Investigating and Zoning the Landslide Hazard in Nirchay Watershed with ANP Model.

(1)

(2)

هدکشناد ی

یعامتجا مولع

یعیبط یایفارغج یشزومآ هورگ نایاپ هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی

هتشر رد ی شیارگ یژولوفروموئژ یرظن یژولوفروموئژ

:ناونع

سررب ی

و هنهپ دنب

ی مز رطخ ی

ن رد شزغل

وح ض ن ه ی اچر ی اب لدم ANP

رگشهوژپ

یلیعامسا الیل

داتسا منهار ا

ینیدباع یسوم رتکد

سا ات د واشم ر

یزوریپ زانلا

زییاپ 9311

(3)

رثا تیکلام و تلاصا گرب ،جیاتن اب طبترم یونعم و یدام قوقح یمامت

یروآون و تاعارتخا ،تاراکتبا زا یشان ِیاه

هب قلعتم ،شهوژپ نیا ماجنا ققحم هاگشناد

یلیبدرا یم

اب ،رثا نیا زا بلطم لقن .دشاب

هاگشناد مان رکذ اب و هطوبرم تارّرقم تیاعر وجشناد و امنهار داتسا مان ،یلیبدرا ققحم .تسا عناملاب

بناجنیا یلیعامسا لایل

شناد ومآ هتخ دشرا یسانشراک عطقم ی

هتشر ی یژولوفروموئژ شیارگ

یژولوفروموئژ یرظن

هدکشناد -

ی یعامتجا مولع هرامش هب یلیبدرا ققحم هاگشناد

ی

ییوجشناد 2019112179

خیرات رد هک 92

0/ 22/ نایاپ زا همان

ی

ناونع تحت دوخ یلیصحت

« سررب ی و هنهپ دنب ی مز رطخ ی

ن شزغل

رد وح ض ن ه ی اچر ی اب ANP لدم

» هدومن عافد یم دهعتم ،ما

موش

:هک 1 نایاپ نیا ) چیه تفایرد يارب ًلابق ار همان

كردم هنوگ

ریاس رد یشهوژپ تیلاعف هنوگره ناونع هب ای يلیصحت هاگشناد زا جراخ و لخاد یشهوژپ و یشزومآ تاسسؤم و اه

هدومنن هئارا روشک .ما

2 نایاپ تاجردنم یمامت مقس و تّحص تیلوئسم ) همان

یلیصحت

یم هدهع رب ار دوخ .مریگ

3 نایاپ نیا ) بناجنیا طسوت هدش ماجنا شهوژپ لصاح ،همان

یم .دشاب

4 نارگید يشهوژپ و يملع ياهدرواتسد زا هك يدراوم رد )

هدومن هدافتسا اب و هطوبرم تارّرقم و طباوض قباطم ،ما

و هدافتسا دروم عبنم مان ،یملع یرادتناما لصا تیاعر تسرهف و نتم رد ار نآ تاصخشم ریاس هدومن ركذ عبانم

.ما

5 ره ای هدافتسا دصق ،لیصحت زا تغارف زا دعب هچنانچ )

هرهب هنوگ ... و عارتخا تبث ،باتك رشن زا معا يرادرب

نایاپ نیا زا هزوح زا ،مشاب هتشاد ار همان

تنواعم

مزلا ياهزوجم ،یلیبدرا ققحم هاگشناد یرواّنف و يشهوژپ .میامن ذخا ار 6 هئارا تروص رد ) م

هلاق نایاپ نیا زا جرختسم

رد همان

شیامه سنارفنک ،اه ییامهدرگ ،اهرانیمس ،اه

عاونا و اه

مان رانك رد ار یلیبدرا ققحم هاگشناد مان ،تلاجم رکذ )رواشم و امنهار دیتاسا و وجشناد( ناگدنسیون .میامن 7 ،دوش تباث قوف دراوم فلاخ ،ينامز عطقم ره رد هچنانچ )

(4)

نآ زا يشان بقاوع يلیصحت كردم لاطبا هلمج زا(

حرط ،

يم ار )... و هاگشناد طسوت تیاکش ققحم هاگشناد و مریذپ

یم زاجم ار یلیبدرا و طباوض قباطم بناجنیا اب مناد

.دیامن راتفر هطوبرم تارّرقم

یلیعامسا الیل اضما

خیرات 92:

7/ 9922/

(5)

هدکشناد یعامتجا مولع

یشزومآ هورگ یایفارغج

یعیبط

نایاپ هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی

هتشر رد شیارگ یژولوفروموئژ ی ژ

یرظن یژولوفروموئ

:ناونع

سررب ی

و هنهپ دنب

ی مز رطخ ی

ن رد شزغل

وح ض ن ه ی اچر ی اب لدم ANP

رگشهوژپ :

یلیعامسا الیل

نارواد هتیمك هدش بيوصت و يبايزرا

ناياپ همان

اب هجرد یلاع

و مان مان یگداوناخ هبترم

يهاگشناد تمس

ءاضما

ینيدباع یسوم

داتسا و امنهار داتسا

نارواد هتیمک سیير

یزوریپ زانلا یوجشناد

یرتکد رواشم داتسا

یددم لیقع

رایشناد رواد

1311رهم

(6)

ناونع نایاپ همان

:روآدیدپ مان / سررب

ی و هنهپ دنب ی مز رطخ ی ن رد شزغل وح ض ن ه ی اچر ی اب ANP لدم / یلیعامسا الیل

داتسا امنهار : ینیدباع یسوم رتکد

داتسا :رواشم یزوریپ زانلا

خیرات :عافد 91

7/ 9311/

دادعت حفص 991 :تا

ص .

:یشزومآ هورگ یعیبط یایفارغج

:هدیکچ نیمز:فده شزغل مهم زا یکی هنماد یکییژولوفروموئژ یاهدنیارف نیرت

یم یا ب هوالع هک دشاب ر

هنماد لماکت و لوحت رد یهجوت لباق شقن هکنیا یدج هرطاخم کی ناونع هب اهاگ دراد اه

زین

یم حرطم .ددرگ

،هطبار نیا رد هشقن هیهت

هنهپ یاه نیمز رطخ یدنب

یاهراکهار زا یکی شزغل

یم بوسحم هدیدپ نیا تارطخ شهاک تیریدم یارب یساسا رطخ رضاح شهوژپ رد .ددرگ

نیمز عوقو .تفرگ رارق یبایزرا دروم ،لیبدرا ناتسا رد عقاو ،یاچرین زیربآ هضوح حطس رد شزغل

شور :یسانش شور ا دروم یسانش رضاح شهوژپ رد هدافتس

رب ینتبم هکبش لیلحت دنیارف لدم یا

( )ANP

رتسب رد ییایفارغج تاعالطا متسیس

( )GIS

یم .دشاب دادعت روظنم نیدب رثوم ریغتم11

نیمز عوقو رب لماش شزغل

هنماد لوط ،عافترا ،بیش تهج ،بیش یاهریغتم

، حطس بدحت

نیمز ، نیمز یاهدنزاس یسانش

،شراب ، زا هلصاف ههاربآ ، یضارا یربراک و یهایگ ششوپ دراو

دندیدرگ لدم

.

هتفای جیاتن:اه هکبش لیلحت دنیارف لدم یا

( )ANP

یم ناشن دهد نزو اب( بیش ریغتم هس هک

/217 نزو اب( یژولوتیل ،)1 /217

نزو اب( شراب و )1 /167

تیمها نازیم نیرتشیب زا )1

رادروخرب هدوب

لرتنک ،عقاو رد و هدننک

یاه نیمز دنیارف یلصا زیربآ هضوح حطس رد شزغل

یم رامش هب یاچرین جیاتن .دنور

هنهپ نیمز عوقو رطخ یدنب هک تسا نیا زا یکاح زین شزغل

8دودح 1/ هضوح حطس زا دصرد یاچرین

و دایز رایسب رطخ سالک رد دودحرد

/3 دصرد11

زین نآ یم رارق دایز رطخ سالک رد دریگ

.

هجیتن :یریگ هنهپ رطخرپ و رطخرپ رایسب یاه رد اتدمع

تمسق هضوح ینایم یاه یاچرین

هدش هدنکارپ دنا

و یفلتخم یاهریغتم هضوح زا تمسق نیا رد لیبق زا

بسانم بیش صخم(

اصو

ات 21 )دصرد41

، نیمز یاهدنزاس بیسآ یسانش

یوج تالوزن تفایرد ،طسوتم عافترا ،ریذپ

(7)

،بولطم الاب یشکهز مکارت هریغ و

ا ثعاب نیمز عوقو لیسناتپ شیازف تسا هدیدرگ شزغل

. غلاب

51 رب سالک رد یاچرین زیربآ هضوح دصرد تسا هتفرگ رارق مک رایسب و مک رطخ یاه

و

شخب لباق یاه سالک نیا رب قبطنم یتاعلاطم هضوح تسد نییاپ زا یهجوت

یم اه .دنشاب

یدیلک ناگژاو هنهپ:

یدنب ، نیمز لدم ،شزغل

،ANP

،GIS

.یاچرین

(8)

بلاطم تسرهف

-1 فده و همدقم

-1 -1 همدقم ...

...

11

-1 -2 ب ی نا هلأسم ...

...

11

-1 -1 لاؤس اه ی شهوژپ ...

...

11

-1 -1 ضرف ی ه اه ی شهوژپ ...

...

11

-1 -5 شهوژپ فادها ...

...

11...

-1 -6

ّمها و ترورض ی

ت شهوژپ ...

...

11

-9 قیقحت هنیشیپو ینابم

-2 -1 همدقم ...

...

22

-2 -2 هرطاخم موهفم ...

...

22...

-2 -1 سقت ی م دنب ی تارطاخم ...

...

22

-2 -1 بط تارطاخم ی

ع ی ...

...

22

-2 -5 ژولوفروموئژ تارطاخم ی

ک ی ...

...

21

-2 -6 هنماد تارطاخم ا

ی ...

...

25

-2 -1 مز هرطاخم ی

ن شزغل ...

...

26

-2 -8 الد ی ل مز عوقو ی ن شزغل ...

...

21

-2 -9 ثات تحت قطانم ی

ر مز ی ن شزغل ...

Error! Bookmark not defined..

-2 -12 هنهپ دنب ی مز عوقو رطخ ی

ن شزغل ...

Error! Bookmark not defined.

-2 -11 پ ی ش ی هن قحت ی ق ...

...

-1 قیقحت شور

-1 -1 همدقم ...

...

-1 -2 هداد شهوژپ ماجنا شور و اه ...

Error! Bookmark not defined.....

-1 -2 -1 هداد اه ی قحت ی ق ...

...

-1 -2 -2 شور سانش ی ...

...

-1 -2 -2 -1 لدم ...ANP

...

-1 -1 فرعم ی هعلاطم دروم هقطنم ...

...

-1 -1 -1 عضو ی ت لقا ی م ی هعلاطم دروم هقطنم ...

-1 -1 -2 ه تاصخشم ی

فارگورد ی ن هضوح ی اچر ی ...

(9)

-1 -1 -1 لک ی ت ی مز رب ی ن سانش ی ن هضوح ی اچر ی ...

-2 هتفای و جیاتن قیقحت یاه

-1 -1 همدقم ...

...

-1 -2 زرا ی با ی ناکم ی غتم ی اهر ی مز عوقو رب رثوم ی

ن ن هضوح رد شزغل ی

اچر ی ...

Error!

Bookmark not defined.

-1 -2 -1 عم ی را ژولوفروموئژ ی

ک ی ...

...

-1 -2 -1 -1 عافترا ...

...

-1 -2 -1 -2 ش ی ب ...

...

-1 -2 -1 -1 ش تهج ی ب ...

...

-1 -2 -1 -1 مز حطس بدحت ی

ن ...

...

-1 -2 -1 -5 هنماد لوط ...

...

-1 -2 -2 عم ی را مز ی ن سانش ی ...

...

-1 -2 -1 عم ی را ه ی لقاورد ی م ...

...

-1 -2 -1 -1 شراب ...

...

-1 -2 -1 -2 ههاربآ زا هلصاف ...

...

-1 -2 -1 عم ی را مز ششوپ ی

ن ...

...

-1 -2 -1 -1 ربراک ی ضارا ی ...

...

-1 -2 -1 -2 گ ششوپ ی ها ی ...

...

-1 -1 غتم نزو هبساحم ی

اهر ی مز رب رثوم ی

ن شزغل ...

-1 -1 هنهپ دنب ی مز عوقو رطخ ی

ن ن هضوح حطس رد شزغل ی

اچر ی Error! Bookmark not ...

defined.

-5 هجیتن یریگ

-5 -1 همدقم ...

...

-5 -2 تن ی هج گ ی ر ی ...

...

Error! Bookmark not defined....

-5 -1 ضرف نومزآ ی

تا ...

...

عبانم ...

...

(10)

لکش تسرهف اه

2 لکش 1- - امن ی تامش ی ک ی ک مز ی ن خرب اب شزغل ی

صوصخ زا ی تا مهم ...

...

21

1 لکش 1- - اقم ی هس ور ی درک تبم ی ارف رب ی دن لحت ی ل هلسلس بتارم ی ارف و ی دن لحت ی ل ش Error! هکب

1 لکش 2- - درادناتسا تمرف ی

ک رتامربا ی س ...

1 لکش 1- - رتام رپوس راتخاس ی

س لوا ی ه ...

1 لکش 1- - عقوم ی ت فارغج ی ا یی ربآ هضوح ی

ز ن ی اچر ی ا برغ لامش رد ی

نار ...

Error!

1 لکش 5- - زوت رادومن ی

ع م هناهام ی گنا ی ن ا رد امد و شراب ی

هاگتس ن ی Error! Bookmark ر

not defined.

1 لکش 6- - زوت ی ع م هناهام ی گنا ی ن بد ی ن هناخدور ی اچر Error! Bookmark not ی

defined.

1 لکش 1- - زوت ی ع عافترا تاقبط ی

ن هضوح حطس رد ی

اچر Error! Bookmark not ی

defined.

1 لکش 2- - زوت ی ع ش تاقبط ی ب ن هضوح حطس رد ی

defined.

1 لکش 1- - زوت ی ع ش تهج تاقبط ی

ب ن هضوح حطس رد ی

اچر Error! Bookmark not ی

defined.

1 لکش 5- - زوت ی ع ن هضوح حطس رد هنماد لوط روتکاف تاقبط ی

اچر Error! Bookmark ی

not defined.

1 لکش 6- - گدنکارپ ی اهدنزاس ی مز ی ن سانش ی ن هضوح حطس رد ی

not defined.

1 لکش 1- - زوت ی ع اضف یی ن هضوح حطس رد شراب ی

defined.

1 لکش 8- - ههاربآ زا هلصاف هشقن ن هضوح حطس رد اه

ی اچر Error! Bookmark not ی

defined.

1 لکش 9- - زوت ی ع اضف یی ربراک عاونا ی

ضارا ی ن هضوح حطس رد ی

not defined.

(11)

1 لکش 12- - زوت ی ع اضف یی گ ششوپ ی ها ی صخاش(

ن هضوح حطس رد )NDVI ی

اچر ی Error! .

1 لکش 11- - هکبش راتخاس ا

ی لدم هنهپ ردANP

دنب ی مز ی ن ن هضوح رد شزغل ی

اچر Error! ی

لکش -1 -12 هنومن ا ی اقم زا ی تاس جوز ی غتم ی اهر ی مز رب رثوم ی

ن ن هضوح رد شزغل ی

اچر ی

...

لکش -1 -11 غتم نزو ی اهر ی مز رب رثوم ی

اچر ی لدم اب ANP

...

1 لکش 11- - هنهپ دنب ی مز عوقو رطخ ی

اچر ی لدم اب Error! ANP

1 لکش 15- - سالک دصرد اه

ی مز رطخ ی ن ربآ هضوح حطس رد شزغل ی

ز ن ی اچر ی ...

Error!

لودج تسرهف اه

لودج -1 -1 اقم ی تاس جوز ی ارف لدم رد ی

دن لحت ی ل ( هکبش )ANP Error! Bookmark not

defined.

لودج -1 -2 لقا عون ی م ناتسرهش اه

ی بدرا ناتسا ی

ل هژربمآ شور ساسا رب ...

Error!

لودج -1 -1 ره نزو و تحاسم ی

ک عافترا تاقبط زا ی

ربآ هضوح رد ی

Error!

ک ش تاقبط زا ی

ب ربآ هضوح رد ی

Error!

ک ش تهج تاقبط زا ی

ب ربآ هضوح رد ی

Error!

ک مز حطس بدحت تاقبط زا ی

ن ربآ هضوح رد ی

ز ن ی اچر ی

...

(12)

1 لکش 1- - زوت ی ع مز حطس بدحت صخاش تاقبط ی

ن ن هضوح حطس رد ی

اچر ی ...

Error!

ک ربآ هضوح رد هنماد لوط تاقبط زا ی

Error!

ک اهدنزاس زا ی

مز ی ن سانش ی ربآ هضوح رد ی

ز ن ی اچر Error! ی

ک شراب تاقبط زا ی

ربآ هضوح رد ی

Error!

ک ربآ هضوح رد ههاربآ زا هلصاف تاقبط زا ی

ز ن ی اچر ی Error! .

لودج -1 -9 ربراک عاونا نزو و تحاسم ی

ضارا ی ربآ هضوح رد ی

ز ن ی اچر Error! Bookmark ی

not defined.

لودج -1 -12 صخاش تاقبط نزو و تحاسم ربآ هضوح ردNDVI

ی ز ن ی اچر ی ...

Error!

لودج -1 -11 رتامرپوس ی س لوا ی شهوژپ نزومان و ه ...

لودج -1 -12 رتامرپوس ی س شهوژپ نوزوم ...

لودج -1 -11 رتامرپوس ی س شهوژپ دح ...

(13)

-

1

فده و همدقم

1 1 - - همدقم

ااهدروآرب قبط

، هاااس ابیرقت ریم و گرم لو اااسم ریخا ههد ود یط رد یعیبط یایالب

ندااید باایاااسآ و رفن نویلیم هدوب رگید رفن نویلیم 811

.داانا رتفد یاااهدروآرب قباااطم

همه یعیبط حناواس و ایالب ،دحتم للم نامزااس ینااسردادما هدننک گنهامه دودحرد هلاس

-51 یم لیمحت ایند لک رد یداصتقا نایز و رراض اکیرمآ رالد درایلیم31 سردناس( دننک

راالک و ،1

:2111 .)5 یم نیاربانب هک تاااشاد نایب ناوت

الب یا یعیبط حناواااس و کی

زا ی

داغد هاغ مهم یاه رد

حطاااس ناهج یم بواااسحم الواااصا اهنآ زا یدایز دادعت و دنواااش

یم رامش هب یکیژولوفروموئژ یاهروشک .دنور

هعسوت لاح رد بیسآ زا

بسن یرتالاب یریذپ ت

یم رادروخرب ایالب هب دنشاب

سبورتال(

،2

:2111 .)1 ،هطبار نیا رد نیمز

شزغل هرمز رد یکی

مهم زا یعیبط یایالب نیرت حم

یم بوااس هک دوااش

روط هب موادم و ناوارف رد

ناهج حطااس

یم قافتا تسا رادروخرب یدایز تیمها زا و دتفا

،ناراکمه و یزاین(

.)1381 رگید فرط زا ،

هدایداپ ی نیمز شزغل وزج یکیژولوفروموئژ یاهدنیارف یم راماااش هب یمهم

لوحت هک دور

ماشچ یم رارق ریثات تحت ار یناتسهوک یحاون رد اهزادنا ثداوح دراوم زا یخرب رد هک دهد

هعجاف مقر زین ار یراب یم

دننز یکاویروم و یجناتاه(

،3

.)2111

قوف دراوم هاب هاجوت ااب رکذلا

، یبایزرا و هعلاطم اب طبترم یاهدنیارف

تاکرح هدوت زا یا

کی وس اب دصق ییاسانش هنهپ

یاه هوقلاب هدوت تاکرح رد یا

تیلاعف هدودحم یاه

یرشب زا

تیمها رگید یوس زا و تاسا رادروخرب یدایز فده اب

ییاسانش هنهپ

و رادیاپ یاه نمیا

هب

روظنم هاگتاااسیز هعاااسوت یربراک ریااااس ای و دیدج یاه

یاه یتآ ریظن هار و اه هداج اه ی

1 - Sanders and Clark

2 - Latrubesse

3 - Hattanji and Moriwaki

(14)

فده و همدقم 11

یطابترا و یژرنا ،ورین لاقتنا یاهریاااسم ، هبااااشم دراوم

سایقم رد یاه

فلتخم طاااسوت

همانرب نازیر هژیو روط هب وم یا

یم رارق هجوت در دنریگ

،ناراکمه و یرگدیفس(

.)1384

1 9 - - هلأسم نایب

هدوت شزیر هنماد یور رد لااصفنم و تااسااس داوم زا یا

زین بآ یرادقم نآ رد هک اه

یم دوجوم نیمز ناونع هب دااشاب

یم فیرعت شزغل ،ییاجر( دواااش

زنراو .)1387 (1

)1178

نیمز زا تروص نیدب یفیرعت یم هئارا شزغل

نیمز :دهد تکرح و ییاجباج تروص هب شزغل

لیکااشت داوم یلقث هدنهد

فرط هب داوم نیا زا یبیکرت ای اخ ،گنااس زا لکااشتم هنماد ی

نییاپ یم فیرعت هنماد زا راخ و تاسد دوش

زرتوس و نتسو ناو(

،2

.)1118 نیمز شزغل اه

یم فیرعت یکیژولوردیه و یکیزیفوئژ حناوااس ای ایالب تروااص هب دندرگ

هدادخر ابلاغ و ییا

شیپ لابااقریغ و هرظتنمریغ یم رااماااش هاب ینیب

هرمز رد اهدادخر و ثداوح نیا .دنور ی

لواداتم عیااااش و نیرت نااااسنا تایح رب مهم تارثا و اهدمایپ ااب یعیبط تارطااخم نیرت

یم بواااسحم یعامتجا یاهدمایپ زا و دانواااش

- نیمخت لباق ریغ یدااااصتقا ی

رادروخرب

یم دنشاب ودرانب و سوتراگناست(

3س 3 ، .)211 نیمز ،نیاربانب هدیدپ زا یکی شزغل

مهم یاه

تااسیز لئاااسم رد هجوت نایاااش و یم بوااسحم یعیبط عبانم و یرادزیخبآ ،یطیحم

.ددرگ

نیمز تایمها شزغل

یم ار ااه هاگداید زا ناوت

مهم .داد رارق رظن دم یفلتخم یاه لیلد نیرت

تیمها نآ یناج تافلت و تاراسخ ، یم هدیدپ نیا دادخر زا لصاح یلام و

بجر( دشاب ،هداز

.)1312 تفراااشیپ یمامت دوجو اب نف و ملع هنیمز رد اه

رد حناواااس و اهدادخر نیا ،یروآ

یم ثعاب ار یددعتم یطیحم و یداصتقا ،یناسنا تاراسخ و تافلت ناهج رساترس د .دنوش

ر

نیمز ،عقاو شزغل

رد ااه نیب اایاالب نیرتگرزب حناواااس و

،یعیبط ه هدر ف تافلت رظن زا ار مت

تسا هداد صاصتخا دوخ هب یناج و

رب غلاب دصرد 17

یناج تافلت لصاح

یعیبط یایالب زا

ار یم لماش دوش

یلع(

،ناراکمه و ولدمحم .)2113

دااشر عیرااس تیعمج رد ههد یاه ریخا و هعااسوت اهرهااش هنهپ یور رب بیااشرپ یاه

و

یحاون یناتاسهوک زا

فرط کی و

ناسنا نوزفازور هلخادم رگید فرط زا یعیبط طیحم رد

،

هب رجنم شیازفا

یناوارف دادخر نیمز شزغل اه و نازیم تاراسخ و تافلت نیا

دنیارف رد ط ی

1-varnes

2 - Van Westen & Soeters

3 - Tsangaratos and Benardos

(15)

لااس یاه ریخا تسا هدش .

یلع مغر یاقترا ناسنا تخانش زا

راکوزاس دادخر نیمز شزغل اه

و لماوع زنژوفروم اهنآ

هک رد هیاااس شااشوک ناققحم

و نادنمقالع یدایز

رد یاهروااشک

فلتخم هدیدرگ لااصاح

؛ یم راظتنا هک دور

هب لیلد نوزفازور موادت تارییغت

تلاخد و یاه

ناااسنا رد یعیبط طیحم و

هدافتااسا زا

قطانم یناتااسهوک و

دعتااسم

،شزغل دادخر

نیمز شزغل اه و تافلت یاااشان زا اهنآ داعبا هدرتاااسگ یرت

ادیپ دیامن ( یدزیا و

،یراظتنا

.)1312 هنماد یرادیاپان هرطاخم ااب ریگرد یااهرواااشک هالمج زا ناریا ،هاطبار نیارد یا

یم یرادیاپان هنوگ نیا .داشاب یم اه

هب دنناوت نیمز هطساو هزرل

شراب ،دیدش یاه ناهگان یاه

ی

تیلاعف و تامادقا و یم هدیدپ نیا دادخر .دندرگ کیرحت یناسنا یلوصاریغ یاه

فا دناوت نوز

افلت رب تراااسخ ،یلام و یناج میقتااسم ت .دروایب راب هب زین یناوارف میقتااسمریغ یلام یاه

لماش ار رواشک تحااسم فاصن زا شیب هک هدرتاسگ یناتاسهوک یحاون ندوب اراد اب ناریا یم یگژیو هب هجوت اب و دواش نیمز یاه

هزرل ،یاساناش و یمیلقا تایصوصخ و شراب ،یزیخ

هالمج زا عونتم یکیفارگویزیف یم راماااش هاب ییااهرواااشک

نیمز عوقو هک دور شزغل

یاه

شیازفا ثعاب روشک تیعمج هدنیازف داشر ،رگید یواس زا .تاسا هدومن هبرجت ار ینوگانوگ تیلاعف هنهپ رد یزرواشک و یتعناص ،ینارمع یاه رد ناسنا ضرعت .تسا هدش بیشرپ یاه

هنماد یاااضارا یربراک رییغت ،یعیبط تاااسیز طیحم حاون شرتاااسگ و اه

و ینوکاااسم ی

تیلاعف هنماد رد هبااشم یاه زا لصاح تافلت و تارااسخ نازیم شیازفا ثعاب بیاشرپ یاه

،ناراکمه و نایئول لجا( تسا هدیدرگ هدیدپ نیا .)1312

ابلاغ نیمز اجره شزغل

اه یلکاشم نااسنا یارب

اه دنوش بجوم تسایس ،

شور و اه ییاه

اهنآ اب هلباقم یارب یم تروص

دریذپ ونع هب . نا هنومن لیزرب رد دندرب یپ

هک شرتسگ یرهش

تلع هب ثادحا رد نکاسم نیمز

یاه عفترم هنماد و رت و بیشرپ یاه

صخالاب رد هنهپ ییاه

هک یلگنج شاشوپ روظنم هب

هصرع نیمأت زاس و تخاس

یم رارق بیرخت دروم دنریگ

، ب ثعا

نیمز شزغل یم

دوااش ؛ نیا زا ور یارب یریگولج نیناوق یرهااش هعااسوت عون نیا زا

یااصاخ

عااضو دااش رد . طاقن یرگید ریظن شخب ییاه هیهت ،یبرغ یاپورا و اکیرمآ هدحتم تالایا زا

ندومن ناکم زا هاشقن هرطاخم یاه

هنماد ییااساناش زین و زیمآ عورش رب مدقم ،رادیاپان یاه

یم هتفرگ رظن رد هعاسوت تایلمع رد رما نیا .دواش

یشهوژپ یاهراک ب

و هاگیاج نیمأت یار

یتایلمع ناکم اب طبترم

قادصم زین نارمع یسدنهم روما یم

.دبای

(16)

نیرتگرزب تکرااشم

تاسیژولوفروموئژ رد اه

یبایزرا هنماد یرادیاپان یا

، ییاسانش ن

هوح

،لمع نیمز یگدنکارپ و للع شزغل

اه یم دشاب . بیترت نیدب تسیژولوفروموئژ ،

اه یم ب تسیا

نیمز هعلاطم هب شزغل

هجوت لاح و هتاااشذگ یاه دنیامن

زا و یگژیو یاه نیمز یتخاناااش

،

هنماد تایاصواصخ و بیاش ار یرادیاپان هک یا

راسیم یم یرادیاپان یساسا للع زا و دزااس

علطم هنماد دندرگ

هن هدنیازف روط هب هلأاااسم نیا . طقف

هب رد ،یعیبط یاهدنیآرف لماک

زا یهاگآ هب هکلب تارثا

یزردوگ( دراد زاین زین هنماد رب نااااسنا ،داژن

.)1377 ههد رد یاه

هب هجوت اب ریخا یاشیازفا دنور

ترااسخ یاه

زا یاشان حناوس

یعیبط صخالاب نیمز

شزغل ،

هالوقم شیپ رااااسخ زا یریگولج و ینیب ت

یاه حرطم یدج روط هب هدراو هدیدرگ

تاااسا

،یراظتنا و یدزیا(

).1312

یم ناشن روکذم دراوم هک دهد

تخانش و هعلاطم هنهپ

یاه و ساسح هوقلاب

نیمز شزغل

هنهپ و یدنب هرطاخم نیا یکیژولوفروموئژ

، و رثوم یرازبا یم رامش هب دیفم

هک دور لطا تاعا

راایتخا رد ار یباااساانم و یفااک هاماانرب

نازیر همانرب و نیمزراااس شیامآ نازیر

یناکم ای

تاااسد ناراکدنا تیریدم

حناواااس یعیبط

یم رارق دهد . هنالااااس تارااااسخ

و یدایز تافلت

هب هطاااساو نتفرگ هدیدان

مک ای هب یهجوت رما نیا

یم لیمحت رواااشک هب دواااش

. نیا زا ور

،

تخانش یملع یلوصا و یحاون

هوقلاب نیمز شزغل بوچراچ رد هرهب

یرادرب بولطم یقطنم ،

و مه اتااسار هعااسوت اب رادیاپ

یم ادیپ ترورااض دنک

. ،اتااسار نیا رد هااشقن

اه ی هنهپ یدنب

هرطاخم نیمز شزغل یم دنناوت رازبا و رثوم یدمآراک یارب

همانرب و نازیر میماااصت ناریگ

د ر

یاتااسار ییاااسانااش

هنهپ یاه هعااسوت تهج بااسانم یتآ

یدابق( دنهد رارق رایتخا رد

،یرادملع )1318

. نیمز عوقو رطخ قیقحت نیا رد یاچرین زیربآ هااضوح حطااس رد شزغل

رارق یبایزرا دروم یم

دودح رد یاچرین زیربآ هضوح .دریگ هنماد زا عبرم رتمولیک171

یاه

یم یشکهز ار نالبس یناشفاشتآ هدوت یبونج هدودحم رد گرزب یشزغل هدوت نیدنچ .دنک

نیمز عوقو هب تبسن روکذم هضوح ندوب دعتسم زا نااشن هک دراد دوجو هاضوح نیا شزغل

.دراد همانرب رد مهم نیا هاب هاجوت مداع یزیر

هقطنم نارمع یاه یم یا

لباقریغ جیاتن دناوت

هنهپ هب راااضاح شهوژپ رد ،نیاربانب .داااشاب هتاااشاد هارمه هب ار یناربج عوقو رطخ یدنب

نیمز یم مادقا هااضوح نیا حطااس رد شزغل یم هک دوااش

هنهپ دناوت زا رادیاپان و رادیاپ یاه

نیمز عوقو رظن هنهپ هشقن هیهت .دیامن ییااساناش ار شزغل

یدنب نیمز عوقو رطخ شزغل

رد

یور و بیکرت قیرط زا یاچرین زیربآ هضوح حطاس مه

نیا دادخر رب رثوم یاهریغتم یراذگ

(17)

( هکبااش لیلحت دنیارف لدم زا هدافتااسا اب هدیدپ تاعالطا متااسیااس بوچراچ رد و )ANP

( ییایفارغج .تفرگ تروص )GIS

1 1 - - لاؤس شهوژپ یاه

شهوژپ دنور تیاده روظنم هب :دیدرگ حرطم ریز حرش هب یتالاوس

مهم - نیمز عقو رد رثوم لماوع نیرت

؟دنمادک یاچرین هضوح رد شزغل

نیمز عوقو رطخ هب تبسن یاچرین زیخبآ هضوح زا تمسق مادک - تیساسح زا شزغل

؟تسا رادروخرب یرتشیب

1 2 - - هیضرف شهوژپ یاه

دش حرطم ریز حرش هب یتایضرف قوف تالاوس هب هجوت اب :

هب - یم رظن دسر نیمز یاهدنزاس بیش و یسانش

مهم نیرت لماوع رثوم رب عوقو

نیمز رد شزغل یم یاچرین زیخبآ هضوح حطس

دنشاب .

یم رظن هب - تمسق هک دسر

یرتالاب تیساسح زا یاچرین زیخبآ هضوح ینایم یاه

نیمز هب تبسن یم رادروخرب شزغل

.دشاب

1 5 - - شهوژپ فادها رضاح شهوژپ یلصا فادها یم ار

:درمشرب ریز دراوم حرش هب ناوت

نیمز عوقو رب رثوم لماوع ییاسانش -

؛یاچرین زیخبآ هضوح حطس رد شزغل

هاشقن هیهت - هنهپ ی

نیمز رطخ یدنب و ساسح قطانم ییاساناش روظنم هب شزغل

نیمز یالاب رطخ لیااسناتپ یاراد هااضوح رد شزغل

زا هدافتااسا اب هعلاطم دروم ی

شور

؛ ANP

1 6 - - ورض شهوژپ تیّمها و تر

(18)

مز ی ن شزغل وزج تارطاخم ی یم رامااش هب دور

تاراااسخ هلاااس همه هک اه

ی ناج ی لام و ی

ناوارف ی رد ار یحاون نااتاااسهوک ی

، رپ هزرل و نارااب خ

ی ز رااااسخ .دراد هارمه هاب ا

ز ت ی نا راب

مز ی ن رساراس رد شزغل ناهج

سب ی را ز ی دا و هدوب رضاح لاح ات گرم ماک هب ار یرایسب دارفا

تااسا هدناااشک و یناریااش(

،فیااس ).1311

پ ی ش بی ن ی عوقو مز ی ن رد شزغل ی

ک رد هقطنم

شهاک تارطاخم ا زورب و

ی ن رثوم شقن رما ی

یم افیا دنک . هکنیا هب هجوت اب پ

ی ش بی ن ی نامز

عوقو مز ی ن شزغل تااسا یدایز تالکاشم یاراد

، ا زا ی ن ور و صیخااشت ااسانااش

یی هنهپ یاه

مز هب سااسح ی

ن هنهپ و شزغل دنب

ی تارطاخم شان

ی زا دادخر ا ی ن دپ ی هد یدایز تیمها زا

تاسا رادروخرب ناکما دح ات و

یم تسیاب زا طاقن سناتپ اب ی ل رود الاب رطخ ی

دیزگ ش(

یناری

،فیس و ).1311

ییاسانش لماوع

راذگرثا رب زورب مز ی ن هنهپ و شزغل دنب

ی تارطاخم شان

ی

زا فلتخم قطانم رد نآ زا تاموزلم

اسااسا ی اسب و ی را مهم ی یم بواسحم دواش

همانرب هک

ر ی ناز نآ هاب دانراد زااین ،ینغور و ربجنر(

).1388 هانهپ دانب ی رادپاان ی نماد ه ا ی ابلاغ

ساااسارب نآ عوقو رطخ

یا لامتحا رطخ رفآ ی ن ی ( لعفلاب ) و یا رطخ عوقو لامتحا (

هوقلاب ) و

هوحن آ س ی ب ذپ ی ر ی م تروص ی دریذپ ،ییاجر(

).1382

هکنیا هب هجوت اب شیپ

نامز قیقد ینیب نداااش ثداح

تکرح هدوت یاه یا

راخ ناوت زا

راشب یزورما یملع یم

داشاب ییااساناش اذل ، هنهپ

یاه ساسح تبسن دعتسم و هب

تاکرح

هدوت و یا تیولوا یدنب راذگرثا یاهروتکاف رب

زورب نآ یاراد تیمها ،عقاورد .تسا یرایاسب

و صیخاشت ییااساناش

ساسح قطانم و

یاهروتکاف رب رثؤم

هنماد تاکرح هنهپ و یا

یدنب

هرطاخم نآ زا یکی ،اه یاهدرکیور

یساسا روظنم هب لوصح

هب یژتارتسا و راهم یاه

لرتنک

زا و هدیدپ نیا تامازلا

همانرب و یعیبط عبانم تیریدم هعااسوت یزیر

ینارمع و یا رامااش هب

یم دور ام روااشک . هب هجوت اب

زا یرادروخرب رد یناتااسهوک یفارگوپوت

حطااس هدرتااسگ یا

یاراد تیلاعف یاه نیمز یتخااس هزرل و

یزیخ تسا . تیمها رما نیا رد هنهپ یاه هب کیدزن

یحاون ینوکااسم ساااسحا رتااشیب یناااسنا تاااسیااسات و

یم دوااش . روااضح یلماوع هب هک

یرادیاپان یاه

هنماد یا رجنم یم دنواش ریظن بیاش نیمز یاهدنزاس ،نیمز حطس یسانش

و

زا یاضارا یربراک ا للع

زورب یاسااس نیمز

و شزغل لیمحت ترااسخ یاه

نیگنس عبانم هب

ینوکسم و یعیبط یم رامش هب

دنور . هک تسا راکشآ یرود

ینیزگ زا یفنم یاهدمایپ و

ءوس

حناواس ینامز یعیبط ناکما

ریذپ تسا هک تخانش و رد و تسرد

نیا زا یحیحص ناوس

ح

دیآ تسد هب ایالب و نیمز هدیدپ .

مهم زا یکی شزغل نیرت

و هتسجرب نیرت هدیدپ اه د لئاسم ر

(19)

تسیز یعیبط عبانم و یرادزیخبآ ،یطیحم یم رامش هب

دور . نیا زا ور ، نیمز تیمها شزغل

ه ا

یم اناوت د زا رظنم فلتخم دروم یباایزرا لایلحت و دریگ رارق

. تاااسا یهیداب زا یکی هاک

مهم هبنج نیا نیرت اه

، و تارااسخ تافلت

یناج و یلام عوقو زا یاشان تساهنآ

،هداز بجر(

.)1312 یم نااااشن روکذام دراوم هک دهد

همانرب نیمز لرتنک روظنم هب یزیر شور و شزغل

یاه

یم رامااش هب یرورااض و مهم یرما ،نآ زا یااشان تافلت و تارااسخ زا تعنامم هب مادقا .دور

هنهپ لدم تااسبراک اب یدنب یم رامااش هب ییاهدرکیور زا یکی فلتخم یاه

قیرط زا هک دور

یم نآ هنهپ ناوت شزغل یارب دعتااسم و ساااسح یاه

زا و هدومن ییاااسانااش ار هدنیآ یاه

تیلاعف یارجا هنهپ نآ رد ینارمع یاه

میمرت و یزااااسهب یارب ای دروآ لمع هب تعنامم اه

،ناراکمه و یبالوط( دنااااسر ماجنا هب ار یتامادقا نآ شور .)1313

نیا یارب یفلتخم یاه

.تااسا هدااش هئارا روظنم هااشقن هب نانیمطا تیلباق

هنهپ یاه تیفیک هب یدایز دح ات یدنب

هداد و نوااسلین( تااسا هتااسباو بااسانم درکیور کی باختنا و هعلاطم سایقم ،دوجوم یاه

،نارااکمه .)1171

هنهپ و یبایزرا هب راااضاح شهوژپ رد نیمز عوقو رطخ یدنب

رد شزغل

یم هتخادرپ یاچرین زیخبآ هااضوح حطااس نیمز عوقو .دوااش

لیلد هب هااضوح نیا رد شزغل

شااشوپ دوجو ،الاب اتبااسن یوج تالوزن تفایرد ،راومهان یفارگوپوت لیبقزا یددعتم لماوع هنماد یور رب داوم و اخ هجوت لباق هب اه

عوقو لامتحا زا ... و یگدزاوه یاهدنیارف هطساو

هنهپ نیاربانب .تاسا رادروخرب ییالاب رب رثوم لماوع ییاسانش و یدنب

نیمز دادخر زغل

رد ش

یم یدایز تیمها یاراد هضوح نیا حطس یور رب قیقحت ،عقاو رد .دشاب

نیمز هدیدپ شزغل

یم ادیپ ترورااض هبنج ود زا یاچرین زیربآ هااضوح حطااس رد هکنیا تااسخن :دنک

دادخر

نیمز لماکت لیبقزا یکیژولوفروموئژ تاعلاطم رظن زا یتاعلاطم هاااضوح حطاااس رد شزغل

هانماد رف و ااه اخ شیااااس یم ناوارف تیمها زئاح

نیمز دادخر هکنیا مود .داااشاب شزغل

یم هاگتنوکااس هعااسوت ،نیاربانب .دوااش یدج یکیژولوفروموئژ تارطاخم هب رجنم دناوت ه

یا

تیلاعف و ینااااسنا نیمز عوقو لامتحا هب هجوت نودب هقطنم حطاااس رد ینارمع یاه

شزغل

یم هعجاف جیاتن هب دناوت ح .دواش یهتنم یراب

هنهپ رد زاس و تخااس یت رادیاپ رهاظ هب یاه

یم هدوت تاکرح رحم دناوت .دوش بوسحم یا

(20)

-

9

ینابم قیقحت هنیشیپ و

9 1 - - همدقم

نیمز هدیدپ هرمز رد شزغل

ی هنماد یرادیاپان عاونا زا یکی یا

یم رامش هب دور

ره هک

هلاس و تافلت یناج و یلام تاراسخ

یرایسب رب ار ناسنا یگدنز اه

یم لیمحت .دنک

جو دو

یاهروتکاف هنماد یرادیاپان هدننک دعتسم

اه لیبق زا بیش

نیمز حطس نیمز ،

و یسانش

تراسخ داجیا لماوع هلمج زا یضارا یربراک دایز

،ینوکسم و یعیبط عبانم هب لیبق زا

شیاسرف دیدش

، اخ نتفر نیب زا و بیرخت نیمز

یاه لگنج ،ینوکسم ،یزرواشک

،اه

هداج اه یطابترا ی و

هریغ یم عقاو رد .دشاب

، نیمز یعیبط برخم هدیدپ کی شزغل بوسحم

یم دوش و وم ج ب مآ دراو ند تاراسخ یم یناربج لباق ریغ

ددرگ هک عفر فرص مزلتسم اهنآ

یتفگنه هنیزه و تقو یم

دشاب . ییاسانش ،هطبار نیارد قطانم

دعتسم دادخر نیمز زغل و ش

هدوت تاکرح زا یا

تاموزلم همانرب و یعیبط عبانم تیریدم

هعسوت یزیر ینارمع و یا

سحم بو

یم ددرگ رسارس رد هناتخبشوخ . ایند

رد اب هطبار ایالب شهوژپ یعیبط حناوس و یاه

یز یدا

هتفرگ تروص زین ناریا رد و

یاهراک رد یبوخ صوصخ

نیمز و یعیبط یایالب شزغل

نا ماج

هدش ناتسا و مهم یاهرهش رد زین نارحب تیریدم زکارم و لاعف اه

هدیدرگ دنا هک زا براجت

یبوخ هنیمز رد هتشذگ یایالب و ثداوح

یم رادروخرب دنشاب

،یمیهاربا و یباروگ یناضمر(

.)1388 هنهپ و یبایزرا هب رضاح شهوژپ رد نیمز عوقو رطخ یدنب

زیربآ هضوح رد شزغل

یاچرین ،لیبدرا ناتسا رد عقاو ، یم هتخادرپ

یرظن ینابم هب رضاح لصف ،اتسار نیا رد .دوش

تسا هتفای صاصتخا قیقحت هنیشیپ و .

9 9 - - هرطاخم موهفم

(21)

عبانم 21

و ثداوح زا تسا ترابع هرطاخم یعیبط طیحم نوگانوگ یاهدادخر

بیرخت هب رجنم هک

یم دندرگ هب . نایب هداس ،هرطاخم رت هنوگ ره

هثداح یم رامش هب یدادخر و دور

ناسنا هب هک

یم دراو بیسآ دنک

یلام و یناج تافلت و تاراسخ هب رجنم و یم

،یزوا( ددرگ .)1311

یلارتسا کیناکموئژ نمجنا 2111( ا

داجیا یارب هوقلاب طیارش تروص هب ار هرطاخم )یدالیم

یم فیرعت بولطمان هجیتن کی ( دنک

AGS, 2000

بیسآ لیسناتپ رب تلالد هرطاخم .) یناسر

هزاس هب تخاسریز و اه هقطنم ،یلحم حطس رد یعیبط عبانم و یعامتجا و یداصتقا یاه

یا

ن یفلتخم عاونا لماش تارطاخم .دراد یناهج و نیمز ،بالیس( یعیبط تارطاخم ریظ

شزغل ،

شتآ یزوس ای و )...و تعیبط رد هدرتسگ یاه ،ییایمیشویب( کینژوپورتنآ تارطاخم

)... و مسیرورت ،شروش ،یماظن یاهدیدهت

1ناج(

2111 ، ).

یم ار هرطاخم لامتحا ناوت

بیسآ تیلباق اب هثداح کی دادخر یصاخ ینامز دحاو رد هک درک فیرعت یناسر

یم قافتا .دتفا

یم ریغتم هثداح تدش اب لامتحا نیا نیا زا و دشاب

عوقو لامتحا تروص هب ابلاغ هرطاخم ور

یم نایب هثداح کی ،صخشم تدش اب ناشن ،هرطاخم .دوش

یم یطیارش و تیعقوم هدنهد -

یم هدرب راک هب و هدش نییعت صخشم یناکم یارب هک دشاب یم هک دوش

کی لماش دناوت

او ،هاگیاج هقطنم دح

هزاس ای و هنهپ ،نیمز حطس زا یا یاهدس و یتایح تاسیسات ریظن یا

دشاب هریغ و یکیلوردیه دیلگ(

،ناراکمه و 2

.)2114 یم هک تفگ ناوت شخب تارطاخم

یم بوسحم ناسنا تایح بانتجا لباقریغ .دنوش

هدیدپ نیا الوصا

تارثا یاراد رب یبسن

یور

متسیس یعیبط و یناسنا یاه یم

دنشاب . ینعم نیدب هک

نازیم بیسآ و اهروشک یریذپ

خساپ ای شنکاو ناسنا

اه هب تبسن تارطاخم عاونا

زا رگید یناکم هب یناکم سا توافتم

ت . رد

،لصا شهاک زا فده هرطاخم رثا

یم دناوت ششوک داجیا روظنم هب رتشیب یرارقرب و

دنور ی

رد رادیاپ لیلقت

هرود فذح ای یاه

ینالوط تدم رطاخم متسیس یور رب تا زین و یناسنا یاه

تسد یبای رتشیب ییاناوت هب روظنم هب

یریگشیپ یقطنم

تارطاخم دشاب

تیمسا(

یلیپ و ،3

.)2111

1 - John

2 - Glade

3 - Smith & Peiley

(22)

عبانم 22

9 1 - - میسقت تارطاخم یدنب

،ایفارغج رظن زا ود هب ءاشنم ساسا رب تارطاخم

هورگ و یعیبط تارطاخم تارطاخم

یناسنا یم کیکفت لباق دنشاب

هب یناسنا تارطاخم . یلصا هتسد

و یعامتجا تارطاخم

کیژولونکت تارطاخم میسقت

یم یدنب دندرگ

یتارطاخم کیژولونکت تارطاخم . ش هب

یم رام -

دنور هک و اهدرکلمع زا یشان تیلاعف

یاه و نیمز هرک رد ناسنا بولطمان هدافتسا

زا

یژولونکت یم

دنشاب نیا رد . بوچراچ

یم حالس ناوت یاه

یایمیش ی - هتسه کیژولویب و یا ی

؛درب مان ار ،یعامتجا تارطاخم اما

میقتسم تروص هب یگدنز زا

هرمزور ی ناسنا لیبقزا

ندروخ و ..و ندیماشآ یم یشان .

دنوش هک هطبار نیا رد یم

ناوت هب ،گنج ،یطحق ،یگنسرگ

،اهرورت یرامیب عاونا تشاد هراشا هریغ اه

،یزوا(

.)1192 رطاخم تا عیبط ثداوح هب ی و

لیبق زا ییاهدادخر

،بالیس عوقو

،نافوط نیمز هزرل ...و گرگت ، یم قالطا

ددرگ ناکما هک

شیپ ناسنا طسوت اهنآ یریگ تسین رسیم

،یزوا(

.)1192

یم ناوت ار تارطاخم تعرس ساسارب

دادخر هدمع هورگ ود هب نآ ءاشنم و هقبط

یدنب

:دومن تعرس ساسا رب تارطاخم )فلا دادخر

عوقو ای ود هب

هتسد یناهگان تارطاخم

)کیفورتساتاک(

و مارآ زین و .تسا میسقت لباق )هدنزخ( یجیردت

زا هلمج تارطاخم ان

یناهگ

یم و لیس و هلزلز هب ناوت تارطاخم زا

کشخ هب یجیردت و مارآ شیاسرف ،یگنسرگ ،یلاس

...و .تشاد هراشا هب اشنم ساسا رب تارطاخم )ب هقبط لباق هتسد 1

:تسا یدنب

- ( کیفروموئژ ءاشنم اب تارطاخم نیمز

هزرل ، نیمز )...و گنس شزیر ،شزغل

- ءاشنم اب تارطاخم یمیلقا

نادنبخی ،یلاسکشخ(

. و )..

- هتسه و ییایمیش تارطاخم( کیژولونکت ءاشنم اب تارطاخم شتآ ،یا

یزوس گرزب یاه

... و ) - ،یطحق ،یگنسرگ( یناسنا ءاشنم اب تارطاخم مسیرورت

و )...

یفسوی(

1191 ، .)

و یعیبط تارطاخم صوصخ رد یدراوم رضاح شهوژپ عوضوم هب هجوت اب همادا رد یم رارق هراشا دروم کیفروموئژ .دریگ

9 2 - - یعیبط تارطاخم

(23)

عبانم 21

یم یطیحم تارطاخم دروم رد دومن هئارا حرش نیدب ار یفیرعت ناوت

:

« رصانع یکیزیف

و دنرضم ناسنا یارب هک طیحم ینوریب یاهورین طسوت

دنوش یم داجیا ناسنا ناوت زا رترب

» .

عقاو رد یایالب زا یعیبط یاهدنیارف یراگزاسان

یعیبط مدرم اب یم دوجوب دیآ

. نیمه هب

رد ناسنا لیلد یاهدادخر

هعجاف زیمآ یطیحم یم یساسا یشقن یاراد دشاب

هک ارچ تسخن

ناسنا رارقتسا لحم و ناکم تیمها

یم دبای اریز اهنت هک ینامز یارب هچنآ و مدرم لاوما

ناسنا تسا شزرا یاراد دریگ رارق یعیبط یاهدنیارف ریسم رد

تبیصم زورب هعجاف ای

یم .دنک یمدآ رد مود تسا تیمها یاراد

اریز هک ینامز یم

هرهب نیمز زا دنهاوخ یرادرب

دنیامن هب واضق ت هقیلس یاه یا

رد صوصخ یم تیمها یعیبط یاهدنیارف

هب ار اهنآ و دنهد

دننام طیحم یمومع یبایزرا یقلت

یم دنیامن ( ،تیمسا .)1182

ار یعیبط یایالب ناریا یمالسا یروهمج روشک ترازو یم فیرعت تروص نیدب

دنک : ره

دادخر رد و هبقرتمریغ یعیبط دراوم یخرب

هک یناهگان ثعاب

یدنمناوت یدوبان و فیعضت ه

یا

یکیزیف و یعامتجا ،یداصتقا لیبق زا

تاراسخ تافلت و

بیرخت ،یلام ،یناج هزاس

و اه

هنیمز و یداصتقا عبانم ،ییانبریز تاسیسات ،دروآ مهارف ار هعماج لاغتشا یاه

تحت نع ناو

فیرعت یعیبط یایالب یم

ددرگ رگید یفیرعت رد . دادخر

یتدش نانچ اب تعیبط زا یلمع ای

یعضو هک یت هعجاف زیمآ دروآ راب هب عضو نیا رد و

تی هتخیسگ ناهگان هرمزور یگدنز هزاریش

،زین للم نامزاس یعیبط یایالب شهاک هتیمک .دنوش یگدنامرد و جنر راچد مدرم و هدش نایز هوقلاب هدیدپ کی عوقو لامتحا ار یعیبط یایالب صخشم ینامز هرود کی اب )برخم( روآ

یم فیرعت نیعم هیحان کی رد ،نایاش( دنک

؛1182 اضر 1192 ،یی .) ،نیاربانب تارطاخم

یعیبط یم رامش هب یتارطاخم زا هتسد نآ لکش دنور

ثداوح هب هتسباو اهنآ نیوکت و یریگ

یم یعیبط یاهدادخر ای ،عقاو رد .دنشاب

یگژیو اه تایصوصخ و یعیبط طیحم

هنیمز س زا

لیکشت هرطاخم نیوکت و تسا

. یم رگید یرظنم زا ار تارطاخم هنوگنیا ناوت

تارطاخم هب

نیمز

،یسانش یمیلقا

ییاوه و بآ ای

، یکیژولویب و یکیژولوردیه هقبط

:دومن یدنب

- نیمز ءاشنم اب تارطاخم یعیبط یایالب :یسانش

یم بوسحم دنوش

عبنم هک ن ای

یوری

نیمز قامعا ای و نیمز هتسوپ زا ار دوخ یم تفایرد

دننک لیبقزا نیمز

،هزرل یمانوس

، وف نار

ناشفشتآ ،ی شزیر و شزغل نیمز گنس

؛اه

- یتارطاخم :یمیلقا تارطاخم یم بوسحم

دنوش هک هطساو هب هدیدپ

یاه یوج ،شراب(

دح زا اهنآ روبع ماگنه هب و )داب و راشف ناسنا یارب لداعتم

یم ثداح

؛دنوش

(24)

عبانم 21

- یتارطاخم :یکیژولوردیه تارطاخم یم رامش هب

دنور هناخدور اهنآ ءاشنم هک ،اه

ایرد هچ اهایرد و اه یم

.دنشاب

- ییایالب :کیژولویب تارطاخم یم

دنشاب و یهایگ ششوپ ، اخ زا هک ای

تاناویح م

اشن

یم هتفرگ دنوش

یم هک شیاسرف هب ناوت اخ

، شتآ یزوس و لگنج یاه ...

هراشا دومن

یفسوی(

1191 ، .)

9 5 - - یکيژولوفروموئژ تارطاخم

هعومجم ،کیفروموئژ تارطاخم ییاهدیدهت زا یا

یم رامش هب دنور

یناسنا عبانم یارب هک

لکشم زاس یم دنشاب و زا یرادیاپان لاکشا

مرفدنل ای یاه

نیمز حطس یم تاشن

دنریگ

،ناراکمه و ایک یفیرش(

.)1381 ههاربآ( ینایرج یاهدنیارف ریظن کیفروموئژ یاهدنیارف اه

هناخدور و ف ای تاکرح و یشیاسرف یاهدنیارف ،)اه

هنماد یاهدنیار شقن ... و یا

یلاعف نانیرفآ

یم رامش هب لکش رد هک دنور

مشچ لوحت و رییغت و یریگ رادروخرب یمهم شقن زا اهزادنا

یم رگناه( دنشاب ،ناراکمه و1

یکیژولوفروموئژ تارطاخم هک دراد دوجو ناکما نیا .)2115

تخاسریز اب دادخر تروص رد یعامتجا طیحم و اه

- یداصتقا یراگزاسان و لخادت راچد

یم رامش هب نیمز حطس کیمانید یاهدنیارف وزج کیفروموئژ یاهدنیارف ،عقاو رد .دنوش -

هناتسآ زا شیب اهدنیارف نیا تیلاعف نازیم رگا هک دنور بات و صخشم یاه

طیحم یروآ

یم دشاب بیسآ و یدج تارطاخم هب لیدبت دنناوت

هتکن نیا هب هجوت اب .دنوش لدبم ناسر

یعامتجا طیحم هک -

مرفدنل رتسب ای نطب رد یداصتقا رارقتسا کیفروموئژ یاهدنیارف ای اه

هتفای ای میقتسم روط هب دنرداق کیفروموئژ یاهدنیارف نیا رد لوحت و رییغت هنوگ ره ،دنا

بات زا راخ اهدنیارف نیا رد تارییغت هک یتروص رد .دنزاس رثاتم ار اهنآ میقتسمریغ آ

یرو

هناتسآ و طیحم نیا لمحت

یم یدج تارطاخم هب لیدبت دنشاب اه امکلا( دنوش

،ناراکمه و2

.)2113 ،بیترت نیدب لیلحت

طیحم شزرا و تیعقوم یناسنا یاه

بیسآ و رطخ ضرعم رد رد

ربارب عاونا فلتخم کیفروموئژ تارطاخم یدربراک یژولوفروموئژ هتشر تیمهااب فیاظو وزج

1 - Hungr

2 - Alkema