KHOA HOC KINH li VA QUAN LY N G A N H MO
CNM
TIEM NANG K H O A N G SAN VA TRJNH TV DAU TlTOlT AN KHAI T H A C K H O A N G SAN TAI NlTGTC CHDCND L A O
TS. V O N G K H A M C H A L O N X U C - Bg Mo vd Nang lugng CHDCND Ldo KS. VU TRONG HIET - Cong ty CPXM&XD Quang Ninh;
ThS. H O A N G HUNG THANG - Dai hgc Cong nghiep Quang Ninh;
ThS. BUI DINH THANH - Cong ty than Quang Hanh-Vinacomin
1. Tiem nang khoang san nuO'c Cgng hda Dan chu Nhan dan Lao
Ddng Nam A Id nai t i l p gidp eua ba mang kiln tgo ldn: mang A-Au, mang Thdi Binh Duang vd mang An DO Duang. V l mdt dja chdt, Ddng Nam A bao gIm cdc dd tu- T i l n Cambri d i n Dp tCp, phdt triln nhilu hogt dOng magma cd t u l i khde nhau, dac biet Id cdc hogt dOng magma Mesozoi vd Kainozoi, d ddy cd nhilu ddi hut chim, cung dao nui lu-a. NhQ-ng d i l u kipn dja c h i t thudn Igi dd tgo cho cdc nude Ddng Nam A cd ngudn khodng san phong phu vd da dgng. Trong s l cdc nudc Ddng Nam A thi moi nudc d I u cd t h i mgnh v l mOt s l logi khodng san. COng hOa ddn chu nhdn ddn Ldo cO tilm ndng khoang san tuang d i i ldn, nhung tilm ndng ndy chua dugc phdt triln d i n cdng nghipp khai khodng. T h i mgnh v l khoang san eiia Lao chu y l u Id vdng, sdt, thilc, bauxit, thgch cao, muOi kali, dd quy, nguyen lieu xi mdng.
1.1. Vang: Tren ca sa tdi lieu hipn cd, tilm ndng khodng san vdng ed t h i chia ra cdc ddi sau [1]:
• Ddi dd nui lu-a Sarakham-Paklay: dja chit ciia ddi ndy dugc bilt tuang d i i rd vd g i n ddy cd mOt vdi dy dn thdm dd trong khu vyc. Ddy Id p h i n keo dai ciia dai dd nui lu-a chCpa vdng Loei d Thdi Lan. Cdc da nui lii-a andesit cd t h i Id nguIn chCi-a vdng, nhung vdng dugc phdn b l trong cdc mgch thach anh vd cdc ddi b i l n d i i ben cgnh cdc k h i i granodiorit vd porphyr ciing thdi.
• Ddi dd nui lira Xieng Khoang: ddi ndy cd triln vpng cao v l vdng, bao gdm cdc dd ryolit t u l i Permi, bj cdc dd xdm nhdp granodiorit ciing thdi xuyen d t , tgo nen ddi da b i l n c h i t trao d i i chu-a pyrit. Trong ddi dd b i l n d i i dd phdt hipn dugc nhilu khu vyc gidu d i n g vd sa khodng vdng trong luu vyc sdng Nam Ngu'm chay tu' vung ndy ra.
• Ddi khodng hod vdng nhipt djch nhipt dO thip trong dd ryolit d Champasak: MOt khu vyc rOng ldn 10
ra k l sdt vdi bien gidi Campuchia vd eO cdc ddu hipu cua biln d i i nhiOt djch nhipt dO thip. Trong khu vyc ndy dd phdt hiOn dugc 21 dilm sa khodng vdng.
• Ddi Luang Phabang-Ndm U: ddi ndy keo ddi dpc theo thung lung sdng Nam U vd cd t h i t i l p tgc d i n tinh Phongsaly vd dugc bilu hipn bdi sa khodng vdng vd khodng hod Cu-Zn trong cdc mgch thgch anh.
• Ddi triln vpng vdng trong day Trudng San:
Cdc khu vyc triln vpng vdng trong cdc dd nui lu'a t u l i P-T thuOc ddy Trudng San v l phfa dOng nam tinh Xieng Khoang gOm cO mOt s l d i l m qudng vd tg khodng vdng dugc coi Id thuOc kilu nhipt djeh nhipt dO t h i p . Cdc khu vyc tuang ty dugc tim thdy d dOng bac Thakhek vd vung Nam Kok, tinh Savanakhet. V l phia Bdc thj xd Sepon, tinh Savanakhet, tren mOt chilu ddi khoang 5 km, bay md vdng vd mOt md d i n g dd dugc phdt hipn, thdm dd vd da khai thdc trong nhQ'ng ndm gdn ddy [2].
Khodng hod Au cd nhilu ddc d i l m gilng vdi cdc md vdng k i l u cariin d Nevada cua My. Trii- lugng ciia cdc md vdng d Sepon khoang 113 t i n Au, cdn md d i n g Khanong Id mOt thdn qugng d i n g exit vd ehalcocit bilu sinh hdm lugng cao d gan be mat.
MOt khu vyc khdc cO khodng hod vdng phdt triln trong dd granodiorit d viing DOng Nam Lao, cO bilu hipn dj thudng khodng vdt ndng v l vdng do cdc chuyen gia Nga phdt hipn. Ngodi ra, vdng sa khodng tim thIy nhilu nai d Ldo, ddc bipt Id dpc theo thung lung sOng Mekong d Bdc Ldo.
1.2. Sat: Nhilu tu khodng qugng sdt cO y nghTa d Tdy Bdc Vieng Chdn. Qudng sdt d Xieng Khoang vd Phaiek dugc bilt tu' lau. Qudng sat d Phu Nhuon (Xieng Khoang) gom magnetit, hematit vdi hdm lugng Fe: 64 %. Chua cO cOng trinh thdm dd d l tfnh tru' lugng. Qudng sdt d Phaiek da dugc mOt eOng ty My t i l n hdnh do tip hdng khOng vdo ndm 1960 vd cdc nhd dja chat Vipt Nam da t i l n hdnh khao sdt sa bO tr§n mdt nam 1986 [1].
C O N G N G H I E P M O S O I 2012
CNM
KHOA HOC KINH TC VA QUAN Lt NGANH M 61.3. Bauxit: Cao nguy§n bazan Boloven d- Nam Ldo cO tilm ndng bauxit laterit vdi trO- lugng khoang 2 ty t i n qudng bauxit [1].
1.4. Thiec va wolfram: eO hai khu vyc eO thilc:
md Nam Pathen [1] d Trung Ldo, dd khai thdc khoang 30 ndm nay tu- qudng aluvi vd eluvi; ddi chu-a thilc-wolfram Luang Namtha [1] phdn b l d tdy bdc Lao, d ria DOng Nam cua khii Igc dja Shan-Thai, ddi ndy Id phin kdo ddi cua ddi chu-a thilc Chiang Mai-Chianq Rai tu- Thdi Lan vd kdo ddi v l phia Trung Quoc cd bilu hiOn eassiterit trong hp thing sdng suli tu- ddy Trudng San [1]
dpc theo bien gidi vdi ViOt Nam.
1.5. Mudi an va mudi kali: Mull dn dugc khai thdc vdi quy mO nhd d trung ViSng Chdn vd trOng Savanakhet [1], cdn nguIn mull kali ldn cd d trOng ViOng Chdn cd t h i tgo ndn ca sd cdng nghiOp phdn bOn trong tuang lai. Cdc tdi liOu cua 30 l6 khoan do cdc nhd dja chit Ldo vd ViOt Nam khoan trong thdi gian 1983-1987 cho thiy muli kali- magnesi eO chilu ddy tCr 10 din 150 m, thdnh phin chu ylu Id carnalit, muli kali sylvit, cung nhu cdc lap gidu muli dn halit. Tg khodng muli kali d ding bdng Vieng Chdn dugc coi Id tg khodng ldn nhit cua Ldo vd cua khu vyc (Culi ndm 2004, Lien dodn Intergeo-Viet Nam dd giup phdt hiOn mOt tg khodng muli kali rat ldn d Tdy Savanakhet).
1.6. Thach cao: TrQ- lugng thgch cao hiOn cd cua d trung Savanakhet [1] ddp u-ng cdc yeu d u tieu thg hipn tgi. Tgi ddy, thgch cao cd nguIn glc trim tich ble hai, dugc khai thdc 10 thien bdt dIu tip nam 1980; 95 % san lugng dugc xult khIu sang Vipt Nam, phan cOn Igi dugc tieu thg trong nudc. Mdi ddy mOt tg khodng mdi dugc phdt hiOn d Ban Bung Houa Na [1].
1.7. Da quy: Saphir dugc khai thdc tip cdc nhdnh cua sdng Mekong vd Ban Houei Sai [1] d Tdy Bdc Ldo. Saphir cd trong trim tich eluvi vd aluvi. Hogt dOng khai thdc saphir tu- 1986-1990 do xi nghiOp khai khodng nhd nude tiln hdnh. Ndm 1991-1993, Chinh phii Ldo dd d p gily phOp tr6n mOt dipn tich hgn ehl cho mOt cdng ty Thdi Lan, ndm 1994, d p gily phOp trdn mOt diOn tich hgn ehl khdc cho mOt cdng ty New Zealand thdm dd vd khai thdc da quy. Ngodi ra, cao nguy6n Boloven cung dugc coi Id cO tilm ndng v l saphir.
2. Ddu tu cac dy an khai thac khoang san tgi Lao Theo mOt nghien ciru sa bO ciia BO Ndng lugng vd Md Ldo Id 17 tripu tin qudng vdng; 182 triOu tin qugng ding; 800.000 tan qudng chi-kem; 1,6 triOu tin qudng thilc; 125 triOu tin qudng nhdm; 14 triOu tin qudng sdt; 128 triOu tin thgch cao; 339 triOu tin muli kali; 374 tripu tin than; 44 triOu tin dd v6i. Trong dd,
C 0 N G N G H I £ P M 6 S 0 ' 1 2012
cdc dy dn khai khodng dugc d p phOp mdi chi c mu-c 21 % diOn tfch dugc cho Id cd khodng san vd ch khoang 3 % diln tfch dang dugc khai thdc, cdn Ig mdi chi du-ng 6- mCre tim kilm, thdm dd.
HiOn nay dd cd 46 dy dn cua doanh nghipp Vi^i Nam dIu ty sang Ldo dk thdm dd, khai thac khodng san vdi ting v i n dIu tu Id 118 tripu USD, quy md binh qudn mOt dy dn Id 2,5 triOu USD. Cac dy dn dIu tu khai thdc khodng san tgi Ldo nhin Chung dd triln khai hogt dOng. Ddy Id ITnh vyc c6 nhilu doanh nghiOp ViOt Nam dIu tu sang L^o nhit so vdi cdc ITnh vyc khdc.
Trong qud trinh dIu tu sang Ldo, doanh nghi$p ViOt Nam cO nhQ-ng thudn Igi:
'> Hai nudc cd quan hO kinh t l vd chinh trj dac biOt. Do dd Chfnh phu Ldo rdt ung hO vd uu tien cac doanh nghiOp ViOt Nam ddu tu, kinh doanh tgi Lao.
•:• Vipt Nam vd Ldo g i n gQi v l dja ly, do do hoat dOng trao d i i v l kinh t l cung nhu di Igi, xuat nhap khIu hdng hda, lao dOng giu-a 2 nudc rlt thudn \g\.
<* D i t nudc Lao cd nhilu tilm ndng ma cac doanh nghipp Vipt Nam cd t h i hgp tdc ddu tu nhu-:
thuy dipn, thdm dd, khai thdc, ehl biln khodng san, trlng cdy cdng nghiep, ehl biln ndng Idm san...
• Ca quan dgi dipn ngoai giao cua Viet Nam rai rdc d cdc miln cua Lao, ho trg doanh nghiep khi gdp khd khdn.
Ben cgnh dd cung gdp cdc khd khdn la: H?
thing phdp ludt lien quan d i n dau tu cua Ldo dang trong qud trinh su-a d i i , hodn thien nen cd nhilu thay dii, khdng thing nhit, thilu minh bgch vd kho tilp cdn. Them vdo dd, sy phii hgp giQ'a cac ngdnh, giQ'a Trung uang vd dja phuang chua linh hogt, ddng bO Idm anh hudng d i n vipc thyc thi chinh sdch. Nhin chung, trao d i i v l vipc ddu tu' ban dIu giQ-a doanh nghipp vd cdc ca quan co thIm quyln cua Ldo rlt thudn Igi nhung khi triOn khai, doanh nghiOp gdP nhilu khO khdn v l thu tuc hdnh chinh, quy hogch dIt dai, sy thilu nhdt quan trong dp dgng chinh sdch, ddc bipt la cdc quy djnh do dja phuang ddt ra vd dp dgng ngodi cdc chinh sdch eua nhd nudc. Ddy Id khd khdn ca ban nhdt trong hogt dOng dau tu tgi Ldo. Cu t h i :
•:• V l ddt dai: Tiln dO giao ddt cham, khd khan cho viOc ldp k l hogch san xult cua doanh nghiep, cdng tdc din bu giai phdng mat bdng thilu nhiJng quy djnh thing nhit tip trung uang din dja phuang. Tfnh thing nhit v l dIt dai chua cao va chua cd quy hogch rd rdng v l quy hogch su- dung dIt tipng vung. Theo quy djnh phdn d p v l ddt dai, dIt vdi diOn tfch tren 100 ha do trung uang cdp phep, dudi 100 ha do dja phuang d p phep.
• V l lao dgng: Lyc lugng lao dOng tgi Ldo r§t hgn ehl, trinh dd chuyen mdn thap, khdng ddp irng
KHOA HOC KINH it VA QUAN Lt NGANH MO
CNM
dugc nhu d u v l lao dOng cua nhd dIu tu ca v l s l lugng ldn chdt lugng. Do dO, doanh nghiOp bit buOc phai dua lao dOng tu- Viet Nam sang vdi s l lugng ldn trong khi Igi bj gidi hgn v l s l lao dOng nudc ngoai trong cdc doanh nghiep khdng qud 10% theo Ludt Khuyin khich dIu tu nude ngodi ciia Ldo, chi phi cao. Mgt khdc, doanh nghiOp phai dua cdc lao dOng ngudi Lao ve Vipt Nam dk ddo tgo. Ca hai cdch ndy dIu day chi phi len cao.
• v l t h u l va cac logi phi: Doanh nghiOp phai dOng nhilu logi thul vd phi nhu thul luang thyc, thyc phdm, thul bao tri dudng bO, thul thu nhdp cd nhdn (10 % tren ting thu nhgp, khOng quy djnh mire thu nhdp phai nOp thul), thul tdi nguyen, ehi phi Idm the lao dOng, the luu tru, nhdp khIu lao dOng.
• v l ngdn ngu': Mgc du nhilu ngudi ViOt Nam hipn dang sinh sing vd Idm vipe tgi Ldo nhung nhQ-ng ngudi hiiu bilt phdp lugt v l ddu tu cua Ldo, du trinh dO lap h i sa dy dn bdng tilng Ldo Igi khOng nhilu.
Chinh sdch, vdn ban quy phgm phdp ludt khOng d l tilp d n , phai mdt thdi gian tim kilm, djch sang tilng ViOt cung Id mOt trong nhirng d n trd hogt dOng dIu tu sang Ldo cua doanh nghiep Viet Nam.
3. Trinh ty, thu tuc ddu t u trong ITnh vyc khai thac khoang san vao nird'c CHDCND Lao
Khi cO y djnh ddu tu trong ITnh vyc khai thdc khodng san vdo nudc COng hOa Ddn chu Nhdn ddn Lao, Nhd dIu tu d n cO nhQ'ng thu tgc vd thyc hiOn theo trinh ty sau:
• Nhd ddu tu d n thu thdp tdi lieu, cdc s l lipu dly du v l cdc logi khoang san nhd dIu tu quan tdm. Cdc tdi liOu, s l liOu gOm: dja dilm khu md, diOn tfch khu md, logi khodng san vd mOt s l ban d l cO lien quan;
• Sau khi eO cdc tdi liOu ca ban, nhd dIu tu trinh dan len Cgc Dja chit vd BO ndng lugng vd Md nudc COng hda Ddn chu Nhdn ddn Ldo dk xin phep khao sdt thyc t l (khao sdt sa bO) trong dien tich khu md. BO Ndng lugng vd Md Ldo se d p Gily phep khao sdt sa bO cO thdi hgn khoang 30 ngdy. Khi thyc hipn khao sdt sa bO nhd dIu tu phai trinh bdo vdi cdc d p chinh quyln dja phuang tu' Ban, HuyOn vd Tinh. Trong qud trinh khao sdt nhd ddu tu d n tim hiiu sa luge v l d u tmc dja chit, sy thdnh tgo cua ddt da vd khodng san....
Kit thuc qud trinh khao sdt sa bO phai thyc hiOn ldp Bien ban khao sdt thyc dja cd dgi dipn chfnh quyln Ban, HuyOn, TTnh ky xdc nhdn vd ddng dIu.
• Sau khi thyc hipn cdng tdc khao sat sa bO r nhd ddu tu lap h i sa d l an, bdo cdo qud trinh khao s sat trinh BO k l hogch vd Ddu tu Chinh phu nudc C COng hoa Ddn chu Nhdn ddn Lao d l phe duypt H i s sa lap thdnh 7 bO bao gIm:
+ Ban Ludn chu'ng kinh t l ky thuat ban ddu;
+ K l hogch khao sdt, thdm dO;
+ Ke khai cdc s l liOu lien quan theo bilu mau.
• BO K l hogch vd Dau tu Ldo chuyin h i sa vd liy y kiln cua cdc BO, Ngdnh cO lien quan nhu Vdn phOng Thu tudng; BO Ndng lugng vd Md; Cue Md;
Sd K l hogch vd D I U tu, Sd Ndng lugng vd Md eiia dja phuang nai cd md.
• BO K l hogch vd Dau tu Ldo ting hgp cdc y kiln eua cdc ngdnh vd dja phuang dk trinh Thii tudng Chinh phu phe duypt.
• Khi dk dn dugc phe duypt, BO K l hogch vd D I U tu Ldo mdi nhd ddu tu thuang thao hgp dong khao sdt, thdm dO md. Khi hai ben thing nhit cdc nOi dung thi Chinh phii vd nhd ddu tu ky kit Hgp ding chinh thCrc. Sau khi hgp dong dugc ky kit, BO K l hogch vd Dau tu d p Gily phdp dau tu; BO Thuang Mgi d p Gily phep ddng ky kinh doanh; BO Tdi chinh d p ddng ky ma s l thul; BO ndng lugng vd Md d p quylt djnh thdm dd; BO COng an d p con ddu.... cho nhd dIu tu theo cdc quy djnh cua phdp lugt.
<• Sau khi cd d l y dii cdc thu tgc neu tren, nhd dau tu bdo cdo Chinh phu thdnh lap Dodn thyc hiOn elm mic ranh gidi diOn tich thdm dd vd nOp tiln thue dat. Nhd dIu tu phai lap ban k l hogch khao sdt ehi t i l t trinh Cgc Dja chit d l phe duypt d l Cgc Md d p Gily phep khao sdt cho nhd ddu tu. Thdi hgn eua cdng viOc khao sdt tip 12 thdng d i n 24 thdng theo quy djnh cua Ludt Khodng san.
<• Nha ddu tu thyc hiOn cOng vipe khao sdt khodng san theo k l hogch khao sdt vd hgp ding ky kit. Kit thue cOng vipc khao sdt, nhd dIu tu lap bdo cdo kit qua khao sdt theo quy djnh vd lap k l hogch thdm do. Bdo cdo kit qua khao sdt vd k l hogch thdm dd dugc trinh Chinh phu. Chfnh phu thdnh lap HOi ding nghiem thu kit qua khao sdt vd phe duypt k l hogch tham dd.
Bdo cdo kit qua khao sdt dugc nghiOm thu vd k l hogch thdm dd dugc phe duypt thi BO Ndng lugng vd Md; Cgc Md mdi d p quylt djnh vd Gily phep thdm dd. Nhd dau tu thyc hipn cdng tdc thdm dd theo thdi hgn trong hgp dong. Sau khi thyc hiOn thdm dd, cd cdc k i t qua, nhd ddu tu ldp cdc h i sa:
• Bdo cdo kit qua thdm dd theo quy djnh;
• Ludn chCrng kinh t l ky thudt chi tilt;
• Thiet k l khai thdc;
• Bdo cdo ddnh gid tdc dOng mOi trudng.
Chinh phu thdnh ldp HOi ding bao gIm cdc BO, ngdnh cd lien quan nghipm thu Bdo cdo kit qua thdm dd vd phe duypt Ludn chCrng kinh t l ky thugt ehi tilt; Thiet k l khai thdc; Bdo cdo ddnh gid tdc dOng mdi trudng.
(Xem tiep trang 47)
CONG NGHIEP MO S01-2012
