Students of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Yazd

(1)

ORIGINAL ARTICLE

Received:2017/05/08 Accepted: 2017/05/22

The Impact of Education on Knowledge, Attitude and Practice about Food Poisoning in Students of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Yazd

Hassan Rezaeipandari(Ph.D.)¹, FarokhLegha Servat(M.Sc.)², Hadi Marzban(M.D.)³, Jalal Sadeghizadeh Yazdi(Ph.D.)⁴, Ameneh Marzban(M.Sc.)⁵, Mehrnosh Shirdeli(M.Sc.)

1.Ph.D Student of Gerontology, Faculty of Health Sciences, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.

2.M.Sc of Health Education, Department of Health Education, School of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.

3.Medical Student , Student Research Committee, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran.

4.Assistant Professor , Department of Food Hygiene and Safety, School of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.

5.Corresponding Author: M.Sc. Student of Human Ecology, Student Research Committee, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran. Email:[email protected] Tel: 09172458896

6. M.Sc Student of Food Hygiene and Safety, Student Research Committee, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.

Abstract

Introduction: Health and food safety is one of the most important factors in the prevention of food- borne diseases, However, due to insufficient knowledge and incorrect function, many people suffer from food poisoning. Therefore, this study aimed to investigate the effect of education on knowledge, attitude and practice of students in medical university towards food poisoning.

Methods: This is a Experimental study that was carried out on 100 students of Yazd University of Medical Sciences, Iran. The subjects were randomly divided into two groups of experimental and control, each of them included 50 students. The data collection tool was a questionnaire consisted of four parts that is validity and reliability was approved. Participants in the two groups filled out the questionnaire before intervention. Educational program was accomplished in experimental group by educational booklet and the data of the two groups were collected after two months of intervention.

Results: The mean score of knowledge, attitude and practice of experimental group after intervention significantly increased (P=0.001). A significant positive correlation among variables of knowledge, attitude and practice was observed as well (P<0.001).

Conclusion: Educational intervention is effective on the rate of knowledge, attitude and practice of students. According to the high prevalence of food poisoning that happens frequently due to living in dormitories or traveling, it is necessary to implement various and constant educational programs.

Keywords: Knowledge, Attitude, Practice, Education, Food Poisoning Conflict of interest: The authors declared that there is no Conflict of interest.

This Paper Should be Cited as:

Author: Hassan Rezaeipandari, Farokh Legha Servat, Hadi Marzban,Jalal Sadeghizadeh Yazdi,Ameneh Marzban,Mehrnosh shirdeli.The impact of education on knowledge, attitude and practice about food ……..Tolooebehdasht Journal.2018; 17(3): 39-51.[Persian]

(2)

ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ

لﺎﺳ رﻮﻳﺮﻬﺷ و دادﺮﻣ، مﻮﺳ هرﺎﻤﺷ،ﻢﻫﺪﻔﻫ 1397

ﻲﺳرﺮﺑ

ناﺰﻴﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﺮﺑ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ

ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ

يرﺪﻨﭘ ﻲﻳﺎﺿر ﻦﺴﺣ :نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ توﺮﺛ ﺎﻘﻟ خﺮﻓ ،1

نﺎﺑزﺮﻣ يدﺎﻫ ،2

يدﺰﻳ هداز ﻲﻗدﺎﺻ لﻼﺟ،3

نﺎﺑزﺮﻣ ﻪﻨﻣآ ،4 5

ﻮﻧﺮﻬﻣ ش ﻲﻟد ﺮﻴﺷ

6

1 هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷﺪﻨﻤﻟﺎﺳ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد . ﺖﺷاﺪﻬﺑ

ناﺮﻳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، .

2 . ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲ ﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲ

ﻬﺷ ﻴ ﺪ ﻗوﺪﺻ ﻲ ﻳ

،دﺰ ﻳ

،دﺰ

اﻳ ناﺮ .

3 . ﻮﺠﺸﻧاد ي ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ

، ﻤﻛ ﻴ ﻪﺘ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻳ

، ﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲ

ا ،سﺎﺒﻋرﺪﻨﺑ ،نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ ﻳ

ناﺮ .

4 ا . هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ

،ﻲﻳاﺬﻏ ﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲ

ﻬﺷ ﻴ ﺪ ﻗوﺪﺻ ﻲ

ﻳ

،دﺰ ﻳ

،دﺰ اﻳ ناﺮ .

5 ﻪﺘﻴﻤﻛ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا يژﻮﻟﻮﻛا ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد . تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ

،ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد

مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و

ﻲﻗوﺪﺻ دﺰﻳ ناﺮﻳا ،دﺰﻳ ، . :سﺎﻤﺗ ﻦﻔﻠﺗ 09172458896

Email:[email protected]

6 ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺘﻴﻤﻛ،ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳاو ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد.

ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد دﺰﻳ

.ناﺮﻳا،دﺰﻳ،

ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ

ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ

دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﻢﻫﺪﻔﻫ لﺎﺳ مﻮﺳ:هرﺎﻤﺷ رﻮﻳﺮﻬﺷ و دادﺮﻣ 1397

:ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ 69

:لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ 18

/ 02 / 1396

:شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ 01

/ 03 / 1396 هﺪﻴﻜﭼ

:ﻪﻣﺪﻘﻣ يرﺎـﻤﻴﺑ زا هﺪﻨﻨﻛ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻳﺎﻋر يﺎـﻫ

ﺖﻴﻣﻮﻤـﺴﻣ زا يدﺎـﻳز داﺮـﻓا ،ﺢﻴﺤـﺻﺎﻧ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻊﺒﻄﻟﺎـﺑ و ﻲﻓﺎـﻛﺎﻧ ﻲﻫﺎﮔآ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺎﻣا ﺖﺳاﺬﻏ زا ﻪﻠﻘﺘﻨﻣ يﺎـﻫ

دﺮـﻜﻠﻤﻋ و شﺮـﮕﻧ ،ﻲﻫﺎـﮔآ ﺮـﺑ شزﻮـﻣآ ﺮﻴﺛﺎـﺗ ناﺰـﻴﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ فﺪـﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا اﺬﻟ .ﺪﻧﺮﺑ ﻲﻣ ﺞﻧر ﻲﻳاﺬﻏ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد دﺰﻳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺑ شور : ﻲﺳرﺮ يور ﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﺑﺮﺠﺗ عﻮﻧ زا ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 100

ﻲﻜـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ

دﺰﻳ هﺪﻜـﺸﻧاد ﺮـﻫ يﻮﺠـﺸﻧاد داﺪـﻌﺗ ﺎـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﺘﻣ و ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هﺪﻜﺸﻧاد زا ﻲﻓدﺎﺼﺗ يا ﻪﻘﺒﻃ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ

،ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ) درﻮﻣ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا

50 ) ﺪﻫﺎـﺷ و (ﺮـﻔﻧ 50

ﻢﻴـﺴﻘﺗ (ﺮـﻔﻧ

يروآدﺮﮔراﺰﺑا .ﺪﻧﺪﺷ تﺎﻋﻼﻃا

ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يا

رﺎﻬﭼ راﺮـﻗ ﺪـﻴﻳﺎﺗ درﻮـﻣ نآ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ و ﻲـﻳاور ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻲﺘﻤﺴﻗ

.ﺖﻓﺮﮔ رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ اﺪﺘﺑا ﺮﻫ

هوﺮﮔود ﻪﭽﺑﺎﺘﻛ ﺲﭙﺳ و ﻞﻴﻤﻜﺗ ﻲﺷزﻮﻣآ

رﺎﻴﺘﺧا رد هوﺮﮔ

درﻮﻣ اﺮﻗ ﺖـﻓﺮﮔ ر

ﺲﭘو ودزا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ادﺪﺠﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧا زا هﺎﻣ ﺪﺷ ﻞﻴﻤﻜﺗ هوﺮﮔودﺮﻫ

. ﺎـﺑ يراﺬـﮔﺪﻛ زا ﺪﻌﺑ ﺎﻫ هداد

راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ وSPSS

ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ و نﻮﺴﻛﺎﻜﻠﻳو ،ﻲﺟوزt .

ﻪﺘﻓﺎﻳ : ﺎﻫ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻫﺎﮔآ

، شﺮﮕﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺸﻧاد

نﺎﻳﻮﺠ يراد ﻲـﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ

)دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا 001

/ P=0 (.

ﻢﻫ دﻮـﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ

ﺖﺷاد ) 001 / P<0 (.

يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ :

ﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲ

رﺎﺘﻓر و شﺮﮕﻧ ،ﺶﻧاد ﺎﻘﺗرا رد نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد

ﺖـﺤﺗ

.ﺖﺷاد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﻧﻮﻜـﺳ ﺖـﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ فﺪﻫ هوﺮﮔ رد ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ يﻻﺎﺑ عﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

.ددﺮﮔ اﺮﺟا و ﻦﻴﻴﺒﺗ مواﺪﻣ و عﻮﻨﺘﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳا مزﻻ ،ﺪﺘﻓا ﻲﻣ قﺎﻔﺗا تﺮﻓﺎﺴﻣ ﺎﻳ و ﺎﻬﻫﺎﮕﺑاﻮﺧ يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو :

ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ،شزﻮﻣآ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ،شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﻧاد ،

نﺎﻳﻮﺠﺸ

(3)

ﻪﻣﺪﻘﻣ لﺎﺳ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ دﻮﺒﻤﻛ ﻪﻟﺎﺴﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ

مﺪﻋ نﻮﭼ ﻲﻠﻳﺎﺴﻣ ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ لﻮﻃ رد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻦﻳزاﻮﻣ ﺖﻳﺎﻋر

ﻢﻫ و داﻮﻣ ﻦﻳا فﺮﺼﻣ و ﻊﻳزﻮﺗ ،يراﺪﻬﮕﻧ، ﻞﻳﺪﺒﺗ، ﻪﻴﻬﺗ ﻦﻴﻨﭼ

ﺐﺒﺳ و هﺪﺷ ﺖﻠﻋ ﺮﺑ ﺪﻳﺰﻣ ﺰﻴﻧ ﺢﻴﺤﺻ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ مﺪﻋ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼﺮﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﻴﻤﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻲﻛارﻮﺧ يﺎﻫ هدرواﺮﻓ و اﺬﻏ ﻪﻴﻬﺗ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﺖﻴﻤﻫا ﺰﻳﺎﺣ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ و ﻢﻟﺎﺳ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ن

)ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ 1

.(

زا ﺶﻴﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻪﺑ 582

رد ﺮﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴﻣ

زا ﻲﻜﻳ زا ﻞﻗاﺪﺣ نﺎﻬﺟ 22

زا ﻲﺷﺎﻧ يا هدور ﺖﻧﻮﻔﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ

ﻪﻛ ﺪﻧﺮﺑ ﻲﻣ ﺞﻧر هدﻮﻟآ ياﺬﻏ 351

ﺮﺠﻨﻣ گﺮﻣ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ زا ﺮﻔﻧ راﺰﻫ

ﻣزﺎﺳ ﺖﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ .دﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ رﺎﻌﺷ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎ

لﺎﺳ 2015 مﺎﻧ هﺮﻔﺳ ﺎﺗ ﻪﻋرﺰﻣ زا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﻣﻼﺳ ار

) دﺎﻬﻧ 2 .(

ﺎﺷ ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻳ

زوﺮﺑ ﻞﻜﺷ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ و ﻦﻳﺮﺘﻌ

ﻴﺑ ﻲﻣ اﺬﻏ زا هﺪﻧﻮﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ يﺎﻫ يرﺎﻤ فﺮﺼﻣ ﺮﺛا رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ

ﺷ و ﻲﻌﻴﺒﻃ مﻮﻤﺳ ﻪﺑ هدﻮﻟآ ياﺬﻏ ﻤﻴ

ا ﻲﻳﺎﻴ ﻳ ﻲﻣ دﺎﺠ هرود و ددﺮﮔ

هﺎﺗﻮﻛ نﻮﻤﻛ ﻢﻳﻼﻋ و

ﺑ ﻟﺎ ﻲﻨﻴ ﻼﻋ زا دﺎﺣ ﺖﻳﺮﺘﻧآوﺮﺘﺳﺎﮔ ﻳ

ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻢ

ﺖﺳا نآ ةﺪﺷ )

3 يﺎﻫ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺎﮔﺪﻳد زا .(

ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .دور ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ هﺪﻤﻋ تﻼﻜﺸﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻳاﺬﻏ .ﺖﺳا يروﺮﺿ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و از ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻞﻣاﻮﻋ

ﻢﻜﺷ درد و غاﺮﻔﺘﺳا ،لﺎﻬﺳا ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻢﻳﻼﻋ ﻦﻳﺮﺗ هﺪﻤﻋ ﻣ ﻞﻗاﺪﺣ ﻢﻳﻼﻋ ﻦﻳا.ﺪﺷﺎﺑ ﻲ 5

هدﻮﻟآ ياﺬﻏ فﺮﺼﻣ زا ﺲﭘ زور

زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻦﻳا .ددﺮﮔ ﻲﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﻲﺗﺎﺒﻧ تﺎﻓآ ﻊﻓد مﻮﻤﺳ ،يﺰﻠﻓ مﻮﻤﺳ ،ﺎﻫ چرﺎﻗ ﻢﺳ ،ﺎﻫ يﺮﺘﻛﺎﺑ ﻢﺳ زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ،ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ

)ﺪﻨﻫد 2 .(

ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻲﻧﺎﻣز ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ و ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻛ ﺪﺘﻓا

ﻣ ﻪﺑ ﻲﮔدﻮﻟآ زا ار اﺬﻏ ﻴ

ﻴﺷ مﻮﻤﺳ و ﺎﻫ بوﺮﻜ ﻤ

ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﻲﻳﺎﻴ

ﺎﻤﻧ ﻲﻣ ﻳ ﻲﻣ دراﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا .دﻮﺸﻧ مﺎﺠﻧا ﻲﺘﺳرد ﻪﺑ ﺪﻨ ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﻪﺘﺴﺑ ﻦﻴﺣ رد ﻲﮔدﻮﻟآ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ تﺎﻴﻠﻤﻋ ،اﺬﻏ يرﺎﻜﺘﺳد و يﺪﻨﺑ

،يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ و ﺖﺨﭘ ﻴﻧ ﺎﻳ مﺎﺧ فﺮﺼﻣ

ﻢ ﻢﺨﺗ و ﺖﺷﻮﮔ ﻪﺘﺨﭘ

ﺷ نﺪﻴﺷﻮﻧ ،غﺮﻣ ﺮﻴ

ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻳﺎﻋر مﺪﻋ و هﺰﻳرﻮﺘﺳﺎﭘ ﺮﻴﻏ و مﺎﺧ

دﺮﻛ هرﺎﺷا اﺬﻏ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ ﻦﻴﺣ رد ﻲﺼﺨﺷ )

4 يرﺎﻤﻴﺑ هزوﺮﻣا .(

ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﺎﻳ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻠﻘﺘﻨﻣ يﺎﻫ راﺮﻗ ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻞﻜﺸﻣ ﻚﻳ ﻪﺘﻓﺮﮔ )ﺖﺳا 5 .(

ﻟﺎﺳﺮﻫ ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد مدﺮﻣ زاﺮﻔﻧ ﺎﻫ نﻮﻴﻠﻴﻣ ﻪ

ﻞﻘﺘﻨﻣ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ عاﻮﻧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ هدﻮﻟآ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻞﻴﻟد ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ اﺬﻏ زا هﺪﻧﻮﺷ ﺮﻔﻧ ﻚﻳ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﺘﺣ.

ﺮﻫ زا 3 ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد.ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﻼﺘﺒﻣ اﺬﻏ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﺮﻔﻧ

ﺪﺣ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هدز ﻦﻴﻤﺨﺗ دو

76 يرﺎﻤﻴﺑ درﻮﻣ نﻮﻴﻠﻴﻣ

نﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻟﺎﺴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا 325000

و ﺮﻔﻧ

دوﺪﺣ گﺮﻣ 5000

)دﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﻔﻧ 6

.(

داﻮﻣ ﻲﮔدﻮﻟآ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻌﺑ ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻴﻧد رد ﺖﺷاﺪﻬﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﻦﻳﺮﺗ

)دﺮﮕﻧ ﻲﻣ ﺮﺻﺎﻌﻣ 7

د ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .(

هوﺮﮔ رد نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻛ ﺪﻫ

ﻲﻨﺳ 29 - 18 يﺮﺘﺸﻴﺑ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻲﻨﺳ يﺎﻫ هوﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ لﺎﺳ

)ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ضﺮﻌﻣ رد 8

.(

ﺖﻠﻋ ﻪﺑ مدﺮﻣ زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺮﺘﻤﻛ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻢﻫ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻫﺎﮔآ دﻮﺒﻤﻛ ﺖﺤﺗ اﺬﻏ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻦﻴﻨﭼ

)ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ مﻮﻤﺴﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑﺮﻴﻏ ﻂﻳاﺮﺷ 9

ﻘﺤﺗ .(

ﻪﺘﺷﺬﮔ رد تﺎﻘﻴ

زوﺮﺑ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﻲﺳﺎﺳا رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻪﺳ ﻪﻛ هداد نﺎﺸﻧ

(4)

فﺮﺼﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ،ﺪﻧراد ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ )ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ 10

ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .(

يﺎﻫاﺬﻏ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و داﺮﻓا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﻫﺎﮔآ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻫاﺬﻏ ﻦﻳا رد دﻮﺟﻮﻣ ﻢﺳ و هدز ﻚﭙﻛ رﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ

)ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ﻪﻨﻳﺰﻫ 11

.(

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻧز ،نارﺎﻜﻤﻫ و يﺪﻤﺤﻣ ﻲﺟﺎﺣ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﻨﻨﻛدﺎﺠﻳا ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﺧﺮﺑ درﻮﻣ رد دﺰﻳ ﺮﻬﺷ رد ﻦﻛﺎﺳ )ﺪﻧدﻮﺒﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﻲﻫﺎﮔا زا ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ 12

.(

رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻫﺎﺟ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﺳ

91 مﺎﺠﻧا

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺪﻳدﺮﮔ 68

ﻲﻫﺎﮔآ ياراد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد %

و بﻮﺧ 31 و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ، ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ياراد %

ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﻮﺧ شﺮﮕﻧ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد،ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا )ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ 9

.(

ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد HwaKo

لﺎﺳ رد 2011 ﻫﺎﮔآ يور ﺮﺑ ، و ﻲ

ﺖﺷاﺪﻬﺑ درﻮﻣرد هﺎﮕﺸﻧاد ﻚﻳ ﺲﻳوﺮﺳ ﻒﻠﺳ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ شﺮﮕﻧ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ، ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ 70

يﺎﻳاﺰﻣ زا ﺪﺻرد

، ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ياراد و ﺪﻨﺘﺷاد عﻼﻃا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار و ﺖﺳا ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تدﺎﻋ زا ﺮﺘﻬﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻳاﺪﻫ رﺎﺘﻓر )دراد دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ يراد 13

.(

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد Walker

لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و 2003

داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ

ﻲﻫﺎﮔآ و شﺮﮕﻧ ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ ﻲ ﻣ

ﻲ ﻠﺻا ﻊﻧﺎﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲ

اﺮﺑ ي

اﺮﺟا ي ﺰﺠﺗ ﺮﺛﻮﻣ ﻳ ﻪ ﻠﺤﺗ و ﻴ ﻞ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻄﺧ طﺎﻘﻧ

ﻧاﺮﺤﺑ ﻲ ﻛ رد هﺎﮔرﺎ

)ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻪﻴﻬﺗ ﻚﭼﻮﻛ يﺎﻫ 14

ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(

Giritlioglu ) نارﺎﻜﻤﻫ و

2010 ﺑ ( ﻪ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ

دﺮﻜﻠﻤﻋ 82 و ﻲﺼﺨﺷ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد يﺰﭙﺷآ يﻮﺠﺸﻧاد

ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﻪﻴﻛﺮﺗ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ود رد ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺮﻣا ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﭼﺮﮔا ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ

ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﻣا ﺪﻧﺮﮕﻧ ﻲﻣ ﻲﻤﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا ﺪﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﻓﺎﻛ )ﺪﻧرا

15 .(

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ Läikkö-Roto )نارﺎﻜﻤﻫ و

2014 ي ﻪﻄﺑار ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ (

درﻮﻣ رد ﺎﻬﻧآ شﺮﮕﻧ و ناﺮﮔرﺎﻛ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻴﺑ ﻲﻨﺷور ﺎﻬﻧارﻮﺘﺳر ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺢﻄﺳ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ لﺮﺘﻨﻛ و اﺬﻏ ﺖﺷاﺪﻬﺑ )دراد دﻮﺟو 16

.(

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد Hassan and Dimassi

) 2013 رد ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﻲﻫﺎﮔآ (

ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ درﻮﻣ شراﺰﮔ ﻲﻧﺎﻨﺒﻟ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد

)ﺪﺷ 17 ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(

Lazou ) نارﺎﻜﻤﻫ و 2012

ﺞﻳﺎﺘﻧ (

درﻮﻣ رد يا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ يﺎﻬﺷزﻮﻣآ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ رد ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ )دراد دﻮﺟو ﻲﻧﺎﻧﻮﻳ ناﻮﺟ 18

.(

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻣﻼﺳا

)نارﺎﻜﻤﻫ و 2014

( داد نﺎﺸﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ

ﻪﻨﻴﻣز رد دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﻪﻠﻘﺘﻨﻣ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ و ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ يراﺪﻬﮕﻧ ﺢﻴﺤﺻ يﺎﻫ شور ) ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ار ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ اﺬﻏ ﻖﻳﺮﻃ 19

.(

ﻪـﻌﻣﺎﺟ راﺬـﮔﺮﻴﺛﺎﺗ هوﺮـﮔ و نازﺎﺳ هﺪﻨﻳآ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻜﻴﻳﺎﺠﻧآ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻫوﺮﮔ وﺰﺟ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ضﺮﻌﻣ رد

يﺎﻫ

شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﻳاﺬﻏ ﺪﻴﻬـﺷ هﺎﮕـﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ اﺪـﺘﺑا ﺎـﺗ ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫ

ياﺮﺟا ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ و ددﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻲﻫﺎـﮔآ ناﺰـﻴﻣ ءﺎـﻘﺗرا ﻪـﺑ ماﺪـﻗا ،ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ هوﺮـﮔ رد ﻪﺘـﺴﻳﺎﺷ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﺐﺳﺎﻨﻣ شﺮﮕﻧ دﺎﺠﻳا

.دزادﺮﭙﺑ

(5)

ﻲﺳرﺮﺑ شور

ﻦﻴـﺑ زا .دﻮـﺑ ﻲـﺑﺮﺠﺗ عﻮـﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا 5400

ﻊﻃﺎـﻘﻣ يﻮﺠـﺸﻧاد

،دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رد ﻒﻠﺘﺨﻣ 100

زا ﺮﻔﻧ

ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هﺪﻜﺸﻧاد زا ﻲﻓدﺎﺼﺗ يا ﻪﻘﺒﻃ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد (ﻲﻳﺎـﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ ،ﻲﻜﺷﺰﭘ ،يزﺎﺳوراد ،ﻲﻜﺷﺰﭘاﺮﻴﭘ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ) هﺪﻜﺸﻧاد ﺮﻫ يﻮﺠﺸﻧاد داﺪﻌﺗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و .ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا

يﺎـﻄﺧ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ تﻮﻠﻳﺎﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ ) ﺮــﺑاﺮﺑ لوا عﻮــﻧ 05

/

=0 نﻮــﻣزآ يﺎــﻄﺧ و (α 60

ﻢــﻫ و % ﻦﻴــﻨﭼ

راﺪﻘﻣ SD = 3 داﺮﻓا داﺪﻌﺗ ،لﻮﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 96

ﺖـﺳﺪﺑ ﺮـﻔﻧ

شزﻮـﻣآ زا ﻞـﺒﻗ لوا ﻪـﻠﺣﺮﻣ رد داﺮـﻓا شﺰـﻳر ﻞﻴﻟﺪـﺑ ) .ﺪﻣآ 100

ﺮــﻫ رد ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﻢــﺠﺣ ﻦﻴــﻴﻌﺗ زا ﺲــﭘ (.ﺪــﺷ ﻞــﻴﻤﻜﺗ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ ﻦﻴﻟﻮﺌــﺴﻣ ﺎــﺑ مزﻻ يﺎــﻫ ﻲﮕﻨﻫﺎــﻤﻫ مﺎــﺠﻧا ﺎــﺑ ﻖــﻘﺤﻣ ،هﺪﻜــﺸﻧاد ـﻗو رد ﺎﻳ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ سﻼﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز رد ،ﺎﻫ هﺪﻜﺸﻧاد ﺖ

ﺎـﻫ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻞـﻴﻤﻜﺗ ﺖـﻬﺟ ،سرد سﻼـﻛ ود ﻦﻴﺑﺎـﻣ ﺖﺣاﺮﺘﺳا رد اﺪــﺘﺑا .ﺪــﻧدﻮﻤﻧ ﻲــﻣ ﻪــﻌﺟاﺮﻣ pre-test

100 ﻞــﻴﻤﻜﺗ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ

.ﺪﻳدﺮﮔ

نﻮـﻣزآ هوﺮـﮔ ﻪﺘـﺳد ود ﻪـﺑ ﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ،ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ترﻮـﺼﺑ ﺲﭙﺳ

) 50 ) لﺮـﺘﻨﻛ هوﺮـﮔ و (ﺮﻔﻧ 50

ﻪـﭽﺑﺎﺘﻛ ﻚـﻳ .ﺪﻧﺪـﺷ ﻢﻴـﺴﻘﺗ (ﺮـﻔﻧ

ﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ صﻮﺼﺧ رد ﻲﺷزﻮﻣآ ﻞـﻣاﻮﻋ و ﻞﻠﻋ ﻞ

و ﺎـﻫ ﺖﻴﻣﻮﻤـﺴﻣ عاﻮـﻧا و ضراﻮـﻋ ،ﺎـﻫ ﻪﻧﺎـﺸﻧ ،ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ

هار ﺲـﭘ .ﺖـﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﻮﻣزآ هوﺮﮔ رﺎﻴﺘﺧا رد دﻮﺑ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻫ

) هﺎﻣود ﺖﺷﺬﮔ زا Post-test

ادﺪﺠﻣ ،هوﺮﮔ ود ﺮﻫ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺎﺑ ،(

.ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ

ر ﻪـﻛ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻖﻘﺤﻣ ي ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ هداد يروآ ﻊﻤﺟ ﻲـﻳاو

رد ﻪـﺘﺒﻟا و .ﺪـﻳدﺮﮔ ﺪـﻴﻳﺎﺗ ﻪـﻃﻮﺑﺮﻣ ﺪﻴﺗﺎـﺳاو ﻦﻴﺼﺼﺨﺘﻣ ﻂﺳﻮﺗ نآ ) ﻪــﻴﻟوا درواﺮــﺑ 30

ﻦــﻳا ﻲﻳﺎــﻳﺎﭘ (ﺪــﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﺶﺠﻨــﺳ درﻮــﻣ ﺮــﻔﻧ يﻻﺎﺑ نآ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ ﺰﻴﻧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ

7 / 0

تﻻاﻮـــﺳ ﻞﻣﺎـــﺷ ﻲـــﺳرﺮﺑ درﻮـــﻣ ﻪﻣﺎﻨـــﺸﺳﺮﭘ .ﺪـــﻣآ ﺖـــﺳﺪﺑ )ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد 7

)ﻲﻫﺎـﮔآ ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻻاﻮﺳ ،(لاﻮﺳ 25

و (لاﻮـﺳ

)شﺮــﮕﻧ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ تﻻاﻮــﺳ 17

ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ تﻻاﻮــﺳ و (لاﻮــﺳ

)دﺮﻜﻠﻤﻋ 16 .دﻮﺑ (لاﻮﺳ

لاﻮــﺳ ﺮــﻫ ياﺮــﺑ ﺢﻴﺤــﺻ يﺎــﻫ ﺦــﺳﺎﭘ ياراد ﻲﻫﺎــﮔآ تﻻاﻮــﺳ

) 1 )ﻢﻧاد ﻲﻤﻧ ،(هﺮﻤﻧ 0

ﺮﻔـﺻ نآ زﺎـﻴﺘﻣا ﻪﻛ ﺖﺳردﺎﻧ ﺦﺳﺎﭘ و (هﺮﻤﻧ

،تﺮـﻜﻴﻟ ﻒـﻴﻃ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ تﻻاﻮﺳ .دﻮﺑ ترﻮﺻ ﻦﻳﺪﺑ .ﺪﺷ ﻲﻫد هﺮﻤﻧ ،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ زﺎﻴﺘﻣا ﺞﻨﭘ ﺎﺗ ﻚﻳ زا ﻪﻛ

نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا Pre-test )

( هوﺮـﮔودﺮﻫرد

ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﻴﻤﻜﺗ .

ﻪـﭽﺑﺎﺘﻛ ،هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳاﺮﺑ ﺲﭙﺳ

هﺎـﻣ ود زا ﺲـﭘ و ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ درﻮـﻣ هوﺮـﮔ رﺎـﻴﺘﺧا رد ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ نﻮﻣزآ Post-test )

( ﺮﻫزا ﺪﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ هوﺮﮔود .

راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يراﺬﮔﺪﻛ زا ﺪﻌﺑ ﺎﻫ هداد نﻮـﻣزآ وSPSS

يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ و نﻮﺴﻛﺎﻜﻠﻳو ،ﻲﺟوزt

ﺪﺷ . ندﻮﺑ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد يﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ زا جوﺮـﺧ رﺎـﻴﻌﻣ .دﻮـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد رﻮﻀﺣ و ﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺖﻛﺮﺷ مﺪﻋ .دﻮـﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ مﺪﻋ ﺎﻳ و ﻲ

ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و ﺢﻴـﺿﻮﺗ ﺎـﻬﻧآ ياﺮـﺑ ﻂﻳاﺮـﺷ ﺶﻫوﮋـﭘ عوﺮـﺷ زا ﻞﺒﻗ .ﺪﻧﺪـﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﻛ يداﺮﻓا هرﺎﻤـﺷ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ 4257 ﺪﻴﻬـﺷ ﻲﻜـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺘﻴﻤﻛ

وﺪــــﺻ قﻼــــﺧا ﺪــــﻛ ياراد ﻪــــﻛ ﺪــــﺷﺎﺑ ﻲــــﻣ دﺰــــﻳ ﻲﻗ

IR.SSU.REC.1394.131 هﺎﮕــﺸﻧاد قﻼــﺧا ﻪــﺘﻴﻤﻛ بﻮــﺼﻣ

.ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ

(6)

ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 79

/

±3 67 / 22 زا .دﻮـﺑ

نﺎﻳﻮﺠـــﺸﻧاد نﺎـــﻴﻣ 51

دﺮـــﺠﻣ ﺎـــﻬﻧآ ﺖـــﻳﺮﺜﻛا ،ﺚـــﻧﻮﻣ ﺪـــﺻرد

) 69 ) ﻲــﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻊــﻄﻘﻣ رد و (ﺪــﺻرد 61

ﻪــﺑ لﻮﻐــﺸﻣ (ﺪــﺻرد

.ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ 57

ﻪﻘﺑﺎﺳ ياراد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺪﺻرد

ﺖﻳﻮﻤــﺴﻣ .ﺪــﻧدﻮﺑ ﻲــﻠﺒﻗ

ﺎــﺘﻧ سﺎــﺳاﺮﺑ ﺞﻳ

ــﺑ ،ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴ

ﻐﺘﻣ يﺎــﻫﺮﻴ

ﻓاﺮﮔﻮﻣد ﻚــﻴ رادﺎــﻨﻌﻣ فﻼﺘــﺧا ﺪﻫﺎــﺷ و نﻮــﻣزآ هوﺮــﮔ ود رد ي

لوﺪﺟ)ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ 1

(.

دﺮـﻜﻠﻤﻋ و شﺮـﮕﻧ ،ﻲﻫﺎـﮔآ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎـﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﻞـﺒﻗ ﺪﻫﺎـﺷ و نﻮـﻣزآ هوﺮـﮔ ود ﻦﻴـﺑ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎ

ﺖﺷاﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﻠﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧا لوﺪﺟ)

2 (.

نﺎﻤﻫ

ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ لوﺪﺟ 3 ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يور ﺮـﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ

،ﻲﻫﺎـﮔآ

ﺆﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ يرﺎـﻣآ نﻮـﻣزآ و ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺮﺛ

نﻮﺴﻛﺎﻜﻠﻳو ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا

ﺪـﻌﺑ و ﻞﺒﻗ قﻮﻓ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ار يراد

ﻣ زا ﻪﻠﺧاﺪ نﻮﻣزآ هوﺮﮔ رد

ـﻜﻴﻟﺎﺣ رد ﺪـﻫد ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻪ

هوﺮـﮔ رد

ﺪﻫﺎﺷ

،ﻲﻫﺎﮔآ ﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﺮﻴﻏ ﻪﺑ رد

زا ماﺪـﻛ ﭻﻴـﻫ درﻮـﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ

ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا

يرﺎـﻣآ ظﺎﺤﻟ زا يراد

.ﺖﺳا هﺪﺸﻧ هﺪﻳد

نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ 4

نﺎﺸﻧ ،ﻲﻫﺎـﮔآ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﺑ ،ﺪﻫد ﻲﻣ

ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ﻪـﻛ دراد دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ

يﻮﻗ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ .ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﺗ

لوﺪﺟ

1 : ﺪﻫﺎﺷ و درﻮﻣ هوﺮﮔ ود رد ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ

ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻟﺎﺣ

نﻮﻣزآ ﺪﻫﺎﺷ

داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد

ﺲﻨﺟ دﺮﻣ

21 9

/ 42 28

1

/ 57 P= 0/16

نز 29

9 / 56 22

1

/ 43

ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻫﺎﺗ دﺮﺠﻣ

33 8

/ 47 36

2

/ 52 P= 0/51

ﻞﻫﺎﺘﻣ 17

8 / 54 14

2

/ 45

ﺢﻄﺳ تﻼﻴﺼﺤﺗ

ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ 32

5 / 52 29

5

/ 47 P= 0/43

ﻲـــــــﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺷرا 11

55 9

45

يﺮﺘﻛد 7

8 / 36 12

2

/ 63

هﺪﻜﺸﻧاد ﺖﺷاﺪﻬﺑ

15 50

P= 0/99

ﻲﻜﺷﺰﭘ 10

50 10

50

يزﺎﺳوراد 8

3 / 53 7

7

/ 46

يرﺎﺘﺳﺮﭘ 10

50 10

50

ﻲﻜﺷﺰﭘاﺮﻴﭘ 7

7 / 46 8

3

/ 53

ﻲﻠﺒﻗ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ

ﻪﻠﺑ 29

9 / 50 28

1

/ 49 P= 0/84

ﺮﻴﺧ 21

8 / 48 22

2

/ 51

(7)

لوﺪﺟ 2 ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ود رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ :

لوﺪﺟ 3 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ : ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ود رد

نﺎﻣز ﺶﺠﻨﺳ

ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻞﺒﻗ

ﺪﻌﺑ نﻮﻣزآ ﻪﺠﻴﺘﻧ

نﻮﺴﻛﺎﻜﻠﻳو فاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هوﺮﮔ

رﺎﻴﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ

ﻲﻫﺎﮔآ نﻮﻣزآ

56 / 19 05

/ 5 74

/ 22 77

/ 3 001

/

=0 P

ﺪﻫﺎﺷ 64

/ 18 95

/ 5 02

/ 19 72

/ 5 01

/

=0 P

نﻮﻣزآ شﺮﮕﻧ 96

/ 52 79

/ 9 74

/ 54 91

/ 8 001

/

=0 P

ﺪﻫﺎﺷ 26

/ 54 45

/ 11 02

/ 54 20

/ 11 15

/

=0 P

دﺮﻜﻠﻤﻋ نﻮﻣزآ

50 / 47 27

/ 8 10

/ 51 30

/ 7 001

/

=0 P

ﺪﻫﺎﺷ 64

/ 48 39

/ 11 60

/ 48 31

/ 11 68

/

=0 P

لوﺪﺟ

4 ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ :

ﻲﻫﺎﮔآ شﺮﮕﻧ

دﺮﻜﻠﻤﻋ

ﻲﻫﺎﮔآ 1

** شﺮﮕﻧ 423 / 0 1

دﺮﻜﻠﻤﻋ

**

410 /

** 0 611 / 0 1

001 / P<0

**

ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و

زا ﻲﻜﻳ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻳﺎﻋر ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ زا ﻪﻠﻘﺘﻨﻣ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ زا هﺪﻨﻨﻛ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺖﺳردﺎﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﻣا ﺖﺳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ زوﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ

نﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫ

ﻛ ﻲﺳﺎﺳا ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻪﺳ ﻪﻛ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﺶﻘﻧ ﻪ

و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ،ﺪﻧراد ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ زوﺮﺑ رد ﻲﻤﻬﻣ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ

هوﺮﮔ

ﺮﻴﻐﺘﻣ )نﻮﻣزآ

n= 50 ( )ﺪﻫﺎﺷ

n = 50 ( نﻮﻣزآ ﻪﺠﻴﺘﻧ

ﻲﻨﺘﻳو ﻦﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

ﻲﻫﺎﮔآ 56

/ 19 05

/ 5 64

/ 18 95

/ 5 51

/

=0 P

شﺮﮕﻧ 96

/ 52 79

/ 9 26

/ 54 45

/ 11 73

/

=0 P

دﺮﻜﻠﻤﻋ 50

/ 47 27

/ 8 64

/ 48 39

/ 11 86

/

=0 P

(8)

ﺮﺑ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا اﺬﻟ .ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ دﺰﻳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد .

ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ رد ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ

05 /

±5 56 / 19 و 95 /

±5 64 / 18 هﺮﻤﻧ ﻒﻴﻃ زا 0

ﺎﺗ 25 ﻪﻛ دﻮﺑ

راﺮﻗ بﻮﺧ ﺪﺣ رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ .دراد ﻪﻠﺻﺎﻓ لآ هﺪﻳا ﺎﺑ ﺪﻨﭼﺮﻫ دراد د

يﺪﻤﺤﻣ ﻲﺟﺎﺣ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ر

ﻦﻛﺎﺳ نﺎﻧز دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و درﻮﻣ نﺎﻧز ،ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ هرﺎﺑرد دﺰﻳ ﺮﻬﺷ هﺪﻨﻨﻛدﺎﺠﻳا ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﺧﺮﺑ درﻮﻣ رد دﺰﻳ ﺮﻬﺷ رد ﻦﻛﺎﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺨﭘ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻣد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ اﺬﻏ داﻮﻣ يراﺪﻬﮕﻧ و ﺪﻧدﻮﺒﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﻲﻫﺎﮔآ زا ﻲﻳ

) 12 ( .

ﻲﺳرﺮﺑ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻫﺎﺟ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد رد ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﻲﻨﻤﻳا

لﺎﺳ رد ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ 91

،ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ 68

بﻮﺧ ﻲﻫﺎﮔآ ياراد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد %

و 31 داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ، ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ياراد %

)ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻳاﺬﻏ 9

.(

ﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ فﺪﻫ ﺎﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻣﻼﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄ

ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ ، ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﺳرﺮﺑ ﻗوﺪﺻ لﺎﺳ رد ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد دﺰﻳ ﻲ

93 مﺎﺠﻧا رد ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺖﻓﺮﮔ 33

نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺪﺻرد

رد ،ﻒﻴﻌﺿ 4

/ 63 رد و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺻرد 6

/ 3 بﻮﺧ داﺮﻓا ﺪﺻرد

)ﺪﺷ شراﺰﮔ 19

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .(

HwaKo لﺎﺳ رد

2011 ﺮﺑ ﻪﻛ ،

هﺎﮕﺸﻧاد ﻚﻳ ﺲﻳوﺮﺳ ﻒﻠﺳ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ يور ﻣرد

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ دﻮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ درﻮ 70

)ﺪﻨﺘﺷاد عﻼﻃا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻳاﺰﻣ زا ﺪﺻرد 13

.(

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ Walker لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و

2003 ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻫﺎﮔآ

ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ ﻲ ﻣ

ﻲ ﻠﺻا ﻊﻧﺎﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲ

اﺮﺑ ي اﺮﺟا ي ﺰﺠﺗ ﺮﺛﻮﻣ ﻳ ﻪ و

ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻄﺧ طﺎﻘﻧ

ﻧاﺮﺤﺑ ﻲ ﻛ رد ﺎﻫ هﺎﮔرﺎ ﻪﻴﻬﺗ ﻚﭼﻮﻛ ي

)ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ 14

)نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻫﺎﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(

1391 ﺎﺑ ﻪﻛ (

ﻚﻟﺎﻣ نﺎﮔدﺎﭘ ﻪﻔﻴﻇو نازﺎﺑﺮﺳ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ .ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد كارا ﺮﺘﺷا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ 57

،بﻮﺧ ﻲﻫﺎﮔآ ياراد نازﺎﺑﺮﺳ ﺪﺻرد 18

، ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ياراد ﺪﺻرد 25

ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻫﺎﮔآ ياراد ﺪﺻرد

)ﺪﻧدﻮﺑ 7 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .(

Giritlioglu ) نارﺎﻜﻤﻫ و

2010 ود رد (

ﻲﻓﺎﻛ ﻲﻫﺎﮔآ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻴﻛﺮﺗ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ هﺎﮕﺸﻧاد )ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد 15

ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(

Läikkö-Roto ) نارﺎﻜﻤﻫ و

2014 فﺪﻫ ﺎﺑ ( ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﺳرﺮﺑ

82

رد رﻮﺗاﺮﭘا 72

داﻮﻣ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺪﻧﻼﻨﻓ رد نارﻮﺘﺳر

ﺮﻴﺛﺎﺗ و ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻤﺳر لﺮﺘﻨﻛ درﻮﻣ رد ﺎﻬﻧآ شﺮﮕﻧ و ﻲﻳاﺬﻏ ي ﻪﻄﺑار ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻬﻧارﻮﺘﺳر ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺮﺑ نآ درﻮﻣ رد ﺎﻬﻧا شﺮﮕﻧ و ناﺮﮔرﺎﻛ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻴﺑ ﻲﻨﺷور اﺪﻬﺑ لﺮﺘﻨﻛ و اﺬﻏ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺎﻬﻧارﻮﺘﺳر ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺢﻄﺳ و ﻲﺘﺷ

)دراد دﻮﺟو 16

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(

Hassan and Dimassi )

2013 رد (

ﻦﻴﺑ 1172 ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻨﺒﻟ يﻮﺠﺸﻧاد 59

و نز ﺪﺻرد 41

دﺮﻣ ﺪﺻرد

ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ندﺮﻛ ﻞﻤﺣ ﻲﻫﺎﮔآ ﺢﻄﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﻪﺑ و ﺪﻧدﻮﺑ و عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻄﺑار ﻒﺸﻛ رد ﻲﻌﺳ و ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺧ و ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ ﻪﺼﺨﺸﻣ ﻲﻜﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻴﺻﻮﺼ

نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ درﻮﻣ رد ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﻲﻫﺎﮔآ .ﺪﺷ )ﺪﺷ شراﺰﮔ ﻲﻧﺎﻨﺒﻟ 17

ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .(

(9)

نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ رد ﻪﻛ اﺮﭼ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺎﻫ هوﺮﮔ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هوﺮﮔ ﺮﮕﻳد ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻴﻏ ﻲﻳﺎﻫ

درﻮﻣ ﻲﻫوﺮﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻣا ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ،هﺎﮕﺸﻧاد رد دﻮﺧ ﻞﻴﺼﺤﺗ نارود رد ﻪﻛ ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﺳورد ﻲﻫﺎﮔآ ﻢﻫ دور ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا اﺬﻟ و ﺪﻧا هﺪﻧاﻮﺧ ار ﻲﻳاﺬﻏ يﺮﺘﺸﻴﺑ

زا .ﺮﺗﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ﻢﻫ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻳﺮﺜﻛا ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﻧراد ددﺮﺗ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻦﻴﺑ ﺎﻳ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻦﻛﺎﺳ هﺎﮕﺑاﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا يروﺮﺿ اﺬﻟ ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ و هدﻮﻤﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ﺶﻳاﺰﻓا ار دﻮﺧ ﻲﻫﺎﮔآ

.ﺪﻨﻫد ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ رد ﻲﻳاﺬﻏ 79

/

±9 96 / 52 و 45

/

±11 26 / 54 هﺮﻤﻧ ﻒﻴﻃ زا 17

ﺎﺗ 85 ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ

درادراﺮﻗ بﻮﺧ ﺪﺣرد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ ناﺰﻴﻣ .

ﺪﻫﺎﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد

)نارﺎﻜﻤﻫ و 9

( )نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻣﻼﺳا و 19

شﺮﮕﻧ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد (

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﻮﺧ HwaKo لﺎﺳ رد

2011 هﺎﮕﺸﻧاد ﻚﻳ ﺲﻳوﺮﺳ ﻒﻠﺳ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ،

)ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ياراد 13

و ﺪﻫﺎﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نازﺎﺑﺮﺳ ﻲﻣﺎﻤﺗ (

)ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﺑﻮﺧ شﺮﮕﻧ ياراد ،نارﺎﻜﻤﻫ 7

ﻳﺎﺘﻧ .(

ﺞ

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻖﻠﻄﻣ يرﻮﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 5

/ 3 زا ﺪﺻرد

بﻮﺧ شﺮﮕﻧ ياراد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 6

/ 77 و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺻرد 5

/ 21

)ﺪﻨﺘﺷاد ﻒﻴﻌﺿ ﻲﺷﺮﮕﻧ ﺪﺻرد

20 (.

ﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﻲﻣﻼﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄ

ﻊﺑﺎﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ ﺢﻄﺳ ندﻮﺑ بﻮﺧ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ ﺎﻋﻼﻃا ياراد ،ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا

و ت

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻲﺘﺳرد ﻪﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد نﺎﻧآ يﺎﻫروﺎﺑ و هدﻮﺑ ﻲﻫﺎﮔآ )ﺖﺳا 19 .(

ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ رد ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ 27 /

±8 50 / 47 و 39 /

±11 64 / 48 هﺮﻤﻧ ﻒﻴﻃ زا 16

ﺎﺗ 80 دﻮﺑ

ﺪﺣ رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و يﺪﻤﺤﻣ ﻲﺟﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ دراد راﺮﻗ ﻂﺳﻮﺘﻣ )دراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ 21

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ( Sharif

) نارﺎﻜﻤﻫ و 3

و (

Norazmir ) نارﺎﻜﻤﻫ و

22 راﺮﻗ ﻲﺑﻮﺧ ﺢﻄﺳ رد دﺮﻜﻠﻤﻋ (

رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ .ﺖﺷاد ﻪﻛ ﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ

نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا اﺬﻟ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﺘﻤﻛ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد و سورد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ دور ﻲﻤﻧ رﺎﻈﺘﻧا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﻪﺑ .ﺪﺷﺎﺒﻧ بﻮﺧ نﺎﺷدﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﺪﻨﻧارﺬﮔ ﻲﻣ ار ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ هرود ﻦﻳا رد دﻮﺧ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮔآ و تﺎﻋﻼﻃا زا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻬﺑ ﻪﻨﻴﻣز دﺎﺠﻳا ﺎﻬﻧآ رد مزﻻ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺖﺳا مزﻻ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﺑ ﻲﻤﻧ هﺮ دﻮﺧ ﺖﻣﻼﺳ ﻆﻔﺣ ﺖﻬﺟ يﺮﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺗ ﺪﻧﻮﺷ ﻖﻳﻮﺸﺗ و هﺪﺷ

.ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد

دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ زا ﻞﺒﻗ ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﺷاﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﻠﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧا ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﻳﺎﻋر ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ

.ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﮕﺷوﺪﺨﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ مﺪﻋ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﻫﺎﮔآ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻠﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧا زا ﺪﻌﺑ ﺘﺣا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺶﻴﭘ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻻﺎﻤ

(10)

تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد و هﺪﺷ سﺎﺴﺣ ،نﻮﻣزآ .ﺪﻧا هدﻮﻤﻧ ﺐﺴﻛ

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ يور ﺮﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ

دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ

ﺆﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺛ

نﻮﺴﻛﺎﻜﻠﻳو

ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ قﻮﻓ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ار يراد

رد

نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ﻜﻴﻟﺎﺣ رد ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ

ﻪ رد ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ رد ﭻﻴﻫ

زا ماﺪﻛ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ

فﻼﺘﺧا

ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ هﺪﻳد يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا يراد ﺮﻴﺛﺎﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣرد .ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ شزﻮﻣآ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ،نارﺎﻜﻤﻫ و Wang

و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا و ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻲﺷزﻮﻣآ )ﺪﻳدﺮﮔ فﺪﻫ هوﺮﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ 23

.(

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ Singh

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫ رد نارﺎﻜﻤﻫ و تاﺮﻤﻧ

رد

ﺼﺨﺷ تادﺎﻋ هزﻮﺣ ﻲ

، ﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ي

ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ داﻮﻣ

اﺬﻏ ﻲﻳ ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ ﻲ

دﻮﺒﻬﺑ ﻳ ﺖﻓﺎ ) 24 .(

دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﺮﺑ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ،دﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارود يﺎﻫ ﺖﺒﻗاﺮﻣ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻨﻴﻣز رد فﺪﻫ هوﺮﮔ

،يرادرﺎﺑ ،عﺮﺻ

ﻲﻛﻮﭘ ،ﻲﻗوﺮﻋ و ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ

ﻐﺗ ،ناﻮﺨﺘﺳا ردﺎﻣ ﺮﻴﺷ ﺎﺑ ﻪﻳﺬ

)ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ 29

- 24 .(

ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻊﻃﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺢﻄﺳ رد ﺎﻬﻧآ شﺮﮕﻧ اﺬﻟ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ .ﺖﺷاد راﺮﻗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻬﺑ

دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﻛ ﺖﺷاد .دﻮﺑ ﺮﺘﮔرﺰﺑ

ﺮﺑ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ،ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﻳا دﻮﺟو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﺰﻴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ يور ﺮﺑ ،ﻲﻫﺎﮔآ

ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ

ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲ ﺎﻘﺗرا رد

رﺎﺘﻓر و شﺮﮕﻧ ،ﺶﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد

.ﺖﺷاد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺤﺗ

ﻣﻮﻤﺴﻣ يﻻﺎﺑ عﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ فﺪﻫ هوﺮﮔ رد ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴ

هﺎﮕﺑاﻮﺧ رد ﺖﻧﻮﻜﺳ ﺖﻠﻋ مزﻻ ،ﺪﺘﻓا ﻲﻣ قﺎﻔﺗا تﺮﻓﺎﺴﻣ ﺎﻳ و ﺎﻫ

.ددﺮﮔ اﺮﺟا و ﻦﻴﻴﺒﺗ مواﺪﻣ و عﻮﻨﺘﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳا

ﻊﻓﺎﻨﻣ دﺎﻀﺗ

دﺎﻀﺗ ﻪـﻧﻮﮔ ﭻﻴـﻫ ﻪـﻛ ﺪـﻧراد ﻲﻣ مﻼﻋا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻌﻓﺎﻨﻣ .

ﺮﻜﺸﺗ و ﺮﻳﺪﻘﺗ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻤﻫ زا ﺎﺗ ﺪﻨﻧاد ﻲﻣ مزﻻ دﻮﺧ ﺮﺑ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ ﺖﻛرﺎﺸﻣ حﺮﻃ ﻦﻳا رد ﻪﻛ دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ

.ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺮﻜﺸﺗ و ﺮﻳﺪﻘﺗ ،ﺪﻨﺘﺷاد

References

1- Rokni N. Principles of food hygiene. 8 ed. Tehran: University of Tehran Press 2011.

2- Akramimohajeri F, Rezaei Z, Hamidian N. Health and Food Safty.Tehran: Sobhan Press 2014.

3-Sharif L, Al-Malki T. Knowledge, attitude and practice of Taif University students on food poisoning. Food Control. 2010;21(1):55-60.

(11)

International Journal of Science and Research, India Online ISSN. 2013:2319-7064.

5-Morris Jr JG. How safe is our food. Emerg Infect Dis. 2011;17(1):126-8.

6-Cheraghali A.M. Food Toxicology. 1 ed. Tehran: Baqiyatallah press 2009.

7-Jahed GH, Golestanifar H, Vesoghi M, Pahlavanzade B, Dargahi A. Survey on attitude and knowledge of food safety and sanitation among soldiers of Arak Malek-Ashtar Garrison. Journal of Food Hygiene. 2012; 6(2): 91-98.

8-McArthur LH, Holbert D, Forsythe WA. College Students and Awareness of Food Safety. Journal of Family and Consumer Sciences. 2007; 99(1): 60-67.

9-Jahed GH, Golestanifar H, Ghodsi R, Mohammadi M. Evaluating knowledge and attitudes students of Tehran University of Medical Sciences in association with Health and Food Safety.

Journal of Research and Health. 2012; 2(1):154- 61.

10-Williams JH, Phillips TD, Jolly PE, Stiles JK, Jolly CM, Aggarwal D. Human aflatoxicosis in developing countries: a review of toxicology, exposure, potential health consequences, and interventions. The American journal of clinical nutrition. 2004;80(5):1106-22.

11-Lazou T, Georgiadis M, Pentieva K, McKevitt A, Iossifidou E. Food safety knowledge and food-handling practices of Greek university students: A questionnaire-based survey. Food Control.

2012; 28(2): 400-411.

12-Hajimohammadi B, Ehrampoush M.H, Khalatbari-limaki S, Amiri A, Gerayllo S, Hosseini M.S.

Knowledge, attitude and practice of women living in Yazd, Iran regarding food poisoning.

Scientific journal of school of public health and institude of public health research. 2014; 12(3):

81-95.

13-Ko W.H. Food Sanitation Knowledge, Attitude, and Behavior for the University Restaurants Employees. Food and Nutrition. 2011;7(2):744-50.

14-Walker E, Pritchard C, Forsythe S. Food handlers’ hygiene knowledge in small food businesses.

Food Control. 2003;14(5):339-43.

15-Giritlioglu I, Batman O, Tetik N. The knowledge and practice of food safety and hygiene of cookery students in Turkey. Food Control. 2011; 22(6): 838-842.

(12)

16-Läikkö-Roto T, Nevas M. Restaurant business operators' knowledge of food hygiene and their attitudes toward official food control affect the hygiene in their restaurants. Food Control. 2014; 43:

65-73.

17-Hassan HF, Dimassi H. Food safety and handling knowledge and practices of Lebanese university students. Food Control. 2014; 40: 127-133.

18-Lazou T, Georgiadis M, Pentieva K, McKevitt A, Iossifidou E. Food safety knowledge and food-handling practices of Greek university students: A questionnaire-based survey. Food Control.

2012; 28(2): 400-11.

19-Eslami H, Marzban A, AkramiMohajeri F, Rezaei Z, Rafati Fard M. Students' Knowledge and Attitude of Hygiene and Food Safety at Shahid Sadoughi University of Medical Sciences in Yazd, Iran. Journal of Community Health Research. 2015 Dec 15;4(3):159-67.

20-Noorimotlagh Z, Nansourian M, Nourmoradi H, Shafieian Z, Banavi P. Study of Knowledge and Attitude of among Ilam University of Medical Sciences Students Regarding to Food Sanitation and Safety. Journal of Ilam University. 2015; 3 (23) :8-15.

21- Hajimohammadi B, Ehrampoush M.H, Amiri A , Khalatbari-limaki S, Gerayllo S -Hosseini M.S. Evaluation of knowledge, attitude and practice of resident women of Shiraz about food borne disease. Journal of Food Microbiology . 2015; 1(2) :1-12.

22-Norazmir MN, Hasyimah MN, Shafurah AS, Sabariah BS, Ajau D, Norazlanshah H. Knowledge and practices on food safety among secondary school students in Johor Bahru, Johor, Malaysia.

Pakistan Journal of Nutrition. 2012;11(2):110-15.

23-Wang D,Stewart D, Chang C, Shi U. Effect of a school-based nutrition education program on adolescents’ nutrition-related knowledge, attitudes and behaviour in rural areas of China. Environ Health Prev Med. 2015; 20(4): 271–8.

24-Singh AK, Dudeja P, Kaushal N, Mukherji S. Impact of health education intervention on food

safety and hygiene of street vendors: A pilot study. medical journal armed forces india.

2016;72(3):265-9.

25-Toughyani R, Ramezani MA, Izadi M, Motie Z. The effect of prenatal care group education on pregnant mothers' knowledge, attitude and practice. Iranian Journal of Medical Education.

2008;7(2):317-24.[Persian]

(13)

teachers’ knowledge, attitudes, and first aid management of epilepsy: An interventional study.

Seizure. 2015;(33):46-53.

27-Shahbazi H , Mazloomi Mahmodabadi SS , Mobasheri M, Mozaffari Khosravi H, Karimi M, Esmaili A. Education Effect on Knowledge and Attitude of Chefs of Hotels and Restaurants’ in

Yazd to Prevent Risk Factors of Cardiovascular Diseases in 2012. Journal of Health . 2015; 6(1) :101-86. [Persian]

28- Shojae zadeh D, Mehrab baic A, Mahmoodi M, Salehi L. To Evaluate of Efficacy of Education based on Health Belief Model on Knowledge, Attitude and Practice among Women with Low Socioeconomic Status Regarding Osteoporosis Prevention. Iranian Journal of Epidemiology. 2011;

7(2) :30-7.[Persian]

29- Hanafi MI, Shalaby SA, Falatah N, El-Ammari H. Impact of health education on knowledge of, attitude to and practice of breastfeeding among women attending primary health care centres in Almadinah Almunawwarah, Kingdom of Saudi Arabia: Controlled pre–post study. Journal of Taibah University Medical Sciences. 2014;9(3):187-93