การพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1
วิทยานิพนธ์
ของ จินตนา สุนทรวัฒน์
เสนอต่อมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา
พฤษภาคม 2564
ลิขสิทธิ์เป็นของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
การพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1
วิทยานิพนธ์
ของ จินตนา สุนทรวัฒน์
เสนอต่อมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา
พฤษภาคม 2564
ลิขสิทธิ์เป็นของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
The Developing Program of Teacher’s Competency Promoting in Mathematics Learning Management in School Under Office of Mahasarakham Primary Educational
Service Area 1
Jintana Suntornwat
A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of Requirements for Master of Education (Educational Administration and Development)
May 2021
Copyright of Mahasarakham University
คณะกรรมการสอบวิทยานิพนธ์ ได้พิจารณาวิทยานิพนธ์ของนางสาวจินตนา สุนทร วัฒน์ แล้วเห็นสมควรรับเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา ของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
คณะกรรมการสอบวิทยานิพนธ์
(รศ. ดร. พชรวิทย์ จันทร์ศิริสิร )
ประธานกรรมการ
(ผศ. ดร. พีระศักดิ์ วรฉัตร )
อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก
(รศ. ดร. สุธรรม ธรรมทัศนานนท์ )
กรรมการ
(ผศ. ดร. จ าเนียร พลหาญ )
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก
มหาวิทยาลัยอนุมัติให้รับวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร ปริญญา การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา ของมหาวิทยาลัย มหาสารคาม
(รศ. ดร. พชรวิทย์ จันทร์ศิริสิร )
คณบดีคณะศึกษาศาสตร์
(รศ. ดร. กริสน์ ชัยมูล ) คณบดีบัณฑิตวิทยาลัย
ง
บทคัดย่อ ภาษาไทย
ชื่อเรื่อง การพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา มหาสารคาม เขต 1
ผู้วิจัย จินตนา สุนทรวัฒน์
อาจารย์ที่ปรึกษา ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. พีระศักดิ์ วรฉัตร
ปริญญา การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชา การบริหารและพัฒนาการศึกษา มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ปีที่พิมพ์ 2564
บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) เพื่อศึกษาองค์ประกอบและตัวชี้วัดของ สมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 2) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ของสมรรถนะครู
ด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา มหาสารคาม เขต 1 3) เพื่อพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 การ วิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา ด าเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การศึกษา องค์ประกอบและตัวชี้วัดของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัด ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 โดยกลุ่มผู้ให้ข้อมูลได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิ
จ านวน 5 คน แบบประเมิน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วน เบี่ยงเบนมาตรฐาน ระยะที่ 2 การศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ของสมรรถนะครูด้านการ จัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา มหาสารคาม เขต 1 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ ครูผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์
จ านวน 152 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการ วิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าดัชนีความต้องการ จ าเป็น ระยะที่ 3 การพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 โดย กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิประเมินโปรแกรมจ านวน 9 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล คือ แบบประเมิน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
จ ผลการวิจัยปรากฏดังนี้
1. องค์ประกอบและตัวชี้วัดของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ใน สถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ได้ 10 องค์ประกอบ 23 ตัวชี้วัด ดังนี้ 1) การพัฒนาหลักสูตรและการวางแผนการสอน มี 2 ตัวชี้วัด 2) วิธีการสอน มี 3 ตัวชี้วัด 3) การสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ มี 2 ตัวชี้วัด 4) ทักษะด้านการสื่อสาร มี 2 ตัวชี้วัด 5) การแก้ปัญหา มี 2 ตัวชี้วัด 6) ความเข้าใจในความแตกต่างของผู้เรียน มี 2 ตัวชี้วัด 7) การพัฒนาสื่อ และนวัตกรรม มี 2 ตัวชี้วัด 8) การวัดผลและประเมินผล มี 3 ตัวชี้วัด 9) ความสัมพันธ์กับผู้มีส่วนร่วม จัดการศึกษา มี 2 ตัวชี้วัด 10) ความรู้ในเนื้อหาคณิตศาสตร์ มี 3 ตัวชี้วัด ผลการประเมินความ เหมาะสม ความเป็นไปได้ขององค์ประกอบและตัวชี้วัด พบว่า มีความเหมาะสมโดยรวมอยู่ในระดับ ปานกลาง ความเป็นไปได้ โดยรวมอยู่ในระดับมาก
2. สภาพปัจจุบันของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ โดยรวมอยู่ใน ระดับปานกลางและเมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง ยกเว้นด้านการ สร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้อยู่ในระดับมาก ส่วนสภาพที่พึงประสงค์ของสมรรถนะครูด้านการ จัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ โดยรวมอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณาเป็นรายด้านอยู่ในระดับมาก ทุกด้าน
3. ผลการพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ประกอบด้วย 5 ส่วน ได้แก่ หลักการ วัตถุประสงค์ เนื้อหา วิธีการด าเนินการ และการประเมินผล ส่วนโปรแกรมการพัฒนาครูกระบวนการเริ่มจาก 1) การประเมินก่อนการพัฒนา การพัฒนา และ ประเมินหลังการพัฒนา 2) วิธีการพัฒนา ประกอบด้วย การฝึกอบรม การรวมกลุ่มแก้ปัญหา การ เรียนรู้ด้วยตนเอง และการศึกษาดูงาน ผลการประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้ของโปรแกรม พบว่า มีความเหมาะสมโดยรวมระดับมาก และมีความเป็นไปได้โดยรวมระดับมากที่สุด
ค าส าคัญ : โปรแกรม, การพัฒนาสมรรถนะครู, การจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์
ฉ
บทคัดย่อ ภาษาอังกฤษ
TITLE The Developing Program of Teacher’s Competency Promoting in Mathematics Learning Management in School Under Office of Mahasarakham Primary Educational Service Area 1
AUTHOR Jintana Suntornwat
ADVISORS Assistant Professor Peerasak Worrachat , Ed.D.
DEGREE Master of Education MAJOR Educational
Administration and Development UNIVERSITY Mahasarakham
University
YEAR 2021
ABSTRACT
The purposes of the research were (1) to analyze the elements, and the indicators of Teacher’s Competency Promoting in Mathematics Learning Management in School Under Office of Mahasarakham Primary Educational Service Area 1, (2) to study the needs of Competency Promoting in Mathematics Learning Management in School Under Office of Mahasarakham Primary Educational Service Area 1, and (3) to develop program of Teacher’s Competency Promoting in Mathematics Learning Management in School Under Office of Mahasarakham Primary Educational Service Area 1. Research and Development are an application of Participatory Action Research.
There are 152 participants. The instrumentations are the following ; 1) evaluation forms 2) questionnaire 3) interview forms. Statistics used for data analysis are percentage, mean, standard deviation and Modified Priority Need Index.
The results were followed :
1. The analyze of elements, the indicators on Teacher’s Competency Promoting in Mathematics Learning Management in School Under Office of Mahasarakham Primary Educational Service Area 1. There were 4 elements and 12
ช indicators. By 5 experts and reported that the model’s possibility, suitability and utility are at the high level.
2. The study current conditions and desirable conditions about Teacher’s Competency Promoting in Mathematics Learning Management in School. Show that the program’s possibility, suitability and utility were at high level with the x̅ of 4.15, S.D. = 0.40.
3. The results of development program of Teacher’s Competency Promoting in Mathematics Learning Management in School were 5 categories. Were principle objective content and methodology of program setting evaluation and have 4 course developing were Training Group Problem Solving Learning by themselves and job observation. The results of possibility, suitability were at most level.
Keyword : Program, Developing Teacher’s Competency Promoting, Mathematics Learning Management
ซ
กิตติกรรมประกาศ
กิตติกรรมประกาศ
วิทยานิพนธ์จนเสร็จสมบูรณ์ด้วยดี ผู้วิจัยขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูงวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ส าเร็จ สมบูรณ์ได้ด้วยความกรุณาและความช่วยเหลืออย่างสูงยิ่งจาก รองศาสตราจารย์ ดร.พชรวิทย์
จันทร์ศิริสิร ประธานกรรมการสอบวิทยานิพนธ์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พีระศักดิ์ วรฉัตร อาจารย์ที่
ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก รองศาสตราจารย์ ดร.สุธรรม ธรรมทัศนานนท์ กรรมการสอบวิทยานิพนธ์
และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จ าเนียร พลหาญ ผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก ที่กรุณาให้ค าปรึกษา ชี้แนะ และ ตรวจสอบแก้ไข ในการจัดท าวิทยานิพนธ์ฉบับสมบูรณ์ ผู้วิจัยขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูงยิ่ง
ขอขอบพระคุณ คณาจารย์คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ที่เสนอแนะในสิ่งที่
เป็นประโยชน์ตลอดระยะเวลาที่ผู้วิจัยศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยแห่งนี้ ขอขอบคุณคณะครูและอาจารย์ทุก ท่านที่เคยอบรมสั่งสอน ให้ความรู้นานับปการแก่ผู้วิจัยจากเริ่มศึกษาเล่าเรียนในโรงเรียนเป็นต้นมาจนถึง ปัจจุบัน ขอขอบพระคุณ ดร.สายทอง ไตรยะวิภาค นางสาวธนวัน จันทศักดิ์ ดร.สุวิทย์ วงษาไฮ นางนารี
ศรีศักดิ์นอก นางสมควร ชื่นนิรันดร์ ที่กรุณาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิประเมินความเหมาะสมขององค์ประกอบ และตัวชี้วัดของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ รองศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ เรือนนะการ ดร.กาญจนา วิเศษรินทอง นางสุประวีณ์ ธนเดชโชติอนันต์ นางสาววรรณธิดา ยลวิลาศ นางนารี ศรีศักดิ์นอก ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบเครื่องมือวิจัย นายปัญญา มาศวรรณา ดร.กาญจนา วิเศษรินทอง ดร.สุวิทย์ วงษาไฮ นายกสิณพจน์ พรมดอนกลอย นายศุภกิตต์ บุญชู นางสุประวีณ์ ธนเดช โชติอนันต์ นายโกสินทร์ กุระดี นางนารี ศรีศักดิ์นอก นางสมควร ชื่นนิรันดร์ ผู้ทรงคุณวุฒิประเมินความ เหมาะสมของร่างโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ใน สถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1
ขอขอบพระคุณผู้อ านวยการและครูโรงเรียนอนุบาลมหาสารคาม โรงเรียนบ้านโนนเกษตร โรงเรียนบ้านพงโพด สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ที่ให้ข้อมูล เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์
ขอขอบพระคุณคณะครูสังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ที่ให้ความร่วมมือในการให้ข้อมูลการวิจัยท าให้การวิจัยในครั้งนี้เสร็จสมบูรณ์ คุณค่าและประโยชน์ของ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ผู้วิจัยขอมอบบูชาพระคุณบิดามารดา ครูอาจารย์ทุกท่านที่ได้ให้ความรู้ สติปัญญา และประสบความส าเร็จในชีวิต
จินตนา สุนทรวัฒน์
ฌ
สารบัญ
หน้า บทคัดย่อภาษาไทย ... ง บทคัดย่อภาษาอังกฤษ ... ฉ กิตติกรรมประกาศ... ซ สารบัญ ... ญ สารบัญตาราง ... ฐ สารบัญภาพประกอบ... ด
บทที่ 1 บทน า ... 1
ภูมิหลัง ... 1
ค าถามการวิจัย ... 4
ความมุ่งหมายของการวิจัย ... 5
ความส าคัญของการวิจัย ... 5
ขอบเขตของการวิจัย ... 5
กรอบแนวคิดในการวิจัย ... 7
นิยามศัพท์เฉพาะ ... 9
บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ... 11
การบริหารการศึกษา ... 12
แนวคิดเกี่ยวกับสมรรถนะครูคณิตศาสตร์... 13
การจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ ... 94
วิธีการเสริมสร้างสมรรถนะครู ... 100
แนวคิดเกี่ยวกับโปรแกรม ... 105
แนวคิดเกี่ยวกับการประเมินความต้องการจ าเป็น ... 114
ฎ
การสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion) ... 118
บริบทส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ... 123
งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ... 131
งานวิจัยในประเทศ ... 131
งานวิจัยต่างประเทศ ... 136
บทที่ 3 วิธีด าเนินการวิจัย ... 140
ระยะที่ 1 การศึกษาองค์ประกอบและตัวชี้วัดของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ... 142
ระยะที่ 2 การศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ... 144
ระยะที่ 3 การพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ... 151
สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ... 162
บทที่ 4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูล ... 165
สัญลักษณ์ที่ใช้ในการน าเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูล ... 165
ล าดับขั้นตอนในการน าเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูล ... 165
ผลการวิเคราะห์ข้อมูล ... 166
บทที่ 5 สรุปผล อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ... 261
ความมุ่งหมายของการวิจัย ... 261
สรุปผล ... 261
อภิปรายผล ... 263
ข้อเสนอแนะ ... 277
บรรณานุกรม ... 279
ฏ
ภาคผนวก... 294
ภาคผนวก ก รายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิ และรายชื่อผู้เชี่ยวชาญ ... 295
ภาคผนวก ข เครื่องมือวิจัย ... 299
ภาคผนวก ค คุณภาพของเครื่องมือ ... 335
ภาคผนวก ง โปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ใน สถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ... 344
ภาคผนวก จ หนังสือขอความอนุเคราะห์ ... 369
ประวัติผู้เขียน ... 389
สารบัญตาราง
หน้า ตาราง 1 การสังเคราะห์องค์ประกอบของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ ... 34 ตาราง 2 การสังเคราะห์องค์ประกอบของโปรแกรม ... 108 ตาราง 3 การเลือกกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลระยะที่ 2 ... 145 ตาราง 4 แสดงค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับความเหมาะสมขององค์ประกอบ ของ สมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 โดยรวม ... 167 ตาราง 5 แสดงค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับความเหมาะสมของตัวชี้วัดของสมรรถนะ ครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ... 168 ตาราง 6 ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม ... 172 ตาราง 7 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ โดยรวม ... 173 ตาราง 8 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านการพัฒนาหลักสูตรและการวางแผนการสอน... 174 ตาราง 9 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านวิธีการสอน ... 177 ตาราง 10 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้
วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตามสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านการสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ ... 179 ตาราง 11 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของการจัดประสบการณ์เรียนรู้ของของ สมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ฑ ประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตามสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านทักษะด้านการ สื่อสาร ... 180 ตาราง 12 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านการแก้ปัญหา ... 182 ตาราง 13 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านความเข้าใจในความแตกต่างของผู้เรียน ... 183 ตาราง 14 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านการพัฒนาสื่อและนวัตกรรม ... 185 ตาราง 15 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านการวัดผลและประเมินผล ... 186 ตาราง 16 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านความสัมพันธ์กับผู้มีส่วนร่วมจัดการศึกษา ... 188 ตาราง 17 แสดงค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ตาม สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ ด้านความรู้ในเนื้อหาคณิตศาสตร์ ... 190 ตาราง 18 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ ปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ... 192 ตาราง 19 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ จ าเป็นปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านการพัฒนาหลักสูตรและการวางแผนการ สอน ... 193 ตาราง 20 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ จ าเป็นปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านวิธีสอน... 195
ฒ ตาราง 21 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ
จ าเป็นปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านการสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ .. 197
ตาราง 22 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ ปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านทักษะด้านการสื่อสาร ... 198
ตาราง 23 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ ปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านการแก้ปัญหา ... 199
ตาราง 24 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ ปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านความเข้าใจในความแตกต่างของผู้เรียน ... 200
ตาราง 25 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ ปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านการพัฒนาสื่อและนวัตกรรม ... 202
ตาราง 26 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ ปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านการวัดผลและประเมินผล ... 203
ตาราง 27 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ ปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านความสัมพันธ์กับผู้มีส่วนร่วมจัดการศึกษา... 205
ตาราง 28 แสดงค่าเฉลี่ยสภาพปัจจุบัน ค่าเฉลี่ยสภาพที่พึงประสงค์ และค่าเฉลี่ยดัชนีความต้องการ ปรับปรุง และล าดับความต้องการจ าเป็นโดยรวม ด้านความรู้ในเนื้อหาคณิตศาสตร์ ... 206
ตาราง 29 ตัวชี้วัดด้านการพัฒนาหลักสูตรและการวางแผนการสอน ... 211
ตาราง 30 ตัวชี้วัดด้านวิธีการสอน ... 214
ตาราง 31 ตัวชี้วัดด้านการสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ ... 217
ตาราง 32 ตัวชี้วัดด้านทักษะด้านการสื่อสาร ... 220
ตาราง 33 ตัวชี้วัดด้านการแก้ปัญหา ... 223
ตาราง 34 ตัวชี้วัดด้านความเข้าใจในความแตกต่างของผู้เรียน ... 226
ตาราง 35 ตัวชี้วัดด้านการพัฒนาสื่อและนวัตกรรม ... 229
ตาราง 36 ตัวชี้วัดด้านการวัดผลและประเมินผล ... 232
ตาราง 37 ตัวชี้วัดด้านความสัมพันธ์กับผู้มีส่วนร่วมจัดการศึกษา ... 235
ตาราง 38 ตัวชี้วัดด้านความรู้ในเนื้อหาคณิตศาสตร์ ... 237
ณ ตาราง 39 การตรวจสอบยืนยันโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา
คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา ... 249 ตาราง 40 แสดงค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานระดับความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของ โปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัด ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคามเขต 1 ตามความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิ . 260
สารบัญภาพประกอบ
หน้า ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคิด ทฤษฎีที่ใช้ในการวิจัย ... 8 ภาพประกอบ 2 แสดงระยะการวิจัย ขั้นตอนการด าเนินการ และผลที่คาดหวัง ... 141 ภาพประกอบ 3 ร่างโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ใน สถานศึกษา ... 243 ภาพประกอบ 4 ร่างโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ใน สถานศึกษา ... 256
บทที่ 1 บทน า ภูมิหลัง
การศึกษาเป็นหัวใจส าคัญของการพัฒนาประเทศ เป็นรากฐานส าคัญในการพัฒนา ทรัพยากรมนุษย์ การเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่เกิดขึ้นในศตวรรษที่ 21 ส่งผลต่อวิถีการด ารงชีพของ สังคมอย่างทั่วถึง การเตรียมความพร้อมให้กับผู้เรียนจึงเป็นเรื่องส าคัญ ครูต้องมีความตื่นตัวและ เตรียมพร้อมในการจัดการเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนมีทักษะที่จ าเป็นส าหรับการออกไปด ารงชีวิต โดยทักษะที่ส าคัญที่สุดคือ ทักษะการเรียนรู้ การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ต้อง “ก้าวข้ามสาระวิชา”
ไปสู่การเรียนรู้ “ทักษะเพื่อการด ารงชีวิตในศตวรรษที่ 21” ที่นักเรียนต้องเรียนเอง โดยครูเป็น ผู้ออกแบบการเรียนรู้ และอ านวยความสะดวกในการเรียนรู้ ให้นักเรียนเรียนรู้จากการเรียนแบบ ลงมือท า แล้วการเรียนรู้ก็จะเกิดจากภายในใจและสมองของตนเอง (วิจารณ์ พานิช, 2555) ครูมีความส าคัญต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา หากครูมีคุณภาพสูงย่อมส่งผลให้นักเรียนมี
คุณภาพสูงด้วย นอกจากนี้ยังมีบทบาทในการพัฒนาคนให้เป็นมนุษย์ที่มีความสมบูรณ์ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความรู้คุณธรรม จริยธรรมและวัฒนธรรมในการด าเนินชีวิต สามารถอยู่ร่วมกับ คนอื่นในสังคมได้อย่างสันติสุข ครูที่มีคุณภาพจึงมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงด้านการเรียนรู้ของผู้เรียน (ส านักงานเลขาธิการสภาการศึกษา, 2556) เป็นผู้น าในการจัดการเรียนการสอน มีทั้งความสามารถ ด้านการสอนและความสามารถด้านอื่น ๆ รวมถึงการพัฒนาตนเองให้มีสมรรถนะของการเป็นครูไทย มืออาชีพ ด้วยความมีจิตวิญญาณของความเป็นครู และสร้างแรงบันดาลใจพัฒนาตนเองให้มีความเป็น ครูที่ทันสมัยทันเหตุการณ์อยู่อย่างสม่ าเสมอ (พิมพันธ์ เดชะคุปต์ และพเยาว์ ยินดีสุข, 2558)
ปัจจัยที่ส าคัญที่สุดในการพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพตามที่ต้องการได้ มีองค์ประกอบที่
เกี่ยวข้อง 2 ส่วน ได้แก่ คุณภาพของตัวครู และคุณภาพการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการประเมินผล ของครู ซึ่งครูควรมีความรักศรัทธาในอาชีพ เมตตาและเอาใจใส่ลูกศิษย์ เป็นแบบอย่างที่ดีของลูกศิษย์
หมั่นพัฒนาตนเอง มีส่วนร่วมกับผู้ปกครองและชุมชนได้ดี และสิ่งส าคัญที่สุด คือ ต้องมีความสามารถ ในการจัดการเรียนการสอน ถ่ายทอดความรู้ และต่อยอดความรู้ให้ผู้เรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ (ส านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2553) การพัฒนาครูให้เป็นบุคคลที่มีศักยภาพสูงสุด เป็นสิ่งส าคัญที่ต้องกระท าอย่างจริงจังอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง ด้วยการก าหนดมาตรฐาน แต่ละต าแหน่งโดยพิจารณาจากพื้นฐานความรู้ ทักษะ วิธีคิด คุณลักษณะส่วนบุคคล และแรงจูงใจ ที่เรียกว่าสมรรถนะ จะส่งผลให้การปฏิบัติงานเกิดผลลัพธ์สูงสุด สถานศึกษาต้องจัดท ากลยุทธ์
2 การบริหารงานบุคคลขององค์กรให้เป็นไปอย่างมีทิศทางและมีความต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นระบบ การสรรหาและคัดเลือก การพัฒนาบุคลากร พัฒนาการวัดและประเมินศักยภาพ การวางแผน ปฏิบัติงาน เป็นต้น เพื่อให้บรรลุเป้าหมายขององค์กร คือ คุณภาพผู้เรียนนั่นเอง โดยต้องปรับระบบ การพัฒนาครูให้สามารถปรับเปลี่ยนครูให้มีสมรรถนะตรงตามที่ต้องการ มุ่งเน้นสมรรถนะที่สนับสนุน ต่อความส าเร็จของสถานศึกษาและคุณลักษณะที่สัมพันธ์กับความส าเร็จของงาน โดยเน้นการท างาน ให้บรรลุผลผลิตที่ต้องการตามมาตรฐานการศึกษาด้วยการพัฒนาสมรรถนะมุ่งผลสัมฤทธิ์ของงาน (จีระ งอกศิลป์, 2550)
วิชาคณิตศาสตร์มีบทบาทส าคัญยิ่งต่อการพัฒนาความคิดมนุษย์มาตั้งแต่อดีตได้ถูกใช้เพื่อ การคิดค านวณและสร้างงานปฏิมากรรมที่มีคุณค่ากับชีวิตและสังคมจวบจนปัจจุบัน ท าให้มีความคิด สร้างสรรค์ คิดอย่างมีเหตุผล เป็นระบบ มีแบบแผน สามารถวิเคราะห์ปัญหาหรือสถานการณ์ได้อย่าง ถี่ถ้วน รอบคอบ ช่วยให้คาดการณ์ วางแผน ตัดสินใจแก้ปัญหา และน าไปใช้ในชีวิตประจ าวันได้อย่าง ถูกต้องเหมาะสม สร้างประโยชน์ต่อการด ารงชีวิตและช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น พัฒนามนุษย์ให้
สมบูรณ์ มีความสมดุลทั้งร่างกาย จิตใจ สติปัญญาและอารมณ์ สามารถคิดเป็น ท าเป็น แก้ปัญหาเป็น และสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข เป็นความรู้พื้นฐานติดตัวไปตลอดชีวิตที่ทุกคนต้อง เรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะให้เกิดเป็นกระบวนการคิดวิเคราะห์ และน ามาปรับใช้กับปัญหาและเหตุการณ์
ต่าง ๆ (กระทรวงศึกษาธิการ, 2551) การเรียนการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์จะช่วยให้นักเรียนมี
แนวทางการคิดที่หลากหลาย ช่วยให้ไม่ย่อท้อต่อปัญหา เกิดความกระตือรือร้นเพื่อแสวงหาแนวทาง และมีความมั่นใจในการเผชิญกับปัญหาทั้งในและนอกห้องเรียน (สถาบันส่งเสริมการสอน
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 2555) นอกจากนี้ยังเป็นเครื่องมือในการช่วยพัฒนาศักยภาพสมองเป็น ส าคัญที่ไม่อาจมองข้ามได้ คนเก่งคณิตศาสตร์สามารถสร้างคุณประโยชน์แก่ประเทศชาติมาก คณิตศาสตร์มิใช่ได้จากการเรียนรู้จากครูผู้สอนในห้องเรียนอย่างเดียว แต่ต้องหมั่นหาโจทย์ที่แปลก ใหม่มาฝึกฝนอย่างสม่ าเสมอ ซึ่งเป็นสิ่งท้าทาย และเป็นปัจจัยที่จะน าไปสู่ความส าเร็จในการเรียน คณิตศาสตร์ได้อย่างดีและยังเป็นพื้นฐานให้เรียนเก่งวิชาอื่น ๆ ได้ด้วย (ฟาฏินา วงศ์เลขา, 2553) ปัจจุบันวิชาคณิตศาสตร์มีความจ าเป็นส าหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โดยใช้ในการจัดการ เรียนรู้แบบสะเต็มศึกษาที่บูรณาการความรู้ใน 4 วิชาหลัก ได้แก่ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรม และคณิตศาสตร์ โดยเน้นการน าความรู้ไปใช้แก้ปัญหาในชีวิตจริง รวมทั้งการพัฒนากระบวนการ หรือผลผลิตใหม่ที่เป็นประโยชน์ต่อการด าเนินชีวิตและการท างาน ช่วยให้ผู้เรียนสร้างความเชื่อมโยง ระหว่างการเรียนรู้กับชีวิตจริงและการท างาน พัฒนาทักษะการคิด ตั้งค าถาม แก้ปัญหาและการหา ข้อมูลและวิเคราะห์ข้อค้นพบใหม่ ๆ สามารถน าข้อค้นพบนั้นไปใช้หรือบูรณาการกับชีวิตประจ าวันได้
(สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 2557) ดังนั้น ครูคณิตศาสตร์ในปัจจุบันต้องมี
สมรรถนะในการท างาน เพื่อพัฒนาตนเองให้มีความรู้ความสามารถในการจัดการเรียนการสอนให้ได้
3 มาตรฐานตามนโยบายการจัดการศึกษาที่มีความก้าวหน้าได้ทัดเทียมนานาประเทศเป็นไปตาม
มาตรฐานสากล ตลอด จนการสร้างความตระหนักและท าให้ผู้เรียนมองเห็นว่าคณิตศาสตร์มีคุณค่า มีอยู่รอบตัวในชีวิตประจ า วันและสามารถน าไปใช้ประโยชน์ในการด าเนินชีวิตได้ (สถาบันส่งเสริม การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 2545)
ปัญหาการพัฒนาสมรรถนะครูของ ส านักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (2556) สรุปให้เห็นว่า ในรอบปีหนึ่ง ๆ ครูได้รับการพัฒนาค่อนข้างมาก ไม่ว่าจะเป็นการอบรม
การประชุมสัมมนาทางวิชาการ การศึกษาดูงาน แต่ไม่มีความชัดเจนว่าได้มีการติดตามและประเมินผล ภายหลังการอบรมว่าได้มีการน าไปใช้จริงมากน้อยเพียงใด บางครั้งเกิดความซ้ าซ้อนในการพัฒนา เนื่องจากครูต้องเข้าอบรมเรื่องเดิมจากหลายหน่วยงาน และไม่ต่อเนื่องสิ้นเปลืองงบประมาณ รวมทั้งการพัฒนาครูยังใช้รูปแบบเดิม ๆ ที่ส่วนใหญ่ใช้การอบรมและพัฒนาในห้องประชุมใหญ่ ๆ เน้นหลักการทฤษฎีมากกว่าการได้ลงมือปฏิบัติ ท าให้ครูไม่สามารถประยุกต์ใช้ความรู้จากการอบรมได้
จึงไม่สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสอนของครูได้ ซึ่งสอดคล้องกับกลุ่มงานวิจัยส านักวิจัยและ พัฒนาการศึกษาที่ศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาครูของหน่วยงานต่าง ๆ ซึ่งสรุปในภาพรวมว่า การพัฒนา ครูนั้นยังขาดระบบการพัฒนาที่มีประสิทธิภาพ จึงไม่มีคุณภาพและมาตรฐานที่ชัดเจน หลักสูตรและ เนื้อหาไม่สอดคล้องกับความต้องการในการพัฒนาตนเองของครู ส่วนประเด็นปัญหาที่พบ
จากการจัดการเรียนการสอนวิชาคณิตศาสตร์ คือ แม้ว่าหลักสูตรได้พัฒนาขึ้นมาเป็นอย่างดี
แต่กระบวนการจัดการเรียนการสอนยังไม่ประสบผลส าเร็จ สะท้อนให้เห็นว่ารากของปัญหา น่าจะมาจากกระบวนการจัดการเรียนการสอนหรือสมรรถนะครู ซึ่งมีสาเหตุหลายประการ เช่น ครูผู้สอนไม่แม่นในเนื้อหา จบไม่ตรงสาขาวิชาเอก เทคนิคการสอนไม่ดี หรือแม้กระทั่งคนที่จบตรง สาขาเองบางคนก็มีความรู้ดี แต่เทคนิคการสอนไม่ดี ท าให้นักเรียนที่ได้รับความรู้ไปอย่างบกพร่อง ท าให้ขาดความรู้ หรือรู้ผิด ๆ สะสมมาเรื่อยจนท าให้ผลสัมฤทธิ์ต่ า สื่อการสอนที่ใช้ยังไม่ชัดเจน พอท าให้ครูใช้สื่อบางอย่างแบบไม่รู้จริง และครูยังใช้วิธีการวัดผลไม่ตรงกับเนื้อหาหรือกิจกรรมที่สอน ท าให้การจัดการเรียนรู้ไม่บรรลุผลส าเร็จ (วัชรี กาญจน์กีรติ, 2554)
ผลการด าเนินงานด้านการจัดการศึกษาของส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา มหาสารคาม เขต 1 ปีการศึกษา 2559 พบว่า ปัญหาส าคัญที่ต้องได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วนนั้นคือ ปัญหาคุณภาพผู้เรียน รองลงมาคือปัญหาด้านการจัดการเรียนการสอน โดยเฉพาะจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ พบว่านักเรียนส่วนใหญ่ไม่ประสบผลส าเร็จในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์เท่าที่ควร ดังจะเห็นได้จากผลทดสอบทางการศึกษาขั้นพื้นฐานระดับชาติ (O-NET) พบว่า ต่ ากว่าเกณฑ์
ร้อยละ 50 ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ได้คะแนนเฉลี่ย 38.62 คะแนน จากคะแนนเต็ม 100 คะแนน (ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1, 2560) แสดงให้เห็นว่า การจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์ในปัจจุบัน นักเรียนส่วนใหญ่จะมีความรู้ความเข้าใจในเนื้อหามากกว่า
4 มีทักษะความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ซึ่งสอดคล้องกับสภาพปัญหาที่ สถาบัน
ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (2555) ได้ระบุว่าการเรียนการสอนที่ผ่านมา แม้ว่า นักเรียนจะมีความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาเป็นอย่างดี แต่มีนักเรียนจ านวนมากยังคงด้อยความสามารถ เกี่ยวกับการแก้ปัญหา การให้เหตุผล การสื่อสาร การสื่อความหมายทางคณิตศาสตร์และการน าเสนอ การเชื่อมโยงความรู้ต่างๆ ทางคณิตศาสตร์กับศาสตร์อื่นๆ ซึ่งปัญหาดังกล่าวท าให้นักเรียนไม่สามารถ น าความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน และการศึกษาต่อได้อย่างมีประสิทธิภาพ ครูในศตวรรษ ที่ 21 จ าเป็นจะต้องมีการปรับกระบวนการ รูปแบบการสอน เป็นผู้ออกแบบกระบวนการเรียนรู้ที่จะ ท าให้นักเรียนเกิดทักษะในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง โดยเฉพาะการเรียนคณิตศาสตร์ซึ่งเป็นวิชา ที่จ าเป็นและส าคัญอย่างยิ่งในการด าเนินชีวิตที่ยังไม่ประสบผลส าเร็จในการเรียนการสอน
จากความส าคัญที่กล่าวมาข้างต้นควรมีการพัฒนาครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์
โดยการให้ความส าคัญกับวิธีการสอน เทคนิคการสอนหรือวิธีจัดการเรียนรู้ เพื่อให้ครูเกิดสมรรถนะ ในการจัดการเรียนรู้และน าผู้เรียนไปสู่จุดมุ่งหมายที่ก าหนดไว้ได้ ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะศึกษา
สภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ใน
สถานศึกษา และพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ใน สถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ซึ่งจะเป็นนวัตกรรม ในการพัฒนาครูผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์ให้เป็นครูมืออาชีพ และร่วมกันพัฒนาให้เกิดคุณภาพผู้เรียน ต่อไป
ค าถามการวิจัย
ในการวิจัยครั้งนี้ มีค าถามการวิจัยเพื่อน าสู่การด าเนินการวิจัย ดังนี้
1. องค์ประกอบและตัวชี้วัดของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์
ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 มีอะไรบ้าง 2. สภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ของสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชา คณิตศาสตร์ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 อยู่ระดับใด
3. โปรแกรมการเสริมสร้างสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์
ในสถานศึกษา สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ควรเป็นอย่างไร
