د هدکشنا یناسنا مولع
یشزومآ هورگ یسانش ناتساب
نایاپ همان ارب ی رد ی تفا هجرد اپ ی نا همان سانشراک ی دشرا
هتشر یسانش ناتساب شیارگ
دمت و ناریا یملاسا گنهرف و ن نیمزرس
رگید یاه
رنه یقیسوم رد
نورق ینایم ملاسا ات نایاپ هرود یوفص اب هجوت هب عون لافس و
هراگن یاه هب یاج هدنام زا نیا نارود
رگشهوژپ :
یتمحر ردئاق میرم امنهار داتسا :
رتکد بیبح یزابهش ناریش
رواشم داتسا :
رمناوج ریشدرا رتکد د
هداز
نمهب 1398
ناونع
:روآدیدپ رنه
یقیسوم رد
نورق ینایم ملاسا ات نایاپ هرود یوفص اب هجوت هب
عون لافس و هراگن یاه هب یاج هدنام زا نیا نارود
یتمحردئاق میرم
داتسا امنهار :
رتکد ناریش یزابهش بیبح
داتسا :رواشم
رتکد هدازدرمناوج ریشدرا
خیرات :عافد 13 / 11 / 98
دادعت حفص :تا
نایاپ هرامش :همان
هدیکچ
:فده یملاسا هرودرد یقیسوم رنه هعلاطم رضاح قیقحت زا فده .تسا
شور :شهوژپ یسانش عبانم هعلاطم ساسارب و هناخباتک شور هب رضاح شهوژپ
دروم
.تسا هدش هتشاگن رظن هتفای اه : و رف رد زورما هب ات زا آ زا هک هدوب وهتخم خهم یاهرنه ههمج زا یقییییسوم
خکش یاراد یرش ب وهتخم عماوج رد رنه نیا .تس ا هداد ناش ن ار دوخ یفهتخم یاه
یم هلاس رازه دنچ هنیشیپ ناتساب دهاوش ساسارب ناریا رد .دشاب
رنه زا یراثآ یتخانش
نآ هعلاطم هک تس ا هدش ییاس انش و وش ک یقیس وم یم ناش ن اه
نید دورو اب دهد
رصنع کی ناونع هب و دنک ظفح ار دوخ هاگیاج هتسناوت رنه نیا ،ناریا هب لاسا نیبم هوهج یرگراگن و یزهف فورظ ،لافس یور رب نییزت شهوژپ نیا فده .تسا هدرک یرگ
یملاسا هرود راثآ رد یقیسوم رنه هعلاطم هب رضاح شهوزپ ساسا نیمهرب تسا ناریا
هناخباتک شور هب ریواییصت و عبانم هدهاییشم ساییسارب و یا
یملاییسا هرود زا هدنام یاج
عماج تخانش ات هدرک شلات .دهد هئارا یملاسا هرود رد یقیسوم رنه هب تبسن رت
هجیتن :یریگ هب یقیس وم رنه زا یدهاوش شهوژپ نیا رد هدمآ تس دب جیاتن ساس ارب
یقاب یملاییسا هرود یاهرنه زا یخرب رد نآ آاودا اوییصخ شوقن هعلاطم .تییسا هدنام
زا رتهب تخانش تهج بس انم یرتس ب یملاس ا هرود یرگراگن و آازهف ،یلافس فورظ .تسا یملاسا هرود رد یقیسوم تیعضو
هژاو :یدیلک یاه .یملاسا هرود راثآ ،ینایم هدس ،یملاسا هرود ،یقیسوم
1 - ده و همدقم ف
1-1 - همدقم
یمزرس هبنج خیلد هب زاب رید زا ناریا ن و ییایفارغج یاه
طبارش قطانم رب مکاح ییاوه و بآ
یناسنا آایحور ،وهتخم یس و یعامتجا آاکرح ،
یگنهرف و یسا
، هظحلام خباق آلاوحت یا
هک تسا هدنارذگ رس زا ار هتشذگ نیا
هراگن راوید رد هاگ اه هتشون گنس رد هاگ اه
هاگ و اه
هنیلافس رد یشاقن و اه
ج هب یاه تسا هدش هدیشک ریوصت هب هدنام یا
)هدنراگن(
.
ویهیم ای نارازه ندش یرپس زا سپ ینامسآ بتک رد هک روط نآ لاس اه ن
)خیجنا(
هتفگ
یم دوش رّب زونه هک ینامز نابایب(
یا هدنبنج ناهج رد زونه و دوب هدشن ادج )ابرد( رحب زا )
داب یادص ای و رکیپ لو یاه هرخص نایم رد ندیچیپ اب بآ یادص زا تشادن دوجو نایم
اتخرد یمرب ینیشنلد یاهاوآ ن اب دنتسناوت و دندش ادیپ نیمز یور ناروناج اه دعب . تساخ
، دننک رارقرب طابترا مه اب آاوصا یمن بوسحم یقیسوم اه همغن و آاوصا نیا اما
و دوش
ف تساهناسنا نآ زا یقیسوم طقف و طق ،دنز ییابطابط(
1374 ، 865 ).
هتفای اب هزورما ناتساب یاه
خیلاد یسانش نارود رد هنادنمشوه ندمت رب ینبم یرایسب
.تسا هدیسر آابثا هب نیمزرس نیا خیرات زا شیپ و یخیرات وهتخم نوچمه یبر قطانم رد
ناروگ
، یهع ،هرد جنگ شک
خباق یدهاوش هری و رازبا زا هجوت
وگلا و یزاس اجکی یاه
ینیشن
،
و هویش اذ ندروآ تسدب یاه
، یهها شاک ناهایگ و آاناویح یزاس رشب تسد هب هدش هت
رد و هدش وشک یگنسون نارود هب قهعتم وماج ریظن سرگاز زا یهباشم قطانم
بارس ،
رد یزرواشک هتفرشیپ آایح دلایم زا شیپ مشش ای متفه هرازه
، تسد هب تسا هدمآ
بوقعی(
،دنژآ 15:1395 )
.
هک دراد ار تهم نآ آاساسحا و نایز مکح تهم ره یارب یقیسوم اتسار نیا رد رد
قیسوم رد دنتسه یهصا فورح آاملاکم و هرواحم یم بوسحم لد نابز یابفلا اهادص ی
-
دندرگ
،یللاج(
1389 ).
2-1 - تلااوس هلئسم
یغت اقیسوم آلاوحت و ری یی
یملاسا و یخیرات نارود رد و نانز روضحو
زا دعب و خبق نادرم لاسا روهظ
اج هب راثآ رد هنوگچ نارود نیا زا هدنام ی
تسا
؟ هدافتسا عون و نآ دنور رد یریثات یقیسوم هب بهذم دورو ایآ آامسارم رد
و وهتخم هدافتسا دروم زاس عون
هدش تسا هتشاد
؟
یلاکشا هچ رد یملاسا هرود راثآ یور رب هدش داجیا شوقن دوجوم
یم
؟دشاب
3-1 - قیقحت یاه فده هراگن رد نانز ریثات یسررب آ و اه
نارود رد هسیاقم و نهک راث یملاسا
.
آ و شوقن یسررب هنیلافس و یرگراگن راث
هب باتک رد هدنام یاج اه
و وظنم ی
هراگنراوید و همانهاش رصاعم ات مجنپ نورق اه
.
ررب نییآ و آامسارم رد یقیسوم ریثأت و یس و رعش رد یبهذم ری و یبهذم یاه
یشاقن . سا نارود رد ارجا عون و ششوپ عون و ینییآ شوقن خیهحت و یسررب یملا
.
ب یغت یسرر ب آاری
ه مآ دوجو لاسا روهظ ات یناسنا ندمت ییادتبا نارود رد هد و
.یملاسا نارود ینایم یاه هدس .
4-1 - قیقحت لدم خماش هک شهوژپ نیا رد جنپ
یم خصف خصف رد دشاب
هتخادرپ آایهک حرش هب هک لوا
یم دوش یسررب و قیقحت شور رد یتاحیضوت و هتفرگ آروص یاه
خمع هب یم خصف رد و دیآ
یقیسوم رنه هنیشیپ هب ود یقیسوم هیاپ یابفلا اب ییانشآ و اهزاس عاونا
هتشذگ راودا رد
یخیرات نارود و نارود و یقیسوم دروم رد یا هناسفا هنیشیپ و
یخیرات یاه تموکح و
ارود گرزب ورم ات ... و یناساس و یشنماخه ن
دس رب یلامجا یر ه
لاسا ردص یاه رصاعم ات
هنیشیپ هب وس خصف رد و س رنه رد ییایقیسوم شوقن شیامن و راثآ یاه
راثآ و یرگلاف
هدس زا هدنام یاجب مهن ات مجنپ نرق زا( هیوفص نارود ات لاسا ینایم یاه
) خصف رد و راهچ
هدیسر تبث هب بتک و راعشا رد یرگراگن شوقن یسررب هب هب مجنپ خصف رد و
ن هجیت یریگ
م م هسباقم و ثحب یم هدمآ تسدب بلاط
.میزادرپ
5-1 - قیقحت شور یرظن آروص هب شهوژپ نیا رد قیقحت شور -
یفیصوت هب هجوت اب هک هدوب
هعلاطم بتک
هدش هتشون باتک ره زا یرادرب هتکن و یا هناخباتک آروصب یقیسوم هنیمز رد آلااقم و ی زا هاتوک یطخ ای و سکع کی یتح یدراوم رد تسا هتفرگ رارق هدافتسا دروم نتم ک
و
هب رب نهک نارود رد هدمآ تسدب راثآ یسر
، شقن و هب یاه نارود یرگراگن راثآ زا هدنام اج
رد یملاسا نرق
وهتخم یاه هدنام ییاج هب بتک نیا رد هک
عمج ساسا رب و یروآ هداد
یاه
نآ خیهحت هب دوجوم یم اه
نشور یارب و میزادرپ زا ههئسم نیا ندش
هداد هناخباتک یاه و یا
یقیقحت عبانم یم هدافتسا هدمآ تسدب نیدایم زا
.مینک
6-1 - اه تیدودحم قیقحت تلاکشم و
اب نامز رذگ هب هجوت یادتبا زا ینلاوط یاه
نیرت نامز زا رذگ و نونکات یرشب ندمت یاه
یخیرات وهتخم راودا زا هدنام یاج هب عبانم و راثآ دوبمک ای خهم نیب آافلاتخا و اه گنج میتسه ور هبور
یب آلامح دروم روشک اسب هچ یخیرات وهتخم راودا رد هک یا هنوگ هب
هدش نامز نادنمرنه و راثآ زا یریثک ریخ بیرخت ثعاب و هدش عقاو هناگیب اوقا هنامحر مز دننام تسا یریگمشچ یاه تفرشیپ اب یراودا رد ای و لوغم ناخ زیگنچ ییاشگ روشک نا
راثآ تیامح و نادنمرنه شمارآ ای و رابرد رد ییایقیسوم آاماقم و اهدادعتسا شرورپ رد لاسا زا دعب و نایناساس نامز دننام تسا هدش عقاو نسیاب
ازریم رق )نایرومیت(
نارود و
نایوفص و تسود رنه ناهاشداپ اب خیعامسا هاش و سابع هاش دننام وهتخم یاه رنه یماح
یوفص و یرایسب ناهاش دنچره تسا هدوب هری یماح دوخ تموکح رد
اوصخب و رنه
رما نیلوئسم یهجوت مک و دانسا یرادهگن آاناکما دوبن رطاخب اما دنا هدوب یرابرد یقیسوم ید و اه هبیتک زا هدنام یاج هب راثآ یرادهگن و تظافح یارب دانسا زا یرایسب اه هتشون راو
اذه عم دنا هتفر نیب زا ای و جراخ سرتسد زا یریوصت دانتسا هب روبجم
س نداد همادا و یزا
سکع و دانسا اب و اه
هب کرادم یقاب بتک رد هدنام یاج
و هدنام راوید اهنت و وظنم عبانم
هراگن یاه ناهفصا یملاسا وهتخم نارود دامن هک یفص خبش هعقب و دنراد یکدنا عبانم هک
یم میشاب بیرخت و عبانم دوبمک تیاهن رد هک تیدودحم خماع نیرتگرزب راثآ
بوسحم
یم .دوش
مود لصف
قیقحت هنیشیپ و ینابم
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
قیقحت هنیشیپ :
تشونرس و یسررب و قیقحت هب یرایسب آلااقم و بتک رد یخیرات و یملاسا نارود رد اهزاس
تسا هدش هتخادرپ ناریا یارب یا هدعاق و خصا ندرک ادیپ رشب ینهذ ه د د هراومه و ,
تحت ار ناسنا هنوگچ و دننک یم شزاون ار حور هنوگچ هک تسا وهتخم ناحلا و یقیسوم . دهدیم رارق ریثات پاچ هب وهتخم آایرشن رد هنیمز نیا رد یرایسب آلااقم
تسا هدیسر
و هب صقا رد هدرتسگ آروص یقیسوم ثحبم هشیمه ناهج طاقن ا
یهمع و یروئت آروصب
تسا هتفرگ رارق یسررب دروم یصاصتخا نوتم رد هچ و راعشا رد هچ یباراف دننام یناسک
ناحلا زا هچنآ و وهتخم ناحلا نتخانش اب ار یقیسوم وهعلا ءاصحلا باتک رد)یناث مهعم(
دوشیم ریبعت وم
ار یقیس بوسحم یقیسوم راکهاش هک یو رگید باتک رد دنک یم ویرعت
راک نیرت میظع باتک نیا میهس ریملاادبع رتکد هتفگ هب هک ریبک یقیسوم ان هب دوش یم ان هک تسا یسک نیتسخن باتک نیا رد یباراف و تسا یقیسوم هنیمز رد یملاسا نارود ار زیورپ ورسخ رابرد فورعم رگابنخ یاج هب
تسا هدرک تبث ذبههف دبراب .
دننام دیدج بتک رد :
هتشون ناریا یقیسوم تشذگرس لاس هک یقلاخ للها حور
1350 دندرک ویلات ارنآ ات اهراب و
، تسا هدش پاچ دیدجت زورما هب هتخادرپ رصاعم نارود ات یقیسوم هتشذگ زا یرصتخم هب
دعب نامز یسایس و یعامتجا یگدنز رد نا شقن و رصاعم نارود هب باتک رتشیب تیروحم و راجاق زا ناریا ییایقیسوم یاه اقم و زاون ویدر ناناد یقیسوم و یناهارف نادناخ و هتخادرپ
تسا . د ههمج زا یرایسب یاه فراعملا هریاد رد یئابطابط اضرملا شراگن نیرز روصم فراعملا هریا
دجم 1374 یم یسررب ار رصاعم ات یخیرات نارود رد یناهج یاهزاس هنیشیپ دنک
.
لاس رد یداوج اضرملا ویلات زورما ات زا آ زا ناریا یقیسوم 1380
ررب هب اه زاس عاونا یس
ییایقیسوم ویدر و دزادرپ یم یناریا
.
رد هدرتسگ یشهوژپ رد لاس
1387 رد اجب راثآ رد زاس عاونا دروم ارود رد هدنام ی
یخیرات ن
راسکاخ هدیپیس مناخ یخیراتزا شیپ و سر رد
یقیسوم ناتساب یدرکیور ناونع اب دوخ هلا
، ناتساب لایا هرود ییاقیسوم و یناتساب یایاقب رب هناسانش ار یرایسب درم و نز ناگدنزاون
همسجم زا و یودب خکش هک ییاهزاس و آابسانم هب هک ییاسانش هدش یرافح حاولا و اه
یم هراشا دنتشاد ار ینونک یاهزاس هنیشبپ دنک
.
هتشون ربجت 1388
یدنب هقبط ساسا رب خصف تفه رد ار همانهاش وظنم راعشا هدنسیون
یا هبوک و یداب، یهز یزاس دهد یم رارق یسررب دروم
اه خصف زا ادکره رد هب بیترت هب
ینایاپ یاه خصف رد و یقیسوم هنیشیپ و آایبدا اب دنویپ و یقیسوم هاگتساخ زا ا هب
دزادرپ یم همانهاش یهک یقیسوم .
زابکاپ نیئور ویلات دهج هس رد رنه فراعملا هریاد 1394
همخز و یا هبوک وهتخم یاهزاس
یم یسررب ار یا .دنک
2 - 1 - فیرعت یقیسوم کیزوم ای
یقیسوم هب یوسنارف نابز رد musiqu
یم یم هدیمان اینخ یسراف نابز رد و دنیوگ .دوش
زا
تیلاعف ههمج یم رامش هب یمدآ یاه
یم ادص و آوکس نآ هدنهد خیکشت هیام نب هک دیآ -
ههمج زا .دشاب رصانع
مهم هدنهد خیکشت یقیسوم
کاوَن( یمبوریز )
یم نییعت هک دشاب
هدننک یدوهم و ینومراه و
متیر یم ( دشاب ،یدینج 1361
: 39 .)
2 - 2 - هشیر هژاو یقیسوم اینخ و
همهک هشیر زا اینُخ
« کاینوخ » رد نابز هنایم یسراپ و
« کاون وه
» ییاتسوا هدش هتفرگ
.تسا خماش همهک ود زا مه همهک نیا
« وه » همهک و شوخ ،کین ،ابیز ینعم هب هب کاون
اون یانعم هدش خیکشت
تسا . نایب رنه ار یقیسوم آاساسحا
سو هب ههی اهاوآ هدرک نایب دنا
؛
و نینچمه مهع
هب اهادص بیکرت یتروص
شوخ هک و دشاب دنیآ
ثعاب بلاقنا و طاسبنا حور
و ناور یمدآ یم هدیمان ددرگ ( دوش
،نوحشم 1373
: 9 .) نادقیسوم( یقلاخ للها حور هک اجنآ
ی هدنسیون و یمان زاسگنها و رصاعم رذگ رد یقیسوم یاه باتک هعومجم گرز
یم )نامز ر
دیوگ روش سح تسا نکمم اه هتشون و آامهک ندینش و ندناوخ زا نوگانوگ یاه ناسنا :
ش و ارجا داش یا همغن اب هک یترسنک رد وهتخم دارفا هک تسا لاحم اما دننکن کرد ار وع
دوش یم دنیآ قیاف دوخ آاکرح هب دنناوتب
.
2 - 3 - یقیسوم زا ناگتشذگ فیراعت
امدق و ناحلا تفرعم ار یقیسوم ای
ناحلا ایتلا هچنآ هدوب
هدرک ویرعت .دنا
یتهمره دوخ یارب وهتخم یاه هنیمز رد هناسفا
س هب هنیس هک دراد یتایاکح و اه یارب هنی
دننکیم خقن دوخ ناگدنیآ
، هنارکش هب ار سمره ناتساب ناینانوب هنیمز نیا رد ندیشخب
خبق یهیخ زا اه ینیچ، دندرکیم شیاتس یقیسوم یقیسوم اب رت
یردتقم هاشداپ هطساو هب
(یت گنوئاه انب Haong Ti
) دنتشاد ییانشآ وا
عارتخا نامرف داد ار یقیسوم
نپاژ رد .
ندورس اب هکنیا زج درم و درک رهق دیشروخ یاگزور یزور ناحلا و یقیسوم
ار وا یلاوتم
قیوشت هب ن ناشنهذ هب یزیچ دننک ندمآ نوریب و ندیبات ( دیسر
،دجم ییابطابط 1374
،
867 ).
ان هب ییادخ بناج زا یقیسوم تسا دقتعم یلامش یاکیرما خیابق زا یکی اکوپ یناکست
Tezcatin poca( تسا هدش تمحرم )
اب ار یقیسوم یعون هب یتهم ره بیترت نیا هب .
ناسفا نامه( تسا هتخیمآ دوخ یاه هصق و اه ه ،
868 ).
وطسرا ار یقیسوم ویدر رد
هخاش یاه یضایر تسا هداد رارق زین یملاسا نافوسهیف و
هتشاد ار رظن نیمه دنا
دننام ، انیس نبا رد هک
تمسق یضایر افش باتک هب
یقیسوم هراشا
تسا هدرک یلو
نوچ یگژیو همه هک یقیسوم یاه
خثم رییغت خباقری و مهسم یضایر
یمن دشاب هب ، و قوذ هک هدنزاس هحیرق
و هدنزاون مه رد نآ تلاخد خماک دراد لاح ره هب
هدرتسگ یرنه و شناد زورما یقیسوم یم رامش هب
دیآ شخب هک یصّصخت و نوگانوگ یاه
.دراد 2 - 4 - یقیسوم اب هطبار رد ناگرزب تایرظن
نوطلافا
: کی یقیسوم سومان
هک تسا یقلاخا حور
نایناهج هب هب لاب و
رکفت و
هب شهج روصت
و شیابر یم زیچ همه هب آایح و یداش و م هب دشخب
.
وطسرا
زجاع ظافلا بلاق رد نآ راهظا زا رشب سوفن هک تسا یتمکح یقیسوم: یم رهاظ آاوصا بلاق رد ار نآ نیاربانب تسا .دزاس
یباراف رصنوبا
مهع ؛تسا مهع ود خماش و تسا ناحلا ییاسانش مهع یقیسوم:
یرظن یقیسوم مهع و یهمع یقیسوم .
انیس یهعوبا
یقیسوم: تسا یمهع
یضایر یگنوگچ زا نآ رد هک همغن
اه رظن زا
یراگزاس و تمیلام نامز یگنوگچ و
یب یاه همغن ن یم ثحب اه دوش
.
نووهتب
یلاع تسا یرهظم یقیسوم: ره زا رت
مهع و هفسهف یا
، نابز رنه یقیسوم
یلاع و رشب حور و لد نیرت
هحیرق یهجت یناسنا
.تسا نتفگ زا لاک هک اجنآ زاب
دوش یم زا آ یقیسوم دنام یم .
هبدادرخ نبا
: داش ار وت هک تسا نآ یقیسوم کمرب نب دلاخ نب ییحی زا خقن هب
جنر دشاب هچ ره نآ زج و دنک نیگهودنا و دنایرگب و دناصقرب و دنک تسلاب و
.
خگه
یم دوخ هب قهعتم یقیسوم هچنآ صخش نورد یناگدنز قامعا نامه دناد
و تسا حور ااخ رنه یقیسوم تسا هب
یم باطخ حور هب میقتسم روط ک
دن ( ،یرون
1389 : 16 .)
5-2 - یقیسوم شیادیپ
هدیدپ یاه یعیبط دننام یدایز گرب نایم زا داب شزو
ناتخرد یاه راشبآ و
و شوخ گنهآ
نا رم ثعاب م داجیا یم یقیسو دنوش
؛ نیاربانب دیاب هک مینک لوبق هدیدپ یقیسوم
رد یا
یمدآ آرطف همغن و اهزاوآ زا ناسنا یعیبط خیم تهع هب و نامز تشذگ اب .تسا
هک ییاه
یهقت اهنآ زا تشاد دوجو تعیبط رد قهخ یقیسوم وهتخم آلاآ و هدرک د
دندرک
(
،یقلاخ 1370 : 2 .)
مک هب ینورد آاناجیه دناوتیم ناسنا هک تسا یقیسوم ک راهظا وهتخم قرط هب ار دوخ
. دنک هب یمدآ اب یقیسوم و صقر ،رعش وجو
دآ هک ینامز نآ زا و تسا هدمآ د تعیبط هب اپ
ریثات تحت و آاساسحا و وطاوع یاراد ،دوب ینادان و خهجرد آاناویح ریاس خثم تشاذگ آاساسحا آامهک و ادص ،آاکرح ههیسو هب ناسنا نیمه رطاخب .دوب دوخ یناسفن آلااح درک راکشآ ار دوخ ؛
ناسنا هک ینامز نآ زا نیاربانب سو هب ار دوخ یحور آلااح تسناوت
ههی
امهک ،ادص آوص زا راشرس ایند هکارچ دمآ دوجو هب زین یقیسوم دهد ناشن آاکرح و آ
.تسا هدیدرگ اپرب نزاوت و اظتنا رب تقهخ ناهج و تسا گنها و یقیسوم آلاآ و آاودا عارتخا اب دش ندمتم ناسنا هکنآ زا دعب داجیا ثعاب هک ییاه
یم وا رد عوبطم و دنیاشوخ تلاح م هکدش ثعاب و درک دیهقت دش
یهصا ناکرا زج ار یقیسو
هدافتسا دوخ نایادخ شتسرپ یارب صقر و یقیسوم زا و دهد رارق نید ( دننک
،نوحشم
1373 : 9 .)
گنرمک ای و عونمم اهرنه زا یرایسب هب هجوت تسخن یاه هدس رد ناریا هب لاسا دورو اب و برط سلاجم و اه زب رد ندش هدافتسا ببس هب نایم نیا رد یقیسوم و دش رتشیب شیع
ناج یناریا یقیسوم یلااو و یناحور یاه هبنج تخانش اب اهدعب اما تفرگ رارق رجحت دروم زات ، یعراز( تفرگ یا ه 1393
، 428 .)
2 - 6 - یقیسوم ملع ژفهس دراد یمهم شقن یقیسوم مهع رد هک یمهم خماوع زا یکی solfege (
یم( هک دشاب
هتخاس یمهع ای یرظن و یهمع شخب ود زا .تسا هدش
تن ظفهت هدنریگرب رد یمهع شخب زاوآ آروص هب اه
یم یناوخ نزو و نورق لوط رد هک دشاب
تسا هدش عارتخا یجیردت آروص هب قیقد یارجا یارب یدامتم ؛
سرادم همه رد نیاربانب
یم باسح هب سورد نیرتمهم زا یقیسوم آ
دم ( ،یقلاخ 1370 : 10 ).
یسوم یروئت رد دراوم نیرتمهم زا یکی دوجو نآ یروئت زا خبق یقیسوم هک تسا نیا یق
ار ینعم نیا و، تسا هتشاد یم
و یروئت زا یعلاطا چیه ناگدنزاون تسا نکمم هک دهد
یم نآ خماش هک ینیناوق و دننک ارجا ار یدنمشزرا و رخاف راثآ اما دنشاب هتشادن ار دوش
سوم یروئت هک نیناوق و آاحلاطصا طقف ب دنهد یم خیکشت ار یقی
دنشابن ده نیناوق نآ .
قفوم دنناوتب درم هکنآ زا رت دعب یهیخ مه ( تسا هدش عادبا دنوش ندز فرح هب
خکیام
،رفوهیپ 1392 ، 10 ).
یم ادص و نزو یقیسوم هدنهد خیکشت مهم خماوع ههمج زا یشاعترا تکرح رثا رد ادص ،دشاب
یمدوجو هب یم هدینش هک دیآ
مظنمان آاشاعترا هک ییاهادص .دوش یاهادص دنشاب هتشاد
یم هدیمان یقیسومری یقیسوم یاهادص دنشاب هتشاد مظنم شاعترا هک ییاهادص و دنوش
یم هتفگ .دنوش
:تن ا رد یحلاطص یقیسوم
تسا دراد هدمع ینعم ود هک :
هناشن
تشاددای رد تسا یا نامز و آدم ِیبسن نداد ناشن یارب لاکیزوم یاه
؛آوص کی یارجا هب ،نیعم یادص کی
ییاهنت .
تن
یم هدافتسا یقیسوم رد هک ییاه
،یم ،ر ،ود :خماش دنوش اف
، لا یس و خس ، ( ،
Do,Re,Mi,Fa,Sol,La,Si .دشاب یم )
ِماح :ل ف اب ،یزاوم و یقفا طوطخ یدادعت زا ههصا
یاه ربارب تن هک طوطخ یور یقیسوم یاه
تن یلااب تن کی و طوطخ نیب و رد رگید
یم هتشون خماح نییاپ خماح طوطخ .دوش
ار زا
لااب هب نییاپ یم
.دنرامش خماح هدش خیکشت طخ جنپ زا
دراد یدایز دربراک .
هناشن :دیهک یم دیهک دراد رارق خماح پچ تمس رد هک یا
تن یادص و تیعقوم دشاب اه
هب یم صخشم دیهک ههیسو ،خس :خماش دراد یدایز دربراک یقیسوم رد هک ییاهدیهک .دوش
یم اف ،ود .دشاب
ریوصت 2 - 1
آوکس و اهادص :نزو یم هتفگ نزو نوگانوگ یاهدادتما اب یاه
اب ینامز ظاحل زا هک دوش
بسانتم رگیدکی ( دنتسه
لامک ،روپ 1374 : 14 .)
نازیم ای هزارت ای کزارت رد یقیسوم هناشن ، هک ییاه یم اهنآ ههیسو هب
ناوت هرود دادعت و اه
برض هرود ره رد درک صخشم ار
و یارب همه صیخشت هتکن
یاه هتسباو عضو هدش دنا . طخ
یم زیامتم دوخ شیپ و سپ هرود زا ار هرود ره یدومع .دنک
هب وتحم یا رد هک ود ره نایم
یدومع طخ دراد رارق
ار نازیم طخ و ار یدومع یاه نازیم طخ
یم .دنیوگ
پُکنَس هب یوسنارف : Syncope رد تسا یحلاطصا
یقیسوم ششک لاصتا.
برض عض وی
هباج ثعاب یوق برض ششک هب برض رد اهدیکأت ندش اج
یم اه اب ویعض تمسق و دوش
یم ارجا یرتشیب دیکأت نیا .ددرگ
یم داجیا یقیسوم رد ار یصاخ تلاح دراوم هنوگ هک دنک
یم پکنس نآ هب دنیوگ
.
هلصاف ای ، دعُب ود نیبام ههصاف وهفم هب هزورما یقیسوم رد تن
تن جوت اب یقیسوم یاه ه
تبسن هب سناکرف
نآ نیب دوجوم تسا اه
. نیب فلاتخا آروص هب هک تسا یزیچ نامه نیا
ییاقیسوم یادص ود یم هدید
دوش و ههیسو هب شوگ
ندینش خباق ( تسا
،یقلاخ 1370 : 35 .)
یقیسوم رد یضَرَع تملاع
ب ه یسیهگنا : Accidental هناشن
یا رد هک خماح طخ شیپ
تن زا رارق اه دراد ار نآ یادص و هدرپ مین
دنچ ای مین هدرپ مب ای رتریز یم رت
نابز رد .دنک
مب تن دوخ ًلاومعم یسیهگنا رد هدش نییعت اگ زا یوضع هک ار هدشریز ای هدش
دیهکرس
دشابن یاهزاس رد هایس یاهدیهک نینچمه و هحفص
راددیهک اصخشم ونایپ Accidental
یم هتفگ دوش
.
ماگ : هب یوسنارف gamme تسا تن دنچ ندمآ بیترت هب :
هب هک ظاحل عافترا هداد رارق
هدش دنا و یتوص هرتسگ ناش
هدزاود ًاعمج مین
هدرپ یواستم کی ای
واتکا تسا . دراد ناکما
نییاپ ای هدنورلااب اگ دشاب هدنور
، رد کیسلاک یقیسوم اگ
مین زا هدافتسا اب اه هدرپ
یاه
ساسا رب یواستم یواسم لادتعا
یم ویرعت مین زا رتکچوک خصاوف و دنوش
ای هدرپ هدرپزیر
اگ رد ،ایند قطانم یخرب یقیسوم رد .دنرادن دوجو کیسلاک یقیسوم یاه لاثم ناونع هب
یتنس یقیسوم یناریا
، یکرت و یبرع ریظن یرتکچوک خصاوف هدرپ عبر
زین یم هدافتسا دوش
(
،بارتروپ لامک 1395
: 45 ).
هتیلانوت هب
یوسنارف : tonalité
ای هتیلانُت ای
هیام رد یقیسوم و مظنم ویدر خماش ،
کی یاهادص مظنمان اگ
یقیسوم رد رثا ره ،نیاربانب ؛تسا هیام رد
یصخشم هتخاس
یم وش د (
،نامه 46 .)
لاقتنا یسیهگنا : Transposition رد
یقیسوم یهمع و دنیارف
هک هعومجم ِتکرح رد یا
از یمبوریز تن
اه هک نییاپ ای لااب هب هیاپ رب
کی ههصاف یم خقتنم تباث .دوش
لاثم یارب
یم کی ناوت هعطق
یزاسگنهآ هب ار هدش
خکش هب خماک هتیلانت یا رگید داد لاقتنا دراوم رد .
ناسکی یم نت زا یفیدر ناوت هعومجم ای اه
یمبوریز زا یا بیترت نودب یاه
خثم کی دروکآ
هب ار عافترا یرگید خقتنم ( درک
،ییلاط 1372 : 45 ).
دروکآ هب ف یوسنار : accord مه یارجا هب
ای ادص دنچ ِنامز تُن
هتفگ یم اهدروکآ .دوش
یارب داجیا یگنهامه تیوقت و
یدوهم یم راکب دنور اهنآ زا ادک ره یارب و شقن
هجرد و
یصاخ رد یقیسوم تسا رظن دم
هارمه هب ات یعرف یاهادص
و تن تنیز یاه یوق ،
و نیرت
ناوخمه ینومراه نیرت .دوش هتخاس
ِلوحت ریس ییادصدنچ
هب هرود یطسو نورق ییاسیهک و
ب یمزا ددرگ . یقیسوم نامز نآ رد کی
ییادص هب ییادصود یط رد یرتشیب یاهادص سپس و
ا نآ هب نورق دوزف
رد و دش ه رخآ
دیسر یدعاوق هب ار نآ ان و
ناوپرتنک :یوسنارف هب(
contrepoint )
( دنتشاذگ
،یقلاخ 1370 : 35 .)
2 - 7 - اگتسد ه یقیسوم یاه
هاگتسد یناریا یقیسوم یاه لوحت
آارییغت ویصوت هک تسیحلاصا هاگتسد هب اقم
دنهد یم تبسن یناهارف نادناخ هب ار آارییغت نیا هک هبراجاق هرود رد یشزومآ یدنب هقبط
، رد هدزاود یاه اقم زا یملاسا هرود مهن ات راهچ نرق ههصاف رد ناریا یتنس یقیسوم
هناگ قاشع
، اون
، تسار ،کلیسوب
، ناهفصا ،قارع
، ریز دنکفا
، گرزب
،
، هلوگنز
،یواهر
،ینیسح یزاجح و
یم هدافتسا هک دندرک
یا اکح تیعبت اب یرجه مهن نرق رد زا ینار
یمهع دشر دندوب یقیسوم ولاخم هک یذوفناب نیبصعتم یقیسوم
نیمه رد و دش وقوتم
ییغت لاح رد نآ یروئت مهع رد ییاه ییاجباج و آار
لاامتحا اهدعب هک تفرگ آروص ناریا
)یرجه مهد هدس ات( نایرومیت هررود رد نآ ندش خیدبت و یماقم اظن رد یتارییفت ثعاب
اظن نیا رد هک دش ییایقیسوم هاگتسد هب هاگتسد هصلاخ خکش هب ای
، رد یحلاطصا
یناریا یتنس یقیسوم هک تسا
هعومجم هب یا
همغن دنچ زا و
هشوگ هتفگ یم مه اب هک دوش
Title:
Author :maryam ghayedrahmati
The Art of Music in the Middle Ages of Islam Until the End of the Safavid Period Due to the Pottery and Paintings Remaining from this Period.
Supervisor: Dr habib shahbazi shiran
Graduation date:
Number of pages:
Abstract Research Aim: Primary purposes of research, and the research
motivation or the reasons why you decided to do this study.
Research method: The present research is based on the library method and is based on the study of the desired sources .
Findings: Music is one of the arts of different nations which has been present in different forms and forms from the beginning to the present. This art has many thousands of years of history in various human societies. In Iran, archaeological evidence of music art has been discovered and identified, whose study shows that with the advent of Islam, this art was able to maintain its status as an ornament on pottery, utensils. Metal and paintings have shown. The purpose of this research is to study the art of music in the works of the Islamic period of Iran. Therefore, the present research has tried to provide a more comprehensive understanding of the art of music in the Islamic era based on the library resources and on the basis of observations from the Islamic period .
Conclusion: According to the results of this study, some evidences of music art, especially its instruments, remain in some of the Islamic arts. Studying Pottery, Metals and Paintings of the Islamic Period is an Appropriate Basis for Understanding the Status of Music in the Islamic Period
Keywords: Music, Islamic period, Middle Ages, Islamic era works.
University of Mohaghegh Ardabili Faculty of ………
Department of ……..
Thesis submitted in partial fulfillment for the degree of Choose an item. in …………
The Art of Music in the Middle Ages of Islam Until the End of the Safavid Period Due to the Pottery and Paintings Remaining
from this Period By:
Maryam ghaedrahmati Supervisor:
Dr Habib Shahbazi shiran Advisor:
Dr Ardeshir javanmardzade 2020
