هدکشناد یسانشناور و یتیبتر مولع ی
یندب تیبتر یشزومآ هوگر یشزرو مولع و
نایاپ هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی
هتشر رد شزرو رد یبایرازاب یشزرو تیریدم
:ناونع
سررب ی دودحم و عناوم ی
ت اه ی ناتسرهش لاستوف هعسوت
بدرا ی ل
داتسا امنهار :
فورپ هداز مرحم دادرهم روس
رواشم داتسا
تخبون دازرف رتکد
:رگشهوژپ
یجنراز یوسوم یداهریم
ناتسبات 1399
:روآدیدپ یوسوم
داتسا امنهار : رتکد
هداز مرحم دادرهم
داتسا :رواشم تخبون دازرف رتکد
خیرات :عافد 31
/ 04 / 1399
دادعت حفص :تا 111
هحفص
:هورگ مان ندب تیبرت
یشزرو مولع و ی
:هدیکچ :فده جنپ رد هک دوب لیبدرا ناتسرهش رد لاستوف هعسوت یاه تیدودحم و عناوم نتفای قیقحت نیا فده
تفرگ رارق یسررب دروم یتازیهجت یتاناکما و یتیامح یشرگن،یعامتجا یناسنا،یتیریدم،یداصتقا دعب . :قیقحت شور دیم و یشیامیپ عون زا یفیصوت رضاح شهوژپ
هتخاس ققحم همانشسرپ قیقحت رازبا.تسا ینا
لاس رد 1397 لاستوف نانکیزاب قیقحت یرامآ هعماج.دوب راوزبس هاگشناد رد یکشوک قداص طسوت
اه همانشسرپ شخپ زا سپ.دوب لیبدرا ناتسرهش 158
مرن رد تاعلاطا مامت دش هداد تشگرب همانشسرپ
رازفا یمسا فورگوملک نومزآ زا دندش یسرربspss
یاه نومزآ زا و اه هداد ندوب لامرن ضرف یارب فونر
یدنب هبتر یارب نمدیرف نومزآ زا و اه تیدودحم و عناوم تیمها نازیم یسررب یارب یا هنومن کت یت فتسا اه سایقم ریز و اه تیدودحم و عناوم ا
دیدرگ هد .
:یریگ هجیتن یهجت یتاناکما هفلوم نیگنایم هک داد ناشن شهوژپ یاه هتفای
اب ربارب یتاز 81
/ 3 هک دوب
یداصتقا بیترت هب تیمها و هجرد ساسا رب اه هفلوم ریاس .دراد اه هفلوم ریاس هب تبسن یرت دایز تیمها .دندوب یتیامح و یشرگن و یعامتجا یناسنا ، یتیریدم،
دیلک هژاو اه : عناوم ، شرگن ،تانااکما ، تیریدم ، داصتقا ، لابتوف ، لیبدرا ،لاستوف
1 - فده و همدقم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1-1 - همدقم
،نردم هدیدپ کی ناونع هب شزرو یاراد
یریذپانراکنا هاگیاج و یدرکراک شقن دراد
.
،دنداد نردم یاه شزرو هب ار دوخ یاج یتنس یاه یزاب عقاورد و اه شزرو هک ینامز زا یدپ نردم یاه شزرو نوماریپ زین یعامتجا لئاسم عاونا ،یراجت (.دمآ د
1391 ) هزورما
شزرو ار هب هنوگ یاه یتوافتم زا
هلمج شزرو
،یشرورپ یناگمه
و
،یحیرفت ینامرهق
و
شزرو هفرح یا یم ناوت رد عماوج یرشب هدهاشم درک . هعسوت تیبرت یندب و شزرو هب
ناونع هنیمز زاس نیمات و تیبرت یورین یناسنا ملاس و تسردنت یشخب
زا همانرب یاه
وت هعس یلم هب رامش یم دیآ ( دنس
،یدربهار 138۲
.)
اما دوش یم فرص شزرو رما رد یونعم و یدام عبانم زا یریگ مشچ شخب هنلااس همانرب لاوصا و درادن دوجو ام روشک شزرو رد یدنب تیولوا هنافسأتم هک درک ناعذا دیاب
ودب اه همانرب و اه تیلاعف و درادن دوجو شزرو هعسوت یارب یبسانم نشور زادنا مشچ ن
دنا هتفرگ رارق شریذپ دروم یلم حطس رد و
یم هتشاذگ ارجا هب یاهوزرآ ققحت و دنوش
یفده نامزاس کی یارب هک ینامز ات .دنوش یم ماجنا یا هقیلس و یفداصت تروص هب گرزب ،دوش صخشم فده رگا و دورب دهاوخ یم اجک هب دناد یمن نامزاس نآ ،دوشن صخشم یر همانرب یلو ره نیاربانب .دسرب فده نآ هب هنوگچ دناد یمن نامزاس نآ ،دوشن یز
نامز و هوحن و دشاب هتشاد صخشم یفادها دیاب ،تسا تیقفوم ناهاوخ هک یهاگتسد فادها یوس هب هدش هیهت همانرب ساسا رب ات دنک نییعت زین ار فده نآ هب ندیسر ت دشاب دوخ تکرح رب رظان هراومه و دورب شیپ رظندروم و ییاسانش ار یلامتحا تافارحنا ا
،یزردوگ(دناسرب لقادح هب ای دربب نیب زا 1385
.)
فلتخم یاه روشک رد و هتفر رتارف یلومعم یندب تیلاعف کی ماجنا زا شزرو هزورما هب اه روشک رتشیب رد هک ییاج ات تسا هتفای هعسوت رایسب ناونع
رامش هب تعنص و تراجت
روشک رد نادرمتلود. دوریم مهم تعنص و تراجت کی ناونع هب ار شزرو هتفرشیپ یاه
رد نآ تیقفوم مدع ای تیقفوم لیلاد تخانش دنروآ یم باسح هب عیانص رگید رانک رد یارب بسانم یاه لح هار ندرک ادیپ و روشک کی ندرب نیب زا
طاقن تیوقت و اه فعض
اتساک( تسا یدایز رایسب تیمها یاراد تبثم ۲005
) زور شزرو رساترس رد زور هب
هصرع دراو ،هعسوت لاح رد یاهروشک ریاس دننام زین ام روشک و تسا هعسوت هب ور ناهج یماگنه و تسا کدنا اهنآ اب ینوگمه هک ییاه هصرع .ددرگ یم شزرو یللملا نیب یاه رادروخرب یاهروشک اب ار ام راکشآ توافت دیآ یم شیپ هقباسم و تباقر عوضوم هک زا
مولع شناد یم صخشم یشزرو
ددرگ ،یداجس(
1383 هعسوت داعبا زا یکی شزرو هعسوت.)
و یعامتجا ،یداصتقا هعسوت دننام یرگید مهم داعبا اب هک دوش یم بوسحم اهروشک تصرف نآ بجوم هب هک تسا یدنیارف شزرو هعسوت .تسا طبترم یگنهرف ،اهدنیارف ،اه
داجیا دیاب یا هنوگ هب اهراتخاس و اه متسیس ت دوش
دنناوتب هعماج دارفا ا زا
اه هورگ همه
ناشرظن دروم حطس هب ار دوخ درکلمع ای و دننک تکرش تاحیرفت و شزرو رد ءاقترا
،ناراکمه و یمتسر رهوگ(دنشخب 139۲
تلاوحت لیلد هب هعسوت لاح رد یاهروشک .)
تاناسون نوچمه یلئاسم اب یناهج کمک دیدش
نتشادن ،شزرو شخب هب یتلود یاه
مانرب رد نارگید تکراشم بذج یارب یدنیآرف دوبن و تاطابترا فعض ،مجسنم یاه ه
نامزاس هعسوت و دشر رد ییاه تیدودحم تاعوضوم نیا و دنا هدش هجاوم یشزرو یاه
نآ شزرو تسا هدرک داجیا اه
.
هب روط
،یلک هعسوت ینایرج تسا هک اب دوخ دیدجت تایح و تمس یریگ توافتم
لک ماظن یداصتقا -
تجا یعام ار هب هارمه دراد . هعسوت هولاع رب هکنیا دوبهب نازیم دیلوت و
دمآرد ار ربرد
،دراد لماش ینوگرگد یاه
یساسا رد تخاس را
،یداهن یعامتجا -
یرادا و
نینچمه هاگدید
یاه یمومع مدرم تسا . هعسوت رد یرایسب زا
،دراوم ىتح تاداع و
موسر و دیاقع مدرم ار زین رد رب یم دریگ و د ر نیمه اتسار هعسوت شزرو زین رد حطس
نلاک هک دوخ لکشتم زا هتشر یاه فلتخم یم
،دشاب دنمزاین هجوت هب داعبا یدایز تسا
و لماوع یدایز رد حطس نلاک و درخ رب هعاشا و جیورت شزرو ریثات دنراد ( حرط عماج
،شزرو 1385 )یا دب هزورما هعسوت زاین لاستوف دننام هب یشزرو هب
همانرب زیر ی رد شخب
یاه فلتخم دراد هک یکی زا یساسا نیرت اهنآ یارب یریگولج زا
نتفر رده تقو
و هنیزه
یم دناوت ییاسانش تلاکشم
نیا هعسوت شزرو
دشاب . لح و یسررب یعناوم
هک رب رس هار
هعسوت لاستوف دوجو دراد یم دناوت کمک ینایاش هب عفر و دنک تلاکشم و اه تیدودحم
هئارا یاهراکهار یرثوم
رد هنیمز ندربلااب تکراشم
رد تیلاعف یاه یشزرو و هعسوت
شزرو .ددرگ یهورگ
1-2 - هلئسم نایب
رد لاس یاه
،ریخا ملع شزرو رد دح رایسب هدرتسگ یا
هعسوت هتفای تسا . ملع
شزرو هک رد هتشذگ یعبات زا مولع رگید هدوب رد لاح رضاح هب تروص کی هتشر ی
کیمداکآ و
کی هنیمز ی تعم رب هفرح یا و یلغش رد هدمآ تسا . ملع شزرو اب هدافتسا زا
میهافم یملع هتشر یاه دوخ
،یشزرو تیریدم لثم
،یشزرو کیناکمویب
،یمیشویب
،یژولویزیف ناور
یسانش و ....
هب یبوخ یاج دوخ ار زاب هدرک
،تسا نانچ هک زور هب زور رب
لماکت و یگتخپ نآ هدوزفا و تاکن هزات یا زا نآ فشک م ی دوش . نونکا ملع شزرو هفیظو
یا شیب زا لح تلاکشم یمومع
شزرو دراد و لح تلاکشم ره
کی زا هتشر یاه
یشزرو هب تروص
،صاخ و یدربراک هتسویپ
ور هب و تسا شیازفا یکی
زا نیا یاهدربراک
هژیو ی نآ رد هتشر ی لابتوف لاستوف و هدوب
تسا ( ساموت
،یلیر کرام
،زمایلیو ۲000 )
شزرو شرس را زا ییابیز تساه . یارجا هنارهام ناراکشزرو رد
نادیم شزرو ییابیز
ییاه یم دنیرفآ هک نارگاشامت و
نادنمقلاع هب
شزرو ار هب دجو یم دروآ . نایچاشامت
هشیمه یارب تذل ندرب زا ییابیز یاه شزرو هب هاگشزرو اه
و نلاس یاه شزرو یور یم
دنروآ و روضح اهنآ بجوم یمرگلد و
شیازفا هزیگنا
ناراکشزرو یم
دوش (
،یلدبع
1383 شزرو.)
،لابتوف رادفرطرپ نیرت
و بوبحم نیرت شزرو رد بلغا اهروشک بوسحم
یم
؛دوش ات نآ اج هک یرایسب زا یاهروشک ناهج
نآ ار رد فیدر شزرو یلم دوخ رارق
هداد دنا . ندوبزیربل هاگشزرو
اه زا ناراداوه رد
یاهرادید
،یلخاد
،یلم هراق یا و ج یناه و
یرادروخرب تباقر
اه زا ناگدننیب ینویلیم دص دنچ
،ینویزیولت لابتوف
ار هب ناونع بوبحم
نیرت شزرو ناهج یفرعم هدرک تسا . رد ناریا زین لابتوف نیرترادفرطرپ شزرو
؛تسا هب
یروط هک قبط یاهرامآ
،یمسرریغ دادعت
ناراداوه میت
یاه سیلوپسرپ للاقتسا
هب شیب
زا 30 نویلیم ن رف یم دسر . نیا اهرامآ ناشن هدنهد دوجو کی رازاب هوقلاب رد لابتوف ایند و
هب هژیو رد ناریا تسا . رد روشک ام زا لابتوف شزرو جیار
نیرت و نیرترادفرطرپ شزرو
اه
هدوب و رد هسیاقم اب رگید شزرو
،اه نیرتشیب
،هدش همیب دادعت راکشزرو
و رادفرط ار هب
دوخ صاصتخا هداد
.تسا ( س
،نایچتعا
،هدازیلع ناقهد و
،یهلا 1390
، 131 .)
لیامت هب نیا هتشر ی
،یشزرو اب
تشذگ نامز رتشیب یم دوش و بجوم تارییغت
یدایز رد نآ هدش تسا ات ییاج هک لابتوف هفرح یا رد لاس یاه ریخا لباق سایق اب
نارود هتشذگ تسین . یاه هلماعم دنچ
نویلیم یرلاد لصف یارب لقن
و لاقتنا ب
،نانکیزا
دوجو یاه رسناپسا یلام
اب هیامرس یاه رایسب
،نلاک دیرخ و شورف لیاسو و اهلااک اب
وگول هاگشاب یاه هفرح
،یا هلماعم یاه نویلیم یرلاد یارب تاغیلبت فارطا
،نیمز بسک
یاهدمآرد تفگنه
زا قیرط قح شخپ ینویزیولت تاقباسم
و رارق نتفرگ هاگشاب اه رد
تسرهف رازاب
،سروب یگمه شقن هب ییازس رد هعسوت تعنص لابتوف افیا هدومن .دنا رد
یایند
،ینونک لابتوف هب ناونع تعنص یگنهرف یگرزب
اب داعبا یناهج حرطم یم دشاب .
دیاش لیلد نیا
،عوضوم تیباذج یاه
نیا شزرو دشاب هک تاقباسم لابتوف
ار هب عوضوم
دروم هجوت هدع یب یرامش رد رسارس ایند لیدبت رک هد تسا . یتاقافتا هک
رد لیطتسم
زبس لابتوف خر یم
،دهد رد تدم یهاتوک طخرس رابخا یرایسب زا
یرازگربخ اه
یم
دوش . رد نینچ یطیارش یعیبط
تسا هک یرایسب زا یاهروشک
،قفوم یشخب زا فادها و
همانرب یاه دوخ ار رد هنیمز لابتوف فیرعت و بیقعت دنیامن . اضریلع،دمحم،یریبخ(
یداجس 1389 .) زا هک یناتسرهش رد.تسا رادفرط رپ بوبحم رایسب لیبدرا ناتسرهش رد لاستوف
نآ رگید یاه هتشر یم گیل یاراد لاستوف دوشیمن لابقتسا نانچ
یاه میت و دشاب
م تباقر هب و تکرش نآ رد ناتسرهش ی
هلاس همه هک ناضمر ماج تاقباسم رد .دنزادرپ
یم ماجنا زا شیب دوش
30 باقر هب میت یم رگیدکی اب ت
رد هک یتروص رد دنزادرپ
زا رتمک یهورگ یاه شزرو رگید ای و لابتکسب،لابیلاو 10
بش رد.دننکیم تکرش میت
یم نلاس دراو رگاشامت رفن رازه زا شیب تاقباسم نیا یاه هدنهد ناشن نیا هک دنوش
ک یرامآ هاوگ هب و تسا لیبدرا ناتسرهش رد یشزرو هتشر نیا یلااب تیبوبحم نلاس زا ه
رد یشزرو یاه نلاس یاه سناس تیرثکا هزور ره هدش هتفرگ ناتسرهش یشزرو یاه .دنتسه تیلاعف هب لوغشم ناتوسکشیپ ات نلااهنون زا و تسا هدش ورزر لیبدرا
قبط هتفگ بحاص نارظن شزرو لاستوف نامه لابتوف اب داعبا کچوک تسا . دشر
عیرس لابتوف و لاستوف رد ههد یاه ریخا اب ثع شیازفا حطس یتباقر رد نیا هتشر یاه
یشزرو هدیدرگ و رد رانک نآ ینارگن یاه یرایسب ار یارب دنور ییاسانش و
شزومآ رد یپ
هتشاد تاعلاطم .تسا ناشن اه یسرب و
هداد تسا لاستوف یشزرو اب تدش لااب تسا هک
زاین هب ناوت یب یزاوه لااب و تیفرظ یزاوه و
،تردق
،تعرس یکباچ و ظ تفار یکیزیف و
تراهم یاه یتخانش صاخ
یارب ارجا و درکلمع بولطم رد یزاب دراد . لماوع یدایز یم
دنناوت رد دشر و هعسوت ی هتشر لاستوف کمک دننک و ای هب ناونع عنام و تیدودحم دس
هار شرتسگ نآ
هک دنوش لماوع
،یگنهرف
،یداصتقا یعامتجا
و زا نیا لیبق دراوم .دنتسه
،هزورما رد ناهج هاگشاب یاه یشزرو ییاهدحاو دنتسه
هک یارب یاه فده یداصتقا
لیکشت و هرادا یم دنوش . هاگشاب اه یارب بسک عفانم
،یداصتقا هتشر دنچ ای کی
صاخ یشزرو ار
باختنا هدرک و رد نآ هب لوغشم اه تیلاعف
یم دنوش .
،نینچمه هاگشاب
اه یارب سیسأت هاگشزرو اه
هیامرس یراذگ هدرک و یعس یم دننک رد هزوح یاه یشزرو
یباختنا دوخ هب هدر یاه ییلااب دنسرب ات دنناوتب دمآرد یرتشیب بسک
دننک . رد نیمه
،هنیمز تعنص لابتوف لاستوف هارهم هب و اب
شیب زا ۲40 نویلیم
،نکیزاب کی نویلیم و
400 رازه میت و 300 رازه هاگشاب رد رسارس
،ناهج بوبحم نیرت شزرو ایند بوسحم
یم ددرگ (.
،عراز
،یدمحا یدارم
و
،ینیسح ۲015
)
تکرش هب ناهج حرطم لابتوف یاه هاگشاب بلغا هزورما ،رگید یوس زا یراجت یاه
،لاثم ناونع هب ؛دنا هدش لیدبت ربتعم و یا هفرح ۲0
سروب رد ناتسلگنا حرطم هاگشاب
د ماهس ،لابتوف نارادفرط زا رفن نارازه و دنراد تیلاعف ندنل و دنشاب یم اه هاگشاب نیا را
دوخ یاه هاگشاب هب یناوارف یلام کمک ،دوس بسک رب هولاع ،ماهس دتس و داد قیرط زا ینعی ؛دوخ یلصا فده ود هب اه هاگشاب هک تسا هدش ثعاب هرادا لکش نیا .دننک یم ،ارتلاو و نکات ،نتا ،یچیم ،تله( دنبای تسد یشزرو تیقفوم و یراجت تیقفوم ۲005
،
79 ).
یشزرو دننام لابتوف هب هصرع یا لیدبت هدش هک تلم اه دنناوتب دوخ ار اب نارگید
هسیاقم دننک و یشخب زا ناهج دنوش و تلم یاه کچوک و هجرد یمود هک دروامه
تردق یاه گرزب رت دنتسین یم دنناوت هب گنج یشزرو یاهروشک گرزب
رت دنورب و رگا
تسکش نآ اه رد هصرع یاه یسایس و ظن یما رسیم تسین نآ اه ار نادیم لابتوف تسکش
دنهد و هب لوق لایمرجار (
هروطسا لابتوف نورماک ) زا یاه تبهوم لابتوف
تسا هک کی
روشک کچوک ( دننام
،نورماک
،هئوگوروا قارع
و )...
یم دناوت گرزب دوش (.
،تراهرگ 1383 :
40 ) شلات و تباقر اهروشک یارب تیقفوم رد ماج یناهج لابتوف و بسک ماقم لوا نانچ
دیدش و هنیزهرپ هدوب
تسا هک یخرب عقاوم زا نآ ناونع اب کی
گنج یناهج ریبعت
یم
،دوش گنج یناهج یرگید هک رد هصرع شزرو نیب تردق یاه یلصا نیا هتشر ماجنا
یم دریگ و یزوریپ ره کی یراختفا رایسب
گرزب دادملق یم ..دوش
رد لاح
،رضاح ثحب یصوصخ یزاس
رد مامت نص عیا یروشک دروم
هجوت رارق دراد و
شزرو زین زا نیا هلوقم ادج تسین . هزورما بحاص نارظن ناونع یم دنراد زا یکی هک
یاه راکهار بسانم
یارب هلباقم اب طیارش یداصتقا رایسب
یتخس هک تعنص هزورم شزرو
ار هطاحا
،هدرک یصوصخ یزاس
و نداد تکراشم شخب
یصوصخ رد
شزرو تسا . رب نیا
ا ساس رد یرایسب زا
اهروشک راتخاس
یتنس هاگشاب اه ضوع هدش و هب کمک یراجت
نیا ندش هاگشاب
اه تعنص شزرو قنور رایسب یدایز ادیپ هدرک تسا ( نتا ، کیچیم
۲004 .) هزورما رد یاهروشک
،هتفرشیپ شزرا
هدوزفا تعنص شزرو شخب یریگمشچ زا
لوصحم صلاخان
یلخاد ار لیکشت دهدیم و شقن هم یم رد داجیا
،دمآرد لاغتشا و ییاز
زین حیرفت و یمرگرس دراد
(
،تلوه ۲007 ).
اما تیعضو نیا رد ناریا هب هنوگ یرگید .تسا
رد ناریا نامزاس یاه یشزرو یتلود زا ظاحل ییآراک یتایلمع و
درکلمع رایسب یلام نییاپ
رت زا حطس بولطم رارق دنراد دیاب هک نانچ نآ و هاوخلد
مومع هعماج
؛دنتسین زا
نیا ور
یرایسب زا نامزاس یاه یشزرو هک لاماک رد تیکلام تلود رارق دنراد و هب لکش یتلود
هرادا یم
،دنوش اب دوبمک هجدوب هجاوم یم دنوش . نیا تیعضو ببس
فذح ای شهاک
تامدخ و یاهدادیور بیترت
هداد هدش هب هلیسو نیا نامزاس اه هدش تسا . دیاش ناوتب
تلع یلصا لاکشم ت شزرو ناریا ار هک درک نایب هنوگ نیا داصتقا
ناریا یتلود تسا و هب
تروص نورد ارگ و ارگراصحنا لمع
یم دنک هک نیمه رما تعنص شزرو ناریا ار اب لکشم
هجاوم هدرک تسا . تیکلام یتلود رتشیب تکرش یاه یراجت بیس یم دوش یتباقر نیب
اهنآ دوجو هتشادن دشاب . زا
،یفرط هاگشاب اه ن زی یتلود دنا هک یعنام رد هار ییازدمآرد
هنیهب بوسحم یم
دوش . ات یماگنه هک تلود هب هاگشاب اه کمک یم دنک اهنآ زین یتبغر
یارب هیامرس یراذگ میقتسم رد تعنص شزرو دنرادن و هب نیمه لیلد تسا هک یرایسب زا
نایماح یلام زا تسد هتفر دنا ( تسودیلع و
،ناراکمه 139۲
.) رد هروشک یا
،هتفرشیپ
تعنص شزرو و شخب یاه فلتخم نآ هب روط لومعم زا قیرط شخب یصوصخ داجیا
و
هرادا یم دنوش . رد نیا اهروشک هاگشاب
یاه یشزرو هب ناونع مهم زا یکی نیرت
شخب
یاه نیا تعنص راثآ یداصتقا مهم
و یشزرارپ ار
رد دنرادرب . اهنآ اب دوجو تیلاعف یاه
،یشزرو شخب هدمع یا زا ناوت دوخ ار فرص تاغیلبت و تیلاعف یاه یداصتقا یم
دنیامن
و نینچمه یخرب
زا تیلاعف اه و یاهدنیارف طوبرم
هب شزرو ب ه هژیو شزرو ینامرهق و
شزرو هفرح یا ار زین ماجنا یم دنهد . نیا رد یلاح تسا هک رد لاح
،رضاح یم ناوت
هدهاشم درک
هک زونه مه هبنج یاه فلتخم شزرو رد روشک ام رد رایتخا شخب یاه
فلتخم یتلود هدوب و نیا رما ببس هدش تسا ات شزرو روشک زا تابث یبوخ رادروخرب
دشابن و تیقفوم رد هبنج یاه فلتخم شزرو هتسباو هب یلماوع نوچمه
،سناش روضح
هراتس یاه یشزرو و رگید دراوم ریغ لباق شیپ ینیب یم ینزرواد(دشاب 1374
).
رکذ دراوم هب هجوتاب و تفرشیپ ثعاب دراوم نیا ایا هک دایم شیپ لاوس نیا هدش
؟دوشیم لیبدرا ناتسرهش لاستوف هعسوت یمکحم رگنلت و لوحت هب دنمزاین تیقفوم هب ندیسر و دشر یارب لیبدرا لاستوف
یم عیرس ور شیپ یاه تیدودحم و عناوم ادتبا دیاب مهم نیا هب ندیسر یارب اما دشاب رت
ور نی زا دوش لح رضاح قیقحت
رد لاستوف هعسوت یاه تیدودحم و عناوم یسررب هب
دزادرپ یم لیبدرا ناتسرهش
1-3 - قیقحت ترورض
شزرو رد ناهج یزورما زا کی عون تیلاعف هتسد یعمج و یحیرفت و یمرگرس رتارف
هتفر و موهفم و هزوح عیسو و هدیچیپ یا هب دوخ هتفرگ تسا . هاگن هب شزرو یهاگن یملع
هدش و شزرو هب یکی زا رثا نیرتراذگ هدیدپ
اه رد عاضوا
،یداصتقا
،یسایس یعامتجا
و
یگنهرف عماوج
لیدبت هدش تسا . هزورما تلود اه شزرو ار یدعب زا هعسوت کی هعماج هب
رامش یم دنروآ . رد نیا اتسار س ی هیامر یراذگ یاه ینلاک ار رد تهج هرهب یرادرب یاه
،یداصتقا
،یسایس یگنهرف
و متجا یعا یم ماجنا دنهد
. شزرو هزورما کی هعقاو
،تسین
تکام یکچوک زا
،تیریدم
،تیارد
،داصتقا گنهرف و تسایس تسا
. شزرو طقف یدادعت
راکشزرو و
لوئسم
،تسین هکلب نهذ یرایسب ار رد هصرع یاه همانرب
،یزیر هناسر
،یا
،تراجت نابحاص هاگنب
یاه یداصتقا ار
هب دوخ فوطعم هدرک تسا . یمها شزرو ت و
هطبار
نیا ریغتم اب یتلاوقم نوچ
هعسوت
،یداصتقا هعسوت
،یعامتجا
،تکراشم ،حلص طیحم
تسیز و
،هریغ تارثا یفرژ ار رب تیعضو عماوج
زا هطقن رظن
،یداصتقا یعامتجا
و
یگنهرف رب یاج هداهن تسا (
،یریشم 1390
.)
رد نیب هتشر یاه فلتخم یشزرو ، لاستوف هب لیلد هکنیا هیاپ و شساسا کی
یزاب
یعامتجا یارب
همه
،دارفا رد ره هدر ینس و یرادروخرب زا
بنج و
،شوج تملاس یکیزیف
و یناور و داجیا هیحور داش و یعامتجا تسا
. لاستوف هب ناونع یشزرو باذج و حرفم رد
رساترس ناهج نادنمقلاع یدایز
ار هب دوخ بذج هدومن و زور هب زور رب ناگتفیش و
ا نادنمقلاع نی
شزرو هدوزفا دوشیم و یکی زا ناجیه نیرتزیگنا هتشر
یاه یشزرو زورما
تسایند هک
رد دزن مدرم ایند هتخانش یم
دوش ( اتسوگآ زدنانره 1387 .) نینچمه زا
تایصوصخ زراب
نیا هتشر یشزرو یم ناوت هب نیا هتکن هراشا تشاد هک رد دعب
،یشرورپ
،یناگمه ینامرهق
و هفرح یا یاراد لباق یتی تسا هک رد همه نینس یلاهنونزا ات
یلاسنهک
یم ناوت هب نآ تخادرپ و
زا نآ تذل .درب
هتشر لاستوف هب
لیلد
،تیمها تیبوبحم
و نادنمقلاع یصاخ
هک رد ناتسرهش
لیبدرا
؛دراد هن اهنت وزج نیلوا شزرو یاه بوبحم نآ ه ا هکلب قشع و یشخب زا یگدنز
ناش بوسحم یم
دوش . اما نافسأتم ه اب دوجو تمدق اتبسن ینلاوط هک لاستوف رد حطس
ناتسرهش هتشاد
تیقفوم یاه ینادنچ هتشادن و روضح لیبدرا رد حوطس یروشک و
گیل
مک گنر هب رظن یم دسر و هشیمه نیا عوضوم حرطم هدوب و تسه هک اب هجوت هب قیلاع
مدرم و دوجو نارادفرط دایز
، لیلد مدع تیقفوم لاستوف
لیبدرا هچ م ی دشاب و ارچ اب
دوجو تیمها لاستوف رد نیب مومع ، همانرب یزیر یاه ییانبریز یارب
دشر و هعسوت و
یایحا شزرو لاستوف رد نیا ناتسرهش و
ناتسا تروص یمن دریگ و نیا لاوس شیپ یم
دیآ هک ارچ لاستوف لیبدرا اب اراد ندوب تمدق اتبسن ینلاوط هجو دوخ ار تسدب یمن
؟دروآ یسررب اه ناشن یم دهد شهوژپ ای
یتاعلاطم رد
نیا هنیمز ماجنا هدشن و کدنا
شهوژپ یاه
تروص هتفرگ زین اهنت هزوح ییاه صاخ لثم یاهریغتم
،ینامسج
یکیژولویزیف و
یناور نانکیزاب و
نایبرم ار ششوپ هداد و یشهوژپ عماج
رد دروم عناوم و
تیدودحم یاه
هعسوت لاستوف رد شخب تیریدم یشزرو
وص تر هتفرگن تسا . نیاربانب اب
هجوت هب تصرف یاه دوجوم و لابقتسا و
هقلاع
،مدرم ترورض یشهوژپ یملع
اب هدافتسا
زا تارظن دیتاسا و ناگربخ نیا
هزوح یارب یسررب عناوم هعسوت لاستوف و همانرب یزیر
یملع یارب دوبهب تیعضو ناماسبان
لاستوف و
هعسوت همه هبناج نیا هتشر یشزرو
وبحم ب یرورض هب رظن یم دسر
1-4 - شهوژپ فادها لاستوف هعسوت یاه تیدودحم و عناوم یسرب یور رب هعلاطم قیقحت نیا یلصا فده
یم لیبدرا رد لاستوف تیقفوم هب کمک و لیبدرا ناتسرهش رد .دشاب
:دشابیم ریز بیترت هب قیقحت یئزج فادها و رب ر نییعت و یس وت یداصتقا یاه تیدودحم و عناوم
لیبدرا لاستوف هعس
رب ر نییعت و یس
لیبدرا لاستوف هعسوت ییارجا و یتیریدم یاه تیدودحم و عناوم
رب ر نییعت و یس
لیبدرا لاستوف هعسوت یعامتجا و یناسنا یاه تیدودحم و عناوم
رب ر نییعت و یس
لیبدرا لاستوف هعسوت یتیامح و یشرگن یاه تیدودحم و عناوم
رب ر نییعت و یس
م و عناوم لیبدرا لاستوف هعسوت یتازیهجت و تاناکما یاه تیدودح
1-5 - شهوژپ یاه هیضرف لیبدرا ناتسرهش رد لاستوف هعسوت یاه تیدودحم و عناوم وزج یداصتقا لماوع
دشابیم ناتسرهش رد لاستوف هعسوت یاه تیدودحم و عناوم وزج ییارجا و یتیریدم لماوع
دشابیم لیبدرا یعامتجا و یناسنا لماوع ناتسرهش رد لاستوف هعسوت یاه تیدودحمو عناوم وزج
یم لیبدرا دشاب
ناتسرهش رد لاسوف هعسوت یاه تیدودحم و عناوم وزج یتیامح و یشرگن لماوع یم لیبدرا .دشاب
و یتاناکما لماوع رد لاستوف هعسوت یاه تیدودحم و عناوم وزج یتازیهجت
یم لیبدرا ناتسرهش دشاب
1-6 - نک یراکمه هسسوم هدن
لیبدرا ناتسرهش لابتوف تایه، لیبدرا ناناوج و شزرو هرادا 1-7 - هژورپ یارجا لحم
لیبدرا ناتسرهش
1-8 - ناگژاو یتایلمع و یموهفم فیرعت
لاستوف :
یم هتفگ ،نلاس نورد لابتوف یزاب هب لاستوف تباقر .دوش
رد لاستوف یاه
لحم رد ،لابتکسب نیمز داعبا هب ینیمز و هدیشوپرس یاه
و راوید نودب و زاب لحم رد ای
یم ماجنا راصح رتمک یاضف رطاخب هک تسا لابتوف هیبش پوت اب یشزرو لاستوف.دریگ
تراهم بسک قیرط زا ،لابتوف گرزب نانکیزاب زا یرایسب.تسا رتشیب کرحت یاراد یاه
زا.دندرک مهارف لابتوف گرزب نانکیزاب ناونع هب ار دوخ ندش حرطم هنیمز ،لاستوف رزب .درک هراشا ...و ونادس وکاپ،ییاسمش دیحو،وئاکلاف هب ناوتیم لاستوف ناگ
:هعسوت هملک ،شناوارف جاور دوجو اب هعسوت موهفم
اب هک یدعب دنچ و مهبم تسا یا
فدارتم ندش یتعنص اب یهاگ و دشر اب ار هعسوت یهاگ .تسا هدش فدارتم یدایز تاملک ،ایکزا( .دنناد یم 1374
ص،
6
،) دلیفکورب
” ،ایکزا(
1374 ص،
8 یم هعسوت فیرعت رد )
:دیوگ
“ هب تفرشیپ بسح رب ار هعسوت هک تسا نیا هنیمز نیا رد دوجوم یمومع دنیآرف هعسوت ،هعسوت نیا .مینک فیرعت یرباربان و یراکیب ،رقف شهاک ریظن ،یهافر فادها یوس
.تسا هبناج همه یا :تیدودحم و عناوم روظنم
زا عناوم و تیدودحم اه
د ر نیا قیقحت عنام و یلکشم
تسا هک شیپ ور رارق هتفرگ و یارب ندیسر هب
،فده دیاب زا نایم هتشادرب
؛دوش هب نایب
رگید یراوید هک نیب تیعضو دوجوم و بولطم رارق هتفرگ دراد و یارب ندیسر هب تیعضو
،بولطم دیاب
زا نیب
؛ددورب نیاربانب عناوم
و تیدودحم
،اه یلماوع دنتسه هک ام ار زا
ندیسر هب فادها زاب یم دنراد ای زا اهنآ رود یم .دنزاس
1-9 - یتایلمع فیرعت تلااوس : لاستوف هعسوت یداصتقا یاه تیدودحم و عناوم 1
ات 11 شخب هب طوبرم
همانشسرپ لوا تلااوس : لاستوف هعسوت ییارجا و تیریدم یاه تیدودحم و عناوم 1۲
ات ۲۲ طوبرم
همانشسرپ مود شخب هب
پ همانشسر عناوم
و تیدودحم یاه
یناسنا و یعامتجا هعسوت
لاستوف :
تلااؤس ۲3
ات 36 طوبرم هب شخب موس همانشسرپ
تیدودحم و عناوم هعسوت نیلوئسم یتیامحو یشرگن یاه
لاستوف اؤس : تلا 37 ات 47
شخب هب طوبرم همانشسرپ مراهچ
تیدودحم و عناوم هعسوت یتازیهجتو یتاناکما یاه
لاستوف ؤس : ا تلا 48 ات 54 طوبرم
جنپ شخب هب همانشسرپ م
.
2 - ینابم قیقحت هنیشیپ و
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
2-1 - همدقم
بلاطم نیا لصف رد ود شخب هئارا یم دنوش : 1 ) ابم ین یرظن
،قیقحت لماش
هچخیرات یا
زا یزاب لابتوف و لاستوف و ریاس یاهریغتم راذگریثأت
رب نآ . ۲ ) رد نیا
شخب یرورم رب هنیشیپ قیقحت یاه ماجنا هدش و جیاتن و هتفای یاه دوجوم رد لخاد و
جراخ
،روشک نایب هدش .تسا
2-2 - لابتوف هچخیرات
تاقیقحت ناشن
یم دهد هک للم فلتخم نارازه لاس لبق زا دلایم یزاب یاه هیبش
لابتوف هتشاد دنا . یشیشک هب
مان توناپشا زا
یلاها
،ناملآ شهوژپ ییاه هرابرد لابتوف هب
لمع هدروآ تسا . وا یم دیوگ : ‹‹
قبط هتشون یاه رموه - هدنسیون و
رعاش ینانوی - رد هراق
هدشمگ
،سیتنلاتآ هاگشزرو
یمیظع هدوب
هک نارگاشامت یدایز
تهج یاشامت پوت درگ
رد نآ عمج یم .دندش
»
تاقیقحت ناتساب
ناسانش ناشن
یم دهد هک نیب یاهلاس ۲00 ات ۲۲0 لبق زا
،دلایم
گناوه
،نیت روتارپما نیچ رکتبم یزاب یت(
- وس - هدوب)وچ تسا
. یت - وس رد نابز ینیچ
نامه دگل ندز و اب اپ ندز تسا و
،وچ هب ینعم پوت یم دشاب .
،یو یت - وس - وچ ار هب نیا
روظنم عادبا درک هک شنازابرس اب
مه هزرابم دننک و هب تباقر دنزادرپب
رد لاس 587
،یدلایم لابتوف
زا نیچ هب نپاژ هار تفای و نیا تکرح اب تلاوحت
دیدج و لماکت یبسن هارمه دوب .
« یراموک
» هژاو یا تسا هک ینپاژ اه هب لابتوف قلاطا
یم دندرک . رد هبیتک یاه تسدب دمآ ه زا نآ
،نارود
،لابتوف یلمع یبهذم و وزج بادآ
ینید هدرمش یم هدش .تسا
یمور اه یعون یزاب هب پراه (مان موتسا
) دنتشاد هک رد
،نآ ود هورگ رد ود یوس
نیمز رارق یم دنتفرگ و نیمز ره یمیت اب طخ یشک نیعم هدش دوب . یارب
،یزاب زا یعون
پوت هدافتسا یم دش هک هیور یا یمرچ شاد ت . نایم ود
،نیمز هلصاف یا دوجو تشاد هک
اب طخود رگید نییعت هدش دوب و یزاب رد نایم نیا هلصاف ماجنا یم دش و ره میت دیاب
پوت ار زا طخ یزرم روبع هداد و هب نیمز فیرح هدرب و ات هب یاهتنا نآ یم دناسر .
نیا یزاب نشخ هک یهاگ اب گرم نانکیزاب مه
هارمه
،دوب طسوت یناتیرب ییا اه لماش
نیناوق و یتاررقم دیدرگ . رد
،تقیقح ءاشنم
لابتوف
،یزورما یقطانم
زا ایناتیرب هدوب تسا
هک یارب نیا یزاب ینیناوق عضو دندومن و شلات دندرک نمض نتساک تنوشخ زا
،نآ
هبذاج یاه نآ ار شیازفا دنهد
دلیفش هک رد ریاشکروی ایناتیرب رد یبونج
عقاو تسا و زا یوس افیف زین یمیدق نیرت
هاگشاب یشزرو ناهج هتخانش یم دوش هک رد لاس 1857 یراذگناینب دش
. رد نیع لاح
تباقر نآ اب ملااه زین یمیدق نیرت تباقر نایم ود میت یلابتوف رد خیرات تسا . مان نیا
هاگشاب رد رلاات تاراختفا لابتوف
ناتسلگنا زین
هدمآ نآ مه هب رطاخ نیا هک نیلوا هاگشاب
وف یلابت خیرات دندوب . هتکن ی بلاج ا راک هک نی دوخ
ار رد لاس 1855 هب ناونع یهورگ زا
تکیرک ناراک زاغآ دندرک هک میمصت هتفرگ دندوب یهاگ لابتوف مه یزاب هاگبو(.دننک
)یرادفرط نیتسخن
هقباسم نیب یللملا
،لابتوف رد زور هبنش 30 ربماون 187۲ نیب ود میت
سیلگنا و دنلتاکسا رد
وکسلاگ رازگرب
دش هک اب هجیتن نودب لگ هب نایاپ یکیو(.دیسر
.)ایدپ
2-2-1 ناریا لابتوف هچخیرات روشک زا یرایسب دننام هب شزرو نیا زین ناریا رد یسیلگنا طسوت رگید یاه
هک ییاه
یم دمآ و تفر ناریا هب فلتخم نیوانع هب ریاس رد و نامز نآ نارهت رد ای دندرک
ناتسرهش شک یاه
مک و دش هتخانش دندوب میقم نامرو رارق ناناوج هقلاع و هجوت دروم مک
یسیلگنا یزاب یاشامت هب رانک و هتشذگ رد هک تفرگ یم اه
ًاجیردت رما نیا . دنداتسیا رد
لاس هتسد لیکشت هب رجنم دعب یاه میت و اه
رهش فلتخم تلاحم رد لابتوف یاه دیدرگ اه
لاس رد ًادودح هک یروط هب 19۲0
( 1۲99 رد لابتوف یمسر میت نیلوا ) یسمش یرجه
تسیلابتوف طسوت نارهت میت نیا و دش لیکشت ناوج یاه
دندوب هدرک ادیپ ار نآ ییاناوت اه
میت ربارب رد هک . دندش نانآ یارب دنمتردق یفیرح و دننک ملع دق یسیلگنا یاه
میت
هقلاع ناناوج طسوت هک یلابتوف ت نزرب و یوک ره رد دنم
یم لیکش تاناکما رظن زا دش
نآ لکشم نیرتگرزب و دندوب هقیضم رد رایسب یسیلگنا هک لابتوف پوت نوچ دوب پوت اه
اه
یم هدافتسا نآ زا پوت مه اهنآ . دوب اهنآ دوخ تیکلام رد اهنت دندرک
ره هک دندوب ییاه
یسیلگنا شرافس طسوت اهنآ زا یدودحم دادعت هلاس یم دراو ندنل زا اه
و دش رایتخا رد
یم رارق یسیلگنا عابتا . تفرگ
رد هک دوب )لابتوف جیورت و یقرت نمجنا(ناریا رد لابتوف تلایکشت و نامزاس نیلوا لاس 1300 یراذگرب و اه هاگشاب مان تبث هب لاس ره نامزاس نیا دش لیکشت یسمش
یم لوغشم تاقباسم لاس رد.دش
131۲ ب تیبرت نمجنا( هب ار دوخ یاج نمجنا نیا و یند
رد شزرو جاور هب هک داد دوب گنهرف ترازو رظن ریز هک)یگنها شیپ .دوب لوغشم سرادم
ه لاس ا دعب اب سیسات عمجم لابتوف رد لاس 13۲0 میت یلم ناریا نیلوا رفس یجراخ
دوخ ار ماجنا داد دعب رد لاس 13۲5 عمجم لابتوف هب نویساردف لابتوف
ناریا رییغت مان
داد و رد لیاوا لاس 13۲6 یاضاقت دوخ
ار یارب تیوضع افیف رد
هئارا داد . هک نیا
تساوخرد رد
30 ید 13۲6 دروم تقفاوم رارق تفرگ .
اب ناریا لابتوف گیل راودا 5
تخت ماج ،یا هقطنم ماج( تسا هدش راذگرب فلتخم مان
اب یراذگرب لاح رد نونکا مه هک سراف جیلخ گیل و ناگدازا گیل،سدق ماج ،دیشمج م مان نیا دشابی
رد عومجم اما هربخ ناسانشراک و ناسیونرامآ لابتوف
،ناریا لاس 1349 یسمش
ار)یا هقطنم ماج(
زاغآ لابتوف یهاگشاب ناریا
یم
،دنناد یتاقباسم هک
رد نامز تسایر
یاقآ یفطصم یرکم
یارب نیلوا راب هبنج تباقر یاه یهاگشاب هب
دوخ تفرگ اریز مامت
میت یاه رد یهاگشاب نآ
ضاح دندوب ر . رد لاس 135۲ یسمش نیلوا هرود یاه تباقر
یهاگشاب تحت ناریا
ناونع تخت ماج دیشمج
رازگرب دش و میت سیلوپسرپ اب
یزوریپ
ربارب جات میت للاقتسا(
)یلعف ناونع ینامرهق ار
هب تسد دروآ . نیمشش هرود
نیا تاقباسم
اب یزوریپ بلاقنا
یملاسا مامتان
دنام ات لابتوف یهاگشاب ناریا
تدم اه هب تروص
یمسرریغ رازگرب
.دوش عوقو بلاقنا یملاسا رد ناریا و نینچمه گنج
یلیمحت اب
قارع
ثعاب دش گیل لابتوف ناریا اب کی ههد هفقو هجاوم دوش . رد نیا لاس اه تاقباسم لابتوف
رد لخاد روشک اب روضح میت ییاه اب مان ناتسا اه ای تاقباسم یهاگشاب
اب تلایکشت
ادج تفرگ یم ماجنا هناگ هتبلا.
رد لاس 1364 یتاقباسم اب
ناونع ماج سدق رازگرب دش
هک میت نارهت فلا قفوم دش رتلااب زا میت یاه نارهت ب و ناردنزام رارق
هتفرگ و ناونع
ینامرهق ار
هب تسد .)دون و ایدپ یکیو هاگبو(.دروآ
2-2-2 ناهج لاستوف هچخیرات
اشنم لکش یریگ لاستوف هب
رهش تنوم یوئدیو هئوگورا زاب یم ددرگ . رد لاس
1930
، ناوژ سولراک
،ینایرس لابتوف
جنپ هرفن ار یارب تاقباسم ناناوج
یپ یزیر درک .
نیا تباقر اه رد ینیمز هب داعبا نیمز
،لابتکسب رد
لحم یاه هدیشوپرس و
ای رد لحم زاب
و نودب راوید و تروصراصح یم
.تفرگ
زا ینامز هک ینایرس نیا تکرح ار زاغآ
،درک لاستوف هب تعرس رد یاکیرمآ یبونج
( صوصخب لیزرب
) تیبوبحم ادیپ
درک . یرایسب زا نانکیزاب گرزب
و روهشم لابتوف
،لیزرب زا
قیرط بسک تراهم یاه هتشر یشزرو
،لاستوف کبس
اه و یاهدتم دوخ
ار رد هتشر
لابتوف شرتسگ هداد
و نیا عوضوم هنیمز حرطم ندش اهنآ ار هب ناونع نانکیزاب گرزب
لابتوف مهارف دومن . ینانکیزاب دننام
،هلپ
،وکیز و اکاک،ودلاویر،ودلانور و
رگید هراتس یاه
لابتوف لیزرب تراهم یاه دوخ ار زا قیرط یزاب رد نیمز یاه لاستوف و تکرش نیرمت رد
تاقباسم و اه نیا
هتشر شیازفا دنداد . زا نآ
،نارود لیزرب هار دوخ ار هب یوس حرطم
Title and Author: The study of futsal limitators barries in Ardabil city/ Mir Hadi Mousavi
Supervisor: Dr. Mehrdad Moharamzadeh Graduation date: 2020/07/21
Number of pages: 111 page
Abstract : the aim of this study is to find barriers and limitations of developing futsal in Ardabil province and it was examined in five dimensions:
economic, managerial, social human, supportive attitude and equipment facilities.
Method: : the present study is a descriptive survey and field experiment.
The research tool is a researcher-made questionnaire by Sadegh Kushki in 2018 at Sabzevar University. Statistical population of this research were futsal players of Ardabil province. After distributing the questionnaires, 158 questionnaires were returned. All data were analyzed in SPSS software.
Kolmogorov-Smirnov test was used to assume the normality of the data, and sample t-tests were used to assess the importance of barriers and limitations, and Friedman test was utilized to rank barriers and limitations and subscales.
Conclusion: the results of research showed that the average of equipment facilities component was 3.81, which is more important than the other components. The other components in order of degree and importance were economic, managerial, social human and supportive attitude.
Keywords: Futsal, Ardabil, Football, Economic, Management, Equipment, Attitude, Barriers
University of Mohaghegh Ardabili Faculty of Educational Sciences and Psychology
Department of Clinical Psychology
Thesis submitted in partial fulfilment for the degree of M.A. in sport marketing managment
Title:
The study of futsal limitators barries in Ardabil city Supervisor:
Dr. Mehrdad Moharamzadeh
Advisors:
Dr. Farzad Nobakht
By:
Mir Hadi Mousavi
Summer 2020
