University of Tehran Press
Private Law
Home Page: https://jolt.ut.ac.ir
Online ISSN: 2423-6209
A Critical Study of the Appurtenances of Extinction of the Obligations in Iran's Civil Law Compared with French Law
Ataollah Bigdeli
Faculty of Social Studies, Department of Law of Imam Hossein University, Tehran, Iran.Email: [email protected]
ARTICLE INFO ABSTRACT
Article type:
Research Article
Article 264 of Civil Code. (Hereinafter “Civ.C”) under the title of the appurtenances of extinction of the obligations, lists 6 appurtenances. In the analysis of the articles, there are two approaches among jurists: Some consider them weak and some consider them acceptable. Jurists believe that the legislator was looking for a convergence between jurisprudence and the French system, and this caused confusion .Mixing the meanings of these institutions is one of the other causes .On the other hand, some consider the purpose of drafting Articles to solve real issues and not to simply comply with legal forms.
Findings: The first approach is stronger, The civil law has tried to gather the appurtenances of extinction of the obligations (based on the general theory of French obligations) and the factors for the dissolution or invalidation of a contract (Aqd) based on jurisprudence in one article. This effort has led to the compilation of baseless Article.
The French Civ.C was not free from this confusion, but in the reforms of 2016, it became closer to the appurtenances of extinction.
It is difficult to sum up the fundamental concepts of jurisprudence and French, but at least the Iranian Civ.C can separate the concept of "obligation" from the concept of
"contract", and calculate the reasons for the ineffectiveness of each one separately.
Method: Data collection has been done by referring to the laws and legal doctrine of France and Iran, the data has been discussed based on the legal-analytical method and evaluated with the comparative study method.
Article History:
Received November 27, 2022 Revised March 06, 2023 Accepted May 13, 2023
Published online 16 October 2023
Keywords:
Extinction of the obligations in Iran Civ.C
Extinction of the obligations France Civ.C
Article 264 Civ.C
Article 1342 Civ.C of France.
Cite this article: Bigdeli, A. (2023). A critical study of the appurtenances of extinction of the obligations in Iran's civil law compared with French law. Private Law.20 (1), 59-71. DOI: http//doi.org/10.22059/jolt.2023.351692.1007149
© Ataollah Bigdeli Publisher: University of Tehran Press.
DOI: http//doi.org/10.22059/jolt.2023.351692.1007149
تاراشتنا نارهت هاگشناد
یصوصخ قوقح
:هیرشن تیاس https://jolt.ut.ac.ir
:يكينورتكلا اپاش 6209
- 2423
ناریا یندم نوناق رد تادهعت طوقس بابسا یداقتنا ةعلاطم
، هسنارف قوقح اب یقیبطت
للهااطع یلدگی ب ب
گنهرف تاعلاطم ةدکشناد قوقح هورگ ی
عامتجا ی سح ماما عماج هاگشناد ی
)ع(ن
، ا ،نارهت ی نار . :همانایار [email protected]
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هیاقم بعون ب
یشهوژپ
ب
خیرات ب :هیاقم بیاه ب
رات ی خ ب رد ی تفا 06: / 09 / 1401
رات ی خ ب یردنزای ب:
15 / 12 / 1401
رات ی خ ب ذپ ی شر ب:
23 / 02 / 1402
رات ی خ ب راشتنا ب:
24 / 07 / 1402 ةدام
264 م.ق . دهعت طوقس بابسا ناونع لیذ شش
تسا هدرمشرب ار ببس .
،ناوننع ننیا لیذ داوم لیلحت رد
دراد دوجو نانادقوقح نیب درکیور ود .
ینم ونبق لباق یخرب و فیعض ار داوم نیا یخرب نانادنقوقح .دننناد
رنب
نآ دنا هک تنسا هدنش تتنشت بنجوم رنما نیمه و هدوب یوسنارف ماظن اب هقف نیب عمج یپ رد ننقم .
ططتنخا
یناعم ن ینعقاو لعانسم لنح ار داونم نیودنت تدنه ینخرب ،ربارب رد .تسا للع رگید زا اهداهن نیا یحططصا
یم دنناد
، بلاق زا ترص تیعبت هن .یقوقح یاه
هتفای ب اه یوق وا درکیور : تسا رت
. وناق یمونمع نیرظن رب ینتبم تادهعت طوقس بابسا هتشاد شطت یندم ن
یب ای طحنا لماوع و هسنارف تادهعت عنمج هدانم منی رد ار ینهقف ماکحا رب ینتبم دقع ندش رثا
.دننک ننیا
دونبن یلانخ تتنشت ننیا زا زین هسنارف یندم نوناق .تسا هدش انبم دقاف یداوم نیودت هب رجنم شطت .
رد انما
س تاحطصا ا
2016 م یدطی میدزن تادهعت طوقس بابسا یحططصا یانعم هب طنصا ،تفنح اب و دش رت
، و
هباج اج ی عمج .داد ماجنا نوناق رد ار یمهم تاحطصا تادهعت طوقس بابسا ی رنک
و یهانهم نینب نیدانینب ند
تسا راوشد یوسنارف و یهقف ماکحا .
دح اما ا یم ناریا یندم نوناق لق وههم میکهت اب دناوت
م
« دهعت » موههم زا
« دقع » یب بابسا اصحا ازجم تروص هب ار می ره ندش رثا دنک
.
شور عمج : هداد یروآ هنتفریفپ مانجنا نارنیا و هنسنارف رونشک یقوقح نیرتکد و نیناوق هب عوجر قیرط زا اه
تسا . هداد یلیلحت شور ساسا رب اه ن
یبانیزرا درونم ینقیبطت نعلاطم شور اب و هدش هتشافگ ثحب هب یقوقح
رارق .تسا هتفرگ
:هژاولگلک ب
،ناریا م.ق رد دهعت طوقس ،هسنارف.م.ق رد دهعت طوقس ةدام 264 ،م.ق
ةدام 1342 هسنارف.م.ق .
:دانتسا ،یلدگیب للهااطع ( 1402 .) داقتنا علاطم ی ندم نوناق رد تادهعت طوقس بابسا ی
ا ی نار
، بطت یق ی هسنارف قوقح اب یصوصخ قوقح.
، 20 ( 1 ) 59 - 71 .
DOI: http//doi.org/10.22059/jolt.2023.351692.1007149
اطع© للها ب ی لدگ ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب بی :رشان
.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم
DOI: http//doi.org/10.22059/jolt.2023.351692.1007149
همدقم اهدادرارق ماظن رد
اه ی قوقح فلتخم ی
ا هب رجنم ی
داج تواهتم راثآ ی
م ی وش د.
ماظن اه ی قوقح ی ارب ی ا عفر ی ن ن راثآ ی ز اهداهن ی
تواهتم ی ار یم راک هب دنریگ
هام اب هک ی ت ا راثآ ی داج طسوت هدش دادرارق
یگنهامه .دنراد
ی ک ی تواهت زا اه ی هقف ماظن هم هیماما
اب
مور قوقح ماظن ی
ن نمرژ ی اهداهن عبت هب و دقع داقعنا راثآ تواهت ی
ماما هقف ماظن رد .تسا دقع رثا عفر ی
،ه ثحب یروحم موههم اه
« دقع » تسا . دقع م ی دناوت قتسم تروص هب ی
« کلم ی ت
» ا ار ی داج ی ا لقتنم .دنک قوقح ماظن رد اما ی
مور ی ن ینمرژ یروحم موههم
« دهعت » تسا . دجوم اهنت دقع
« دهعت » غ تروص هب و تسا ی
ر قتسم ی کلم موههم ی
ت اسانش دروم ار ی
ی ق رار م ی دهد ( بی لدگ ی
،
1393 )
،نیاربانب . مور قوقح ماظن رد
ی ن ینمرژ بابسا زا
« تادهعت طوقس »
تسا هدش هتهگ نخس (
ةدام 1234 یندم نوناق دعب هب
و یدق داوم 1342 ات 1 - 1351 )دیدج یندم نوناق .
ِشریفپ و موههم نیا زا نتهگ نخس هقف رد اما
ِبابسا اب تادهعت طوقس
ِتطکشم انبم
ی یب ای طحنا بابسا زا نآ یاج هب و تسا هجاوم ی یم دقع ندش رثا
اوت تهگ نخس ن (
بی لدگ ی
، 1393 : 371 ).
نیا
ریا یندم نوناق هک تسا هیضرف نیا تابثا یپ رد قیقحت ا
دهعت طوقس بابسا بیکرت یپ رد ن (
)یوسنارف یب بابسا اب
ندش رثا
دوقع ( )یهقف تسا هدوب .
تسا هتشادن یقیفوت هار نیا رد اما .
هنیشیپ هدبع یدرجورب ، دع یهطصم یمیدق نانادقوقح زا
، طحنا موههم ود نیداینب تواهت هب هجوت نودب یگمه یماما نسح دیس و
ةدام تادهعت طوقس و دقع 264
م.ق . هداد رش ار دنا
. ره هب همذ تعارب بابسا یانعم هب دهعت طوقس بابسا دندوب لعاق نانآ
تسا یقیرط (
)هدرتسگ ریسهت
،نیاربانب . بسا زا زین ار دقع طحنا بابسا و دهعت یارجا
یم دهعت طوقس با داقتنا هدام هب و دنتسناد
رک هد دنا اصحا ارچ هک ی
تسا هدادن تسد هب یعماج
← ( ،نایزوتاک 1389
: 529 ).
باتک رد نایزوتاک اما تادهعت یمومع یرظن
اب ،
اقتنا ،تادهعت طوقس دودحم یرظن زا عافد و
جراخ تادهعت طوقس زا ار دهعت یارجا و لیدبت رک
هد تسا . ناشیا نیب طلخ هب
هراشا تادهعت طوقس بابسا نیودت رد دهعت و دقع موههم
،هدرک اما
، هدادن طسب ار نآ تسا
( ،نایزوتاک 1389
: 529 ).
اهص ی ی رد
عافد تادهعت طوقس ةدرتسگ یرظن زا یندم قوقح یتامدقم ةرود باتک رک
هد طحنا موههم ود نیداینب تواهت هب هراشا نودب و
د ،تادهعت طوقس و دقع ةدام تسرهف هب دقع طحنا قیرط باثم هب ار تارایخ ،تادهعت طوقس زا ثحب یاهتنا ر
264 م.ق . هفاضا
تسا هدرک (
اهص ی ،ی 1383 : 231 )دعب هب . عافد هدرتسگ یرظن زا زین یدیهش هدرک
دهعت دروم فلت ،خسف تسا هداد داهنشیپ و
، و
ةدام هب نامز رورم 264
م.ق . نشور ار دهعت و دادرارق نیب میکهت زین ناشیا .دوش هفاضا تادهعت طوقس بابسا ثحب ةدننک
یم یقتسم ریغ و یقتسم دناد
( ،یدیهش 1386 : 18 ).
هراشا اهنت و عافد هدرتسگ یرظن زا زین یدمحا یمارهب نیداینب تواهت هب یا
تادهعت طوقس و دقع طحنا موههم ود هدرک
ب نایاپ رد و تسا قححت ،خسف ،نامز رورم ،زیاج دوقع رد رجح و توم رثا یسررب ه
قلعم قلعم دوقع رد هیلع
، تسا هتخادرپ دهعت طوقس بابسا ریاس ناونع هب یرهق فلت و (
،یدمحا یمارهب 1390
: 585 )دعب هب .
ناونع اب دوخ باتک رد زین یرقاب تادهعت طوقس :یندم نوناق یهقف ینابم یلیلحت یسررب
، ساسا رب طوقس بابسا ،یهقف ینابم
رارق یسررب دروم ار تادهعت یم ار تادهعت طوقس بابسا زا یرایسب تسا لعاق ناشیا .تسا هداد
هزومآ ساسا رب ناوت یهقف یاه
هجوم درک ( ،یرقاب 1382 )
،نیاربانب . یهجوت دوقع و تادهعت یموههم ناگود هب زین ناشیا
رکن هد تسا .
نیب رد هلاسر هنت ،یرتکد یاه دراد دوجو تادهعت طوقس بابسا دروم رد هلاسر ود ا
. روبجلا هلاسر رد ی ناونع اب یا
« بابسا
قارع ،رصم قوقح رد تادهعت طوقس
، ا و ی نار » انبم ثحابم دراو رتمک و تسا هتخادرپ یقیبطت علاطم هب ی
تسا هدش ی (
،یروبجلا
1401 ).
ناونع اب دوخ لاسر رد زین یشیورد
« سررب ی ا قوقح رد ءاربا راثآ و ماکحا ی
نار رصم و » رارق یسررب دروم ار ءاربا اهنت هداد
تسا ( ،یشیورد 1399
).
نایاپ دنچ یسانشراک مان
رارق یسررب دروم ار بابسا زا یکی ًابلاغ هک تسا هدش عافد زین دشرا هداد
ای دنا
هتشاد یمطسا یاهروشک اب یقیبطت علاطم .دنا
ملع تلااقم نیب رد ی
ن یداینب لیلحت هب هلاقم ود اهنت ،یشهوژپ
هتخادرپ ناریا رد دهعت طوقس بابسا تیهام دنا
. و ینامحر
یملع ( یلیبدرا 1398 ) لاقم رد
« هعوضوم قوقح و هقف رد تادهعت طوقس بابسا
» نآ رب هک دنا هب و هقف رد تادهعت طوقس بابسا
اسانش لباق ناریا قوقح رد عبت ی
هقباس یاراد و ی تسا
. هجوت دوقع و تادهعت ناگود هب نانآ رکن
هد هناگیب و رد تادهعت داهن ندوب
ظاحل ار هقف ن
رک هد دنا دماح یمساق و یجرب . (
1399 ) لاقم رد زین
« ور وترپ رد تادهعت طوقس بابسا ی
درک لامرف ی س قوقح ی » مطعا
دندرک زا یشان تادهعت طوقس داوم هب یناریا نانادقوقح یداقتنا درکیور بلاق و یقوقح سیلامرف بلغ
ارگ ی نانادقوقح نهذ رب ی
تسا یناریا
؛ یلاحرد یلکش یقوقح دعاوق تایعر ننقم هک ن
هتشادن رظن دم ار یقطنم
، یقوقح یراج تطکشم لح یپ رد هکلب
تسا هتشاد ارگرثا یدرکیور و هدوب .
وس زا ی اصحا یپ رد ننقم ی ی
ب هک یبابسا هن تسا هدوب تادهعت طوقس للع دهعت طاقسا یار
یرگید روما هب
، دوخ رب هوطع
، دنراد زاین نیاربانب . یوس زا .تسا هدش باختنا تسردان باب ناونع اهنت
رگید و هدیچیپ ناهج رد
تسپ قوقح نردم اصحا
ی تسین بولطم و نکمم ًطمع بابسا و لماوع .
تهگ رد یعون هب رضاح شهوژپ و
دقن و وگ آ و نیشیپ راث
زا عافد و طسب رد ناماس نایزوتاک عضوم
.تسا هتفای
یروآون هتفای و اه اه
پ لاقم ی ش ور روآون ود ی وی هژ :دراد 1 . اس تاحطصا 2016
م . ندم نوناق ی ار هسنارف شرازگ
رک هد و ینابم و ماکحا ار تاحطصا
رارق لیلحت دروم .تسا هداد
یم ناشن لیلحت نیا تمس هب هسنارف قوقح ،ناریا قوقح رد نیرتکد یمومع نایرج تطخرب دهد
تیاعر ار تادهعت طوقس بابسا یحططصا یانعم تسا هدرک شطت و هتفر تادهعت طوقس بابسا زا قیضم یانعم دنک
نونک ات .
ا هدشن هعارا هنیمز نیا رد هسنارف یندم نوناق تاحطصا نیرخآ زا یشرازگ چیه ناریا قوقح رد تس
. 2 . لاقم ناروآون یلصا یرظن
ه اب ار دهعت طوقس و دقع طحنا بابسا و موههم ود نیا دهعت و دقع موههم نیب زیمت مدع اب یناریا ننقم هک تسا نآ رضاح .تسا هتخیمآ ر تادهعت طوقس داهن
ی هش رظن رد ی مومع ی ا و دراد تادهعت ی
ن رظن ی ه هاهم اب ی هقف ی ن راگزاس ی تس . ندم نوناق ی
داینب ود نیب ناریا یساسا موههم و
رظن تطخرب و تسا هدوب نادرگرس بلاغ
ناداتسا یناریا نارگشهوژپ و ناکما مدع هب لعاق
م ار داوم طصا داهنشیپ رفگهر نیا زا و تسا یلعف داوم زا یقطنم یریسهت ط
ر رک هد .تسا 3 . هک تسا نآ هلاقم نیا داهنشیپ
شطت ناریا یندم نوناق هک اح می رانک رد ار دهعت و دقع یانبم ود دراد
ید گ کرت و جزم ر ی
ب دنک دح ، ا و تاهش ار بیکرت نیا لق
دهد ماجنا ینابم رب ینتبم
؛ ب د یانعم هب تادهعت طوقس بابسا یرگید ةدام رد و دقع طحنا بابسا هدام می رد هک تروص نی
تسرهف ار قیضم و صخا دنک
همذ تعارب هب رجنم هک یبابسا ریاس و یم ماع یانعم هب
درگ یموس ةدام رد ار دنوش .دروآ
رد دنچره
عمج تیاهن رک
ند .تسا راوشد یوسنارف و یهقف ماکحا و یهاهم نیب نیداینب
شور شهوژپ
عمج هداد یروآ تفریفپ ماجنا ناریا و هسنارف روشک یقوقح نیرتکد و نیناوق هب عوجر قیرط زا اه
. هداد یلیلحت شور ساسا رب اه ن
وقح هتشافگ ثحب هب یق دش
دن رارق یبایزرا دروم یقیبطت علاطم شور اب و تفرگ
دن .
شهوژپ راتخاس رارق لیلحت دروم دیدج و یدق یندم نوناق ساسا رب هسنارف قوقح رد تادهعت طوقس بابسا ادتبا یم
دریگ . طوقس بابسا سپس
رارق یداقتنا یسررب دروم ناریا تادهعت یم
هک یور نآ زا .دریگ یم ار یرگید تصرف بابسا نیا یهقف یسررب
علاطم و دبلط
یماو یرگید اجم هب ار تادهعت طوقس بابسا یهقف یسررب ،تسا جراخ هلاقم می شیاجنگ زا ماظن هس ره یقیبطت . یهن
ماظن رد تادهعت طوقس هسنارف قوقح
برورم نگنقت بلنیارف بو بداوم :
1234 یدق .ت.م.ق
« هب تادهعت ی
ک ی ز قرط زا ی ر م طقاس ی دوش : 1 . تخادرپ ( افو ی )دهعت هب
، 2 .
دبت ی ل دهعت
، 3 . ءاربا
، 4 . رتاهت
، 5 . کلام ی ت ف ی همفلا
، 6 . دهعت دروم فلت
، 7 . نططب یا خسف
، 8 . خساف طرش رثا
، 9 . نامز رورم
» .
ثحب لماوع نیا زا می ره دش بجوم ار یلصهم یاه
؛ هلمج زا ارقتسا ی صقان بابسا ، طلخ اب دقع طحنا بابسا یخرب
،دهعت طوقس بابسا لیلحت
دهع هب یافو ناونع هب
یعیبط ةرمث دهعت
دهعت طوقس ببس هن
، و ف نانادقوقح ...
ر هسنا نططب و خسف
من دهعت طوقس بابسا زا زین ار ی
دنتسناد ( ،نایزوتاک 1389
534 :
:ش ، 364 ؛
Weill et Terré, 1980: 1045, n: 985
؛
Colin
et Capitan, 1932, T: 2: 280, n: 272
؛
Terré et al., 2005: 1253, n: 1313
؛
Carbonnier, 1956, T: 4, p: 568, n:
).129
لاد زا یکی ی
قیقد یانعم رد تطتخا تافطتخا نیا ل
« طوقس » دوب . هک دراد انعم اجنآ یوسنارف نیرتکد رد دهعت طوقس
دراد دوجو نانچمه دهعت عبنم ای دقع .
یم طقاس ًاعقاو و درادن رارق دهعتم مذ رب رگید نآ زا یشان دهعت یلو دوش
؛ رد هکنآ هن
.دوش داجیا یعنام نآ یارجا
،نیاربانب دهعت داجیا عبنم لصا نتفر نیب زا اب هک یدراوم رد
، دهعت ،دقع خاسهنا ای طحنا دننام
یم نیب زا زین نآ زا یشان دن خر یحططصا تادهعت طوقس ،دور
تسا هدا
؛ درادن دوجو رگید دقع زا یشان دهعت دنچره .
زا رگید یکی
یدهعت طوقس هب رجنم ًاعقاو هک تسا نآ تادهعت طوقس بابسا یحططصا یانعم ناکرا وش
د
،نیاربانب . اقتنا ای لیدبت عاونا
دهعت می طوقس هب رجنم هک اجنآ ات تادهعت ن
وش د زا دهعت تاطقسم یحطصا رط .تسین
( رپرس هب لااتاک داتسا یتس )
بابسا
ار طوقس داد لیلقت دروم جنپ هب
. رکذ طوقس بابسا رامش رد ار دهع هب یافو و تسنادن دراو ار اهیا هب طوبرم تاداقتنا یلو درک
(
Catala, 2004: 109
).
هسنارف یندم نوناق ،ماجنارس ساسا تاحطصا رد
ی اس 2016 م . ذی ل ناونع
« دهعت طوقس »
ز قرط ی ر ار درمشرب : 1 . تخادرپ
(ا ی اه ی )دهعت
، 2 . رتاهت
، 3 . کلام ی ت ف ی همفلا
، 4 . ءاربا
، 5 . .ارجا ناکما مدع (
داوم 1342 ات 1 - 1351 ).
ةژاو ًلاوا تاحطصا نیا اب
درب راک هب درهم تروص هب ار دهعت
، هدام ًایناث لصف نیوانع هب و دادن صاصتخا بابسا شرامش هب ار یا دومن هدنسب اه
،
ًاثلاث و داهن
دبت ی ل نططب ،دهعت یا
خساف طرش رثا ،خسف
، و تفح تادهعت طوقس بابسا زا ار نامز رورم درک
ناونع و
« دهعت دروم فلت
» هب ار
ناونع
« ارجا ناکما مدع ی
دهعت
» ندم نوناق .داد شرتسگ ی
خرب هسنارف ی
دق نوناق دهعت طوقس بابسا زا ی
ذ ار ی ل وانع ی ن
دی رگ ی هتسد دنب ی هدرک تسا
؛ بلط اقتنا هلمج زا
، 1
د اقتنا ی
2ن
، دبت ی ل
3دهعت
، دج داهن و ی
د ی هلاوح مان هب یا
وهت ی
4ض ةدام زا ار
1321 ات 1340 ذی ل ناونع
«
les opérations sur obligations
» ( لمع ی تا اه ی ا غت یی تار ور رب ی )تادهعت هدناجنگ یا طرش
ذ ار خساف ی
ل طورشم دهعت ناونع (
ةدام 3 - 1304 م و ) رور لقتسم ناونع ار نامز ی
رظن رد تسا هتفرگ (
ةدام 2219 ات 2223
5).
یوریپ دیدج نوناق بیترت زا زین دیدج ناحراش مومع رک
هد دنا (
Cabro et Ribeyrol, 2018: 13; Galliou et Scanvion:
2017: 110
) و ارآ ی اضق ی یسقت لیذ ار یلبق ی هدناجنگ دیدج یدنب
دنا (
Corinne, 2017: 140
6).
،قیقحت نیا رد یم یسررب هیضرف نیا رظنم زا ار تادهعت طوقس بابسا اهنت ام
تلاصا و تادهعت یمومع یروئت اب هک ینک
دقع تلاصا ربارب رد دهعت ن
،قیقحت نیا رد .تخادرپ یهاوخن بابسا نیا طیارش و ماکحا ریاس هب و ریخ ای دنراد یناوخمه میلمت
مه هب یدق نوناق رد هک یبابسا هدوب تادهعت طوقس ثحب هب رظان دیدج و
هراشا دنا زین نوناق رد بابسا هاگیاج رییغت تلع و
.دش دهاوخ للدم
هسنارف دیدج نوناق رد دهعت طوقس بابسا لهع بهی بیافو ب(
)ءافیا : نیرتکد نوناق هب گ ف اکشا یوسنارف را یم
رک د هدروآ دهعت طوقس بابسا ءزج ار دهعت داهم هب یافو ارچ هک
تسا یدهعت ره تده و یعیبط ةرمث دهعت هب یافو .تسا .
دادرارق یارجا نمض ار ثحب نیا زین یوسنارف ناگدنسیون یخرب
هدروآ تادهعت طوقس هن و دنا (
Mazeaud (s), 1955, T:II: 831, n: 716; Ripert et Boulanger, 1965, T:II: n: 1470
).
یندم نوناق زا تیعبت هب ناگدنسیون بلاغ اما تادهعت طوقس لیذ ار ثحب نیا هسنارف
روآ هد دنا
؛ هدرک داریا نآ هب دنچره دنا
(
Weill et Terré, 1980: 1045, n: 985
؛
Colin et Capitan, 1932, T:2: 280, n: 272
؛
Terré et al., 2005: 1253,
n: 1313
؛
Carbonnier, 1956, T:4: 568, n: 129
؛ ، ویتود و ربوا 1390
: 132 ).
یمن دراو ار تاداقتنا نیا لااتاک تسناد
(
Catala, 2004: 109
) . اس تاحطصا رد یوسنارف ننقم 2016
هب دهعت یاهیا جرد نمض و تسنادن دراو ار تاداقتنا نیا
1. la cession de créance 2. la cession de dette 3. la novation 4. la délégation
5 . دیدج داوم رصتخم رش و دیدج و یدق یندم نوناق نیب سیاقم رد دیهم و رصتخم نتم می ندید یارب
← Gaylor, 2019: 220–260 رش ندید یارب و
ودج اب هارمه یاه
هسیاقم حیضوت ناوارف یاهرادومن و یا هدنهد
← Courdier, 2022: 210-250 ب ؛
ه یتسیچ حیضوت یارب هژیو و
داهن راثآ و ماکحا La
delegation
← Courdier, 2022: 221 .
6 . هخاش ریاس ،هسنارف یقوقح ماظن رد یصوصخ قوقح یاه
هب ار تاحطصا نیا زین رارق امعا دروم تعرس
دنداد
؛ هلمج زا تنامض و همیب یاهدادرق رد همان
همیب یاه یا
←( Ardoy, 2018: 91-95 ).
یلصهم لصف دهعت طوقس ببس ناونع لماش
33 هدام داد صاصتخا نآ ینوناق ماکحا و شخب نیا هب ار (
داوم 1342 ات 5 - 1346 ).
رش و جرد دهعت طوقس لیذ ار داوم نیا زین هسنارف دیدج یندم نوناق ناحراش رک
هد دنا (
Cabrol et Ribeyrol, 2018: 140;
Courdier, 2022: 230
).
ةژاو داعم دهع هب یافو
paiement payement
ا تسا تخادرپ یانعم هب هژاو نیا .تس .
رد اما نیرتکد قوقح ی هسنارف
انعم ی تسا هتفای عا ی نآ دهعت داهم هب یافو یانعم هب و
تسه هک هنوگ (
یم هچ ره نآ داهم )دشاب دشاب دهاوخ
یم راک هب 1
دور .
تسا نکمم یرابجا و یرایتخا تروص هب دهعت داهم هب یافو
؛ یم هداهتسا یرایتخا یافو هژاو نیا زا ًابلاغ اما دوش
(
Mazeaud
(s), 1955, T:II: 831, n: 716; Weill et Terré, 1980: 1045, n: 983; Courdier, 2022: 230
).
هب هسنارف نیرتکد یم حیرصت ینشور
دنک ءاهیا ِعوضوم اهیا
ی داهم
« دهعت » ءاهیا هکنیا زا غراف و تسا
، اقیا ای دشاب دقع ،دوخ ع
(
Carbonnier, 1956, T:4: 539, n: 33; Weill et Terré, 1980: 1043, n: 985
) دقع هن تسا دهعت هب رظان .
عقاو رد
یاهیا زا نتهگ نخس
« دقع » درادن یلصحم یانعم هسنارف قوقح رد .
هژوس ود یصخش طبار دهعت یوسنارف یقوقح ماظن رد اریز
یم هطبار نیا و تسا رارق ارجا و تساوخرد دروم دناوت
نآ دجوم و بجوم هن دریگب (
)دقع ( زوتاک ی
،نا 1389 : 342 :ش ، 229 ؛
زوتاک ی
،نا 1376 : 4 ش ، 685 ).
ت :رتاه داوم 1289 ات 1299 داوم و هسنارف یدق یندم نوناق 1347
ات 2 - 1348 رتاهت دروم رد دیدج نوناق نوناق .تسا 2
اهیا رانک رد ار رتاهت دیدج ء
ظهح دهعت طوقس بابسا ناونع هب رک
هد دننام ،دنوش نویدم و دهعتم ه ربارب رد رهن ود هاگره .تسا
هکنآ
« فلا
» هب
« ب
» یلاحرد دوش راکهدب منارف رازه نید هدوب راکبلط منارف رازه وا زا هک
یم رتاهت ه لباقم رد اه دنوش
(
Mazeaud (s), 1955, T:II: 1157, n: 1142; Carbonnier, 1956, T:4: 584, n: 132
).
رتاهت هسنارف یدق یندم نوناق
یم یرهق ار عقاو رتاهت نیفرط یهاگآ نودب یتح و دناد
یم ش و د ( ةدام 1290 ت.م.ق . یدق ).
و یدادرارق رتاهت زا نانادقوقح اما
اضق ی هتهگ نخس زین ی دنا
(
Carbonnier, 1956, T:4: 588, n: 132
).
دنتسه ریفپانرتاهت زین نوید یخرب
، نارگراک دزم دننام
( ةدام
L. 144-1
فیقوت لباق ریغ نید ره یلک تروص هب و )هسنارف راک نوناق (
Carbonnier, 1956, T:4: 587, n: 132
؛
زوتاک ی
،نا 1389 : 414 ش ، 282 ).
همذیا ب ف بام بتگکیام :
داوم 1300 و 1301 هسنارف یدق یندم نوناق داوم و
1349 و 1 - 1349 تیکلام دروم رد دیدج نوناق
همفلا یف ام تسا 3
. ظهح تادهعت طوقس بابسا رد زین ار همفلا یف ام تکیلام دیدج نوناق رک
د هاگره . و نعاد فصو و ناونع
کلام دوش عمج رهن می رد نویدم ی
یم عقاو همفلا یف ام ت دوش
( ةدام 1349 ت.م.ق . ؛
Weill et Terré, 1980: 1113, n:
)1079
ًطثم . رسپ ی دم ردپ هب ی تسا نو . مت ضرف رب ،ردپ توف اب ،ندوب دنزرف
مه اراد یی م وا هب ردپ ی
د هلمج زا و دسر ی
.وا نو
نچ رد ی عضو ن یت ی عاق هب رسپ ماقم
ی وخ راکبلط ردپ ی
م ش ی د و بلط رصانع و دوش ی
م ه هب ن ی
ر ی دز (
Ripert et Boulanger,
1965, T:II: 697, n: 1954
).
ةدام اما .دراد دوجو دهعت ترط ود و نید می ،تادهعت طوقس ببس نیا رد 1300
یدق نوناق زا
هدروآ نایم هب نخس نید ود دوب
داقتنا اب هدام نیا . ننقم لقلاوهس ار دروم نیا ناگدنسیون بلاغ و دش هجاوم یوسنارف نانادقوقح
یم دنناد (
Mazeaud (s), 1955, T:II: 1155, n: 1136; Ripert et Boulanger, 1965, T:II: 697, n: 1958
).
رط رد
دش هتسناد دهعت می هب رظان و طصا هدام نیا زین لااتاک یحطصا ةدام رد ماجنارس و
1349 اس رد دیدج یندم نوناق 2016
م یدطی .دش طصا و یسیونزاب ًطماک ون
ی لد ناگدنس ی
کلام ندوب طقسم ل ی
ف ام ت ی ن ار همفلا ی راکهدب ندوب احم ز ی
راکبلط ا
م شدوخ هب صخش ندوب ی
دنناد (
Terré et al., 2005: 1336, n: 1411; Vialatte, 1978: 567
).
دروم رد هسنارف قوقح رد
ثحب رتاهت اب داهن نیا تواهت تسا هتفرگرد یلصهم یاه
(
Ripert et Boulanger, 1965, T:II: 697, n: 1958
).
مور رد
، یم نویدم تعارب بجوم ار نآ ققحت ًافرص و دوبن دهعت طوقس بجوم همفلا یف ام تیکلام لصا طوقس هن و دنتسناد
دهعت . یوسنارف روهشم نونکا یمن یکی دهعت داهم یاهیا و تخادرپ اب ار نآ راثآ و دنراد ار رظن نیمه زین نا
دنناد (
Mazeaud (s),
1955, T:II: 1156, n: 1139; Carbonnier, 1956, T:4: 497, n: 128; Colin et Capitan, 1932, T: 2: n: 1574
).
1.exécuter une obligation quelle qu'elle soit.
2. la compensation 3. la confusion
اضق یور ی دراد شیارگ رظن نیمه هب زین ی (
Mazeaud (s), 1955, T:II: 1168, n: 1161
).
هتکن اح ره هب دروم دیاب هک یا
فیرعت قبط هک تسا نآ دریگ رارق رتشیب قادم هسنارف یندم نوناق
ةژاو
confusion
رد هلٌدهعتم و دهعتم فصو ود داحتا عقاو رد
یم رظن هب و تسا درف می م تایبدا بلغ ریثأت تحت همفلا یف ام تیکلام هب هژاو نیا مجرت دسر
تسا هدوب هقف رد تیکل
؛ نیا لااو
تسین حیحص همجرت .
هب تیکلام داهن نایوسنارف اریز یمن ار نآ یمذ عون زا صوصخ
دنسانش
؛ یانعم نانآ دزن همذ هکنیا امک
درادن یلصحم .
ءاریا ةدام هسنارف یدق یندم نوناق : 1282
ات 1288 داوم دیدج نوناق و 1350
ات 2 - 1350 ءاربا هب ار .تسا هداد صاصتخا1
هلٌدهعتم نآ قبط هک تسا یدادرارق و دراد یدادرارق تیهام ءاربا هسنارف قوقح رد (
ترص نویدم رب دوخ قوقح زا )نعاد رظن
یم نیا دیاب زین نویدم و دنک رما
دریفپب ار (
Mazeaud (s), 1955, T:II: 1205, n: 1195; Weill et Terré, 1980: 1116,
n: 1083; Catala, 2004: 115; Cabro et Ribeyrol, 2018: 152
).
نیا لیلحت ءانتبا هسنارف قوقح رد ءاربا ندوب دقع لیلد
یروئت ساسا رب داهن تادهعت یمومع
ولو ار هطبار نیا هک دهاوخن دهعتم دیاش لیلد ره هب و تسا صخش ود طبار دهعت .تسا 2
.دربب نیب زا دشاب وا ررض هب ارجا بناکما بملع :
ناونع م و دا 1302 و 1303 عوضوم فلت هسنارف یدق یندم نوناق (
)دهعت دوب3
. داوم رد دیدج نوناق اما
1351 و 1 - 1351 ناونع
« دهعت یارجا ندش نکممان »
داد شرتسگ ار عوضوم ةریاد بیترت نیا هب و دیزگرب ار .
مولعم ام هاگره
طقاس دهعت ،دوش فلت وا دی رد دهعتم ریصقت نودب ام هک یتروص رد ،دوش فلت هدوب دهعت عوضوم هک نیعم و یم
وش د.
نانادقوقح
ناد دهعت یارجا ندش نکممریغ ار طوقس نیا تیهام ًابلاغ هسنارف تس
ه هیجوت تادهعت یروئت یساسا یهاهم لیذ زین ار داهن نیا و
هدرک دنا (
Mazeaud (s), 1955, T:II: 1117, n: 1082; Weill et Terré, 1980: 1122, n: 1091
).
یروئت رب ینتبم ًطماک زین هسنارف قوقح رد تادهعت طوقس لماوع زا دنب نیا
Obligation
و عوضوم ندش فلت زا و تسا
یم نخس دهعت دروم نادقوقح هک تسا لیلد نیمه هب .دقع و دادرارق دروم هن دیوگ
ام یهقف تنس تطخرب هسنارف نا
، عیبم فلت هک
یم یقلت انثتسا یعون ار ضبق زا لبق یم هدعاق می ار ضبق زا لبق عیبم فلت ،دننک
دنناد . اریز هدادن خر یطیلست و هدشن ارجا دهعت
شیپ یرگید ام فلت اکشا هک دیآ
.
قباس تادهعت طوقس بابسا
دیدج نوناق رد بابسا نیا هک یور نآ زا رییغت
هدرک تفح ای دش ه هراشا اهنت دنا هم هب یا
دش دهاوخ تاکن نیرت .
لهعت بلیلبت :
دهعت لیدبت دوش لیدبت دیدج یدهعت هب دهعت ناکرا زا یکی رد رییغت لیلد هب یدهعت هاگره یم خر4
دهد . دهعت
یم قباس دهعت نیزگیاج دیدج طقاس قباس دهعت و دوش
یم وش د (
Mazeaud (s), 1955, T:II: 1215, n: 1208; Weill et
Terré, 1980: 1088, n: 950; Courdier: 2022: 216
).
دهعت لیدبت
، دوخ
، دیدج یدهعت دجوم و دیدج یقوقح لمع می
.دوش تیاعر نآ رد دیاب اهدادرارق تحص یمومع دعاوق و تسا هب دهعت لیدبت داهن ود نعاد لیدبت رابتعا هب دهعت لیدبت صوصخ
نا داهن اب5
بلط اقت داوم عوضوم6
1321 ات 1326 ج.ت.م.ق .
نید اقتنا داهن و (7
داوم 1327 ات 1 - 1328 ج.ت.م.ق .) هب اهداهن نیا هسنارف رد .تسا تواهتم ه اب هدش میکهت ه زا ینشور
دنا
(
Weill et Terré, 1980: 1020, n: 956; Mazeaud (s), 1955, T:II: 1242, n: 253
).
دوخ اقتنا بلط و نید اقتنا
تسا اقتنا لباق عوضوم باثم هب بلط و نید (
ةدام 1327 ج.ت.م.ق .)
. یم نیب زا یلبق دهعت ،دهعت لیدبت رد اما دهعت می و دور
یم نآ یاج دیدج .دنیشن
،نیاربانب دوب دهاوخن دیدج دهعت هارمه هب ًاموزل یدق دهعت قحاول و تانیمضت
، دوش حیرصت رگم (
داوم
1322 ات 1325 ت.م.ق . ؛ ، ویتود و ربوا 1390
: 128 ).
1. la remise volontaire 2. obligation
3. la perte de la chose 4. la novation
5. la novation par changement de créancier 6. la cession de créance
7. la cession de dette
ةدیچیپ داهن هب یزاین هچ ،بلط اقتنا ناکما دوجو و هسنارف قوقح رد یدادرارق یدازآ هب هجوت اب هک تسا نآ اؤس اح یوسنارف نانادقوقح ؟تسا دهعت لیدبت نآ رب
دنا هک ار تادهعت نوچ مور قوقح رد .تسا مور یخیرات تنس زا یشان یگدیچیپ نیا
یم یصخش یرما ًلاوصا تیهام و تاذ و دنتسناد
Obligation
نییبت درف ود طبار ساسا رب ًافرص و ًافرص ار یم
رک دند هوجو و
اسانش دروم دهعت ینیع ی
ت دروم اقتنا ِلباق ِ ام می باثم هب دهعت ،دوبن وبق و ی دوبن هجو
(
Mazeaud (s), 1955, T:II:
1215, n: 1209; Weill et Terré, 1980: 1089, n: 1051; Carbonnier, 1956, T:4: 607, n: 136; Colin et Capitan, 1932, T:2: 307, n: 323; Ripert et Boulanger, 1965, T:II: n: 1745
،نایزوتاک ؛ 1389
: 299 ش ، 199 ).
یندم نوناق هسنارف
اس تاحطصا رد 2016
م یدطی هب اب سم یعون هب راکتبا می یریگراک ئ
درک لح ار هل .
دیدج یندم نوناق
نید ،بلط اقتنا داهن هس ره
، تفریفپ ار دهعت لیدبت و .
موههم ،دنادب دهعت طوقس بابسا زا ار دهعت لیدبت هکنآ یاج هب اما
تایلمع ناونع اب یدیدج (
تادهعت رب )تارییغت جیا ار1
هتسد ناونع نیا لیذ ار داهن هس نیا و دا یدنب
رک د ( داوم 1321 ات 1340
وس زا بیترت نیا هب و ).ت.م.ق ی
ظهح ار اهداهن نیا ی درک
نآ رگید یوس زا و نآ طوقس هن تسناد دهعت رد رییغت بجوم ار اه
؛
دشاب یلبق دهعت طوقس دهعت لیدبت یعرف رثا دنچره (
Courdie, 2022: 210
).
ای بنلاطی ب
خسف داوم قبط: 1304
ات 1314 هسنارف یدق یندم نوناق دادرارق خسف ای نططب ،
نآ زا یشان دهعت طوقس بجوم2
دقع دوب (
Colin et Capitan, 1932, T:2: n: 162
).
دجوم ادتبا زا و تسا لطاب هک یدادرارق هنوگچ هک تسا هدش داقتنا
یم دوخ زا یشان دهعت طوقس بجوم تسا هدوبن یدهعت وش
د (
Ripert et Boulanger, 1965, T:II: n: 1928
).
نیرتکد رد
ار خسف و نططب ثحب ًلاوصا هسنارف یمن تادهعت طوقس لماوع ءزج
دنتسناد هدش هجاوم یدایز یاهداقتنا اب دنب نیا و دوب
. اریز
ِلصا نتفر نیب زا بجوم اطبا و خسف دهعت أشنم
تسا (
Carbonnier, 1956, T:4: n: 128
؛ ،یدمحا یمارهب 1392
: 586 ؛
،نایزوتاک 1389
: 530 ش ، 363 ).
نوناق هجوت دروم تاداقتنا نیا رارق رافگ
اس تاحطصا رد و تفرگ 2016
م یدطی خسف عوضوم
و تفح ًلاوصا داوم
نططب هب طوبرم زا سپ و دش جراخ تادهعت طوقس بابسا شخب لیذ زا یلیصاهت و تاحطصا اب
داوم طوبرم
داجیا هب داوم نمض رد دادرارق 1179
ات 1185 ریز لیذ دیدج یندم نوناق ف
ناونع هب ازجم یلص
« نططب » و یلک لصفرس لیذ رد
« تنامض ارجا یاه » دش هدروآ .
،نیاربانب عت طوقس بابسا زا نططب دیدج نوناق رد ه
یمن هدرمشرب یحططصا تاد .دوش
خساف بطرش برثا :
تادهعت طوقس قرط زا دروم نیمتشه رد ،
،هسنارف یدق نوناق رثا
« خساف طرش »
دوب هب طوبرم تاررقم .
ةدام رد خساف طرش 1183
دوب هدمآ هسنارف یدق یندم نوناق یم قلعم نآ هب دهعت هک تسا یطرش خساف طرش .
تروص رد ات دوش
بسا نم ًطثم .دوش نکی ل نأک دهعت نآ زورب یم ار امش
مرخ
، خسهنم عیب اما (
لحنم رگا دوب دهاوخ ) دربن ار هقباسم نیا بسا
(
Mazeaud (s), 1955, T:II: 1076, n: 1037
).
ِطرش طرش نیا عقاو رد تسین خساف
، تسا لطبم طرش هکلب
؛ نیا هکنآ نمض
تفرگ هابتشا قیلعت طرش اب دیابن ار طرش (
،نایزوتاک 1387
: 344 ش ؛ 1084 ).
اضق یور رد ی
ی
، زین یلک خساف طرش هدش هتفریفپ
تسا . یم حیرصت هیور اما ماجنا تین نسح اب دیاب طرش نیا هک دنک
دوش (
Aynès et Malaurie, 2011: 433- 435
).
رد قیقدت
یم ناشن زین طرش نیا یم لطاب ار دقع لصا طرش نیا دهد
دنک
،نیاربانب . یم رظن هب و تسا یساسا رصانع زا یکی دقاف
زا دسر
.تسین یحططصا طوقس بابسا دروم دقن نیا
رارق یوسنارف ننقم هجوت دیدج یندم نوناق رد و تفرگ
( 2016 م . زا ار خساف طرش )
جراخ تادهعت طوقس بابسا درک
ناونع تحت هسنارف یندم نوناق رد یدیدج شخب و طورشم دهعت
داجیا3
درک و ةدام 3 - 1304
و 7 - 1304 .داد صاصتخا طرش نیا هب ار
نامز برورم :
نیمهن رد تادهعت طوقس قیرط ةدام
1234 نوناق یندم یدق نامز رورم هسنارف دوب4
یلقتسم لصف رد هک (
داوم
2219 ات 2281 ) رارق یسررب دروم دوب هتفرگ
ثحب هسنارف قوقح رد نامز رورم . ساسا رب ًابلاغ و تسا هدش رجنم ار یناوارف یاه
یم هیجوت یمومع ظن دوش
( لصهم ثحابم ندید یارب
←
Mazeaud (s), 1955, T:II: 1171, n: 1132; Weill et Terré,
1980: 357, n: 314; Colin et Capitan, 1932, T:2: 336, n: 357; Terré et al., 2005: 1386, n: 1477;
Carbonnier, 1956, T:4: 614, n: 138
).
نمض و دش جراخ تادهعت طوقس یحططصا بابسا زا زین ببس نیا دیدج نوناق رد
1. les opérations sur obligations 2. la nullité ou la rescision 3. l'obligation conditionnelle 4. la prescription
رارق هعلاطم دروم یلقتسم لصف تفرگ
( ةدام 2219 ات 2223 )دیدج نوناق .
ار داوم نیا نانچمه دیدج نوناق ناحراش یخرب دنچره
یم رش طوقس بابسا لیذ دنهد
(
Cabro et Ribeyrol, 2018: 153
)،
یم رظن هب دسر
طوقس بابسا زا نامز رورم تفح
عت ه هب تاد تروص یتسرد
تسا هتفرگ .
یمن نایم زا ار دهعت لصا نامز رورم اریز درب
، یعنام دهعت یارجا رد ًافرص یمومع ظن هکلب
داجیا یم نک د
1.
ناریا قوقح رد تادهعت طوقس
ةدام قبط 264
« هب تادهعت ی
ک ی زا ذ قرط ی م طقاس ل ی
:دوش 1 . ب ه لیسو افو ی دهع هب
، 2 . ب ه لیسو هلاقا
، 3 . ب ه لیسو ءاربا
، 4 .
ب ه لیسو دبت ی دهعت ل
، 5 . ب ه لیسو رتاهت
، 6 . ب ه لیسو کلام ی ام ت ف ی همفلا
» .
نیودت هب یناریا یندم نوناق ناگدننک هدوب نآ یپ رد ینشور
هار نیا رد هتبلا و دننک یموب ار یوسنارف دعاوق ات دنا رتمک
قیفوت
هتشاد دنا . نیودت ک ناگدنن یناریا ةدام 1234 هسنارف یدق نوناق رارق لصا ار
هداد دهعت دروم فلت هدام نآ زا و دنا
، خسف ای نططب
،
خساف طرش رثا
، تفح ار نامز رورم و رک
هد دنا هدوزفا هدام هب ار هلاقا ضوع رد و مت یسررب .دنا
رظن نیا ننقم رظن دروم دراوم مت
هب و ندوب ریثأت تحت صوصخ یروئت زا یندم نوناق زا شخب نیا لماک
Obligation
یوسنارف یم دییأت ار
دنک .
لهع بهی بیافو :
هقف رد هیماما یآ ًلاوصا
« دوقعلاب اوفوا
» یانعم هب
« دوقعلا راثآب اوفوا
» تسا . ضحم هب دقع وه امب دقع اریز
یم داجیا ار دوخ راثآ داجیا دنک
( انعم تیکلم هب یافو و )تیکلم دننام ی
ی درادن نیاربانب . دهع هب یافو
دح ا لق یکیلمت دوقع رد
انعم یی درادن
، تیکلم راثآ هب افو رگم (
،یلدگیب 1393 : 283 ).
یم لیلحت یدهع دوقع مه نوچ هسنارف قوقح رد اما دنوش
یلصا نآ هب یافو تادهعت طوقس شور نیرت یوریپ یوسنارف شور زا یناریا ننقم .تسا اه
هدرک افو و ی ر دهع هب بابسا زا ا
هتسناد تادهعت طوقس .تسا
و تسا دادرارق یارجا یعیبط شور دهع هب یافو هک هدش ضارتعا نخس نیا هب هسنارف قوقح دننام
دروآ یحططصا یانعم هب دهعت طوقس بابسا ةرمز رد ار نآ دیابن (
،نایزوتاک 1389
: 342 ش ، 229 ).
تکن قیقحت نیا هجوت دروم
داوم ریسهت 278
و 279 .ق م . ةدام .تسا 278
داوم اب هلمج زا و یهقف دعاوق اب 384
و 387 هب و ةدام صوصخ 388
ًارهاظ رد
تسا ضراعت
؛ هب داهن دورو صوصخ
« هبلاطم » اب ناونع چیه هب عیاب یارب تیلوئسم ققحت و هنابصاغ هب یناما دی رییغت یارب
هم نیا زا اما .تسین راگزاس یهقف نیزاوم ساسح و رت
ناسل رت تسا هدام ود نیا رب کاح یلک قطنم و .
ظهل مجرت هدام ود نیا
داوم ظهل هب 1245
و 1246 نوناق هسنارف یدق یندم نیودت و تسا
یه ناگدننک چ
هدرکن یهجوت
نیزاوم اب ار هدام ود نیا هک دنا
یب مجرت .دننک زاسمه یندم نوناق داوم ریاس و یهقف ا تسا نکمم داوم نیا رد ترصت و لخد
هک دروآ دوجو هب ار نامگ نی
ریا یندم نوناق تسا هدید یدهع زین ار عیب یتح نا
. نیعم نیع هب دهعت زا نآ رد اریز (
،دهعتم تعارب ،)میلمت عبت هب یلست هن و
اضقنا ی هبلاطم و تلهم (
)!
، هب و ةدام رد صوصخ 279
طعا درف زا ءاهیا زا (
یم نخس )؟
ندید یکیلمت ینابم اب هک دیوگ عیب دقع
تسین راگزاس
← ( اهص ی ،ی 1383 : 238 ،نایزوتاک ؛دعب هب 1376
: 4 ش ، 685 ،یدمحا یمارهب ؛دعب هب 1390
: 592 ؛دعب هب
،یدیهش 1386
: 28 دعب هب
؛ و )...
نیا یم ناشن دهع هب یافو باب رد هتکن یروئت لیذ و یوسنارف تنس زا ننقم هک دهد
Obligation
هف ار ثحب رک
هد رد و تسا مه
وگ و تسا یریگیپ لباق ًطماک دقع زا یدهع یقلت داوم نیا ی
وگ هن ی ی رد هک ی
یهقف تنس .تسا هدوب یکیلمت هاگن اب هبلغ ام
هیاقا : نیودت هک تسا یهقف یداهن هلاقا هدناجنگ هدام نیا رد ناریا یندم نوناق ناگدننک
داوم رد ار نآ یهقف تاررقم و دنا
283 ات 288 هدناجنگ .دنا هم هکلب ،تسین یحططصا یانعم هب تادهعت طوقس بابسا زا هلاقا هک تسا نیا داوم نیا هب داقتنا نیرت
تسا دقع طحنا بابسا زا (
ساق ،هداز 1393 : 67 ؛ ،نایزوتاک 1387
: 14 ش ، 871 ).
هجاوم یلکشم اب ناریا قوقح رد هلاقا شریفپ
تسا هدوبن (
،نایزوتاک 1387
: 18 اهص ؛ ی ،ی 1383 : 248 ،یدمحا یمارهب ؛ 1390
: 626 ،یرقاب ؛ 1382 : 123 ،یدیهش ؛ 1386
: 113 ،
ش 57 ).
1 . رد اب و ریخا نایلاس تلاوحت
ی اتیجید ةزوح رد هک تسا هداد خر
شور یدمآراک ثحب راج یاه
ی یسررب دروم تادهعت طوقس یاه
یداقتنا رارق تسا هتفرگ
←(
Cassar, 2021 .)
ءاریا : ءاربا عاقیا هقف رد و دادرارق هسنارف قوقح رد تسا
. داهن نیا شریفپ رد
تکن اهنت .تسین هجاوم یلکشم اب ناریا نوناق
لباق نایب یم رارق رظن دم زین ار یکیلمت دوقع ءاربا رانک رد یناریا ننقم تشاد اج هک تسا نآ زا و داد
«
ِا ضارع
» ناونع هب زین
تیکلم طوقس ای طحنا ببس دای
یم ک در .
لهعت بلیلبت :
هم تاهابتشا زا یکی ننقم
دراو ندرک داهن تسا ناریا یندم نوناق هب دهعت لیدبت ؛
یداهن یب و یمور ًطماک هناگ
هقف و ناریا قوقح اب .
تفای نآ رد هقف اب یقیبطت ثحب چیه و هدش رش یوسنارف قوقح ساسا رب داهن نیا یناریا نانادقوقح راثآ رد
یمن دوش ( ،یدمحا یمارهب 1390
: 649 ؛ ،نایزوتاک 1389
: 298 ش ، 198 ؛ ،یدیهش 1386 : 146
؛ اهص ی ،ی 1383 : 256 ).
هب عجار
ثحب دهعت لیدبت ثحب اب نامض و هلاوح دوقع تبسن و دهعت و بلط و نید اقتنا اب داهن نیا تواهت تسا هتفرگرد یلصهم یاه
( ناهج ی نا و رارب ی
، 1398 ،یلدگیب ؛ 1393
: 373 ؛ ،یدمحا یمارهب 1390
: 650 ؛ هش ی د ی
، 1386 : 150 ش ، 96 ).
یتح یندم نوناق
ةدام زا زین یبوخ مجرت 1271
ت.م.ق . یدق ةدام رد 292 م.ق . هدرکن تسا . مود دنب تبسن هکنآ رب هوطع اریز هدام
نامض دقع اب
تسین نشور (
نیا .تسا هتفرگ هابتشا بلط اقتنا اب ار دهعت لیدبت ًطک ننقم زین موس دنب رد )تسا هدش فخا فیرعت نامه ًارهاظ
هان یناوخ اجیا ار عضوم ود یناریا نانادقوقح نیب اه د
.تسا هدرک یخرب
نآ رب هک دنا هابتشا ننقم هدرک
داهن زا یتسرد هف نوچ و
لمع قفوم زین همجرت رد هتشادن دهعت لیدبت یمور هدرکن
تسا ( ،یماما 1355 : ج 1 ، 337 ن 340 اهص ؛ ی ،ی 1383 : 258 یمارهب ؛
،یدمحا 1390 : 662 ،یدیهش ؛ 1386
: 152 ش ، 97 ).
یخرب لباقم رد هک دنرواب نیا رب
یموب یارب تارییغت نیا اب هناگیب داهن یزاس
هتخانش یاهداهن یهقف ةدش
هدوب تسا . نیاربانب بلط اقتنا فیرعت هب ار موس دنب و نامض فیرعت هب ار مود دنب هجوت یور زا
اقتنا نیب زرم هک تسا هدوتس یلمع نیا ًاقاهتا و تسا هتفریفپن ار دهعت لیدبت داهن عقاو رد و هداد صاصتخا لیدبت ،دهعت ،نید ،بلط
نامض ،دهعت
، دوش هتشادرب هلاوح و (
،نایزوتاک 1389
: 305 ش ، 202 ).
ترصت دهعت لیدبت ططصا رد یندم نوناق هدرک
هب ار نآ و
انعم ی تسا هدرب راک هب دهعت رییغت یانعم هب و ماع ی (
،نایزوتاک 1389
: 306 ش ، 202 ).
انبم تطتخا نیا روضح سهن ی
ناشن ی
یم ک دهد دهعت لیدبت ةداس یانعم یتح ناریا قوقح رد ه (
تسین نشور زین )مراهچ ثحبم ناونع .
یم ننقم رگا تسین مولعم هتساوخ
هدومیپ ار یلکشم هار نینچ ارچ دهدب دهعت لیدبت داهن هب یرگید یانعم تسا تسا
! دوبن رتهب ایآ
، ،همجرت و ناونع نتشافگ رانک اب
هتخانش یاهداهن یهقف و یموب ةدش
یم شخب نیا رد ار دناجنگ
؟ رظن هب یم دسر ًاعقاو و تسا هدرک هابتشا شخب نیا رد یندم نوناق
یموب هب یتاهتلا چیه .تسا هتشادن هقف اب هناگیب و بیجع داهن نیا یزاس
رتاهت : ب رتاهت ناریا نانادقوقح بلاغ (
ةدام 294 ات 299 م.ق .) یم تادهعت طوقس بابسا زا ار دنناد
( یدمحا یمارهب ،
1390 : 666 ؛
،یدیهش 1386 : 171 ش ، 115 ؛ اهص ی ،ی 1383 : 261 ).
زوتاک ی نا انبم اب ی ا ی ن قفاوم نخس نی
تس . اریز افو ی ار دهع هب زج
ء و لماوع
تادهعت طوقس بابسا یمن
؛دناد هکلب عون ار رتاهت ی
ارجا ی رهق ی م دادرارق ی دناد ا زا و ی ن ندم نوناق تهج ی
م دقن لباق ار ی
دناد
( زوتاک ی
،نا 1389 : 414 ش ، 282 ).
یاج بوخ ناریا قوقح رد و هتفریفپ یوسنارف و یهقف ماظن ود رد داهن نیا .تسا هدش یرازگ
همذیا ب ف بام بتگکیام :
هقف رد داهن نیا ناونع
یلقتسم درادن
← ( ،یلدگیب 1393 : 379 ).
نیا نانادقوقح بلاغ ناریا قوقح رد
یم دهعت طقسم ار داهن ارجا عنام هن و دنناد
( ،یدمحا یمارهب 1390
: 680 ،نایزوتاک ؛ 1389
: 412 ش ، 280 ،یدیهش ؛ 1386
: 197 ،
ش 145 ؛ اهص ی ،ی 1383 : 269
؛ ،یرقاب 1382 : 302 )
،نیاربانب . یم ار نآ
تسناد تادهعت طوقس بابسا زا اکشا نودب ناوت .
یخرب
نآ رب ناداتسا دنا
تسین تسرد هدام نیا لیذ اثم .
اراد یهصت زا شیپ و ثروم توف اب اریز ی
هن و تسا هکرت نویدم ثراو ثروم ی
یم ثرا هب هکرت زا هک یقح اب نید نیا و تیم اراد می رد درب
ی یمن عمج ی نید طوقس ثعاب ات دوش
.دوش زا نید رسک یترابع هب
تسا هکرت یهصت لحارم (
،نایزوتاک 1389
: 405 ش ، 275 ).
یصخش رب ینتبم نخس نیا رد دنچره و تسا هکرت نتشاد یقوقح ت
تسین شریفپ لباق هقف
، یم اکشا نیا یبسح روما نوناق هب هجوت اب و ناریا قوقح رد دشاب دراو دناوت
. ققحت ساسا نیمه رب
تطتخا دروم زین دشاب ثراو نویدم و راکهدب یفوتم هک یضرف ینعی هدام اثم سکعرب ضرف و تروص رد همفلا یف ام تیکلام ا تس . تیصخش هکرت یارب رگا یقوقح
داد دهاوخن خر همفلا یف ام تیکلام زین تروص نیا رد یشاب لعاق (
،نایزوتاک 1389
: 398 )
تسا ققحم همفلا یف ام تیکلام یشابن هکرت نتشاد تیصخش هب لعاق رگا و (
،یماما 1355 : ج 1 ، 348 اهص ؛ ی ،ی 1383 : 270 ؛
،یدیهش 1386 : 194 ش ، 142 ).