ﺝ
رﺎﻳدﺎﺘﺳا*
هوﺮﮔ
،يژﻮﻟﻮﻳدار ناﺪﻫاز ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺐﻟﺎﻄﻴﺑا ﻦﺑ ﻲﻠﻋ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،
) ع ( ناﺪﻫاز ﻮـﮕﺨﺳﺎﭘ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
: ﺮﺘﻛد ﻲﻧﺎﺣور هﺮﻫز
،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻚﺷﺰﭘ**
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺰﻛﺮﻣ ،
ﺎﻤﻴﺑ ﺐﻟﺎﻄﻴﺑا ﻦﺑ ﻲﻠﻋ نﺎﺘﺳر )
ع ( ناﺪﻫاز ﻦﻔﻠﺗ
: 2411908 - 0541
ﺖﻧﺪﻳزر***
هوﺮﮔ
،يژﻮﻟﻮﻳدار ناﺪﻫاز ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺐﻟﺎﻄﻴﺑا ﻦﺑ ﻲﻠﻋ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،
) ع ( ناﺪﻫاز E-mail: [email protected]
،ﻲﻜﺷﺰﭘ يﻮﺠﺸﻧاد****
ﻪﻴﻣورا ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
*****
هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻲﺣاﺮﺟ
ﻲﻣﻮﻤﻋ
، د ناﺪﻫاز ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧا ﺐﻟﺎﻄﻴﺑا ﻦﺑ ﻲﻠﻋ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،
) ع ( ناﺪﻫاز
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ : 17 / 01 / 1388
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
27 / 07 / 1388
ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﺳ ﺎﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻲﮔﮋﻳو و ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﻦﻜﺳا ﻲﺗ دازآ ﻊﻳﺎﻣ
ﻞﺧاد
هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻲﻤﻜﺷ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ رﺎﭼد نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻤﻜﺷ
ﻢﺗﺎﺧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ناﺪﻫاز ءﺎﻴﺒﻧﻻا
ﻲﻧﺎﺣور هﺮﻫز ﺮﺘﻛد
،
*ﻲﻳورﺎﻧ داﺰﻬﺑ ﺮﺘﻛد يرﻮﻤﻴﺗ ﺎﻗآ ازﺮﻴﻣ ﺮﺘﻛد ،
**ﺦﻴﺷ ﺪﻤﺼﻟاﺪﺒﻋ ﺮﺘﻛد ،
***
هداز
ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد ﻲﻤﺳﺎﻗ
***
دار
، ﻲﺒﺤﻣ ﺪﻴﺷﺮﻓ ﺮﺘﻛد ﺮﺘﻛد ،
****ﻲﻋاﺰﺧ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ
*****
و هژا يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
ﻲﺳ ﻲﺗ ﻲﮔﮋﻳو ،ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ،ﻲﻤﻜﺷ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ،ﻦﻜﺳا
هﺪﻴﻜﭼ :
ز ﻣ ﻨﻴ ﻪ فﺪﻫ و : گﺮﻣ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻣرﺎﻬﭼ ﺎﻣوﺮﺗ هزوﺮﻣا
و ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺮﻴﻣ ﺪﺷﺎﺑ
. هﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﺖﻠﻋ گﺮﻣ ﻦﻳا زا يا
و ﺎﻫﺮﻴﻣ
ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﺮﺛا رد ﻲﻣ ﻲﻤﻜﺷ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺪﻨﻛ ﻚﻤﻛ ﻲﻤﻜﺷ ﻞﺧاد يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻣاﺪﻗا ﺮﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻦﻳا نﺎﺟ تﺎﺠﻧ رد
ﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﺆ ﺮﺗﺮﺛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
: ﻲﻌﻄﻘﻣ عﻮﻧ زا ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد ﺲﻧاژروا ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻲﻤﻜﺷ ﺔﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻴﻠﻛ
ءﺎﻴﺒﻧﻻا ﻢﺗﺎﺧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ )
ص ( ناﺪﻫاز لﺎﺳ ﻲﻃ رد 1385
- 1386 ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
ﻲﺳ و ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻜﺳا ﻲﺗ
رد
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و هﺪﺷ ﺖﺒﺛ راﺰﻓا مﺮﻧ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ندﺮﻛ دراو زا ﺲﭘ
14
،SPSS
ﺺﺧﺎﺷ نﺎﻴﺑ ﺖﻬﺟ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
و زا
ﺺﺧﺎﺷ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ يﺎﻫ و
ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ شزرا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻲﮔﮋﻳو ﻲﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد
ﻦﻜﺳا ﻲﺗ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : زا 100 هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ رﺎﻤﻴﺑ 20
% و نز 80
% ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ .
ﺲﭙﺳ و ﻲﻤﻜﺷ درد ﻲﺴﻨﺟ هوﺮﮔ ود ﺮﻫ رد ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﺖﻣﻼﻋ ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎﺷ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻤﻜﺷ ﺲﻧرﺪﻨﺗ .
شراﺰﮔ و ﻲﻤﻜﺷ دازآ ﻊﻳﺎﻣ دﻮﺟو ﺮﻈﻧ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻢﻳﻼﻋ ﻦﻴﺑ ﻲﺳ
ﻲﺗ ﻼﺘﺧا ﻦﻜﺳا ف
ﻲﻨﻌﻣ يراد ﺖﺳﺪﺑ
ﺪﻣآ ) 017 / 0
= .(P ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻤﻜﺷ دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻲﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يرﺎﺒﺧا شزرا ،ﻲﮔﮋﻳو ،ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ 84
%
، 86 %
، 91 % و
75 % ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻤﻜﺷ ﻞﺧاد تﺎﻣﺪﺻ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد و هدﻮﺑ 54
%
، 90
%
، 65 % و 79 % ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻴﮔ ـ يﺮ : ﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻲﻓﺎﻛ ﺖﻗد و ﻲﮔﮋﻳو ،ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ياراد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ رد ﻲﻤﻜﺷ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ رد ﻲﻤﻜﺷ دازآ ﻊﻳﺎ
ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﺳ ﻲﺗ ﻲﻣ نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ و لﺎﻔﻃا ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد ﻦﻜﺳا ﺪﺷﺎﺑ
، ءﺎﺸﺣا ﻲﻤﻴﺸﻧارﺎﭘ تﺎﻣﺪﺻ ﺎﺑ ﺮﮔا ﻪﻛ دﻮﺷ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻲﻤﻜﺷ
، ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ لﺎﻔﻃا ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد صﻮﺼﺨﺑ ﻲﺳﻮﺴﺤﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ دور
.
ﻨﻴﻣز ﻪ فﺪﻫ و
گﺮـﻣ ﺖـﻠﻋ ﻦﻴﻣرﺎﻬﭼ ﺎﻣوﺮﺗ هزوﺮﻣا
و يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رد ﺮـﻴﻣ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ ﺪﺷﺎﺑ
1. هﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ گﺮﻣ ﻦﻳا زا يا
و ﺧ ﺎﻫﺮﻴﻣ يﺰﻳﺮﻧﻮ
ﻲﻣ ﻲﻤﻜﺷ ﺔﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﺮﺛا رد ﻲﻤﻜﺷ ﻞﺧاد ﺮـﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﻚـﻤﻛ ﻲﻤﻜـﺷ ﻞﺧاد يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻣاﺪﻗا
دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا نﺎﺟ تﺎﺠﻧ رد ،ﺪﻨﻛ
2. ﻪـﻠﻤﺟ زا
تﺎﻣاﺪـﻗا ﻲﻤﻜـﺷ ﻞﺧاد يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ يﺎﻫرﺎﻛ ﻲﻣ ﻢﻜﺷ زا يرادﺮﺑﺮﻳﻮﺼﺗ رﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ،ﺪﺷﺎﺑ
ود زا صﻮـﺼﺨﺑ د
ﻲﺳ و ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ شور ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻚﻤﻛ ﻦﻜﺳا ﻲﺗ
رد ﻪـﻛ ،دﻮـﺷ
ﻞـﺧاد دازآ ﻊﻳﺎـﻣ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻲﻤﻜﺷ ﻞﺧاد يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺎﻬﻧآ ﻲﻃ ﻲﻣ شراﺰﮔ ﻲﻤﻜﺷ ددﺮﮔ
1.
و 2
ناﻮـﺟ داﺮـﻓا و نﺎـﻛدﻮﻛ رد گﺮـﻣ ﺖـﻠﻋ ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎﺷ ﺎﻣوﺮﺗ ﻲﻣ ﺖﻠﻋ و ﺪﺷﺎﺑ 10
% گﺮﻣ زا ﺪـﻌﺑ گﺮـﻣ ﻊﻳﺎﺷ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻣﻮﺳ و ﺎﻫ
يرﺎﻤﻴﺑ و ﻲﻤﻴﺧﺪﺑ يﺎﻫ
ار ﻲﻗوﺮﻋ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ
ﺪﻫد
1. ﺖـﻠﻋ ﺎـﻣوﺮﺗ
ﻫد رﺎﻬﭼ ردﺮﻴﻣ و گﺮﻣ ﻪﻴﻟوا ﺔ
ﻲﮔﺪﻧز لوا )
1 - 44 لﺎﺳ ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﺮﺑ ﻎﻟﺎﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ 150000
گﺮﻣ
ﺎـﻣوﺮﺗ ﺖـﻠﻋ ﻪﺑ هﺪـﺤﺘﻣ تﻻﺎـﻳا رد
ﻲﻣ خر ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺪﻫد
، ﻪـﺸﻴﻤﻫ ياﺮﺑ ﺮﻔﻧ ﻪﺳ ﺎﺗ ود گﺮﻣ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ
ﻲﻣ ناﻮﺗﺎﻧ دوﺪـﺣ رد ﻪـﻛ ﺪﻧﻮﺷ
400
ﺮـﺑ رد ﻪـﻨﻳﺰﻫ رﻻد نﻮـﻴﻠﻴﺑ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ
2. رد ﺎـﻣوﺮﺗ زا ﻲـﺷﺎﻧ گﺮﻣ رد ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻫﺎﻛ
ﻫد ود ﺔ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺮﻴﺧا .
ﻪـﺑ هﺪﺸﻧ هداد ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺐﻴﺳآ
يﺮﻴﮕـﺸﻴﭘ ﻞـﺑﺎﻗ ﻊﻳﺎﺷ ﺖﻠﻋ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ و ﻢﻜﺷ ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ .
سﺎـﺳاﺮﺑ نارﺎـﻤﻴﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻢﺋﻼﻋ
، ﻪﻧﺎﺸﻧ و ﺎﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ آ ز
و ﺺﻴﺨـﺸﺗ رد ﻲﻫﺎﮕـﺸﻳﺎﻣ دﺮﺒـﺸﻴﭘ
ﻲﻣ دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻴﻏ ﻲﻤﻜﺷ يﺎﻣوﺮﺗ لﺮﺘﻨﻛ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻊﻳﺎﺷ ﻞﻠﻋ ﻦﻳﺮﺗ
يﺎﻣوﺮﺗ ﻪﺘﺴﺑ تﺎﻓدﺎﺼﺗ ،ﻲﻤﻜﺷ )
ﻞـﻴﺒﻣﻮﺗا ـ رﻮﺗﻮﻣ (
زا ندﺎـﺘﻓا ،
يﺮﻴﮔرد و يﺪﻨﻠﺑ ﻲﻣ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ
3.
ﻲﻣ ﺖﻳﺰﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ ياراد ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا ﺖـﻬﺟ ار نآ ﻪـﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ﻲﻣ باﺬﺟ ﻲﻤﻜﺷ يﺎﻣوﺮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ دزﺎﺳ
. ،نازرا ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻪﻠﻴﺳو ﻦﻳا
ﺑﺎﻗ ﻲﻣ ﻪﻌﺷا ﺮﻄﺧ نوﺪﺑ ،ﻞﻤﺣ ﻞ ﻲـﻣ و ﺪﺷﺎﺑ
ﻲﺘـﺳرد ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻊﻤﺠﺗ دزﺎﺳ ﺺﺨﺸﻣ ار ﻊﻳﺎﻣ يﺎﻫ .
ﻊﻳﺮـﺳ شور ﻚـﻳ ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا
ﻲﻣ ﻲﻣ و ﺪﺷﺎﺑ رﺎـﻤﻴﺑ ﻚـﻳ رد ﻲـﺘﺣاﺮﺑ ار ﻲﻌﻳﺮﺳ تﺎﻋﻼﻃا ناﻮﺗ
دروآ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﻜﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ ظﺎﺤﻟ زا راﺪﻳﺎﭘﺎﻧ .
رد ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا شزرا
ﺒﺛا ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد ﻦﺋﻮﺘﻳﺮﭘﻮﻤﻫ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺖـﺳا هﺪﺷ تﺎ
ﻦﻴﺑ نآ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و 80
% ﺎﺗ 100
% ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﮔﮋﻳو و 100
% دراد
4.
شﺮﻳﺬــﭘ زا يﺮﻴﮔﻮــﻠﺟ ﺚــﻋﺎﺑ ﻢــﻬﻣ ﺖﻳدوﺪــﺤﻣ ﻦﻳﺪــﻨﭼ ﺖـﻧﻼﺑ يﺎـﻣوﺮﺗ ياﺮﺑ يرادﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻠﻴﺳو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا
) ﻪﺘﺴﺑ ( ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻤﻜﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا
: ﺎـﺑ قﺎﻔﺻ ﻒﻠﺧ و ﻢﻜﺷ نﺪﻳد
ﻢﺧز ﻂﺳﻮﺗ ﻊﻳﺎﺷ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﺘﺳﻮﭘ يﺎﻫ
ناﻮﺨﺘﺳا ،ﻲ يﺎﻫ
و هﺪـﻌﻣ رد دﺎﻳز زﺎﮔ ،ﺖﻴﻌﺿو ﺮﻴﻴﻐﺗ رد رﺎﻤﻴﺑ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ،ﻪﺘﺴﻜﺷ ﺖﺨﺳ هدور ﻲﻣ ﺮﺗ
دﻮﺷ
3.
و
4
ﻴﻴﻌﺗ ـ ﻞﺤﻣ ﻦ آ ﻴﻣﻮﺗﺎﻧ ـ ﺧ ﻚ ـ رﻮﺘﻛﺎـﻓ ﻚﻳ نﺎﻳﺮﺷ زا يﺰﻳﺮﻧﻮ
ﻴﻠﻛ ـ ﻴﻟﻮﺒﻣآ و ﻲﺣاﺮﺟ ياﺮﺑ يﺪ ـ
ﻲﻣ نﻮﻴﺳاﺰ ﺪﺷﺎﺑ
. لﺎـﻌﻓ جوﺮـﺧ
ﺧ ـ نﻮ ﻋ زا ـ ﻔﺻ ﻒﻠﺧ قوﺮ ـ
ﻮـﺤﻧ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ﻪـﺑ ﺐـﻠﻏا ﻦﮕﻟ و ﻲﻗﺎ
ﻟﻮﺒﻣآ ﻂﺳﻮﺗ ﻴ
ـ ﻴﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ نﻮﻴﺳاﺰ ـ
ﺘﻨﻛ ﻚ ـ ﻲﻣ لﺮ دﻮﺷ . تﺎﺣاﺮﺟ
ﺸﺣا ـ ﻲﺑﻮـﺧ ﻪـﺑ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ لﺎـﺤﻃ و ﺪﺒﻛ ﻪﺑ ﻲﺋﺎ
ﺪﻧﻮﺷ هﺰﻴﻟﻮﺒﻣآ
3.
و
4
شور ﻪﻤﻫ ﻦﻴﺑ زا
ﻲـﺳ ،يرادﺮـﺑ ﺮﻳﻮـﺼﺗ يﺎـﻫ ﻲـﺗ
ﻦﻜـﺳا
ﻪﺘـﺷاد ﻲﻤﻜﺷ يﺎﻣوﺮﺗ ﺺﻴﺨﺸﺗ و لﺮﺘﻨﻛ يور ار ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳا . ﻲـﺳرﺮﺑ زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ود ﻲﻃ و ﺖـﻗد ﺎـﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ زا
ﻲﺳ ﻲﺗ ﻦﻜﺳا
هدﺮـﻛ ﺖـﺑﺎﺛ ار ﺪـﻧا
. هدﺎﻔﺘـﺳا
ﻲﺳ زا ﻦﻴﺗور ﻲﺗ
ﻦﻜﺳا ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ ،ﻲﻓﺎﺿا ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻳدار تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،
يﺮﺘﺴﺑ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ لﺎﺌﻧﻮﺘﻳﺮﭘ ژاوﻻ ار تﺪـﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ يﺎﻫ
ﺖﺳا هداد ﺶﻫﺎﻛ
2.
و
3
ﻲـﮔﮋﻳو و ﺖﻴـﺳﺎﺴﺣ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا رد هﺪﻤﻋ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻲﺳ
ﻲﺗ دازآ ﻊﻳﺎـﻣ ﺺﻴﺨـﺸﺗ رد ﻦﻜﺳا
ﻪـﻌﺟاﺮﻣ ﻲﻤﻜـﺷ ﻪﺘـﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ رﺎﭼد نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻤﻜﺷ ﻞﺧاد ﻢﺗﺎﺧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ءﺎﻴﺒﻧﻻا
لﺎـﺳ رد ناﺪﻫاز 1385
- 1386
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻣ ـ شور و داﻮ ﺎﻫ
ﻠﻴﻠﺤﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد ـ
ﻲﻌﻄﻘﻣ عﻮﻧ زا ﻲ ﻼﺘـﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻴﻠﻛ
ﺲـﻧاژروا ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻲﻤﻜﺷ ﺔﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﻪﺑ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ
ءﺎﻴﺒﻧﻻا ﻢﺗﺎﺧ )
ص ( ناﺪﻫاز لﺎﺳ ﻲﻃ رد 85
- 1386 ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
و ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ زا هﺪـﻣآ ﺖـﺳﺪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻲـﺳ
ﻲـﺗ ﻦﻜـﺳا رد
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و هﺪﺷ ﺖﺒﺛ
ﻛ دراو زا ﺲﭘ ـ
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ندﺮ
14
،SPSS ﺧﺎﺷ نﺎﻴﺑ ﺖﻬﺟ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا ـ
ﺺ ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ يﺎﻫ و
ﺧﺎﺷ زا ـ ﺺ ـﻴﺳﺎﺴﺣ يﺎﻫ ـ
ﺖ ، ﻲـﮔﮋﻳو ا شزرا ، و ﺖـﺒﺜﻣ يرﺎـﺒﺧ
ﻲﻔﻨﻣ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ شزرا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻬﺟ
ﻲﺳ ﻲﺗ ﻦﻜﺳا ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
هﺪـﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻲﻤﻜﺷ ﺔﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻴﻠﻛ لﺎﺳ ﻲﻃ رد ءﺎﻴﺒﻧﻻا ﻢﺗﺎﺧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺲﻧاژروا ﻪﺑ 85
- 1386 دراو
ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﺷ و ﺪﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ يﺮﻴﮔ يرﺎﻤﺷﺮﺳ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
زا
ﻴﻠﻛ
ﺖﻳﺎـﺿر نارﺎـﻤﻴﺑ ﻪ
ﻪـﻨﻳﺰﻫ مﺎـﻤﺗ و ﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﻪـﻣﺎﻧ يﺎـﻫ
ﻲﺳ و ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد نارﺎﻤﻴﺑ ياﺮﺑ ﻦﻜﺳا ﻲﺗ
ناﺪﻫاز ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺧادﺮﭘ
.
ﻪﻴﻠﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ زا و هدﻮـﺑ ﻲﻤﻜـﺷ ﺖـﻧﻼﺑ يﺎـﻣوﺮﺗ ياراد ﻪﻛ
ﻲﻜﻴﻣﺎـﻨﻳدﻮﻤﻫ ظﺎﺤﻟ راﺪـﻳﺎﭘ
ـﻧدﻮﺑ مﺎـﺠﻧا ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ حاﺮـﺟ و ﺪ
ار ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ دﻮﻤﻧ سﺎﺴﺣا
، ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ درﻮﻣ ﻲﺳ و
ﻲﺗ ﻦﻜـﺳا
راﺮﻗ ﺮﮔ ﺪﻨﺘﻓ .
ﻓا ـ يداﺮ ـﺗ ﻪﻛ ـ هدﻮـﺑ يذﻮـﻔﻧ عﻮـﻧ زا ﺎـﻬﻧآ يﺎﻣوﺮ )
ﻮﻗﺎـﭼ
ﻪﻟﻮﻠﮔ ـ ﻲﮔدرﻮﺧ (…
زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺪﻧﺪـﺷ جرﺎﺧ
. درﻮـﻣ داﺮـﻓا
ﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪ لﺎﻔﻃا ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ود 0
- 13 زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ لﺎـﺴﮔرﺰﺑ و لﺎﺳ
13 ﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ لﺎﺳ ﺪﻧ
. ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا هﺎﮕﺘﺳد هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ
يﺎﻫﺮﺳﻮﻳﺪﺴﻧاﺮﺗ ﺎﺑ ﺲﻨﻤﻳز عﻮﻧ زا
5MHZ
/ 3 و
5MHZ
/ 7 دﻮﺑ
و ﻦـﮕﻟ ﺰـﻴﻧ و ﻲﻤﻜـﺷ ﺖـﻧارداﻮﻛ رﺎـﻬﭼ ﺮـﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻪﻛ ﭙﻴﻫ ـ
ـﺧاد تﺎﻣﺪـﺻ و دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﻒﺸﻛ ياﺮﺑ ﺮﺘﺳﺎﮔﻮ ـ
ﻲﻤﻜـﺷ ﻞ
ﮔﻮﻧﻮﺳ درﻮﻣ ـ
ﺒﻗ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻓاﺮ ـ
ﺠﻧا زا ﻞ ـ مﺎ ﻲﺳ ﻲﺗ ﻢﻜﺷ ﻦﻜﺳا
ﻗ ﻦﮕﻟ و ـ ﺘﻓﺮﮔ راﺮ ﺪﻨ . ﻲﺳ ﻲﺗ ﻜﺳا ـ ﻦـﮕﻟ و ﻢﻜﺷ ﻦ ماد ﻪـﻴﺣﺎﻧ زا
هدﺎـﻣ ﺎـﺑ ﻲﭼﺎـﺘﻴﻫ هﺎﮕﺘـﺳد ﻂـﺳﻮﺗ ﺲﻴﺑﻮﭘ ﺰﻴﻔﻤﺳ ﺎﺗ ﻢﮔاﺮﻓﺎﻳد ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺐﺟﺎﺣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
زا 100 رﺎﻤﻴﺑ 79 ﻣ ﺮ د ) 80 ) (%
55 و لﺎﺴﮔرﺰﺑ 24
كدﻮﻛ ( و 21
نز ) 20 ) (%
13 و لﺎــﺴﮔرﺰﺑ 8
كدﻮــﻛ ( دﻮﺑ ﺪــﻧ . ﻲﻨــﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ
رﺎﻤﻴﺑ نا ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ 7
/ 13 78± / 21 ﻦﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و 60
و لﺎـﺳ
ﻦﺳ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ 3
ﺖﺳا هدﻮﺑ لﺎﺳ .
باﻮﺟ ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻲﺳ ﻲﺗ
ﺪﻨﺘـﺷاد ﻲﻤﻜـﺷ دازآ ﻊﻳﺎـﻣ ﺮﻈﻧ زا ﺖﺒﺜﻣ ﻦﻜﺳا
، ﺮـﺑاﺮﺑ
56 / 12 21± لﺎﺳ دﻮﺑ
، ﻲـﻔﻨﻣ شراﺰـﮔ ﻪـﻛ ﻲﻧﺎـﺴﻛ ﻪـﻜﻴﻟﺎﺣ رد
ﺪﻨﺘﺷاد
، ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 41
/ 8 13± ﺮـﻈﻧ زا فﻼﺘـﺧا ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ
ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺖﺴﻴﻧ راد
) 148 / 0
= .(P
ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ـ ﻦ ﻪـﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﻲﻨﺳ ﻪـﺑ دازآ ﻊﻳﺎـﻣ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ رد
ﮔ ﻢﻛ ناﺰﻴﻣ ـ
ﺮﺑاﺮﺑ دﻮﺑ هﺪﺷ شراﺰ 38
/ 13 23± ﻲﻧﺎﺴﻛ رد و دﻮﺑ
ﺠﺣ ﻪﻛ ـ دﻮﺑ هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻊﻳﺎﻣ ﻢ
، ﺮـﺑاﺮﺑ ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
48 / 11 58± / 18 ﻲﻧﺎﺴﻛ رد و هﺪـﺷ شراﺰـﮔ دﺎﻳز ﻊﻳﺎﻣ ﻢﺠﺣ ﻪﻛ
ﺮﺑاﺮﺑ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ دﻮﺑ 84
/ 12 43± / 21
رﺎـﻴﻌﻣ فاﺮـﺤﻧا ﺎﺑ لﺎﺳ
دﻮﺑ
، ا ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا فﻼﺘﺧ دﻮﺒﻧ راد
) 489 / 0
= .(P
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻲﺳ
ﻲﺗ ﻲـﺼﻴﺨﺸﺗ شور ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﻦﻜﺳا
ﺶــﺨﺑ نﺎــﻨﻴﻤﻃا )
ﻲــﻳﻼﻃ دراﺪﻧﺎﺘــﺳا (
ﺖــﺳا هﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا .
رد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ ﻲﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يرﺎﺒﺧا شزرا ،ﻲﮔﮋﻳو ،ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻠﻛ ﺖﻟﺎﺣ رد دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ
84 % ، 86 % ، 91 % و
75
% ،ﺖﺳا هدﻮﺑ هوﺮﮔ ياﺮﺑ ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ
لﺎﺴﮔرﺰﺑ )
يﻻﺎﺑ 13 لﺎﺳ ( ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ 86
% ، 91
% ، 95 % و 78 % و
نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ياﺮﺑ )
ﺮﺘﻤﻛ يوﺎﺴﻣ 13 لﺎﺳ ( ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 80
% ،
77
% ، 84 % و 71 % ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻲﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يرﺎﺒﺧا شزرا ،ﻲﮔﮋﻳو ،ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻞـﺧاد تﺎﻣﺪﺻ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﻲﻠﻛ ﺖﻟﺎﺣ رد ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﻲﻤﻜـﺷ
54
% ، 90
% ، 65 % و 79 % ياﺮـﺑ ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻳا
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ لﺎﺴﮔرﺰﺑ هوﺮﮔ 67
% ، 86
% ، 81 % و 71 % هوﺮـﮔ ياﺮـﺑ و
ﻛ ﻲﻨﺳ ـ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نﺎﻛدﻮ 40
% ، 100
% ، 100 % و 61 % ﺑ ﻪ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ــﻴﺳﺎﺴﺣ ـ
ﻲــﻔﻨﻣ و ﺖــﺒﺜﻣ يرﺎــﺒﺧا شزرا ،ﻲــﮔﮋﻳو ،ﺖ
ﮔﻮﻧﻮﺳ ـ ﺑ هاﺮﻤﻫ دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد ﻲﻓاﺮ ﻲﻤﻴـﺸﻧارﺎﭘ تﺎﻣﺪـﺻ ﺎ
ﺴﻳﺎﻘﻣ رد ـ ﺎﺑ ﻪ ﻲﺳ ﻲﺗ ﻲـﻠﻛ ﺖـﻟﺎﺣ رد ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﻦﻜﺳا 69
% ،
79
% ، 83 % و 62 % ﺖﺳا هدﻮﺑ
، هوﺮـﮔ ﻚـﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ لﺎـﺴﮔرﺰﺑ ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ياﺮﺑ ﻲﻨﺳ 75
% ، 69
% ، 79 % و
64 % ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ نﺎـﻛدﻮﻛ هوﺮﮔ ياﺮﺑ و 56
% ، 100
% ، 100 % و 60 %
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . شراﺰﮔ ﻊﻳﺎﻣ ﻢﺠﺣﺮﻈﻧ زا ﻢﻧﺎﺧ رد ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ رد هﺪﺷ
ﺎـﻫ 4
ﻢﻛ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ درﻮﻣ )
36 (%
و 7 ﻂـﺳﻮﺘﻣ ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ درﻮﻣ )
64 (%
هداد رد دﺎﻳز ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻲﻤﺠﺣ و ﺪﺷ شراﺰﮔ ،دﻮﺑ هﺪﺸﻧ شراﺰﮔ ﺎﻫ
ﺰﻴﻧ نﺎﻳﺎﻗآ رد 11
ﻢﻛ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ درﻮﻣ )
26 (%
و 17 ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ درﻮﻣ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ) 5 / 39 (%
و 15 دﺎـﻳز ناﺰـﻴﻣ ﻪﺑ درﻮﻣ )
5 / 34 (%
شراﺰـﮔ
هﺪﺷ ﺖﺳا . دﻮﺑ ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻢﺋﻼﻋ ﻲﻧاواﺮﻓ :
ﻣﻼﻋ نوﺪﺑ ـ
ﺖ 1 ﺲﻧرﺪﻨﺗ ،دﺮﻣ ﺮﻔﻧ 29
و دﺮﻣ ﺮﻔﻧ 10
،نز ﺮـﻔﻧ
ﻤﻜﺷ درد ـ
ﻲ 41 ﻔﻧ ـ ﻣ ﺮ ـ و دﺮ 11 ﻔﻧ ـ ـﻨﻳدرﺎﮔ ،نز ﺮ ـ
ﮓ 21 ـﻔﻧ ـ ﺮ
و دﺮﻣ 2 ﻔﻧ ـ ﻓا و نز ﺮ ـ رﺎﺸﻓ ﺖ ـﺧ ـ
ـﻔﻧ ﻚـﻳ رد ﺎـﻬﻨﺗ نﻮ ـ
نز ﺮ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻧﺎﺧ ﻦﻴﺑ رد ـ
ﻢ ـﺘﻌﻳﺎﺷ ﺎﻫ ـ
رد ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ ﺖـﻣﻼﻋ ﻦﻳﺮ ﻲﻤﻜـﺷ د
) 45 (%
ﻲﻤﻜـﺷ ﺲﻧرﺪـﻨﺗ ﺲﭙﺳ و )
41 (%
دﻮـﺑ
، ﺰـﻴﻧ نﺎـﻳﺎﻗآ رد
ﻊﻳﺎﺷ ﻲﻤﻜﺷ درد ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﺖﻣﻼﻋ ﻦﻳﺮﺗ )
40 (%
ﺲﻧرﺪـﻨﺗ ﺲﭙـﺳ و
ﻜﺷ ـ ﻲﻤ ) 38 (%
ﮔ ـ ﺖـﺳا هﺪﺷ شراﺰ .
ود ﻦﻴـﺑ عﻮـﻤﺠﻣ رد ﺎـﻣا
ﻨﺟ ـ ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻢﻳﻼﻋ ﺮﻈﻧ زا ﺲ ﺖـﺳد ﻪﺑ يراد
ﺪﻣﺎﻴﻧ ) 14 / 0 P = ) ( رادﻮﻤﻧ 1 .(
1
39 41
18
0
110 20 30 40 50
ﺖﻣﻼﻋ نوﺪﺑ ﻲﻤﻜﺷ ﺲﻧرﺪﻨﺗ ﻲﻤﻜﺷ درد ﻲﻤﻜﺷ ﻚﻨﻳدرﺎﮔ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﺖﻓا
رادﻮﻤﻧ 1 ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ ياراد ﻲﻤﻜﺷ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻧاواﺮﻓ ـ
ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻢﺋﻼﻋ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ
ﺚﺤﺑ
زا 100 رﺎﻤﻴﺑ 20
% و نز 80
% ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ .
ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
طﻮﻘﺳ ،تﺎﻓدﺎﺼﺗ ﺮﻴﻈﻧ يﺎﻫداﺪﺧر و ثداﻮﺣ ﺮﻴﮔرد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫدﺮﻣ ﺮﻴﻏ مﺎﺴﺟا يور ﺮﺑ طﻮﻘﺳ و تﺎﻋﺎﻔﺗرا زا و ﻢﺘـﺷ و بﺮـﺿ ،هﺪﻧﺮﺑ
ﻲﻣ عاﺰﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ
، ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ زوﺮﺑ ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻞﺑﺎﻗ يا
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ـ ﻦ ﻪـﺑ دازآ ﻊﻳﺎـﻣ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ رد ﻪـﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﻲﻨﺳ
ﮔ ﻢﻛ ناﺰﻴﻣ ـ
دﻮﺑ هﺪﺷ شراﺰ
، ﺮﺑاﺮﺑ 23 ﻪـﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ رد و دﻮﺑ لﺎﺳ
ﺠﺣ ـ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ شراﺰﮔ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻊﻳﺎﻣ ﻢ
، ﺮـﺑاﺮﺑ ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ
58 / 18 ﻲﻧﺎﺴﻛ رد و ﺎـﻣ ﻢﺠﺣ ﻪﻛ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ شراﺰـﮔ دﺎـﻳز ﻊﻳ
،
ﺮﺑاﺮﺑ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 43
/ 21 يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ لﺎﺳ
ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺒﻧ راد ) 489 / 0
= .(P
زا ﺮﺘﻤﻛ ﻦﺳ هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ داﺮﻓا ﺖﻳﺮﺜﻛا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 23
ﻪﺘﺷاد لﺎﺳ ﺪﻧا
و
ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻛ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد
نﺎـﻧاﻮﺟ
عاﺰﻧ ﻲﻣ ترﻮﺻ دﺮﻴﮔ
ﺛا ﺮﺑ تﺎﻓدﺎﺼﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺎـﺑ رﻮـﺗﻮﻣ فدﺎﺼﺗ ﺮ
ﻪﻴﻠﻘﻧ ﻞﻳﺎﺳو زا ناﻮﺟ ﺮﺸﻗ ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺖﺳا يﺮﮕﻳد ﻪﻠﻴﺳو ﺎﻳ و ﺮﺑﺎﻋ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يرﻮﺗﻮﻣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ
، دﻮﺑ رﺎﻈﺘﻧا ﻞﺑﺎﻗ ﺰﻴﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا .
ﻮﺳ ياراد نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﺑ زا ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧ
18 ﺎـﻳ ﺮﺘﻤﻛ ﻦﺳ ﺮﻔﻧ
13 ﺪﻨﺘﺷاد لﺎﺳ
، ﻲﻨـﺳ هوﺮـﮔ ﻦﻳا تﻻﺎﻘﻣ ﻦﻳﺮﺧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
دﻮﻛ ﻲﻨﺳ ﻒﻴﻃ رد ﻲﻣ راﺮﻗ نﺎﻛ
دﺮﻴﮔ . ﻦﻴـﺑ ﻲﻨـﺳ هوﺮـﮔ ﻦﻳا رد
ﻢﺠﺣ دﻮـﺟو ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ رد هﺪﺷ شراﺰﮔ دازآ ﻊﻳﺎﻣ يﺎﻫ
شراﺰﮔ رد دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﻲﺳ
ﻲﺗ
ﻲـﻨﻌﻣ يرﺎـﻣآ فﻼﺘـﺧا ﻦﻜـﺳا راد
ﺪﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳﺪﺑ )
8 / 0
= (P
5.
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد 13
هوﺮـﮔ ﻦﻴـﺑ ﺰﻴﻧ لﺎﺳ ياراد يﺎـﻫ
اﺰﮔ ﻲﻧاواﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا دﺎﻳز ﺎﻳ ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻢﻛ ﻢﺠﺣ ﻲﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ تﺎﺷر
شراﺰﮔ رد ﻊﻳﺎﻣ دﻮﺟو ﻲﺳ
ﻲﺗ ﻲـﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﻦﻜﺳا يراد
ﺪﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳﺪﺑ )
741 / 0
= .(P
ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ رد هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻊﻳﺎﻣ ﻢﺠﺣ ﺮﻈﻧ زا ﺲﻨﺟ ود ﻦﻴﺑ ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يراد
) 54 / 0
= .(P
ــﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺔ
ــﻴﺳﺎﺴﺣ ﺎــﻣ ـ
ــﻳو و ﺖ ـ ــﻧﻮﺳ ﻲﮔﮋ ـ
رد ﻲﻓاﺮﮔﻮ
ﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نﺎﻛدﻮﻛ ـ
ﺐ 80 % و 77 % ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﺳ رد يا
2004 , M. Sundeck ﻧارﺎﻜﻤﻫ و
ـ ﺶ 313 ﻤﻴﺑ ـ ﻣ ﺎﺑ رﺎ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴ ﻲﻨﺳ
1 / 7 ﻧﻮﺳ شور ﺎﺑ ار لﺎﺳ ـ
ﮔﻮ ـ ﻓاﺮ ـ ﻤﺘﻣ ﻲ ـ ﻲﻤﻜﺷ ﺰﻛﺮ (Focused
Abdominal Sonography for Trauma [FAST]) درﻮــﻣ
رد ،ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ 274
رﺎﻤﻴﺑ ﻲﻤﻜـﺷ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ
،ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻣ
درﻮ ﺖﻓﺎﻳ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺗﺎﭘ ﺪﺸﻧ
رد ﻪﻛ 201 درﻮـﻣ
ﻤﻜﺷ تﺎﻣﺪﺻ زا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﺖﻣﻼﻋ ﭻﻴﻫ ﺎﻬﻧآ زا ـ
و ﺖـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو ﻲ
ﻣرد ﻪﻧارﺎﻛ ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﺎﻛدﻮﻛ ﻦﻳا ـ
ﻪـﻧﻮﮕﭽﻴﻫ و ﺪﻧﺪﺷ نﺎ
ﻪﺿرﺎﻋ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يا .
رد 109 درﻮﻣ ﻲﺳ ﻲﺗ رد و ﻦﻜﺳا 11
ﻧ درﻮﻣ ﻴ ﺰ
ﻲﺴﺴﺠﺗ ﻲﻣﻮﺗارﺎﭘﻻ (Exploratory Laparatomy)
،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
درﻮﻣ ﻪﺳ رد
،بذﺎﻛ ﻲﻔﻨﻣFAST 20
شراﺰـﮔ بذﺎﻛ ﺖﺒﺜﻣ درﻮﻣ
دﻮـﺑ هدﺮـﻛ .
ﺖﻴـﺳﺎﺴﺣ
، و ﻲـﮔﮋﻳو ﺖـﻗد
ﺮــﺑاﺮﺑFAST 5 / 92 %
, 2 / 97 % و 5 / 95 % ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺖـﺳا هﺪـﺷ يﺮﻴﮔ
ﻪﻛ رد يﺮﮕﻟﺎـﺑﺮﻏ ﺐـﺳﺎﻨﻣ راﺰـﺑا و شور ﻚـﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑFAST
ﻲـﻣ ﻲﻤﻜﺷ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﺪـﺷﺎﺑ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد و6
ــﺘﻛد ﺮ KH. Emery لﺎــﺳ رد ﺶﻧارﺎــﻜﻤﻫ و
2001 يور ﺮــﺑ
رد لﺎﻔﻃا ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ 160
رد ﺎـﻬﻨﺗ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ ﺖـﻗد ،كدﻮـﻛ
ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻤﻜﺷ ﻞﺧاد دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻲـﺳ
ﻲـﺗ ﻦﻜـﺳا
ﺮﺑاﺮﺑ 76 % ﻟﺎﻄﻣ رد و ﺖﺳا هدﻮﺑ ـﻌ
ﺎـﻣ ﻪ 78 % شزرا ،ﺖـﺳا هدﻮـﺑ
قﻮـﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﻔﻨﻣ يرﺎﺒﺧا 81
% ﺎـﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد و 71
% هدﻮـﺑ
ﺖﺳا
10. ﻌﻟﺎﻄﻣ رد ـ ﺔ ﺳ ـ لﺎ 2003 MT. Miller ﻤﻫ و
ـ يور ﺮﺑ ﺶﻧارﺎﻜ
359 ﻤﻴﺑ ـ ﻳﺎﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد رﺎ ـ
ﻴﺳﺎﺴﺣ دازآ ﻊ ـ
شزرا و ﻲﮔﮋﻳو ،ﺖ
ﺒﺧا ـ ﺒﺜﻣ يرﺎ ـ شور ﻲـﻔﻨﻣ و ﺖ ﺮـﺑاﺮﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑFAST
42
% ،
98
% ، 67 % و 93 % ﺑ ـ ﺳا هدﻮ ـ ﻜﻴﻟﺎﺣ رد ،ﺖ ـ
ﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪ ﺔ
دراﻮﻣ ﺎﻣ
ﻴﺨﺸﺗ رد قﻮﻓ ـ
ﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺺ ـ
ﺐ 84
% ، 86
% ، 91 % و 75 %
ﺳا هدﻮﺑ ـ ﺻ ﻪﻛ ﺖ ـ ﻴﺳﺎﺴﺣ زا ﺮﻈﻧ فﺮ ـ
ﻧﻮﺳ يﻻﺎﺑ ﺖ ـ
ﻲﻓاﺮﮔﻮ يﺎﻫ
ﺷ مﺎﺠﻧا ـ ـﻴﻘﺑ هﺪ ـ ـﻣ ﻪ ـ ـﻣزآ دراﻮ ـ
ـﻘﺗ نﻮ ـ
ًﺎﺒﻳﺮ ـﻴﺒﺷ ـ ـﻫ ﻪ ـ ﻢ
هدﻮﺑ ﺪﻧا
7. ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻢﺋﻼﻋ ﺮﻈﻧ زا ﺲﻨﺟ ود ﻦﻴﺑ ﺖﺳﺪﺑ يراد
ﺪﻣﺎﻴﻧ ) 14 / 0
= (P
، ﺰـﻴﻧ و نﺎـﻳﺎﻗآ رد ﻲﻧﺪـﺑ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻛ
ﻢﻧﺎـﺧ رد ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و يدﺮﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺎـﻫ
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻦﻴـﻨﭼ ﻲﻧاور و ﻲﺣور ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺰﻴﻧ و درد و ﻲﻧﺪﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ يا
ﺖﺳا لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
8.
لﺎــﺳ رد ﻪــﻛ ﺮــﮕﻧ هﺪــﻨﻳآ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد 2002
ﻂــﺳﻮﺗ
JR.Richards ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و
، 3264 ﻼﺘﺒﻣ رﺎﻤﻴﺑ
ﻪﺑ ﻲﻤﻜﺷ دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺖﻬﺟ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﻢﻜﺷ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
، ﻪﻛ 396 رﺎـﻤﻴﺑ ) 21 (%
ﻞـﺧاد ﻪﻌﻳﺎـﺿ
،ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻤﻜﺷ رد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ
288 رﺎﻤﻴﺑ ) 9 (%
حﺮﻄﻣ دازآ ﻊﻳﺎﻣ
ﺖﺧﺎﺳ ﺺﺨﺸﻣ ار ﻦﺋﻮﺘﻳﺮﭘﻮﻤﻫ هﺪﻨﻨﻛ .
ﻪﺑ دازآ ﻊﻳﺎﻣ دﻮﺟو ﻦﻴﻴﻌﺗ
ياراد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ رد ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ 60
% ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
، 98
% ﻲﮔﮋﻳو
، 82 %
ﺖﺒﺜﻣ يرﺎﺒﺧا شزرا
، 95 % و ﻲـﻔﻨﻣ يرﺎـﺒﺧا شزرا 94
% ﺖـﻗد
اد ﻲﻤﻜﺷ ﻞﺧاد تﺎﻌﻳﺎﺿ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ ﺖـﺷ
و 7 رﺎـﻤﻴﺑ
) 2 (%
نﺎﮔرا ﻢﻴﺸﻧارﺎﭘ رد ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺮﻴﻏ تﻻﻼﺘﺧا ياراد ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ
ﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد ﻪ
ﻠﻴﺳو ﺔ ﺖـﻠﻋ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻧﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ
نﺎﮔرا ﻪﻣﺪﺻ
،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ
ﻮـﺳ ﺖﻴـﺳﺎﺴﺣ رد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧ
نﺎﮔرا تﺎﻣﺪﺻ و تﺎﻌﻳﺎﺿ ﺎﺑ دازآ ﻊﻳﺎﻣ دﻮﺟو ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﺎﻫ
ﻲﻤﻜـﺷ ﻞﺧاد تﺎﻣﺪﺻ 67
% ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪـﺑ ،دﻮـﺑ
ﻲﻤﻜﺷ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻊﻳﺮﺳ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﺲﻧاژروا دراد ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ ﺖﻗد و ﻲﮔﮋﻳو .
رد دازآ ﻊﻳﺎـﻣ دﻮﺟو ﻦﻴﻴﻌﺗ
د ﻲﻄﺳﻮﺘﻣ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺎﻣا ﻪﺘﺷا
ﺎﺑ تﺎﻣﺪﺻ سﺎﺴﺣ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻤﻴﺸﻧارﺎﭘ ﻲﻣ ﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ
9.
و 10 و
13
ﻪﻛ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد PJ.Bode
لﺎﺳ رد ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و 2000
- 1999
يور ﺮﺑ 1671 هداد مﺎﺠﻧا رﺎﻤﻴﺑ ياﺮـﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮـﺳ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ،ﺪﻧا
ﻲﻤﻜـﺷ ﻞﺧاد تﺎﻣﺪﺻ ﻦﺘﺧﺎﺳ رﺎﻜﺷآ 88
% نآ ﻲـﮔﮋﻳو ، 100
% و
نآ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺖﻗد 99
% ﻣ رد ﻪﻛ،دﻮﺑ ﻌﻟﺎﻄ
ﺔ ﺖﻴـﺳﺎﺴﺣ ﺎـﻣ 54
% و
ﻲﮔﮋﻳو 90 % ﺖﺳا هدﻮﺑ
12.
ــﻴﻛﺮﺗ ـ ﺎــﺑ دازآ ﻊﻳﺎــﻣ ﺐ تﺎﻣﺪــﺻ
ﺖﻴــﺳﺎﺴﺣ ﻲﻤﻴــﺸﻧارﺎﭘ
ﮔﻮﻧﻮﺳ ـ ﻓاﺮ ـ ﻪﺑ ار ﻲ 69 % ﻟﺎﺣ رد ـ و ﻲﻠﻛ ﺖ 75
% ﻲﻨـﺳ هوﺮـﮔ رد
ﮔرﺰﺑ ـ ﻪﺑ و لﺎﺴ 56
% ﮔ رد ـ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد نﺎـﻛدﻮﻛ ﻲﻨـﺳ هوﺮ
ﻲﺳ ﻲﺗ ﻲﻣ ﻻﺎﺑ ﻦﻜﺳا ﻲﻨـﺳ هوﺮـﮔ درﻮـﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ﻪﻛ دﺮﺑ
زرﺎﺑ نﺎﻛدﻮﻛ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﺗ BD.Coley
رد
لﺎﺳ 2000 ﻲﻣ دﻮـﺟو ﻦﻴـﻴﻌﺗ رد ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻲﻤﻜﺷ ﻞﺧاد دازآ ﻊﻳﺎﻣ 60
% نآ ﻲﮔﮋﻳو ، 98
% ﺖـﻗد و
نآ 94 % ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﺎﺑ دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺎﻣا تﺎﻣﺪﺻ
ﻲﻤﻴـﺸﻧارﺎﭘ
ﻪﺑ ار ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ 76
% ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﺳ
ﻲﺗ ﻦﻜﺳا ﻪـﺑ
ﻲﻣ ﻻﺎﺑ ﻲﻳﻼﻃ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ناﻮﻨﻋ دﺮﺑ
9.
و 11 و
14
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻪﻛ ﻢﻴﻨﻛ
ﻲـﮔﮋﻳو و ﺖﻴـﺳﺎﺴﺣ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ﺖﻬﺟ
ﻲﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ ﻞﺧاد دازآ ﻊﻳﺎﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﻦﻜﺳا ﻲﺗ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا ،ﻲﻤﻜﺷ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻣوﺮﺗ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻤﻜﺷ و ﻲـﺣاﺮﻃ رﻮﺸﻛ ﺢﻄﺳ رد و ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺰﻛﺮﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ رد مﺎـﺠﻧا
رﻮـﺸﻛ رد نﺎـﮕﻤﻫ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻞﺑﺎﻗ و ﻢﻴﻤﻌﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺠﻳﺎﺘﻧ ﺎﺗ دﻮﺷ ﻢﻳروآ ﺖﺳﺪﺑ .
ــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ ـ ــﻨﻳا ﻪــﺑ ﻪ ـ
ــﻴﻛﺮﺗ ﻪﻜ ـ
تﺎﻣﺪــﺻ ﺎــﺑ دازآ ﻊﻳﺎــﻣ ﺐ
ﻴﺳﺎﺴﺣ ﻲﻤﻴﺸﻧارﺎﭘ ـ
ﮔﻮﻧﻮﺳ ﺖ ـ
ﮔ رد ار ﻲﻓاﺮ ـ
ﻨﺳ هوﺮ ـ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲ
ﻲﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻜﺳا ﻲﺗ
ـ ﻲـﻣ ﻻﺎﺑ ﻦ دﺮـﺑ
، مﺎـﺠﻧا ﻪـﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﮔﻮﻧﻮﺳ ـ ﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻓاﺮ ـ
ﻗ ناﻮ ـ وا مﺪ ﻛ رد ل ـ ﻲﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ نﺎﻛدﻮ دﻮـﺷ
.
ﻫ ﺎﺗ ـ ﻣ زا ﻢ ـ ـﻌﺷا ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮ ـ
ﻣ ﻪ ـ ـﺟﻮ ـ ﻲـﺳ رد دﻮ
ـﻜﺳا ﻲـﺗ ـ
ﻦ
ﺷ بﺎﻨﺘﺟا ـ
ﻫ و دﻮ ـ ﻌﻣ رد ﻢ ـ ﻳرﺰﺗ ضﺮ ـ ﻣ ﻖ ـ ياراد ﻪﻛ ﺐﺟﺎﺣ داﻮ
ﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋ ـ
ﻲ ﻴﺘﺣا و ﺪﻧا ـ
ـﻴﻜﺴﺗ ﻪـﺑ جﺎ ـ
ـﭽﺑ ﻦ ـ ﻪ
ﺪـﻧراد ﺎـﻫ
،
دﻮﺷ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ .
ﻲﻧادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ
ﺎﻤﻴﺑ يژﻮـﻟﻮﻳدار ﺶﺨﺑ نارﺎﻜﻤﻫ ﻪﻴﻠﻛ زا ﻪﻠﻴﺳﻮﻨﻳﺪﺑ نﺎﺘـﺳر
ﻢﺗﺎﺧ و ءﺎﻴﺒﻧﻻا ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺰﻛﺮﻣ
ﻲـﻠﻋ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ
ا ﻦﺑ ﺐﻟﺎﻄﻴﺑا ) ع ( ﻲﻣ ﻲﻧاد رﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ ناﺪﻫاز دﻮﺷ
.
Abstract:
Comparison of Sensitivity and Specificity of Sonography with CT Scan in the Diagnosis of Abdominal Free Fluid in Blunt Abdominal Trauma in Khatamol-Anbia Hospital, Zahedan
Rohani Z. MD*, Naroee B. MD**, Taymori M.A. MD*, Shaykhzadeh A. MD**
Gasemi Rad M. MD***, Mohebi F. MD****, Khazaee A. R. MD *****
(Received: 6 April 2009 Accepted: 18 Nov 2009)
Introduction & Objective: Nowadays, trauma is the fourth cause of mortality and morbidity in developed countries. The major cause of these mortalities was intra-abdominal hemorrhage due to blunt abdominal trauma. Therefore, any action taken for helping quicker diagnosis of intra-abdominal hemorrhage could save the lives of patients more effectively.
Materials & Methods: This analytical cross-sectional study concerns the patients with abdominal blunt trauma admitted to the emergency section of Khatam al Anbia hospital during 2006-2007. Information from sonography and CT scan registered in the questionnaire were analyzed with statistical software SPSS 14.We used sensitivity, specifity, positive predictive value, negative predictive value and accuracy as statistical tools for comparison.
Results: From 100 patients surveyed, 20% were female and 80% male. The most common clinical symptoms in the both groups were abdominal pain and then abdominal tenderness. Between different clinical symptoms, from the point view of existing abdominal free fluid and CT-scan report, we received significant differentiation (P=0.017). Sensitivity, specificity, negative and positive predictive value of sonography in diagnosis of abdominal free fluid were 84%, 86%, 91% and 75% respectively and in the diagnosis of Intra abdominal damage were 54%, 90%, 65% and 79% respectively.
Conclusions: Sonography has sensitivity, specificity and enough accuracy for surveying abdominal free fluid in blunt abdominal trauma in comparison with CT-Scan in children and adults age group, and if combined with abdominal viscera parenchymal abnormalities, these parameters would go sensitively up in children's age group.
Key Words: CT Scan, Sonography, Abdominal Blunt Trauma, Sensitivity, Specificity
*Assistant Professor of Radiology, Zahedan University of Medical Sciences and Health Services, Ali-ebne-Abitaleb Hospital, Zahedan, Iran
**General Physician, Researcher of Clinical Research Development Center, ZahedanUniversity of Medical Sciences and Health Services, Ali-ebne-Abitaleb Hospital, Zahedan, Iran
***Resident of Radiology, Zahedan University of Medical Sciences and Health Services, Ali-ebne-Abitaleb Hospital, Zahedan, Iran
****Medical Student, Urmia University of Medical Sciences and Health Services, Emam khomeyni Hospitl, Urmia, Iran
*****
Assistant Professor of General Surgery, Zahedan University of Medical Sciences and Health Services, Ali-ebne- Abitaleb Hospital, Zahedan, Iran
References:
1. Richrad JR, Knopf NA, Mcgahan JR. Blunt abdominal trauma in children; evaluation with emergency US. radiology; 2002: 222(3): 479-54.
2. Richrad JR, Schlpex NH, Woo BD, Bohnen PA, Mcgahan JP. Sonography assessment of blunt abdominal trauma: A 4- year prospective study .J clin ultrasound; 2002: 30(2): 56-67.
3. Richardson MC, Hollman AS, Davis CF.Comparsion of computed tomography and ultrasonographic imaging in the assessment of blunt abdominal trauma in children. Br J Surg; 1997: 84(8): 1144-6.
4. Boulanger BR, Mclellan RB, Brennema FD, Wherrett L, Rizoli SB, culhance J, Hamiltion P.Emergent abdominal sonography as a screening test in a new diagnostic algorithm for blunt trauma. Journal of Trauma; 1996: 40(6): 867-74.
5. Eleen C, Jennifer E, Lim D, Orlando L. Abdominal Sonography in Examination of children with blunt abdominal trauma. AJR; 2000: 17(4): 1613-1616.
6. Soudack M, Epelman M, Maor R, Hayari L, Shoshani G, Hey man Reiss A. Michaelson M, Caitini D .Experience with focused abdominal sonography for trauma (FAST) in 313 pediatric patients. J Clin ultrasound; 2004: 32(2): 53-61.
7. Miller MT, Pasquale MD, Bromaberg WJ, Wassex TE, COX J. Not so FAST. Journal of Trauma; 2003:
54(1): 59-60.
8. Kirkpatric AW, Simson PK, Brown R. Experience.
With hand-held trauma sonography in a level- I Urban trauma center. Injury; 2002: 33(4); 303-8.
9. Richards JR, Schlepex NH, Woo BD, bohnen PA, Me Gahan JP. Sonographic assessment of blunt abdominal trauma; a 4- year prospective study. J clin ultrasound; 2002: 30(2): 59-67.
10. Emery KH, MC Aneney CM, Racadio JM, Hohnson ND, Evora OK, Garcia VF. Absent peritoneal fluid on screening trauma ultrasonography in children: a prospective comparison with computed tomography. J pedia surg; 2001: 36(4): 565-9.
11. Coley BD, Mutabagani KH, Martin LC, Zumberge N, Cooney DR, caniano DA, besnes GE, Grones JI.
Focused abdominal sonography for trauma (FAST) in children with blunt abdominal trauma. Journal of Trauma; 2000: 48(5): 902-6.
12. Bode PJ, Edwards MJ, Kruit MC, Van Vugt AB.
Sonography in a clinical algorithm for early evaluation of 1671 patient with blunt abdominal trauma. AKR Am J Roentgenol; 1999: 172(4): 905- 11.
13. Katz S, Lazar L, rathaus V, Erez I. Can ultrasonography replace computed tomography in the initial assessment of children with blunt abdominal trauma? J pediat Surg; 2005: 31(5): 649-51.
14. Boulanger BR, Brennema FD, Mclellan BA, Rizoli SB, Culhane J, Hamilton PA. Prospective study of emergent abdominal sonography after blunt trauma.
Journal of Trauma; 1995: 39(2): 325-30.
