زا ﺲﭘ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ رﺎﺘﻓر يرادرﺎﺒﻧا يﺎﻣد و مﺮﮔ بآ ﺖﺷادﺮﺑ
ﻲﻣدﺎﺧ ﮓﻧروا
1 و
∗2
، ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻟا ﺢﻴﺑذ ﻲﻓﻮﺘﺴﻣ ﺲﻧﻮﻳ ،
3،
3يﺮﺘﻧﻼﻛ ﻚﻣﺎﻴﺳ ،
4ﻲﻟﻮﺳر ﻲﺳﻮﻣ
51 - رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﺒﻏﺎﺑ هوﺮﮔ
2 - اد يﺮﺘﻛد ﻖﺑﺎﺳ يﻮﺠﺸﻧ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،جﺮﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ ﺲﻳدﺮﭘ
3 - دﺎﺘﺳا ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،جﺮﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ ﺲﻳدﺮﭘ
4 - ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،جﺮﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ ﺲﻳدﺮﭘ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
5 - رﺎﻳدﺎﺘﺳا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ ﺮﻳﻼﻣ
) رﺎﺗ ﻳ رد ﺦ ﻳ ﺖﻓﺎ : 23 / 9 / 91 رﺎﺗ ﻳ ﺬﭘ ﺦ ﻳ شﺮ : 8 / 4 / 92 (
هﺪﻴﻜﭼ
يﻮﻟﺎﻣﺮﺧ مﺎﻗرا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ رﺎﺘﻓر صﻮﺼﺧ رد ﻲﻧاﺪﻨﭼ تﺎﻋﻼﻃا رد هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ
جﺮﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ يرادرﺎﺒﻧا ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻣد ﺰﻴﻧ و
دراﺪﻧ . ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
’ جﺮﻛ ﻢﻗر
‘ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ غﻮﻠﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺖﺷادﺮﺑ
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻂﺳﻮﺗ و 45
و 50 ﻚﻳ ﺮﻫ داﺮﮔ ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
نﺎﻣز ﻪﺳ رد 20
، 30 و 45 رﺎﻤﻴﺗ ﻪﻘﻴﻗد ﺪﺷ
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ بآ رﺎﻤﻴﺗ زا ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ 25
تﺪﻣ رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 30
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻘﻴﻗد .
ﺲﭙﺳ رﺎﺘﻓر
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هﻮﻴﻣ
هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ يﺎﻫ ﻲﻃ رد
هﺎﻣ رﺎﻬﭼ رد يراﺪﻬﮕﻧ دﺮﺳ رﺎﺒﻧا
رد يﺎﻫﺎﻣد ﺮﻔﺻ ، 2 و 5 ﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا داﺮﮔ ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
تﺪﺷ ﻤﻳﻼﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲ هﻮﻬﻗ ﻲﮕﻧر تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺶﻫﺎﻛ و ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ عﻮﻴﺷ ،ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻫﺎﻛ ،هﻮﻴﻣ ﺢﻄﺳ نﺪﺷ يا L*, a*, b*
يﺎﻫرﺎﺒﻧا رد
2 و 5 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رﺎﺒﻧا زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ
داﺮﮔ ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ دﻮﺑ
ه و ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ جﺮﻛ يﻮﻟﺎﻣﺮﺧ يﺎﻣد ﻪﺑ
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ يرادرﺎﺒﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
موﺎﻘﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻲﻓﺮﻃ زا 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رد
نﺎﻣز يﺎﻫ 30 و 45 مﺮﮔ بآ و ﻪﻘﻴﻗد 50
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رد
نﺎﻣز 20 ﻪﻘﻴﻗد رد
مﺮﮔ بآ و ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز رد
20 ﻗد ﻪﻘﻴ
، ﻲﮕﻧر تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ و ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ هﻮﻴﻣ
و ﻆﻔﺣ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ يرادرﺎﺒﻧا يﺎﻣد ﻪﺳ ﺮﻫ رد ار
ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ عﻮﻴﺷ زا .
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ 50
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رد
نﺎﻣز يﺎﻫ 30 و 45 ﻪﻘﻴﻗد
، ﻲﮕﻧر تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻆﻔﺣ دﻮﺟو ﺎﺑ
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ فﻼﺧﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ
ﻮﻬﻗ ﻪﺿرﺎﻋ زوﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ مﺮﮔ بآ ه
نﺪﺷ يا هﻮﻴﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ و هﺪﻳدﺮﮔ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ يا .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رد
نﺎﻣز يﺎﻫ 30 و 45 ﻪﻘﻴﻗد مﺮﮔ بآ و 50
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز رد
20 ياﺮﺑ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻘﻴﻗد
يﻮﻟﺎﻣﺮﺧ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺮﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﻢﻗر
جﺮﻛ ﻲﻣ ﻨﺷﺎﺑ ﺪ .
ﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو : هﻮﻬﻗ ،ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ ،يرادرﺎﺒﻧا يﺎﻣد ،مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ نﺪﺷ يا
ﮓﻧر ،
∗ تﺎﺒﺗﺎﻜﻣ لﻮﺌﺴﻣ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻲﻨﭘاژ يﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ Diospyros kaki, Thunb.)
( زا
هداﻮﻧﺎﺧ سﻮﻨﺑآ Ebenaceae) (
هدﻮﺑ و ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ غﻮﻠﺑ مﺎﮕﻨﻫ رد لﻮﻠﺤﻣ و ﺲﮔ هﺪﻤﻋ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ
ﺪﻨﺑ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺲﮔ ﺮﻴﻏ ﻲﻣ ي
] ددﺮﮔ [1 . دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﻮﻟﺎﻣﺮﺧ ﺐﻠﻏا
ﻲﻣ ﺲﮔ عﻮﻧ زا ناﺮﻳا رد ﺪﻨﺷﺎﺑ
. ﺸﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖ
ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ رﺎﻛ و
ﻤﻴﻧ و ﻪﻟﺪﺘﻌﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﺪﻤﻋ رﻮﻃ ﻪﺑ هزوﺮﻣا ﻪ
رد و يﺮﻴﺴﻣﺮﮔ
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ ﻲﻠﺻا ﻦﻃﻮﻣ زا جرﺎﺧ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا ،دﺮﻴﮔ
ﻪﻌﺳﻮﺗ و هﻮﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ نوﺰﻓا زور ﻪﻗﻼﻋ تاردﺎﺻ ﻲﻣ نآ ] ﺪﺷﺎﺑ [2 . ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺖﻴﻔﻴﻛ
رد ﺎﻳ و يرادرﺎﺒﻧا لﻮﻃ رد هﻮﻴﻣ ﻲﻃ
ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ
، ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ
ﺪﻨﻳاﺮﻓ زوﺮﺑ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﺖﻓﺎﺑ نﺪﺷ مﺮﻧ
ﻪﺿرﺎﻋ دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫ 3]
.[ و ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺖﻋﺮﺳ
لاوز ﻮﻴﻣ رد و هدﻮﺑ ﺎﻣد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ -ه
ﻖﻳﺮﻃ زا ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هدوﺪﺤﻣ رد ﺎﻣد ﺶﻫﺎﻛ اﺮﮔزاﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﺑ
ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺮﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ نﺪﻴﺳر ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺮﻴﺧﺎﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﻲﻣ
ددﺮﮔ .
،ﻲﻓﺮﻃ زا هﻮﻴﻣ
ﻪﻤﻴﻧ و يﺮﻴﺴﻣﺮﮔ يﺎﻫ
ﻢﻳﻼﻋ ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫﺎﻣد رد و هدﻮﺑ ﻲﮔدزﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ سﺎﺴﺣ يﺮﻴﺴﻣﺮﮔ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﮔدزﺎﻣﺮﺳ ﺪﻨﻫد
ﻪﻛ ﻢﻳﻼﻋ ﻦﻳا عﻮﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻲﻣ توﺎﻔﺘﻣ لﻮﺼﺤﻣ ]ﺪﺷﺎﺑ
[4 .
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ يرادرﺎﺒﻧا ياﺮﺑ لﻮﻤﻌﻣ يﺎﻣد ﺖﺳا هﺪﺷ ناﻮﻨﻋ 2]
،[ ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﻟو
يراﺪﻬﮕﻧ
’ ﻢﻗر ‘ﻮﻳﻮﻓ يﺎﻣد رد 4
- 0 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد و
ﺎﻳ
يرادرﺎﺒﻧا
’ ﻢﻗر ﻪﺘﻧﺎﻳﺮﺑﻮﺧر زا ﺮﺘﻤﻛ يﺎﻣد رد ‘
11 ﻪﺟرد
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ زوﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣ ﻲﮔدزﺎﻣﺮﺳ ﻢﻳﻼﻋ
ددﺮﮔ 5] ، 6 و [7 .
ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد
’ ﻢﻗر ﻒﻣﻮﻳﺮﺗ رد ﻲﮔدزﺎﻣﺮﺳ ﻢﻳﻼﻋ زوﺮﺑ نوﺪﺑ ‘
يﺎﻣد 1 - داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد هﺎﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ تﺪﻣ ﻪﺑ
ﻲﻣ يراﺪﻬﮕﻧ دﻮﺷ
8] ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ [ ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫﺎﻣد ﻪﺑ ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﺦﺳﺎﭘ عﻮﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻢﻗر ﻲﻣ توﺎﻔﺘﻣ ﺪﺷﺎﺑ
9] .[
سﺎﺳا ﺮﺑ ﺷراﺰﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻬ
، دﺮﺑرﺎﻛ ﻨﻣ ﻲﻳﺎﻣد يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺠ
ﻪﺑ ﺮ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ رد ﻲﮔدزﺎﻣﺮﺳ ﻢﻳﻼﻋ ﺶﻫﺎﻛ 2]
، 5 ، 10 ،
11 ، 12 و [13 . ﻲﻟو ﻲﻳﺎﻣد يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ دﺮﺑرﺎﻛ يور هﺪﻤﻋ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺮﻴﻏ ﻢﻗر رد ﻲﻧاﺪﻨﭼ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ ﻮﻳﻮﻓ ﺲﮔ
ﺦﺳﺎﭘ صﻮﺼﺧ مﺎﻗرا
دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺲﮔ 5]
و
[12 . ﺪﻨﭼ ﺮﻫ وﮋﭘ ﻚﻳ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﻫ
نارﺎﻜﻤﻫ و اﺪﺴﺑ
) 2008 ( رﺎﻤﻴﺗ دﺮﺑرﺎﻛ ﺎﺑ يﺎﻫ
ﺎﻣد رد مﺮﮔ بآ و
نﺎﻣز يﺎﻫ دﺪﻌﺘﻣ
ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ بآ
مﺮﮔ 45 و 50 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رد
نﺎﻣز ود 20
و 30 ﻢﻳﻼﻋ ﺶﻫﺎﻛ رد ﺮﺛﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻘﻴﻗد ﻲﮔدزﺎﻣﺮﺳ
هﻮﻴﻣ ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ ﻢﻗر ، ﻪﺘﻧﺎﻳﺮﺑﻮﺧر’ رد رﺎﺒﻧا ﻲﻃ رد ‘
يﺎﻣد ﻚﻳ ﺟرد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪ هدﻮﺑ
]ﺪﻧا [5 .
هﺪﻤﻋ رﻮﻃ ﻪﺑ ناﺮﻳا رد يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫﻮﻟﺎﻣﺮﺧ و هدﻮﺑ ﺲﮔ عاﻮﻧا زا
ﻻﻮﻤﻌﻣ نآ ﺲﮔ ﻢﻌﻃ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ رد
هﺪﻴﺳر ﻲﻠﻴﺧ ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﺿﺮﻋ ، و ﻲﻣ فﺮﺼﻣ دﺮﮔ
ﻧ ﺪ . رد ﻲﻧاﺪﻨﭼ تﺎﻋﻼﻃا
هﻮﻴﻣ ﻦﻳا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ رﺎﺘﻓر صﻮﺼﺧ ناﺮﻳا رد
يﺎﻣد ﻲﺘﺣ و
دﻮﺟو نآ يرادرﺎﺒﻧا ﺐﺳﺎﻨﻣ دراﺪﻧ
. ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
ﺦﺳﺎﭘ ﺮﻈﻧ زا و ﺖﺷادﺮﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ غﻮﻠﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر يﺎﻫﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ و مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ
درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - ﻪﻧﻮﻤﻧ هﻮﻴﻣ يﺎﻫ
هﻮﻴﻣ يﺎﻫ جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ رد و جﺮﻛ ﺮﻬﺷ فاﺮﻃا رد ﻲﻏﺎﺑ زا
ﻪﻠﺣﺮﻣ يرﺎﺠﺗ غﻮﻠﺑ )
ﮓﻧر ﻲﺠﻧرﺎﻧ (
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﺘﻔﺳ ﺎﺑ 62
ﻦﺗﻮﻴﻧ
ﻲﮕﻧر تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ و a*=30, b*=58, L*=60“
” ﻞﻳاوا رد
هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺎﻌﻳﺮﺳ و ﺖﺷادﺮﺑ هﺎﻣ نﺎﺑآ مﻮﻠﻋ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺒﻏﺎﺑ
ﺖﻓﺎﻳ لﺎﻘﺘﻧا .
هﻮﻴﻣ هﻮﻴﻣ و فﺬﺣ هﺪﻳد ﺐﻴﺳآ و مﺮﻓﺪﺑ يﺎﻫ يﺎﻫ
هزاﺪﻧا ﻚﻳ و ﻞﻜﺷ ﻚﻳ ﺶﻳﺎﻣزآ ياﺮﺑ ﻢﻟﺎﺳ و
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ ﺐﺷ ﻚﻳ زا ﺲﭘ هﻮﻴﻣ يور مﺮﮔ ﺪﺷ لﺎﻤﻋا ﺎﻫ
.
2 - 2 - لﺎﻤﻋا مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ
هدﺎﻔﺘﺳا مﺮﮔ بآ مﺎﻤﺣ زا مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا ياﺮﺑ ﺪﺷ
.
هﻮﻬﻗ ﻪﺿرﺎﻋ زوﺮﺑ مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا رد ﻲﻠﺻا ﻞﻜﺸﻣ يا
ﻲﻣ رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ هﻮﻴﻣ ﻞﺧاد و ﺢﻄﺳ نﺪﺷ ﺷﺎﺑ
ﺪ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
عوﺮﺷ زا ﻞﺒﻗ ﻦﻳا
ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ اﺪﺘﺑا رﺎﻤﻴﺗ
بآ
مﺮﮔ بﺮﺨﻣ ﺮﻴﻏ
، دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺶﻴﭘ
، زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ
دوﺪﺤﻣ
، رد هدوﺪﺤﻣ ﻲﻳﺎﻣد 60 - 35 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز رد و
-
يﺎﻫ 100 - 10 و لﺎﻤﻋا ﻪﻘﻴﻗد هﻮﻴﻣ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ 3
يﺎﻣد رد زور
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ قﺎﺗا .
ﺲﭙﺳ آ ب مﺮﮔ 50 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رد
نﺎﻣز 45 ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﺪﺣ
بﺮﺨﻣ ﺮﻴﻏ مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
هﻮﻬﻗ ﻪﺿرﺎﻋ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا ﻲﻟو يا
نﺪﺷ ﺎﻌﻳﺮﺳ ﺮﻫﺎﻇ رﺎﻤﻴﺗ زا ﺲﭘ هﺪﺸﻧ
و دﺮﺳ رﺎﺒﻧا زا ﺲﭘ ﻪﻜﻠﺑ
زوﺮﺑ ﺪﻳﺎﻤﻧ 11]
،[ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
،قﻮﻓ رﺎﻤﻴﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ رﺎﻤﻴﺗ
ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ز ﺮﺘﻤﻛ نﺎﻣ
، ﻞﻣﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ مﺮﮔ بآ 50 نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد -
يﺎﻫ 20 و 30 ﻪﻘﻴﻗد
، ﺮﺘﻤﻛ يﺎﻣد و
، ﻞﻣﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ مﺮﮔ بآ 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز ﻪﺳ رد
20
، 30 و 45 ﻪﻘﻴﻗد
، ﺰﻴﻧ يور
هﻮﻴﻣ ﺎﻫ ﻳدﺮﮔ لﺎﻤﻋا ﻧﺪ
ﺪ . ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
، بآ زا 25 ﻪﺟرد
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ رد نﺎﻣز ﻂﺳﻮﺘﻣ 30 ﻪﻘﻴﻗد هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . ﺲﭘ لﺎﻤﻋا زا
ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ
، هﻮﻴﻣ يﺎﻣد رد ﺎﻫ آ
ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و ﻚﺸﺧ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣز ﻪﻧﺎﺧدﺮﺳ
و ﻞﻘﺘﻨﻣ و داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ و ود ،ﺮﻔﺻ يﺎﻣد ﻪﺳ رد
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر 80≤
% ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ .
هﻮﻴﻣ ﺎﻫ رد نﺎﻣز يﺎﻫ
رﺎﺒﻧا زا هﺎﻣ رﺎﻬﭼ و ﻪﺳ ،ود ،ﻚﻳ ،ﺮﻔﺻ دﺮﺳ
ﻪﺳ زا ﺲﭘ و جرﺎﺧ
ﺑ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪ
1يا درﻮﻣ
ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻨ
.
2 - 3 - ﺺﺧﺎﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ
هﻮﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا هﻮﻴﻣ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺪﺻرد ﻪﺑ هﺪﺷ هدﻮﻟآ يﺎﻫ
هﻮﻴﻣ ﻞﻛ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رﺎﻤﻴﺗ ﺮﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ 2]
.[ ﺺﺧﺎﺷ
هﻮﻬﻗ هﻮﻴﻣ ﺢﻄﺳ نﺪﺷ يا ﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ
ﻫﺎﺸ هﺪ يا ﻪﺟرد رﺎﻬﭼ رد
) ﻞﻣﺎﺷ ﺮﻔﺻ : هﻮﻬﻗ هﻮﻴﻣ ﺢﻄﺳ هﺪﺸﻧ يا
ﻚﻳ ، : زا ﺮﺘﻤﻛ 25 % ﺢﻄﺳ
هﻮﻬﻗ هﻮﻴﻣ ود ،هﺪﺷ يا :
دوﺪﺣ 50 % هﻮﻬﻗ هﻮﻴﻣ ﺢﻄﺳ زا ،هﺪﺷ يا
ﻪﺳ : زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 75 % زا هﻮﻬﻗ هﻮﻴﻣ ﺢﻄﺳ هﺪﺷ يا
( ﻲﻫد هﺮﻤﻧ 13]
[
رد هﺪﺷ ﺮﻛذ لﻮﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و 14]
ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ[ :
هﻮﻬﻗ ﺺﺧﺎﺷ
نﺪﺷ يا = ∑ [(نﺪﺷ ياهﻮﻬﻗ ﻪﺟرد) × ( هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ ﺮﻫ رد
ﻪﺟرد هﻮﻬﻗ
نﺪﺷ يا )] / (3 × رﺎﻤﻴﺗ رد هﻮﻴﻣ ﻞﻛ داﺪﻌﺗ) هﻮﻴﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
هﺎﮕﺘﺳد ﻲﺘﻔﺳ ﻲﺘﺳد ﺞﻨﺳ
، ﺮﻄﻗ ﺎﺑ
نﻮﺘﺴﻴﭘ 8 ﻲﻠﻴﻣ اﺪﺟ زا ﺲﭘ هﻮﻴﻣ ﻲﻳاﻮﺘﺳا ﺖﻤﺴﻗ ود رد و ﺮﺘﻣ
ﺖﺳﻮﭘ ندﺮﻛ هﻮﻴﻣ
هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﻴﮔ 1]
.[ ﺎﺑ هﻮﻴﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﮓﻧر
ﺳ ﮓﻧر هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺘﻟﻮﻨﻴﻣ ﺞﻨ
) CR-400, Japan لﺪﻣ (
ﻲﮕﻧر تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ سﺎﺳا ﺮﺑ و L*, a*, b*
زا ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺳ رد و
هزاﺪﻧا هﻮﻴﻣ ﺮﻫ ﺪﺷ يﺮﻴﮔ
15] .[ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺪﺻرد زا ﺲﭘ
هرﺎﺼﻋ هﻮﻴﻣ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ
، ﻲﺘﺳد ﺮﺘﻣﻮﺘﻛاﺮﻓر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و
راﺪﻘﻣ
دﻮﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﻮﻴﺳاﺮﺘﻴﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا 1
/ 0 لﺎﻣﺮﻧ هزاﺪﻧا ﺮﻴﮔ ي
ﻚﻴﻟﺎﻣ ﺪﻴﺳا ﺖﻴﺒﻟﺎﻏ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
] ﺪﺷ [16 . هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ ﺖﻈﻠﻏ ﺰﻴﻧد ﻦﻴﻟﻮﻓ شور ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﺎﻫ
و ﺎﺑ
مﺎﺠﻧا تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻛﺪﻧا ] ﺖﻓﺮﮔ
[17 . هرﺎﺼﻋ لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ يﺮﻴﮔ
لﻮﻧﺎﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 80
ﺪﺻرد ) 5 رد هﻮﻴﻣ ﺖﺷﻮﮔ مﺮﮔ 25
ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ لﻮﻧﺎﺘﻣ ( ﻪﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ 20
ﻲﻠﻴﻣ هﺰﻴﻧﻮﻳ يد بآ ﺮﺘﻴﻟ
5 ﻲﻠﻴﻣ و ﻲﻨﻧﺎﺗ هرﺎﺼﻋ ﺮﺘﻴﻟ 5
ﻪﻓﺎﺿا ﺰﻴﻧد ﻦﻴﻟﻮﻓ فﺮﻌﻣ ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ
ﺪﻳدﺮﮔ . ﺖﺷﺬﮔ زا ﺲﭘ 5
ﻪﻘﻴﻗد 5 / 2 ﻲﻠﻴﻣ تﺎﻨﺑﺮﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﻴﻟ
1. Shelf life
ﻪﻓﺎﺿا طﻮﻠﺨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ عﺎﺒﺷا ﻢﻳﺪﺳ ناﺰﻴﻣ ﺲﭙﺳ و
يرﻮﻧ بﺬﺟ
جﻮﻣ لﻮﻃ رد قﻮﻓ لﻮﻠﺤﻣ 760
ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ .
ﺗ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻧﺎ لﻮﻠﺤﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻨﺤﻨﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻚﻴﻧﺎﺗ ﺪﻴﺳا زا ﻞﺻﺎﺣ
، ﺖﻈﻠﻏ رد ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻪﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻴﻬﺗ نآ ﻪﺑﺎﺸﻣ و ﺎﻫ ﺎﻫ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﻮﺑ هﺪﺷ هدﺎﻣآ .
2 - 4 - ﻲﺸﻳﺎﻣزآ حﺮﻃ هداد ﻪﻳﺰﺠﺗ و
ﺎﻫ
و ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﻛ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد و ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺣاو ﺮﻫ رد ،ﺪﺷ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﺮﻫ رد و ﺞﻨﭘ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﺪ
15 ﺪﺷ هداد راﺮﻗ هﻮﻴﻣ .
يﺎﻣد ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ
يراﺪﻬﮕﻧ ) ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ( مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ، ﺪﻫﺎﺷ و
) 7 ﺢﻄﺳ ( و
نﺎﻣز يﺎﻫ ﻲﻤﻛ و ﻲﻔﻴﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﺳرﺮﺑ )
ﺢﻄﺳ ﺞﻨﭘ ( دﻮﺑ .
هداد ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺎﻫ
ﻂﺳﻮﺗ راﺰﻓا مﺮﻧ ﻪﻳﺰﺠﺗ SAS
يرﺎﻣآ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ راﺰﻓا
MD, USA) Statgraphics,
Plus 5.1 (Manugistics, Inc., Rockville, ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
.
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ فﻼﺘﺧا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ توﺎﻔﺗ ﻞﻗاﺪﺣ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ راد Least significant differences, LSD) (
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
3 - ﺶﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
3 - 1 - هﻮﻬﻗ ﺺﺧﺎﺷ هﻮﻴﻣ ﮓﻧر و نﺪﺷ يا
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﺳرﺮﺑ هﻮﻬﻗ
نﺎﺸﻧ نﺪﺷ يا داد
ﻪﻛ ﻪﺟرد هﻮﻬﻗ نﺪﺷ يا
هﻮﻴﻣ يﺎﻣد رد هﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻫ 5
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رﻮﻃ ﻪﺑ
ﻲﻨﻌﻣ هﻮﻬﻗ ﻪﺟرد زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يراد هﻮﻴﻣ نﺪﺷ يا
هﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻫ
يﺎﻫﺎﻣد رد ﺮﻔﺻ
و 2 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ،دﻮﺑ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻣد ود ﺮﻈﻧ زا يراد
ﻦﻳا ﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﺪﺸ
) لوﺪﺟ 1 ( . ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ مﺮﮔ بآ ي
يﺎﻫﺎﻣد زا ﻚﻳﺮﻫ رد
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يرادرﺎﺒﻧا رﺎﺒﻧا ود رد
ﺮﻔﺻ و 2 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
هﻮﻬﻗ ﺺﺧﺎﺷ نﺪﺷ يا
رد مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ 50
ﻪﺟرد
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ رد
ﺮﻫ نﺎﻣز ﻪﺳ 20 ، 30 و 45 ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻘﻴﻗد -
دﻮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يراد و ه
ﻦﻴﺑ ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ
هﻮﻬﻗ ﻪﺟرد -
نﺪﺷ يا رﺎﻤﻴﺗ يﺎﻫ مﺮﮔ بآ 50 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻧﺎﻣز رد
يﺎﻬ 30
و 45 ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻘﻴﻗد زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يراد
هﻮﻬﻗ ﻪﺟرد نﺪﺷ يا
مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ 50
رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز
20 دﻮﺑ ﻪﻘﻴﻗد .
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ
ﺪﻫﺎﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ
هﻮﻬﻗ ﻪﺟرد ﻗ ناﺪﻨﭼ نﺪﺷ يا
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎ يا
يﺎﻣد ود ﻦﻳا رد
يراﺪﻬﮕﻧ ﺪﻧداﺪﻧ نﺎﺸﻧ )
ﻞﻜﺷ 1 (.
ﻞﻜﺷ 1 هﻮﻬﻗ ﺺﺧﺎﺷ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ نﺪﺷ يا
يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور ﻪﺳ هوﻼﻌﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد رد يرادرﺎﺒﻧا ﻲﻃ ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ نآ ﺮﺑ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا و يا
. هداد ﺎﻫ
ﻴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎ
رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ ± Standard Error)
( ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
رﺎﺒﻧا رد 5 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد هﻮﻬﻗ ﻪﺟرد
ﺪﻫﺎﺷ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ نﺪﺷ يا
مﺮﮔ بآ و 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻛﺪﻧا
ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ
ﺮﻔﺻ يﺎﻫرﺎﺒﻧا رد و
2 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد و هدﻮﺑ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا -
هﻮﻬﻗ ﻪﺟرد ﺎﺑ يراد نﺪﺷ يا
رﺎﻤﻴﺗ مﺮﮔ بآ 50 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
نﺎﻣز رد 20 داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﻪﻘﻴﻗد .
ﺎﻣد ﻦﻳا رد يراﺪﻬﮕﻧ ي
ﻪﺟرد ﺰﻴﻧ
هﻮﻬﻗ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ نﺪﺷ يا 50
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ود رد
نﺎﻣز 30 و 45 ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يراد
دﻮﺑ ) ﻞﻜﺷ 1 ( . ﻲﺳرﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ هﻮﻬﻗ نﺎﺸﻧ نﺎﻣز ﻲﻃ رد نﺪﺷ يا
داد نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﻪﻛ هﻮﻬﻗ ﻪﺟرد يرادرﺎﺒﻧا
نﺪﺷ يا ﻲﻣﺎﻤﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻫ .
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﮕﻧر يﺎﻫ L*, a*, b*
ﻦﻳا رد ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺎﺘﺒﺴﻧ يﻮﮕﻟا
ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻣد ﻲﻠﺻا ﺮﺛا سﺎﺳا ﺮﺑ
يراﺪﻬﮕﻧ
، ﻲﮕﻧر ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ ﻪﺳ ﺮﻫ رﺎﺒﻧا رد
ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺎﻫرﺎﺒﻧا زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يراد
2 و 5 رد ﻪﺟ
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ رﺎﺒﻧا ود ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣرد هدﻮﺑ 2
و 5 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﻈﻧ زا يراد
ﺎ ﺪﺸﻧ ﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﮕﻧر ت
) لوﺪﺟ 1 (.
ﻲﺳرﺮﺑ ﺻﻮﺼﺧ ﻴ ﻲﮕﻧر ﺖ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ L*
) لوﺪﺟ 2 (
، رد ﻞﺧاد
ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ رﺎﺒﻧا ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺶﻫﺎﻛL*
ﺖﻓﺎﻳ ﻲﻟو
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻫﺎﺷ رد ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا دﻮﺑ
. رد
ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ يرادرﺎﺒﻧا لوا يﺎﻬﻫﺎﻣ مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ L*
45
رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز
20 زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻘﻴﻗد
ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ
يرادرﺎﺒﻧا هرود ﺮﺧاوا رد ﻲﻟو دﻮﺑ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ L*
ﻦﻴﺑ ﻲﻧاﺪﻨﭼ توﺎﻔﺗ رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا
ﻴﺗ و مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤ 50
ﻪﺟرد
يﺎﻬﻧﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ 30
و 45 ﻪﻘﻴﻗد ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻈﻧ زا L*
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ 45
ﻪﺟرد
يﺎﻬﻧﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ 30
و 45 مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ و ﻪﻘﻴﻗد 50
نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 20
ﻪﻘﻴﻗد يرادرﺎﺒﻧا هرود لﻮﻃ رد
ﺺﺧﺎﺷ ياراد يﺮﺘﺸﻴﺑ L*
آ رﺎﻤﻴﺗ زا مﺮﮔ ب
45 ﻪﺟرد
نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ 20
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻘﻴﻗد .
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ود رﺎﺒﻧا رد
ﺰﻴﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد L*
ﺶﻳﺎﻣزآ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺎﻫ
مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ رد و ﺪﻫﺎﺷ رد ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﻲﻟو ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ 45
نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 20
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪﻘﻴﻗد
مﺮﮔ بآ دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ . رد ﻲﻧاﺪﻨﭼ فﻼﺘﺧا رﺎﺒﻧا ﻦﻳا يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ
مﺮﮔ بآ 45 ﻧﺎﻣز تﺪﻣ رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد يﺎﻬ
30 و 45 ﻪﻘﻴﻗد
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ و 50
نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﺳ ﺮﻫ رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
20 ، 30 و 45 ﻪﻘﻴﻗد ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻈﻧ زا رﺎﺒﻧا لﻮﻃ رد L*
هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺪﺸﻧ . داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ رﺎﺒﻧا رد ﺺﺧﺎﺷ ﺰﻴﻧ
ﻲﻣﺎﻤﺗ ردL*
ﻮﻤﻧ ﻪﻧ رد ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺶﻳﺎﻣزآ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺎﻫ
مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ و ﺪﻫﺎﺷ 45
نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 20
ﻪﻘﻴﻗد
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ . مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ 45
يﺎﻬﻧﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
30 و 45 مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ و ﻪﻘﻴﻗد 50
ﻪﺟرد
يﺎﻬﻧﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ 20
، 30 و 45 ﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻘﻴﻗد L* ﺺﺧ
ار ﺪﻧدﻮﺑ هدﻮﻤﻧ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد .
رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﻛ ترﺎﺒﻋ
ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﺒﻧا رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ هﺪﺷ لﺎﻤﻋا مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺘﻬﺑ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻣد ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد L*
ﺪﻧﺪﺷ .
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﮕﻧر ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ و ود ،ﺮﻔﺻ رﺎﺒﻧا ﻪﺳ ﺮﻫ لﻮﻃ رد a*
ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺎﺘﺒﺴﻧ يﻮﮕﻟا داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ داد نﺎﺸﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد رﺎﺒﻧا لﻮﻃ رد a*
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ .
ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻲﻟو
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻬﻧﺎﻣز مﺮﮔ بآ
50 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رد
نﺎﻣز يﺎﻫ 20
، 30 و 45 ﻪﻘﻴﻗد و مﺮﮔ بآ 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
رد نﺎﻣز يﺎﻫ 30 و 45 ﻪﻘﻴﻗد راﺪﻘﻣ ياراد يﺮﺘﺸﻴﺑ a*
د ر
و ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رﺎﻤﻴﺗ
مﺮﮔ بآ 45 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز رد
20 ﻪﻘﻴﻗد ﺪﻧدﻮﺑ . مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز رد
20
ﻪﻘﻴﻗد ﺺﺧﺎﺷ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻪﺘﺷاد ﻲﻄﺳﻮﺘﻣ a*
رد ﺰﻴﻧ a*
ﺪﻫﺎﺷ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ رد
، و ﺎﻣد ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
نﺎﻣز تﺪﻣ رﺎﻤﻴﺗ
ﺶﻫﺎﻛ a* ﺺﺧﺎﺷ
ﺪﺷ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ
) لوﺪﺟ 3 ( .
ﻲﺳرﺮﺑ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ b*
يرادرﺎﺒﻧا لﻮﻃ يﺎﻣد ﻪﺳ ﺮﻫ رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا يراﺪﻬﮕﻧ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ
يراد
ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻓﺎﻳ . ﺺﺧﺎﺷ رد ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻟو رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ b*
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻫﺎﻛ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يا
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ b*
دﻮﺑ .
b* ﺺﺧﺎﺷ مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ 45
ﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘ
20
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يرادرﺎﺒﻧا يﺎﻣد ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﺰﻴﻧ ﻪﻘﻴﻗد مﺮﮔ بآ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ .
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ يرادرﺎﺒﻧا يﺎﻣد رد
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ناﺪﻨﭼ فﻼﺘﺧا مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ يا
45
يﺎﻬﻧﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 30
و 45 مﺮﮔ بآ و ﻪﻘﻴﻗد 50
ﻬﻧﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد يﺎ
20 ، 30 و 45 ﻪﻘﻴﻗد ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻈﻧ زا
يﺎﻫرﺎﺒﻧا رد ﻲﻟو ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ b*
2 و 5 ﺎﺑ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
رﺎﻤﻴﺗ نﺎﻣز تﺪﻣ و رﺎﻤﻴﺗ يﺎﻣد ﺶﻳاﺰﻓا مﺮﮔ بآ
رد ﺶﻫﺎﻛ
ﺺﺧﺎﺷ رﺎﺒﻧا لﻮﻃ رد b*
ﺪﺷ ﺮﺘﻤﻛ ) لوﺪﺟ 4 .(
لوﺪﺟ 1 ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺳ رد يراﺪﻬﮕﻧ لﻮﻃ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﻲﻤﻛ و ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ
هﺎﻣ رﺎﻬﭼ تﺪﻣ ﻪﺑ يرادرﺎﺒﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻣد
هوﻼﻌﺑ 3 ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور يا
. ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻣ نﺎﺴﻜﻳ فوﺮﺣ ياراد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﻨﺷﺎﺑ
رد يراد
ﺢﻄﺳ 5 % ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻞﻗاﺪﺣ نﻮﻣزآ راد
LSD) ( هداﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﺪﻧا
.
ﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ
لﻮﻠ ) رد مﺮﮔ ﻲﻠﻴﻣ
مﺮﮔ (
ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﻠﺤﻣ لﻮ
(%)
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا نﻮﻴﺳاﺮﺘﻴﺗ
(%)
ﻲﺘﻔﺳ ﺖﻓﺎﺑ ) ﻦﺗﻮﻴﻧ
(
ﻲﮔدﻮﻟآ ﺪﺻرد
ﻲﭼرﺎﻗ L* b* a* ﺺﺧﺎﺷ
نﺪﺷ يا هﻮﻬﻗ
ﺺﺧﺎﺷ رﺎﺒﻧا
0a
/
4 18/44a 0/147a 24/89a 7/46c 49/78a 39/95a 22/52a 0/13b داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ 6b
/
3 18/4a 0/137b 21/49b 13/6b 47/71b 36/91b 20/47b 0/12b داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ود 3c
/
3 18/00b 0/136b 19/65c 20/4a 47/26b 36/22b 19/76b 0/17a داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ
لوﺪﺟ ﮓﻧر ﺺﺧﺎﺷ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ2 يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور ﻪﺳ هوﻼﻌﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد رد يرادرﺎﺒﻧا ﻲﻃ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ L*
ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ ﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا و يا
نآ ﺮﺑ م . هداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ ±
Standard Error) (
ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﺪ .
ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻣز )
هﺎﻣ (
رﺎﻬﭼ ﻪﺳ ود ﻚﻳ ﺮﻔﺻ رﺎﻤﻴﺗ رﺎﺒﻧا يﺎﻣد
53 /
43 ±0/41 44/31±0/16 47/05±1/47 50/26±0/75 57/04±0/61 ﺪﻫﺎﺷ 31
/
46 ±0/75 46/91±0/63 48/25±0/83 48/74±1/27 54/96±1/29 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 88
/
49 ±1/69 50/02±1/22 50/05±0/87 54/12±0/87 54/51±1/08 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 66
/
48 ±0/54 51/78±1/41 52/68±0/33 54/29±1/11 54/16±0/55 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 41
/
50 ±1/17 49/46±1/24 51/94±0/95 52/99±1/23 54/21±0/72 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 07
/
47 ±1/24 48/81±1/32 52/61±1/7 52/74±0/80 55/61±1/20 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 72
/
47 ±0/84 46/86±0/86 53/08±1/9 53/78±0/77 57/36±0/26 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
33 /
41 ±0/41 41/23±0/41 42/41±0/87 42/86±0/80 54/26±1/51 ﺪﻫﺎﺷ 56
/
43 ±1/00 41/18±1/59 44/14±1/40 45/88±1/60 52/97±1/25 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 19
/
47 ±3/04 47/85±1/15 48/52±3/58 49/61±0/72 53/41±0/47 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 32
/
46 ±1/12 48/53±1/56 50/36±1/28 52/17±1/67 52/86±1/13 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 16
/
47 ±1/02 48/8±1/67 50/66±1/04 51/54±1/31 52/01±1/54 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 95
/
47 ±0/96 50/64±1/54 52/68±0/31 53/97±0/33 55/98±0/92 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 16
/
46 ±0/98 48/47±1/94 51/31±1/21 52/63±2/21 53/16±1/33 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ود داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
43 /
40 ±0/50 41/63±0/12 41/68±0/62 42/67±0/33 53/91±1/47 ﺪﻫﺎﺷ 74
/
41 ±0/38 42/22±0/36 42/62±0/72 44/44±1/46 52/61±0/55 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 91
/
42 ±0/97 44/89±1/2 47/176±1/15 50/10±0/46 53/61±0/95 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 51
/
42 ±0/2 46/88±5/00 47/51±1/59 51/52±1/4 52/21±0/55 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 37
/
45 ±0/82 46/52±1/07 49/56±1/25 52/26±1/34 52/93±1/57 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 97
/
47 ±2/44 50/69±0/29 52/95±0/55 54/54±1/59 54/43±0/46 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 11
/
47 ±2/26 48/36±1/37 52/07±1/24 54/51±1/82 55/12±1/25 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
لوﺪﺟ 3 ﮓﻧر ﺺﺧﺎﺷ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور ﻪﺳ هوﻼﻌﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد رد يرادرﺎﺒﻧا ﻲﻃ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ a*
ﻟﻮﻤﻌﻣ ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲ نآ ﺮﺑ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا و يا
. هداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ ±
Standard Error) (
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻣز
) هﺎﻣ (
رﺎﻬﭼ ﻪﺳ ود ﻚﻳ ﺮﻔﺻ
رﺎﻤﻴﺗ رﺎﺒﻧا يﺎﻣد
54 /
16 ±0/97 15/66±1/11 19/68±1/05 24/63±0/34 30/26±1/11 ﺪﻫﺎﺷ 51
/
19 ±0/92 21/26±0/06 22/32±0/51 22/3±1/05 27/13±0/71 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 9
/
22 ±1/16 23/23±1/21 23/86±0/33 25/89±0/99 28/58±1/50 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 4
/
22 ±1/76 22/48±1/51 23/59±0/63 24/95±0/93 27/51±1/27 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 33
/
23 ±2/23 22/81±2/37 24/11±0/66 27/0±0/42 26/06±1/02 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 62
/
20 ±1/88 22/26±0/15 24/55±1/98 25/77±0/51 28/3±1/18 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 3
/
20 ±1/88 22/35±0/15 25/04±1/98 27/02±0/51 27/17±1/18 ﻪﻘﻴﻗد 45–داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
64 /
11 ±0/69 11/65±0/19 13/33±1/18 17/09±0/47 27/6±1/89 ﺪﻫﺎﺷ 96
/
14 ±0/41 14/55±0/71 14/53±1/26 19/59±1/05 28/36±0/81 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 58
/
19 ±2/66 21/23±1/66 21/45±2/06 22/24±0/59 28/00±0/91 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 34
/
19 ±1/72 20/66±0/99 21/92±1/71 24/52±1/38 27/91±0/31 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 71
/
21 ±1/41 21/95±1/02 23/85±0/14 23/46±0/63 25/11±1/13 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 29
/
22 ±1/05 24/46±0/53 25/9±1/41 26/08±0/26 27/67±0/61 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 53
/
20 ±1/13 22/24±1/17 25/56±0/28 25/47±1/6 26/73±1/56 ﻪﻘﻴﻗد 45–داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ود داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
94 /
11 ±0/84 12/22±0/92 11/96±0/72 17/22±0/98 27/71±0/82 ﺪﻫﺎﺷ 2
/
13 ±1/03 13/44±0/43 14/46±1/07 18/62±0/92 28/87±1/15 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 73
/
15 ±0/41 17/06±1/82 21/33±0/57 21/41±0/06 28/00±1/15 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 04
/
17 ±0/47 19/72±1/45 21/24±2/09 23/89±1/71 28/87±1/15 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 11
/
19 ±0/12 20/00±1/33 21/92±1/23 25/56±1/87 27/31±0/18 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 45
/
20 ±1/44 23/97±0/75 25/86±0/94 26/33±0/36 26/04±0/14 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 77
/
18 ±3/45 23/43±0/84 25/77±0/85 26/61±1/75 25/05±1/32 ﻪﻘﻴﻗد 45–داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
لوﺪﺟ ﮓﻧر ﺺﺧﺎﺷ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ 4 ﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد رد يرادرﺎﺒﻧا ﻲﻃ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ b*
يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور ﻪﺳ هوﻼﻌﺑ ﻒﻠ
ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ نآ ﺮﺑ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا و يا
. هداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ ±
Standard Error) (
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻣز )
هﺎﻣ (
رﺎﻬﭼ ﻪﺳ ود ﻚﻳ ﺮﻔﺻ
رﺎﻤﻴﺗ رﺎﺒﻧا يﺎﻣد
57 /
29 ±0/41 30/28±0/48 33/82±2/79 39/85±2/09 49/96±1/24 ﺪﻫﺎﺷ 92
/
33 ±1/01 37/99±0/89 36/95±1/95 39/2±1/93 46/23±2/81 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 57
/
39 ±2/74 40/46±1/35 43/65±0/89 46/63±1/22 48/25±3/33 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 48
/
36 ±0/83 42/43±2/33 45/32±2/18 46/01±3/06 48/96±2/17 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 79
/
41 ±2/39 41/81±1/73 46/88±1/66 46/59±2/25 48/22±0/55 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 84
/
35 ±1/22 40/21±1/60 45/67±3/29 47/43±0/98 51/2±2/03 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 64
/
34 ±1/03 37/11±0/96 48/11±3/08 50/36±0/44 51/2±0/29 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
33 /
25 ±0/59 25/39±1/02 25/46±1/08 27/47±0/88 45/14±2/45 ﺪﻫﺎﺷ 12
/
30 ±1/58 29/04±0/61 29/53±0/47 32/98±2/11 46/7±2/21 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 52
/
35 ±3/42 37/42±1/89 36/87±2/58 38/87±0/76 46/87±1/04 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 88
/
33 ±1/72 37/82±0/99 40/78±1/71 43/59±1/38 46/15±0/31 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 46
/
37 ±2/22 40/21±2/83 44/01±1/81 44/36±1/82 45/24±1/64 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 82
/
37 ±1/28 43/03±2/45 46/96±1/34 47/47±0/92 49/72±0/54 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 53
/
36 ±1/56 40/24±3/25 46/16±1/28 48/87±1/18 51/08±1/41 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ود داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
51 /
23 ±1/01 24/7±0/65 25/52±0/31 28/04±1/09 45/82±3/06 ﺪﻫﺎﺷ 67
/
27 ±0/08 27/29±0/48 27/57±1/28 32/5±2/86 47/5±1/12 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 51
/
32 ±1/41 32/5±2/14 35/49±1/99 40/27±0/64 47/3±1/12 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 85
/
29 ±0/66 36/33±4/22 37/84±1/85 42/24±3/52 47/5±1/15 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 58
/
34 ±1/26 35/41±1/48 41/51±1/76 46/78±2/81 47/81±3/00 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 25
/
38 ±4/44 42/75±0/38 47/65±0/89 49/78±1/50 50/04±0/49 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 3
/
35 ±4/00 39/48±2/31 46/75±2/3 49/44±2/49 49/24±2/64 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
3 - 2 - ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺪﺻرد
ﻲﮔدﻮﻟآ عﻮﻴﺷ ﻲﭼرﺎﻗ
ﺲﭘ يرادرﺎﺒﻧا لوا هﺎﻣ زا يﺎﻣد ﻪﺳ ﺮﻫ رد
يراﺪﻬﮕﻧ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ و هﺪﺷ زﺎﻏآ ﺖﻓﺎﻳ
) ﻞﻜﺷ 2 .(
رﺎﺒﻧا رد ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ 5
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
يراد
رﺎﺒﻧا زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ
ﺮﻔﺻ و 2 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد و
رﺎﺒﻧا رد 2 ﻪﺟرد
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ
رﺎﺒﻧا زا ﺮﺘﺸﻴﺑ راد ﺟرد ﺮﻔﺻ
ﻪ
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ دﻮﺑ
) لوﺪﺟ 1 ( . رد يرادرﺎﺒﻧا يﺎﻣد ﻪﺳ ﺮﻫ ﻲﮔدﻮﻟآ
ﻲﭼرﺎﻗ رد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺪﻫﺎﺷ
دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ .
ﻲﻟو مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ رﺎﻈﺘﻧا فﻼﺧﺮﺑ 50
رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
يﺎﻬﻧﺎﻣز 30 و 45 رد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ ياراد ﻪﻘﻴﻗد
رﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يﺎﻫ
مﺮﮔ بآ 50
ﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﻣز رد داﺮ
20
مﺮﮔ بآ و ﻪﻘﻴﻗد 45
يﺎﻬﻧﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 30
و 45
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻘﻴﻗد .
مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ 45
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
يرادرﺎﺒﻧا هرود ﺮﺧاوا رد ﻲﻟو ﻢﻛ يرادرﺎﺒﻧا هرود ﻞﻳاوا رد ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻳاﺰﻓا داد نﺎﺸﻧ يا
) ﻞﻜﺷ 2 .(
3 - 3 - هﻮﻴﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ
هﻮﻴﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ ﺶﻫﺎﻛ يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻣد ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ
هﻮﻴﻣ رد ﻲﺘﻔﺳ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺖﻓﺎﻳ هﺪﺷ رﺎﺒﻧا يﺎﻫ
يﺎﻣد رد 5 هﻮﻴﻣ رد نآ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد يﺎﻫ
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ يﺎﻣد رد هﺪﺷ رﺎﺒﻧا
) لوﺪﺟ 1 .(
نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺑ ،يرادرﺎﺒﻧا
هﻮﻴﻣ رد ﺰﺟ مﺮﮔ بآ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ يﺎﻫ
50 رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
نﺎﻣز يﺎﻫ 30 و 45 ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻣز ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ،ﻪﻘﻴﻗد )
ﺎﺑ
ﻲﺘﻔﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ 62
ﻦﺗﻮﻴﻧ ( ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ رد ،يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻣد 45
رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
نﺎﻣز يﺎﻫ 30 و 45 آ و ﻪﻘﻴﻗد مﺮﮔ ب
50 رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
نﺎﻣز 20 ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻘﻴﻗد بآ رﺎﻤﻴﺗ و ﺪﻫﺎﺷ زا ﺮﺘﻤﻛ يراد
مﺮﮔ 45 نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 20
دﻮﺑ ﻪﻘﻴﻗد .
ﺐﻟﺎﺟ ﻪﺘﻜﻧ
رﺎﻤﻴﺗ يﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا رد ﻪﺟﻮﺗ مﺮﮔ بآ ﺎﺑ هﺪﺷ 50
نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد يﺎﻫ
30 و 45
ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﻪﺑ حﻮﺿو ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ،دﻮﺑ يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز
هﻮﻴﻣ ﺖﻓﺎﺑ نﺪﺷ ﺮﺗ ﻚﺸﺧ ﻞﻴﻟد و ﺶﻳﺎﻣزآ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا ﺮﺛا رد ﺎﻬﻧآ ﻲﻌﻴﺒﻃ نﺪﻴﺳر رد ﻲﻳﺎﺳرﺎﻧ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻞﻜﺷ
2 ﻲﻃ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺪﺻرد
يراﺪﻬﮕﻧ زور ﻪﺳ هوﻼﻌﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد رد يرادرﺎﺒﻧا يﺎﻣد رد
ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ نآ ﺮﺑ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا و يا
. هداد ﺎﻫ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ ±
Standard Error) (
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ 45
نﺎﻣز رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 20
ناﺪﻨﭼ ﺮﺛا ﻪﻘﻴﻗد
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ نﺎﺸﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ ﻆﻔﺣ ﺮﺑ يا
داﺪﻧ ) ﻞﻜﺷ 3 .(
رد يرادرﺎﺒﻧا ﻲﻃ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ3 ﻞﻜﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور ﻪﺳ هوﻼﻌﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد
ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ نآ ﺮﺑ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا و يا .
هداد ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ ± Standard Error)
( ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
3 - 4 - ﻣ اﻮﻣ راﺪﻘ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ د
، ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا
نﻮﻴﺳاﺮﺘﻴﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ و
صﻮﺼﺧ رد ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﺛا ﺎﻬﻨﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ
ﺮﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ
لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ راﺪﻘﻣ و
نﻮﻴﺳاﺮﺘﻴﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا ﻣد ﺮﺛا
يﺎﻫﺎ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﺮﺑ يراﺪﻬﮕﻧ دﻮﺑ ﺎﻫ
) لوﺪﺟ 1 .(
ﻲﻟو ﺎﺑ دﻮﺟو
توﺎﻔﺗ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ راد ﺑ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴ مﺮﮔ بآ
و ﺪﻫﺎﺷ اﺪﻘﻣ رد ر
،نﻮﻴﺳاﺮﺘﻴﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا ﺪﺻرد و لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ يﻮﮕﻟا
ﻳا يور ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا ﺮﺛا صﻮﺼﺧ رد ﻲﺼﺨﺸﻣ ناﺪﻨﭼ ﻦ
ود
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻳدﺮﮕﻧ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ و ﺪﺳر
توﺎﻔﺗ يﺎﻫ هﺪﻫﺎﺸﻣ
عﻮﻨﺗ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﻴﻟوا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻴﺑ رد ﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ) هداد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﺪﺸﻧ هداد (.
نﻮﻴﺳاﺮﺘﻴﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا ﺪﺻرد ﻣ
هﻮﻴ يﺎﻫ رﺎﺒﻧا ﺮﻔﺻ
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا ﺪﺻرد زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
نﻮﻴﺳاﺮﺘﻴﺗ هﻮﻴﻣ يﺎﻫ يﺎﻫرﺎﺒﻧا 2
و 5 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد رد دﻮﺑ
ﺎﻣد ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﺮﻈﻧ زا يراد
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻣد ود ﺮﻔﺻ
و 2 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد زا
ﺎﺟ داﻮﻣ راﺪﻘﻣ ﺮﻈﻧ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراد
لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﻧداﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻣد 5
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا
ود زا ﺮﺘﻤﻛ
يﺎﻣد ﺮﮕﻳد دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 ( .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ )
79 / 0 r= ( ﻦﻴﺑ
هﻮﻴﻣ ﻲﺘﻔﺳ ناﺰﻴﻣ و لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ و ﺎﻫ
دراد دﻮﺟ . ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﻲﻣ هﻮﻴﻣ ﻲﻠﻛ هﺎﮔﺪﻳد رد ﺪﺳر ﺖﻔﺳ يﺎﻫ
ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ ياراد ﺮﺗ
ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻴﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
. يرادرﺎﺒﻧا يﺎﻣد ﻲﻠﺻا ﺮﺛا سﺎﺳا ﺮﺑ ،
لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ رد
رﺎﺒﻧا داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
-
يراد لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ رد
رﺎﺒﻧا 2 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد و
ﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ لﻮﻠ
رد رﺎﺒﻧا 2 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺰﻴﻧ
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ رد
رﺎﺒﻧا 5 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد دﻮﺑ
) لوﺪﺟ 1 (.
فﻼﺘﺧا يرادرﺎﺒﻧا هرود ﻞﻳاوا رد يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻣد ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ناﺪﻨﭼ ﻦﻴﺑ يا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ ﺮﻈﻧ زا
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ رادرﺎﺒﻧا مرﺎﻬﭼ و مﻮﺳ يﺎﻬﻫﺎﻣ رد ﻲﻟو
راﺪﻘﻣ ي
مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ ﺮﺘﻤﻛ
دﻮﺑ . نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ يرادرﺎﺒﻧا هرود ﺮﺧاوا رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ و .
ﻲﻟو رد
و ﺎﻣد ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻬﻧﺎﻣز ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻣز دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﺘﻤﻳﻼﻣ يﺎﻫ
) لوﺪﺟ 5 .(
4 - ﺚﺤﺑ
نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ داد
هﻮﻬﻗ ﻪﺿرﺎﻋ ﻪﻛ ﺮﺛا رد نﺪﺷ يا
مﺮﮔ بآ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا رد ﺰﻴﻧ و ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻣد رد رﺎﺒﻧا 50
ﻪﺟرد
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ رد نﺎﻣز يﺎﻫ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺮﺗ ﺖﻓﺎﻳ يﺮﺘﺸﻴﺑ عﻮﻴﺷ .
ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا نارﺎﻜﻤﻫ و اﺪﺴﺑ
) 2008 ( و يﻻ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻳ
) 1997 ( تﺪﺷ و عﻮﻴﺷ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﺿرﺎﻋ
هﻮﻬﻗ نﺪﺷ يا
تﺪﻣ و مﺮﮔ بآ رﺎﻤﻴﺗ يﺎﻣد ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ نﺎﻣز
ﺶﻳاﺰﻓا نآ
ﻲﻣ ]ﺪﺑﺎﻳ 5 و [11 . هﻮﻬﻗ ﻪﺿرﺎﻋ هﻮﻴﻣ رد نﺪﺷ يا
هﻮﻬﻗ عﻮﻧ زا ﺎﻫ -
دﻮﺟﻮﺑ ﻲﻟﻮﻠﺳ يﺎﺸﻏ ﻪﺑ ﺐﻴﺳآ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ و هدﻮﺑ ﻲﻤﻳﺰﻧآ نﺪﺷ يا ﻲﻣ ﺪﻳآ . آ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺎﺑ ﺶﻨﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺷ مﺮﮔ ب
رﺎﺘﺧﺎﺳ لﻮﻠﺳ زوﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﺤﻄﺳ يﺎﻫ ﻪﺿرﺎﻋ
هﻮﻬﻗ نﺪﺷ يا
هﻮﻴﻣ رد ﻲﺤﻄﺳ هﺪﺷ ﺎﻫ
ﺪﻧا . ﻲﻓﺮﻃ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺪﺷ ﻪﺿرﺎﻋ
-هﻮﻬﻗ
يﺎﻫﺎﻣد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يرادرﺎﺒﻧا ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻣد رد نﺪﺷ يا ﻦﻴﻳﺎﭘ
،ﺮﺗ ﻪﺑ
ﻢﻳﺰﻧآ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﻴﻟد ﺎﻫ
ي ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺮﻓ ﺎﺑ آ هﻮﻬﻗ ﺪﻨﻳ نﺪﺷ يا د ر
ﻲﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد ﺪﺷﺎﺑ
3] .[
ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا رد ﻲﮕﻧر تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ
L*, a*, b*
رﺎﺒﻧا رد 5
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻣد ﺎﺑ يﺎﻫرﺎﺒﻧا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺗ
ﺖﻓﺎﻳ يﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﺑ ﻲﮕﻧر تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎ
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ يرادرﺎﺒﻧا ،مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا رد ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ
ﺼﺧ ﻪﺑ نﺎﻣز و ﺎﻣد رد صﻮ دﻮﻤﻧ اﺪﻴﭘ ﻞﻳﺪﻌﺗ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ
.
ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ رد ﻲﻳﺎﻣد يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا ﮓﻧر يﺎﻫ
ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ هرود لﻮﻃ رد ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ مﺎﻗرا ﺮﻳﺎﺳ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻴﻣدزوا
) 2009 ( نارﺎﻜﻤﻫ و اﺪﺴﺑ ، )
2008 ( يﻻ ، ﻲﻳ
نارﺎﻜﻤﻫ و )
1997 ( ، ﻮﻟ ) 2005 ( نارﺎﻜﻤﻫ و ﻒﻟوو و )
1997 (
ﺰﻴﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ 2]
، 5
، 11
، 12
، [13 . رد ﺶﻫﺎﻛ
ﺺﺧﺎﺷ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﻲﮕﻧر يﺎﻫ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ
ﮓﻧر هﻮﻴﻣ يﺮﻴﮔ
ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ لﺎﻤﻋا ﻲﻳﺎﻣد يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻛ و ﮓﻧر ﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻪﺘﺧاﺪﻧا ﺮﻴﺧﺎﺗ ﻪﺑ ار جﺮﻛ ﻢﻗر يﻮﻟﺎﻣﺮﺧ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﺪﻧا
.
ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ ﺶﻫﺎﻛ يرادرﺎﺒﻧا ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻣد رد ﻲﮕﻧر يﺎﻫ
ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫﺎﻣد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺗ
رد هﻮﻴﻣ ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ ﻲﮔﺪﻴﺳر زا نﺎﺸﻧ ﺮ
هﺎﺗﻮﻛ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺮﻤﻋ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻣد ﻦﻳا رد نآ ﺮﺗ
دراد ﺎﻣد 15] .[
،ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ يﺎﻣد رد يرادرﺎﺒﻧا رد ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ
ﺮﺗﻻﺎﺑ
يﺎﻫﺎﻣد رد يرادرﺎﺒﻧا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴﻳﺎﭘ
ﺮﺗ دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ . ندﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ
رﺎﺒﻧا رد ﻲﭼرﺎﻗ ﻲﮔدﻮﻟآ 5
ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ داﺮﮕﻴ
چرﺎﻗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد رد ﺎﻫ
8] .[
لوﺪﺟ 5 ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ زور ﻪﺳ هوﻼﻌﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد رد يرادرﺎﺒﻧا ﻲﻃ رد ،جﺮﻛ ﻢﻗر ،ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ هﻮﻴﻣ لﻮﻠﺤﻣ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ
ﻪﺴﻔﻗ ﺮﻤﻋ ناﻮﻨﻋ نآ ﺮﺑ مﺮﮔ بآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا و يا
. هداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ ±
Standard Error) (
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻣز )
هﺎﻣ (
رﺎﻬﭼ ﻪﺳ ود ﻚﻳ ﺮﻔﺻ رﺎﻤﻴﺗ رﺎﺒﻧا يﺎﻣد
19 /
1 ±0/18 1/38±0/07 3/83±0/94 4/85±0/26 5/57±0/54 ﺪﻫﺎﺷ 68
/
1 ±0/02 3/09±0/56 3/60±0/44 4/32±0/15 5/48±0/36 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 98
/
1 ±0/62 3/6±0/48 3/89±0/39 4/95±0/57 5/57±0/77 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 97
/
1 ±0/38 3/89±0/54 4/26±0/18 5/2±0/58 5/73±0/71 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 32
/
2 ±0/41 4/37±0/25 4/45±0/22 4/52±0/04 4/71±0/51 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 48
/
3 ±0/7 4/75±0/35 4/95±0/06 5/5±0/82 5/94±0/21 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 59
/
3 ±0/27 4/07±0/07 4/31±0/35 4/34±0/34 5/09±0/55 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
29 /
0 ±0/01 0/66±0/12 3/66±0/06 4/53±0/56 5/00±0/14 ﺪﻫﺎﺷ 98
/
0 ±0/10 2/15±0/39 2/55±0/59 5/36±0/56 5/73±0/32 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 94
/
1 ±1/13 3/11±0/33 3/4±0/60 4/22±0/54 5/57±0/77 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 61
/
1 ±0/43 3/45±0/63 4/21±0/03 4/84±0/38 5/24±0/55 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 52
/
1 ±0/02 2/27±0/32 3/03±0/21 3/12±0/51 5/89±0/81 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 5
/
3 ±0/21 3/36±0/53 4/97±0/22 5/56±0/21 5/67±0/36 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 25
/
3 ±0/13 3/74±0/56 3/67±0/36 4/97±0/43 5/73±0/29 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ود داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
3 /
0 ±0/07 0/60±0/05 3/17±0/64 3/11±0/39 5/37±0/25 ﺪﻫﺎﺷ 78
/
0 ±0/14 0/99±0/04 2/82±0/29 2/81±0/41 5/23±0/25 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 98
/
0 ±0/41 2/79±0/16 3/30±0/66 4/78±0/21 5/57±0/77 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 8
/
1 ±0/13 2/59±0/42 3/75±0/49 5/22±0/57 5/58±0/86 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 45 92
/
1 ±0/12 2/11±0/71 2/62±0/31 4/7±0/22 5/12±0/19 ﻪﻘﻴﻗد 20– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 00
/
2 ±0/22 3/99±0/22 4/27±0/28 5/02±0/73 5/69±0/11 ﻪﻘﻴﻗد 30– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50 56
/
3 ±0/45 3/97±0/47 4/35±0/77 4/65±0/45 4/84±0/45 ﻪﻘﻴﻗد 45– داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 50
ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ
