The Ideal Model of Personal Data Protection Legislation in the Context of the Internet of Things in the Light of Comparative Studies

(1)

Iranian Journal of Public Policy

2023, Vol. 9 , No. 1 , 64-79

Https://doi.org/10.22059/jppolicy.2023.92988

This Work Is licensed under a CreativeCommons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) R E S E A R C H A R T I C L E

The Ideal Model of Personal Data Protection Legislation in the Context of the Internet of Things in the Light of Comparative Studies

Behnaz Ahmadvand^1*, Artin Jahanshahi²

1- Assistant Professor of Public Law, National Research Institute for Science Policy, Tehran, Iran 2- Master of Private Law, University of Shiraz, Shiraz, Iran

*Corresponding Author’s Email: [email protected]

Received: 2 August 2022 Accepted: 5 December 2022

A B S T R A C T

The Internet of Things as a new generation of connection and communication between intelligent objects through Internet is a concept that has recently entered the country's governance literature. Due to the possibility of identification and access to personal information through the analysis and combination of collected data, effective protection of personal data has been proposed as a must in the context of this technology. Iran's legal system lacks a law that is dedicated to the protection of citizens' personal data, only in the resolution of the Supreme Council of Cyberspace dated 2018-10-22, the requirements governing the Internet of Things in the National Information Network have been discussed.

Based on the teachings of comparative law, we can benefit from the experiences of other systems to overcome similar challenges. Based on the descriptive analytical method, the current research has extracted the legislative patterns in the discussed field by examining all the laws and regulations of the legal systems of the European Union, the People's Republic of China, and the United States of America and answered the question of which type of legislative model is desirable for the legal system. It seems that among the proposed approaches, a combination of a comprehensive model and self-regulation with a broad definition of personal data can be a suitable option for drafting the law.

Keywords: Internet of Things, Personal Data Protection, Comprehensive Legislation, Diffuse Legislation, Self- Regulation.

(2)

همانلصف یمومع یراذگتسایس

هرود 9 هرامش

،

1

،

راهب 1402 تاحفص

.

79 - 64

Https://doi.org/10.22059/jppolicy.2023.92988

رد یصخش هداد زا تظافح یراذگنوناق بولطم یوگلا وترپ رد ایشا تنرتنیا رتسب

یقیبطت تاعلاطم

دنودمحا زانهب

1

،*

یهاشناهج نیترآ

2

1 - ناریا ،نارهت ،روشک یملع تسایس تاقیقحت زکرم یمومع قوقح رایداتسا

2 - ناریا ،زاریش ،زاریش هاگشناد یصوصخ قوقح دشرا یسانشراک

* هدنسیون ۀمانایار لوئسم

: [email protected]

:تفایرد خیرات 11

دادرم 1401

:شریذپ خیرات 14

رذآ 1401

هدیکچ

لاصتا دیدج لسن ناونع هب ایشا تنرتنیا و

ینارمکح تایبدا دراو یگزات هب هک تسا یموهفم ،تنرتنیا قیرط زا دنمشوه یایشا طابترا

داد بیکرت و لیلحت قیرط زا یصخش تاعلاطا هب یسرتسد و تّیوه ییاسانش ناکما هب هّجوت اب .تسا هدش روشک ه

عمج یاه ،هدش یروآ

هداد زا رثؤم تظافح روشک ندوب اپون تلع هب ناریا یقوقح ماظن .تسا هدش حرطم یروانف نیا رتسب رد هتسیاب رما کی ناونع هب یصخش یاه

یم ینوناق دقاف هزوح نیا رد هداد زا تظافح هب هک دشاب

م رد ًافرص و دشاب هتشاد صاصتخا هلوقم نیا رد نادنورهش یصخش یاه هبوص

هب یزاجم یاضف یلاع یاروش تاعلاطا یّلم هکبش رد ایشا تنرتنیا رب مکاح تامازلا

تسا هدش هتخادرپ رضاح شهوژپ .

رب ساسا شور

یلیلحت - ماظن تاررقم و نیناوق عومجم یسررب اب یفیصوت ،نیچ قلخ یروهمج و اکیرمآ هدحتم تلاایا ،ییاپورا هیداحتا یقوقح یاه

یراذگنوناق یاهوگلا یم شسرپ نیا هب ییوگخساپ ددص رد و تسا هدرک جارختسا ار ثحب دروم هزوح رد

یوگلا عون مادک هک دشاب

یم بولطم ،روشک یقوقح ماظن یارب یراذگنوناق یم رظن هب .دشاب

یم ،دوجوم یاهوگلا زا یبیکرت ،هدش حرطم یاهدرکیور نایم زا دسر دناوت

ب روشک رد نوناق نیودت یارب یبسانم هنیزگ .دشا

یشهوژپ هلاقم .

یدیلک ناگژاو

: ،یصخش هداد زا تظافح ،ایشا تنرتنیا یمیظنتدوخ ،یقُّرفت نینقت ،عماج نینقت

.

(3)

همانلصف س یمومع یراذگتسای

هرود 9 هرامش،

1 راهب،

1402 تاحفص.

79 - 64

همدقم هفلؤم زا ههد فِّرعُم یاه مراهچ یتعنص بلاقنا ناونع تحت نآ زا هک ریخا یاه

یم دای 1

یم دوش شرتسگ و دشر هب ناوت

تفرشیپ و تلاوّحت هدش هتفگ هک نانچ .درک هراشا دنمشوه نویساموتا و تنرتنیا ،تاطابترا و تاعلاطا یروانف هزوح رد اه

نف زا هدافتسا هزورما تسا بانتجا و بجاو رما کی هکلب تسین باختنا کی رگید تاطابترا و تاعلاطا یروا

تسا ریذپان

(

Ghanad & Aligholi, 2020:312

یروانف زا ایشا تنرتنیا ) یم تنرتنیا رب ینتبم روهظون یاه

نیب یمئاد لاصتا فده اب هک دشاب

هداد لیلحت و دنمشوه یایشا میمصت و اه

نآ ساسا رب راکدوخ یریگ هئارا نآ ناربراک یارب یتامدخ ،ناسنا تلاخد لقادح اب

یم شزادرپ یروانف نیا هکرحم روتوم .دهد هداد و تاعلاطا لیلحت و2

وا نوماریپ طیحم و ربراک زا هک تسا ینلاک و میظع یاه

عمج یم یروآ یروانف .ددرگ یلع روهظون یاه

ناسنا یگدنز رد هک یناوارف یاهدربراک مغر لاچ دنراد اه

ش دوخ هارمه هب زین ییاه

هدروآ مهم هلمج زا هک دنا نآ نیرت

نیب حطس رد هک اه هداد زا تظافح ،هدش عقاو هّجوت دروم یلخاد و یللملا

یم صاخشا یاه دشاب

(

European Commission, 2014

هداد زا تظافح یارب یقوقح بوچراچ نیودت .) لوّحت اب بسانتم هک صاخشا یاه

یلعف یاه

ور شیپ و یم یقلت هتسیاب کی ،دشاب

یم همادا دوخ شور رییغت هب یژولونکت هک روطنامه .ددرگ شور دیاب ًلاباقتم زین ام ،دهد

ار نیا و مییامن هتفای لماکت یبوخ هب ار اضف نیا رد یصوصخ میرح زا نامروصت کاردا هک تسا نآ مهم .میهد رییغت ار دوخ تیامح رد ار دوخ نهذ هک ینامز هک مینادب یم یحارط یساسا قح نیا زا

هتفهن دادعتسا یژولونکت ،مییامن زا تیامح یارب یا

.تشاد دهاوخ اضف نیا رد یصوصخ میرح و تینما هلأسم

Pourghahramani & Sabernezhad, 2014: 161)

هب یخرب هچرگا )

هجیتن رد و ایشا تنرتنیا رتسب رد نآ زا تظافح تیمها و یصوصخ میرح داعبا هب یتسرد ینوناق بوچراچ نیودت موزل هب

هدرک هراشا هلکاش هچ دیاب ینوناق تیامح نیا هکنیا هرابرد اما دنا

هدادن یخساپ دنشاب هتشاد یا هب یتآ یراذگنوناق یارب و دنا

هدرک افتکا دروم دنچ داهنشیپ ( دنا

Aghdasi, & Mohaghegh Damad, 2021:63

جارختسا و یسررب رضاح هلاقم عوضوم .)

هوگلا رضاح عوضوم هرابرد یراذگنوناق هزوح رد .تسا یلخاد یراذگنوناق یارب داهنشیپ و یقیبطت تاعلاطم وترپ رد ینینقت یا

ماظن و اهاطخ و نومزآ زا رذگ و هزوح نیا رد ینلاوط ۀقباس نتشاد تلع هب اکیرمآ هدحتم تلاایا ،ییاپورا هیداحتا یقوقح یاه

اظن زا یکی ناونع هب نیچ یقوقح ماظن م

ماظن اما اپون یاه هژیو تیمها دنم

ماظن فلاخرب .دنراد یا ناریا رد ؛هدش هراشا یاه

هداد زا تظافح هب هژیو روط هب هک ینوناق رد اهنت و درادن دوجو دشاب هتشاد صاصتخا ایشا تنرتنیا رد نادنورهش یصخش یاه

خروم یزاجم یاضف یلاع یاروش هبوصم 30

/ 7 / 1397 هب ا رب مکاح تامازلا هدش هتخادرپ تاعلاطا یّلم هکبش رد ایشا تنرتنی

تسا یم شسرپ نیا هب خساپ لابند هب رضاح شهوژپ . مادک یصخش هداد زا تظافح یارب دوجوم یاهوگلا نایم زا هک دشاب

کی

لحارم رد ایشا تنرتنیا هک تسا هتفهن هتکن نیا رد روکذم شسرپ هب خساپ تیمها ؟تسا بولطم ،روشک یقوقح ماظن رد ییادتبا

یم هجاوم یروانف رد هدرتسگ تارییغت اب ریسم نیا رد و دراد رارق دوخ هداد شزادرپ رگید یوس زا و دشاب

نلاک تروص هب اه

ینارگن اب ار نادنورهش ،عیسو مجح رد هداد یصوصخ میرح دروم رد ییاه

یم هجاوم ناشیاه تروص تاعلاطم دودعم رد .دنک

و دوجوم ینوناق ءلاخ هب هتفرگ ( تسا هدش هراشا یقوقح بوچراچ نیودت موزل

Zareian & Vahed, 2020: 68

نیا رد اما )

هداد هچ زا و دشاب یبلاق و راتخاس هچ رد دیاب نوناق هک هراب هب هلاقم یادتبا رد .دراد دوجو یشهوژپ ءلاخ دنک تیامح یاه

هداد زا تظافح تیمها و ایشا تنرتنیا راتخاس و موهفم ب رد دارفا یاه

یدعب ثحبم رد و دش دهاوخ هراشا یروانف نیا رتس

داهنشیپ ناریا یقوقح ماظن یارب بولطم یوگلا تیاهن رد و هتفرگ رارق یسررب دروم هزوح نیا رد دوجوم یراذگنوناق یاهوگلا .دش دهاوخ

ایشا تنرتنیا میهافم یرظن نییبت خادرپ ایشا تنرتنیا یروانف فیرعت هب رما یداب رد ثحبم نیا رد ایشا تنرتنیا راتخاس همادا رد ،هدش هت

و زا تظافح تیمها

رتسب نیا رد یصخش هداد یم رارق یسررب دروم

.دریگ

1- Industry 4.0

2 - م تامادقا و راشتنا ،لاقتنا ،ءاشفا ،لامعتسا ،ندرک نیزگیاج ،حلاصا و کح ،هریخذ ،یهدناماس ،یرادهگن ،لیصحت هنوگره ،شزادرپ زا روظنم .تسا هباش

(4)

در یصخش هداد زا تظافح یراذگنونقا بولطم یوگلا اعلاطم وتپر در ایشا تنرتنیا رتسب

یقیبطت ت

دنودمحا زانهب راکمه و

ایشا تنرتنیا فیرعت لاس رد یب تاطابترا یروانف تفرشیپ هتشذگ یاه کچوک هارمه هب هکبش و میس

هاگتسد و تازیهجت ندش رت یکینورتکلا یاه

شور دوبهب زین و اهرگسح و یاه

یربا شنایار هلمج زا هداد شزادرپ و تابساحم یروآون زا یدیدج جوم تسا هدش ثعاب1

یاه

یم یقیمع تارییغت شوختسد ار دوخ فارطا ناهج اب ناسنا لماعت هوحن هک تنرتنیا رب ینتبم تنرتنیا حلاطصا .ددرگ رادیدپ ،دنک

حت نآ زا هک تنرتنیا رب ینتبم یاهدربراک دیدج لسن ناونع هب ایشا ایشا هکبش نوچمه ینیوانع ت

یوتحم تنرتنیا و2

دای زین3

یم لاس رد نوتشا نیوک طسوت راب نیلّوا دوش 1999

( دش حرطم

Gubbi, 2013: 1646

هعومجم زا یزورما ناهج .) یب

زا یرامش

هنایار ،لیابوم یشوگ زا تنرتنیا هب لصّتم یکیزیف یایشا نویزیولت ،اه

یندیشوپ ،دنمشوه یاه شوه یاه

یاراد یاهرگسح ،دنم

ناردوخ و یگناخ مزاول ات هتفرگ یتابساحم تیلباق هناخ و اه

میمصت و لیلحت ییاناوت هک یدنمشوه یاه ای تلاخد نودب یریگ

یروانف زا هدافتسا اب دنمشوه یایشا لماعت .تسا هتفای لیکشت دنراد ناسنا تلاخد لقادح اب هکبش هلمج زا ددعتم یاه

درُب یاه

ُب و هاتوک ( دنلب در

Benar, 2019: 2

یم مهارف ار ناکما نیا ) تیلاعف هک دنک

تیعضو زا شرازگ هئارا ،طیحم رب تراظن ریظن ییاه

لمعلاروتسد تفایرد و عمج ،دیلوت قیرط زا و دنهد ماجنا ار اه

هداد لیلحت و هلدابم ،یروآ مک اب ار یتامدخ اه

ناسنا تلاخد نیرت

.دننک هئارا ییاهن ناربراک هب نیب هیداحتا لاثم یارب ؛تسا هدش حرطم یددعتم فیراعت ایشا تنرتنیا یارب

تارباخم یللملا ار نآ4

یروانف ساسا رب )یزاجم و یکیزیف( اهزیچ لاصّتا اب ار هتفرشیپ تامدخ هک یتاعلاطا هعماج یارب یناهج تخاسریز کی یاه

یم هئارا دوجوم یتاطابترا و یتاعلاطا ( تسا هدرک فیرعت دهد

ITU, 2012: 1

تنرتنیا تسا هدمآ زین رگید فیراعت یخرب رد .)

قیرط زا ناربراک هب عونتم تامدخ هئارا و ود نیا نیب زرم وحم و یزاجم ناهج و عقاو ناهج نایم یلپ داجیا لابند هب ایشا ( تسا نیشام هب نیشام تاطابترا

IEEE, 2015

یم یلک روط هب .) ظون یرامعم ایشا تنرتنیا تفگ ناوت

رب ینتبم یناهج روه

فرصم هب ینآ تامدخ هئارا و تنرتنیا هب لصّتم یایشا نیب لماعت و طابترا لیهست و لاصتا نآ فده هک تسا تنرتنیا ناگدننک

هویش هب هاگتسد و اهروسنس تاعلاطا لدابت و طابترا هب ایشا تنرتنیا رگید ترابع هب .تسا دامتعا لباق و یدربراک یا و اه

ط زا تازیهجت میمصت و لیلحت و تنرتنیا قیر

هداد راکدوخ یریگ یم قلاطا درف هب رصحنم تامدخ هئارا یارب اه

موهفم نیا ؛ددرگ

یم تخاسریز رب تراظن یگدیچیپ هب ای دنمشوه هناخ ،نویزیولت اب دنمشوه یشوگ کی طابترا یگداس هب دناوت و یرهش یاه

( دشاب کیفارت

Haller et.al, 2008:5

یروانف .) نیا

تکرش زا یرایسب لیدبت اب ایشا تنرت بسک هب اه

لیهست و لاتیجید یاهراک و

لدم بسک یاه تشاد دهاوخ داصتقا رب یدایز ریثأت ،نایرتشم و نانکراک لماعت شیازفا و ییاراک دوبهب ،دیدج راکو

ساسا رب.

نیمخت و اهرامآ لاس ات دوجوم یاه

2030 زا شیب ناهج لک رد 29.4

یایشا درایلیم لصّتم ایشا تنرتنیا یروانف هب دنمشوه

( دش دنهاوخ

Statista, 2022

همانرب .) هیامرس و یزیر هژورپ رد یراذگ

یروانف رب ینتبم یاه تنرتنیا یروانف هژیو هب روهظون یاه

لاس زا یدج روط هب روشک لخاد رد ایشا 1395

یم هلمج زا هک تسا هدش زاغآ حرط هب ناوت

تراتسا و اه پآ

شخب یاه

لمح تیعقوم ،دنمشوه وردوخ ،تسیز طیحم ،لقنو رب رضاح لاح رد .درک هراشا یژرنا تیریدم ،یزرواشک ،دنمشوه یبای

بیوصت ساسا خروم هسلج بوصم همان

02 / 04 / 1400 صوصخرد ناریزو تأیه

« تیولوا تسرهف نییعت یتعنص یاه

»

یروانف اب ناینب شناد تلاوصحم یژرنا لیبق زا هتفرشیپ یاه

ت یاه مرفتلپ ،هتفرشیپ داوم ،ریذپدیدج یرتاب هژیو هب یرتاب یاه

یاه

یروانف ،یمویتیل هریخذ ،یتارباخم رتور و چیئوس ،کیتنژ و مونژ اب طبترم یاه

یروانف ،اهرگشزادرپ ،اهزاس جنپ اب طبترم یاه

یروانف ،مدوم ،یج شا تنرتنیا ،یدعب هس یاهرگپاچ ریظن مراهچ یتعنص بلاقنا رب ینتبم یاه

نلاک لیلحت ،یربا شنایار ،ای

هداد سح و اه تیولوا زا یکی ناونع هب اه)روسنس(رگ

یم بوسحم روشک یتعنص هیلوا یاه لکش اب .دنوش

یلاع یاروش یریگ

یزاجم یاضف :هدمآ نینچ نآ فیرعت رد و هدش روشک رد یراذگتسایس نامتفگ دراو ایشا تنرتنیا حلاطصا5

« ایشا لاصّتا/طابترا

1- Cloud Computing 2- Web of Things 3- Internet of Content

4- International Telecommunication Union

5 - هدنیازف شرتسگ تلع هب یزاجم یاضف یلاع یاروش یروانف

هکبش هژیو هب یتاطابترا و یتاعلاطا یاه و یدرف یگدنز داعبا رد نآ ریگمشچ راثآ و تنرتنیا یناهج ی

هیامرس موزل و ،یعامتجا و یراذگ

هرهب تهج رد دنمفده و عیس تصرف زا یرثکادح یریگ

و هدرتسگ تامدخ هئارا و روشک هبناج همه تفرشیپ تهج رد نآ زا یشان یاه

همانرب ترورض نینچمه و مدرم نوگانوگ راشقا هب دیفم بیسآ زا تنایص روظنم هب رمتسم یگنهامه و یزیر

یملاسا یروهمج ربهر یتموکح مکح اب نآ زا یشان یاه

یا .)یزاجم یاضف یلاع یاروش یاضعا باصتنا و لیکشت مکح( تسا هدش لیکشت نار

(5)

همانلصف س یمومع یراذگتسای

1 راهب،

1402 تاحفص.

79 - 64

رگیدکی اب ناسنا اب و

گرزب هکبش کی زا یئزج ناونع هب هک اه یتلاماعت ،)یقیرط ره هب( هداد لدابت قیرط زا )یسایقم ره رد(رت

ناسنا و ایشا نیا نایم سیورس ناونع هب اه

سیورس /هدنهد یم مهارف یراتخاس ره اب ار هدنریگ

دیامن

1.»

ایشا تنرتنیا راتخاس رتنیا درکراک هوحن نداد ناشن یارب هیلا بلاق رد ار نآ درکلمع دنیارف ًلاومعم ایشا تن

یم ناشن ییاه هرابرد هچرگ .دنهد

هیلا نیا قیداصم نیا اب درادن دوجو رظن قافتا ایشا تنرتنیا یرامعم رد اه

لکش رد هک نانچ ار نانآ ۀمه نقیتم ردق لاح 1

هدمآ

یم ،تسا :داد ناشن یراتخاس هیلا راهچ رد ناوت

1 یرگسح هیلا . هاگتسد

2اه 2 هکبش تیریدم هیلا.

33

تامدخ بیکرت هیلا . 4

4 دربراک هیلا . (5

2 : 2021 Lombardi et.al,

هعومجم زا لّوا هیلا .) هاگتسد زا یا

نفلت هلمج زا دنمشوه رگشجنس و رگسح یاه یاه

بسچرب ،دنمشوه ییویدار جاوما اب یسانشزاب هناماس یاه

تیعقوم هناماس و6

.تسا هتفای لیکشت هریغ و یناهج بای هفلؤم نیا

اه

یم هزادنا ار هریغ و ناکم ،تبوطر ،امد لاثم ناونع هب ار یکیزیف فلتخم یاهرتماراپ راکدوخ روط هب دنناوت عمج و یریگ

یروآ

هاگتسد نیا .دننک ی اب و هدرک هریخذ دوخ رد ار تاعلاطا هک دنراد ار نآ تیلباق اه

راتخاس مّود هیلا .دنراذگب کارتشا هب رگیدک

هکبش زا لکشتم ایشا تنرتنیا یب فلتخم یاه

یناگیاب و یربا شنایار ،میس اب و میس یم هداد نلاک یاه

نآ یلصا ییاراک هک دشاب

هداد عیمجت هب طوبرم هیلا هب نآ لاقتنا و اه

هکبش .تسا یدعب یاه هوقلاب روط هب هیلا نیا رد دوجوم یاه

اب ار نگمهان تازیهجت

یم بیکرت مه یروانف زا هدافتسا اب و دننک

لسن تنرتنیا لثم ییاه 4

و 5 ثوتولب و یافیاو ای رایس تاطابترا یناهج هناماس زین و

هداد یم لاقتنا هیلا نیا فلتخم یازجا نیب ار اه هداد عیمجت زا سپ هکبش تیریدم هیلا .دنهد

عمج یاه نآ هدش یروآ

لا هب ار اه هی

یم لاقتنا مّوس هداد شزادرپ و لیلحت و هیزجت نآ یلصا درکلمع هک دهد

عمج هکبش تیریدم هیلا زا هک تسا ییاه هدش یروآ

تسا تسا هدش هتخاس اهرازفا نایم یروانف ساسا رب هیلا نیا.

همانرب یارب تاعلاطا لدابت هب و یاه

رد ایشا تنرتنیا یدربراک

زاین نودب و نگمهان ایشا نیب تخس هب

مرن و رازفا یم کمک صاخ رازفا

دنک تسا دربراک هیلا ایشا تنرتنیا راتخاس هیلا نیمراهچ.

یم رارق ناربراک رایتخا رد ایشا تنرتنیا دنمشوه تامدخ نآ بجوم هب هک هفلؤم .دریگ

یفلتخم یاهدربراک هیلا نیا یلصا یاه

یم هک تسا

،دنمشوه هناخ ناونع تحت لاثم ناونع هب دناوت تملاس و دنمشوه تراجت ،دنمشوه لقن و لمح ،دنمشوه رهش

هقبط هریغ و دنمشوه دوش یدنب

.

1 - هرامش هبوصم 2

هسلج 53 خروم 30 / 07 / 97 .تاعلاطا یّلم هکبش رد ایشا تنرتنیا رب مکاح تامازلا ،یزاجم یاضف یلاع یاروش 2- Device Sensing Layer

3- Network Management Layer 4- Service Composition Layer 5- Application layer

6- Radio Frequency Identification Tags

(6)

در یصخش هداد زا تظافح یراذگنونقا بولطم یوگلا اعلاطم وتپر در ایشا تنرتنیا رتسب

یقیبطت ت

دنودمحا زانهب راکمه و

لکش 1 - ( ایشا تنرتنیا یدرکلمع و یراتخاس یرامعم

Lombardi, et.al, 2021:3

).

ایشا تنرتنیا رتسب رد یصخش هداد زا تظافح تیمها ،تنرتنیا هژیو هب تاطابترا و تاعلاطا یروانف رصع رد هداد قیرط زا یصوصخ یگدنز و تّیوه ندش ییاسانش

زین و اه

یم یقلت ناربراک یلصا هغدغد اهنآ زا هدافتسا ءوس ای زاجمریغ یسرتسد یئزج هک ایشا تنرتنیا رتسب رد .ددرگ

تاعلاطا نیرت

زه و ینامسج تملاس هب طوبرم تاعلاطا و یراتفر یاهوگلا و تاداع ات هتفرگ ریوصت و توص زا دارفا رگید تاعلاطا نارا

عمج یم یروآ یم نادنچ ود قوف ینارگن ؛دوش

هداد یخرب قیرط زا ،هدش هراشا دراوم رب هولاع .ددرگ یصخش ًارهاظ هک ییاه

یمن بوسحم یم دنوش

هناخ رد لاثم یارب .تفای تسد دارفا یصوصخ یگدنز طوبرم تاعلاطا و تّیوه هب ناوت دنمشوه یاه

هداد م نازیم نوچمه ییاه عمج رگید تاعلاطا زا یرایسب و لحم یامد و تبوطر ،هناخ رد روضح تاعاس ،یژرنا فرص

یروآ

یم تفرشیپ اب دنرادن درف اب یمیقتسم ۀطبار رهاظ رد هک دوش هداد لیلحت و بیکرت هژیو هب یروانف هزوح رد دوجوم یاه

اه

یم هداد نتشاذگ مهرانک اب ناوت یصخش تاعلاطا و تّیوه هب ددعتم یاه

سانشان هچرگا .تفای تسد دارفا

1یزاس ناونع هب

هداد زا تظافح یارب یشور نیا اب تسا هدش داهنشیپ یصوصخ میرح و یصخش یاه

لیلحت یاهرازبا نوزفازور هعسوت لاح

یسانشزاب و هداد یکاح2

هداد یتح هک تسا نآ زا هدش سانشان هک ییاه

دارفا تّیوه ددجم ییاسانش ناکما نانچمه دنا رد

اهنآ

دوجو هداد هکنیا زا ایشا تنرتنیا ناربراک یهاگآ مدع ،روکذم دراوم رانک رد .دراد ار ثلاث صاخشا اب یدصاقم هچ یارب نانآ یاه

یم هتشاذگ نایم رد یم نماد دارفا یاه ینارگن هب دوش

هداد تیساسح هب هّجوت اب .دنز نآ یداصتقا تیمها و دارفا هب طوبرم یاه

اقم یارب هژیو هب یم مزلا یبایرازاب دص

هداد زا تظافح یارب یقوقح ماظن دیامن زا فده یلک روط هب .دوش داجیا یصخش یاه

شیپ یصخش هداد زا تیامح هب طوبرم دعاوق عضو هب ای رگشزادرپ و رگلرتنک طسوت هداد شزادرپ یارب یلوصا و تامازلا ینیب

1 - هداد شزادرپ ینعی هنوگ هب یصخش یاه

یمن رگید هک یا هداد ناوت

هکنیا رب طورشم ،داد تبسن صاخ عوضوم کی هب یفاضا تاعلاطا زا هدافتسا نودب ار یصخش یاه

ومشم و دنوش یرادهگن هناگادج یفاضا تاعلاطا نیا هداد هک دوش لصاح نانیمطا ات دنشاب ینامزاس و یّنف تامادقا ل

ای هدش هتخانش یقیقح صخش کی هب یصخش یاه

یمن هداد تبسن ییاسانش لباق هدام(.دوش

4 .)هداد زا تظافح یمومع تاررقم 2- Re-Identification

(7)

همانلصف س یمومع یراذگتسای

1 راهب،

1402 تاحفص.

79 - 64

هداد هک یدارفا رگید ترابع م فادها یارب ار دارفا یاه

هنوگ هب ،تسا دنراد رایتخا رد یصخش دنناوتب هداد عوضوم دارفا هک یا

عمج نانآ زا ینازیم هچ هب و تاعلاطا هچ هکنیا هب تبسن یم یروآ

یم رارق هدافتسا دروم یفادها هچ یارب و دوش یهاگآ دریگ

دنراد ملاعا ار دوخ تیاضر مدع ،موزل تروص رد و دنشاب هتشاد (

European Union Agency for Fundamental Rights and

Council of Europe, 2018

) .

هداد زا تظافح رب مکاح یاهوگلا یقیبطت تاعلاطم وترپ رد یصخش یاه

هداد درکراک و تیمها هب هّجوت اب ماظن زا کی ره ،تاطابترا و تاعلاطا یروانف رصع رد یصخش یاه

هّجوت اب یقوقح یاه

شزرا هب ش هتفریذپ یاهراجنهو اه شیپ قیرط زا ،دوخ یعامتجا رتسب رد هد

هداد شزادرپ هرابرد تامازلا یخرب ینیب ماظن ،اه

هداد زا تیامح هدرک نیودت ،یقوقح دعاوق بلاق رد ار دوخ یاه

ماظن دوجوم و قباس تاررقم و نیناوق یسررب .دنا یقوقح یاه

یم ناشن نیچ قلخ یروهمج و اکیرمآ هدحتم تلاایا ،ییاپورا هیداحتا هداد عاونا زا کی مادک زا دیاب هکنیا هرابرد دهد

اه هچ رد

یم ،درک ررقم هداد شزادرپ یارب یتامازلا هچ و تظافح یبلاق یراذگنوناق :دومن ییاسانش ار یلک درکیور ود ناوت

و عماج

یقُّرفت یراذگنوناق (

Weber & Weber, 2010: 23

.) لّوا یوگلا رد هداد تیساسح و تیمها هب هّجوت اب

ییاسانش بجوم هک ییاه

یم دارفا تّیوه هداد زا عماج یفیرعت هئارا اب دحاو نوناق کی دنوش

رد هدش هتفریذپ تامازلا تیاعر ،نوناق تیامح تحت یاه

نیب حطس هداد شزادرپ یارب یللملا

هداد هک یصاخشا هب ینوناق یارجا تنامض دیق هب ار اه فا یاه

یم شزادرپ ار دار لیمحت دننک

یم لمعلاروتسد بیوصت اب اپورا هیداحتا ،ییاپورا یاهروشک طسوت فلتخم لومش هنماد اب هدنکارپ نیناوق بیوصت لابند هب .دنک

هداد شزادرپ ربارب رد دارفا زا تظفاحم دروم رد هداد نیا دازآ نایرج و یصخش یاه

1اه لاس رد 1995 ماجسنا ماظن رد ییارگ

ح لمعلاروتسد نیودت هار رد مدق ،تراجت هلأسم هب هجوت اب اپورا هیداحتا تروص ره رد .دومن زاغآ ار هداد زا تیام هتشاذگ اه

سوید نومیل هتفگ هب .تسا لمعلاروتسد .تفر دهاوخ نیب زا مه تراجت ،دوشن تظافح یصوصخ میرح رگا2

1955 نوناق کی

ارب ،دوب یرادشه لاح نیع رد و هجوت لباق نیودت یصاخ نوناق یصخش تاعلاطا زا تظافح یاتسار رد هک ییاهروشک ی

هدرکن دنا

Pourghahramani & Sabernezhad, 2014:148-149)

.) هداد زا تظافح یمومع تاررقم تیاهن رد اپورا هیداحتا

(

G.D.P.R

بوصم ) 2016

مزلا نوناق بلاق رد ار لاس ود و عضو وضع یاهروشک یّلم نیناوق رد ارجلاا

اب ندش گنهامه یارب

لاس زا ار فوصوم نوناق و درک نییعت نامز نوناق نیا 2018

مزلا راذگنوناق طسوت اهدعب یراذگنوناق هب هاگن نیا .دومن ارجلاا

.تفرگ رارق شریذپ دروم زین نیچ

،یقُّرفت یوگلا رد ،لّوا درکیور لباقم رد هداد ِیمامت

یم دارفا ییاسانش بجوم هک ییاه دوش

دروم یمن رارق تیامح هزوح رد هداد زا یصاخ عاونا اهنت و دریگ

یم رارق تامازلا یخرب تحت صاخ یاه دریگ

(

Ansari & Attar, 2022: 95

.تسا هدش ذاختا اکیرمآ هدحتم تلاایا لاردف راذگنوناق طسوت وگلا نیا .)

عماج یراذگنوناق یوگلا اق رد عوضوم کی بناوج همه میظنت یم رامش هب عماج نینقت رد یدیکأت روخ رد رما ،دحاو نون

دور تسا یشلات راک نیا.

ماجسنا یارب رد .رگید نیناوق هعومجم نایم رد نآ یارب درف هب رصحنم هاگیاج داجیا و دحاو دنس کی رد نوناق دافم و عوضوم

مایپ و یقوقح دعاوق راذگنوناق نینقت هویش نیا یبلاق رد ار ینوناق یاه

ماظن و مجسنم عمج دنس کی رد دنم

هب و هدرک یروآ

یم غلابا لومش تحت صاخشا یم دارفا یراذگنوناق عون نیا رد .دنک

دوخ ینوناق فیلاکت و قوقح زا نوناق هب هعجارم اب دنناوت

یقطنم راتخاس و یموهفم ماوق داجیا رب نوزفا ،نوناق رد دحاو یلک مایپ کی دوجو .دنوش هاگآ صخشم روط هب مهف ،اوتحم رد

مایپ کرد و یم لیهست ار نوناق ددعتم یاه

یتخاونکی ،یراجنه یگنهامه تیوقت بجوم رما نیا زین یقوقح ثیح زا ؛دیامن

تحت فلتخم قیداصم هب نآ ماکحا میمعت و میهافم یم لومشلا

مایپ مهف لیهست بجوم وگلا نیا زین یلمع ثیح زا و دوش یاه

یم نآ نابطاخم یارب نوناق یم مهارف ار ناسآ قابطنا رتسب و دوش

( دنک

Mousmouti, 2022: 119

) ،هدش هراشا دراوم زا غراف .

هنیزه شهاک رد تاررقم ضقن هب یگدیسر یارجم و نوناق یارجا رب تراظن دحاو عجرم نییعت یرثؤم شقن تلود ییارجا یاه

1- Directive 95/46/EC of the European Parliament and of the Council of 24 October 1995 on the Protection of Individuals with Regard to the Processing of Personal Data and on the Free Movement of such Data.

2- Limon Davis

(8)

در یصخش هداد زا تظافح یراذگنونقا بولطم یوگلا اعلاطم وتپر در ایشا تنرتنیا رتسب

یقیبطت ت

دنودمحا زانهب راکمه و

.دراد مت یارب هداد زا تظافح رب قح نآ رد هک دحاو نوناق کی دوجو شیپ صاخشا یما

هدش نییعت نآ یارب یتامازلا و ینیب

یم ؛دشاب یروانف زا هدافتسا یارب مزلا یمومع دامتعا ،مدرم نایم رد دناوت هک ینامز ،رگید ترابع هب .دروآ دوجو هب ار نیون یاه

هداد هرابرد اهنآ قوقح زا نوناق هک دنیامن لصاح نانیمطا نادنورهش هارف ار مزلا تیامح ناشیاه

یم م زا هدافتسا هب رورم هب دنک

یروانف یم ور ایشا تنرتنیا نوچمه نیون یاه ماظن یخرب رد عوضوم تیمها هب هّجوت اب .دنروآ

هداد زا تظافح قح ،اه یاه

شیپ یندم نوناق رد لقتسم قح کی ناونع هب یصخش .تسا هدش ینیب

یم ثعاب دحاو نوناق دوجو نیا زا هتشذگ1

مامت دوش

هک یصاخشا هداد

یم شزادرپ ار دارفا یاه دوخ فیلاکت زا نوناق هب عوجر اب و دنریگب رارق صخشم و دحاو فیلاکت تحت دننک

،ددعتم یایازم دوجو اب .دندرگ هاگآ یمن فلتخم لیلاد هب راکهار نیا

هجیتن یلمع راکهار کی ناونع هب هراومه دناوت :دشاب شخب

مایپ تسا نکمم ًلاّوا تبا زا ینوناق یاه

نآ ناوتن ،دنراد هک ینگمهان تیهام ببس هب ًاضعب ای و دنشاب هدیجنسن اد روط هب ار اه

هداد زا عسوم و بسانتم فیرعت هئارا ؛درک لقتنم دحاو مایپ رد هچراپکی یم تیامح تحت یاه

نیا رد راکهار کی ناونع هب دناوت

یجیردت یلماکت دنیارف رد بلغا نوناق ًایناث .دشاب زاسراک دروم قیض بسح تسا نکمم هک تسا یلاح رد نیا و دراد رارق

یدراوم نینچ رد ؛دشاب زاین اهراکهار ریاس هب لسوت ،ینوناق عیرس جیاتن هب یبایتسد یارب هعماج مربم زاین ای ترورض ،تقو یم و یجیردت تفرشیپ هدش هراشا دراوم زا غراف .درک عفر ار دوجوم ءلاخ یمیظنتدوخ قیوشت قیرط زا ناوت نوزفازور هعسوت

یم ار عماج یراذگنوناق مدع ،رما رهاظ رد ایشا تنرتنیا هژیو هب و تاطابترا و تاعلاطا یروانف شیپ هک هیجوت نیا اب دبلط

ینیب

روشک یگدناماج بجوم نینچمه و دشاب یروانف هعسوت هار رس رب یعنام تسا نکمم هداد نایلوتم یارب ارجا تنامض و تامازلا و تلاوّحت زا نیا اب ،دوش تیقلاخ نتفر نیب زا ثعاب ًاضعب و ددرگ زور یاهزاین

هداد زا تظافح تیساسح لاح یصخش یاه

ضقن عوقو و هعماج مدرم داحآ یارب یم باجیا تنرتنیا رتسب رد هدرتسگ یتینما یاه

یمامت یارب یلک یتامازلا راذگنوناق ،دنک

هداد نایلوتم تیامح هئارا .دیامن ررقم دارفا یاه

هداد زا ینوناق رثؤم یم یصخش یاه

زا تظافح یارب نادنورهش زاین دناوت

هداد ریثأت .تسا هتفرگ رارق شریذپ دروم ییاپورا هیداحتا طسوت نآ یایازم هب هّجوت اب عماج یراذگنوناق .دنک مهارف ار ناشیاه

هزادنا هب هداد زا تظافح یمومع تاررقم بیوصت نامز زا وگلا نیا تسا هدوب یا

ماظن رگید هک یارب ییاپوراریغ یقوقح یاه

ییلاط هدعاق کی ناونع هب نآ زا دوخ یّلم نیناوق نیودت هدرک یرادربوگلا2

تاعلاطا زا تیامح نوناق نآ زراب هنومن هک دنا

.تسا نیچ قلخ یروهمج یصخش هداد زا تظافح ماظن ییاپورا هیداحتا یصخش یاه

داد تراجت یداصتقا شزرا هب هّجوت اب ه

ناونع هب ییاپورا هیداحتا ،ینوناق تیامح زا نادنورهش راظتنا زین و صاخشا یاه

داهن میظنت هداد زا تظافح زین و تاعلاطا نایرج لیهست یارب رگ بیوصت هب ار هداد زا تظافح یمومع تاررقم صاخشا یاه

یم تاررقم نیا بوچراچ هرابرد یلک روط هب .تسا هدناسر راذگنوناق تفگ ناوت

شیپ اب تسا هتشاد یعس ینیب

3 زا دروم

هداد :دنک تظافح صاخشا یاه 1

شیپ . شزادرپ تیفافش و تلادع ،ندوب ینوناق لصا( هداد شزادرپ هخرچ رب مکاح لوصا ینیب

هداد

،یصخش یاه هداد ندوب قیقد لصا و صخشم فده لصا

،یصخش یاه هنیمک لصا

هریخذ تیدودحم و یزاس

،یزاس لصا

لصا و تینما )ناگدنزادرپ تیلوئسم

2 هداد هب یسرتسد و علاطا قح( هژیو قوقح هب هداد عوضوم دارفا زیهجت . ،یصخش یاه

دودحم قح ،فذح و حلاصا قح هداد لاقتنا قح ،شزادرپ یزاس

)ضارتعا قح ،یصخش یاه 3

شیپ . و لقتسم رظان داهن ینیب

تیاعر مدع تروص رد یدقن تازاجم و یرفیک ریغ یاهارجا تنامض .نوناق

هداد ایآ هک لاؤس نیا هب خساپ یارب3

رد هک ییاه

یم شزادرپ و دیلوت ایشا تنرتنیا رتسب یم رارق نوناق نیا لومش هنماد تحت دوش

؛ددرگ فیرعت یصخش هداد دیاب ،ریخ ای دریگ

دنب 1 هدام 4 :تسا هتشاد نایب نینچ هداد زا تظافح یمومع تاررقم

« تاعلاطا ره یانعم هب یصخش هداد هب طوبرم هک تسا ی

روط هب هک تسا یسک ییاسانش لباق یقیقح درف کی .دشاب )هداد عوضوم صخش( ییاسانش لباق ای هدش هتخانش یقیقح صخش هب عاجرا ای نیلانآ هسانش ،یناکم تاعلاطا ،ییاسانش هرامش ،مان هلمج زا هسانش کی هب عاجرا اب هژیو هب ،میقتسمریغ ای میقتسم یگژیو دنچ ای کی ییاسانش ،یقیقح درف نآ یعامتجا و یگنهرف ،یداصتقا ،یناور ،یکیژولویزیف ،یکیزیف تّیوه دننام صاخ

1 - هدام 1034 لاس بوصم نیچ قلخ یروهمج دیدج یندم نوناق 2020

هدام و 2 وصم یصخش تاعلاطا زا تیامح نوناق ب

2021 2- Golden rule .

3 - ( :کر دروم نیا رد یلیصفت هعلاطم یارب Ghanad & Sharif, 2021

)

(9)

همانلصف س یمومع یراذگتسای

1 راهب،

1402 تاحفص.

79 - 64

دوش .»

فرص تاعلاطا هنوگ ره قوف فیرعت هب هّجوت اب هنوگ هب نآ یاوتحم و بلاق و لکش زا رظن

زا هدافتسا اب ناوتب هک یا

میقتسمریغ ای میقتسم روط هب ار یقیقح درف کی ییاهرازبا هداد ءزج درک ییاسانش

رارق نوناق تیامح تحت و یصخش یاه

یم فاطعنا ثعاب تسا هدش هتفگ هک نانچ یصخش هداد زا عسوم فیرعت .دنریگ یروانف اب نوناق یراگزاس و یریذپ

زور یاه

یم (ددرگ

Allison, 2009: 49

) یم حوضو هب ار رما نیا . اونع هب ؛درک هدهاشم ایشا تنرتنیا رتسب رد ناوت

هناخ رد لاثم ن یاه

یم رارق لیلحت دروم و یروآدرگ درف طیحم زا ینوگانوگ تاعلاطا هک دنمشوه یوگلا لحم یامد ،تبوطر نوچمه( دریگ

اب تسا نکمم )درف باوخ نامز یوگلا ،یرامیب یورشیپ دنیارف ،درف یمسج یلک تحص یسررب ،یتیصخش پیت عون ،یراتفر هداد ریاس اب بیکرت انش تابجوم اه

یلصا کلام هداد زا تظافح یمومع تاررقم فیرعت ساسا رب .دننک مهارف ار درف ییاس

یم ور نیا زا تسا درف ییاسانش تیلباق هداد ندوب یصخش هداد تفگ ناوت

تنرتنیا رب ینتبم تامدخ هئارا نایرج رد هک ییاه

یم هداد هخرچ دراو ایشا یم یصخش هداد فیرعت لماش دنوش

للادتسا نیا .دنوش هرامش هیرظن رد

2014 / 8 زا تظافح هورگراک

.تسا هدش هتفریذپ زین ایشا تنرتنیا هرابرد ریخا تلاوّحت هرابرد هداد شور یجیردت تفرشیپ و لوّحت هب هّجوت اب1

یسانشزاب یاه

فاطعنا یارب یمومع تاررقم رد هداد یروانف ربارب رد رتشیب هچره یریذپ

هداد نایلوتم تسا هدش ررقم زور یاه و رگلرتنک(

یروانف قباطم یاهرازبا زا هدافتسا اب دیاب )رگشزادرپ ای دراد ار درف ییاسانش تیلباق صاخ هداد کی ایآ هک دننک نییعت زور یاه

میمصت نیا رد و ریخ دوجوم یروانف نتفرگ رظن رد اب ،ییاسانش یارب زاین دروم نامز رادقم و هنیزه نوچمه یلماوع دیاب یریگ

درپ نامز رد تفرشیپ و شزا

.دوش هتفرگ رظن رد یروانف یاه

2

هداد زا تظافح ماظن نیچ قلخ یروهمج یصخش یاه

لاس زا هدحتم تلاایا یقوقح ماظن زین و اپورا هیداحتا وضع یاهروشک هک یلاح رد رب مکاح دعاوق شرتسگ لاح رد شیپ اه

هداد رب دوخ یصوصخ میرح ظفح اهنت نیچ قلخ یروهمج دندوب یصخش یاه

عوضوم هب ار دوخ هّجوت ریخا لاس دنچ رد

هزومآ ساسا رب .تسا هدرک فوطعم شلاچ اب ههجاوم رد روشک ره یقیبطت قوقح یاه

یم یعس ادتبا دوخ هعماج یاه هب دنک

نآ دوخ ینابم ساسا رب سپس و دنزادنیب یرظن تسا هدش هدافتسا شلاچ نامه یارب اهروشک رگید رد هک ینوناق یاهراکهار اکهار ریسم اطخ و نومزآ هویش اب ادتبا هزوح نیا رد هبرجت نادقف تلع هب نیچ یقوقح ماظن .دننک دوخ یقوقح ماظن دراو ار ر

هزوح یخرب رد نآ دننامه و دومیپ ار هدحتم تلاایا یقوقح ماظن راذگنوناق هاگن نیا زا رثأتم .درک یراذگنوناق هب مادقا اه

عنص عون هب هّجوت اب نیچ قلخ یروهمج شخب رد ،تاعلاطا عون و ت

تراک تاعلاطا ،یکشزپ ،همیب ،یکناب فلتخم یاه یاه

مهم هلمج زا هک درک عضو نیچ رد هدنکارپ روط هب یتاررقم تنرتنیا و رود هار زا تاطابترا و یرابتعا یم نانآ نیرت

دراوم هب ناوت

وصم یتنرتنیا تاعلاطا تامدخ رازاب میظنت یارب تاررقم :درک هراشا ریز ب

2012 ، ناربراک یصخش تاعلاطا زا تیامح تاررقم

بوصم رود هار زا تاطابترا و تنرتنیا 2013

بوصم یکشزپ تاسسؤم رد یکشزپ قباوس تیریدم هب طوبرم تاررقم ، 2014

،

بوصم لیابوم یتنرتنیا یاه همانرب یتاعلاطا تامدخ هب طوبرم تاررقم 2016

(

) سر و هعسوت اب خو

نیب لوصا ینوناق ناونع هب ییاپورا هیداحتا هداد زا تظافح یمومع تاررقم بیوصت و وسکی زا هداد زا تظافح رب مکاح یللملا

هداد زا تظافح هزوح رد لومش همه و عماج یاهدرادناتسا اب ندش وسمه تهج نیچ راذگنوناق ،رگید یوس زا یصخش یاه

نیب تظافح هزوح رد هدش هتفریذپ یللملا تاررقم زا یسات اب دحاو نوناق کی رد دوجوم هدنکارپ تاررقم عیمجت و هداد زا

قح نتخانش تیمسر هب زا سپ نیچ قلخ یروهمج راذگنوناق .درک دوخ دیدج لدم حرط هب مادقا هداد زا تظافح یمومع تیصخش هب طوبرم قوقح بلاق رد دوخ یندم نوناق رد یصخش تاعلاطا زا تظافح قح و یصوصخ میرح نوناق ،دارفا

نوناق نینقت رد .دناسر بیوصت هب نیچ قلخ یروهمج هداد تینما نوناق و نیچ قلخ یروهمج یصخش تاعلاطا زا تیامح هنوگ هب تسا هدش یرادربوگلا هداد زا تظافح یمومع تاررقم زا یصخش تاعلاطا زا تیامح یم هک یا

و لوصا تفگ ناوت

ا قوقح و هداد شزادرپ رب مکاح تامازلا یم رگیدکی هباشم ینوناق تیامح تیعماج ثیح زا نوناق ود ره هداد عوضوم دارف

دنشاب

(

Molnár, 2021: 7

) هداد زا یعسوم فیرعت زین نوناق نیا رد . زا تظافح یمومع تاررقم نوچمه و هدش هئارا یصخش یاه

1 - ( هدام بجوم ادتبا رد هورگراک نیا 29

لاس بوصم هداد زا تظافح لمعلاروتسد ) 1995

هورگراک ،هداد زا تظافح یمومع تاررقم بیوصت زا سپ و دش لیکشت

ش نآ نیشناج هداد زا تظافح ییاپورا 2- Recital 26 of GDPR .د

(10)

در یصخش هداد زا تظافح یراذگنونقا بولطم یوگلا اعلاطم وتپر در ایشا تنرتنیا رتسب

یقیبطت ت

دنودمحا زانهب راکمه و

رارق کلام هداد ندرک یقلت یصخش یارب ار ییاسانش لامتحا ای ییاسانش رایعم هداد .تسا هداد

نیچ قلخ یروهمج راذگنوناق1

شزرا اب نیناوق قباطت یارب معا موزل هب هّجوت و هعماج فادها و اه

نوناق رد نادنورهش تاعلاطا هصرع رد تلود تیمکاح لا

صاخشا ،نوناق نیا ساسا رب .تفرگ رظن رد یفعاضم تادهعت نارگشزادرپ و نارگلرتنک یارب نیچ قلخ یروهمج هداد تینما ذم هدش فظوم روک عیرس رد دنا

هداد و تاعلاطا نکمم نامز نیرت یم نیعم تلود طسوت هک ییاه

رارق تموکح رایتخا رد دنوش

.دنهد هیامرس یارب هژیو هب هچرگا مازلا نیا تکرش و یجراخ ناراذگ

هراومه نیچ رد هداد رب ینتبم یاهراک و بسک و لاعف یاه

هدوب نیچ تلود اب شنت و ینارگن أشنم تسا

(

Pernot-Leplay, 2020, P. 116

) دوجو اب ریثأت و عوضوم یگدرتسگ تلع هب نیا

موزل تسا هدش ثعاب روشک یّلم و یگنهرف ،یداصتقا ،یمومع عفانم تیاعر ثحب زین و وسکی زا دارفا یصوصخ یگدنز رب نآ یگب رارق دیکأت دروم شیپ زا شیب هداد زا تظافح هزوح رد تلود هدرتسگ شقن یافیا ماظن هلمج زا نیچ روشک .در

یقوقح یاه

هداد زا تظافح یاتسار رد ییایوپ و لاعف شقن تیمکاح یارب نآ رد هک تسا شیپ یّلم تینما و نادنورهش یاه

.تسا هدش ینیب

هدام قبط 13

بوصم هداد تینما نوناق 2021

هداد تینما هعسوت و یگنهامه یارب یلک همانرب کی تسا هدش فظوم تلود اه

ودت هدام بجوم هب و دنک نی 17

هداد زا هدافتسا یارب ار ییاهدرادناتسا زین یروآون زا یکی .دنک داجیا یصخش یاه

نیا یاه

ماظن اب هسیاقم رد نوناق هقبط هئارا هب تلود مازلا بختنم یقوقح یاه

هداد یدنب یصخش یاه

هداد تیمها ساسا رب هعسوت رد اه

نازیم نینچمه و یعامتجا و یداصتقا هدام .تسا هداد عوضوم دارفا ینوناق عفانم و قوقح و یمومع عفانم ،یّلم تینما هب بیسآ

21 یم نایب هراب نیا رد هداد تینما نوناق هداد دراد

عفانم ،مدرم یگدنز مهم یاه هبنج ،یّلم داصتقا ،یّلم تینما هب طوبرم یاه

هداد هلمج زا هریغ و یمومع یم ییاه

حم یارب تلود هک دنشاب هناریگتخس تیریدم متسیس دیاب اهنآ زا تظفا

رد .دنک داجیا ار یا

هقبط هرابرد یرتشیب حیضوت هداد تینما نوناق هداد یدنب

زا .تسا هدش هتشاذگ تلود هدهع رب نآ یحارط و تسا هدشن هئارا اه

تیلوئسم رگید هدام بجوم هب .تسا یتینما تارطخ هب ییوگخساپ یارب یماظن داجیا تلود یاه

22 مسیناکم کی دیاب تلود

شرازگ ،یبایزرا یارب ربتعم و رثؤم ،مجسنم ،زکرمتم یتینما تارطخ ربارب رد هیلوا رادشه و تراظن ،تاعلاطا کارتشا ،یهد

هداد هدام اتسار نیا رد .دنک داجیا اه 23

یم ملاعا تاعلاطا تینما نوناق دراد

یذ تارادا ،یتینما هثداح کی عوقو تروص رد حلاص

اب ندرب نیب زا و رتشیب بیسآ زا یریگولج یارب ار هطوبرم تامادقا هلمج زا و دننک زاغآ ار یرارطضا شنکاو نوناق اب قباطم دی

.دننک علطم دوجوم تارطخ زا ار مدرم مومع موزل تروص رد و دنهد ماجنا یتینما تارطخ تلود یارب هدرتسگ شقن ییاسانش

یاضف ینارمکح هزوح رد تراظن و یزاجم

هداد رب شیپ زین و صاخشا یاه هداد لاقتنا صوصخ رد هناریگتخس تاررقم ینیب

یاه

یم ثعاب هک تسا یدراوم هلمج زا روشک زا جراخ هب ینیچ نادنورهش ماظن ریاس اب هسیاقم رد نیچ هداد زا تیامح ماظن دوش

اه

هژیو تیهام ( .دشاب هتشاد یا

)

گنوناق یوگلا یراذ

یقُّرفت

نینقت صاخ نابطاخم یارب یئزج دعاوق ،عوضوم تیمها هب هّجوت اب راذگنوناق نآ رد هک تسا یراذگنوناق زا یعون یقُّرفت

هزوح یارب هدنکارپ روط هب یم بیوصت صاخ یاه

مایپ هویش نیا رد .دنک شخب رد( یقفا تروص هب راذگنوناق یاه

هزوح و اه یاه

روص هب و )نوناق فلتخم یم عیزوت )تاررقم فلتخم حوطس( یدومع ت

دوش ار ننقم هک تسا نآ درکیور نیا راکشآ تّیزم.

یم رداق مایپ هک دزاس یگدیچیپ اب بسانتم ار ینوناق یاه

هنوگ هب دنک میظنت عوضوم یاه عوضوم هک صاخ نابطاخم یارب هک یا

یم رارق نوناق زا یصاخ ماکحا شاب زیمت و مهف لباق رتشیب ،دنریگ

یم ثعاب شور نیا .دن شخب یارب نوناق مایپ دوش

ررقم یاه

هدهع نوناق قبط هک یناسک و دوش رتدنمفده و رتزکرمتم یم ینوناق فیاظو راد

هزوح نیناوق فیلاکت اب تلوهس اب دنناوتب دنشاب

( دننک تعباتم دوخ

Mousmouti, 2022: 121

یم رظن هب هدش هتفگ یایازم دوجو اب .) زا عون نیا دسر

هزوح رد یراذگنوناق ییاه

یمن تسا ریگرد نادنورهش مامت مک و شیب عفانم و قوقح هک ربراک تاعلاطا هک ایشا تنرتنیا رتسب رد .دشاب یبسانم هنیزگ دناوت

عمج تامدخ ربراکریغ و یم شزادرپ و یروآ

یم رارق یبایرازاب فادها یارب ثلاث صاخشا رایتخا رد دراوم هدمع رد و دوش ،دریگ

ح هداد زا تیام هزوح رد صاخ ییاه

یمن صاخ یاه .دشاب ناشیتاعلاطا یصوصخ میرح یارب نادنورهش زاین یوگخساپ دناوت

1 - هدام 4 :یصخش تاعلاطا زا تیامح نوناق

« زا هک دراد هراشا ییاسانش لباق ای هدش هتخانش یقیقح صاخشا هب طوبرم تاعلاطا زا یفلتخم عاونا هب یصخش تاعلاطا

سانشان تروص هب هک یتاعلاطا یانثتسا هب ،تسا هدش تبث رگید لیاسو ای یکینورتکلا قیرط یم شزادرپ

دنوش .»

(11)

همانلصف س یمومع یراذگتسای

1 راهب،

1402 تاحفص.

79 - 64

شیپ ،نیا رب هولاع تافلخت هب یگدیسر و نوناق یارجا یبایزرا یارب رثکتم یتراظن یاهداهن داجیا مزلتسم هدنکارپ تاررقم ینیب

هنیزه فرص نآ همزلا هک تسا تفگنه یاه

یم ییارجا .دشاب

هنومن یراذگنوناق زا یا یقُّرفت

حطس رد هداد زا تظافح هرابرد

یم هدهاشم اکیرمآ هدحتم تلاایا لاردف ( دوش

یب لاردف راذگنوناق .) ناونع تحت یصخشم قح هکنآ

هداد زا تظافح قح شیپ یصخش یاه

زا یخرب ددعتم نیناوق رد ،دشاب هدرک ینیب هداد عاونا

هژیو هب دنراد یرتشیب تیمها هک اه

شرازگ ،ناکدوک نیلانآ یصوصخ میرح ،همیب ،تشادهب ،تملاس هزوح هب طوبرم تاعلاطا تیامح تحت ار یرابتعا و یلام یاه

یم هدش هراشا لاردف نیناوق نایم زا .تسا هدرک ررقم نیناوق لومشم صاخشا یارب یتامازلا و هداد رارق ینوناق اوت

نوناق هب ن

تیلوئسم لاقتنا و یریذپ بوصم تملاس همیب یریذپ

1996

، بوصم ،ناکدوک نیلانآ یصوصخ میرح زا تظافح نوناق 1998

یم دراوم نیا هب هّجوت اب .درک هراشا یم یتخاونکی دقاف لاردف حطس رد هداد زا تظافح ماظن رضاح لاح رد تفگ ناوت

هب .دشاب

و دوجوم ینوناق یاهءلاخ لیلد هداد زا تیامح رد لاردف تاررقم فعض

یروانف رتسب رد دارفا یصخش یاه نویسیمک ،نیون یاه

هیصوت یط ایشا تنرتنیا هرابرد یسنارفنک یرازگرب لابند هب لاردف تراجت و مکحتسم ،فطعنم نیناوق داد داهنشیپ هرگنک هب یا

هداد زا تظافح یارب تخاونکی ( دنک بیوصت ییاکیرمآ نادنورهش یاه

FTC, 2015, P. 27

.) دراوم زا یرایسب رد هک اجنآ زا

میظنت یلصا عبنم دراوم یرایسب رد دنتسه دوجوم یصوصخ میرح ظفح صاخ نیناوق لومش زا جراخ اهراک و بسک رد یرگ

( .تسا لاردف تراجت نویسیمک هدحتم تلاایا

Solove & Hartzog, 2013, p. 588

) نیناوق فلاخ رب هدش هراشا نویسیمک .

یمن تراجت و راک و بسک زا یصاخ هزوح هب دودحم لاردف تکرش مامت رب نآ تیحلاص و دشاب

تراجت هزوح رد هک ییاه

یم تیلاعف .دراد یرست دننک

یارجا رب تراظن ماقم رد داهن نیا ،لاردف تراجت نویسیمک هدرتسگ فیاظو و تارایتخا هب هّجوت اب

فرصم قوقح هدننک

تامادقا ای لامعا باکترا تکرش طسوت هنلاداعان

هئارا و ناگدننکدیلوت و اه اب هک ار تامدخ ناگدنهد

هداد هیصوت و تامادقا اب نویسیمک نیا .تسا هتشاد ملاعا عونمم دنراد راک و رس دارفا یاه یاهءلاخ تسا هدرک یعس دوخ یاه

هداد زا ینوناق تظافح رد دوجوم دیامن عفترم یئزج روط هب دنچ ره ار دارفا یاه

یشم طخ اب هطبار رد . میرح زا تظافح یاه

تکرش تسا هتشاد ملاعا لاردف تراجت نویسیمک دارفا یتاعلاطا یصوصخ فلاخرب هک یماگنه تامدخ ناگدنهد هئارا و اه

یشم طخ رد دوخ تادهعت یم لمع یصوصخ میرح یاه

یلع هک یماگنه ای دننک نیمأت و تظافح رب ینبم ناشدهعت ملاعا مغر

اد تینما هد یسرتسد ربارب رد دنناوتن یصخش یاه هدنبیرف و هدننک هارمگ ناشتامادقا دننک تظفاحم دارفا تاعلاطا زا زاجمریغ یاه

یم یقلت مزلا تامادقا و تاقیقحت دراد تیحلاص نویسیمک و دوش یوعد حرط هلمج زا

رد رگید ترابع هب .دهد ماجنا ار

نم دراوم فلاخرب ار دارفا تاعلاطا هک یتروص عمج یصوصخ میرح زا تظافح یشم طخ رد جرد

و هدافتسا ،هریخذ ،یروآ

لامعا موهفم لومش تحت ناشتامادقا دنراذگب کارتشا هب رگید فادها یارب ثلاث صاخشا اب ار تاعلاطا نیا ای دننک ءاشفا یم رارق هدننک هارمگ .دریگ

یتسیلامینیم لدم ناونع تحت نآ زا هک اکیرمآ هدحتم تلاایا یوگلا یم دای زین هداد زا تظافح1

دوش

(

ماظن زا یخرب قشمرس یتدم یارب ) تسا هدوب نیچ هژیو هب یقوقح یاه

(

) یم ناشن ماظن ود ره هبرجت دوجو نیا اب داد قیداصم نییبت نودب هدنکارپ نیناوق عضو دهد

ه

هداد ناگدنزادرپ یارب هژیو تامازلا و دارفا یارب صخشم قوقح ،یصخش ه

یمن ا زا تظافح یارب بسانم راکهار ناونع هب دناوت

هداد هداد زا و دشاب ایشا تنرتنیا هعسوت و تاطابترا و تاعلاطا یروانف هزوح رد دوجوم تلاوّحت اب قباطم یصخش یاه یاه

آ لمع هب یرثؤم تظافح دارفا یصخش درو

(

Levin & Nicholson, 2005, P. 357

.)

یمیظنتدوخ هدیا نیا رب ینتبم یقوقح نیرتکد رد دوخ روما هرادا یارب هورگ کی یاضعا طسوت یراجنه دعاوق عضو ای یمیظنتدوخ

زاین هب هّجوت اب صاخ هعماج کی یاضعا هک ینامز هک تسا لئاسم لح و روما طباور میظنت هب مادقا دوخ یعقاو یاه

یم دننک

یاهزاین تایضتقم اب قباطم و شخبرثا جیاتن هب لمع رد یم دوخ

یم زیوجت ینامز اهنت تلود هلخادم ساسا نیا رب .دنسر دوش

هک تکراشم هار ناشدوخ دنناوتن صاخ هعماج کی ناگدننک لح

دوخ روما قتف و قتر یارب ار )اهراتفر ،اهراتخاس( بسانم یاه

( دنبایب

Weber, 2002: 79

.) مک هلمج زا یمیظنتدوخ یایازم هب هّجوت اب لمع رد اب هسیاقم رد نآ یارجا ندوب هنیزه

1- Minimalistic Approach