Tac dong cua tien bo khoa hoc - cong nghe toi phat trien nong nghiep Ngh€ An
NguySn'mi'milyLtnli
Khoa quan tri Kinh doanh. Trucmg Dai hoc Kinh te NghO An
Bii viOt tip bung phin Uch nhiing tie ddng eua UOn bO khoa hpe - edng nghO tdi sy phit triOn ciia ndng nghiOp tinh NghO An. Bing cich dua ra cic khii niem lien quan tdi khoa hpe cdng nghO, ndng nghiOp Unh cung nhu vai trd eua khoa hpc edng nghO bong ndng nghiOp tir dd bii viOt lien hO vi di vio phin Ueh thye bgng tic ddng ciia khoa hpc - cdng nghO tdi ndng nghiOp cua Unh NghO An. Qua qua trinh phin Ueh Ihiy rd dupc nhting thinh luu vi hgn ehO ndng nghiOp Unh dgt dupe trong bdi einh edng nghiep 4.0. TCr dd Ii eo sd dO cic co quan quin ly dfe cd eieh nhin v i nhtrng giii p h i p phu hpp dO ning cao hiOu q u i ciia sin xuit ndng nghiOp Ihdng qua tic dOng cua khoa hpe - edng nghO
1. Nhr flau
Tgi hOi nghj do Chinh phO, Ban Kinh tO Tmng uong Id chiic lii ngiy 26-27/11/2018 Ding vi Nhi nude d i xie dinh, phit triOn ndng nghiOp, ndng thdn phii dya vio khoa hpe — cOng nghO vi uu tiOn diu lu eho khoa hpe vi cOng nghO. Vai trd cOa Khoa hge — cdng nghO li vO ciing quan trgng trong qui trinh phit triOn kinh te' - xa hOi ciia mpt qudc gia. Nd tic ddng len hiu hOt cic mil eua ddi sdng din cu, i n h hudng tdi q u i trinh sin xuit liOu thy bing hda. Ndng nghiOp vi mpt nginh Idn bong tdng thO nOn kinh tO vi eung ehiu tie dOng mgnh me cOa KH — CN.
NghO An Ii mOt bong nhirng tinh ed diOn tieh Idn nhit e i nude dang ben d i phit triOn. Trong nhiing nam qua nginh ndng nghiOp cOa Unh ed dirge tdc dp ling trudng eao vi 6n dinh. Ngoii viee tin dung nhting Igd UiO vi khai Uiic ti^m ning sin cua Uii nginh ndng nghiep Unh mud'n phit biOn nhanh vi bOn vung Ihi cin dinh gii dupc vai bd vi tic ddng ciia KH- CN ddi vdi qui Irinh phit triOn ndng nghiep de tir dd i p dung nhtmg Uiinh luu eiia KH- CN vio nong nghiep mpt cieh ning suit vi hiOu q u i nhat.
2. Tac dpng cua khoa hoc cong nghe tac dong tbt phat trien nong nghiep iinh Nghe An
Ngh§ An Ii Unh cd diOn Uch Idn nhil ea nude, ed dja hlnh phiic tgp gdm hai vOng trung du v i mien mii ven biOn, dupc chia Iim bd'n viing kinh tO chinh. Khi h$u d$c Uiii chia lim hai miia rd ret, miia hg ndng i m mua nhiOu, mOa Ignh mua il tgo diOu kien cho nhieu loii ciy bdng phit triOn.Tii nguyen dat dai rpng Idn, chiing logi thd nhudng phong phii la eo sd dO phit tri^n eic vimg chuyen eanh ndng nghiOp. ..Nghe An cd nhtrng diOu kiOn Uiuin Ipi dO phat biOn ndng nghiep thinh mpt nginh chd lyc.
Trong bdi einh cudc eieh mgng 4.0 tic ddng mgnh me len nOn toin bp cic Unh vyc eua nOn kinh tO Uii ndng nghiOp Unh NghO An cQng ch|u tie dpng eua KH- CN. Cy UiO trong 10 nam gin diy llnh NghO An ed khoing 350 dO lii, dy i n khoa hpc , cOng nghO eip tinh bong tit e i eic Unh vye, trong dd nOng nghiOp chiOm 50% vdi tdng kinh phi tir ngin sich nhi nude ude tinh 60 ty ddng
Ben eanh dd, hO thdng khuyOn ndng eua Unh cOng da xiy dung hing b i m md hinh ung dyng UOn bd mdi vO KH- CN bong ndng ngbiOp c i llnh vyc bdng bpt vi chin nuoi, vdi sd kinh phi diu tu lir nhiOu ngudn len tdi hing trim ty ddng:
Trong Unh vye trdng bpt sir dyng: IJng dyng md hinh bong rau bong nhi ludi d Nghi Lien, Nghi An;
LJng dung cdng nghO bdng lua thuin ehit lupng cao Uieo phuong phip SRI d Hung Nguyen; MO hinh chuyen eanh sin xuat rau an toin theo quy Irinb VielGAP d Quynh Luong, Cdng nghO tudi phun, tudi nhd gigt cho cam d Quy Hpp; nudi c i Idng theo edng nghe Israel edng ty lim nghiep thing Nam...
Trong linh vuc cham nudi sir dyng: L7ng dyng md hinh chan nudi Ign chudng kin, xii Iy chit thii Bigoa, thiet bi ehan nudi nhip khiu d nude ngoii, Uieo quy trinh eiia Thii Lan d cae huyOn Nghi Lpc, Tin Ky, Nam Din; i p dung md hinh ehan nudi bd sua theo quy Irinh GAHP d edng ty sua TH; Chan nudi gia c i m an toin Uiyc pham theo quy trinh Vietgap d Dd luong, DiOn Chiu, Hung Nguyen...Ngoii ra nhieu doanh ngbiOp, bang bai, eung da diu tu de nghien eiiu, ung dyng c i c Uiinh tyu KH- CN mdi vao sin xuit nhu :Trang bgi chan nuoi Ign gidng eiia edng ty TNHH Dgi Thinh LOc, day la bang bai chan nuPi Ign s6 1 khu vyc mi^n Tmng cd quy md va edng ngh^ ki thuit ehan nudi theo ueu chuan 5S. Trang bgi nudi gi tring, ga iPng miu lgi Thanh Chuong, Nam Din, DiOn Chiu, Nghi Lpe...
73
NGHliNCUU
DiOn hinh cho \iOc ung dyng KH-C\ hiOn dgi d NghO An chinh li c i e hogt dpng cua lip doin TH d miOn Tiy NghO An. Bing eich nhip khiu loin bp bi quyOt cOng nghO ciing ky Uiuil chAn nuOi bd sira cua Israel, xiy dyng nhi miy chO biOn sira tuoi sgch cdng nghO hlOn dgi nhit UiO gkJi. tip doin TH da chiing minh hiOu qui bit ngd khi diu t u \ i o nOng nghiOp bing giai phip ling dyng cOng nghO cao
Ben cgnh dd nginh ndng nghiOp d i dua vio Ihii nghiOp vi sin xuil nhlOu logi gidng mdi nhu Iiia, ngd, rau, dgu, eiy lim nghiOp, ciy i n qui, gidng thuy san, bd, Ipn mang Igi ning suit, ehii lupng vi hiOu q u i kinh lO cao hon. Dge biei, cic don vj khoa hpc vi mOt sd doanh nghiep di Iim chii duge edng nghO sin xuit gidng. igo nen cic eo sd sin xuil, kinh doanh gid'ng, nhil ti gidng thiiy, hii sin, gidng Iiia, gidng cay an qui, gid'ng ciy lam nghiOp- Hoal dpng KH-CN cdng da quan lim dOn nghien ciiu ca ciu Igi miia vy, ciy con, Igo nen nhiing cdng Ihiic xen canh, luin canh mdi, mang lgi hieu qui eao hon vO kinh lO vi moi budng
Ngoii ra Unh cQng d i hinh Uiinh duge nhiOu vimg nguyen liOu lip trung cho cdng nghiOp chO biOn vi xuit khiu nhir Vimg nguyen liOu ehe khoing 8.000 ha d cac huyOn nhu Thanh Chuong, Anh Son, Con Cudng;
vung eao su d Nghia Din, Tin Ky, Thii Hda, Quy Hgp, Anh Son... vdi di^n Ueh tren 9.900 ha; viing mia nguyen UOu 26.000 ha d cic huyen: Quy Hgp, Nghia Dan, Tin Ky, Anh Son, thi xi Thii Hda...; viing nudi bOng thiiy sin igp tmng gin 2.000 ha d Quynh Luu, DiOn Chiu, Nghi LOc, TP. Vinh...
Nhd nhung cd ging dua iing dyng KH- CN vio bong ndng nghiep. nOn ndng nghiOp eua Unh NghO An da co nhtmg phil triOn UiO hiOn e i vO mgt sd lupng vi chit lugng.
Thay ddl vO mgi sP Iugng:
Trong giai dogn 2010-2018 nginh ndng nghiOp d i dgi dupc mpi sd ket qui: Tdc dd ling budng gii tfl sin xuil ndng, lim, ngu nghiOp binh quan li 4,56%. Nim 2017. GDP khu vyc ndng, Iim nghiep vi thuy sin ting 2.9%, lde dp ling trudng llnh \T;C ndng nghiOp dgt 4,5%
gii tri sin xuil ting 3,16% so vdi nim 2016. Gii tn sin xuil nginh ndng nghiOp ting mgnh tu 22514 t\ ddng (2010) len Idi 49454 t> ddng (2018)
Trdng trpt li Unh vqc chinh chiem !>• bpng eao bong ndng nghiOp cua Unh NghO An, gii tri bOng trpt ling binh quan 3.18% bong giai dogn 2013-2016. Nang suit, gii e i vi sin lupng eie logi ndng san duoc ning eao, Ihu nhip binh quin/ha bdng trpt ting tii 6,36 trieu ddng (2013) len 7Ibi0u ddng (2016). Xhd i p dyng UOn t>0 KH —CN vao sin xuil nen sin lugng eiy luong Ihyc eo hgt dgi 1:2?>7 triOu tin \-io nim 2016 [61
Chan nudi dupc gia tang c i nang suit vi chit lupng. T> irgng ehin nuPi tang lu 38,29% nim 2010 len 48.42% nam 2016. Chan nudi dang din ebiOm uu UiO hon so vdi nginh irdng trgi IhO hiOn gia Ulng sP lugng
74
chan nu6i trau b6 toan tinh nam 2016 dat ' ^ ^ ^ „ trong do t$p trung phat triSn chan nu6i 1» sUa ITI s lai hi^u qua cao. Cac mfl hinh chan nuOi IC" su nu S c6ng ngh^ chuin VietGap cung phat tri^n va mang 141 hi^u qua cao 6 nhiiu huy$n nhu Nghi U>c. Nam uan.
Hung Nguyen... TcSi 2016 t6ng dan l^m loan tinh ° » ' ° ™ 369 con. Chan nu6i gia c4m cung du<?c chu trpng aau tu vdi nhi^u giSng si6u thit, siiu Ining...mang lai gia trl gia tang cao, nam 2016 t6ng s6 dan gia c4m toan tinh dat 21.333 nghin con.
Biin hinh phai ki I6i hiiu qua cua cOng ty sOa TH ICr Irong vi?c ap dyng KH-CN vao san xuSt da dua c6ng h tnj thanh nha cung cSp sua tuoi sach hing dau Vi^t Nam. Nam 2017, TH dap ling 50% nhu c4u sua tuoi sach Uin th| trudng nhd tu chu v4 ngu6n nguyfin li$u.
Doanh thu thuSn cua TH true MILK nam 2013 la 3.500 ty d6ng, tcSi nam 2015 14 15.000 ty, 2017 la 23.000 tjf. TH tham gia thi trudng da giup nganh sua Vi^t Nam c6 nhung bu6c phat tri^n nhay vgt: ngu6n nguyfin Uiu sua giam ty 1^ nh^p khiu. Khoa hpc c6ng ngh^ da giup nang cao hieu suit canh tac, bie'n I ha dit trudc day chi cho doanh thu tmng binh khoing 70 tri$u d6ng/nam tang 16n 500 thiu - 1,5 ty dong/nSm.
Thay ddi v^ cd ciu nganh ndng nghidp:
Trong giai doan tu 2010-2018 co c i u kinh t^ nOi nginh ndng nghiep c6 budc chuydn dich theo hudng tich cue, giim din ty trong nginh ndng nghidp thuin, tang din ty trpng lim nghiep, ngu nghidp. Nim 2010 tf trpng nong nghi?p thuin chi^m 82,78%, lim nghidp chie'm 6,17%, thuy sin chiem 11,05% thi tdi n i m 2016 CO ciu thay ddi lin lupt l i 81,00% CNN) ; 6,60%CLN) vi 12,04% tTS). Nam 2018 ty cac nginh tiip tue chuy«n dleh theo xu hudng u'ch cuc.Ndng nghiep chi«m:
78,22%, U m nghidp 8,14%, Thiiy san: 13,62%.
Trong nong nghidp thuin cd su chuygn dich theo hudng giam din ty trpng trfing trpt, tang d i n t j Irpng Chan nudi va d|ch vu cu thi: Nam 2010 ty troni. nginh fro « 99% Z " ^ 2018 ty trpng thay ddi li Trdng trpt. 49,22%, Chan nuoi: 46,58% va dich vu- 4 2%
n d n r n g h i ; 1 ^ „ \ t ^ h X " t r . m ' t ^ " H l cua tinh va dap u n , duoc vs., ' u " ^ ^ '^ * * c i vi KT-XH va mil i S rh J'*'*' ' " ^ " ^^" ^ 8 t« ndng nghi^p gan iSTvli c h S dl^H ™ 1 " " " ^ ti ndng thdn va xay dun, n d n " L ™ " * van minh, xanh, sach d?p ^ *^" " « *<=<> hudng
TiSnbdxahpi Uong nong nghi«p
Tac ddng ciia KH-CN khdng chi lim .h . „ m nganh ndng nghiep m i nd cdn J'^.i^^^' ''^' "<"
tang tmdng kinh li xa hpi va » d f n j f " '*= ^^"^
ddl sdng dan cu cua Unh. Giai doan Mm „ "^"i "^ao ddng cua KH-CN nang suit l a o ^ „ 6 n f ' l " " * '*=
2,3 lin lu 8,64 lri«u ddng/ngudi nam ?^ "8'^'*P 'ang tneu ddng/ngudi nam 2 0 l i . ^ ; ^ " i ^ ^ l ' ° '^" '9.96
""4P binh quan him
tdi
tren don vj diOn Uch tang tii 46 triOu dong/ha nam 2010, lOn 67 biOu n i m 2015 v i nam 2016 dat ben 7!
IriOu ddng/ha. Song hinh vdi su gia tang GTSX nginh ndng nghiOp thi vin dO viOc Iim, thu nhip v i ddi sdng ciia ndng dan d i timg budc duge cii thiOn ding kO. Tir nam 2010 dOn nay khu vyc ndng nghiOp d i giii quyOt vi$c lim cho gin 40.000 lao dpng bong tinh. Ty 10 hp nghOo cd xu hudng giim, chit lupng cupe sdng ciia ngudi din duge ting len.
Cie dy i n bang bgi sir dyng edng nghO eao nhu chan nudi bd sira va ehO biOn sira sgch, ndng trudng sin xuit rau sgch dgt UOu chuin VietGap, bang bgi cam, dupc liOu, mia...duge triOn khai v i diu tu ben nhiOu huyOn cua tinh nhu Thii Hda, Quy Hgp, Quy Chiu... khdng chi dgt hiOu qui sin xuit m i c i e don vj di Iinh hogt kOt hgp vdi cic hogt dpng du ljch, gidi lhl$u dge sin vung miOn gdp phin diy mgnh nganh chin nuOi, bdng bpt eflng nhu du Uch ciia vting phit Iri^n. Chinh vi viy d i lim thay ddi nhanh ehdng vung dil miOn Tiy xu NghO, ning eao chit Iugng eupc sOng, diy mgnh q u i trinh CNH, HDH nPng nghiOp, nOng Uidn.
Cilng vdi xu UiO phit triOn cua nin kinh tO - xa hpi, y6u ciu ciia Uit trudng v^ eic hing hda ndng sin ngiy cing cao. Cic sin phim hing hda ndng s i n phii d i m bio chit lupng, dat UOu chuin vO sinh an toin thye ph^m, cd nguOn gde xuil xu rd ring, ..mdi ed UiO tiOu thy ben Uij trudng bong nucre m i hudng tdi xuit khiu ra nude ngoii. Nhirng yeu eiu eua thi tardng vi ngudi lieu diing buOc nginh ndng nghiOp phii khdng ngimg ca UOp i p dyng KH-CN dO d i p iing dupe nhu eiu eiia khich hing. Tir dd lim gia ting sin lupng UOu thy vi lim tang Uiu nhip ciing nhu ning cao ddi sdng cua nguOi din. Ngudi Ueu diing cung duge sii dung nhung nflng sin cbit lupng eao, d i m b i o ve sinh an toin thyc phim. Tir do ndng nghiOp cua tinh Uen din tdi n^n tdi nOn ndng nghiOp sgch vi bOn viing
Trong thdi gian qua ndng nghiOp Nghe An d i cd nhOng budc phit biOn dO chuyOn ttr mpt nen ndng nghiOp truyOn Uidng sang nOn ndng nghiep hang hda, chii trong ning cao gii tri trOn m0t don vi diOn tich, phil IriOn ehin nudi tip trung theo hudng bang trgi, nOng nghiOp t^mg bude gin vdi chO bien hing hda.
Tuy dgt mdt sd Uiinh luu trong viee iing dung KH-CN vio ndng nghiOp nhung hieu qui sir dyng con Uiap, KH- CN mdi chi Uiyc hiOn d timg khiu bong qua trinh sin xuit m i ehua cd nhiOu sin phim cong nghe eao theo chudi gii Ul, khi ning i p dyng KH-CN vio cie khiu sin xuil edn hgn chO nOn miie dp nii HD tdn that sau Uiu hogeh edn eao. Ben cgnh dd co che quan ly KH-CN cua Unh cung ehua ddng vien duge eac nhi khoa hpc cung nhu doanh nghiOp tieh cue tham gia vio diu lu, nghiOn eiiu, ehuyOn giao KH- CN vao sin xuit....Do dd, nginh ndng nghiOp linh mudn phit Iri^n vi phin d i u dgt duge nhflng muc Ueu kO hoach d^ ra thi chinh quyOn cflng nhu doanh nghiep vi hd
gia dinh can nhin thirc dupe tim quan trpng eua KH- CN vdi phit trien ndng nghiOp dO lir dd ed nhiing giii phip ey thO nham khic phye nhimg hgn chO edn tdn tgi ,dua ndng nghiOp tinh phit biOn bin vung.
3. Ket luan
Dudi sy anh hudng eua cupc eieh mgng edng nghO Iin thii 4, tinh NghO An eung da U'ch eye i p dyng UOn bd khoa hpe — ePng nghO tien tiOn vio qui trinh sin xuit nPng nghiOp. Khdng chi cdng nghO sinh hpc m i CO gidi hda eung dupc i p dyng rdng rii vio sin xuit nPng nghiOp. Ty 10 sii dyng miy mdc vio eie cdng viOc nhu lim dil, ludi tieu, tud't Ifla ngiy cing tang; cdr^ nghO sau thu hogeh, edng nghlOp chO biOn sin phim ndng nghiOp cflng dupe phit triOn mgnh.
NhiOu don vj chO biOn ndng sin phim d i sfl dyng edng nghO va trang thiOt bj hiOn dgi bong sin xuil;
ddng thdi, uen kOt vdi ndng din thye hiOn sin xuit Irpn gdi theo quy trinh tfl nudi trdng dOn ehO biOn vi xuil khiu. Do dd, d i gdp phin diy mgnh edng nghiOp hda, hiOn dgi hda nginh ndng nghiOp, ning eao gii tri gia tang eua sin phim, tgo them nhiOu viOc Iim vi eii UiiOn ddi sOng efla ngudi lao ddng d ndng Ihdn. Ciing vdi sy ehuyOn djeh co ciu kinh lO ndng nghiOp, cic hinh Uiflc td chuc sin xuil d ndng thdn dupc ddi mdi vi phil biOn phii hgp vdi yOu ciu phit triOn cua nOn nPng nghiep hing h d a /
Tai lieu Uiam khao
Cyc Uid'ng ke NghO An, Nien Giim UiOng kO NghO An giai dogn 2010-2018
Hdi ddng nhin din tinh NghO An (2015) Nghj quyOt sdl68/2015/NQ-HDND vO viOc quy hogch sin xuil nginh ndng nghiep linh NghO An tdi 2020, tim nhin 2030
Nguyen Thi Hii YOn (2018) " Phil biOn ndng nghiep Nghe An theo hudng hiOn dai bong diOu kiOn hdi nhap kinh tO" — Luin i n tiOn si kinh tO
Nguyen Vin Nh&t (2018) NghO An: Bii loin ndng nghiep. nong din, ndng Ihdn. https://bnews.vn/nghe- an-giai-bai-toan-nong-nghiep-nong-dan-nong-thon- /96041.hhnl
NguvOn Ngoe Hflng (2018) "Mdt so giii phip phit triOn ben vung nginh ndng nghiOp NgbO An".
http://tapchitaiehinh.vn/tai-chinh-kinh-doanh/mot-so- giai-phap-phat-lrien-ben-vung-nganh-nong-nghiep- Unh-nghe-an-301451 .html
