• Tidak ada hasil yang ditemukan

دزی یقودص دیهش یکشزپ مولع هاگشناد یشهوژپ یملع هلجم

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2025

Membagikan "دزی یقودص دیهش یکشزپ مولع هاگشناد یشهوژپ یملع هلجم"

Copied!
10
0
0

Teks penuh

(1)

ُرٍد 32 ُراوض ، 1 ، ييدرٍرف 1231

Vol. 23, No.1, Mar-Apr 2015

:ِحفص 1581 - 1515

Pages: 1848-1857

یرای لمکم شقن نیماتیو

رد D

سیزوربیف کیتسیس یرورم هعلاطم :

ماظن دنم

یذسا نيره

ُداز راجً ُدازآ ،1 3*

ُداز يجار ًِاسفا ،

2

ُذيكچ ( غیصٍشجیك يیتؼیػ )CF

غیبؿ يیشت .تػا ةشؿ ىبْج یؼلٌت یثسا یسبویث تلػ ِث یسبویث يیا

قوً

سد يیئتٍشپ دشٌلوػ

نیظٌت ییبـؿ تیاذّ ُذًٌٌ

(CF

.دَؿ یه دبجیا )CFTR

بث ىبهسد شثا تبؼلبغه یخشث ٌٌِیا ِث ِجَت بث لوٌه

يیهبتیٍ

سد اسD

ؾیاضكا

یهشػ حغػ

25OHD

ىاسبویث يیا

ُداد ىبـً

ؾٍّظپ شث یسٍشه ،شضبح ِؼلبغه فذّ ،ذًا .دَث ٌِیهص يیا سد ِتكشگ مبجًا یبّ

یاشث

شث دسَه عَضَه ٌِیهص سد دَجَه تبؼلبغه ِث یثبیتػد يیث َجتؼج ،یػس

لبػ یبّ

2009 بت 2014 یدلایه حبچ تلابوه یػسشث تْج

ُذؿ یؼیلگًا ىبثص ِث یذیلً تاسبجػ بث ،

Vitamin D deficiency

،

25OHD serum level

ٍ

Vitamin D supplementation

ىآ طبجتسا ٍ

یتبػلاعا يًبث سد غیصٍشجیك يیتؼیػ بث

PubMed

ٍ

Google Scholar

تكشگ تسَك .

ث سد شتـی یػسشث ِث ًِ یتبؼلبغه شیثأت

لوٌه

یهشػ تظلؿ شث یسبی

25OHD

،ذًدَث ِتخادشپ یهشػ حغػ سد ؾیاضكا

25OHD

بها دَث ُذؿ ُذید فذّ ىاٌَػ ِث ًِ یحغػ ِث

( یًبهسد

>

nmol/l

75 بی ٍ

>

ng/ml

30 ت )

ِتكبی تػد یًبهسد فذّ ِث تبؼلبغه صا یًذًا داذؼت ٍ ذًدَث ِتكبیً تػد ،دَث ُذؿ يییؼ

.ذًدَث يیاشثبٌث يیهبتیٍ بث یسبی لوٌه ِث لاتجه ىاسبویث سدD

یهCF

ذًاَت یهشػ حغػ ؾیاضكا ِث

25OHD

ِث یثبیتػد بها ،ذًٌ يوً

تػبٌه حَغػ

25OHD

تػا یشتـیث تبؼلبغه مبجًا ِث طٌَه یهشػ .

ُشاٍ

:یذيلک یاّ

يیهبتیٍ دَجوً ،غیصٍشجیك يیتؼیػ ،D

25OHD

یهشػ ، یسبی لوٌه

3،1 - نازیا ، دزی ، یقودص دیهش ینبمرد یتشادهب تبمدخ و یکشزپ مولع هبگشناد ،هیذغت هوزگ دشرا یسبنشربک یوجشناد

2 - گشناد ،هیذغت هوزگ ربیدبتسا نازیا ، دزی ، یقودص دیهش ینبمرد یتشادهب تبمدخ و یکشزپ مولع هب

:نفلت ؛)لوئسم هدنسیون(*

12204263 -

410 :یکینوزتکلا تسپ ، [email protected]

:تفبیرد خیربت 30

/ 0 / 3161 :شزیذپ خیربت

31 / 34 / 3161

هلاقم

م

ر

رو

ی

(2)

ىاراكوّ ٍ یذسا نيره

1849

قه

ِهذ ( غیصٍشجیك يیتؼیػ

CF: Cystic Fibrosis

) غیبؿ يیشت

یث تػا ةشؿ ىبْج سد یؼلٌت یثسا یسبو (

1 ) . سد ٍشه صٍشث

ًبتذوػ ىاسبویث يیا

ِث ِث لاتثا لیلد یسبویث

یبّ

یؼلٌت

يیهبتیٍ دَجوً عَیؿ .تػا

ًَ سد D

لاتجه يیـلبث ٍ ىبًد

ِث لوؼلاسَتػد لبوػا دَجٍ بث ،CF

تْج یًبهسد یبّ

يیهبتیٍ دَجوً ىبهسد ُذؿ ؽساضگ لابث ىبٌچوّ ،D

تػا ( 2 ) . یسبویث ثCF

ِ قوً لیلد سد

يیئتٍشپ دشٌلوػ

نیظٌت ییبـؿ تیاذّ ُذًٌٌ

( CF

یه دبجیا )CFTR

.دَؿ

لَلػ یٍس یذیشلً لبًبً يی يیئتٍشپ يیا یلبیلتیپا یبّ

ىط سد ؾْج يیاشثبٌث .تػا بث CFTR

سد للاتخا ثػ

نتؼیػ یؼلٌت یبّ

یلثه ذیلَت ، یذجً ،یؿساَگ ،

یٍاشلك –

مشػ دذؿ يیٌچوّ ٍ یه

َؿ د ( 1 ) لبػ سد . 1938

یدلایه ،

70 ِث لاتجه ىبًدًَ % ت صا غپ لٍا لبػ سد CF

تَك ذلَ

سد بها ،ذًدشً

لبػ یبّ

يیگًبیه بّسَـً یضؼث سد شیخا

یلابث ِث بوث یٌػ 30

سد نْه لهاَػ .تػا ُذیػس نّ لبػ

لَع ؾیاضكا ِث لاتجه ىاسبویث شوػ

دَجْث :لهبؿ CF

ِیزـت تیؼضٍ

ؽٍس دَجْث ىاسبویث یا ،یپاشتَیضیك یبّ

تیلیً ىدشث لابث يیٌچوّ ٍ یللخت یًبهسد ضًاشه ِؼػَت یه ،ىاسبویث يیا یگذًص ذؿبث

( 3 ) يیهبتیٍ تیؼضٍ . یهشػ D

جػ ،غٌج ،يػ ىَچوّ یلهاَػ ِث لهاَػ ،یگذًص ي

صا ُدبلتػا ،ییازؿ تادبػ ،تػَپ ىَیػبتًبوگیپ ،ییبیكاشـج ییازؿ تادبػ ٍ ذیؿسَخ سًَ بث ِؼجاَه ىاضیه ،ةبتكآذض يیهبتیٍ .دساد یگتؼث داشكا یتلٌػا ذؿس سد یوْه ؾوً D

یگذًص لَع سد ىاَختػا تهلاػ ٍ دساد

دَجوً يیاشثبٌث .

يیهبتیٍ

بتػاس نّ D

دَت نًاشت ؾّبً بث یًاَختػا ُ

(

BMD: Bone Mineral Density

یگتؼٌؿ شغخ ٍ ) یبّ

يیهبتیٍ .تػا یًاَختػا ٍ نیؼلً ةزج ؾیاضكا ثػبث D

صا ىاَختػا ظلح ( ذیئٍشیتاسبپ ىَهسَّ نیظٌت نیشع

PTH:

Parathyraid Hormone

یه ) دَؿ ( 4 ) . تبؼلبغه يیشتذیذج

يیهبتیٍ یهشػ حغػ تیبلً ًِ ُداد ىبـً

یلهبػ D

یسبویث شثاشث سد یتظكبحه یتلٌػا یبّ

ِچیّبه – ،یا تًَلػ

،بّ

یسبویث یبّ

،یٌویادَخ یسبویث

یبّ

یهٍشػ یجله ،

ىبعشػ ،عَتیله تثبید

،بّ

یسبویث یبّ

ٍ یتخبٌـًاٍس

ویث شگید یسب

دَجوً .تػبّ

يیهبتیٍ

لضؼه ىاٌَػ ِث D

یًبْج ىلابؼگسضث ٍ ىبًدًَ سد یتهلاػ تػا حشغه

( 7 - 5 ) .

ىبـً یدذؼته تبؼلبغه سد بث یسبی لوٌه ًِ ُذؿ ُداد

يیهبتیٍ

ثػبث D

یهشػ حغػ ؾیاضكا 25OHD

یسبویث سد

ِلوج صا يهضه یبّ

یسبویث .تػا ُذؿ CF

سد

ِؼلبغه

Shepherd

يیهبتیٍ بث یسبی لوٌه ىاسبٌوّ ٍ

D

یهشػ حغػ 25OHD

فذّ ِث اس ىاسبویث

یًبهسد

nmol/l

75 )

OHD>

25 ِؼلبغه سد یلٍ ذًبػس )

Grossman

ىاسبٌوّ ٍ یهشػ حغػ سد ؾیاضكا بٌْت

25OHD

حت یًبهسد فذّ ٍ ذؿ ُذید ىاسبویث نو

تكبیً

( 9

، 8 ) . ؾٍّظپ شث یسٍشه شضبح یػسشث صا فذّ

یبّ

ٌِیهص سد ُذؿ مبجًا للػ ٍ نیلاػ ،قیخـت

يیهبتیٍ دَجوً

يیٌچوّ ٍ D

يیهبتیٍ بث یسبی لوٌه لاتجه ىاسبویث سد D

ِث .تػا CF

يسررب شٍر دسَه عَضَه ٌِیهص سد دَجَه تبؼلبغه ِث یثبیتػد یاشث

يیث َجتؼج ،یػسشث لبػ

یبّ

2009 بت 2014 یدلایه

تلابوه یػسشث تْج

ُذؿ حبچ یؼیلگًا ىبثص ِث

سد

لبػ یذیلً تاسبجػ بث ،ذیذج یبّ

Vitamin D deficiency

،

Serum 25OHD level

ٍ

Vitamin D supplementation

ٍ

ا یتبػلاعا يًبث سد غیصٍشجیك يیتؼیػ بث ىآ طبجتس

PubMed

ٍ

Google Scholar

.تكشگ تسَك یَجتؼج

ُطاٍ يیا ٍ تـگ دٍذحه ِلبوه ِكلاخ ٍ ىاٌَػ سد ظوك بّ

دٍذح ًِ ذؿ ُدبلتػا یًبؼًا تبؼلبغه سد بٌْت 180

ىٍذث تلابوه فزح صا غپ ٍ ذیدشگ قخـه ِلبوه تیبًْ سد ،عَضَه بث طبجتسا 13

سٍشه یاشث ِؼلبغه

.تكشگ ساشه یػسشث دسَه شضبح ِؼلبغه سد لٍذج

1 تبؼلبغه یػسشث

ُذؿ سد ىبـً اس شضبح سٍشه

یه .ذّد

(3)

لٍذج 1 حغػ :

25OHD

ِث لاتجه ىاسبویث سد یهشػ

CF

ييگًايه 25OHD يهرس

يٌس ييگًايه )لاس(

ىاراويب داذعت

ِعلاطه عًَ

لاس )یدلايه(

سًرفر

ng/ml 20 9

/ 16 18

شگً ُذٌیآ تسًََّ

2009 (

28 ) Boas, et al

nmol/l 5 / 51 9

78 شگً ِتؿزگ

2009 (

29 ) Brodlie, et al

ng/ml 3 / 12 يیٌػ یهبوت

60 یٌیلبث ییبهصآسبً

2010 (

30 ) Wheeler, et al

ng/ml

< 24 21 147

شگً ِتؿزگ 2010

( 18 ) Green, et al

nmol/l 52 33

898 تسًََّ

2011 (

21 ) Pincikova, et al

ng/ml 7 / 25 29

216 تسًََّ

2011 (

31 ) West, et al

ng/ml 65 / 29 55

/ 26 30

ُذؿ لشتًٌ یٌیلبث ییبهصآسبً

2012 (

2 ) Grossman, et al

ng/ml

±13 27 يیـلبث

30

ُذؿ لشتًٌ یٌیلبث ییبهصآسبً

2013 (

8 ) Grossmann, et al

nmol/l 50 10

142 شگً ِتؿزگ

2013 (

9 ) Shepherd et al

61 ىاسبویث %

<

ng/ml 30 يیٌػ یهبوت 59

یؼغوه 2013

( 34 ) Marcondes, et al

59 ىاسبویث %

<

ng/ml 30 12

38 یؼغوه

2014 (

22 ) Smith, et al

ng/ml 4 /

< 32 12 148

شگً ِتؿزگ 2014

( 33 ) Simoneau, et al

جياتً

ييهاتيٍ دَبوک صيخطت :D

حغػ 25 يیهبتیٍ یؼًٍسذیّ

D

یهشػ شگًبـً

يییؼت یاشث ی يیهبتیٍ دَجوً تذؿ

ث ،تػا D

ِ

یسَع غػ ًِ

َ ح 25OHD

صا شتوً

nmol/l

75 (

ng/ml

30 ،(

یه ةَؼحه يیهبتیٍ يیا یهشػ یكبًبً حَغػ ث یتؼیبث .دَؿ

ِ

حغػ ًِلابػ سَع 25OHD

ؽٍس بث ىاسبویث يیا سد یهشػ

ُدَت یشتهٍشتٌپػا تؼت بی ٍ HPLC

ُصاذًا یا دَؿ یشیگ (

1 ).

حغػ ؾجٌػ 25،1OHD

یهشػ ث ِ ىاضیه ِث ٌٌِیا لیلد

تحت یدبیص شیثأت

تاسبپ ىَهسَّ( PTH

)ذیئٍشی ٍ ِتكشگ ساشه

ًلاَوؼه اضكا بی ٍ لبهشً ىآ یهشػ حغػ تػا ِتكبی ؾی

، شتوً

یه ساشه ُدبلتػا دسَه دشیگ

( 1 ) يیهبتیٍ حغػ . تحت یهشػ D

شیثأت ث( لبػ قلتخه لَلك ِ

سًَ بث ِْجاَه سد شییـت لیلد

یه ساشه )ذیؿسَخ دشیگ

( 11

، 10 ) .

ييهاتيٍ دَبوک تلع سيزٍربيف کيتسيس ِب لاتبه ىاراويب ردD

:

ِث لاتجه ىاسبویث صا تجهاشه ٍسضث ضًاشه سد ًِ یتبؼلبغه

CF

تػا ُذؿ مبجًا یهشػ حغػ ًِ تػا ُداد ىبـً ،

25OHD

سد

صا ؾیث 90

ىاسبویث % صا شتوً CF

nmol/l

75 ( صا شتوً

ng/ml

30 يیهبتیٍ ةزج ءَػ ىاسبویث يیا سد .تػا ُدَث ) ثD

ِ

یه مسبػ عاشًٌبپ ییبػسبً لیلد سد عاشًٌبپ ییبػسبً .دَؿ

90 - 85 ذكسد ِث لاتجه ىاسبویث یه ُذید CF

دَؿ ( 1 ) . للػ صا

ٍ دَجوً شگید يیهبتی

یه ،D

نیضًآ تیلبؼك شییـت ِث ىاَت 25

غیشػ غًشیلً يیٌچوّ ٍ یذجً صلایؼًٍسذیّ

شت‌ 25OHD

سد دشً ُسبؿا ىاسبویث يیا

( 12 ) يیهبتیٍ حغػ ؾّبً . یهشػ D

یه ذًاَت ث ِ حغػ ؾّبً لیلد (DBP

ِث ُذًَؿ للته يیئتٍشپ

يیهبتیٍ

ذؿبث ضیً )D

( 1 ) . ساذوه نیظٌت سد یوْه ؾوً DBP

يیهبتیٍ

لَلػ ُدبلتػا تْج داصآ D

یساذْگً يیاشثبٌث ٍ بّ

ظلؿ يیهبتیٍ یهشػ ت دساد D

( 13 ) . یسٍشه ِؼلبغه

Yousefzadeh

ٍ يیطَلَتبپ ظیاشؿ ًِ داد ىبـً ىاسبٌوّ ٍ

قلتخه يیطَلَیٍضیك یه

ذًٌاَت یهشػ حغػ یٍس سد ًِ DBP

یهشػ حغػ یٍس تیبًْ

25OHD

شیثأت ،تػا سازگ شیثأت

ِتؿاد

ذٌؿبث ( 14 ).

ته أ ِث لاتجه ىاسبویث سد ًِبلػ يیهبتیٍ ضتٌػ CF

D

ًِ تػا یلبح سد يیا .تػا ِتكبی ؾّبً ضیً

95 - 90 ذكسد صبیً

داشكا نلبػ يیهبتیٍ ِث ت ذیؿسَخ سًَ نیشع صا D

أ يیه

یه دَؿ ( 1 ) . یتًآ یخشث فشله یتَیث

ي تجَه ىاسبویث يیا سد بّ

صا ىاسبویث يیا تؼًبوه یاشث اس ظیاشؿ ٍ ُذؿ سًَ ِث تیػبؼح یه نّاشك ذیؿسَخ نیوتؼه سًَ مشؼه سد یشیگساشه دسٍآ

( 1 ) .

سًَ ًِ تػا یلبح سد يیا سد یوْه ؾوً ذیؿسَخ

تظلؿ ؾیاضكا یهشػ

25OHD

دساد ىاسبویث يیا سد (

15 ) .

ِؼلبغه

Reiter

بث نً ِْجاَه ًِ داد ىبـً ىاسبٌوّ ٍ

ذیؿسَخسًَ

( )ىبتؼهص للك سد شیثأت

یدبیص ضتٌػ ؾّبً سد

يیهبتیٍ

ِث لاتجه ىاسبویث سدD

نلبػ یبّ لشتًٌ ِث تجؼًCF

دساد ( 16 )

.

(4)

ىاراكوّ ٍ یذسا نيره

1851

ييهاتيٍ دَبوک تارّاظت ِب لاتبه ىاراويب رد D

:CF

یسبویث

ِث لاتجه ىاداصًَ سد ُذؿ ُذّبـه نیلاػ يیلٍا صا یَیس

CF

.تػا سد ِؼلبغه

Brumback

داد ىبـً ىاسبٌوّ ٍ ذؿ ُ

ًِ

یلاػ يیلٍا صا )ظلخ( یؼلٌت یسبجه تبحؿشت ؾیاضكا ٍ ِكشػ ن

شیص ىبًدًَ سد یسبویث 6

تػا لبػ يیا يیٌچوّ .

سد ِضسبػ

ٍ ىبتؼهص( لبػ دشػ لَلك یه شتذیذؿ )ضییبپ

.ذؿبث يیا سد

لبغه ىبًدًَ يیا سد نیلاػ شگید صا ِؼ يػ یاشث ىصٍ ؾّبً ،

یه ذؿبث ( 17 ) . يیهبتیٍ دَجوً

یسبویث سد D

بث طبجتسا سد CF

یسبویث ٍ یٌپَئتػا ًِ تػا یًدًَ ىاسٍد سد یًاَختػا یبّ

ىاسٍد سد گذًص یذؼث یبّ

یه تكشـیپ ی لاتجه يیـلبث سد .ذًٌ

ِث يیهبتیٍ دَجوً بث یَیس دشٌلوػ سد للاتخا ضیًCF

ذیذـتD

یه دَؿ ( 18 ) . سد یتح ىاسبویث يیا سد یَیس ةبْتلا ًِ بجًآ صا

یه دبجیا تًَلػ ةبیؿ يیا یؼلٌت یسبویث تكشـیپ سد ،دَؿ

ث .دساد یوْه ؾوً ىاسبویث ِ

ؾوً لیلد يیهبتیٍ

نیظٌت سد D

ةبْتلا ؾّبً ِجیتً سد ٍ بّصبٌیئتٍشپَلبته یـّبً

ِث ِجَت بث ٍ

يیهبتیٍ دَجوً ىاسبویث يیا سد ًِ يیا تػا غیبؿ D

يیا ،

یه یٌیهبتیٍ دَجوً

یٌویا خػبپ شییـت سد یوْه ؾوً ذًاَت

ذؿبث ِتؿاد (

19 ) . يیهبتیٍ

ؾیاضكا ُدٍس سد اس نیؼلً ةزجD

یه تػلاثَئتػا ذیلَت ؾیاضكا ثػبث يیٌچوّ ،ذّد

ٍ بّ

تػلاًَئتػا یه بّ

يیهبتیٍ دَجوً يیاشثبٌث .دَؿ سد ًِ D

ِث لاتجه ىاسبویث یه ُذید ضیً CF

لٌؿ شییـت ِث شجٌه دَؿ

لبوتحا ؾیاضكا ٍ یًاَختػا يهضه دسد ،ٌِیػ ِؼله ىاَختػا یگتؼٌؿ یه یًاَختػا یبّ

.دَؿ حغػ ىاسبویث يیا سد

PTH

سَّ ىَهسَتاسبپ(

ث نلبػ داشكا ِث تجؼً ضیً )ىَه ًِ تػا شتلاب

تػا یًاَختػا ةزجصبث ؾیاضكا ىآ ِجیتً

( 9 ).

يیٌچوّ

يیهبتیٍ حغػ ؾّبً

یاشث شغخ لهبػ يی ىاٌَػ ِث یهشػ D

ِتكشگ شظً سد ىلابؼگسضث سد یًاَختػا ُدَت نًاشت ؾّبً

یه دَؿ ( 20 ).

ِؼلبغه سد

Pincikova

ىاسبٌوّ ٍ ذؿ ُداد ىبـً

يیهبتیٍ يییبپ حَغػ ًِ

ِث لاتجه ىاسبویث سد یهشػD

سدCF

تثبید صٍشث بث طبجتسا ِث طَثشه

یسبویث غیصٍشجیك يیتؼیػ

(

CFRD: Cystic Fibrosis- Related Diabetes

صا ًِ تػا )

یلاػ ىآ ن يیلَؼًا حؿشت ؾّبً

يیلَؼًا ِث تهٍبوه ٍ

یه ؿبث ذ ( 21 ).

ِؼلبغه

Smith

ًِ داد ىبـً ضیً ىاسبٌوّ ٍ يیهبتیٍ دَجوً

ىاسبویث يیا سد D

یه ذًاَت ضیً یًاٍس تاشثا

ذؿبث ِتؿاد

، ث ِ یسَع يوً یگدشؼكا یسبویث تكشـیپ ِث ًِ

یه ذًٌ

تػا صبیً ٌِیهص يیا سد یشتـیث تبؼلبغه ِث یلٍ

( 22 ) .

ييهاتيٍ دَبوک صقً

ِب لاتبه ىاراويب رد ىاَختسا تهلاس ردD

:CF

ِؼلبغه

Buntain

ىاسبٌوّ ٍ نًاشت ؾّبً ًِ داد ىبـً

ِث لاتجه لبؼگسضث ىاسبویث سد یًاَختػا ُدَت بث ِؼیبوه سد CF

ٌج ٍ یٌػ شظً صا ًِ نلبػ لشتًٌ ٍُشگ ٍُشگ بث یؼ

CF

ىبؼوّ

یٌؼه ،ذًدَث ُذؿ یصبػ دَث ساد

( 23 ) .

Donadio

سد ضیً

لبػ 2013 یدلایه ٍ ىبًدًَ يػ ؾیاضكا بث ًِ داد ىبـً

ِث لاتجه ىبًاَجًَ

ًاشت ؾّبً CF

یًاَختػا ن ساذیذپ بًْآ سد

یه دَؿ ( 24 ).

ُذٌیآ ِؼلبغه سد شگً

Leg roux

ًِ ضیً ىاسبٌوّ ٍ

یٍس شث 55 ِث لاتجه سبویث یٌػ يیگًبیه بثCF

9 / 31 مبجًا لبػ

،دَث ُذؿ سد BMD

2 / 78 بویث يیا %

ٍد یع ىاس یشیگیپ لبػ

یٌؼه ؾّبً

دَث ُدشً اذیپ ساد (

25 ) . ضیً یشیگیپ تبؼلبغه

ىبـً

ىبًاَجًَ ٍ ىبًدًَ سد یًاَختػا ُدَت نًاشت ؾّبً ُذٌّد ِث لاتجه تػاCF

( 26

، 23 ) .

ِؼلبغه سد یا

ظػَت ًِ

Robertson

ُذؿ مبجًا ىاسبٌوّ ٍ تػا

، غیبؿ يیشت ُدَت ؾّبً یاشث تلػ

ِث لاتجه ىلابؼگسضث سد یًاَختػا يیهبتیٍ دَجوً ،CF

D

یه ذؿبث ( 27 ).

يییبپ حغػ ًِ دساد دَجٍ یًاشگً يیا يیاشثبٌث

يیهبتیٍ

ىاسبویث سد یًاَختػا ُدَت ؾّبً ِث شجٌه یهشػ D

ِث لاتجه دَؿ CF

. یه ًِ سَغًبوّ

ٍ لیٌـت یبّ شًسبه نیًاد

تػلاثَئتػا لهبؿ یًاَختػا ةزجصبث صبتبلؼك يیلبٌلآ ،بّ

تػلاًَئتػا ٍ یًاَختػا یبّذیتپپَلت ٍ يیؼلًَئتػا ،بّ

-

N

ىطلاً

تػا تحت بّشًسبه يیا تیلبؼك .

شیثأت ،لبػ للك ،يػ

،یگذػبه لٌیػ یه ساشه ؽَلث ٍ یؼلٌت تًَلػ ىاضیه

.دشیگ سد

یسبویث

،CF

ًلابوتحا يیهبتیٍ یهشػ حغػ ؾّبً

یه D

ذًاَت

یًاَختػا ةزجصبث ؾیاضكا ٍ ىاَختػا لیٌـت ؾّبً ثػبث دَؿ سد يیاشثبٌث . ـت یًاَختػا یبّشًسبه تیلبؼك

دبجیا شیی

یه ددشگ ث ، ِ یسَع ٍ ؾّبً ذیذج ىاَختػا لیٌـت ًِ

یه ؾیاضكا یًاَختػا ةزجصبث ذثبی

( 1 ) . ِؼلبغه سد

Sheikh

ٍ

ًِ ذؿ ُداد ىبـً ىاسبٌوّ

لهاَػ ؾّبً بث طبجتسا سد نْه

ویث سد یًاَختػا ُدَت نًاشت ِث لاتجه ىاسب

،غٌج لهبؿ CF

حغػ ،ىصٍ

25OHD

ػ

،یهشػ صبتبلؼك يیلبٌلآ حغػ ،یهش

(5)

یًذث ُدَت قخبؿ (

)BMI

ىاسبویث یَیس دشٌلوػ ٍ یه

ذؿبث سد .

ؾّبً سد لهاَػ يیشتوْه ِؼلبغه يیا

،BMD

حغػ ؾّبً

25OHD

ٍ ىاسبویث یَیس دشٌلوػ ؾّبً ٍ ىصٍ ؾّبً ،یهشػ

ذیدشگ ىاٌَػ دشه غٌج (

20 ).

ييهاتيٍ دَبوک ىاهرد ِب لاتبه ىاراويب رد D

:CF

ِؼػَه

یهشػ حغػ ِث یثبیتػد بٌیشهآ غیصٍشجیك يیتؼیػ

25OHD

ىاضیه ِث

nmol/l

150 - 75 (

ng/ml

60 - 30 صا فذّ ىاٌَػ ِث اس ) يیهبتیٍ دَجوً ىبهسد

ىاسبویث سدD

ِث .تػا ُدَوً يییؼتCF

یسَع سد تؼٌؿ سًَزه یهشػ حغػ ِث یثبیتػد مذػ ًِ

یًبه

یه یولت دَؿ ( 31

، 9 ) ًِ تػا عبػا يیا شث فذّ يیا يییؼت .

يییبپ یهشػ حغػ صا شت

nmol/l

75 (

ng/ml

30 ؾیاضكا ِث شجٌه )

ّ حغػ

َ ( ذیئٍشیتاسبپ ىَهس یه )PTH

دَؿ ( 1 ) لٍذج . 2

ِلخاذه تبؼلبغه بث یسبی لوٌه بث طبجتسا سد ُذؿ مبجًا یا

يیهبتیٍ

ِث لاتجه ىاسبویث سد اسD

یه ىبـًCF

.ذّد

لٍذج 2 ِث لاتجه ىاسبویث ىبهسد : يیهبتیٍ بثCF

D

ِعلاطه یاّ تيدٍذحه جياتً

ِلخاذه ىاراويب

ِعلاطه عًَ

سًرفر

تذه لَع ىدَث ُبتًَ

يییبپ صٍد ،ِؼلبغه يیهبتیٍ

ُداد ،D طَثشه یبّ

یهشػ نیؼلً حَغػ ِث غوج .دَث ُذـً یسٍآ صا غپ

2 تلّ

ىبیبپ صا ِ ىبهسد

، سد 54 ؾیاضكا ىاسبویث %

یٌؼه یهشػ حغػ سد ساد

25OHD .تػا ُذؿ ُذید

nmol/l 75 OHD>

25 50000IU

یاشثD2 28 صٍس 147

سبویث 21<

لبػ ؿزگ

شگً ِت (

18 ) Green, et al

لیلذث يییبپ ًَِوً نجح

ِؼلبغه ىدَث تَلیبپ ُذًٌٌ تكبیسد ىاسبویث سد

D3

حغػ سد ساد یٌؼه ؾیاضكا یهشػ 25OHD ذؿ ُذید

( ng/ml

±11 27 ) 250000IU

یاشثD3 12

ِتلّ

30 ؾلبث سبویث ییبهصآسبً

لشتًٌ یٌیلبث سًََػٍد ُذؿ (

2 ) Grossman, et al

پ ٍُشگ ىاذوك ٍُشگ ،َجػلا

فَلخه نیطس لشتًٌ

ىاسبویث نیطس صا اس CF

تكبیسد ىبهسد .ذًدَث ُدشًٌ

یللك ِث ِجَت ىٍذث داشكا سد ًِ

،ذًساد ساشه ىآ ِث

ذًذؿ دساٍ ِؼلبغه .

یٌؼه ؾیاضكا ىبهسد ٍُشگ سد ساد

.ذؿ ُذید nmol/l 75 OHD>

25 يیهبتیٍ یًاسَخ صٍد يت

100000D3 بت

600000IU يػ عبػا شث

ٍ یهشػ حغػ 25OHD

ٍ

ؾجٌػ یهشػ حغػ

25OHD صا ذؼث 12

ِتلّ

38 ىدًَ

18 - 2

ِلبػ ییبهصآسبً

یٌیلبث Open label (

9 ) Shepherd, et al

مذػ ،يییبپ ًَِوً نجح سد تبػلاعا ِث یػشتػد فشله عٍشؿ بث طبجتسا یتًآ يیتَیث یبٍّساد ٍ بّ

ِؼلبغه یع سد شگید یٌؼه ؾیاضكا

ساد ی حغػ سد

یهشػ 25OHD ىبهسد ٍُشگ سد

.ذؿ ُذید ng/ml 8 /

±3 27 25OHD=

250000IU يیهبتیٍ

D3

یاشث 12

ِتلّ

30 ؾلبث سبویث 18>

لبػ ییبهصآسبً

یٌیلبث

ُذؿ یكدبلت (

8 ) Grossman, et al

.تػا ُذـً شًر تیدٍذحه یٌؼه ؾیاضكا

ساد یهشػ حغػ سد

25OHD .ذؿ ُذید

ng/ml

±22 3 / 34 25OHD=

50000IU يیهبتیٍ

D3

ث یاش 14 صٍس 18

سبویث 25 - 6

ِلبػ ُذٌیآ تسًََّ

شگً

( 28 ) Boas, et al

تاشثا ،يییبپ ًَِوً نجح للك شییـت ِث طَثشه شگید تبؼلبغه فلاخشث

ِؼلبغه .تػا ُذـً

حغػ سد ساد یٌؼه ؾیاضكا یهشػ 25OHD .ذؿ ُذید

51 بویث % بث ىاس یهشػ حغػ

>

nmol/l 75 يیهبتیٍ غیبه مشك

D3

IU/day 3800

ك بی يیهبتیٍ فشه مش D3

IU/day 800 +

IU/week 20000

یاشث 2 لبػ 78 ىدًَ

1<

لبػ شگً ِتؿزگ (

29 ) Brodlie, et al

ِث یػشتػد مذػ تیدٍذحه

ِؼلبغه یبّ

یٌؼه ؾیاضكا ساد

ی حغػ سد

25OHD ُذید ىاسبویث یهشػ

.ذؿ 40 بث ىاسبویث % حغػ

>یهشػ nmol/l 75 100000IU

D3

یاشث یگتلّ سَع ِث 6

ِتلّ

43 سبویث يیٌػ یهبوت ییبهصآسبً

یٌیلبث (

30 ) Wheeler, et al

(6)

ىاراكوّ ٍ یذسا نيره

1853

یٌؼه ؾیاضكا ُذؿ مبجًا تبؼلبغه یهبوت سد ساد

ی حغػ سد

یهشػ 25OHD

ُذؿ ُذید تػا

سد بٌْت یلٍ

صا یخشث ِؼلبغه

ِث یثبیتػد ِث شجٌه یسبی لوٌه یهشػ تػبٌه حغػ

(

nmol/l

75

OHD>

25 ) دَث ُذؿ (

9،18،29،30 ).

ِؼلبغه سد

Shepherd

ىاسبٌوّ ٍ يیهبتیٍ بث یسبی لوٌه

تسَك ِث D3

یًاسَخ صٍد يت 100000

بت 600000IU

ىبًدًَ سد شث

يػ عبػا یهشػ حغػ ٍ

25OHD

بًْآ

ِلخاذه صا لجه

، تسَك

تكشگ . ِؼلبغه يیا سد ىاسبویث یهبوت سد

یهشػ حغػ 25OHD

صا ذؼث 12

ِتلّ

ِث صا شتلابث

nmol/l

75 ذیػس ( 9 ).

ِؼلبغه سد

Brodlie

بث یسبی لوٌه ىاسبٌوّ ٍ 3800

يیهبتیٍIU

غیبهD3

صٍس سد بی ٍ 800IU

يیهبتیٍ صٍس سد ِكبضا ِثD3

20000IU

ِث

حغػ ؾیاضكا تجَه فشه لٌؿ ِث یگتلّ سَع 25OHD

یهشػ 51 صا شتلابث حغػ ِث ىاسبویث %

nmol/l

75 صا .دَث ُذؿ

ه تیدٍذح مذػ ِؼلبغه يیا یبّ

ِؼلبغه شییـت ِث طَثشه تاشثا

یهشػ حغػ سد لَلك 25OHD

بث دبضت سد ًِ تػا ىاسبویث

دَث تبؼلبغه شگید جیبتً

( 29 ) . ِؼلبغه سد

Wheeler

ىاسبٌوّ ٍ

100000IU

يیهبتیٍ ، یاشث D3

12 ِتكشگ شظًسد ىاسبویث ِتلّ

یهشػ حغػ .ذؿ

25OHD

، 40 ىاسبویث % ِث ِؼلبغه يیا سد

صا شتلابث حغػ

nmol/l

75 ذیػس ( 30 ) . ِؼلبغه سد

Green

ٍ

ٌوّ

ىاسب بث یسبی لوٌه ًِ ضیً

50000 IU

يیهبتیٍ

ِث D2

تذه 28 صٍس شث ا ی سبویث يیـلبث ذؿ ضیَجت

، 54 ِث ىاسبویث %

یهشػ تػبٌه حغػ 25OHD

(

<

nmol/l

75 تػد )

ذٌتكبی ( 18 ).

تیدٍذحه صا

ِؼلبغه يیا یبّ

تذه

ُبتًَ

ِؼلبغه ٍ

ىدَث يییبپ يیهبتیٍ بث ىبهسد صٍد

.دَث D2

یٌچوّ

يیا سد ي ،ِؼلبغه

18 - 6 ًِ یًاسبویث صا یویً سد ىبهسد ىبیبپ صا غپ ِتلّ

یهشػ حغػ ِث 25OHD

صا شتلابث

nmol/l

75 ذًدَث ِتكبی تػد

يیهبتیٍ دذجه دَجوً

(D nmol/l

30

OHD<

25 ذؿ ُذّبـه ) ُ

دَث ( 18 ).

ِؼلبغه سد

Boas

یهشػ حغػ سد یٌؼه ؾیاضكا ضیً

25OHD

ٍ دَث ُذؿ لكبح ث یهشػ تػبٌه حَغػ یل

ِ تػد

دَث ُذهبیً

( 28 ).

سد ضیلبًآبته ی ِؼیبوه ِث ًِ

شیثأت لوٌه تا

يیهبتیٍ بث یسبی يیهبتیٍ ٍ D2

یهشػ حغػ ؾیاضكا سد D3

25OHD

جیتً ًَِگٌیا ،دَث ِتخادشپ

ِ يیهبتیٍ ًِ ذؿ یشیگ

D3

یهشػ حغػ يتؿاد ِگً لابث یاشث یشتـیث تیلثبه 25OHD

دساد ( 34 ) . ٍ ثحب

ِجيتً

یريگ

تیدٍذحه صا یه ُذؿ یػسشث تبؼلبغه یبّ

ُبتًَ ِث ىاَت

ع ىدَث ِث ِجَت مذػ ،يییبپ ًَِوً نجح ،تبؼلبغه تذه لَ

ؿٍذخه لهاَػ گ

ُسبؿا ییبیكاشـج مشػ ٍ یللك تاشییـت ذًٌبه ش

يیٌچوّ .دَوً

ِث لاتجه ىاسبویث ٌٌِیا ِث ِجَت بث لیلاد ِثCF

حغػ ظلح ِث سدبه یغیحه ٍ یٌیتًط 25OHD

سد یهشػ

یوً تػبٌه شیدبوه یهشػ حغػ ؾیبپ ،ذٌؿبث

25OHD

يیا

بویث

ًبجتشه یتؼیبث ىاس تسَك

دشیگ ( 1 ).

تلابوه یػسشث حبچ

دٍذحه یًبهص ُصبث سد ُذؿ صا

تیدٍذحه .تػا ِؼلبغه يیا یبّ

صا

یه ُذؿ مبجًا تبؼلبغه جیتً ىاَت

ِ بث یسبی لوٌه ًِ دشً یشیگ

يیهبتیٍ

تجه ىاسبویث سد D

ِث لا یه CF

ذًاَت حغػ ؾیاضكا ِث

یهشػ 25OHD

ذًٌ يوً

، بها تػبٌه حَغػ ِث یثبیتػد

25OHD

یشتـیث تبؼلبغه مبجًا ِث طٌَه یهشػ .تػا

References:

1- Hall WB, Sparks AA, Aris RM. Vitamin D deficiency in cystic fibrosis. Int J Endocrinol 2010; 2010.

2- Grossmann RE, Zughaier SM, Kumari M, Seydafkan S, Lyles RH, Liu S, et al. Pilot study of vitamin D supplementation in adults with cystic fibrosis pulmonary exacerbation: a randomized, controlled trial. Dermato- Endocrinol 2012; 4(2): 191-7.

3- Hamer L, Parker HW. Treatment of cystic fibrosis in adults. Am Fam Physician 1996; 54(4): 1291-7.

(7)

4- Wahl DA, Cooper C, Ebeling PR, Eggersdorfer M, Hilger J, Hoffmann K, et al. A global representation of vitamin D status in healthy populations. Arch Osteoporosis 2012; 7(1-2): 155-72.

5- Ebrahimi M, Khashayar P, Keshtkar A, Etemad K ,Dini M, Mohammadi Z, et al. Prevalence of vitamin D deficiency among Iranian adolescents. J Pediatric Endocrinol Metabol 2014; 27(7-8): 579-800.

6- Pludowski P, Holick MF, Pilz S, Wagner CL, Hollis BW, Grant WB, et al. Vitamin D effects on musculoskeletal health, immunity, autoimmunity, cardiovascular disease, cancer, fertility, pregnancy, dementia and mortality-a review of recent evidence. Autoimmun Rev 2013; 12(10): 976-89.

7- van Schoor NM, Lips P. Worldwide vitamin D status. Best Prac Res Clin Endocrinol Metab 2011; 25(4):

671-80.

8- Grossmann RE, Zughaier SM, Liu S, Lyles RH, Tangpricha V. Impact of vitamin D supplementation on markers of inflammation in adults with cystic fibrosis hospitalized for a pulmonary exacerbation. Eur J Clin Nutr 2012; 66(9): 1072-4.

9- Shepherd D, Belessis Y, Katz T, Morton J, Field P, Jaffe A. Single high-dose oral vitamin D< sub>

3</sub>(stoss) therapy- a solution to vitamin D deficiency in children with cystic fibrosis?. J Cyst Fibros 2013;

12(2): 177-82.

10- Carr S, McBratney J. The role ofvitamins in cystic fibrosis. J Royal Soc Med 2000; 93(Suppl 38): 14-19.

11- Perez-Lopez FR, Fernandez-Alonso AM, Mannella P, Chedraui P. Vitamin D, sunlight and longevity.

Minerva Endocrinol 2011; 36(3): 257-66.

12- Lark RK, Lester GE, Ontjes DA, Blackwood AD, Hollis BW, Hensler MM, et al. Diminished and erratic absorption of ergocalciferol in adult cystic fibrosis patients. Am J Clin Nutr 2001; 73(3): 602-6.

13- Chun RF. New perspectives on the vitamin D binding protein. Cell Biochem Funct 2012; 30(6): 445-56. 14- Yousefzadeh P, Shapses SA, Wang X. Vitamin D binding protein impact on 25-hydroxyvitamin D levels

under different physiologic and pathologic conditions. Int J Endocrinol 2014; 2014: 981581.

15- Robberecht E, Vandewalle S, Wehlou C, Kaufman JM, De Schepper J. Sunlight is an important determinant of vitamin D serum concentrations in cystic fibrosis. Eur J Clin Nutr 2011; 65(5): 574-9.

16- Reiter EO, Brugman SM, Pike JW, Pitt M, Dokoh S, Haussler MR, et al. Vitamin D metabolites in adolescents and young adults with cystic fibrosis: effectsof sun and season. J Pediatr 1985; 106(1): 21-6.

17- Brumback LC, Baines A, Ratjen F, Davis SD, Daniel SL, Quittner AL, et al. Pulmonary exacerbations and parentreported outcomes in children6> years with cystic fibrosis. Pediatr Pulmonol 2014.

18- Green DM, Leonard AR, Paranjape SM, Rosenstein BJ, Zeitlin PL, Mogayzel Jr PJ. Transient effectiveness of vitamin D< sub> 2</sub> therapy in pediatric cystic fibrosis patients. J Cyst Fibros 2010; 9(2):

143-9.

19- Gilbert CR, Arum SM, Smith CM. Vitamin D deficiency and chronic lung disease. Can Respir J 2009;

(8)

ىاراكوّ ٍ یذسا نيره

1855

16(3): 75-80.

20- Sheikh S, Gemma S, Patel A. Factors associated with low bone mineral density in patients with cystic fibrosis.

J Bone Miner Metab 2014; 16.

21- Pincikova T, Nilsson K, Moen IE, Fluge G, Hollsing A, Knudsen PK, et al. Vitamin D deficiency as a risk factor for cystic fibrosis-related diabetes in the Scandinavian Cystic Fibrosis Nutritional Study. Diabetologia 2011; 54(12): 3007-15.

22- Smith BA, Cogswell A, Garcia G. Vitamin D and depressive symptoms in children with cystic fibrosis.

Psychosomatics 2014; 55(1): 76-81.

23- Buntain HM, Greer RM, Schluter PJ, Wong JC, Batch JA, Potter JM, et al. Bone mineral density in Australian children, adolescents and adults with cystic fibrosis: a controlled cross sectional study. Thorax 2004;

59(2): 149-55.

24- Donadio MV, Souza GC, Tiecher G, Heinzmann-Filho JP, Paim TF, Hommerding PX, et al. Bone mineral density, pulmonary function, chronological age, and age at diagnosis in children and adolescents with cystic fibrosis. J Pediatr 2013; 89(2): 151-7.

25- Legroux-Gerot I, Leroy S, Prudhomme C, Perez T, Flipo RM, Wallaert B, et al. Bone loss in adults with cystic fibrosis: prevalence, associated factors, and usefulness of biological markers. Joint Bone Spine 2012;

79(1): 73-7.

26- Ujhelyi R, Treszl A, Vásárhelyi B, Holics K, Tóth M, Arató A, et al. Bone mineral density and bone acquisition in children and young adults with cystic fibrosis: a follow-up study. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2004; 38(4): 401-6.

27- Robertson J, Macdonald K. Prevalence of bone loss in a population with cystic fibrosis. Br J Nursing 2010;

19(10): 636-9.

28- Boas SR, Hageman JR, Ho LT, Liveris M. Very high-dose ergocalciferol is effective for correcting vitamin D deficiency in children and young adults with cystic fibrosis. J Cyst Fibros 2009; 8(4): 270-2.

29- Brodlie M, Orchard WA, Reeks GA, Pattman S, McCabe H, O'Brien CJ, et al. Vitamin D in children with cystic fibrosis. Arch Dis Child 2012; 97(11): 982-4.

30- Wheeler LM, Rezaie M, Pomeroy M, Duckers J, Speight L, Ketchell RI. High dose colecalciferol increases vitamin D levels in adult cystic fibrosis patients. J Cyst Fibros 2010; 9: S91.

31- West NE, Lechtzin N, Merlo CA, Turowski JB, Davis ME, Ramsay MZ, et al. Appropriate goal level for 25-hydroxyvitamin D in cystic fibrosis. Chest 2011; 140(2): 469-74.

32- Marcondes NA, Raimundo FV, Vanacor R, Corte BP, Ascoli AM, de Azambuja AZ, et al.

Hypovitaminosis D in patients with cystic fibrosis: a cross-section study in South Brazil. Clin Respir J 2014;

8(4): 455-59.

(9)

33- Simoneau T, Bazzaz O, Sawicki GS, Gordon C. Vitamin D status in children with cystic fibrosis.

Associations with inflammation and bacterial colonization. Ann Am Thorac Soc 2014; 11(2): 205-10.

34- Tripkovic L, Lambert H, Hart K, Smith CP, Bucca G, Penson S, et al. Comparison of vitamin D2 and vitamin D3 supplementation in raising serum 25-hydroxyvitamin D status: a systematic review and meta-analysis.

Am J Clin Nutr 2012; 95(6): 1357-64.

(10)

ىاراكوّ ٍ یذسا نيره

1857

The Role of Vitamin D Supplementation in Cystic Fibrosis: A Systematic Review

Asadi M(MSc Student)1, Najarzadeh A(PhD)*2, Rajizadeh A(MSc Student)3

1-3Department of Nutrition, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran

Received: 6 Jul 2014 Accepted: 6 Jan 2015 Abstract

Cystic fibrosis (CF) is the most common genetic respiratory disease in the west, which is due to a malfunction in protein of cystic fibrosis transmembrane regulator (CFTR). Since some studies showed the effect of vitamin D supplementation and increment in 25OHD serum level in these patients, this study aimed to conduct a review in this scope. For reaching the available studies, a search was conducted on the studies published between2009 to 2014 in English language with the key words of vitamin D deficiency, 25OHD serum level, vitamin D supplementation and relationship with cystic fibrosis in PubMed and Google Scholar databases. In Most studies conducted on the effect of vitamin D supplementation on 25OHD serum level, an increment in 25OHD serum level was observed, though it did not reach the therapeutic target level (> 75 nmol / l or> 30 ng / ml). As a matter of fact, few studies reached the therapeutic targets. Therefore, supplementation with vitamin D in patients with CF may assist to increase the level of serum 25OHD, though achieving appropriate levels of serum 25OHD depends on conducting more studies.

Keywords: Cystic fibrosis; 25OHD serum level; Supplementation; Vitamin D deficiency

This paper should be cited as:

Asadi M, Najarzadeh A, Rajizadeh A. the role of vitamin D supplementation in cystic fibrosis: a systematic review.

J Shahid Sadoughi Univ Med Sci 2015; 23(1): 1848-57.

*Corresponding author: Tel: +98 36240691, Email: [email protected] REVIEW ARTICLE

Referensi

Dokumen terkait

Predictive Value of Admission Platelet Volume Indices for In- Hospital Major Adverse Cardiovascular Events in Acute ST-Segment Elevation Myocardial Infarction... Journal of

ييلاَه اسْه ىاراكوّ ٍ 557 The Accuracy of Panoramic Radiography in Assessing the Mesiodistal Angulations of Teeth Molayi MDDS, MS1, Bashizadeh Fakhar HDDS, MS2 Mikaili Khiavi

The Effect of Combined Therapy of Spiritual-Cognitive Group Therapy on Death Anxiety in Patients with Cancer Salajegheh SMA*1, Raghibi MPhD2 1Department of Psychology, Payamnoor

In this review study, the information on the application of 3D culture and testicular scaffolds in induction of in vitro spermatogenesis was searched in databases such as SID, Magiran,

ييادخ ِيضزه ىاراكوّ ٍ 759 Comparing Executive Function and Behavioral Inhibition in Schizophrenia, Bipolar Mood Disorder Type I and Normal Groups Khodaee M MA1, Nikyar HRMD* 2,

The aim of this study was to predict the health-related quality of life of women with lupus based on perceived stress, fear of perceptual body image and psychological resilience..

Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Vol 29 | NO 12 | Mar 2022 4404 Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Received: 7 May 2020 Vol 29| NO

Purpose: The purpose of this case report is to present the potential of endodontic regenerative treatment for permanent immature teeth with infectious pulp with the aim of removing