ﻪﻠﺠﻣ مﻮﻠﻋ يزار ﻲﻜﺷﺰﭘ هرود
20
، هرﺎﻤﺷ 110 دادﺮﻣ ،
http://rjms.tums.ac.ir 1392
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺰـﻛاﺮﻣ ﻪـﺑ نارﺎـﻤﻴﺑ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ ﻊﻳﺎـﺷ ﻞـﻠﻋ زا ﻲﻜﻳ نآ ﺖــﻠﻋ ﻪــﻛ ﺖــﺳا ناﺪــﻧد ﺐــﻳﺮﺨﺗ ﻲﻜــﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد
ﻲﻣ يداز ردﺎﻣ ﺺﻳﺎﻘﻧ ،ﻪﺑﺮﺿ ،ناﺪﻧد ﻲﮔﺪﻴﺳﻮﭘ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺮﮕﻳد ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﻳ و ﺪﺷﺎﺑ
. و يﺮﻴﮕـﺸﻴﭘ مﺪﻋ ترﻮﺻ رد
و هﺪـﺷ ﺐـﻳﺮﺨﺗ ناﺪﻧد جﺎﻋ و ﺎﻨﻴﻣ ،ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ نﺎﻣرد ﺮﻄﺧ ﻪﺑ ناﺪﻧد ﻲﻳﺎﺒﻳز و ﻲﻳآرﺎﻛ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻲﻣ
و ﺪﺘﻓا
دراد دﻮـﺟو ناﺪﻧد ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا لﺎﻤﺘﺣا ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ) 3 - 1 ( . ﻪـﻴﺣﺎﻧ ندﺮـﻛﺮﭘ و ناﺪـﻧد ﻢﻴﻣﺮـﺗ ور ﻦﻳا زا
مﺎﮕﻟﺎﻣآ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﺻﺎﺧ داﻮﻣ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ هﺪﺷ ﺐﻳﺮﺨﺗ Amalgam) (
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ و (Composite)
يﺮﻴﺑﺪـﺗ
ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ و ﺖـﻈﻓﺎﺤﻣ ياﺮﺑ نﺎﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد
مﺎــﺠﻧا ﺐــﻳﺮﺨﺗ ﻪــﻴﺣﺎﻧ ﺶﻳاﺰــﻓا و يﺮﺘﻛﺎــﺑ دورو زا ﻲﻣ ﺪﻨﻫد ) 6 - 4 ( . رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﻳﺎﺒﻳز ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا ﺪﻧﻮـﺷ ﺪﻧﺎﺑ ناﺪﻧد رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﺑ ﻢﻟﺎﺳ ﺖﻓﺎﺑ فﺬﺣ نوﺪﺑ
رد ﻲﻧاواﺮﻓ دﺮﺑرﺎﻛ هزوﺮﻣا ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ و يﺎﻫ ﻪﻨﻴﻣز
يﺎـﻫ ﻢﻴﻣﺮـﺗ ،ﺎـﻫ ﻲﮔﺪﻴـﺳﻮﭘ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲـﺴﻧدﻮﺗرا يﺎـﻫ ﺖـﻛاﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻏ ﺪﻧراد 9) - (7 .
ﺖـــﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ يﺎـــﻫ
،Z250 وP90
Kalore ﻪـــﺳ
و ﻢﻴﻣﺮــﺗ ﺖــﻬﺟ ﻲﻜــﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد رد ﺞــﻳار ﺖــﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ
ﻢـﻫ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ هﺪﺷ ﺐﻳﺮﺨﺗ ناﺪﻧد ندﺮﻛﺮﭘ ﮓـﻧر
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻲـﻣ ﺮـﻤﻴﻠﭘ ﺲﻨﺟ زا و ناﺪﻧد .
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
بآ بﺬﺟ نﺎﻜﻣا ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻦﻳا ﺲﻨﺟ و رﺎﺘﺧﺎﺳ نآ رد ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا عﻮﻗو ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﻻﺎـﺑ رﺎﻴـﺴﺑ ﺎـﻫ
ﻮـﺧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﻊﻗاﻮﻣ ﺮﺜﻛا رد ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا صا
هدﺎـﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ ﻲﻳارﺎﻛ ﻦﺘﻓر ﻦﻴﺑ زا و ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﻤﻴﻣﺮﺗ 12)
- (10 . ﺶﻳاﺰـﻓا زوﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﺑ
،ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ زا ﺶﻴﺑ ﻢﺠﺣ هدﺎـﻣ ﻖﺑﺎـﻄﺗ
ﻲﺑﺎﻫو ﻢﻴﺴﻧ :
ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲﻧﺎﺳر عﻼﻃا و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺿﺎﻳرو رﺎﻣآ هوﺮﮔ ،ﻲﺘﺴﻳزرﺎﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻳا
،ناﺮﻬﺗ ، ناﺮﻳا .
* ﺮﺘﻛد ﻲﺤﻟﺎﺻ دﻮﻌﺴﻣ :
ﺺﺼﺨﺘﻣ و رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﻲﺘﺴﻳز رﺎﻣآ
ﺰﻛﺮﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ مﻮﻠﻋ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و دﺎﺼﺘﻗا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲﻧﺎﺳر عﻼﻃا و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳ ناﺮﻳا
،
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ
*) ﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ لﻮ ( [email protected] .
ﺮﺘﻛد يﺮﻳاز ﺪﻳﺮﻓ :
ﺺﺼﺨﺘﻣ و رﺎﻴﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ اﺮﻴﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺲﻜﻴﻣﻮﺌﺗوﺮﭘ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ،ﻲﺘﺴﻳز رﺎﻣآ
.
ﺮﺘﻛد هداز باﺮﺗ ﻦﺴﺣ ﺺﺼﺨﺘﻣ و رﺎﻴﺸﻧاد:
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ،ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد .
طﺎﺴﺒﻧا ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ لﺪﻣ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺑآ
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ ﻪﺳ
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻨﻴﻣز و فﺪﻫ : ﺰﻛاﺮﻣ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻊﻳﺎﺷ ﻞﻠﻋ زا ﻲﻜﻳ ناﺪﻧد ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺖﺳا ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد
. نآ ندﻮﺑ ﮓﻧر ﻢﻫ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا هزوﺮﻣا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يدﺎﻳز ﻪﺟﻮﺗ و لﺎﺒﻘﺘﺳا درﻮﻣ ناﺪﻧد ﺖﻓﺎﺑ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ و ناﺪﻧد .
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺎﻫ
ﺎﺴﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺋ ﺶﻫﺎـﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠ
نآ ﻲﻳارﺎﻛ ﻲﻣ ﺎﻫ دﻮﺷ . ﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ ﺖﺳا ﺞﻳار ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﻪ
.
شور رﺎﻛ : هداد ﻲﻟﻮﻃ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ
Z250) P90 ، Kalore و ( تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ 3 قاﺰﺑ و بآ ﻂﻴﺤﻣ ود رد هﺎﻣ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻫد .
ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻢﺠﺣ 18
يور ﺮﺑ رﺎﺑ 540 يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ
نآ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ناﺰﻴﻣ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ لﺪـﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺎـﻫ
راﺰﻓا مﺮﻧ و ﻲﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﻨﺨﻴﻣآ ﻪﺨﺴﻧSAS
9.1.3 ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : نﺎﻣز ندﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ )
001 / p <0 ( ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ و )
032 / p=0 ( ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ طﺎﺴﺒﻧا ناﺰﻴﻣﺮﺑ يراﺪـﻬﮕﻧ ﻂﻴﺤﻣ و دﻮﺑ ﺎﻫ
ﺮﻴﺛﺎـﺗ
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا يور ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺖﺷاﺪﻧ ﺎﻫ
. ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻦﻴﺑ زا ﺖﺷاد ار ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛZ250
. ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ﺮﺛا هوﻼﻋ ﻪﺑ
ﺪﺷ رادﺎﻨﻌﻣ ،ﺖﺳا ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا يور ﺮﺑ هﺪﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎﺳ ندﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺰﻴﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ )
001 / p <0 .(
ﻪﺠﻴﺘﻧ :يﺮﻴﮔ ﺪﻧراد ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﺰﻴﻧ يﺮﮕﻳد ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ،ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ و نﺎﻣز ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ .
دﻮﺟو ﻦﻳا ﺎﺑ ﻲﻟو
ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﺪﻨﺑﺎﻳ ﻲﻣ يﺮﺘﻤﻛ ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﻪﻛ ﺮﺗ
) ﺪﻨﻧﺎﻣ (Z250 ناﺪﻧد ﻢﻴﻣﺮﺗ ياﺮﺑ دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
.
ﻠﻛ ﻴ هژاوﺪ ﺎﻫ : ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ،ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ،ﻲﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ نﻮﻴﺳﺮﮔر .
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
19 / 7 / 91
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
26 / 9 / 91
ﻲﺑﺎﻫو ﻢﻴﺴﻧ
نارﺎﻜﻤﻫ و 2
ﻪﺑ ار ناﺪﻧد ﺎﺑ ﻲﻤﻴﻣﺮﺗ يدراﻮـﻣ رد و ﻪـﺘﺧاﺪﻧا ﺮـﻄﺧ
ﺶﻨـﺗ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ نآ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺪـﻧد هراﻮﻳد رد دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ رد كﺮـﺗ ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و نا
ﻲﻣ ناﺪﻧد ﺞﺴﻧ هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ هﺪـﻳﺪﭘ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ،ددﺮـﮔ
سﺮﺘﺳا ﻲﻣ نﺪﻳﻮﺟ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ ﻪﺘﺴﻜﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
هراﻮﻳد نﺪﺷ دﻮﺷ ناﺪﻧد يﺎﻫ
13) و (14 .
ﻪــﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎــﺑ ﻪــﻄﺑار رد ﻲــﻧاواﺮﻓ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪــﭼﺮﮔ ﻲـﻟو ﺖـﺳا هﺪﻴـﺳر پﺎـﭼ ﻪـﺑ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ صاﻮﺧ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ داﺪﻌﺗ نﺎﻨﭽﻤﻫ ناﺰـﻴﻣ
رﺎﻴﺴﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻦﻳا ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﺖـﺳا كﺪﻧا .
ﻪـﻟﺎﻘﻣ زا ناﻮـﺗ ﻲـﻣ لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻴﺗرﺎﻣ 15)
نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻳاز ،( 16)
و ،(
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻦﻣﺮﺗور ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 3)
رد ﻪـﻛ دﺮـﺑ مﺎـﻧ(
ﺪﻨﭼ ﻲﺑآ ضﺎﺒﻘﻧا و طﺎﺴﺒﻧا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻧ ﻪﻛ ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ نآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘ
ﺎـﻫ
رد توﺎـﻔﺘﻣ ﻲـﺑآ طﺎـﺴﺒﻧا و ضﺎـﺒﻘﻧا هﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ دﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ .
ﺖﺳا ﻦﻳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻜﻧ نآ ﻲﻣﺎـﻤﺗ رد ﻪﻛ زا و هدﻮـﺑ ﻲـﻌﻄﻘﻣ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎـﻫ
نﻮﻣزآ و ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ هﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻚـﻳ يرﺎـﻣآ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا فﺪﻫ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﻳا ﻲﻠـﺻا فﺪـﻫ ،رﻮﻛﺬﻣ دراﻮﻣ ﻪﺑ ﻂﻴـﺤﻣ ود رد ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻪﺳ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﻪـﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ نﺎﻣز لﻮﻃ رد و يراﺪﻬﮕﻧ ﻦـﻳا ياﺮـﺑ
،رﻮﻈﻨﻣ ياﺮـﺑ ﻲﺤﻄـﺳﺪﻨﭼ ﻲـﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ لﺪﻣ زا
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻟﻮﻃ يﺎﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ .
شور رﺎﻛ
هداد ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ :
هداد ،ﺮـﺿﺎﺣ ﻲﻟﻮﻃ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰـﻛﺮﻣ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻲﺘـﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬـﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﺖﺳا . ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻪـﺳ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ رﻮـﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ
Z250) P90 ، Kalore و (
10 ﻪﻧاﻮﺘـــﺳا ﻪـــﻧﻮﻤﻧ يا
دﺎﻌﺑا ﺎﺑ ﻞﻜﺷ 6
× 4 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ ) ﺮـﻄﻗ 4 ﻲـﻠﻴﻣ و ﺮـﺘﻣ
لﻮﻃ 6 ﻲﻠﻴﻣ ﺮـﺘﻣ (
ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ زا ﻚـﻳ ﺮـﻫ زا يﺎـﻫ
ﺘﺧﺎﺳ ﻲﻌﻴﺒﻃ قاﺰﺑ و ﺮﻄﻘﻣ بآ ﻂﻴﺤﻣ ود رد هﺪﺷ ﻪ
تﺪــﻣ ﻪــﺑ نﺎـﻫد 3
ﮔ راﺮــﻗ هﺎــﻣ ﻦــﻳا لﻮــﻃ و ﺖــﻓﺮ
ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﺎﻫ 18 رﺎﺑ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ زا ﺲﭘ -
زور ﻚﻳ -
ود
– زور زور ﺞﻨﭘ -
زور ﺖﻔﻫ زور ﻪﻧ–
- 11 زور - 14
زور - 18 زور - 20 زور - 25 زور - 30 زور - 42 زور
- 60 زور - 70 زور - 78 زور - 80 و زور 90
زور هزاﺪﻧا يزﺎﺳ هدﺎﻣآ زا ﺲﭘ هﺪﺷ يﺮﻴﮔ
ﺪـﻧا . ياﺮـﺑ
ﺖـﻟﺎﺣ ﺮﻫ )
ﻂﻴـﺤﻣ - ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ (
5 ﺮـﻈﻧ رد ﻪـﻧﻮﻤﻧ
ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﻪــﺘﻓﺮﮔ )
ﻞــﻛ رد 540
ﻪــﻧﻮﻤﻧ ( ياﺮــﺑ و
هزاﺪﻧا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﻫ رد ﺖﻗد ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻫ زا رﺎﺑ ود ،يﺮﻴﮔ
هزاﺪﻧا ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﺪﺣاو ﺪﺷ يﺮﻴﮔ
.
ﻲﺤﻄـﺳﺪﻨﭼ ﻲـﻄﺧ ﻪـﺘﺨﻴﻣآ لﺪﻣ :
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺎﻫ هداد ﻲﻟﻮﻃ ود ﺎـﺑ ﻲـﺒﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴﻠﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ ياراد
هزاﺪـﻧا راﺮﻜﺗ يﺎﻫ نﺎﻣز ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺢﻄﺳ ﺢﻄﺳ يﺎﻫﺪﺣاو ،داﺮﻓا و لوا ﺢﻄﺳ يﺎﻫﺪﺣاو ،يﺮﻴﮔ ﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار مود .
هداد ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا رد طﺮﺷ ﺎﻫ
ور ﻦـﻳا زا و ﺖـﺴﻴﻧ راﺮـﻗﺮﺑ تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦﻴﺑ لﻼﻘﺘﺳا ﻪــﻛ دﻮــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا ﻲﺒــﺳﺎﻨﻣ يﺎــﻫ لﺪــﻣ زا ﺪــﻳﺎﺑ ﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑاو
ﺪـﻧﺮﻴﮕﺑ ﺮـﻈﻧ رد ار تاﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻦ .
لﺪـﻣ
ﻪﻠـﺴﻠﺳ لﺪـﻣ مﺎﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ دﻮـﺷ ﻲـﻣ هﺪـﻧاﻮﺧ ﺰﻴﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻢﻴﻤﻌﺗ لﺪﻣ ﺎﻳ ﻲﺒﺗاﺮﻣ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ يﺎﻫ شور ﻦﻳﺮﺗارﺎﻛ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻟﻮـﻃ يﺎﻫ
نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ﺪﻨﭼ ﻲﻃ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرﺎﻴﺴﺑ 19)
- (17 .
ﻲﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ لﺪﻣ رد ﻦـﻳا ﺮﺑ ضﺮﻓ
ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﻣز لﻮﻃ رد نﺎﺴﻜﻳ دﺮﻓ i
t) ( داﺪﻌﺗ ﻪﺑ و
رﺎﺑn t = 1,2, … , n) (
راﺮـﻗ يﺮـﻴﮔ هزاﺪـﻧا درﻮـﻣ
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ هزاﺪـﻧا راﺪـﻘﻣ هﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ y
دﺮﻓ يازا ﻪﺑ هﺪﺷ يﺮﻴﮔ نﺎﻣز رد i
لﺪـﻣ و هدﻮـﺑ t
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ :
= [ + + + +
+ ]
+[ + + + ]
نآ رد ﻪــﻛ ،γ
،γ ،γ و γ ﺐﻳاﺮــﺿ γ
و ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر ،u
وu لﺪـﻣ ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ﺶﺨﺑu
لﺪـﻣ دﻮـﺷ ﻲـﻣ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻪﻛ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖـﺳا ﻲﻓدﺎﺼﺗ و ﺖﺑﺎﺛ ﺶﺨﺑ ود ﻞﻣﺎﺷ قﻮﻓ ﻪﺘﺨﻴﻣآ ) 20 و 21 .(
و ﻲﺤﻄـﺳﺪﻨﭼ يﺪﻨﺑ لﺪﻣ ،ﺎﻫ هداد ﻒﻴﺻﻮﺗ ياﺮﺑ
راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ SAS
ﻪﺨﺴﻧ 9.1.3 ﺖـﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
لﺎـﻤﺘﺣا ﺮﻳدﺎـﻘﻣ
زا ﺮﺘﻤﻛ 05
/ 0
ﻌﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺮـﻈﻧ رد يرﺎـﻣآ رادﺎـﻨ
ﺪﻧا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ .
ﻲﺤﻄﺳ ﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ لﺪﻣ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ
3 ...
لوﺪﺟ 1 - رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ )
ﺮﺘﻣ ﻲﻠﻴﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ (
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ طﺎﺴﺒﻧا ﺎﻫ
ﻲﻌﻴﺒﻃ قاﺰﺑ و ﺮﻄﻘﻣ بآ ﻂﻴﺤﻣ ود ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ
يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﻴﺤﻣ
ﺮﻄﻘﻣ بآ ﻲﻌﻴﺒﻃ قاﺰﺑ 97
/ ± 5
0094 / 0
95 / ± 5
0130 / 0
Z250 عﻮﻧ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ 99
/
± 5 0269 / 0
98 / ± 5
0214 / 0
P90 97
/ ± 5
0140 / 0
98 / ± 5
0211 / 0
Karole
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻲﻟﻮﻃ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
±)
رﺎـﻴﻌﻣ فاﺮـﺤﻧا (
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا 97
/ 5
±) 023 / 0 ( دﻮﺑ . لوﺪـﺟ رد
1 ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﺮﻫ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﻴﺤﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ )
نﺎـﻫد قاﺰﺑ و ﺮﻄﻘﻣ بآ (
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
لوﺪﺟ رد ﻪﭼﺮﮔ 1
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻦﻴﺑ ﻲﻧاﺪﻨﭼ توﺎﻔﺗ ﺎﻫ
ﻲﻤﻧ هﺪﻳد ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﻟو دﻮﺷ
ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ ياراد Z250
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ و ﻲـﺑآ طﺎﺴﺒﻧا راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ياراد P90
دﻮﺑ . ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ،نﺎﻣز ﺮﺛا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮـﻫ رد ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ ود ﻦﻳا رد هداﺪﺧر ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا
ﻪـﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮـﻃ ﻪـﺑ يراﺪـﻬﮕﻧ يﺎﻫ ﻂﻴﺤﻣ زا ﻚﻳ ﺎـﺑ و
نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا t
ﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺖﻧدﻮﺘﺳا .
ود ﺮـﻫ رد
ﺮـﻈﻧ زا هﺪـﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فﻼﺘﺧا ،ﻂﻴﺤﻣ دﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ )
001 / p <0 .(
ﻲﻟﻮﻃ يﺎﻫ هداد رد
رد ،ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲـﻧورد ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ياراد تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ تاﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻦﻴـﺑ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ و نﺎـﻣز ﺮﺛا ﻦﺘﻓﺮﮕﻧ ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﺒﺘﻋا زا ﺎﻫ
رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ رﺎ
ًﺎﻘﻴﻗد و ﺪﻨﺷﺎﺒﻧ زا ،ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ﻣ ﻪﻠـﺴﻠﺳ يﺎـﻫ لﺪ
ﻲـﻄﺧ ﻪـﺘﺨﻴﻣآ لﺪـﻣ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻢﻴـﻤﻌﺗ و ﻲﺒﺗاﺮﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻫ هداد عﻮـﻧ ﻦـﻳا ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﻲﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﺪﺷ . رد ﻲﺤﻄـﺳﺪﻨﭼ ﻲـﻄﺧ ﻪـﺘﺨﻴﻣآ لﺪﻣ شزاﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ 2 ﺖـﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
لوﺪـﺟ رد 2
لﺪـﻣ ،
) 1 ( زا ضﺮـﻋ لﺪـﻣ و هدﻮـﺑ اﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻬﻨﺗ
اﺪـﺒﻣ Intercept Only Model) (
ﻲـﻣ هﺪـﻴﻣﺎﻧ ،دﻮـﺷ
لﺪﻣ ) 2 ( ﻪـﺑ نﺎـﻣز ﺮـﺛا ﻞﻣﺎﺷ اﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺮﻫ ياﺮﺑ نآ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻜﻤﻛ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻣ توﺎﻔﺘﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺣاو .
لﺪـﻣ ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد )
3 ( ،
ﻪـﺑ نﺎﻣز ﺮﺛا ،اﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻞﻣﺎﻛ لﺪﻣ ﺮــﺛا و ﻲﻓدﺎــﺼﺗ ﺮــﺛا ﺎــﺑ ﻲــﻜﻤﻛ ﺮــﻴﻐﺘﻣ ﻚــﻳ ناﻮــﻨﻋ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺖﺑﺎﺛ ﺐﻳاﺮﺿ ﺎﺑ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ .
ﺐﻳاﺮﺿ دروآﺮﺑ
ضﺮـﻋ يازا ﻪﺑ لﺪﻣ ﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ و ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر لوﺪﺟ رد نﺎﻣز و اﺪﺒﻣ زا )
2 ( ﺪﺷ شراﺰﮔ ﺖﺳا ه
.
لﺪﻣ ) 1 ( ﻪـﺑ ﺖـﺳا اﺪـﺒﻣ زا ضﺮـﻋ ﻞﻣﺎـﺷ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻛ
ﻲـﻣ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺮﻔـﺻ لﺪﻣ ﺎﻳ و ﻪﻳﺎﭘ لﺪﻣ ناﻮﻨﻋ رد ﻞـﺻﺎﺣ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ،نآ ﺎـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ دﻮﺷ لﺪــﻣ ﻪــﺑ ﺮــﮕﻳد يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ندﺮــﻛ دراو ﺎــﺑ ار ﺦــﺳﺎﭘ دﺮﻛ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا و هﺪﻫﺎﺸﻣ .
لﺪـﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ )
1 ( و
لوﺪﺟ لوا نﻮﺘﺳ ﺞﻳﺎﺘﻧ 2
ﺲﻧﺎﻳراو ، يﺎﻫ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا
ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ يراﺮﻜﺗ 008712
/ 0 ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺲﻧﺎـﻳراو و
ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﺢﻄﺳ 02163
/ 0
ﺖـﺳا هﺪـﺷ .
ﻪــﺷﻮﺧ نورد ﻲﮕﺘــﺴﺒﻤﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ يا
Intra-Class )
Correlation (
) رد هﺪـﺷ هداد ﺢﻴﺿﻮﺗ ﺲﻧﺎﻳراو ﺖﺒﺴﻧ
ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﺢﻄﺳ (
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 71292 / 0
(0/02163)/(0/02163 + 0/008721))
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻂـﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻳ 70
% ﺲﻧﺎـﻳراو ﻞـﻛ
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻦﻴﺑ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا ﺎﻫ
و 30 % ﺖﺳا نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﺲﻧﺎﻳراو ،هﺪﻧﺎﻤﻴﻗﺎﺑ .
لﺪﻣ رد )
2 ( و اﺪـﺒﻣ زا ضﺮـﻋ هﺪـﺷ دروآﺮـﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ
ﺮــﺑاﺮﺑ ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻪــﺑ نﺎــﻣز 9659
/ 5 و 00117 / 0 ،ﺖــﺳا
هزاﺪﻧا ﻦﻴﻟوا رد ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا راﺪﻘﻣ ﻲﻨﻌﻳ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ يﺮﻴﮔ
9659 / 5 ﻪـﺑ هﺪـﻨﻳآ رد يﺮـﻴﮔ هزاﺪـﻧا رﺎﺑﺮﻫ رد و هدﻮﺑ
راﺪــﻘﻣ 00117 / 0 ﺪــﺑﺎﻳ ﻲــﻣ ﺶﻳاﺰــﻓا .
لﺪــﻣ ﻦــﻳا رد
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺲﻧﺎﻳراو يﺎﻫ )
ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺶﺨﺑ (
ضﺮـﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺪﻧا هﺪﺷ رادﺎﻨﻌﻣ ودﺮﻫ نﺎﻣز و اﺪﺒﻣ زا .
ندﻮـﺑ رادﺎـﻨﻌﻣ
هﺪـﻨﻫد نﺎـﺸﻧ اﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺶﺨﺑ زﻮﭙﻣﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻪﻴﻟوا ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ ﺖﻳ
ﺪـﻨﻧﺎﻣ يﺮـﮕﻳد ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﻳ و ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻪﻴﻟوا داﻮﻣ نآ ﺮﺛا ﻪﻛ ،ﺖﺳا هﺪﺸﻧ لﺪﻣ دراو ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺖـﺳا ﺮﺛﻮـﻣ ﺎـﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا يور .
رادﺎـﻨﻌﻣ
لﺪﻣ ﺐﻴﺷ ﺎﻳ نﺎﻣز ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺶﺨﺑ ندﻮﺑ ﺰﻴﻧ
ﺶﻳاﺰـﻓا خﺮـﻧ ﻪـﻛ ﺖـﺳا نآ هﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ )
ﺶﻫﺎـﻛ (
نﺎـﻣز لﻮـﻃ رد ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
لﺪﻣ رد )
3 ( و ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ ﻲﻜﻤﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻛ
دراو ﺖـﺑﺎﺛ تاﺮﺛا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﻴﺤﻣ
ﻲﺑﺎﻫو ﻢﻴﺴﻧ
نارﺎﻜﻤﻫ و 4
لوﺪﺟ 2 - ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻲﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ لﺪﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
لﺪﻣ يﺎﻫ ﻪﻔﻟﻮﻣ لﺪﻣ
) 1 ( لﺪﻣ
) 2 ( لﺪﻣ
) 3 (
اﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ دروآﺮﺑ
9770 / 5 9659
/ 5 9625
/ 5
رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ
00396 / 0 00399
/ 0 01569
/ 0
لﺎﻤﺘﺣا راﺪﻘﻣ
001 /
<0 001
/
<0 001
/
<0
نﺎﻣز دروآﺮﺑ
- 00117
/ 0 001176
/ 0
رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ
- 0000601
/ 0 0000589
/ 0
لﺎﻤﺘﺣا راﺪﻘﻣ
- 001
/
<0 001
/
<0
ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ دروآﺮﺑ
- -
006077
/ 0
رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ
- -
00283
/ 0
لﺎﻤﺘﺣا راﺪﻘﻣ
- -
032
/ 0
يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﻴﺤﻣ دروآﺮﺑ
- -
005848
/ 0
رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ -
- 007843
/ 0
لﺎﻤﺘﺣا راﺪﻘﻣ -
- 456
/ 0
لﺪﻣ يﺎﻄﺧ دروآﺮﺑ
008712 / 0 005969
/ 0 005977
/ 0
رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ 000272
/ 0 0001922
/ 0 0001929
/ 0
لﺎﻤﺘﺣا راﺪﻘﻣ 001
/
<0 001
/
<0 001
/
<0
اﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺮﺛا دروآﺮﺑ
021631 / 0 021424
/ 0 021388
/ 0
رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ 002865
/ 0 002841
/ 0 002935
/ 0
لﺎﻤﺘﺣا راﺪﻘﻣ 001
/
<0 001
/
<0 001
/
<0
نﺎﻣز ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺮﺛا دروآﺮﺑ
- 0001867
/ 0 0001742
/ 0
رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ -
0000765 / 0 0000793
/ 0
لﺎﻤﺘﺣا راﺪﻘﻣ -
014 / 0 027
/ 0
ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا يور ﺮﺑ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ عﻮﻧ ﺮﺛا ،ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ لﺪﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ رادﺎﻨﻌﻣ )
032 / p=0 ( ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا و
يور يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﻛ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﺎﻫ
دراﺪﻧ ) 456 / p=0 (.
هوﻼـﻋ ﻪﺑ
لﺪﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ )
2 ( و ) 3 ( تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻪـﻛ ﺪﻳد ناﻮﺗ ﻲﻣ
ﻪﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا دورو ﺎﺑ نﺎﻣز و اﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ﺐﻳاﺮﺿ ﺖـﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ ﻲﻣ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ لﺪﻣ ﻪـﻛ
عﻮـﻧ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻂـﺳﻮﺗ لﺪـﻣ ﻞﻛ تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﻲﺸﺨﺑ دﻮﺷ ﻲﻣ هداد ﺢﻴﺿﻮﺗ يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﻴﺤﻣ و ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ .
ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و
ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ توﺎﻔﺗ و ﺎﻳاﺰﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺶﻫوﮋــﭘ ﺎــﺑ ﻲﻳﺎــﻫ ﻪــﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﻪﺑﺎــﺸﻣ يﺎــﻫ
هزاﺪﻧا ﺖـﺳا نﺎﺴﻜﻳ يﺎﻫ .
مﺎـﺠﻧا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮـﺜﻛا رد
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ هزاﺪـﻧا ﺎـﺑ ﻲﻳﺎـﻫ ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ زا هﺪﺷ زا ﺲـﭘ ﺎـﻫ ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻦـﻳا و ﺖـﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ًﺎﺘﺒـﺴﻧ نﺎـﻣز ﻪـﺑ بآ رد يرو ﻪﻃﻮﻏ ياﺮـﺑ ﻲﻧﻻﻮـﻃ
ﺪﻧراد زﺎﻴﻧ لدﺎﻌﺗ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر )
22 و 23 ( . هوﻼﻋ
نﺎﺴﻜﻳ ﺮﺑ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﻳا رد ،ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ هزاﺪﻧا ندﻮﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻢﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ هزاﺪﻧا رد يدﺮﺑرﺎـﻛ و ﻲﻌﻗاو يﺎﻫ
ﻚﻴﻨﻴﻠﻛ
ًﻼﻣﺎﻛ و ﺪﻧا هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﻫ ﺎـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺎﻫ ﻚﻴﻨﻴﻠﻛ رد يدﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻫ .
،لدﺎـﻌﺗ ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ياﺮـﺑ مزﻻ نﺎﻣز ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﻮﺳﺮﻴﭘ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ
لوا ﻪـﺘﻔﻫ ود ﻲﻃ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا و بآ فﺮﺻ نﺎﻣز ﻪﺘﻔﻫ ﺖﺸﻫ نآ زا ﺲﭘ و ﺪﺘﻓا ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻲﻣ ﺪﻨﺳﺮﺑ لدﺎﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺗ دﻮﺷ )
24 ( . هوﻼﻋ ﻪﺑ
ﻪـﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻣﺮﺗور ،بآ رد ﺖــﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ يرو ﻪــﻃﻮﻏ نﺎــﻣز ﺶﻳاﺰــﻓا ﺎــﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ
) 3 (.
عﻮــﻧ ندﻮــﺑ رادﺎــﻨﻌﻣ ﺮﮕﻧﺎــﻴﺑ ﻪــﻟﺎﻘﻣ ﻦــﻳا ﺞﻳﺎــﺘﻧ عﻮـﻧ ﻪـﺳ ﺮـﻫ و دﻮﺑ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا يور ﺮﺑ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ نﺎـﻣز لﻮـﻃ رد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ يراﺪــﻬﮕﻧ ﻂﻴــﺤﻣ ﻪــﻛ ﻲﻟﺎــﺣ رد ﺪﻨﺘــﺷاد يدﺎــﻌﺑا ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ )
نﺎﻫد قاﺰﺑ و بآ (
ﺮـﺑ يردﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ
ﺖﺷاﺪﻧ ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا يور .
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻦـﻳا
ﺖـﺷاد ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻳاز ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ) 24 ( . ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻴﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﭼﺮﮔ ﺮـﺑ يراﺪـﻬﮕﻧ ﻂﻴﺤﻣ ﺮﺛا ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا يور .
لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﻲﺤﻄﺳ ﺪﻨﭼ ﻲﻄﺧ ﻪﺘﺨﻴﻣآ لﺪﻣ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ
5 ...
ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻪﻫﺎﻣ ود ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺞﻧازﻮﻣ ﺎـﻫ
ﺮﻄﻘﻣ بآ ﻂﻴﺤﻣ ود رد ﺰـﺑ و
ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻲﻋﻮﻨـﺼﻣ قا
ﺎﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ نزو ﺶﻳاﺰﻓا ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ قاﺰﺑ ﻂﻴﺤﻣ رد ﺖـﺳا ﺮﻄﻘﻣ بآ )
25 ( . ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا رد
ﺖــﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ و ﻲــﺑآ طﺎــﺴﺒﻧا ﻦﻳﺮــﺘﻤﻛ ياراد Z250 ناﻮـﺗ ﻲـﻣ و دﻮـﺑ ﻲﺑآ طﺎﺴﺒﻧا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ياراد P90
ﺖـﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ ﻪـﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺮـﺗ بﻮـﻏﺮﻣ Z250
ﺖـﺳا ﺮـﮕﻳد يﺎـﻫ ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ زا ﺮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ .
ﻲـﺧﺮﺑ
ﺖــﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ يور تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ار ﻲﻬﺑﺎــﺸﻣ ﺞﻳﺎــﺘﻧP90
ﺪﻧا هدﺮﻛ شراﺰﮔ .
يﺮـﻳاز ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ود ﺮـﻫ ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار رد ﻲﻬﺑﺎـﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻳزﻮﭙﻣﺎﻛ وZ250
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ P90 )
16 (.
ﺮﻜﺸﺗ و ﺮﻳﺪﻘﺗ
ﻦﻳا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖـﺤﺗ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻞﺻﺎﺣ
ناﻮﻨﻋ :
» ﺦﺳﺎﭘ ﻞﻴﻠﺤﺗ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ﻲﻟﻮﻃ يﺎﻫ
لﺪــﻣ زا ﻲﺤﻄــﺳ ﺪــﻨﭼ ﻲــﻄﺧ ﻪــﺘﺨﻴﻣآ
« بﻮــﺼﻣ
ﻲﻧﺎـﻣرد ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد لﺎﺳ رد ناﺮﻬﺗ 1391
ﺪﻛ ﺎﺑ 17696 - 136 - 02 - 91
ﻲﻣ و ﻲﻜـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ اﺮﺟا ناﺮﻬﺗ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ 1. Huang C, Kei L, Wei S, Cheung G, Tay F, Pashley D. The influence of hygroscopic expansion of resin based restorative materials on artificial gap reduction. J Adhes Dent. 2002;4(1):61-71.
2. Razm Avar S. Determining the expansion of Low shrinkage composites in water environment [PhD thesis]. Shahid Beheshti University of Medical Sciences.
2010.
3. Ruttermann S, Kruger S, Raab W, Janda R. Polymerization shrinkage and hygroscopic expansion of contemporary posterior resin-based filling materials-a comparative study. J Dent. 2007;
35(10):806-13.
4. Mc Cullock A, Smith B. In vitro studies of cuspal movement produced by adhesive restorative materials. Br Dent J.
1986;161(11):405-9.
5. Meredith N, Setchell D. In vitro measurement of cuspal strain and displacement in composite restored teeth. J Dent. 1997;25(3-4):331-7.
6. Pearson G, Hegarty S. Cusp movement in molar teeth using dentine adhesives and composite filling materials. Biomaterials.
1987;8(6):473-6.
7. Bowen R. Use of epoxy resins in restorative materials. J Dent Res. 1956 Jun;
35(3):360-9.
8. Silikas N, Eliades G, Watts D. Light intensity effects on resin-composite degree of conversion and shrinkage strain. Dent Mater. 2000;16(4):292-6.
9. Causton B, Millet B, Sefton J. The deformation of cusps by bonded posterior composite restorations: An in vitro study.
Br Dent J. 1985;159(12):397-400.
10. Douglas A, Terry Karl F, Leinfelder Markus B. A comparison of advanced resin monomer technologies. Dent Today. 2009;
28(7):122-3.
11. Kaga S, Fusejima F, Kumagai T.
Polymerization shrinkage ratio of various resin composites. International Association for Dental Research 2009.
12. Schneider L, Cavalcante L, Silikas N.
Shrinkage stresses generated during resin composite applications: A Review. J Dent Biomech. 2010;(1):1-14.
13. Oyasaed H, Ruyter I. Water sorption and filler characteristics of composites for use in posterior teeth. J Dent Res.
1986;65(11):1315-18.
14. Bowen R, Rapson J, Dickson G.
Hardening shrinkage and hygroscopic expansion of composite resins. J Dent Res.
1982;61(5):654-58.
15. Martin N, Jedynakiewicz NM, Fisher AC. Hygroscopic expansion and solubility of composite restoratives. Dent Mater.
2003;19(2):77-86.
16. Zayeri F, Razmavar S, Naserinejad K, Akbarzade Baghban A, Torabzade H, Salehi M. Laboratory comparison of hygroscopic expansion between three resin-
ﻲﺑﺎﻫو ﻢﻴﺴﻧ
نارﺎﻜﻤﻫ و 6
based composites. J Islami Dent Assoc Iran Journal of Islamic Dental Association of Iran. 2012; 24(1):47-55.
17. Lindsey JK. Models for repeated measurements. 2nd ed. New York: Oxford University Press; 1999.
18. Fitzmaurice GM, Laird NM, Ware JH. Applied longitudinal analysis. New York: John Wiley & Sons;. 2004.
19. Diggle PJ, Liang KY, Zeger SL.
Analysis of longitudinal data. London:
Oxford University Press; 2000.
20. Verbeke G, Molenberghs G. Linear mixed models for longitudinal data.
Springer. 2000.
21. Steele F. Multilevel models for longitudinal data. J R Stat Soc Series A.
2008; 17:5-19.
22. Santerre J, Shajii L, Leung B.
Relation of dental composite formulations to their degradation and release of hydrolyzed polymeric-resin-derived products. Crit Rev Oral Biol M. 2001;
12(2): 136-51.
23. Toledano M, Osorio R, Osorio E, Fuentes V. Sorption and solubility of resin- based restorative dental materials. J Dent.
2003; 31(1):43-50.
24. Pearson G. Long term water sorption and solubility of composite filling materials. J Dent 1979; 7(1): 64-8.
25. Musanje L, Shu M, Darvel BW.
Water sorption and mechanical behavior of cosmetic direct restorative materials in artificial saliva. Dent Mater. 2001;
17(5):394-401.
Original Article http://rjms.tums.ac.ir
Application of multilevel linear mixed model for experimental comparison of hygroscopic expansion in three composites
Nasim Vahabi, MSc., School of Health Management and Medical Information Sciences, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
*Masoud Salehi, PhD. Assistant Professor of Biostatistics, Member of Health Management and Economics Research Center, Statistics and Mathematics Department, School of Health Management and Information Sciences, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran (*Corresponding author). [email protected] Farid Zayeri, PhD. Associate Professor of Biostatistics, Biostatistics Department, Member of Proteomics
Research Center, School of Paramedical Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Hassan Torabzadeh, PhD. Associate Professor of Dentistry, Department of Operative Dentistry, School of Dentistry, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Abstract
Background: Tooth damage is one of the most common reasons that patients visit the dentists. Nowadays composites are increasingly used in dentistry because they have the colour of tooth and are more compatible with tooth tissue. Hygroscopic expansion is one of the most reasons that reduce the efficacy of the composite. Main goal of this article is to compare the hygroscopic expansion of the three common composites.
Methods: In this longitudinal study, laboratory data from three common composites (Z25, P90, Kalore) that were kept in two different environments (distilled water and natural mouth saliva) for three months were used. Their cylinder length was measured 18 times after preparation of 540 samples and their hygroscopic expansion was comprised using multilevel linear mixed model by SAS 9.1.3 software.
Results: In this study both, time (p<0.001) and composite (p=0.032) were statistically significant and environment did not have significant effect. Composite Z250 had the lowest hygroscopic expansion between the three underlying composites. Also, random effect of the intercept which showed the effect of unobserved factors on the response, was significant (p<0.001).
Conclusions: Results showed that in addition to the time and composite type, there are other factors that do not exist in the model but affect the hygroscopic expansion. Nevertheless it’s better to choose the best composite that have the lowest hygroscopic expansion (like Z250) during the time.
Keywords: Multilevel linear mixed model, Hygroscopic expansion, Composite.
