KECAP PAGAWÉAN DINA FIKSIMINI BASA SUNDA.

(1)

Regina Destri Sulistiantika, 2014

Kecap Pagawéan Dina Fiksimini Basa Sunda

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

KECAP PAGAWÉAN DINA FIKSIMINI BASA SUNDA

SKRIPSI

diajukeun pikeun nyumponan salasahiji sarat nyangking gelar Sarjana Pendidikan Bahasa Daerah

ku

REGINA DESTRI SULISTIANTIKA

NIM 1002606

JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAERAH

FAKULTAS PENDIDIKAN BAHASA DAN SENI

UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA

▸ Baca selengkapnya: babasan mah aya dina wangun

(2)

KECAP PAGAWÉAN DINA FIKSIMINI BASA SUNDA

Oleh :

Regina Destri Sulistiantika

Sebuah skripsi yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh gelar Sarjana Pendidikan pada Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah

Universitas Pendidikan Indonesia

Februari, 2014

Hak Cipta dilindungi undang-undang.

(3)

LEMBAR PENGESAHAN

Regina Destri Sulistiantika NIM 1002606

KECAP PAGAWÉAN DINA FIKSIMINI BASA SUNDA

disaluyuan jeung disahkeun ku:

Pangaping I,

Dr. H. Yayat Sudaryat, M.Hum. NIP 196302101987031001

Pangaping II,

Hernawan, S.Pd., M.Pd. NIP 197810202003121001

Kauninga ku

Pupuhu Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni

Universitas Pendidikan Indonesia,

(4)

KECAP PAGAWÉAN DINA FIKSIMINI BASA SUNDA1)

REGINA DESTRI SULISTIANTIKA2)

ABSTRAK

Penelitian ini dilatarbelakangi oleh munculnya fenomena baru dalam dunia sastra yang disebut dengan fiksimini. Fiksimini adalah sebuah cerita dalam bentuk prosa dengan pemakaian jumlah kata yang digunakan tidak kurang dari 150 kata. Karena hal tersebut, peneliti merasa tertarik untuk meneliti hal-hal yang ada kaitannya dengan fiksimini, khususnya mengenai kata kerja. Penelitian ini bertujuan untuk mendeskripsikan kata kerja bahasa Sunda berdasarkan jenis dan bentuknya dalam fiksimini bahasa Sunda yang dikirim dalam website fikminsunda.com. Metode yang digunakan dalam penelitian ini adalah metode deskriptif. Adapun teknik pengumpulan data dilaksanakan melalui teknik bibliografi dan tenik mengolah data dengan analisis unsur langsung. Terkait hasil penelitian ini diperoleh kesimpulan dari 84 fiksimini terdapat 1.257 kata kerja. Berdasarkan jenisnya terdapat 1.212 kata dengan frekuensi 1.801 (96,25%) termasuk dalam jenis kata kerja dinamis, sedangkan dalam jenis kata kerja statis terdapat 45 kata dengan frekuensi 63 kali (3,36%). Berdasarkan bentuk, 31 kata dengan frekuensi 48 kali (2,56%) merupakan kata dasar, 881 kata dengan frekuensi 1.283 kali (68,57%) merupakan kata berimbuhan, 114 kata dengan frekuensi 131 kali (7,00%) merupakan kata berulang, 20 kata dengan frekuensi 23 kali (1,22%) merupakan kata berpasangan.

Kata kunci: kecap pagawéan, fiksimini basa Sunda

1)

Penyusun skripsi ini dibimbing oleh Dr. H. Yayat Sudaryat, M.Hum. dan Hernawan, S.Pd., M.Pd.

2)

(5)

DAPTAR EUSI

DAPTAR SINGGETAN ... xii

DAPTAR LAMPIRAN ... xiii

BAB I BUBUKA ... 1

1.1 Kasang Tukang ... 1

1.2 Idéntifikasi jeung Rumusan Masalah ... 3

1.2.1 Idéntifikasi Masalah ... 3

1.2.2 Rumusan Masalah ... 4

1.3 Tujuan Panalungtikan ... 4

1.3.1 Tujuan Umum ... 4

1.3.2 Tujuan Husus ... 4

1.4 Mangpaat Panalungtikan ... 4

1.4.1 Mangpaat Tioritis ... 4

1.4.2 Mangpaat Praktis... 5

1.5 Organisasi Tulisan... 5

BAB II ULIKAN TIORI ... 6

2.1 Kecap ... 6

2.1.1 Wangenan Kecap ... 6

2.1.2 Wangun Kecap ... 7

2.1.2.1 Kecap Salancar ... 7

2.1.2.2 Kecap Rundayan ... 8

(6)

2.1.2.4 Kecap Kantétan ... 10

2.1.2.5 Kecap Wancahan ... 10

2.1.3 Warna Kecap... 10

2.2 Kecap Pagawéan ... 12

2.2.1 Wangenan Kecap Pagawéan ... 12

2.2.2 Wanda Kecap Pagawéan ... 12

2.2.2.1 Kecap Pagawéan Dinamis ... 12

2.2.2.2 Kecap Pagawéan Statif ... 13

2.2.3 Wangun Kecap Pagawéan ... 13

2.2.3.1 Kecap Pagawéan Salancar ... 14

2.2.3.2 Kecap Pagawéan Rundayan ... 14

2.2.3.3 Kecap Pagawéan Rajékan ... 23

2.2.3.4 Kecap Pagawéan Kantétan ... 27

2.3 Fiksimini Basa Sunda ... 28

2.3.1 Sajarah Fiksimini ... 28

2.3.2 Wangenan Fiksimini ... 28

2.3.3 Wanda Fiksimini ... 29

2.3.4 Unsur-unsur Fiksimini ... 31

BAB III METODE PANALUNGTIKAN ... 33

3.1 Data jeung Sumber Data... 33

3.2 Desain Panalungtikan ... 35

3.3 Metode Panalungtikan ... 37

3.4 Wangenan Operasional ... 37

3.5 Instrumén Panalungtikan ... 37

3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data ... 38

3.7 Téhnik Ngolah Data ... 38

BAB IV KECAP PAGAWÉAN DINA FIKSIMINI BASA SUNDA ... 40

4.1 Déskripai Data Kecap Pagawéan ... 40

4.2 Wanda Kecap Pagawéan ... 41

4.2.1 Kecap Pagawéan Dinamis ... 41

(7)

4.2.1.1.1 Kecap Pagawéan Migawé (Aktif) ... 42

4.2.1.1.2 Kecap Pagawéan Dipigawé (Pasif) ... 43

4.2.1.1.3 Kecap Pagawéan Migawé Manéh (Répléksif) ... 43

4.2.1.1.4 Kecap Pagawéan Silihbales (Résiprokal) ... 44

4.2.1.2 Kecap Pagawéan Prosés ... 44

4.2.1.3 Kecap Pagawéan Miraga (Sénsasi Awak) ... 45

4.2.1.4 Kecap Pagawéan Mutatif (Peristiwa Transisional) ... 45

4.2.1.5 Kecap Pagawéan Salumar (Moméntan) ... 46

4.2.2 Kecap Pagawéan Statif ... 46

4.2.2.1 Kecap Pagawéan Miindra ... 47

4.2.2.2 Kecap Pagawéan Tatalian (Rélasional) ... 47

4.3 Wangun Kecap Pagawéan ... 48

4.3.1 Kecap Pagawéan Wangun Salancar ... 48

4.3.2 Kecap Pagawéan Wangun Rundayan ... 48

4.3.3 Kecap Pagawéan Wangun Rajékan ... 54

4.3.4 Kecap Pagawéan Wangun Kantétan ... 58

4.4 Pedaran Hasil Panalungtikan ... 59

BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN ... 63

5.1 Kacindekan ... 63

5.2 Saran ... 64

DAPTAR PUSTAKA ... 65

(8)

DAPTAR TABÉL

kaca

Tabel 2.1 Alomorf Rarangkén N- ... 16

Tabél 2.2 Adegan Kecap Kantétan ... 27

Tabél 3.1 Daptar Pangarang jeung Judul Fiksimini ... 33

Tabel 3.2 Kartu Data ... 38

Tabél 4.1 Conto Data Kecap Pagawéan anu Kapanggih dina Fiksimini basa Sunda ... 40

(9)

DAPTAR BAGAN

kaca

Bagan 2.1 Wangun Kecap ... 7

Bagan 2.2 Wanda Kecap Rajékan ... 9

Bagan 2.3 Warna Kecap ... 11

Bagan 2.4 Conto ngalarapkeun rarangkén di- jeung N- ... 22

(10)

DAPTAR SINGGETAN

BBM BlackBerry Messenger

Cak. Cakal

D Dasar

Rdl. Dwilingga

Rdm. Dwimurni

Rdp. Dwipurwa

Rdr. Dwireka

f. Frekuensi

KB Kecap Barang

Kbil. Kecap Bilangan

KP Kecap Pagawean

Kpan. Kecap panambah

KS Kecap Sipat

N- Nasal

R Rajekan

SMA Sekolah Menengah Atas

(11)

DAPTAR LAMPIRAN

kaca Lampiran 1 Surat Keputusan Dekan FPBS UPI ngeunaan

Pengesahan Judul Skripsi ... 67

Lampiran 2 Data Kecap Pagawéan ... 69

Lampiran 3 Fiksimini Basa Sunda ... 222

Lampiran 4 Daptar Singgetan Judul Fiksimini ... 261

(12)

1

BAB I

BUBUKA

1.1 Kasang Tukang Masalah

Basa Sunda mangrupa basa Indung pikeun urang Sunda, boh anu cicing di Jawa Barat boh di saluareunana. Jumlah panyaturna ogé kaitung réa, malah kaasup basa daérah kadua panggedéna di Indonesia sabada basa Jawa.

Kiwari basa Sunda téh kaasup basa daérah nu masih dipiara tur diparaké ku masarakatna. Ku kituna, hirup-huripna basa Sunda ogé ditangtayungan ku nagara. Luyu jeung UUD 1945, Bab XV, Penjelasan Pasal 36, anu nétélakeun yén “Di wewengkon-wewengkon anu mibanda basa sorangan, anu dipiara ku rayatna kalawan hadé-hadé (upamana basa Jawa, sunda, Madura, jeung sajabana), éta basa-basa téh bakal diajénan jeung dipiara ogé ku nagara.” (Sudaryat spk. 2011, kc.1-2).

Basa Sunda téh mibanda kaédah-kaédah nu tangtu nu ngawengku kabeungharan kecap, fonologi, morfologi, sintaksis, undak-usuk basa Sunda jeung éjahan. Ari dina morfologi aya nu disebut warna kecap. Salasahiji ulikan kaédah basa, nyaéta kecap mibanda wangun jeung warna.

Numutkeun Sudaryat (2011, kc.64) , warna kecap mangrupa papasingan kecap dumasar kana sipat, fungsi, sarta paripolahna dina leunjeuran kalimah warna kecap dibédakeun jadi kecap lulugu jeung kecap pancén. Kecap lulugu téh ngawengku kecap barang (nomina), kecap pagawéan (vérba), kecap sipat (adjektiva), jeung bilangan (numeralia). Kecap pancén ngawengku kecap

panambah (advérbia), kecap panyambung (konjungsi), kecap pangantét (préposisi), kecap panyeluk (interjéksi).

Eta rupa-rupa kecap téh dipaké pikeun alat komunikasi dina basa tinulis, salah sahijina dina karya sastra. Rupa rupa warna kecap disusun sangkan jadi hiji kalimah anu ngandung harti, tina kalimah-kalimah éta dihijiekun jadi wacana anu ngandung carita.

(13)

2

aya alur, plot, jeung tokoh-tokohna; panjangna sabisa-bisa henteu leuwih ti 150 kecap (Sutisna, dina fikminsunda.com, 2013).

Numutkeun Shohiba Nu‟man (2013) mah fiksimini nyaéta meureut

pangalaman, pamikiran jeung rasa pangarangna jadi hiji carita nu diadegkeun cukup ku sababaraha ungkara, atawa ku sababaraha paragraf pondok bari angger nalingakeun saban paguneman, adegan, tokoh, gerak, jeung kecap-kecap.

Jadi bisa dicindekkeun yén fiksimini téh nyaéta salah sahiji karya sastra wangun prosa anu loba kecapna diwatesanan, nyaéta teu leuwh ti 150 kecap.

Fiksimini nya éta salah sahiji karya sastra moderen anu can dibakukeun jadi karya sastra Sunda. Padahal ditilik tina sajarahna, fiksimini atawa minifiction téh geus aya ti taun 1992 (Dinda, 2013). Sanajan kitu, geus loba sastrawan anu nyieun fiksimini. Geus aya ogé fiksimini anu dimuat dina sababaraha média cetak sarta geus dibukukeun. Ku sabab fiksimini téh hal nu anyar, ku kituna can loba nu nalungtik ngeunaan hal-hal nu aya pakaitna jeung fiksimini.

Di Indonesia, fiksimini téh gumelar tina hasil mekarna média sosial di dunya téknologi. Fiksimini dina basa Indonesia mimiti gelar tina média twitter, sedengkeun dina basa Sunda mah mimiti gelarna téh tina média sosial facebook. Mekarna téknologi ogé mangaruhan kana basa nu digunakeun ku masarakat, boh dina basa lisan boh dina basa tulisan, ku sabab basa téh miboga sipat babari robah. Bisa waé sanggeus munculna téknologi anyar muncul ogé istilah anyar atawa kecap anyar, rék dina kecap barang, kecap sipat, kecap bilangan atawa kecap pagawéan, nu engkéna dipaké ku masarakat sacara konvénsional. Ieu hal nunjukkeun yén basa téh miboga sipat arbitrér tur konvénsional.

Hal nu kasebut di luhur mangrupa hal nu ngirut panalungtik pikeun nalungtik ngeunaan tata basa dina fiksimini basa Sunda utamana dina kecap pagawéan.

(14)

3

Numutkeun Tisna Werdaya (dina Hernawan, 2009, kc.25) „kecap pagawéan nya éta kecap nu nuduhkeun usikna atawa kalakuanana barang, bisa dipaké

ngajawab “keur naon”.

Jadi bisa dicindekkeun yén kecap pagawéan téh nya éta kecap anu nuduhkeun kalakuan atawa paripolah.

Perkara kecap pagawéan geus kungsi aya nu nalungtik, di antarana ku Monika Permanasari (2007) nu judulna “Kecap Pagawéan Pasif dina Novél Kolébat Kuwung-kuwungan Kinasih Katumbirian Karya Tatang Sumarsono (Tilikan Struktur jeung Semantis)” jeung ku Sarah Siddiqa Begum (2013) nu

judulna “Kecap Pagawéan Intansitif dina Novél Mercedes 190 Karangan Muh. Rustandi Kartakusuma pikeun Bahan Pangajaran di SMA (Tilikan Struktur jeung Semantis)”. Nu dipedar dina éta panalungtikan dumasar kana tilikan struktur jeung semantis ari ieu panalungtikan dumasar kana tilikan wanda jeung wangun dina kecap pagawéan.

Ieu panalungtikan perlu dilaksanakeun lantaran can kungsi aya nu nalungtik ngeunaan wanda jeung wangun kecap pagawéan dina fiksimini basa Sunda. Panalungtik milih karya fiksimini ku sabab nu nalungtik kecap pagawéan dina fiksimini sateuacanna can pernah dilaksanakeun

Panalungtikan fiksimini masih perlu dilaksanakeun. Ku kituna, ieu

panalungtikan nu judulna “Kecap Pagawéan dina Fiksimini Basa Sunda” dilaksanakeun.

1.2 Idéntifikasi jeung Rumusan Masalah

1.2.1 Identifikasi Masalah

(15)

4

a. kecap pagawéan nu kapanggih dina fiksimini basa Sunda nu dikirim dina website fikminsunda.com salila bulan Désémber,

b. wanda kecap pagawéan nu kapanggih dina fiksimini basa Sunda nu dikirim dina website fikminsunda.com salila bulan Désémber, jeung

c. wangun kecap pagawéan disawang tina proses morfologisna.

1.2.2 Rumusan Masalah

Dumasar kana watesan di luhur, masalah dina ieu panalungtikan dirumuskeun dina kalimah pananya saperti ieu di handap:

a. Kecap pagawéan naon waé nu kapanggih dina fiksimini basa Sunda nu dikirim dina website fikminsunda.com salila bulan Désémber téh?

b. Wanda kecap pagawéan naon waé nu kapanggih dina fiksimini basa Sunda nu dikirim dina website fikminsunda.com salila bulan Désémber téh?

c. Kumaha wangun kecap pagawéan disawang tina proses morfologisna?

1.3 Tujuan Panalungtikan

1.3.1 Tujuan Umum

Luyu jeung masalah nu dipedar di luhur, tujuan umum ieu panalungtikan téh pikeun mikanyaho jeung ngadeskripsikeun wanda jeung wangun kecap pagawéan anu aya dina fiksimini basa Sunda.

1.3.2 Tujuan Husus

Tujuan husus ieu panalungtikan nya éta pikeun ngadéskripsikeun: a. Kecap pagawéan dina fiksimini;

b. Wanda kecap pagawéan; jeung

c. Wangun kecap naon waé nu kapanggih dina fiksimini basa sunda.

1.4 Mangpaat Panalungtikan

1.4.1 Mangpaat Tioritis

(16)

5

Sunda, jeung méré informasi ngeunaan kecap pagawéan dina fiksimini basa Sunda.

1.4.2 Mangpaat Praktis

Sacara praktis ieu panalungtikan bisa dimangpaatkeun:

a. Pikeun panalungtik, dina ngajembaran kaweruh panalungtik, hususna ngeunaan kecap pagawéan dina fiksimini basa Sunda;

b. Pikeun guru mata pelajaran basa jeung sastra Sunda bisa dipaké pikeun sumber bahan ajar basa Sunda.

1.5 Organisasi Tulisan

(17)

BAB III

MÉTODE PANALUNGTIKAN

Dina ieu bab dipedar tujuh perkara nu patali jeung métode panalungtikan. Éta tujuh perkara téh nyaéta (1) data jeung sumber data, (2) desain panalungtikan, (3) métode panalungtikan, (4) wangenan operasional, (5) instrumén panalungtikan, (6) téhnik ngumpulkeun data, jeung (7) téhnik ngolah data.

3.1 Data jeung Sumber Data

Anu jadi sumber data dina ieu panalungtikan nyaéta sakabéh kecap pagawéan anu aya dina fiksimini basa Sunda nu dicokot tina website fikminsunda.com dina bulan Desember minggu kadua dina tanggal angka jangkep nyaéta tanggal 8,10,12,14. Jumlahna aya 84 karya, nu ditulis ku 53 pengarang.

Tabél 3.1

Daptar Pangarang jeung Judul Fiksimini

No. Pangarang Judul Fiksimini

(1) (2) (3)

1 Aam Amarullah Budak Neulis, Aka & Hellip;!

2 Aan Ikhsan Gumelar

BBM ti Sobat Dalit Panyecep

Ajengan Sepuh di Mumunggangkalapa

3 Achiel Syam Di Téras Rumah Sakit

7 Aming Tamim Firdaus Na Pangkonan

8 Aminta Zein Si Jéksen

9 An Ikhsan Gumelar Ajengan Sepuh jeung Tukang Béca

10 Andriekw Ngéléhan Heula

11 Anida salamah Guardian Angel

́ra

(18)

34

(1) (2) (3)

13 Bumi Andri Permadi Kapahung

14 Cucu Unisah Peteng

16 Daniel Rana Pabissa Teu Puguh

17 Darpan A Winangun Bungur Jaya

18 Emi Maryami Adé (3)

19 Endang Rochimat Cangcaya

Gupay Paturay

20 Eni Setiani Édod lain Odéd

21 Eros Rosnida Hoyong Nurutan

22 Fairah Putus

23 Hadi Aks Dua Fantasi

24 Herdy Mulyana Bajigur

25 Ida Nurulhuda Bekas

26 Irman Nurhapitudin Dimyatié Aborsi

27 Is Tuning Nu Lieur

28 Jaya Wahyudi Lain Keur Urang

29 Jejen Jaealani W

Pondok Dongen Dijeungkalan Reueuk Keukeupan

Bodas nu Jadi Pangéling Diri Sajatining Manusa

30 Kang Bibih

Neng Omah Kondom Jurig Curuk

31 Karlan Supiadi

Kabungah Bangbaluh

Sendal Capit Warna Héjo

32 Mimin Wiati Mawar

Sabot Nahan Lapar

33 Muhammad Moulya Ironis

34 Mulyana Surya Atmaja

Studi Banding Sang Proklamator Tunjangan Anak Bung Kusan

(19)

35

(1) (2) (3)

36 Neneng Yatikurniati Suvenir Casablanca

37 Rameli Agam Overpopulasi

38 Rita Rosita Kananga Kameumeut

Neuteuli 39 Rohendi Pandeglang Bebegig Palid

Debus-Kadugalan 40 Rury Zaezar Hendraya

Pratama Perang Pandawa

41 Salma Syahidah Sumanget Diajar Eps. Sabrina

42 Samo Sutardi Ngalindur

43 Syarif Zainal Abidin Hébras Pasirlangu Hujan Ahir Taun

44 Tety Solehawati Kembang Katineung

Budah Laut

45 Titin Suryani Tujuh Taun Kalarung

46 Tito WA-carda Lalakon Saré

47 Tuti Halimah

Kingkilaban Wanci Ahéng

48 Usep Romli Abdul Hamid Rumah Tangga Naraka

49 Usin Muhsin Salah Ubar

Ngalatih Otak Katuhu

50 Yayan Rusyana Silalatu

51 Yosep

SK Mutasi

Itungan Sagedé Sieur Cileuncang

52 Yuska Sadéwata Palidna Rampé Anjungsari

53 Yusuf S. Martawidenda Ki Asnaip : Bon Kosong

3.2 Desain Panalungtikan

(20)

36

Bagan 3.1 Galur Panalungtikan

Studi Awal

Masalah

Nangtukeun masalah

Ngawatesanan jeung ngarumuskeun masalah

Nangtukeun sumber data

Intrumen Panalungtikan: Kartu Data

Ngumpulkeun data: Téknik Dokuméntasi

Analisis Data: Teknik analisis unsur

langsung

Déskripsi data

(21)

37

3.3 Métode Panalungtikan

Métode nu digunakeun dina ieu panalungtikan nyaéta métode déskriptif. Métode déskriptif nyaéta métode panalungtikan pikeun ngumpulkeun informasi ngéunaan fakta, kaayaan, jeung fenomena hiji kajadian anu keur lumangsung (Sugiyono, 2013). Tujuan panalungtikan déskriptif nyaéta keur ngadéskripsikeun, ngajieun gambaran sacara sistematis, faktual jeung akurat ngéunaan fakta-fakta jeung sifat-sifat populasi atawa daérah nu tangtu. Métode ieu digunakeun pikeun mikanyaho :

a. Kecap pagawéan nu kapanggih dina fiksimini basa Sunda,

b. Wanda kecap pagawéan nu kapanggih dina fiksimini basa Sunda, c. Wangun kecap pagawéan disawang tina proses morfologisna, jeung

3.4 Wangenan Operasional

Wangenan operasional aya dina istilah anu perlu diwatesanan, nyaéta (1) Kecap pagawéan jeung (2) Fiksimini.

a. Kecap pagawéan nyaéta sajumlah kecap anu nuduhkeun paripolah atawa gawé jalma jeung mahluk séjén saperti tutuwuhan jeung sasatoan (Sudaryat, 2003, kc.68).

b. Fiksimini nyaéta tulisan dina wangun prosa nu ditulis dina basa Sunda; aya alur, plot, jeung tokoh-tokohna; panjangna sabisa-bisa henteu leuwih ti 150 kecap (Sutisna, 2013). Sedengkeun numutkeun Sudaryat, fiksimini nyaéta karangan prosa fiksi anu pohara singgetna.

3.5Instrumén Panalungtikan

(22)

38

Ieu di handap conto kartu data:

Tabel 3.2: Kartu Data

3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data

Téhnik anu digunakeun pikeun ngumpulkeun data nyaétatéknik studi bibliografi (ulikan pustaka). Ieu téhnik digunakeun pikeun ngajaring data kecap pagawéan tina website nu mangrupa fiksimini basa Sunda. Dina ngumpulkeun data dilaksanakeun léngkah-léngkah ieu di handap:

1) Nangtukeun waktu website fiksimini pikeun sumber data; 2) Muka fiksimini Sunda dina website;

3) Ngunduh data fiksimini tina website;

4) Ngelompokkeun hasil unduhan fiksimini dumasar kana pangarangna; 5) Nyirian kecap pagawéan tina fiksimini; jeung,

6) Nyalin kecap pagawéan kana kartu data.

3.7 Téhnik Ngolah Data

Dina ngolah data digunakeun téhnik analisis unsur langsung. Ari unsur anu dianalisisna nyaéta kecap pagawéan anu aya dina fiksimini basa Sunda dina websitefikminsunda.com.

Dina ngolah data téh diperlukeun lengkah-lengkah saperti ieu dihandap: a. Mariksa kalawan bener-bener data anu géus dikumpulkeun;

b. Ngadaftarkeun sakabeh kecap pagawéan katut kode sumberna; c. Nyieun sacara alfabetis daptar kecap pagawéan;

d. Ngitung jumlah kecap pagawéan nu aya dina fiksimini; M

Mawa (SE/081213/1/1)

(23)

39

(24)

63

a. Kecap pagawéan anu kapangggih dina fiksimini basa Sunda téh jumlahna aya 1257 kecap kalayan frékuénsi makéna nyaéta aya 1871 kali. Kecap nu panglobana muncul nyaéta kecap datang jeung maké, frékuénsi makéna 15 kali (0,80 %). Ari kecap nu pangsaeutikna muncul kalawan frékuénsi makéna ngan sakali (0,05%) aya 947 kecap.

b. Wanda kecap pagawéan téh kabagi jadi dua, nyaéta kecap pagawéan dinamis nu ngawengku 5 rupa, KP kalakuan (aktivitas) (81,72%), KP prosés (4,06%), KP miraga (sénsasi awak) (0,80%), KP mutatif (peristiwa transisional) (7,21%), jeung KP salumar (moméntan) (2,45%). Salian ti éta aya ogé wanda kecap pagawéan statis, anu ngawengku KP miindra (2,56%) jeung KP tatalian (rélasional) (0,80%).

c. Tina salah sahiji wanda kecap pagawéan dinamis, nyaéta kecap pagawéan kalakuan (asktivitas) miboga subwanda deui. Éta subwanda téh diwincik jadi opat rupa, nyaéta KP migawé (aktif) (61,94%), KP dipigawé (pasif) (19,29%), KP migawé manéh (répléksif) (0,26%), jeung KP silihbales (résiprokal) (0,21%).

d. Wangun kecap pagawéan anu dianalisis téh kabagi jadi opat wangun, di antarana nyaéta KP wangun salancar (22,98%), KP wangun rundayan (68,57%), KP wangun rajékan (7,00%), jeung KP wangun kantétan (1,22%). e. Tina salah sahiji wangun, nyaéta KP wangun rundayan, dipasing-pasing deui

(25)

64

rarangkén ganda (22,60 %). Tina analisis data kapanggih aya tilu rarangkén anu teu henteu dipaké, nyaéta rarangkén ba-, si-, jeung –in.

f. Kecap pagawéan wangun rajékan ogé dipasing-pasing deui jadi opat rupa, nyaétaDwimurni (0,16%), Dwiréka (1,06%), Dwipurwa (1,06%), jeung kecap pagawéan dirarangkénan (4,59%) anu dipasing-pasing deui kana dalapan wangun, diantarana nyaéta wangun di-R (0,53%), di-R-keun (0,16%), ka-R (0,00%), N-R (1,44%), N-R-keun (0,21%), pa-R (0,26%), ti-R (0,00%), jeung R-an (1,97%). Tina analisis data kapanggih aya tilu rarangkén anu teu henteu

dipaké, nyaétawangun ka-R jeung ti-R.

g. Tina hasil analisis kapanggih aya kecap pagawéan anu geus dipaké sacara konvénsional ku masarakat tapi acan aya dina kamus. Misalna kecap nga-invite jeung nga-BBM. Kecap nga-nga-invite bisa kénéh diganti ku kecap séjén

nyaéta maké kecap ngulem atawa ngondang tapi béda halna jeung kecap nga-BBM anu hartina ngirimkeun nga-BBM (BlackBerry Messenger).

5.2 Saran

Dumasar kana kacindekan di luhur, aya sababaraha saran anu perlu ditepikeun, di antarana:

1) Ieu panalungtikan téh maluruh ngeunaan kecap pagawéan dina fiksimini basa Sunda. Ku sabab fiksimini téh can loba nu nalungtik, ku kituna dipiharep aya deui nu nalungtik ngeunaan unsur lianna nu aya dina fiksimini basa Sunda. 2) Ieu panalungtikan téh kakara medar ngeunaan kecap pagawéan dina fiksimini

basa Sunda, pikeun kamekaran basa dipiharep aya deui nu nalungtik kecap pagawéan tina aspék nu leuwih heureut tur leuwih jero deui, misalna maluruh kasalahana, hartina, jrrd.

(26)

65

DAPTAR PUSTAKA

Dinda, E. (2013). Flash Fiction jeung Micro fiction. [Online]. Aya dina: http://fikminsunda.com/buka/baca/1359240556. Diakses 17 Januari 2014.

Hernawan. (2009) Morfologi Basa Sunda (Handout). Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah FPBS UPI.

Nu’man. S. (2014). Fiksimini? Siga kieu, kitu?. [online]. Aya dina:

http://fikminsunda.com/buka/baca/1359253148. Diakses 13 Oktober 2013.

Permanasari, M. (2007). Kecap Pagawéan Pasif dina Novél Kolébat Kuwung-kuwungan Kinasih Katumbirian Karya Tatang Sumarsono (Tilikan Struktur

jeung Semantis). (Skripsi). Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni, Universitas

Pendidikan Indonesia, Bandung.

Rahayu, M. (2012). Struktur Naratif Fiksimini Basa Sunda. (Tésis). Sekolah Pascasarjana, Universitas Pendidikan Indonesia, Bandung.

Ramlan, M. (2001). Morfologi Suatu Tinjauan Deskriptif. Yogyakarta: C.V. Karyono.

Riaddy, D. (2013). Ngarang Fikmin. Simpay, Novémber, kc. 53.

Siddiqa, S. (2013). Kecap Pagawéan Intransitif dina Novél Mercedes 190 Karangan Muh. Rustandi Kartakusuma pikeun Bahan Pangajaran di SMA

(Tilikan Struktur jeung Semantis). (Skripsi). Fakultas Pendidikan Bahasa dan

Seni, Universitas Pendidikan Indonesia,Bandung.

(27)

66

Sudaryat, Y. (2003). Pedaran Basa Sunda. Bandung: CV Geger Sunten.

Sudjiman, P. (1987). Memahami Cerita Rekaan. Jakarta: Pustaka Jaya.

Sugiyono. (2013). Metode Penelitian Pendidikan(Pendekatan Kuantitatif, Kualitatif, dan R&D). Bandung: Alfabeta.

Sutisna, D. (2013). Fikminsunda.com-Dokuméntasi Fiksimini Basa Sunda. [online]. Aya dina: http://fikminsunda.com/buka/baca/1359254884. Diakses 13Oktober 2013.

Sutisna, D. (2014). Rupaning Fikmin. [Online]. Aya dina: