Die O.B. Jaargang 3, no.26

(1)

Gor.•gl!l~retor ~o

die H .P.K.

c.o 'n

Nnuobllllt.

O ND ERSTEU N

die vooraanstnande MANSU !TRUSTERS

h/ v Pretorius· en v.

d.

Wailstr.

PHETORIA

'Die

0

0 . 8.-SKRYfBLO!\ KE

DIE BESTE GEHALTE VOOR-

OORLOGSE P APIER.

3 j (6) posvry.

KONTANT M ET BESTELLING.

B este! deur:

Gf'hkd shoofkwn r tier

Kamer 603, Gt·oote K erkgebou, KAAPSTAD.

· - -- -- - - -

DERDE JAARGA KG. \VOENSDAG, 17 ) lEI 1944. :\o. 26.

· V y f cdi MllJ!$e llTl dl !B rriumg H 7JJ1 f rdl e A riJJllTl rG re rJJriJJ rm g e llTl ce ~

O.B. Gaan Stryd om

Se Dr. frlans van

•n Skitterende byeenkoms wat hcrinncr aan di- 2 reuse O.B.·samctrek·

kings op tlic Rand voordat die venyn van •n Party·pers oor ons Vo111sbc·

i;;;! lging iosgebars hct, het op

6

Mei ons Kommandant·generaal, dr. Hans van .• ensburg, t c beurt geval toe hy •n Nocdhuipfunksic op die Rand to esesprcei1 het.

Alberton, ccn van die Afrikaner·voorstede van di- e Rand, is m et hierdie gelcentheid wee r decglil< bewus gemaa k van die vuur en gloed van die voort·

marsjer- ende Ossewabrandwag. ' n lndrukwckkende optog van sowat

500

Boereseuns en ·dogtcrs en lede van die Wagafdcling, met

12

O.B.·vlae in die

vot~ll

van •n sr1icspun t vooraan, en op maa t van die tamboers!ae en trompet·

gcs!<al van die Boerejeugorkes van die Verre·Oos·Rand onder Ieiding va n I<Omd t. Kapp, het die

K.G.

in die dorp gaan ontmoet en hom al marsje · rendc deur di e strate na die F eeskoppie bu ite die dorp begelei.

H

ier is dr.

Van

Rensburg ingcwag deur ' n skar'c van ell ike dtlisendc wat tean die aand ure lot n:ecr as s,ooo aangegroei het .

Yergcsol c!cur ·n lyfw:1g ,·an

~ts

JJoere!;euntjics

ht~t

die K.G. na die verhoog gcl;Lap onr c l io

~aluut

t o nccm van clio

vcrhy-ur:u~jcrenclc

Docrejc ug- en Wag:\fdcl ings .

Na. afloop van die salnut-parado is die K.G.

n:l

dit• l l oofkwar tier-tcnL

(.(C·

nccm wan1· hy \'Oorgcslel is a an ' n groot aanlnl afhanklikcs \·an gelnlcr- necrdcs

<Jll

gcvangC' k:1mcrade.

1 fy

kon die mocclt'rs en \'roue clkeen ·u hand- druk p:eo en 'n woordjie meL hulle wi,-

~el.

""nr die \'II'Cr van die ,·roue en die

>.Q.nd ,·ari die mans is die mooi bc-

(u.tg

v:1. n

£:2;jl-7-:~

reeds by die ;{ood·

hulpfonds i ubel:u1l. lTicrdio opbre

np:~

sal nog vcrdt'r sl.yg aangesien daar nog beclrao

uil~t:laudu

is.

Gonemlt' 1\. l\lnlan hct mot cl io opc- nin gs-vc rrip:Lings voorgesit en gcnl.

Du 'J'oiL, vnn Springs het m oL gebcd gcopcn.

Saam met. dit' Kommandant-gcner;ul l en die ofllsicr-in-bcvel ,·an die ,·crga- dering, hoofgcnl. G. Puren, hct die aancl op die \'<'rhoop: plaasgcneem lame

\'an 131crk, moeder nul Hendrik van Dlork, en me,·.

\'is~er.

eggenote van Julian

Vis~er,

die twce jong .Afrikancr·;, wat onder di,, skatlu v:t n die gulg gc- sl: 1an hol., :isook mo,·. J ensen, clio moe- dar van l d nx

,)('n~cn

wat onlangs de nt' 'n lid van die;> Oapc Co rps in d ie

int.Pr-

nering.slmmp

1\

ntlalus i:t do<JdgeskioL is.

lll ci

bC\\Oi.i

:,lem hct dr. Van Hem;- burg vcrlclan r: ,.Op d ie v erhoog is vanaand vedecnwoordig die mo<.>d<'l's en doglors van ons volk wat

ween~

die cisc van diCe »lrnl 'n smarL in hul harte moot clra". I ir het aangckond;g daL die ,·olgcndo clng (l:'ondag) die \'Crjaar-

da~

sou wccs ,·a n J ulian , .i,;se:·, <'ll mev. \'isscr gena om daardic- dng die groelc, rcspck , lief de e n gelukwcnsing van dio \"Crgadcring aan Julian oo r le dra.

Die K. C:. hcL

voor~s

d ic respckvollc simpat,io va n die duisc nde Afri ka ne rs binne clio 0.13. oo rgedr:t an n rnn r. e n me v. Je ns<'n wio se scun op so ' n Lr:t·

p:iesc

wy~e

clc:>ur ' n lid ,·an die Capt:

Oorps doodgcskiel. is. Alex J e nsen is die scun ,·an 'n Duilse ,-ader en 'n Af rikanE'rmocder.

Tioowel ons nic glo :tnn beloftcs nio wil ck tog v:maand namens die 0.13.

hicrdie hcloftc mank. , \Vannecr ons nan bcwind ko m en die nwn ne uit tFe kampo e n fronl;o kom, sul h n lle

bui~r·

die knmphckkc e n Lronkdeuro ingewag ,, .. orcl dour die hcs afgerigt,e ore w:1g waL hic rdio land

no~

geke n h eL. Tinllo 1-<:t l m eL vollo ccrbeLnig:ing nitkom ," hot dio K.G. onder toc.iu iging vc rklanr. , U sui ook wng:tc

~icn

vir <lie klomp wat ingaan'. '(Vcrdcre toej.)

, La at my toe om

u

te prys .

U

gaan wen. U het reeds gewen.

1

n clic a fge·

lope dric jaar was e k fcitlik onafge- broke op

pad

en ek

kan

d us die

0.8.

betcr bcoortleer. u wcel nic hoc goed en selfloos

u

in hierdie strytl was n ie.

Die klompie dapper Boerestryd· ers in di e Engelse oorlog het nic bcscf wa tter historicse taak hulle verrig

het

nic. Net so beset

t!

co!< nie vandag hoe he!!lhaf- tig

u

vir vier jaar lank gestry het nic.

(Toejuging. )

.. \ 'ir dr·ic junr wns daar

'n

clik kors oor clio 0.13. s,. vvando wou hom Of cloods\\ yg of doo~llieg. oaarclie kors is nou vinnig besig om tc b rce k, en, snaaks genoeg, d ie vinnigs te onder die Engelssprekcndes en !:Oidat c.

Ou~

worcl notr tikiolik weer Y:tll v erskillcrul<' kn n to in die pcrs aangcvul. J y ,·al mos nio 'n d ing aan wn t jysclf

:il

ns dood ve r- oordecl het nie .

Dit,

is maar noL ' n

\'t •nlorc be\\'ys van die p:t·ot•i ,·an die O.B.

~clfs

in kringe w:tl cor:< vir horn g,<'slotc was.

'n Sekcrc bl:td wil

S\' lc~<.rs

,,.,·smaak dat die 0 .13. onchi·isiclik ~on. wc:>cs.

W

aar is daar egter • n sprei<Cndcr be·

wys van waaragtige christelil1e nasiona · lisme as die Noodhulpfonds va n die O.B . ? In ongeveor tl.\lee jaar is meer as £ao ,ooo <leur die O.B. bestcc aan d ie afl1anllli!1es va n die sragoffers van ons republilteinse vryhsidstryd , terwyl geen anrler organisasie of se lfs d ie k Orl< vir hicrdifJ mcnsc gehelp hct soos ctic O. B.

vir· hullc

g-~he!o

het nic r.n nog steeds help. llit ell<c

£10 t>~at

deur d ie O.B.

as organis;;sie hanteer word, gaan £6 vir d ie NoodhulpfQnds. ,Ous sal nie toclaal dat die n;oucns en

kind~rs

,·an ons lwrncrade hongcr ly nie. ·u \ "oil;

\'('~

hier ,•jr sy hcstaan mc'l sy rug teen die muur en in hierdiu >.lrnl sal llie

Q.

IJ. gebruik l!l:tak

\":l II C

•li~l:

lllOO!ltl

ike e n orunoonilike middol loL

::-y

heski1'- k inl-(. Ons ' 'Y'I ndn hct

cni~c

rnoonllikc midd cl t.cc n die O.H. gcbnri k e n

1\0lt

wil h ullc h o ons moot om; soos ' '' Ron- dagskool gedra i e rwyl ludic vir h ulle soos 'n lokasie gedra ."

Dr. Van Hc nsburg het vOr\\'ys na die hegcnadiging cleu r clr. Colin

~l<'yn

\'an die ldnderrnoordenaar milh,

<'II

dit, gc-

l:lak dai dr. Stcvn hom in die Yolks- raa d probecr ,·crontskuldig hcL dt·u•· te

l'e dat b,· nie die doodslraf op die moor- denanl' 'kon wcpas nic

lt'r\1'~·1

\ 'isscr e n \ 'a n Blcrk in ,·erhand

me~

di e op- hlasi ng ,·a n die poskauloor le llcnoni hcgcna dig is ni e.

, Verbecl u , dr. Col in

8L0yn

p lans hic rdie (.wee Afrikan crhC'ldc op di e s<'lf- clo pt' il as die m oordcna : n van die clog- t c rljic", hot die K.C. onder uilroepo van ,.::;kandc!" bat volg en vonluidc-

(Vcrvolg op bls. 3, l<ol. : 3)

£2 UI'f PENSlOEN VIR :\fOOD! HJLPFONDS

'n

Bejaar dc egpaar, mnr. en mev. Kr ier, vnn Wi!gcnhoutsdrift, oor Upington, het c..p Vryheidsdag uit hul bchocftr. elk

,t 1

bygcdra tot die Noodhulpfonds .

H

ic;'die

geld

!Jet hullc opg espnar uit hul ouder·

do mspens ioen. Mnr.

en

mev. Kriel is ondcrskeidCiilt

83

en

79

jaar oud, en is nog van die s·etrouste staa t-

ma!~crs

in die 11ommanclo.-(

1

nge- stuur.)

GEBIEDSHAAD 0 . V.S.

Die Gebi edsraad van Gebied C (Vry- staat), vcrgadcr• op

1

Juni2,

9

vm., in Bloemfontein. Die Kommandant·genc·

raal sal clio ra c:d toespreek. Ook ska·

kelvrouc, volk sor0offisiere en wagma·

jo01·s moct tccnwoordi g wees.

0 Volg cns ctie pcrs meed!!el is die rekord van die Suid·Afrillaanse parlc·

men t

10

SITTINGSDAE .

<D Die Ossewabrandwag verkies

'n

re- kcrd vi r die oplossing van

109

VRAAG·

SY UKKE.

IN £60 V.E.H 8 AUGUSTUS

Die· \'ro nC'ko mm:.mdo van Observato ry onde r l< •iding \':tn hnl flukse komman- dnnlc, me,·. M. C. Pie naar, heL op G :,\re i £GO i ngc- ,·orde r

b~-

gclecntheid va n 'n b:1 saa 1 · met die oog <>p d ie insamC>- ling

1':111

fondse vir Augustus. Dib is, na ,·crnccm word, nog maar net ccn ,·an 'n reeks pogings ,·a n die kommando om

vn

n Ossewuhrandwag-dag van- jaar nog 'n groter sukscs te maak as vcrlede jaa r.

Gcnl. J . de \ 'os ,·an die Organisasic- lroofk\\'arLit•r hd die basnar gcopon, lcrw_yl IJ:Clll. P. D. Rossouw ook Lcon- woordig was .

ons , ...

^"'f

;p .. ,

^?

:=

^it) ^~::;:⁷^:; ^{' I}

.),

vervaardig

^@6srmzz

,. ,

""'

^.^']

om te pas

1:

,,.:'C-"""'-~

t by u smaak

l !

en omstandighede

SK H YF OM ONS AANDELEBHOSJURE EN WORD ' N AAl~DEEUDO UER VAN

HOOFKA~TOOR:

De Villi et·sstt·. 15, JOHANNESBURG. Posbus 6670-Foon 33-2171/ 2

E!EXAARS VA!>::

J.

S. UNTERHAL TE R BPK., h / v. St. Andries- en Pretoriussh·ate, PRETORI A

GOODWOOD MEUBELS BPK., Paul Krug erstr. 340, PRETORIA L. D. PHILLIPS BPK., Pleinsll·aa t 4 7-49, KAAPSTAD

TAKKE:

J OHANNESBURG , GERM ISTON, KROONSTAO, BLOEMFONTE IN.

SEf((JRITEIT VIR U BELECG!iVG

..

'

(2)

i T WEE

Dm O.B., W O BK DAG, l7 :i\ll';T l!Hl.

Nie Rinne Nie Dog Uaarteen. .

1'1-foL die

tu~:>sonverkiesing

vo r!Lt!O week in

\V

a k kors( room h e(, clio 8rnu ts- bcwinc.l ' n . vc.ny ui.go

nederl.aa~ ~el,.Y~

V• :>lgons < lie

111LlaL111~S

van

dH~ H. )i .I . woonh··:>t•rdcr~

hot, aJle on Levrcc!o gro.•- JlO <l:l:tr saamgospan om die

regcrir~gl5-

p:wLy h ic rdie ncdcrlaag. we te (ben.

en <.lie subes\·olle k all(l!daat h ct dan ,Jok vooraf ,wugekoud ig d<tt hy dit

a~

' n nasionale, e n nie as ' n blotc party- vorwinniug ui,•.

~>al

be,;koti. Aile

omt~

vrcdo grocpc hot, hier

ges,1mcnlli~

op- f:!:CLrce. D re bclekclll$ ,·a n dre

un;.la~

knu dus uottli ks hooo- ge noeg aangc- s kl·yf wonl ; oor die "' Smutsbewind is

'fl

OOrdeCI gcvel wat meer iS as

'II

bJOte

prof.csic. .

J,ra:.r (•nig.•

:-,i

ryJ hot, ook ' n posr- Liowo s!.rc lddlll-(. :'lie ns ka n nie

n~:t.

af- lncok

011

nilts in d ie plek swl nic . Die vrang wnt. gcstel m oct. word , is : wal - Ler onrniddellikc voordeel kan denr hicnlio oorwinning behaal word 'I En

as

ons ocrlik wil wees, s al o n:. mocl erkcn dat et•n sel el of mccr

)31:'\ :\

1 •: die pnrlcmont, waar lhtar op coigc. tyds tip ... an dio dng nic 'n hclfto van d1o volk»- vorteouwoordigc rs a<lllwcsig is ni o en

i

11 b:1 io

~u,·a

liP slcg;s ' n skunclc dosyu

ui~

dio

1/):l,

uio. \'CC I vir ons volk h :-

tckon nio. Die groot vyand van d1C soldaat, tlie worker, die boer en clko vryhcidstryder is nie die een of

an~er

party binno die par·iement c;e steer n1c, maar die PAR L EM ENTERE STELSEL SELF_

Pa rLye

wissel m ckaa

r a

f met dio rcelmaat

^\'1111

jaargctye. In Engc- bnd was daar in die ,·eenig j:1ar ,·an 1861 toL 1 00 I TlEX bcwi nds,·craud e- ring,; OlldCI' die parl.\'SL C isc l , d.W.I>. ge- midd C!ll elke v

1 E R

jaar hot

'n

andcr party aan tlio bcwind gckcm. Gaan ltyk vandag na die agt·Ub uurtes van London en na d ie landbewoners van liie Britsc graa fskappe van wio •n E n- gelsman soos senator E.dgar.

Srooi<~S

self e rl<en dat hul lew_enspc11 laer IS as die van ons plattelandse naturclle.

Tien par tyveramleri ngs in vcertig jaar net hier dic onderdru!tt·2 wesens nic ' n millime ter nadcr sebring aan ' n t!!!!nS- waardige Jewensbestaan nic. Bu die redo daan'Oor? J::cn,·oudig omdat. hul vyand nio dio ccn of andcr party was nio, mao t· dio pa rlem·entere stc1 se1 wn:1l' tlaar gorcdokawel in plaas van gowcrk word, w<ta r dattr gow·Or:>tel

wor~l

meL dio tco rtpa rt.y in pl:.tas van

1UOL

dtc pro- blcom.

Kyle

n:t

ons oio land wa:>r cl ko n oc- mcn~wn:ndigo pnr t.y i n di~ afgclopo d od ig jnnr golccnthoicl geha,d h;t 01 .H to <lee! iu dio be wind -drc S.A . I. , d•c Nasionale Party, tlio "\ rbeidcrsparl.r on die D ominion Pany, almCI hOt hul bcurt afsondcr lik of gesamentlik gehad om in die kl!Ssings to s it. En op wal- ter tydstip was die gc,·aar ,·an algt>- hclo

onder~un!!:

groter as j uis nou? .

Bn di<' rode? Ecnvoudig omtf:l c d1l nic die .. wn or :u1dcr party a s sodani g is wat. dio gcvaar of clio hcilbrengcr

i~

nio mnar

om(ln~

die h e lo p: wlom cn torc RtcisC'I dio vya nd van C'nigo volksophef- fi ng l'n >1:>sia lo goregLighcid is. Vt' r- uioLig c.lio slolsel wat \'Olkslid t.('en vollcslid op:; wcc p iu plaas \':Jn volkslid laugs "olkslid lc !nat werk. Vcrui clig dio stclscl wnt.

::.Y

rekords t el mel so- vool en lso\·ccl J{ondcrdo sprcekurc of ,;O\·cel <'ll ><O\'Ccl mili:>cne woordc opgc- t.ckcn in

I [nn<>anl,

'ondcrwyl geen rc- kord gchou word nut hoe,·cel ondcrd:t no d;lel iJ,,., van honge1· stcrf nic.

Die stryd

vnn

die onderdruktes - sy dit soldaat, wcrker .

~f

boe.r - le

~~~c

8 1 NNE diP pariementcre stelsel

m~,

ma~r- TE EN .die ste1se1 se~f. .. La~t ons iilierdio waarheid onder

d1~

oe

~ten ~~

d.,.

arm•· sterk van daardre butte-

~~

" b

g·

ⁿ

wat

teen par lcmcntcre volks ewe

tn,

vcg vir •n atgchele vernuwing

va~

le- wenswyse en le wenspeil, die emgstt:

organisasie wat rlleds sy

ho~ldenle

of- f ers nie in woorde nic, dog

tn

lydcnde volksgenotc as ter· tronkrlJu ur en

.~~·

'rinod raad vir die nuwe wereld gebtrng

het~ di o OSSEWABRAN D W AG.

V\' AAHSKUWING

O .B.-I edc word gewaarslw teen scke- re persona wat houtwerk en ander ar- t ikcls vcri<Oop onder di·ll

v~lse

voor·

wendsel dat gein t erneerdes dtt gcmaak het. Oit is bcdrog.

PHESIDEi\lT HOOS.EVELT

oeur Prof. J. A. Wii.d . J.:nigc dae g elule i, die llllll"agurt-

~kap

l:iapa-l.illltcd

Pre;-.~

toegelaat om die \'Oige nile berig ui t \Va, ]mtgLOn we-

r~Jdkundig

tc lll:tak: , Amp LCn:l rt.: vnu die Am onkaanso depa rtcm clll

v:ur

ar- bcid k ry dit t e doon m et ' u

l()Cue~ucut!o

aanLal st<l kings e-n !tulip

W~'~ dn

aan d ie hccrsencl e woelingo ·:>p li ,YwC'I'he;ds- gebicd . ln die afge lopc wpk c w:u; daa r

'11

vinni"e si.,·o-inrr in die

~taking,);{ur

\\'l'. In die eor~to ~!ric maaudl• ,·:111 1

9-J-!

wa s daar 1,0:30 stnkiug,; t eenoo.r

6-~~

i11 diesel!'dc (.,·dpcrk van verledc par.

ll iHop \'Oig - dan ' n ve tduidelrki11g:

, Die amptcnarc he t rede

0~11

bcborgd t e wee!; e n ,·c rklaa r d:u bate vau d1c

~takings

,·eroorsaak i::. d ctu· miud. c r

l~e

lau.,.riko g ri ewe w:tt p;ou

gc~kd>

•s.

J lulJo m een daL vet•l '' an dio woc·liuge t:;>egeskryf kan word aan di e

~l'llll~pan

lling waL in

oorlogst~·d

' n liOnunle ,·e r- sk vusel is' '

~\I d ie ,·erskonings en vcH<.Iui <.lc likings

\':Ill

die wcreld ka n ('gll·r ni ks

afdo~n

van die feit dat

'n ,vrnnig~ ~tyging

111 clio stakin"'skurwe" vir ' n < >orlog,·oo- rc ndo lanc!" 'veral 'n baic l.!rnstige :,aak i, uic. Stakings e n onlu,tc op llywer- hcidsgebied

was

nog 11ooit dio pt"O duk- to van ' n staat waar binnt>l.lnUbc \·rede.

gcluk e n ,·oorspoed gchecr, hilL uic. 1."

' n land

~OO$

dtc oorlogvoe roncl(' Amen- ka waar staa t sbehccr so dicp en so

gr~ndig iugc l!.ryp h et in. dio p 1·iv~~to eu open bare I ewe mocL lw::nhc st a aLsbe- het•r aa n e rnstige gebrPiw mank g aan

:t~>

lw die jongstc ,.woeliugo op nywor- he id;gobicd e 1 t ' n vinnigo 15!yging i.u die slaking,;kurwe" nic ko n kl.!l'r

1110

<•n nvwcrhc:ids,·eredl' in die , laud ,·au o nbe t;erlne moontlikhc~lc" nic ka11 \'er- ,cke r nie. \Yat Juenltc gebrt•kc wcrk- lik is \·crneem ons g.::woonlik nie ,·an

Rcut~r nic maar uiL Arn crikna nsc nuu~

blaaio en tydskriftc wa t m et ,·c rby-

~l<•rendo

open han.iglwid

e11

fc lltcid in- bll;L•ng oor Lui s!aatshoof e n sy ad-

l'lilli~trasio

vor:strek.

Beslwldigings teen Roosevelt:

.Dic Amerikaanse Sl ;1al slroo f

i~

vall- dag gee n gunst cl ing by die oorgroLo meerderheid van di e Amcriknansc nuus- bla:llc en tydsktifte nil'. Ook die Amc·

rilmanso K ougres (parlcmenL) C ll sclfs Hoosovcll se eic

part~',

tlio Dcmokra- ticse pony, hcL al mecr·male bcwyse

"'<!ll•wcr dat hul ,·c rtrouo in die

Pre~i

J c nt nil' mecr is w•n di L wa::; uic.

H oo:,e,·elt so g roeicude onpopularit.e iL i 11

sv

cie land" moe (. in die- c •c: rslo plek nic 'aan sy buitelandso bolcid

011

oor- l•ogvocriug toegesk t:;yf word uic

nHttH.

ann

sy

binnelandso pol it ic k. .DiL 111 oet

.

l'g!e·r steeds voor oii gehou word daL dit- altyc! 1iiters moeilik i., 0111

ab~?lute

nrcnso tusscn

bnitelnud~c t'll

blllne- i':tndse politiek ~e t rek. . .

Op die oomblrk word dre

Pr~rdcnt

in elk ge,·al daan·nn

bl'skul~lig

dat

l~y

die slcgste adm ini:;ll·at(;ur Js wat dte

\" t'r·c nigdo St:1to ,.i r ' n b:1 i<• Ia ng lye!

gehad hct. )fet

~y

lcgio ''an hc hecr- ,·ado wat nic ordo n ic ma:tr <·hao:; crc- :<kc p h cc, word die ~>pOt gcdryf. lly

on .~y

admini sirasio word

da;HI':ln be~

skuld ip:

tla~

hnllc m:J gt.cloos tec noo1 kr:1nk ilcdc soos in flasie,

NllsLi~o

p'rys- skonuncl i ngs on a lgc m<'IW (·kouom icso on (wrirrlin« st a a n. R oo,evdl cu

sy

:td111ini~ lra~ie sou j, ,g;ryp w:1:1r dit. 1:io nodip: is uic eu f'ako

r~l:t:n

laat

ont\\~k

kd wa;~r h~·

bchoorf 1 n t c

g;.r~·p

. . \\ a i na-oorlog::,e maatskapl!l<t•

\'t>lhgl~ctd

en a lgemene rc-konsi ruksre

~Jctrc.r,

rs daar b:uc Ame rikaners wat 111 d1c H oo;,c-

"" lt-administ rasie gcen ,·c rHOUl' hct

nio.

•

Die President word voorl s daarmu bc:-. lwldig

c],,t;

hy .in sy .binne btndso P.o- li1 it·k p;een belcJdshegmscls h ct . n1e.

D aar wo rd in h icrd io ,·crb:llld hc l'lune r a:H1

~<y

, 'Kow Deal" e n a :tt; "·'·. woordc in Ch icago in

1932 !oo hy n r drc ccrsLe

kcor presiden t goword h ot : , 1 pledge . _ l pledo-e myself

_

t·:> a new de,tl

\ O U '

⁰

I .. v I g

for the American pcop (). · ou<

:~

wot·d die P res idem dau rv:m

bes~~ld•!):

daL hv bc.,ig is om sy , N e w

D~al

oo r boOJ·d· lc wc rp en om self»

~Ire

u:.tam

\':\11 J;Y

g rootst c bydrac

t.<lL dl~

p o!ttl.c- l·e

geskicdeni~

,·an Am €'nk:1 tu t. t.o w ls .

' Die Prc~id cnt word. vordc r <.b" n· a~

bt'S kuldig {)at hy sy CIO

vall~

me m eCJ vor t rou nio en dat hy by d ie dag go·

hcimsinn ige r word. lloO!<C\·olt sou .sy e io ,·olk nie

gcnoc~

op

hoo~lo

hou '' a L die oorlogvoering beLrc f niC. 1Jolang-

DIE O.B., WOENSDAG, 17 MEI 1944.

~

¹

AAHBOHG AAN VQLK VAN £4. 6,000

.Die ccri\lt)

n

rgadcring ,·an die pa::.- gc~tigtc ~Jlr<'kcrsburo n\n Gcbied C is op

Yl'~·daga:wd,

:J ' April, in B loemfon- t ein gchou loo gc nc raal

C. ~~-

de

J;~ger,

Gc bicdsleie r,

'n

:\an lal se n1or

~tudenw

aaJt d ie U. 1\..0. V.H. t ocgesproc·k het.

Ge rrl . D e J a gur het. o.m. bcklem L oen c!aL mindcrhcdc oo r grotc r dourso t t ings- ,·e rmoc bcskik

~~~ 11\l\ssa~.

Tn die stryd wal ,·an dag woed, ka n daar rnassas ve rkrv word

om

na br:tai\'l eisanndc t.c kom, ·dog wann ecr jy ook kampe e n tronke

moe~

not:>ecr, i:. dio opkoms g<;- ring. Dit is toe t c Sltrywo aa n die na- tuurwet da t aile Jewa nie uit ' n massa voortvloei nie, dog uit •n kern. Later wa nneer die lcwe ontldem en groei, is d ie massa daar om hiet·die lewe te vocd.

Die massa

ondcr~Leun

d ie kern net.

.Dit. is

tog

it•ls opvalle nds !

D ie O.B. is gc bo ro ui t mcegevoel vi r sy mcdc -Afrik;t ncr.

Hy ecd ,

Ek sal n1y m ede-Afrikall(·r help cu beske rm " is ' n gewcldigc t eenstt' ll ing meL die

bolof~e

va n ad,·.

Charlc~

Hobe rt S w art aan <Ire regering: ,Ek sal h elp " -

h~lp

o•.n sv m ede-Afrikane r

aun

d ie regenug urt t~ !ewer. Hil'rdic ccd openbaar die Sterk sosialc aard

\'::111

die o.n. B k sal m v m ed c-A fr iknnc r help en beskerm.

D ie o.n. W:t ~ dit> ecr.s!e w at. hier d ic rike oor·logs nuns

~011

11ie openbaar ge·

maak word nie. f-iclfl; Elmer Davis, die li·oof v:tn dio 0 .\V .L (Offi cial ·war Informat ion) sou ni o o p hoogi.c van die oo r]o..,.s«ebc urc geh ou wo rd nio. Van- daar ~d;t die Prcsidcnt, by sy jongsl.e besoek aan K:1' iro

en

T e he ran wei vcr- gesol was dcnr ses Filippynse koks

uJ;t ar nio <leur Elmer Davis uie! Die rcgering word beskuldig dat hy aan die , ·olk L e min ,Jeit c' ' eu t e ' 'eel

,tH·op;~ganda" vor~"Lrek.

Dio haat lcl'n fl oo;.e,·elt. e n sy ad- miuisLrasio- hot- iu ' n onlnngso dcbat in d ie Ameriknnnso sell uaL oor solclatc- s tennne by clio·

a:tn~laan<.le

ve rkiesing ' n !Joogtopm1 L bc rcik wat sclfs vir ons p::r rlemenl.n rie rs ' n ope nba rmg sal woes.

Die l'rGsideut, c u

sv

miuistcrs wo rd bl'- stompcl ns ' n ,.g:t.ng" · t ir '"io , lync:h- inrr" iu die

,·oonlilsi~

c'cste l word. Die bcfaar·de sen a tor .b:lliE;;'n D . Smith h oi.

o.a. die volgcndc go,& : ,, [ ha ,·e bee n here with fi,·c Proside nts and a piece - a nd a six !h; fi,·c pn:sidcnts

;~nd

lhe lhing we ha\"l' got. Y es; I have.

I ha,·e been he re wilh six Preside nts, a nd I e njoyed being a Senator umil this miser:1blc thing came along

. . ... ( !)

Dit is d io t.ocs!,and in Amerika. to m.id- do ,·a n

'n

we rclclo-:ll'lop;

en

op d ie voor- aa nd van ' n p rosidc nsiele verkiesing.

D ie ta kt.ic k

^\·:111

dio l)('ho ndige- poliLikus R :>ose,·clt

~cdurl'nde

d ie volge ndo maande sal iutcrcssanL wccs indien by, soos algt>mcen \'l'I'Ondcrstel word. weer as kandidnat gaan st:wn.

gcdagl e aange,·oel en gcniL hcL. . J uis <.laarom is die O.B. aileen dr c rrroot Lee m·oete r ,·an <lie kommunisrne.

~ Die waarborg wat die volk het dat die 0. B. sy sosialistiese belcid gaan dcur voer, is die fcit dat d ie O.B. die cnigstc organisasie of beweging in Suid- Afrika is wa t g etrou sy idealc uitlecf.

Sy eed: ,Ek sal my m2 de-Afr il\anor help" kom hy pligsgetrou na. Die.

0.~.

is die enigste Afrikaanse o rgant saste wat die afhanklikes van geinterneer<lcs bystaan nt1lt raad en daad. Die O.B.

het reeds £46,000 uitbetaal aan afhanl<- likcs . Ek daas enigc ander Afril<aansc organisasie

em

soortgelyke opt rcde tc meld.

D ie SLrvd wa t die O.B. ,·oe r, i::. die ,·oortsclti ;t" ,.an die ou Ik>c restclsel.

Die poli ticke parcye daarcnt.eon is 'n voo r t:-et.lirw ,·an 'n. Engclsc d cmokra- t.iesc t:.tl'lscl.dcur J,ord :'ll'ilne r ingovoor.

Dat. hull e nie sukses,·ol kan woes nio, is vanscl rsprcko nd

NY!LS7fROOJJf

VOLKSFEES V ryclag en Satcrdag

2 e n 3 ]unie 1944

K om luister n:t ons

KoJnma ndant- genenwl

(Or. J . F. J. van Rensburg) e n vc n; keio ;mdcr bcla.ngrikc

sprekers

'N B 0 E R E F E E S

iu

'N B 0 E R E G E E S

3ENODI C.

.... '

S n ster s en Stafverpleegsters

deur die

VOLKSHOSPITAAL

ORANJ EZ ICHT, KAAPSTAD.

lloen n!tn>ocl< met ,·ollcd!gc bcsonderhcde \'fih ltwnllfU\nslcs, out.ler\'i.ndlng, ouderctorn, ,I.!Ctulg- slcrlflu Nl ti:.Hum n':ltll"Ofl l•lJgre n.anvnnr J<an

wor.t,

by l>n; SE"ItETt\1US.

nto

Voll<~hospllaal Is 'u lnrlr;tin;; nl.ct i\ frl-

lmanA

ns

nffl>tClc)

tnnl, \ir bc<:~lcu<le UT.A;'I/1{'&

r·Asl.f'I:N'l'.E ulh.>en. Salarisslcual \*OI~cus dlo 1(,\AJ'St: 1'110\'1/\SlA.LE ORDOJ\'NANSIII.

Ann,·an~:;~:,nlaris, Jnsluftcndc toelacs: ~UblCns fl!J·l·8 p~r maan\J, Stah·erpleegstcr.~ fl4·10-()

I)Cr mauntJ met vrye lostcs en lnwonfn'='·

DE .KOCK SE GAR.AGES

Foon 110 Jl'oon

l~

Herefonlhttunt.

M l DOELBU RG, GROBLERSDAL,

'l'rittJI'JVnal. 'l'rnnS\'UUI.

Eicnn a r:

D. 0.

DE KOCI{

Agento

,.lr

i'onllnc en G.)[. Vr:tgmo<oro

TOT U DJENS!

V.M.K.

AANBEVEEL.

Sonnige tabakblare rus 1n geunge wynvate. Onverstoord word hul ryper

ou en ryper totdat u

kwali tei t van

. .

die vol m aak geunge be lee

dmrJ~ -tabak kry.

dw.rJ~ die rypste taba' k bekendo

oo

,, ·i-AfaAt( IS IN 011 Wlf/C/U/_Aiff .BE!..E!S'

(3)

DIE O.B., \YOE::\SDAG. 17 MEl 1944.

VERLANG V

• 0 0

'N 17 DUIM BO·ARM OJ EP BORSKAS

BRE~

SKOUERS 0 STERK BENE 0 'N I<RAG"!"IGE RUG Dit is alles \'!at my kursus aanbiOd

Skryf om hl·,ontlerlw<lP ann:

JOHAN HEFEH Poshu s 8809

JOHAN~ESBURG

OLIVIER BROSo

MOREMARK

NEWTOWN JOHANNESBURG

'

8TUUR U PRODUKTE ~ U MEDE- Al"RIKANER VIR BESTE RESULTATE

en

ONMIDDELLIKE AFREKENING.

l'oft>IIJI 6923. l:'oon 33-G630.

AANBOO \'A:\ £300

In \·crhnnd m el die berig in on:. uii.- ,:?;uwe ,·nn

l

l\Ioi

iu~nko

die nanbod van

·u genernnlskap om £300 in die Xood- hulpfonds te storL op voorwuarde dat i icn andcr gcnornttlskappe dicso lfdo doc.n. tion nuder .Cl50 en die res £50

<·lk skenk, is om, vcrsoek om te meld

dat dit

goncrnal~kap }';6

is wat die nnnbod gcdocn hot. Die gcneranl i!-.

gcnl. A. J. Lou wrens.

KONSTITUSIONELE OPUOER

Dio volgonclo koomnt-opskriftc in verbancl mot di e onhwgso tussonverkio-

~>ing

in WnkiH•t-stroom sprcek van clio

volksverdolo ndc on dcmoralisorende uit- werking van die pnrtypolitiok. Langa hion.lio wog moct 'u vol k glo sy ecn- heid bereik :

,.Snp-vergndcring misluk oor Vraag van Voorsittcr- Ou\·orrigtorsake Uit- ccn na Vyf Uur so Prot en Eros" .

, Oproer Duur )!et·r as 3 l"ur op P iot Retief".

.,II.~.P.

Orp;nnibecnler op Vergade- ring Aangoraud."

_VO l] BESTUJ(BAAR ... . .

'N VOLK OP TREK

of

'1\ KORT

GE!:::>KII~DENIS

VAN DIB ON'rSTAAN EN 0::\TWIKKELI::\0 \,..A..'\ DIE OSSEWABRA1\1)WAG

dew·

PROF. DR_ .tl. J. II. r..d.N DER WALT.

lu die 137 bladsye van hicrdie hoek Yind u die feitc omtrent die pynlike broedersiryd wai teen die O.B. ontkctcn is en hoe ons

Yolksbewcging dit oorleef hct.

Prys 3/ 3 Besttl dadelik van :-

PUBLICIT:E HANDELSREKLAMEDIENS (EDMS.) BEPERK,

P~bua

4892, JOHANNESBURG.

PN JONG AlFRi~ANE~ SlfRYF AS VOLG:

, AI

my

sul\sosse skr'Yf 011 too aan die oorstelllas losings wat u Koflege aan die verskiflende Hefpmokaar-studento vorskaf. Ook help die dosente mens baie

vorent~

op die pad van sultses."

200 KURSUSSE

Die Helpmekaar is die cnlgste sulwer opvoedkundige Afrikaanse l<orrespon- densfe-J<ollege in Suid-Afrika.

Pos die l<oepon nog vandag vir gratis besondsrhedo asoo!t vir die pamffet:

,.'N HOODSKAP AAN U."

DIE

BE~TL"RE:-.:DE

DlREKTF.'rR.

He I

prn

elw ar-K

or

res

pn n •

I r

u ~i<··

K nllege, PoHhus

.'l:)l:..!.

Yoorl rrkkerg!'loon,

.ron.\ :-.::\""ESBl' RG.

~HJU:- r:~y

asscbhd lwsonclerhl'd!' omtrent

11 Korn•spondcnsic-Knr~u~se.

F.k

~:tel

bclang in --... .... _ _ · - - --· . __ _ _ _ - - - - - -

~aam

Atlres --- ... ... ____ ... ... - -·-··-·· ·- .. --· ---- -- --

(O.B., 17 l\Tei

)!)

II.)

Besturende Direfttcur: Dr.

H. G.

Luttig,

M.A.

(S.·A .), D. Litt.

et Phil . (Lei den).

[H][E~(pl~[E~~'~t~.

K®lRR[E$[p)(Q)~liDENSi~

~~@~~[E(B [E

VOO RTREKKERGE BOU 310, HOEKSTRAAT 18,

JOIIANNESBUHG

POSBUS

3'>1'2 FOON '2?·3'>1'2

DRIE

Vyfduisend Bring Hulde aan Gevangenes.

(Y crvolg \'an bls . l. bl.

:?)

lilc dat Visser sn Van BICrk •n oortro·

.ding begMn het wat op grontl van dio gowone reg lll'llt drie tot sos maando tronkstraf strafbaar was, maar wat dour • n blote noodregulasio met clio dood strafbaar gemaa11 is.

, Ot·. Colin

Stcyn

moet good \'C'r·

staan, ons pl'otestcer nie_ hicrtcen nic, mnar om, sal hierdic deur die modd()r

~>!cping

\'an Afrikancrhelde

\I'Uara~tip:

nooit vcrgeoL nie. (Toej.) Julian \'it;- ser hct ondN die skadu ,·au <lie gnlg

sy

Cl'd tccnoor

~y

\'oik gehou. Dit io;

('Cn \'an die vynliksle en \'Ct·ncdtrcnd- R t o dingo wnt 'n )linister nog gedocn hcL om so 'n Afrikaner soos Vissor mot dtc moordcnaur van

'n

om;kuldigo dog-

tNijh

to \'Crgclyk. "

TW EE MAGTE

\ "oorlgaande hei die K.G.

gosket,~

hoc dtc O.B. 1·ir die

ccr~to

kocr in ons politiclcc gcsldedenis dcur clio lloro danr'Ot• ge!t•i is om die helc sosialis-

tic~e dr~fkrng

ngter clio republikcinsl.' :>trewo in te gooi en die r epublikciuso dryfltrng agtor die sosinlisme. Hier- deur het dio twee sterksto m agto saamsospan om die Empire en dio kapi·

tnlismc te verniet ig . 'n Splin tomuwo

goo~

lu, t onde r die Afriknnordom vnar-

dig

~.!'\lOrd,

'n gees wnt ni e probccr

wcj:t,;kram \'ir die dingo wat !com nio mnat·

\I

at

1!&:

,As dio. toekoms dan nan diO werkor en armman behoort dan sal dit •n Afrikanertoekoms wees, want dill worker en armman in ens lnnd is die A friltaners". In hierdie verband .doen dio

0.8,

dit wat die vakunics nie kan doon nie, nl. om ook die platteland te taat beset dat die \'Jerker in die stad ook die stryd vir sy kinders stry.

Dio Afrilcanorwt•rker op dio Rnnd lwt vnndag die vcrsckering dat ns die siryd h•cn di<' kapitalisme weer lotibrnnd, snl dio o.n. op die plattelanu

by

hullo stnnn. ,Ons sal dan nie vra : waar is die sosfaliste? nie, maar waar is die kapitalistc", het die K.G. onder toe·

juiging gosc.

, Die O.B. bel. onder· die gcdurigo go- hamt>r

bO.

hnrd geword dnt hy vandng

bOOs

'n mugneet is, wat oral vnnduan uic stan!

na

hom aantrek, en not die stnal.

,,Die 0.13. hot gelukkig ingesien dnt 'n

nasionnli~mo

wnt net op sentiment

tct<~'

ni()

~onoeg

is nio. Jy lmn nie

r<•puhlilw ins woes on die ropnblik ein e van hon gcr !nat vorgaan nio. Ook kno jy nie not fondst' vir die mocdcrtnnl inHam<'l en die moodcr self \'1\n hongor

Inn(

omlcom nie."

DIE WERKER

)), .. Van R<>n,burg bet voorts daa.rop

I!~'W_vs

dat die 0 B.

:;~·

arbrid-front in

r]j,.

I

~~""

gc>roP p he t ondor cFI.' b!'sef

clat clir to<"knms ann rlie wc•rkE'r hr>- hood. DiO vakunies moet beset dat ns hullo by dio volk staan, sal die volk oolt by hulfe staan. Hy bet die onhntg-

"'' staking in die

Germi,ton~l·

ld••ref:L- bri,,lu•

\·ur~<'lyk

mel. dit•

Sln~ler.,nck

voornd.

Di~·

prestigr 1·an di<• wit

man

ll":t"

np die· "P•·l. :'\c't

~o

was lla· prc·s-

tigt•

\·an

d!l' blank<> vrou en dogtc•t· in Gc•nni."t on op die ;;pel. Oiesolfde ge- bcur t ans in Pretoria waar die vrouo wat by die Munt werksaam is, daar- tecn beswanr maak dat naturolle die busso moet bostuur waarmee hulle na

1

die werk gcbring word. Net soos in d:e gevaJ van die Germiston:te vroue het hie rdie vrouo ook die vcrseitering dat dio O.B. by hu llo staan in hul , stryd. Dit is maar •n paar voorbee!dc hiorctio van waar en hoe die Arbcids- front boreid is om te veg.

:'lf!'t

hrtr~o"ld<iug

tot. clit• ui t wc rking

w:.t

diCI

~t

;gt iug ,·an die O.H se

Ar-

heicbfront rcl'd' het, het eli!' K.G.

\'Cr-

"'Y' na die- uitlatings ,·nn Kommunis-

t '""'' \·alcuni!'ld<'r~

waarin erlten word

dat hul jar-l!lange strewe

fcitlift

tot mis- lukking gedoem is deur die ingryping van diO O.B. .,Hulle is hegnan Otll!lat hnl!P

^\\f:'C't

dnt die O.B. ingespr ing hot om di<' wrrlcerH e n

wl'rlc>~tcrs HL'

F,:?;- j'!nme t<' red, mnnr met lwhoud van hul

~>iriE'".

het die I<. G. onder tot•jui14ing

uitgor•flt•p. Fly hct weer bckl<•mtoou dat onfl nie

dit~

meisies waL vo'brhoen bv die Kommuniqtiese Party aang!'sluit h..t. knn

\'C'T\1'\-t

nie omdttt

on~

tot• nie vir hull" ic•ts ·j n die pi ck dnnn·an g<>- g<'<' ht·l niL·.

Ynndag is du.; O.B. daar wat vir die werke r kan se : ,Broor,

sus

t or,

jull!'

kan jul be!angc uit.spook binn,, die O.B.

en met die hulp ,·an clio 0 .13. " Dit, i11 die oorste kecr in onH geskit•tloni:; dat 'n Afrikaanso orgnniijns ic diL se. Vir die cersto kccr in

sy

geskieu!' nis heL die Afrikancr\'Olk dk• rcpuhlikeinso stukrag agtcr sy sosinl isti<'so btrowe ingegooi en die sosinlistiesc Hlukrag agtc1· sy republikeinst'

~t.rewe

1'\ou is hv om·erwinlik.

· ,.Die O.B. het reeds die stryd om bestaan gewen . Hy gnan die stryd om mag ook wen. Namens die O.B heloof ck die moeders on nouo \·an die kame- rade wat dcur die Elllpiro

bC

knmpe e n tronko gegaan het vit· die vryh<•itl

\·an

ous volk, dat ons clio dng wa.nnccr ons nan bcwind kt>m nllt"il in

on~

vNmoe sa l doon om te probecr vcrgoed vir d ie Iced wat bulle vandng in <lie

It

i it.o van die slryd moot vorduut·." (Gc weldige tol"jniging.)

Die skare het. !<OOS ccn man op die been gckom en drie lnido ,.Ons bring Imide" is vir die ICG. anngehef. Dit is gcvolg deur die t-ing van .,Die Stem", waarna die ,·crr::adering ve r- daag is.

Hoofgeneraal G. Puron,

~krularis

van di e Noodhulpfonds, hc·t die \'t::rga- dering met gebed geopcn e n in

sy

wcl- komswoord da.tuop gcwya dat clio O.B . dour sy Noodhulpworksnumhedo daar- nn streef om clio

~osialo

!cor van Chris- tus uit te l eef. ,.Ek was honger t•n jy het my gevoed, ek

was

in dio tronk on jy het my besoek."

Hy het ook daarvan melding gemaak dat terwyl die H

.N.

P .-kandidaat in die Wakkerstroom-tussenverktesing d i e

O. B. -lede bedank hct vir hul samewer-

king in sy stryd, ,Die Transvalet" vir dieselfde uitgawe waarin hierdie dank·

botuiging verskyn, 'n botaalde adv· er·

tonsie vir die Noodhulpfonds geweier hot. Diesolfdc uitgawo bavat egter olle-lange advertonsies vir Joods-be·

heerde bioskope llns."

Net voor die K.U. nnn di<' ,,·oord gekom het, het 'n O.B.-\·rou.-koor hom .,Hou Kot•r:;' tot•g<•sing.

VRYHEID VEHDUIDELIK VAN O.B.-GEDAGTE

Verlede Dinsduguunc.l hd gebicd,- gcnoraal dr. F. D. du T. \'Un u yl, wanrnemende Adjunk-K.G., ' n groo!

gehoor in die Colling woodkaal, Obsor- vt•to ry, tocgoHpreok. D ie saal was go- pule Hooflcomdt. A. D. \\ assenaar het die \'ergadcring gdci, tc. •n1yl die O.B.-orkes onder ll'it!.ug \':In komdt;, S. J. Swanepoel prngt igc lllthit:k vcr- skaf het. Ge:nl. P . D. Ro-.- > uw

"'a~

ook te:<'nwoord;g,

Gl.'nl. \an Zyl bot in 'n trdfendo toe•pt·.lak aungetoon hoe rlie Os'e 'va- brantlwaggedagte,

wut

ook

dw:u-d·-~ll·

die woreld

po~govat

lwt. ontstaan hot as 'n relksio teen dio gf' lylcsl<'llings- idce van clio Frans<:

Ht~volw.i<'.

Dit

wa~ 'n

mooi geclngte, maar in

<lit' pr::~k

tyk, waar t·lkN·n di.. grootst(\ mate van vryhcid 1:><'gelant is, hC'l dil

he~

teken tlat diu

~wakkt'n'~

l!eleid <'l ik af- gedruk is deur di(·gcne

w:tt

slumner en gewctt:nlo•er

\\:\~ <t~

hull•·. D i ..

f~·

I"O !g

wa~

dat die l!eld- t·u politidw mng '"an•ial! in die haude \·an 'n klciu ldiek te land<· gekom het !'ll d ,,. hn•i' volks- massns word uitgebuit. Dtc stryd v::m die O::.sewabrandwag

1r. om

dio volks- ma,sa

t('

bevrv vau dnanlie tirannie.

Ons hou in gct!ngtc dat die wcrker ook 'n siel hct en dal hy

gerE>~.!;Vf~ is

om as mens 'n wnardigo h ostna n to voor. IIv is moot· as 'n blolc wc rk- krag. Vir hom moet tlanr ook wees

'n

ge::.inslewe en dc!'lgl·nootskap nan

sy \'Oilc.

Gcul. \' 1111 Zyl het onder blyke \·an groot gecs(lrif aangNoon hoc bierclie nuwo g!'tlal!to

r<'cd~

in

[0:u

ropa f!;l'Wen

bt•[ ('II OuJc hc~ig

ih

0111

in ons land di.: oorwinoinl! te bPhanl.

}EUGOFFERS

'l'inatjio en Frankie Priusloo, RoNl- ltt n, h ot 3s. 4tl. vir clio Noodbulpfonds I"(Pspaar. tenvyl )fnrtil.', ll•·ndrik E'n Catrientjie Smit, R oNltnn,

10~.

!J"d.

vir die fonds bynwlo111r gr>maa.k b et.

llulle hct elke moonll=tn• pt•nnie

~a

~op:HH'

vir die kind<'rtjics \lat ly.

~,~~.~..~·

-~~

1.

i•

J

(4)

\'lr.H

&ekltlsstjuwerde Advertens&es

TAIUEP YIB GEKLASS11'13EEBDE

&J>~'EBTENSlES:

U.Dod~l•odver~Mies: 3d. per woor<1, :niJll- mum 8/ per pl1111log.

l'eraoooUk~ Ad\ ertt-natea: 2d. per woord en 6<1. \'lr elke aroooderllke vererelll - mini- mum 4/· per ploe!ng. Adverteootegelde to ttreog vvoruttb~taalbaar. Btuur advertenoleo euu> Voorol"g E<imo. Bplt.. Poobu.o 1Ul, IIAAPit.Ad.

I.NTEKI':NOELll. <Btrenp; voorultbct.D.elbMr).

l>CW" lionUJU!Jldo: 6/- per Jnar, 3/- por 1>1\I!Ja.ar.

Nl~ deur Komronndo manr dtrelf. by Voor- olo.g Ed mo. Spl<.: 10/· per Ja.a.r. Cl/- per

~Ait)Mr

Adr,..vero.ndertnge: 1/· per e.drcsvcranc::er!ns.

GEBOORTE

TAlA.\..'\HD. - Aan Vcldkt. en mev. L.

c.

TnlJ•u...rd, 'n frls O.D.-seun op 31 :Mnnrt to die Coll'r Verplec~:lnngtlng. :-;"aas God dank a..1.n vcrplet~~tcrs.

l:t,-..Tt;t;l\'. - Ann Jon en :MilUe (Fourlc) vror\'r Cror~c. 'n frfs klein sussie vlr Ryoa op ~:; Ar·nl. te ::-lclsprult·KraamlnriJ;Un&.

":\llTR. - Aao J. Anthonlc en Bertba 'n frl• Doerc•eun op 0 :\tel. Albel wei.

PERSOON Lll<

B'HUIIC.\1\-t\TELJr.l:. - U boer nJe Ianger t~ eoek na Afrlkaa.n.sc Fotograwe ntc!

Kur• werk von ecrstcklas gehalte. wl!reldbe- kend. Portrette. Paspoort- en Ltscnsloroto·s.

Barblcan~;rbou. l'r~sltlcnlstrnnf. Tccnoor Stnd-

~nu.l Joh~umesburJ:. 1roon 33-61'56.

1Jtt. t.J:;K:11'J:; J:;UT.t: Ab'HlK.AANSE Al"·

8LA.r:m>BESIUHEID.-Venduste3 word enlge tyd <>I> cnlgc pick gereCI. In oos vendmle loka- le word artlkela ook eolge tyd Ult die hand verHOHP. Ooa Ia ook Eleodoma.o.gcnte en re@J verh(lndt'. A.trUcn.nnno Nastonl\.1() AJstn.cro eo Agcnr•lmp M'"""knppy <Edmo.) Bpk., Bnn- lcuu .. 04•boo, l_.retorta. Foon 2,1360. - Po&- lloo GIG.

DAMES en Hero Hnnrl<nppcr. PermQinento

llaur~;olwlo~:;. Handelaar In tabak en fan·

tMie.:n<•<.lere. A&cnte vir dle beroemde Elec- llon-hnrlos!es.

w.

J. Orobbelnnr, Kerlt81raat 02, l'Hichcfstroom. Foon 330.

OND!::RSTEU:-< •n Afr!kaner-rtnna, reeds 40 jiVlr tot u dlens. Stuur u produkte, plutm-

\'C'e en ll'wendc hnwe nnn: 11. nnsson, l\ta.rk-

nJ:"~nCNIUtJ>, Bt<'•·strnat l 00, Newton ..

AFSKEIDSFUNKSI E

'n Af•kc!ds· en verwelkomlncsrunk!!Jc word .:ebou vir geocrnale YM dcr :\terwe en De Ja~e•, rcspei<ttewelik, op 20 llel om 8-uur n.m. In die Ambulnnssaal Crlcket.strall't, Bloemfontein. Almal welkom.

BETREKKING GEVRA

J o::-:c

oncetroude A!rll<nner. lid

van

die 0 B.. •oe:t 'n betrekkln& as voorm:>n op wcpla:~.• Vtr besonderhcdo skry! nan: R.

Gt•rbcr, !iooiC~ctlnrht. P.l\.. Drnrulck.ranJ.

TE KOOP

Raadplees Bennd~ vir die koop en verlcoop vtul hUIHc, plottu en plaao In Bloemfontcm en dlstrlkto. Geld besklkbuar teen Jae rentc- ltucr•. J. G. J.lcnad6, l;:t~~bnn.kgebou, lltoem- fontdn.

orrn:G'l'J•: Chantenay en Nantes Wortelsaad, 8/- per pont!.

B

~;STE '' u:.traiiCRO Bruin Utesaad, 6/- per 1•ond, l:cocrtlflscer. Bcpcrkte hocvcelhetd:

100 ~ aulwer. A lies K. M. 8. posny. J. J.

~t,fr'4, r .1\. ~t'boernnosho{'k, Oudtshoorn.

nJo~;:,J ,~j hw~n;.~a l:it:UUIOgt~U. 11a ^VODQ^.1~/U

00 poo<l 10/-; :.15 pond 6/fS. Bleate-Beecxru m~t ateelo ~/·. Beaema vtr hutohounellllo gebroU< 1/8 met at eel e. Oeiewer Bu..hAlto, BV"< .U&u.>IUG.ru, O<>orge. lL.lol.B. J. F. Wntr.,._

"~'· h.>.lp .!!lvler, P.Jt. 8P~Imnnokra.!ll. OeorJIC(I.

D

^IJ: vol~t: "''e eeratekJQ:3 utesaad: Vroee Kao.p !'lnt gee! 716 per pond; Auotralleoc bro.n 6/6 per pond; Sp!lanse bruin 6/8 per 1•0nd; Kuapse gee! (strool kleur) 6!6 per pocc!. Koop rcgstreekB van c1Je kwe-

k~r r1 uad.trnteuo JuHe mede-A!rikaner. Gert

"'n U.tOYtm. Uu.s 41, Onlondnte.

D \G-oon

l<ulkens. Leghorns, Anstra.Iorps, .,. 'k k:-uf~ van. Lct;horo btllln en Australorp h•n <.ewnnrborg eersteklas ras. Alma! al·

kom 1l11; ''""' Ilelmnnn en Dundarach bloedlyn.

Vrrkty~:b:t.a.r vnna( Junle teen £6 per 100 K.B \. Br..'ltel da<!el!k: H. R. ;\Iaino, P.K.

Krr"lfnnteJn. Puarl. Trtefonccr 0203.

GOF:I) sebnnlde tweede-gr:t.ad lucero teen M •· Lucero I:emeng met heltte gra.s.

r::e•n>· op luccrn-hmde. 1/3. Alles per 100 lb.

Min :;.-. vir heAtelllnt:a van 6 ton en mcer.

Bcstrl vnn .1. II. Stlcmle, nus 46, K!Ticwood.

KOOI' DIREH VA:-< DIE·UOER. - Kaapse

~•·••I of otrool ulesaad teen 5/6 per pond en Austrnllcse bruin teen 6/· per pond.

CoN1~C'1<~ur vnls;ens Goewernemeots Sertff1.

lt.al\l No. 0670 eo seserttflseer as cesond.

vry. ~toed co skoon. Ook lusernsaad. cesond en muol teen £7·7-6 per 203 pond. Ule·

bolle. Austrnllrsc bruin en Knnp<e gee! teen H/6 prr mud. Kontant met b•stelllne:. n. "1.

' · d. Wnlt. t'.K. De Ru•t. Dlst. Ood!Rhoom.

Ultt .. u-N> d.-ur Voor"lru! CEdms.) Rt"perk.

Knm,.r 70:1 Oronte J\Prlu:rlwln. AddrriPy ...

llrtLRt. f<nnf'lctnc1. t-n r:Pclruk dPur Pr~ Ecele- oln-llrukkery. Die Lnnn, Stellenboseh.

TE KOOP

K

^:\ROO,ns.^- Ctmaal met hamcrrncuJ, lo<

10 trol<ke; 10 tr,n tet·n 2P/- per ton: 100 ton en mecr 26

a

ptr ton Nle mlnder <Inn 10 ton bcstelllnt:R. In l<opcr Re eukke 281- per ton; !10 ton en mccr 26/· per ton.

J<.:\1.8.. V O.S. - 0. J. C. y, d. Y)'\Cr, Nel•kranl, r.R, Shcltlon.

l\l

^lSSTO\\'WE^. ^- Ons bled ann ~;emnalde Karoomls teen 1216 per ton. gelewcr Unle- sta-lea. M-!10 men.:scl H•cn 55/· per too.

gclcwer Unlr-staslco. Gnnnn loo~;na vir sout·

lck. Die bcste •outlck tet•n ~;cllslcl< en bnnr- wurm tct•n 20/- por snk. V.O.S. ons lnal- stas!cs. KunUlnt mot beatcllln~; aan Nnslonale Knnp :\lls~towwc. t•oHbus 2'7. Lnnglauu:-tc, ·r\'1.

M

^EUnEI,S.^- ^BeDOOk^otDkry! aan dle saa1t waar u \'-'3A.rdc, dlcns \!n tcvredeobt"ld kry. Petrn·Mrubcl• J'plt, Hcntrn.nlstmnt ~20, Pr•·tflrln.. t·m~hntt. I!U~n. I~"t)tln 2·01Hl.

O

l'REOGETEELDE Friesland bullelJics. Va·

der Eflnthn Walter No. 15602/12. 2dc pryawcnner 1013, 1011 te~n Kamploen-bul:

ult Bnl<cnskrnal Nlco Arend No. 11152/8.

Karoploen, by Huccnoot Wlt•ter No. 19622/11, Kamploen. mclk 1!1,000 pond In 300 da-c, by 1stc Pryswenncr 8 gclllnc l<oole, Robertson tcntoon:stelhng. A S. Zc~nmu, Ooudmyn, Jt.obcrtf'ion.

T

EEN blllllcc pry~c. Spaldrr•. Knp·lcarre.

veerwaentjlc met !Cap, Kerfmasjlenc, Lu·

sern-snym:lSjlcnc, Lu·.crn •• Cultivators," eeo P.ansomes 3-voor Trel<kcr·SkoUclplocr;. Alma!

In goele ordc. 0. Rlr)·n, P.l{. I.e RoU."<·Sinslc.

V

^A:-ISCO!'Cllt:Tt:: J'JtOOUCTS. - Tenuzo, Kombuls- en handwO<Jbakkc. bn<1dcn3. sep- ttese tenks, pllnrc. ''locrteels. vocrtroc.

Eats-

lets In beton. Dlrekteur~:

r•.

^\V.~n 1'. G.

,·nn Jlccrden, l'otr;lctcrstrnnt 2fS8, Prctor!n.

V

^AJtKl:.^- Lnrse Blnck sog~les en becrtJics.

4 mnande oud. Vader scrc.:letrecr Den- morebloed. mocrler volblocd. Prys !5-5-0.

Vader. moeder en klclntJies lDtc prys wen- ners asook ConradiC· en de Wct-beker wen- ners. Gelewcr J(lnosvoo~;ds. A. S. Zeeman, Goudmyn. R(IIJC"rcuon.

SPINWIEL E TE KOOP

S

PIN\VIJ~J~E: oontlcr die .. winder" !5·10·0:

met die .. winder" !0-10·0 k.b.n. T. D.

Ncscr, 1'1<. lt<>dcnb¢"1<, oor ntocm!ontctn.

HERHOLDT SE BOOMI<WEf<ERYE, Posbus

660,

Johannesburg.

Pink u ole vrur.t~ vn-rs uft u (Uin van Hcrholdt no beroemdo Vru,;tebome. AJle soorte vroes tot lant. Perskcs, Appels, Pruune. Perc.

Moerbe!. Vye. Kocjaweln. ens. Aanvrtltl&

groot, bestcl oondcr vcrfluhn. Pnlms. Sler- bomc. Strull<e. llclnlngbomc !lltyd In voorrnnd.

Sluyf vir Pryslys. (n)

VAN FABIUEK BOER DIREK

AAN

Knpkartulc £10. Swnar £13-10·0: Enket Roo-- lull: £8-1!1·0: Mulltule £15: Donkletute £7-10·0:

Kartooms 16/G; Rytoomn vir Porde 13/6:

Tooms vir Donltleo 6!6; LIJ;tC Halters 6/·:

Swnnr 0/6; Snnls komph•et !:i, Borsplate vir Donklen (llg) 0/·: Swanr 9/6: Borsplate vir Voormulle £1·6-0; Ar,ter U-8·0.

rc.~r.n. Bcstelllnt::n word ult~;evocr In volg- ordo vnn ontvangD. Tevredcnhcld scwaarbro~;.

Oeen K.Jl.A anowerln~;.

Vollcslcopcr 1\ln<l< Jlepcrl<, Wolhutorstrnat 62, Nf\wtown,

JOIIANNJ-:::<utTitO.

P. A. WILKEN

!'t.IARF.I.AAR, VENDUAFSLAI>R llOJ~DELBl:ltlWDJ::ItA.\.R

0

Roofluua100r: Hpoorbontli<R8t:"e1Jou, DE '\.'lLU.ER,.,s'rR,\AT 10, JOII:\.~1\'t:!illl:ata.

(Teletoon: 33-1706 eo 33-0138)

0

Tnklmntore:

RA..,'DFO;\'TF.Il'. Hoof•tmat 10. Foon 071%00.

l'OTCllt::FSTJtOO~l, H(•ri<Htr!Ul! 1!7. Foon 187.

MARKAGENTSKAP

•• A

VROEE MORE-MARK

KAAPSTAD

0

BETALING GESKIED ONM I DD EL·

LJI<, WEEI<LIKS, MAANDELIKS OF SOOS VERLANG.

0

BESTE IIEE.ru>t>NOE l'ltYSE.

0

ltlllVNAAR & VAN SCliOOR

Eicnaar : GUSTAV RETIEF.

TCICfoon

2·0212.

_D I E O.B .. \YOEKSDAG, 17 l\IEI 1944.

'N ~AA!\1 - HOEKO!H ?

Onder d io vier kolont

Ill<'

w>l

\'CII,

11 wnarmee die jongst<' Knuthonr;l-(.

.. strydbL'ld''

~·an

die JLX.P. die Os·

sewabraudwag aauval, lwm uic volgen- dC' uitdagiug vnor: .,Dtc () 1.!.-blad W<'icr om ons

t~c>n·~"·y<..ing

te puhlb<:u.

Hulle wcicr orn cenil d1e naam van Louis Ncltc noc:m. IloPkomr"

ln

sy onverhitld~:lik•• ~tryd

om die voortbeslaan van die Afrikatn)rvolk laat die Ossewuhrnndwag hom 11io tc-

•·ughou nio deur nog dit• gifblast•ry \'all

1

11 partypoJitiekc bhtadjie llog Cllti-(U andor struikelblok wat <.lie

vynntl holll

in c.Jie wcg probo<'r lc. ('il pc'itt•it vit·

die dood sou OXS verkies om

tc ~wvg

oor 'n gestorwene, maar nangcsi1•n D!t·

Kruithoriug nou le

Vt"l· glHIII, ~al ou~

die nnam van Louis .:-:d

no~m

op rekcuing vau gcnocmtle ..

str~·tlhlad

· wat dit van ons crs. Ous

\1

C<>t mo wnt hy van ons

verlan~

nie. maar ons kan hom ter insag..- aanbu·cd

wat tlr.

Colin Steyn in dio parlcmcnt \'l•rkl.tnr hct.

op die dag loe adv. C. R. 1::iwart. sv hulp vir die politickc "l>l'unlic:h :uto"-

gebied het. Die )Jiniswr hl'f

j.(Csc:

, Kyk maar wat het gcbcur met Lotter en Nel wat inligtins aan die staat ver- sl<af hct." (Die Burger, 10 Feb. l!JH).

Indien Die Kruithoring m<'l·r omt.n•nt tlie ge,·al wil wcct, ltan hy clit.

\'3rt

ad\·.

Swart vrn. Dr. Steyn het ondcntl'crn om hom aile iuligting te gco mt-t die oog op sy lojnlo aa.ubod.

PROF. DU PLESSIS LIG VRYSTATEHS VOOH

Op 15 en 17 April Jwt, prof. L. J. du Ple::;sis, studiolcicr

v:tn

die 0.1.!., op llrandfort, Vcrkeerdo\•lei, l!:xcelsior, Clocolan, Winburg en

Theuni~;b<'n

vor- gaderings tocgcspr eek, wat goctl hy- g<..,woou wns, ook deur nie-Icdo.

Hoofgeul. :\f. P. Wessel::; hot. prol.

Du Plessis ,·crgesel tot op Clocoolan nwwaar genl. 1'. J. llond1·ik7. hom b<'- gclci het tot op Theunissen. Dte bc-- lrokke kommando's

was

v1r ,·cn·o••J' nut plck tot pick vcrnntwoonlclik ••n op geeu pick moes prof. Du

Plcssi~

gewag hct nic>.

Die spreker bet belcidsalco hc·handt·l

wa~

deurgaans buitcngt··wone belang.' stelling

g~owek

hot.

Geleent.heid ,-ir vrao wns

op

t·llcc pl<'k gcgco en wanr vrno gt•stol i,;, is tht lot_bevredigiug van alma) beantwoord.

VER]AARDAGl(ETTJ,,'G

18 :!tel: Betsle Coetzee. Rustenburc; Hes- ter Mans, Uplngton; Gawle Louw, Daljosnpho.t; Andr6 Hauptflelsch, l''ran~cllhoek; lllnrla von Nlcltcrk Brink. Sprln~:bok.

l!l Mel: Charles Barnard. Oeorsc: Plctcr Kltsbo!!, Vlottenburc-staslc; Krlsjnn Dempers, Paarl.

20 Mel: Andries Bosllotr, Gcor~:o; Thcodor Bollman, Paarl; Isabella Weatenrand, Coor~e;

Nnoml Westenraad. George; Martha C. C.

Britz, Pletersburc: Susanna F:;. Jansen. Louin Trlchardt; Paul Zletsmnn, Johnson; Oelc~rt du Toll; Kirkwood; Piotet· W. Otwnscn. l'otclc·

terarust; Johanne va11 Ren<burc. Po row; Jn·

nctta H. l\iybur~;, Allf~hrab!en.

21 Jl{cl: Arnold us Lnndman, Port J~llznbeth;

Anna Roos. George; Leonie W11~;ener. !<Irk·

wood: Leonie Lutter, Paru-1: Wtllem Hopkins, Stellcnbosc!L

22 Mel: F. !I nor C11llcr•. l'lumstcnd; Plcter

c.

8r1L•, FrltAcrburs;-Weg; Danlc Tcrhlnneh.

BeU,·ille; Fredrtka A. du Tolt, Jo'ourlc,;bur~:,

Doroth<>a L. L:l.buschn~ne. Groot·lhr.co.

23 ~lel: Christie Llebenbcr.:. :-<. l'nn-rl, Phllippus J. du Plessis, Merwcvllle: :'>l<o·~la Gcldcnbuyse. Sutherland; Cert I. ~1.rnla. llu- mansdorp; D:>nlel G. vlln W)·lc. Frns<·rburg;

Koos ,.. d. '\':cstbu:ztn. Loxtnn.

24 :'I lei: Hendrlna Th~ron. Geor.:e; Elsnbc Cln,.scns, Rondebosch; Jobnnne" M. C. de Wet.

Augbrnb_l_c_s. ______

~~~~--- ROMMELVERWERKING:

0

Die nstcrpant van •o mnn•hcmp kau In •n voorskoot verander word. Ry~: In en sUk bnod op. •n Borsstukkte kiln oolt a:~·n

cebec word.

W. V 0 I G T (Eieus.) Ppk

Fnbriknnte vnn

Kelder- en Besproeiing~

masjinerie.

Bus 10, HUGENOOT. ICP

PLUIJIJVEE

Dlo nrotc l"'rmn om 11 T'f.{1T~I\'T-;F;,

EJEJtS en and~r l'RODUll:TE nnn to

"tuur 1':

C. M. ELOFF EN KIE.

(Etlm•. J

U<•1wrl<

MORE~I.<\Rl{ U'o•buo 7l8!!J Nl:WTON

SASIBA IK

Jl errig Jl olksdiens '

Lenings vir gesalarieerde persone verkrygbaar.

Terme uiters billik.

UAADPLEEG SASBA.NK PAARL:-

WOHCESTER : - KAAPSTAD:-

Posbus 266.

Posbus 57.

Posbus 2387.

DIE NUlJTSTE IN DAMES-

f£LT-H0£0£

en

WINTERJASSE

by

PAROW

DIE MODERNE DAMESMODISTE.

Pas vc1·skyn!

INLEIDING TOT DIE EKONOMIE

deur prof. dr. C. G. W. Schumann en dr. D. G. Franzsen

nlbel vnn die Unlvcrsltelt van Stelleobooch.

Grootte:

8~

dm. x

5~

dm, 600 blss., 49 tabelle, 36 diagramme.

Linne band.

0

Prys 19/6. Posgeld 1/- ekstra.

0

Dit is die eerste handboek oor die ekonomie wat in Afrikaans verskyn.

Hier het u 'n baanbrekende werk waarin die hele onderwerp, op A£ rikaanse lees geskoei, saaklik en w etenskaplik bchandel word.

Vir elke Afrikaner, hetsy sakeman.

prokureur, boer of student is hierdie wcrk van onskatbare waarde.

0

Stuu'r

u bcstelling met tjek of poo- wissel aan

Pro Ecclesia-Drukker·y

Posbus 28 - - -

Stellenbosch.