THl/C HllN NGHI QUY^T DAI Hdl
LANTHUf XI CUA
DANG V ICONG
TACLAO DdNG-XA Hdl
MOT so DE XUAT, KIEN NGHI TUOI NGHI Hl/U
D6I VOI LAO D6NI
y TS. Pang Quang Pleu
Vien Nghien cdu Cdng nhdn - Cdng dodnV
iec dieu chinh tuoi Idm viec vd nghi hUu doi vdi ngUdi lao dpng (NLD) ndi chung, trong do cd lao dpng ndid vdn de khong chi cd y nghia kinh te md cdn cd y nghia ve chinh tri vd xd hpi. Vi vay viec dieu chinh tuoi nghi hUu cdn phdi ddm bdo thong nhdt ve nhufng quan diem sau:Thd nhdt: Can thdng nhat va dong bd trong phap luat hien hanh quy djnh ve tuoi nghi huu ddi vdi ngUdi lao ddng ndi chung va lao dpng nuf ndi rieng.
Thdhai:V\ec quy djnh tuoi nghi hUu ddi vdi ngUdi lao ddng ndi chung trong do cd lao dpng nuf can p h l i can cuf vao dieu kien va mdi trudng lam viec, dac thu cdng viec cua tCrng nhdm ddi tUpng. Cu the la can quy djnh tuoi nghi hUu doi vdi NLD khu vUc sin xuat kinh doanh rieng, khu vUc hanh chinh sU nghiep rieng; tuoi nghi hUu doi vdi NLD lam viec trong khu vUc nang nhpc, ddc hai, nguy hie'm, va khu vuc dac thu.
Thdba:Tuo\ nghi hUu ndi chung trong do cd tuoi nghi hUu cua lao ddng nuf can p h l i dupe dieu chinh tang phu hpp vdi sU phat trieri kinh te - xa hpi, vdi mufe tang tuoi thp cua ngudi lao dpng, phu hpp vdi thj trudng lao dpng va k h i nang can ddi quy huu tri.
ThdtU: Xac djnh tuoi nghi hUu cua lao ddng nCftheo hudng tao cO hdi cho lao ddng nuf cd dieu kien dugc cdng hien nhieu hon cho dat nUdc, tao cdng b i n g xa hpi.
Viec nang dp tuoi nghi hUu ddi
Viec xde djnh tuoi nghlhUu cua lao ddng nil cdn theo hudng tgo cdhdi cho hg cd dieu kien cong hien nhieu han
vdi ngfldi lao ddng ndi chung, lao dpng nCf ndi rieng n h i m huy dpng tot hon mpi nguon liic, trong do co nguon liic lao dpng, lam ra nhieu san pham, tao sii giau cd cho gia dinh va xa hpi.
Thd ndm: Dam bao cac nguyen tac ve binh dang gidi va can ddi nguon thu va chi cua quy b l o hiem xa hpi, dam b l o sii ben vufng va phat trien quy.
Mot so de xuat tuoi nghi hUu cua lao dong nuf
7. Cdn thong nhdt quy dinh ve tuoi nghi hUu trong cdc vdn bdn quy pham phdp luat
Hien nay, van de tuoi nghi hUu vdi can bd cdng chufc, vien chufc va ngudi lao dpng ndi chung, lao dpng nuf ndi rieng dUpc quy djnh trong nhieu van b i n phap luat khac nhau, tao ra sU khdng ddng
bd, thieu thdng nhat, chap va va khd thiic hien. Cu the la:
Bp luat Lao ddng quy djnh ve tuoi nghi hUu ddi vdi ngUdi lao ddng lam viec theo hpp ddng lao dpng thudc cac thanh phan kinh te. NhUng trong sudt nhufng nam qua cac quy dinh ve tudi nghi hUu ddi vdi ngUdi lao dpng trong Bd luat Lao ddng 6ugc ap dung chung cho tat ca cac ddi tUpng la can bd cdng chufc, vien chiic khu viic hanh chinh sii nghiep, noi cd dac diem lao ddng va mdi trUdng lao ddng hoan toan khic vdi khu viic sin xuat kinh doanh.
Luat Bao hiem xa hdi lai quy djnh ve tudi nghi hUu ddi vdi ngUdi lao ddng; can bp cdng chufc, vien chiic; cdng nhan qudc phdng, sy quan, ha sT quan; ngUdi sCr dung lao ddng.
TAP CHf LAO DdNG VAxA Hdl-Sd475-Ti/76-30/9/2077
THUC HllN NGHI QUYET DAI Hdl
L A N THLTXI CUA
D A N G V ICONG
TACLAO DONG-XA Hdl
Nghj djnh 71/2000/NO - CP cua Chfnh phu quy djnh ve keo dai thdi gian lam viec ddi vdi chuyen gia cap cao; nhufng ngUdi cd hpc vj tien si khoa hpc, giao sU, phd giao sU va nhu'ng ngUdi cd tai nang dUpc co quan, don vi thCfa nhan.
De dam bao sii thdng nhat trong viec quy djnh tuoi nghi hUu doi vdi lao dpng ndi chung, de nghj 3 phuong an sau:
- Phuang dn 1: Thdng nhat quy djnh ve tudi nghi hUu va che dp hUu tri, che dp BHXH ddi vdi tat c l cac ddi tupng tham gia BHXH trong Luat Bao hiem xa hdi. Trong do cd cac chuong, muc quy djnh ve tudi nghi hUu ddi vdi tUng nhdm ddi tupng khac nhau, tuy theo dieu kien, mdi trudng va dac thu cdng viec.
-P7n/Ongdn2; Quy dinh tudi nghi hUu ddi vdi can bd, cdng nhan, vien chiJc trong luat chuyen nganh. Cu the: Bd luat Lao ddng quy djnh tudi nghi hUu ddi vdi cac ddi tupng thudc pham vi dieu chinh cua Luat Lao dpng; Luat can bd cdng chUc quy djnh tudi nghi hUu ddi vdi can bd cdng chUc thudc pham vi ddi tupng dieu chinh cua Luat can bp cdng chufc; Luat vien chiic quy djnh tudi nghi hUu ddi vdi vien chiic thudc pham vi ap dung cua Luat vien chiic.
Luat Sy quan Quan dpi nhan dan va Luat Sy quan Cdng an nhan dan quy djnh tudi nghi hUu cua cac ddi tupng ma luat tren dieu chinh. Che dp BHXH cua cac ddi tUpng tren quy djnh trong Luat BHXH.
Phuang dn 3: Tudi nghi hUu cua tat ca cac nhdm ddi tupng quy dinh trong Bp Luat lao ddng nhU hien nay.
2. Tuoi nghi hUu doi vdi lao dpng nd khu vUc sdn xudt kinh doanh
Qua phan tich ket q u i nghien cUu, khao slt vdi hon 2.400 phieu hdi can bd cdng nhan, vien chUc, lao ddng d 12 tinh, thanh phd thudc cac vung mien khac nhau
tren c l nude cho thay mdt ket q u i chung la:
NgUdi lao ddng lam viec tai khu viic san xuat kinh doanh deu mudn ve hUu d dp tudi sdm hon so vdi quy dinh hien hanh. Cu the cd 25% sd ngUdi dupe hdi mong mudn nghi hUu d dp tudi 45. Cd 42,6% sd ngUdi dupe hdi mong mudn nghi hUu d tudi 50 va 30% mong mudn dUpc nghi hUu d tudi 55 nhUquy djnh cua Bd luat Lao ddng hien hanh.
Tuy nhien, ket qua khio sat tren chi la mong mudn va nguyen vpng chu quan tU phfa ngUdi lao ddng.
Neu xet tren nhieu phuong dien va gdc dp khac nhau thi viec quy djnh tudi nghi hUu cua lao ddng nuf can phai dupe can nhac va dupe tfnh toan toan dien va khoa hpc nhu van de binh dang gidi, mUc dp phat trien kinh te xa hdi, van de cung va cau tren thj trUdng lao ddng, tudi thp binh quan cua phu nuf, k h i nang chi tra cua quy BHXH...Tmh hinh va dac diem cua tUng loai cdng viec ma ngUdi lao ddng nCfdang lam.
Vdi nhufng phan tich tren, nhdm nghien cUu de xuat tudi nghi hUu ddi vdi lao ddng nU khu viic sin xuat kinh doanh chia lam ba nhdm:
Nhdm 7: Lao ddng nU nghi hUu d dp tudi 55 (nhU quy djnh hien hanh). Nhdm nay bao gdm lao ddng nuf lam viec trong mdi trUdng va dieu kien lam viec binh thudng.
Nhdm 2: Lao ddng nuf dUpc nghi hUu trong dp tudi tU 50 - 55 khi cd 20 nam tham gia BHXH va du 15 nam lam viec trong mdi trudng nang nhpc, ddc hai, nguy hiem (theo danh muc nghe, cdng viec nang nhpc, ddc hai, nguy hiem) do Bp Lao ddng - ThUOng binh va Xa hdi va Bd Y te ban hanh.
Nhdm 3: Lao ddng nuf dUpc nghi hUu trong dp tudi tU 45 - 50 khi cd 20 nam tham gia BHXH va cd du 15 nam lam nghe hoac cdng viec dac biet nang nhpc, ddc hai.
nguy hiem (theo danh muc nghe, cdng viec dac biet nang nhpc, nguy hiem, ddc hai) do Bd Lao ddng - Thuong binh va Xa hpi va BpYte ban hanh.
Oe nghj dUa ddi tupng lao dpng nuf thudc nganh khai thac va che bien mu cao su, va che bien thuy, hai san vao danh muc nghe, cdng viec dac biet nang nhpc, ddc hai.
3. Tuoi nghi hUu doi vdi lao dpng nOkhu vUc sU nghiep
Hien nay chUa cd quy djnh rieng ve tudi nghi hUu ddi vdi ngUdi lao ddng lam viec trong cac don vj sii nghiep ma chi quy djnh tudi nghi hUu chung trong Bd luat
Lao ddng va Luat BHXH. Trong khi do dac thu cdng viec, dieu kien lam viec va mdi trudng lam viec d khu viic hanh chinh, don vi sii nghiep va khu viic SXKD la rat khac nhau.
Thiic te nhieu don vj sU nghiep co dieu kien lam viec, mdi trUdng lam viec, dac thu cdng viec va che do hoach t o i n nhU doanh nghiep, tuy nhien lai thiic hien co che quan ly nhu khu viic hanh chfnh.
Vdi nhufng dac diem va dieu kien lam viec cua khu viic sii nghiep khac vdi khu viic san xuat kinh doanh va khu vUc hanh chfnh vf du: CJ benh vien, cic bac sy phdi thiic hien cdng t i c kham benh, chCfa benh, md xe, tiep xuc vdi hoa chat ddc hai; Gilo vien trong cac trudng hpc thiic hien cac cdng viec soan giao I n , giang bai tren ldp;
g i l o vien cac trUdng mau giao, mam non p h l i biet mua hat; cac nghe sy xiec, mua ba le phli thiic hien cle bai tap, nhu'ng budi bieu dien rat nguy hiem va nang nhpc;
cac can bd, ky sU trong cle phong thf nghiem p h l i lam thi nghiem, tiep xuc vdi hda chat ddc hai, vdi chat phdng xa, vdi tU trUdng.vv.
NhUvay can p h l i cd quy djnh rieng ve tudi nghi hUu vdi ngUdi lao dpng ndi chung va lao ddng nuf khu viic sii nghiep, va dUpc quy djnh trong Luat Vien chUc.
TAP CHf LAO DdNG VA XA Hdl -5d475- Tt/ 16-30/9/2011
THl/C HllN NGHI QUYET DAI Hdl
L A N T H QXI CUA
O A N GVE CONG
TACLAO OdNGXA HQI
Vdi nhufng phan tich tren nhdm nghien cufu de xuat quy djnh ve tudi nghi huu ddi vdi lao ddng nuf khu viic su nghiep theo 3 nhdm sau:
Nhdm 1: Lao ddng nuf lam viec trong mdi trudng va dieu kien lam viec binh thudng, nhdm lao ddng nuf nay nghi huu d dp tudi 58 (tang 3 tudi so vdi quy djnh hien hanh).
Nhdm 2: Lao ddng nU nghi hUu d dp tudi tU 50 den 55, tai thdi diem khi ed 20 nam ddng BHXH va du 15 nam lam nghe hoac cdng viec nang nhpc, ddc hai, cdng viec dac thu.
(theo danh muc nghe nang nhpc, ddc hai, d i e thu) do Bd Lao ddng Thuong binh xa hdi, BpYte, Bd Gilo due dao tao, Bd Van hda The thao va Du ljch quy djnh (Cdng viec dac thu gdm nhOng cdng viec cd lien quan den mua, xiec, g i l o vien bac hpc mam non, cac cdng viec tiep xuc vdi h o l chat, phdng xa ...).
Nhdm 3: Lao ddng nuf nghi hUu d dp tudi 45 den 50 khi cd 20 nam ddng BHXH du 15 nam lam nghe hoac cdng viec dac biet nang nhpc, nguy hiem, hoac cdng viec rat dac thu, theo danh muc nghe, cdng viec do Bd Lao ddng Thuong binh xa hdi, BpYte, Bd Giao due Oao tao, Bd Van hda The thao va Du Ijch quy djnh.
4. Tuoi nghi hUu doi vdi lao dpng ndkhu vUc hdnh chinh
Dac diem cua lao ddng khu viic hanh chfnh la lam viec trong van phdng, chu yeu la lam cic cdng vide cd lien quan den van ban g i i y td, nghien cUu, tham mUu xay dung chinh sach phap luat, quan ly nha nUdc ve cac ITnh viic cd lien quan. SUch§nh lech ve mdi trUdng va dieu ki^n lam viec khdng Idn;
tinh chat nang nhpc ve the liic va ddc hai tai nOi lam viec la rat ft.
Ket q u i khio s l t ddi vdi ngUdi lao ddng khu vuc hanh chinh sU nghiep cho thay cd tdi 47% sd ngudi dUpc hdi cho r i n g tudi nghi huu cua lao ddng nuf khu vUc hanh
chfnh sU nghiep nhU hien nay (55 tudi) la phu hpp. Cd 37% sd ngUdi dupe hdi de nghj tang tudi nghi huu vdi lao ddng nuf khu vUc hanh chfnh sii nghiep len 60 tudi. T]/ le nam gidi de nghi tang tuoi nghi hUu vdi lao ddng nuf len 60 chiem ty le cao hon (40%).
Neu tfnh chung y kien cua ngudi lao ddng khu vUc hanh chi'nh sU nghiep ve tudi nghi hUu cua lao ddng nuf thi cd tdi 85,8%
nam gidi; va 83,3% nCf gidi de nghj tudi nghi hUu cua lao ddng nuf khu viic nay tU 55 den 60.
Qua ket qua khio sat va dac thu mdi trudng va tinh chat cdng viec cua khu vuc hanh chfnh sii nghiep, nhdm nghien ciiu de xuat nen quy djnh thdng nhat tudi nghi hUu cua lao ddng nuf khu viic hanh chfnh la 58 tudi (tang 3 tudi so vdi quy djnh hien hanh).
Viec tang tudi nghi hUu ddi vdi lao ddng nuf khu vUc hanh chi'nh, sii nghiep len 58 tuoi, (trU mdt sd nganh nghe, cdng viec nang nhpc, ddc hai va dac thu) se cd nhufng tac ddng tfch ciic nhieu mat ve kinh te xa hdi nhU: sCr dung dupe tdi da ngudn nhan liic cd chat lupng d d p tudi cd nhieu kinh nghiem de phuc vu trong cac co quan hanh chfnh va don vj sii nghiep. SU dung tdt ngudn nhan liic nay se mang lai hieu q u i cao trong thiic thi cdng viec. Tang tudi nghi hUu ddi vdi lao ddng nuf khu viic hanh chinh, sU nghiep cung la gdp phan quan trpng vao viec lam g i i m dang ke khoan chi quy hUu tri cua BHXH va tang ngudn thu cho quy nay. Viec tang tudi hUu cho lao ddng nuf khu viic nay cung la gdp phan thiic hien mdt budc ve binh dang giUa lao dpng nam va lao ddng nuf.
5. Tuof nghi hUu doi vdi lao dpng nd cd trinh dp chuyen mon cao
Hien nay chua cd quy djnh nao ve tudi nghi hUu cua lao ddng nuf cd trinh dp chuyen mdn cao. Nghi
djnh 71/2000/NO - CP eCia Chfnh phu ehl quy djnh ve viec keo dai thdi gian lam viec them tC/1 - 5 nam vdi c i n bd, cdng chUc, vien chUc la chuyen gia cao cap; la ngUdi cd hpc vj tien sT khoa hpc, cd chUc danh phd giao sU, giao sU dang nghien cUu, giang day d cle vien, hpc vien va cac trUdng dai hpc; nhufng
ngUdi cd tai nang dupe co quan, td chUc, don vj thCra nhan.
Vdi nhufng quy djnh ve dieu kien va ddi tupng nhU tren cd the thay quy djnh tai Nghj djnh 71/2000/NO - CP mang tfnh chap v l tam thdi, thieu toan dien ke c l ve pham vj, ddi tupng va thdi gian keo dai tudi lam viec cung nhU cle dieu kien cdn mang tfnh chu quan.
Nhdm nghien cufu cho rang tudi nghi hUu ddi vdi ngUdi lao ddng ndi chung, trong do cd lao ddng nuf cd trinh dp chuyen mdn cao va phli dugc luat hda, can quy djnh day du va cu the hon ve ddi tupng, pham vi, dieu kien.
Hien nay van cdn khdng it suy nghT va quan diem khdng dung ve van de nay; cho rang viec keo dai tudi lam viec vdi ngUdi lao ddng cd trinh dp chuyen mdn cao nhU la mdt chinh sach Uu dai ddi vdi hp ma khdng cho rang viec keo dai tudi lam viec ddi vdi hp chfnh la viec khai thac va sCf dung cd hieu q u i ngudn tai nguyen chat xam quy gia de phuc vu dat nUdc.
Ket q u i khio sat va y kien cCia ngUdi lao ddng ve van de keo dai tudi lam viec cua lao ddng nuf cd tinh dp chuyen mdn cao cho thay cd tdi 52% sd ngUdi t r i Idi la can quy djnh tudi nghi hUu ddi vdi lao ddng nuf cd trinh dp chuyen mdn cao len 60; 17% sd ngudi t r i Idi de nghj nang tuoi lam viec cCia lao ddng nuf cd trinh dp chuyen mdn cao len 65 tudi.
Can cU vao phan tfch d tren nhdm nghien cUu de xuat tudi nghi hUu ddi vdi lao ddng nuf cd tnnh dp chuyen mdn cao la 60 tudi.Q TAP CHf LAO DdNG VA XA Hdl - Sd47 J - Ttr 76 - 30/9/207 7
