگید شیامزآ رد .
10 دوک راتکه رب نت
گرب دادعت رب هک یلاحرد ،دمآ تسد هب یواگ ینعم رثا اه
تشادن راد
(Purbajanti et al., 2019)
یسررب اب طابترا رد یرگید شهوژپ جیاتن .
رثا نژورتین دوک و زبس دوک نامزمه دربراک عبرمرتم رد هشوخ دادعت و هنادرازه نزو شیازفا قیرط زا هعلاطم دروم یاهرامیت داد ناشن راد
دندش مدنگ هناد درکلمع شیازفا ببس
(Mosavi et al., 2009)
زین نارگشهوژپ یخرب .
هیذغت تیعضو دوبهب بسانم یاضف داجیا ،هایگ یا
زیر تیلاعف یارب رد ییاذغ رصانع هزادنا هب و عقوم هب نیمات ببس ار یلآ یاهدوک زا ییاذغ رصانع یجیردت یزاسدازآ و یزکاخ نارادناج
هدومن شرازگ هایگ دشر لحارم دنا
(Shahdi Kumleh et al., 2021)
( یریما و ینسح . 1395
دنداد ناشن زین ) لولحم
شاپ یلآ تابیکرت ی
نعم روط هب هنیمآ یاهدیسا یاراد ی
.دنداد شیازفا دهاش هب تبسن ار وج هایگ هلبنس رد هناد دادعت و هنادرازه نزو ،درکلمع ،یراد
هنزور ندش هتسب .دراد هایگ دشر رب یبولطمان راثآ ،یتبوطر شنت بآ لیسناتپ شهاک و ،فرط کی زا نبرک دیسکا ید شهاک و اه
،رگید فرط زا لولس ثأت
تشاد دهاوخ لابند هب ار هایگ هقاس و هشیر دشر شهاک تیاهن رد و هتشاذگ زتنسوتف رب یفنم ری
(Hopkins &
Huner, 2004)
شنت نارود اب هایگ دشر لحارم زا یشخب ،ناریا دننام یکشخ همین و کشخ قطانم رد هک تسا نیا رگید هجوت لباق هتکن .
یم هجاوم یبآ درکلمع رب شنت نیا رثا و دوش
ههجاوم رد هایگ دشر هلحرم تیساسح هب یگتسب مدنگ دننام فلتخم ناهایگ درکلمع یازجا و
هچلگ یرورابان هب رجنم یشیاز دشر هلحرم رد یکشخ شنت .دراد ،نآ اب زا سپ ،هلبنس رد هناد دادعت شهاک ،یناشفا هدرگ هلحرم رد ،اه
هناد یروراب هب ندز بیسآ ،یهدلگ رد اهنآ دادعت شهاک و اه
هلبنس شهاک ببس ،هناد ندشرپ ات یهد هلبنس هلحرم رد شنت ،هلبنس ه
روراب یا
یم درکلمع شهاک اتیاهن و هلبنس ره رد هناد دادعت و دوش
(Emam, 2007)
زا زین هناد نزو و ندشرپ شهاک ،گرب ماگنهدوز ندش ریپ .
یم هناد ندیسر ات یهدلگ هلحرم رد یکشخ شنت جیاتن هناد نزو شهاک .دشاب
هریش و زتنسوتف شهاک لیلد هب لاامتحا ،ندش رپ هلحرم رد
هجیتن رد هدرورپ هنزور ندش هتسب ی
تسا اه
(Emam, 2007)
.
شور و داوم اه
یگژیو یخرب نییعت و یرادرب هنومن کاخ هیلوا یاه
لاس رد 1400 ات رفص قمع زا کاخ زا زاین دروم رادقم 30
یتناس یرتم کاخ هاگجاب هقطنم رد عقاو دیتاسا یوک یرس )یتلیس سر( یکهآ
یایفارغج لوط( سراف ناتسا )زاریش هاگشناد یزرواشک هدکشناد(
52 و هجرد 46 ییایفارغج ضرع و یقرش هقیقد 29
و هجرد 50 هقیقد
عمج زا سپ رظن دروم کاخ .دش هتشادرب )یلامش هنومن .دش کشخ اوه ،یروآ
ود کلا زا اه م
یلی رتم و هداد روبع ی یگژیو یخرب
یزیف یاه یک
ییایمیش و شور زا هدافتسا اب کاخ
هزادنا ریز حرش هب درادناتسا لومعم یاه دندش یریگ
و سر ،نش تارذ یبسن یناوارف ( کاخ تفاب .
یرتموردیه شور هب )تلیس
(Gee & Boder, 2002)
، پ هاگتسد اب عابشا ریمخ ردpH
شاه رتم
(Thomas, 1996)
، دام یلآ ه شور هب
یب اب شیاسکا ینازوسرت شور هب فورعم تافلوسورف موینومآ اب ندرک رتیت سپس و میساتپ تامورک
(Nelson & Sommers, 1996)
،
نویتاک ینیشناج شور هب ینویتاک لدابت تیفرظ میدس تاتسا اب اه
(Summer & Miller, 1996)
شور اب لداعم میسلک تانبرک ،
رلک دیسا اب نویسارتیت کیردی
(Lopert & Suarez, 1996)
، تیاده تیلباق هب عابشا هراصع رد یکیرتکلا
تیاده هلیسو یکیرتکلا جنس
(Rhoades, 1996)
، لباق رفسف هدافتسا
هراصع اب و نسلوا شور هب یب اب یریگ
تانبرک میدس
(Olsen et al., 1954)
هب لک نژورتین و
لادلک شور
(Bremner, 1996)
هزادنا ش یریگ د ( لودج 1 هاگتسد زا هدافتسا اب زین هعلاطم دروم کاخ رد هعرزم تیفرظ تبوطر نازیم .)
هزادنا یراشف تاحفص .دش یریگ
لودج 1 - یگژیو یخرب ییایمیش و یکیزیف یاه
هیلوا دروم کاخ تشک یارب هدافتسا
)دحاو( یگژیو رادقم
)%( نش 14
)%( تلیس 44
)%( سر 42
کاخ تفاب Silty clay
)یمرج %( عابشا تبوطر 50
)یمرج %( هعرزم تیفرظ تبوطر 25
)%( لداعم میسلک تانبرک 42
)%( یلآ هدام 1
/ 1
*pH 5
/ 7
یسد(*یکیرتکلا تیاده تیلباق )رتم رب سنمیز
5 / 0
)کاخ مرگولیک رد راب لوم یتناس( ینویتاک لدابت تیفرظ 19
)%( لک نژورتین 1
/ 0
هدافتسا لباق رفسف )کاخ مرگولیک رب مرگ یلیم(
26
تیاده تیلباق * و یکیرتکلا
پ شاه هب هزادنا کاخ عابشا ریمخ و هراصع رد بیترت .دندش یریگ
هناخلگ تشک یا
هب حرط یزرواشک هدکشناد یتاقیقحت هناخلگ طیارش رد رارکت هس اب یفداصت لاماک یرامآ حرط بلاق رد ازجم لیوتکاف شیامزآ ود تروص
رذآ زا زاریش هاگشناد 1400
تشهبیدرا ات 1401
حطس راهچ لماش لوا شیامزآ رد اهرامیت .دش ماجنا لولحم
شاپ دوک ی هک نیرگرز یلآ عیام
یدج یلآ دوک کی طسوت هدش هیهت و د
هورگ یتعنص یشهوژپ ناگتخیهرف زا و مانرز
تابیکرت اب و نوراکامرز تاجناخراک یعرف تلاوصحم
لودج( هدش هیارا 2
تظلغ اب( تسا ) ،رفص یاه
5 / 2 ، 5 و 5 / 7 هب هک رازه رد رتیل اب بیترت
یاهدامن ،F0
،F2.5
وF5
هداد ناشن F7.5
یم و )دنوش تیفرظ( یتبوطر حطس هس ،)شنت نودب( هعرزم
75 و 50 هب هک هعرزم تیفرظ دصرد یاهدامن اب بیترت
،W100
وW75
یم هداد ناشنW50
،رفص( نیرگرز دوک یکاخ دربراک حطس راهچ لماش اهرامیت زین مود شیامزآ رد .دوب )دنوش 5
، 10 و 20 ،راتکه رد رتیل
هب هک یاهدامن اب بیترت ،S0
،S5
وS10
یم هداد ناشنS20
ش و دنو ،هعرزم تیفرظ( یتبوطر حطس هس 75
و 50 )هعرزم تیفرظ دصرد
لولحم شیامزآ ود ره رد تسا رکذ هب مزلا .دوب رد اهنآ زا رتشیب و رتمک حوطس و هدنزاس هناخراک یداهنشیپ حوطس ،یکاخ دربراک و یشاپ
.دش هتفرگ رظن هنومن ادتبا رد هسیک رد سپس و هدامآ کاخ یمرگولیک راهچ یاه
ه هب .دش هداد رارق یکیتسلاپ یا لامتحا دوبمک زا یریگولج روظنم
ی
و ییاذغ رصانع ریاس ساسا رب
لودج( هیلوا کاخ نومزآ جیاتن 1
یور ،زنگنم ،نهآ ،نژورتین رصانع ،) سم و
هب و زاین دروم رادقم هب بیترت
نهآ تلاک ،هروا عبانم زا
( Fe-EDDHA
تافلوس و یور تافلوس ،زنگنم تافلوس ،)
هب و سم .دش هفاضا هیلوا کاخ هب لولحم تروص د
ر
هسیک رد کاخ نتخیر زا سپ ،یکاخ دربراک یاهرامیت طولخم بآ اب تشکزا لبق نیرگرز دیساونیمآ دوک رظن دروم حوطس ،یکیتسلاپ یاه
نادلگ کاخ هب لولحم تروص هب و هسیک نورد کاخ سپس .دش هدوزفا اه
هب اه خاد هب و هدش طولخم لماک روط نادلگ ل
یمرگولیک راهچ یاه
هناوتسا لکش هب یکیتسلاپ عافترا اب و صقان )طورخم(
20 یتناس هب نییاپ و لااب یاهرطق و رتم بیترت
22 و 16 یتناس رد .دش لقتنم رتم
خیرات 14 رذآ 1400 نادلگ ره رد 8
ناهایگ دادعت هتفه ود زا سپ .دش هتشاک بسانم قمع رد ناوریس مقر مدنگ رذب ددع هب
4 ره رد هتوب
.تفای شهاک نادلگ نادلگ هنازور نیزوت اب دشر لصف لوط رد ،هدش رکذ یتبوطر حوطس
اب یرایبآ نامز رد کاخ بآ دوبمک ناربج و اه
نآ هب مزلا بآ رادقم ندوزفا تبون هس یط نینچمه .دش لامعا دشر لصف یاهتنا ات )تشاک زا سپ هتفه ود( اههچهایگ رارقتسا زا سپ اه
و نامز رد یاه 5 / 1 ، 3 و 4 هب( تشاک زا دعب هام هجنپ لحارم رد ٌادودح بیترت
زا )هناد ندش یریش و لیکشت یادتبا ،هلبنس روهظ ،ینز
لولحم تظلغ اب هدافتسا دروم نیرگرز یلآ دوک یاه یارب هدش رکذ یاه
لولحم شاپ ( هلحرم ود یط دشر لصف طساوا رد .دش هدافتسا ی 2
و
4 شاک زا سپ هام نادلگ کاخ هب بآ یفاک نازیم اب طلاتخا اب هعلاطم دروم دوک زا یکاخ دربراک حوطس زین )ت
ش هدوزفا هطوبرم رامیت یاه .د
امد اب زین هناخلگ رثکادح و لقادح یامد دشر لصف لوط رد و تابث جنس
هزادنا شیامزآ هرود لوط رد زین یفرصم بآ لک نازیم گ
.دش یری
هنومن ت ریواصت زا ییاه لکش رد یشیامزآ یاهدحاو زا هدش هیه
1 .تسا هدش هداد ناشن
لودج 2 - یگژیو یاه هدافتسا دروم نیرگرز عیام یلآ دوک
تابیکرت )ینزو دصرد( رادقم
دازآ هنیمآ دیسا )%( دصرد
لک هنیمآ دیسا 40
کیماتولگ دیسا 14
/ 0
دازآ هنیمآ دیسا 6
نیسیلگ 24
/ 0
لک نژورتین 3
نیدیتسیه 04
/ 0
( هدافتسا لباق رفسف O5
P2
) 5
/ 2 نینژرآ
12 / 0
( بآ رد لولحم میساتپ
2O )K 2
هرت وئ نین 12
/ 1
( یلآ نبرک )OC 11
نینلاآ 67
/ 0
( یلآ هدام )OM 30
نیلورپ 10
/ 0
5 pH / 3 نیلاو
10 / 0
( یور )Zn 004
/ 0 نیسولوزیا
10 / 0
( نهآ )Fe 03
/ 0 نیزیل
05 / 0
( زنگنم )Mn 002
/ 0 نیسول
17 / 0
( میسلک )Ca 04
/ 0 نینلاآ لینف
18 / 0
( میزینم )Mg 14
/ 0 نینویتم
09 / 0
کیتراپسآ دیسا 04
/ 0
نیرس 24
/ 0
لکش 1 هنومن . یشیامزآ یاهدحاو ریواصت زا ییاه
هزادنا یگژیو یریگ هایگ تشادرب و یدشر یاه
هزادنا یگنیزبس صخاش یریگ
زا سپ هتفه ود لولحم هلحرم نیرخآ
لیفورلک زا هدافتسا اب ،هناد ندش یریش هلحرم یاهتنا رد و هعلاطم دروم دوک یشاپ یتسد رتم
SPAD-
هزادنا هتوب ره رد رخآ غلاب گرب هس رد یگنیزبس صخاش نازیم 502
تئارق نیگنایم و یریگ دحاو ره رد یگنیزبس صخاش ناونع هب اه
دش هتفرگ رظن رد )نادلگ( یشیامزآ .
هزادنا هلبنس لوط و دادعت ،هایگ عافترا ،هجنپ دادعت یریگ
هناد لماک یگدیسر زا سپ و دشر لصف یاهتنا رد دودح( هایگ تشادرب زا لبق و اه
6 هجنپ دادعت ،)تشاک زا سپ هام هلبنس دادعت و اه
رد اه
و هایگ عافترا طسوتم .دش هبساحم هتوب ره یارب نیگنایم و و شرامش هتوب ره طخ اب زین نادلگ ره رد هلبنس لوط
هزادنا شک گ
.دش یری
هزادنا و هایگ تشادرب ییاوه مادنا کشخ و رت نزو یریگ
هناد لماک یگدیسر زا سپ و دشر لصف یاهتنا رد دودح( اه
6 نزو .دندش تشادرب هقوط زا ناهایگ ،)تشاک زا سپ هام اب ییاوه مادنا رت
نا راشعا مقر ود یوزارت اب نیزوت هزاد
یامد رد ،رطقم بآ اب سپس و یلومعم بآ اب وشتسش زا سپ هایگ ییاوه مادنا سپس .دش یریگ 65
هزادنا کشخ نزو و نیزوت ،کشخ نوآ رد تباث نزو هب ندیسر ات سویسلس هجرد .دش یریگ
هزادنا هنادرازه نزو و هلبنس رد هناد دادعت یریگ
هلبنس دادعت هرامش و یزاسادج زا سپ د ،اه
هنا هبساحم یشیامزآ دحاو ره یارب هلبنس رد هناد دادعت نیگنایم و دندش شرامش و ادج هلبنس زا اه
هزادنا زین )نادلگ( یشیامزآ دحاو ره هب طوبرم هناد نزو .دش .دش هبساحم هنادرازه نزو و یریگ
تشادرب صخاش و بآ فرصم ییاراک هبساحم
هب هایگ کشخ نزو میسقت زا سپس و هبساحم هایگ دشر لصف لوط رد هدش هدافتسا بآ لک ،یرایبآ بآ فرصم ییآراک نییعت روظنم هب .دش هبساحم ییاوه مادنا کشخ نزو هب هناد نزو میسقت زا زین تشادرب صخاش .دش هبساحم بآ فرصم ییآراک ،یفرصم بآ لک
هداد لیلحت و هیزجت اه
لحت و هیزجت هداد لی
نیگنایم هسیاقم و اه لامتحا حطس رد نکناد نومزآ زا هدافتسا اب اه
5 رازفا مرن زا هدافتسا اب و دصرد هخسنSPSS
22
مرن زا هدافتسا اب زین اهرادومن میسرت و رازفا
Excel
هخسن 2016 .دش ماجنا
ثحب و جیاتن
رثا لولحم شاپ نیرگرز دوک یکاخ دربراک و ی یگژیو رب
مدنگ دشر یاه
هجنپ دادعت
لودج( سنایراو هیزجت جیاتن 3
داد ناشن ) لولحم
شاپ ینعم رثا یتبوطر شنت نینچمه و نیرگرز دوک ی .دنتشاد هایگ هجنپ دادعت رب یراد
نیگنایم هسیاقم جیاتن حوطس دربراک داد ناشن زین اه
75 و 50 هاش اب هسیاقم رد یتبوطر شنت یعارز تیفرظ دصرد ینعم شهاک ببس د
راد
زا نیرگرز دوک دربراک حوطس شیازفا اب داد ناشن نینچمه جیاتن .دش هتوب رد هجنپ دادعت نیگنایم 0
ات 5 / 7 هجنپ دادعت نیگنایم ،رازه رد رتیل
ینعم روط هب نازیم هب بیترت هب یراد
4 و 9 هب تفای شیازفا دهاش اب هسیاقم رد دصرد عت نیگنایم نیرتشیب هک یروط
طوبرم هجنپ داد هب
ندوزفا رامیت 5
/ 7 ( نیرگرز دوک زا رازه رد رتیل 47
/ 3 .دوب )هجنپ
ینعم رثا یتبوطر شنت نینچمه و نیرگرز دوک یکاخ دربراک داد ناشن سنایراو هیزجت جیاتن نتشاد هایگ هجنپ دادعت رب یراد
جیاتن .د
نیگنایم هسیاقم حوطس دربراک داد ناشن زین اه
75 و 50 ظ دصرد ینعم شهاک ببس دهاش اب هسیاقم رد یتبوطر شنت یعارز تیفر راد
زا نیرگرز دوک دربراک حوطس شیازفا اب داد ناشن نینچمه جیاتن .دش هتوب رد هجنپ دادعت نیگنایم 0
ات 20 دادعت نیگنایم ،راتکه رد رتیل
ینعم روط هب هجنپ لکش( تفای شیازفا یراد
2 نیگنایم هسیاقم .) هک داد ناشن اه
دربراک 20 شیازفا ببس نیرگرز دوک راتکه رد رتیل 15
ندوزفا رامیت هب طوبرم هجنپ دادعت نیگنایم نیرتشیب .دش دهاش اب هسیاقم رد هجنپ دادعت یدصرد 20
( نیرگرز دوک راتکه رد رتیل 55
/ 3
ب ،شنت تحت یاهرامیت رد هجنپ دادعت شهاک و یتبوطر شنت یفنم رثا اب طابترا رد .دوب )هجنپ یم رظن ه
م طیارش رد هایگ لاوا دسر اب ههجاو
رتشیب فلاتا زا یریگولج و دوجوم تبوطر رادقم ظفح روظنم هب هکنیا ایناث و هتشادن رایتخا رد هعسوت و دشر یارب یفاک بآ یتبوطر شنت نت طیارش راکهار نیا اب دناوتب یعون هب ات هداد شهاک ار قرعت حطس هجیتن رد و هجنپ دادعت ،تبوطر یلآ دوک دربراک .دیامن لمحت ار ش
دروم
هایگ دشر طیحم ییایمیش و یکیزیف طیارش دوبهب نینچمه و هایگ زاین دروم یرورض ییاذغ رصانع یخرب نداد رارق رایتخا رد اب زین رظن یتبوطر شنت یفنم رثا زا ای و دشاب هتشاد تبثم رثا دشر یاهرایعم زا یکی ناونع هب هجنپ دادعت رب هتسناوت عسوت و دشر رب
.دهاکب هایگ ه
گرب لیفورلک ،یلآ دوک ندوزفا دندومن شرازگ زین نارگشهوژپ زا یخرب شیازفا ببس و هداد شیازفا ار هایگ رد زتنسوتف هجیتن رد و اه
هجنپ دادعت شیازفا و هایگ ینز هجنپ تردق و تعرس یم اه
دوش
(Mousavi et al., 2012)
زفا لیلد زین یرگید شهوژپ رد . دادعت شیا
تسا هدش نایب کاخ لک نژورتین شیازفا ،یلآ تابیکرت دربراک زا سپ جنرب هایگ رد هجنپ
(Abbasi et al., 2013)
زین ناراکمه و یلیوگ .
و هتساک ایوس و جانفسا دشر رب یتبوطر شنت یفنم تارثا زا ،یلآ بیکرت و دوک کی ناونع هب رکشین ساگاب راچویب ندوزفا دندرک شرازگ رثا یگژیو رب یتبثم تا ( تسا هتشاد کاخ ییایمیش و یکیزیف یاه
Gavili et al., 2018; 2019a, b
.)
لودج 3 - لولحم و یکاخ دربراک رثا سنایراو هیزجت جیاتن یگژیو رب یتبوطر حوطس و نیرگرز عیام دوک یشاپ
مدنگ بآ فرصم ییاراک و دشر یاه
رییغت عبانم هجرد
یدازآ تاعبرم نیگنایم
دادعت هجنپ لوط
هلبنس دادعت
هلبنس دادعت
هناد عافترا
هایگ صخاش
یگنیزبس کشخ نزو
هایگ رازه نزو
هناد صخاش
تشادرب فرصم ییاراک
بآ
یکاخ دربراک
نیرگرز دوک 3
57 /
*0 1 / 0 63 /
**0 9 /
**62 6 / 11
**477 44
/ 0 8 /
**199
**153 054
/
**0
بوطر حوطس یت 2 92 /
**0 22 / 0 7 /
**3
**102
**525 3
/
*47 9
/
**6 2 /
**224
**176 089
/
**0
دوک
× حوطس
یتبوطر 6
26 / 0 48 / 0 2 / 0
*47 6 / 12 3
/
*48 83
/ 0 8 /
**95
*108 024
/ 0
اطخ 24
13 / 0 35 / 0 15 / 0 3 / 14 3 / 10 5
/ 15 96
/ 0 6 / 20 3
/ 27 014
/ 0
لولحم یشاپ
دوک نیرگرز 3
64 /
*0 67 /
*0 4 /
**0 2 /
*26 9 /
**31 6 /
**75 22
/ 0 9 / 12
*137 062
/
**0
یتبوطر حوطس 2
74 /
*0 53 /
**2 58 /
**6 8 /
**132
**632 55
/ 19 4
/
**12 6
/ 18
*116 071
/
**0
دوک
× حوطس
یتبوطر 6
26 / 0 27 / 0 19 / 0 9 /
**43 8 / 2 3 / 18 35
/ 1 2 / 31
*96 026
/
*0
24 اطخ 19 / 0 20 / 0 09 / 0 4 / 8 3 / 9 4 / 17 89
/ 1 2 / 42 2
/ 33 011
/ 0
و*
هب**
ناشن بیترت ینعم هدنهد
لامتحا حوطس رد یراد 5
و 1 یم دصرد .دشاب
هلبنس لوط
لودج( سنایراو هیزجت جیاتن 3
داد ناشن ) لولحم
شاپ ینعم رثا یتبوطر شنت و نیرگرز دوک ی هسیاقم جیاتن .دنتشاد هلبنس لوط رب یراد
نیگنایم ینعم روط هب دهاش اب هسیاقم رد ار هلبنس لوط ،یکشخ فلتخم حوطس دربراک داد ناشن اه وت یهباشم جیاتن .داد شهاک یراد
طس
( ناراکمه و زورفا خر 1395
نآ .دمآ تسد هب ) شنت ،هناخلگ طیارش رد هک دندرک شرازگ اه
75 و 50 دصرد ببس بیترت هب هعرزم تیفرظ
شهاک 7 و 17 شهاک ببس بیترت هب دیدش و طسوتم ،میلام شنت ،هعرزم طیارش رد و هلبنس لوط یدصرد 2
، 7 و 13 هلبنس لوط دصرد
یم یکشخ شنت .دش هاتوک قیرط زا دناوت
ومن هرود لوط ندرک
(Emam, 2011)
ومن تعرس شیازفا نینچمه و
(Emam &
Seghatoeslami, 2005)
قیرط زا یکشخ شنت نینچمه .دوش هلبنس لوط شهاک بجوم ثأت
لیکشت هک ییاهتنا متسیرم رب یفنم ری
یم تسا هلبنس هدنهد دوش هلبنس یهاتوک ببس دناوت
(Abbate et al., 2004)
یم شنت رثا رد هلبنس لوط شهاک دادعت شهاک هجیتن دناوت
ازگ زین نارگشهوژپ یخرب .دشاب هلبنس ره رد هناد طیارش ود ره رد هعلاطم دروم مدنگ ماقرا درکلمع شهاک ببس یکشخ شنت دندرک شر
درکلمع رتشیب شهاک زا یریگولج ببس کاخ نیریز هیلا رد هشیر یلوط مکارت و مرج شیازفا ،یهدلگ زا سپ دنچره دش هعرزم و هناخلگ ( دش
Fang et al., 2017
( ناراکمه و ارتوب .) 2010
ار یکشخ شنت رثا زین ) یگژیو رب
،عافترا لماش مدنگ ماقرا درکلمع و دشر فلتخم یاه
و تسا هایگ مقر و شنت بیکرت هب هتسباو شنت یفنم رثا هک دندومن شرازگ و یسررب بآ فرصم ییاراک و کشخ و رت نزو ،گرب حطس یگژیو رب یکشخ شنت ینعم یفنم رثا زین داوم یخرب رد اما هتشاد یفنم رثا ماقرا یخرب یاه
راد ( دشن هدهاشم
Boutraa et al., 2010
.)
( ناراکمه و وئاژ 2020
یگژیو یخرب و زتنسوتف رب ار یتبوطر شنت رثا زین ) یگژیو نیا دندرک شرازگ و یسررب مدنگ کیژولویزیف یاه
ه رد ا
ینعم روط هب دیدش ات طسوتم یکشخ طیارش ( دنتفای شهاک یراد
Zhao et al., 2020
.)
ناشن نینچمه جیاتن حوطس دربراک داد
5 و 5 / 7 ینعم شیازفا ببس هعلاطم دروم دوک رازه رد رتیل هب هلبنس لوط راد
نازیم هب بیترت
3 و 5 نازیم هب هلبنس لوط نیگنایم نیرتشیب .دش دهاش اب هسیاقم رد دصرد 83
/ 8 یتناس ندوزفا اب رتم 5
/ 7 هب نیرگرز دوک رازه رب رتیل
لکش( دمآ تسد 2
او هیزجت جیاتن .) ینعم رثا یتبوطر شنت و نیرگرز دوک یکاخ دربراک داد ناشن سنایر
نتشادن هلبنس لوط رب یراد هتبلا .د
حوطس دربراک 10
و 20 نازیم هب هلبنس لوط نیگنایم نیرتشیب .دش هلبنس لوط شیازفا ببس هعلاطم دروم دوک راتکه رد رتیل 83
/ 8 یتناس
ندوزفا اب رتم 20
نیرگرز دوک راتکه رب رتیل هلمج زا هایگ زاین دروم ییاذغ رصانع نداد رارق رایتخا رد لیلد هب لاامتحا هک دمآ تسد هب
یگژیو رب هعلاطم دروم دوک تبثم تارثا ای و هعلاطم دروم دوک هلیسوب نژورتین س لوط شیازفا هجیتن رد و کاخ ییایمیش و یکیزیف یاه
هلبن
صخاش زا یکی ناونع هب یدمحا .دشاب دشر یاه
داژن ( ناراکمه و 1392
دربراک دنداد ناشن زین ) 300
شیازفا ببس راتکه رد هروا مرگولیک
ینعم روط هب ار هلبنس لوط تسناوت هروا اب یلآ دوک نامزمه دربراک دندرک شرازگ نانآ نینچمه .دش دهاش هب تبسن هلبنس لوط راد
ینعم .دهد شیازفا ،ییاهنت هب هروا دربراک اب هسیاقم رد یراد
هلبنس رد هناد دادعت و هلبنس دادعت
داد ناشن سنایراو هیزجت جیاتن لولحم
شاپ ینعم رثا یتبوطر شنت نینچمه و نیرگرز دوک ی م جیاتن .دنتشاد هلبنس دادعت رب یراد
هسیاق
نیگنایم حوطس دربراک داد ناشن زین اه 50
و 75 م شهاک ببس دهاش اب هسیاقم رد یعارز تیفرظ دصرد ینع
.دش هلبنس دادعت نیگنایم راد
حوطس دربراک داد ناشن نینچمه جیاتن 5
و 5 / 7 ینعم شیازفا ببس هعلاطم دروم دوک رازه رد رتیل هب هلبنس دادعت راد
نازیم هب بیترت 4
و 5
دادعت هب هلبنس دادعت نیگنایم نیرتشیب .دش دهاش اب هسیاقم رد دصرد 94
/ 2 ندوزفا اب هلبنس 5
/ 7 رب رتیل .دمآ تسد هب نیرگرز دوک رازه
ینعم رثا یتبوطر شنت نینچمه و نیرگرز دوک یکاخ دربراک داد ناشن سنایراو هیزجت جیاتن م جیاتن .دنتشاد هلبنس دادعت رب یراد
هسیاق
نیگنایم حوطس دربراک داد ناشن زین اه 50
و 75 ینعم شهاک ببس دهاش اب هسیاقم رد یعارز تیفرظ دصرد ت نیگنایم راد
.دش هلبنس دادع
حوطس دربراک نینچمه 10
و 20 هب هعلاطم دروم دوک راتکه رد رتیل شیازفا ببس بیترت
5 / 9 و 13 یدصرد دهاش اب هسیاقم رد هلبنس دادعت
دادعت هب هلبنس دادعت نیگنایم نیرتشیب .دش 33
/ 3 ندوزفا اب هلبنس 20
لکش( دمآ تسد هب نیرگرز دوک راتکه رب رتیل 2
.)
جت جیاتن لولحم داد ناشن سنایراو هیز ینعم رثا یتبوطر شنت نینچمه و نیرگرز دوک یشاپ
تشاد هلبنس رد هناد دادعت رب یراد جیاتن .دن
نیگنایم هسیاقم حوطس دربراک داد ناشن زین اه
50 و 75 ینعم شهاک ببس دهاش اب هسیاقم رد یعارز تیفرظ دصرد هناد دادعت نیگنایم راد
رفا خر .دش هلبنس رد ( ناراکمه و زو
1395 رد هناد دادعت و رت هاتوک هلبنس یاراد ،شنت طیارش رد هتفای دشر مدنگ یاه هتوب هک دنداد ناشن )
رد هناد دادعت نیرتمک و نیرتشیب هک یروط هب داد شهاک ار هلبنس ره رد هناد دادعت ،یکشخ شنت دنداد ناشن نانآ .دندوب یرتمک هلبنس رامیت رد بیترت هب هلبنس 100
و 50 لکش( دمآ تسد هب هعرزم تیفرظ دصرد 2
.)
حوطس دربراک داد ناشن نینچمه جیاتن 5
/ 2 ، 5 و 5 / 7 شیازفا ببس بیترت هب هعلاطم دروم دوک رازه رد رتیل 9
، 10 و 16 یدصرد
شیازفا اهنت دنچره دش دهاش اب هسیاقم رد هلبنس رد هناد دادعت 16
رامآ رظن زا دهاش اب هسیاقم رد یدصرد نیگنایم نیرتشیب .دوب راد ینعم ی
دادعت هب هلبنس رد هناد دادعت 27
/ 30 اب هناد لولحم شاپ ی 5 / 7 لکش( دمآ تسد هب نیرگرز دوک رازه رد رتیل 2
.)
ینعم رثا یتبوطر شنت نینچمه و نیرگرز دوک یکاخ دربراک داد ناشن سنایراو هیزجت جیاتن شاد هلبنس رد هناد دادعت رب یراد
یاتن .دنت ج
نیگنایم هسیاقم یاهرامیت دربراک داد ناشن زین اه
وW50
دنچره .دش هلبنس رد هناد دادعت نیگنایم شهاک ببس دهاش اب هسیاقم ردW75
دربراک زا یشان شهاک اهنت یاهرامیت دربراک .دوب راد ینعم دهاش اب هسیاقم رد W50
، S5
وS10
بیترت هب هعلاطم دروم دوک زا S20
ینعم شیازفا ببس راد
22 ، 25 و 31 دادعت هب هلبنس رد هناد دادعت نیگنایم نیرتشیب .دش دهاش اب هسیاقم رد هلبنس رد هناد دادعت یدصرد
57 / 25 رامیت دربراک اب هناد لکش( دمآ تسد هب نیرگرز دوکS20
2 .)
بآ فرصم ییآراک
خ دربراک هنومن رد نیرگرز یلآ دوک یکا فرصم ییآراک هک بیترت نیا هب .دش بآ فرصم ییآراک شیازفا هب رجنم ،یکشخ شنت یاراد یاه
یاهرامیت رد بآ و S10
یکشخ شنت طیارش رد S20
هبW75
بیترت 48 / 0 و 50 / 0 یکشخ شنت طیارش رد و هبW50
بیترت 53 / 0 و
54 / 0 ره رد هک دمآ تسد هب رتیل رب مرگ هب تبسن هدمآ تسد هب ییآراک رادقم ،روکذم یکشخ شنت حطس ود
هنومن آ دوک نودب یاه یل
لکش( دوب رتشیب )دهاش(
3 ییآراک نیرتشیب ،اهرامیت ریاس هب تبسن هدش هتفرگ راک هب یکشخ شنت حطس نیرتلااب رد داد ناشن جیاتن .)
( بآ فرصم 54
/ 0 دوک رادقم نیرتشیب ندوزفا اب ،)رتیل رب مرگ ( یلآ
نودب طیارش رد یلآ دوک ندوزفا داد ناشن جیاتن .دمآ تسد هب )S20
( یکشخ شنت رامیت رد بآ فرصم ییآراک نیرتشیب هک یروط هب داد ناشن یهباشم دنور زین )W100
ناراکمه و ینایک .دمآ تسد هبS20
( 1384 مک طیارش رد دندرک شرازگ زین ) هسیاقم رد مدنگ بآ فرصم ییاراک یرایبآ
ینعم روط هب لماک یرایبآ طیارش اب شیب راد
.دوب رت
لکش 3 یم ناشن زین نازیم هب بآ فرصم ییآراک نیرتشیب دهد
48 / 0 رامیت دربراک اب ،رتیل رب مرگ لولحم
شاپ ی یلآ دوک F7.5
یکشخ شنت طیارش رد و نیرگرز ییاذغ رصانع نیمات اب لاامتحا هعلاطم دروم دوک دربراک .دمآ تسد هب W75
دوبهب ای و( هایگ زاین دروم
رد و بآ فرصم شهاک نینچمه و هایگ کشخ نزو شیازفا ببس )یکاخ دربراک طیارش رد هایگ دشر طیحم ییایمیش و یکیزیف طیارش
رد بآ فرصم ییآراک نیرتشیب دنداد ناشن زین نارگشهوژپ یخرب ،شهوژپ نیا جیاتن اب هباشم .تسا هدش بآ فرصم ییاراک شیازفا هجیتن اب مدنگ لولحم شاپ ی 300 یلیم رامیت رد و بآ رتیل رد کیبروکسآدیسا یلآ دوک مرگ 80
دمآ تسد هب یبآ زاین دصرد
(Bakry et al., 2013) .
زا رادقم نیا ندوب اراک رد راذگریثات مهم لیلاد زا هایگ هشیر هدودحم رد ییاذغ رصانع تظلغ و بآ مجح نازیم دندرک نایب نینچمه نانآ هب بآ یم هتفرراک ( ناراکمه و داژن یدمحا .دشاب
1392 ریداقم دربراک دنداد ناشن زین ) 30
و 60 یلآ یاهدوک زا کی ره زا راتکه رد نت
ریداقم اب هارمه ای و ییاهنت هب )تسوپمک و بلاضاف نجل ،یماد دوک( هعلاطم دروم 150
و 300 ییآراک ،هروا ییایمیش دوک راتکه رد مرگولیک
ک رد بآ فرصم ینعم روط هب ار مدنگ تش
،کاخ رد بآ یرادهگن تیفرظ و ذوفن تعرس شیازفا ببس یلآ دوک دربراک .داد شیازفا یراد
بآ فرصم ییآراک شیازفا هجیتن رد و هدش هایگ دشر دوبهب و هایگ طسوت ییاذغ داوم رتهب بذج و هشیر بسانم دشر ،کاخ یامد لیدعت یم ،ناراکمه و یسابع( دوش 1391
پ رد .) ار ترذ هایگ درکلمع ،ییایمیش دوک هارمه هب یماد دوک فرصم هک دش هداد ناشن یرگید شهوژ
یم شیازفا بآ فرصم رب هکنیا نودب دهد
ثأت یم بآ فرصم ییآراک شیازفا ببس عوضوم نیا و دشاب هتشاد یدایز ری دیجم( دوش
و نای
،ناراکمه 1387
( ناراکمه و یلیوگ .) 1395
براک دندرک شرازگ زین ) در
25 / 1 ینعم شیازفا ببس یماد دوک راچویب ینزو دصرد ییاراک راد
( دیدش یکشخ شنت طیارش رد بآ فرصم ییاراک دندرک شرازگ نینچمه نانآ .دش جانفسا بآ فرصم 50
( مک و )هعرزم تیفرظ دصرد 75
شهاک نازیم دنچره( تفای شهاک )هعرزم تیفرظ تبوطر( دهاش اب هسیاقم رد )هعرزم تیفرظ دصرد هسیاقم رد مک یکشخ شنت طیارش رد
ینعم یرامآ رظن زا دهاش اب .)دوبن راد
لکش 2 و یکاخ دربراک رثا . لولحم
شاپ هناد درکلمع ،هلبنس دادعت ،هلبنس لوط ،هجنپ دادعت رب نیرگرز یلآ بیکرت ی رد( .هلبنس رد هناد دادعت و
ره دروم نوتس ،یگژیو لامتحا حطس رد نکناد نومزآ زا هدافتسا اب یرامآ رظن زا دنتسه کرتشم کچوک فرح کی رد لقادح هک ییاه
5 دصرد
ینعم فلاتخا .)دنرادن راد
