Phat trign nang lirong xanh va nha if xanh cua Han Quoc
Trinh Thj Phugmg', Nguyin Hoai Scm^
'•^ Vien Xa hgi hgc, Vien Han lam Khoa hoc xa hgi Vi?t Nam Email: trinhthiphuong® ios.org.vn
Nhan ngay 10 thang 12 nam 2017. Chip nhan dang ngay 15 thang 9 nam 2018.
Tom tat: Trong cac nudc Chau A, Han Quic dang noi len nhu mpt qudc gia tien phong tren con dudng tang trudng xanh. Nam 2008, trong bii canh kinh t l kho khan, Han Quic da cong bo "Chiln luge tang trudng xanh" nhim ling pho vdi nhung vin de mdi trudng va nang lugng. Tai cic thanh phi Idn, Han Quic dat muc tieu tang cudng kha nang ty cung cip nang lugng bang viec phat Uien cac du an nang lugng xanh (nang lucmg tai tao), xiy nha a xanh, tu dd chuyen ddi mo hinh do thi hudng tdi "thanh phd xanh cac bon thap" trong tuong lai. Den nay, sau 10 nam thyc hien chien lupc, cac du an nang lucmg xanh d Han Quic da mang lai nhung ket qua tich cue, nhung van con nhirng ban che nhat dinh, do sy phoi hgp khong nhit qu^n giiia chinh quyen trung uong vdi chi'nh quyen dia phuoTig va sir tham gia chua manh me cua cong dong vao cac hoat dpng du an.
Tir khoa: Tang trudng xanh, nang lugng xanh, nha d xanh, Han Quoc.
Phan loai nganh: Xa hgi hgc - Kinh tl hgc
Abstract: Among Asian countries, the Republic of Korea is emerging as a pioneer in green growth. In 2008, under the context of economic difficulties, the country announced its "Green Growth Strategy" in response to environmental and energy issues. It set the goals for the major cities to increase their energy self-sufficiency by developing green energy (renewable energy) projects and green housing, and changing the model of cities to be "low carbon green cities" in the future. So far, after 10 years of implementing the sUategy, the green energy projects in the countty have yielded positive results. However, there remains things to be improved, especially the incomplete coordination and the inconsistency between the cenUal and the local govemments, and the lack of community involvement in the activities of the projects.
Keywords: Green growth, green energy, green housing, the Repubhc of Korea.
Subject classification: Sociology - Economics
Trjnh Thi Phugng, Nguyen Hoai San 1. D a t v a n de
Trudc khung hoang kinh te the gidi nam 2008, cac dy an do thi/thanh phd xanh d Han Qudc chu yeu nham x i y dyng khdng gian sdng than thien, trong lanh ma khdng chu y den cae van de nang Iugng. Trong sd 31 dy i n dugc chgn de trao Giii thudng Thanh phd xanh ciia Bp Mdi trudng tir nam 2004 den 2008, cac du an ve he sinh thai chiem 59,4% (19 dy an) trong khi cac du an lien quan den nang Iugng c h i c h i l m 9,4%
(3 dy in) . Cac tieu chi danh g i i cho giai thudng nay (chu yeu gdm quin ly khdng khi, quin ly nude, quan ly chat thai, bao ve he sinh thai) da cho thay Chfnh phii khdng coi trpng v i n de nang Iugng la yeu td chfnh cua viec xay dung thanh phd xanh.
Tii sau khung hoing kinh te the gidi 2008 den nay, vin de nang Iugng da dugc uu tien trong eae ehucmg trinh nghj sy eua Chfnh phu Han Qudc nhim ling phd vdi dnh trang gia dau tang va bien doi khi hau. Han Qudc khang djnh tang trudng xanh la muc tieu quoc gia. Chfnh phu da trinh bay md hinh mdi ve thinh phd xanh eie bon thap de ling phd vdi bien ddi khf hau v i nang lugng hda thach, Theo do, khii niem do thj xanh nhan manh den ehuyen ddi k h i nang ty cung cap ning lugng tai tao va sir dung tai nguyen hgp ly. Md hinh thinh phd xanh cac bon thip nham giam thieu d nhiem mdi trudng va giam phit thii cac bon.
Chien luge qudc gia ve tang trudng xanh da dugc ban hanh thing 8/2008.
Chinh quyen Lee Myung Bak tuyen bd,
"Chien luge tang trudng xanh" nam 2008 la tam nhin qudc gia mdi ve vin de ning lugng va phit trien. Chien luge nay nham chuyen doi md hinh tang trudng, hudng tdi phat trien ben viing, d i m b i o su hai hda
giira kinh te, xa hdi va mdi trudng. Mue tieu CO bin cua chien luge nay bao gdm tang eudng k h i nang thfch umg vdi bien ddi khi hau, doe l i p han ve nang lupng, kien tao dgng Iuc mdi cho tang trudng kinh te, cai thien chat lupng sdng v i nang cao vj the qude t l cua Han Qudc. T h i n g 1/2009, Uy ban qudc gia ve Khoa hgc va Cdng nghe Han Qudc da thdng qua Ke hoaeh nghien cim va trien khai toan dien ve cdng nghe xanh, theo do tang 2 lan khoan chi eho nghien ciiu va trien khai cdng nghe xanh nam 2012 (769 trieu USD vao n i m 2008), sd tien do tap trung vao 27 ITnh vyc cdng nghe chinh, nhu: dy doan bien ddi khf hau v i x i y dyng mo hinh, tam nang lugng mat trdi dien quang voltaic, LED, tii su dung rac thai, luu giii cac bon, v.v.. De giim sat q u i trinh trien khai nhiing sing kien ve tang trudng xanh va tao ddng Iuc manh me, Uy ban Tdng thdng ve tang trudng xanh (PCGG) dugc thanh lap thing 2/2009 vdi tu cich la e a quan dieu phdi cap cao. Thing 7/2009, Chinh phu lai thdng qua Ke hoach 5 n i m tang trudng xanh (2009-2013). V l the che, Dao luat ve Khung cac bon thap dugc ban hinh vao thing 1 n i m 2010, va
"Ke hoaeh hanh dpng cho tang trudng xanh cic bon thap" da thiet lap cac nhiem vu chfnh de dat mue tieu nen kinh te xanh va xay dyng c i c thinh phd cac bon thap"'.
Trong bdi cinh kinh te khd khan, nam 2008 Chinh phu Han Qudc d i edng bd ke hoach hd trp kinh te vdi han 80% dau tu vao phat trien cdng nghe xanh. Gdi kich cau
"Thda thuan xanh mdi" (GND) trj g i i 50 nghin ty won (tuang duang 38,5 ty USD, khoang 3 % GDP) eho giai doan 2009-2012 dugc thdng qua, danh cho 9 du i n xanh chfnh: khdi phuc 4 ddng sdng ehinh; xay dung he thdng giao thdng xanh; xay dung 69
Khoa hoc xa hoi Viet Nam, so 10-2018 ca sa dli lieu ve lanh tho va tai nguyen quoc gia; quan ly nguon tai nguyen nuac; 6 to xanh vii chucmg tiinh nang lugng sach han;
chuang trinh tai sinh tai nguyen; quan 1]?
rung va chuang trinh sinh hoc; nha xanh, van phong xanh va tnrang hpc xanh; ca sa ha t5ng va canh quan xanh hon [2]. Nam 2010, Han Quoc thuc day phat tri^n han nira cac nganh cong nghiep va cong ngh?
xanh, gom nang lirgng mat troi, nang lugng gid, ho trg doanh nghiep vira va nho trong nganh cong nghiep xanh. Chinh phii dku tu 2% GDP cho chien luge tang truong xanh trong k6 hoach 5 nam 2009-2013 vi giai doan den 2050. Chi'nh phii cam k6t tSm nhin tang tmong xanh, dong thai mgt ki hoach hanh dgng quan trgng cho ngjn han, trung han vi dai han da dugc vach ra [3].
De ket noi tam nhin nay vai su phat tri6n ctia da thj, Chmh phu da khoi dgng nhiSu du an khac nhau nhu Resource Circulating Ecotown, CMmate Change Adaptation Model City (Bg Moi trugng), hay du an thi diem thanh ph6 xanh cac bon thip a thanh pho Gangneung va cupc thi EcoRich City (PCGG). Chi'nh phii ciing len kg hoach cho mgt loat cac du an nang lupmg do thj nhu nang cao hieu qua sir dung nang lugng ciia cfc toa nha cong cgng, ma rgng kinh phi cho tang truong xanh ctia chi'nh quySn dia phuang, thuc diy sil dung xe dap va xiy dung cac cgng d6ng tu cung tu cip nang lugng. Bai viet nay phan ti'ch kSt qua phat trien nang lugng xanh, nha a xanh cua Han Quoc va mpt s6 van de dat ra trong su phat trien do.
2. Phat trien nang lugng xanh d Han Quoc Niing lugng xanh hay nang lugng tfi tao (NLTT) tai Han Qu6c dugc tap trung phat
trien chii yeu la dien mat troi chiem ty le khoang 85%, con lai la dien gid va cic nguon nang lugng tai tao khac [8]. Han Quoc bat dau xay dimg va phat hiln cSc chinh sach ve NLTT tir nam 1987 vdi vijc ban hanh dao luat khuyen khi'ch phat triln cac nguon NLTT. Den nam 2002, gia ban dien nang san xuat ra tir ngudn NLTT duoc cung cip vao hoac ban ra cho ludi dien (co che gia FIT) cho dien gio lin diu tien tai Han Quoc kh6ng d6i trong 5 nam diu tien (107,66 KRW/kWh). BSn nam 2003, gia han thofi gian ap dung FIT cho dien gio vJ mat trdi tir 5 nam len 15 nam. Nam 2010, Chfnh phii Han Qu6c da quySt dinh thay thS ca ch8 gia dien FIT bing ca chi tieu chuin danh muc dau tu nang lupng tai tao (RPS) va dua ra 16 trinh ap dung tii cudi nam 2012. Cu the, cac dan vi san xuit dien voi cong suit tren 500MW thupc ddi tuong phai ap dung ca chS RPS, theo dd phai san xuat 4% nang lugng tai tao dSn nam 2017 va tang 16n 10% din nam 2023. Cac don vj san xuit dien khi ap dung ca chi RPS se dugc nhan mpt chiing chi NLTT (REC) tuong ling vai quy mo du an thuc hi$n. Co quan Nang lupng Han Quoc va So Giao djch dien lire Han Qudc (KPX) la don vi cap chumg chi REC. Tuy thugc vao quy mo nha may dien, loai hinh cdng nghe (dien gid, dien mat trdi...), vi tri du an (nong thdn, thanh thi, mien ndi cao...) mdi chiing chi REC nhan dupe se tuong img vdi mot he so nhan de tinh toan co chi gia ban khi giao dich mua ban REC tren thi trudng, REC dugc gia han 3 nam/lin. Viec ap dimg ca che RPS da co nhieu tac dgng ti'ch cue, VI du trong giai doan 2002-2011 khi ap dung ca chi gia FIT ty le tang truong cong suit dat cua NLTT khoang 7,5%, trong khi giai doan 2012-2016 khoang 11,36% [8].
70
Trinh Thi Phugng, Nguyin Hoai Son Hang nam, tren co sd ra soat cic muc
tieu da thyc hien, Chfnh phu se thiet lap muc tieu sin xuit NLTT cua cae dan vj san xuat dien (hien cd 18 dan vi phii ap dyng ca ch6 RPS) va c i p ehiing chi REC. C i c dan vj s i n xuat dien phai dat dugc muc tieu san xuit nang lugng tii tao hang nam theo yeu ciu cua Chfnh phii bang hinh thiie diu tu nha may dien sin xuit NLTT mdi hoae mua ban chiing chi REC tii cac dem vi sin xuat dien khic.
Ngoai thyc hien c a chS RPS, REC, H i n Qudc cdn trien khai cac chinh sach/chucmg tnnh khie de thuc d i y phat triln NLTT nhu: (1) Chuang trinh su dyng NLTT b i t bude tai eie t o i nha cdng cpng, vdi muc tieu den n i m 2020 ty le sii dyng dien tii NLTT la 30%; (2) Cac chuang tnnh trp c i p uu dai cho c i e hp gia dinh theo viing mien, phin dau den nam 2020 se hd trp khoang 700.000 hp gia dinh lap d i t he thong dien mat trdi; (3) Chuang trinh thii nghiem he thdng dien mat trdi l i p mil tai eic ling nghe ndng nghiep, phin d i u 400.000 hd gia dinh duge lap dat den nam 2030; Co ehe tieu chuin NLTT Irong sin xuit nhien lieu (RES), thdng qua viec khuyen khfch san xuit nhien lieu sinh hpc (Biodiesel) [8].
Chinh saeh RPS va REC hien khdng chi cd Han Qudc ap dung, nhieu nudc tren the gidi da i p dung duge k h i lau va dem lai hieu qua tich cue, gdp phan dat dupe mye tieu ve phat trien NLTT, dam b i o viec dau ndi, van hanh cac ngudn NLTT ddng bd va on djnh.
Nim 2017, Chinh phii Han Qudc d i ban hinh chuang trinh phat trien nang lugng tii tao mdi (RE2030), vdi myc tieu phit trien nang lugng tai tao chiem 20% he thdng dien vao nam 2030 (trong do nang lugng mat trdi va gid chiim 95%). Cu thi, giai
doan 2018-2022 lap dat mdi 12,4 GW va giai doan 2023-2030 l i p dat them 36,3 GW, nang tdng cdng suit d i t tii e i c ngudn ning lucmg tai tao len khoang 60 GW. Chuang trinh phat trien nang lupng tai tao mdi tai H i n Qudc vdi muc tieu tao edng an viec l i m mdi, giam dan sy phu thupe vao nhap khau nhien lieu san xuit dien, giam hieu ling nha kinh, khuyen khfch ngudi din ty sin xuat dien tii nang Iugng mat trdi d cic viing dat xau va quan trpng la tien tdi thay the ning lugng hat nhan.
Trong Id trinh RE2030, Chinh phu Han Qudc xac djnh ra 3 hgp phan thue hien: (1) mpi doi tupng deu cd the tham gia dau tu cae du an nha may dien NLTT (dd thi va ndng thdn, ehu yeu la mat trdi); (2) chinh quyen dja phuang cd trach nhiem quan ly va chiu trach nhiem ddi vdi eic muc tieu ve phit trien NLTT tai tung dja phuang; (3) dau tu v i o eic dy i n mang tinh quy md Idn de d i m b i o dat dupe vao mue tieu 2030.
Ngoii ra, H i n Qude cdn trien khai de in phit trien he thdng lim trir nang lugng (ESS) tieh hpp vdi eic du an NLTT (du an nang lupng mat trdi, du an nang lupng gid) de gdp phan dam bao k h i ning van hanh linh hoat v i du phdng cho van hanh he thdng dien. Ngudi trang hi ESS se nhan dupe hd trp tir Chinh phii ve tai chfnh (20- 30%) ddi vdi cac du an qui md nhd va vua, ddi vdi quy mo Idn Han Qude chua cd cic chfnh sich cu the va dang tiep tuc nghien ciiu, de xuit [6].
Hien nay, co ehe chfnh sich phat trien NLTT tai Han Qudc duge dinh g i i la day du, ddng bp v i da dang de phii hgp vdi nhieu ddi tugng, qui mo thye Men v i khu vuc. Mae dii vay, Chinh phii Han Qudc vln tiep tyc ra soat hang n i m de dam bao cic muc tieu dat dupe theo ke hoaeh va tiep tyc
Khoa hoc xa hdi Viet Nam, so 10 - 2018 cd ke hoach xac dinh muc tieu cho co che RPS din nam 2030.
Theo ke hoach 5 nam dau tien cho tang trudng xanh (2009-2013), Chi'nh phu Han Qudc uu tien dau tu vao thich ling vdi bien doi khi hau va dgc lap ve nang lupng.
Trong dd, dau tu irng phd vdi BDKH va ddc lap ve nang lugng tang tir 8,6 trieu ty won nam 2008 len 19,2 trieu ty won nam 2013. Trong sd 387 nhiem vu cu the dugc chi dinh cho tang trudng xanh, cac van di lien quan den bien ddi khi hau va nang Iugng chiim tren 50%.
Hang muc "nang lugng xanh" ciing dugc tach ra thanh mgt giai thudng rieng trong cupc thi EcoRich City tir nam 2009.
So vdi cac giai thudng tuang tu trudc dd, cac du an lien quan din nang lugng da tang dang ki, tir 9,4% len 26,7% 2012.
Giai thudng nay cung bd sung hang muc
"phat thai cac bon va nang lugng" va "xay dung xanh" [4].
Be thiic day nang lugng tai tao, Chi'nh phii da tang dang ki ngan sach cho
"Chuong trinh phd biin nang lugng mdi va tai tao" va "Nghien ciiu va triin khai nang lupng mdi va tai tao". Chuang trinh phd bien nang lugng mdi va tai tao lien quan true tiep den viec chuyin doi nang lugng dd thi, tap drung xay dung co sd ha ting cho nang lupng tai tao nhSm tang cudng tii cung tu cip nang lugng cho tung thanh phd.
Chuang tnnh bao gdm ba du an: Du an mdt trieu ngdi nha xanh (Green Home), Du an Phd bien chung, va Du an Phd biin dia phuong. Trong dd, Du an mdt trieu ngdi nha xanh dupe Chi'nh phii tro cip tdi da 60% chi phi lip dat cho mdt ngdi nha lip dat quang difn, nhiet mat trdi, pin nhien heu hoac he thdng phat dien gid nhd. Nam 2013 da cd 192.134 ngd. nha duoc hd trg
tai chinh. Mpt trieii ngoi nha xanh la dir an Idn khuyin khi'ch sii dimg nguon nang lugng sach (tir mat troi, gid, dia nhiet...) trong cac ngdi nha, di thay the nang lugng hda thach, giam phat thai khi nha kinh.
Chinh phii Han Quic dat ra muc tiSu la, den nam 2020, se cd hang trieu hd gia dinh v^
cac khu chung cu sir dung nang Iugng xanh.
Uac tinh, tdng sd tien diu tu cho dtf an din nam 2020 la hon 137 ty won. Du an nay dugc danh gia la budc tiin Idn ciia Hto Qudc trong linh vuc sii dung nang Iugng.
Bdi, day la mgt trong sd it qudc gia manh dan dau tu cho ngudi dan lap dat vk sii dung cac ngudn nang lugng tai tao. Du an Phd bien chung cho phep tit ca cac tda nM dugc tiip c jn vdi gdi hd trp tai chinh di ISp dap cac thiet bi san xuit nang lugng tai tao.
Trong D[f an Phd biin dia phuang, chi'nh quyen trung uang dam bao 50% chi phi cho cac du an nang lupng tai tao d cip cong ddng nham cai thien ngudn cung nang lupng va thiic diy kinh ti dia phuong.
Bay thanh phd Ion nhit ciia Han Quic (bao gdm thu do Seoul) da thuc thi hang loat cac du an nang lupng xanh gin hin vffi khung tang trudng xanh ciia qudc gia. Ben canh nhiing chuang tnnh hd trg ndi tten, Chinh phii ciing ban hanh cac tieu chuin bat bugc doi vdi cac toa nha cdng. Cac toa nha nay phai lip dat cac thiet bi NLTT Si tao ra tdi thiiu 12% tdng sd nang lupng tieu thu va se tang len 30% vao nam 2020.
Nhin chung, NLTT trd thanh yeu ti co ban ciia chuang tnnh phat triin dd thi nang lugng xanh d Han Quoc. Ty trgng nang lugng mdi va nang lugng tai tao trong ting nguon cung cap nang lugng du kiin se tang tir 2,7% trong nam 2009 den 3,78% vilo nam 2013 va 6,08% vao nam 2020. Ty trpng cua Han Qudc trong thi trudng toan 72
Trinh Thj Phugng, Nguyin Hoai Son can ve nang lugng mdi va ning Iugng tii
tao se tang tu 2,8% trong nam 2009 din 5,4% vao nam 2013. Theo kk hoach ting trudng xanh, nang Iuc tu chu cua Han Qudc ve diu va khf ddt se tang den 20% vao nam 2013, tu miic nim 2009 la 7,4% [8].
Nang lugng hat nhan se ddng mdt vai trd Idn hem trong tdng cung nang lugng ciia Han Qudc, tang tii 24% ngudn cung ning lugng nam 2009, len 27% vao nim 2013, va len 32% vao nam 2020. Tuy nhien, cd mpt sd vin de mdi trudng va xa hdi phat sinh li6n quan den sy phat trien cua nang lupng hat nhan, bao gdm tu viee xir ly an toan va luu tru ehit thii hat nhan den vin de an toin xa hdi ndi chung.
Chi'nh phu Han Qudc ciing dau tu manh me trong ITnh vyc nang Iugng chat thii.
Han Qude ed ke hoaeh thiet lap 48 ca sd mdi trudng de tao ra nang lupng tii 3,86 trieu tin chat thii vao nim 2013; thiet lap 17 CO sd khac de hip thu nhiet cdn lai tii cac dja diem thieu hiiy nay. Chinh phii di thyc hien phat trien mpt he thdng ddng bd de xir ly ngudn chat thai cdng nghiep trong nam 2011.
3. Phat trien nha a xanh if Han Quoc D6n nay, Han Quoc la qudc gia tien phong cua Chau A trong no Iuc xay dyng xanh, bao ve mdi truong vdi nhung ehinh saeh tiet kiem nang lugng vi giam Iugng khf thii eae bon. Mdt trong nhiing nd lye do la sii dung nang Iugng saeh va phit trien edng nghe cao, xay nha than thien mdi trudng.
Viee cit giam khf thii gay hieu ling nha kfnh Ii nhiem vy quan ypng nhit. Chfnh phii Hin qudc da cd ke hoaeh khuyen khfch eac cdng din tham gia vao nd luc giim khf
thii bing each dieu chinh Idi sdng sinh hoat hang ngiy ciia minh. Su tham gia rdng rii ciia ngudi dan la yen td quan trpng cho chien djch toan qudc nham ddi phd vdi bien ddi khi hau.
Hieu qua ning lugng su dung cting dupe ap dung trong ITnh vye xay dung nha d tiet kiem ning Iugng. Nha d tiet kiem nang Iugng d Han Qude da dupe trien khai xiy dyng tii diu thing 9 nam 2010 tai thanh phd Daegu - khu dd thj Idn thii ba Han Qude. Diy la nd Iuc hgp tie cua Vien Cdng nghe Xiy dung Hin Quoc (KICT) va Cong ty Xay dyng Hanbo xiy dyng, chi phi chi cao ban chi phi ciia mdt tda nha thdng thudng. Thay vi xay bing be tdng va gach, Hanbo da ip dung ky thuat su dyng cic tam eich nhiet cao (HIP) de xay dung sin nha, mai nha, va cie biic tudng. Hieu qui trong viec su dung nang lupng dupe nang cao bang viec su dung eac he thdng eiia sd va cua ra vao kfn, thdng gid ty nhien, vudn cay xanh tren mai nha. Hiu het nhu eiu nang Iugng hang ngay dugc dap ling bdi mpt may phat quang dien tren mii nha, dy kiin se tao ra khoang 500-700 kWh/thang.
Ngdi nha cung cd mdt he thdng nang lupng dia nhiet, sii dyng may bom nhiet ngim.
Nang lugng nhiet dupe lay tu miy bam nay dupe sir dyng de lam ndng va lanh cho tda nha [7].
Chinh phu Han Qudc cho xay dung han 20 nghin ngdi nha tiet kiem nang lupng.
Ddng thdi, md rpng cac cum dan cu
"xanh" bang each hd trg tdi da 50% chi phi cho cac hg gia dinh khi lap dat cic thiet bi nham tan dung ngudn ning Iugng ty nhien.
Cac thiet bj nay bao gdm tam pin nang lugng mat trdi, md dun quang dien dugc lap dat tren ndc nhi, khu vye ciia sd hoac tren eie biic tudng; may bam dia nhiet
73
Khoa hoc xa hoi Viet Nam, so 10 - 2018 dudi Idng dat va cac tua bin gid loai nhd duge lip dat ngoai trdi. Tiiy theo miic dp tieu thu ning lugng cua mdi gia dinh, du an se ho trg lip dat cic dien tich pin nang lupng mat trdi vdi kich thudc khac nhau, thong thudng tii 20-30 m l Lugng dien thu dugc tu pin mat trdi dugc diing de chay binh ndng lanh, he thdng dieu hda va he thdng sudi. Dien do tua bin gid s i n xuit dugc dung d6 cung cap cho cac thiet bi dien trong gia dinh. Trong khi dd, he thdng may bom dja nhiet se giiip ngdi nha han che viec sir dung m i y dieu hda thdng qua ea c h i tu dieu chinh nhiet dp.
Khi dang ki tham gia chucmg trinh "1 hieu ngdi nhi xanh", ngoai quyin lgi dupe hd trg ve tai ehi'nh v i lap dat cic cdng nghe, eic hd gia dinh cdn phai cam ket thyc hien nhung ySu ciu ve sii dung nang lugng m i Chinh phu da d i ra. Mdi gia dinh thuc hien dung cam kit se dugc Chfnh phii cap giiy chiing nhan v i viec sir dung nang lugng tai tao. Dy tfnh trong giai doan tii 2013-2020, sd ngdi n h i xanh cua Han Qudc se ting trudng nhanh ehdng v i dat miic 1 trieu ngdi nha tren khap e i nudc.
Theo tl'nh toin eiia Chfnh phii Han Qude, den nim 2020, mdt trieu ngdi nha xanh se giiip nudc nay cat giim dugc 4% lugng khf thii ddc hai. Ddng thdi, mo hinh nay cung giiip giam 0,8% ngudn nang lugng hda thach tieu thu. Chinh phii Han Qudc da va dang tien hanh di dau trong xay dung xanh, Uy ban Tang trudng Xanh da ra sie lenh la tat ca cac ngdi nha mdi phai dugc xay dung khdng (zero) phat thai vao nim 2025.
Ngoai ra, cae hp gia dinh phai giim 30%
tieu thy nang lugng hang nim vao nam 2012 va 60% vao n i m 2017. Chinh phii hy vpng la, eac tda nha mdi dugc xay theo hinh thiic "nha thy ddng" se co kha nang
duy tri mdt nhiet dp nhat dinh khoing 20 dp; c i c tda nha khdng phii khu dan cu se phii giim 30% vao nam 2017, v i 60% vao nam 2020. Chfnh phu Han Qudc da tiin hanh cac bude d i chuyin ddi mdt trieu ng6i nha hien cd thanh ngdi n h i xanh vao nam 2018 thdng qua chinh sach tip cip. Nam 2018, It nhit cd I trieu trong sd 1,5 tri?u ngdi n h i se dugc xay dung theo cdng ngh?
ap dung xay dyng xanh. Cung vdi chinh saeh ciia Chinh phu, nhieu cdng ty xay dyng trong nude da bat dau trinh dien va quing cao cac md hinh n h i d ning lupng bang khdng.
4. Mpt so van de dat r a trong phat trien nang lirgng xanh va nha d xanh d Han Quic Thic nhdt, Han Qudc l i mot xa hpi do thi hoa cao, nhung dudng nhu khdng co muc tieu qude gia de g i i m tdng sd nang lugng tieu thu va khf thai hieu ling n h i kfnh duoc tao ra bdi cae khu vye do thi, mac du cac thanh pho tren toan can tieu thy 75% tong nang Iugng eudi ciing v i san xuat 80% tong lupng khf phat thai nha kinh. 6 Han Quoc, hiu het eic nd Iuc chfnh sach quy hoach phu xanh thinh phd cd xu hudng thien ve xiy dung cic thanh pho xanh mdi, du kien se su dung nang Iugng it han 30% so vcd cac thanh phd hien tai dang tieu thy, hon la nang cao hieu q u i sir dimg ning Iugng cua cac khu vuc cong trinh xay dung hien hihi.
Mpt dien hinh ciia d i u tu tip trung vao eic cdng trinh dan dung trong chuang tilnh ting trudng xanh cua Han Qudc dd la ke hoaeh xay dyng I trieu ngoi nha xanh nhu mpt du i n diem cua chinh sach kinh te xanh. Du an ngdi nha xanh duge thiit ke de phat trien cac cong nghe va cdng nghi?p
Trjnh Thi Phuong, Nguyin Hoai Son nha d mdi d Han Qudc. Cich tiep can dugc
sir dung trong dy in nay la dien hinh cua mpt chuang trinh Chfnh phii khdi xudng tu tren xudng, trong dd md rdng viec cung cap nha d mdi trudng hieu qua ban bang each gjii quyet "phan ciing" thdng qua cd phieu nha d, nhung ft nd Iuc hen quan din ngudi tieu diing thdng qua phii xanh cac md hinh cua cudc sdng hang ngay cua hp. Ngugc lai, d Ireland, mpt chuang trinh eung dugc gpi li "ngdi nha xanh" nhimg lai cd nhiiu diim khae biet. Chuang trinh ciia Ireland dugc khdi xudng bdi cic td ehice dya vao cdng ddng, tip trung vao cudc sdng gia dinh xanh ciing nhu ddi sdng cdng ddng (vi dy, thdng qua mgt thinh phin "trudng xanh").
Vdi chien lupc ting trudng xanh cang theo dudi tang trudng xanh thi nen kinh te Han Qude lai eing tieu thu nhiiu ning lugng han, va cic khi thai giy hieu ling nha kfnh cang nhieu han. Bdi vi eic ehinh sich nen kinh te xanh chii yeu dya tren nguyen tic hap dan cua hieu qua sinh thii, nen neu dau tu nhieu vao phin ciing hieu qui sinh thai (chang han nhu, nhi d thy ddng), thi nganh edng nghiep xanh va thinh phd xanh cd khi nang tieu thy nhieu hon tdng sd ning Iugng va san xuit nhieu han tdng khi thai gay hieu ling nha kfnh so vdi hien tai.
Thyc trang nay ngu jf ring, nen kinh te xanh cua Han Qudc trong tuong lai, neu dugc djnh hinh bdi cic ehien luge ting trudng xanh hien nay thi se khdng ben viing va khdng an toan.
Thu hai, chien luge tang truong xanh tao ra ddng lyc manh me eho sy phit trien cua nganh edng nghiep NLTT va cic dy in nang Iugng xanh d dd thj. Tuy nhien, ket qua cua chien luge nay cho den nay chua dit siic thuyet phue. Tieu thu diu giim song sy phu thupc vao nhien lieu hda thach vin
ting tir 84,5% nam 2007 len 85,7% vio nam 2013 do nhu cau tieu thy than va khi ga ty nhien van ting. Ty trpng NLTT trong tdng ning Iugng cua Han Quoc dii cd tang nhung rit chim, Ian lugt la 2,7% nam 2009, 3,0% nam 2010, 3,2% nam 2011, 3,54%
nam 2012 va 3,78% nam 2013.
O cac dja phuang, miic dp tu cung tu cap di|n giiia cac thanh phd cd su cai thien dang ke: tai thinh phd Seoul ting tir 2,6%
nam 2008 len 6,37% nim 2014; Incheon tii 247,6% nam 2008 len 334,7% nam 2013;
Daegu tir 0,9% nam 2008 len 1,75% nim 2013; Ulsan tu 33,6% nam 2008 len 48,7%
nim 2013. Mac dii tat ci cac thanh phd deu eho thiy sy ting trudng cua san xuat NLTT, song miic ting nay khdng ding ke de bu dap miic tieu thu ning lugng tang (tiSu thy ning lugng tren GDP tang tir 4,92% nam 2008 len 5,56% nim 2012) va lam thay ddi birc tranh tdng the ve nang lupng ty cung tu cap [5].
Thic ba, chucmg trinh phat trien nang lugng xanh d Hin Qudc dugc thuc hien tii trung uang tdi eic dja phuang. Theo do, Chi'nh phu giu vai tro dieu hinh va dugc hd trp manh me bdi quyet tim chfnh trj ve tang trudng xanh. Thay vi de cho chfnh quyen dja phuang thiet lap cae muc tieu phu hpp vdi dieu kien cu the cua hp, chinh quyen trung uang dat ra cae muc tieu quy md qudc gia nhim cat giim phit thii nha kinh va tang khi nang ty cung cap ning lugng d cie dd thj. Chinh quyen trung uong cung yeu cau cie dja phuang thyc thi cac du an thanh phd xanh dya tren khung tham chieu va hudng dan tii Chfnh phu. Do dd, cho du chfnh quyen dja phuang kiem soit vi quan
\^ eic djch vu do thi vdi quyen tu ehii thi hp cd xu hudng phu thugc nhieu vao hd trp tai chfnh cua chfnh quyen trung uong di van
75
Khoa hoc xa hoi Viet Nam. s6 10 - 2018 hanh cac hoat ddng du an thdng qua hinh thiie chuyin giao lien ehinh quyen. Vai trd chfnh cua dja phuang la tuan thu cic quy djnh, hudng din ciia Chfnh phii di diyc hien eac du an.
Chuang Uinh phd bien nang Iugng mdi va tai tao dugc trg cap tai chfnh nhim md rdng lap dit thiit bi ning lupng tii tao d biy thanh phd Idn, nhung diu tu eua chfnh quyin dja phuang cd xu hudng giam, trong khi ngan saeh trg cdp tir Chfnh phii ciing giim. Dieu nay cho thay, kinh phf tir tren xuong li yiu td then chot khien chinh quyin dja phuang quan tam den eae dy an ning lugng tii tao.
Tren thyc te, viec trien khai phit trien ning lugng xanh tir trung uang xudng dja phuang ciia Han Qude di khdng cho phep chinh quyin dja phuang ed nhieu thdi gian de phit trien cic du in nang Iugng xanh do thi phu hgp. Viec trien khai nhanh cae du an tir yen xuong da khdng cho phep chfnh quyen dja phuang xay dung dupe su ddng thuan giiia cac ben lien quan trudc khi nop don xin tai trg. Ket qua la chfnh quyen cie dja phucmg tuan theo hudng din tii Chfnh phu vd dieu kien hoae bat ehude mdt sd vi du hay d cac thanh phd khae khien cho cac dy in ning lupng xanh d cic noi kha gidng nhau.
5. Ket luin
Tir khi Chien lupe tang trudng xanh ra ddi nam 2008, khii niem thanh phd xanh cua Han Qudc la sy chuyin ddi tif thanh phd sinh thai sang thanh phd xanh cac bon thip.
Trong khudn khd chfnh sich ting trudng xanh, Chfnh phii Han Qudc da thyc hien nhieu chuang trinh de xay dyng cie thanh
pho xanh cac bon thap, die biet tap tmng phit triin cac ngudn NLTT.
Ngay trong chien luge cua minh, Chfnh phii Han Qudc da khing djnh mpt trong nhiing muc tieu ciia tang trudng xanh la xanh hda Idi sdng ngudi Hin Qude, nang cao chit Iugng cugc sdng vi vj the quoe ti cua qude gia. Khong chi tir phia Chfnh phi, diiu ma Han Qudc hudng den la thay doi ca hanh vi va each suy nghT cua mgi ngudi, tao ra Idi sdng va nin vin hda xanh mdi. Voi khiu hieu "tit ca vi mdt cpng dong giau ed", Chfnh phii Han Qudc da thinh cong ding ke trong viec khuyen khfch sy tham gia tich eye cua ngudi dan vi sy phit trien xanh cua cdng ddng. Dieu nay dupe ghi nhan thdng qua cac du in nhu "Ngdi nha xanh", "Thanh phd va ddng sdng xanh han", "Thanh phd mat trdi"... Tang trudng xanh se thay ddi Idi sdng eiia ngudi dan, se giup Han Qude trd thinh mpt dat nudc tot hon de sinh sdng cho nhung the hp sau.
Kinh nghiem ciia Han Qudc cho thay vai Uo chii ddng ciia chfnh quyen dia phuang va su tham gia tieh cue ciia cdng ddng dan cu la yeu to quan trpng de thyc hien thanh cdng va dim bio tfnh ben viing cua cae dy an phat trien ning Iugng xanh va nha d xanh.
Chu thich
Bai viet la ket qua nghien ciiu cua de tai khoa hoc cap C a so "Van de noi bat cua tang tnrcmg xanh Ci goc nhin xa hoi" ciia Vien Xa hoi hoc, Vien Han 13ni Khoa hpc xa hoi Vi?t Nam.
^ Bo M61 tnrang Han Qu6c to chiic Giai thuong Th^nh pho xanh de khuyin khi'ch cac chinh quyen dia phuang xSy dirng thanh pho than thi$n vai moi tmong, vk da trao giai thucmg nay cho 45 du an vi 33 chfnh quyen dia phucmg ke tir nam 2004.
76
Trinh T h i P h u g n g , N g u y i n H o a i S o n
Lu^t khung chi ro moi quan he gi&a chi'nh quyen [21 trung ucmg va dia phucmg nhu sau: moi chi'nh quyfin dia phuang se xem xet dieu kien va tac dong cua tang trucmg xanh 6 dia phirang minh khi hoach dinh tgi c^c ke hoach v^ di/ an nhu gido due \e tang truong xanh, van dong nguai dan, doanh nghiap, cac to chirc tham gia thdng qua viec cung cap thong tin va ho trp tai chi'nh (Dieu 5). Cac thSnh ph6 Ion vk tinh phai thiet l^p vk thyc Men c£c ke hoach h&nh dpng vk tang truong xanh phu hpp vai chi6n lupc tang trucmg xanh quoc gia (Dieu 11). Moi cap dia phuang CO the thanh lap mpt iiy ban ve tang truong xanh de '• •' can nhac cac van de li£n quan (Dieu 20).
Tai lifu tham khao [7]
[1] Nguyin Thi Kim Thu (2015), "Xu huong phat [8]
trien kinh te xanh tren the gioi". Tap chi Khoa hpe xa hpi Vi?t Nam, so 5.
UNEP (2011), Hu&ng t&i nen kinh te xanh, Vien Chiin lupc, Chfnh sach tai nguyen va moi truong. Ha Noi.
Kamal-Chaoui et al., (2012), 'The implementation of the Korean green growth strategy in urban areas", OECD regional development working papers, OECD.
Korean Ministry of Environment (2012), Application and evaluation manual for the 5th Green City awards.
Sun-Jm Yun and Myungrae Cho (2011), Case Study of Green Economy Policies, Korea, UNEP (2009). Overview of The Republic of Korea Green Growth National Vision.
https://petrotimes.vn/hieu-qua-nang-Iuong-tu- du-an-ngoi-nha-xanh-o-han-quoc-19049.html http://www.erav.vn/d4/news/Kinh-nghiem- Han-Quoc-ve-tich-hop-nguon-nang-Iuong-tai- tao-vao-he-thong-luoi-dien~l-623.aspx
77
