ُرٍد 32 ُراوش ، 4 ريت ، 4234
Vol. 23, No.4, Jun-Jul 2015
4ِحفص 3442 - 3422
Pages: 2136-2148
هسیاقم یسررب نارامیب رد لایسگام شونیس فک تیزوکوم عویش یا
کیماروناپ لاتیجید یفارگویدار رد ناوختسا لیلحت عاونا یاراد
يگيبريه نٌص
، 4
ىايرياح دوحا ،3
زٍدّلاک ييريش
*
يياپَک نيره ،2 4
ُديكچ
ِهدقه
لاکیپآ تیتًٍدَیزپ 4
، یراویت یاّ
لاتًٍدَیزپ
، ىاهرد ک ٍ تٌلپویا یاّ
ىاذًد ىذیؾ
، زغخ ؼیاشفا ار طٌَیع تیسَکَه
یه ذٌّد . يیٌچوّ
کیهارًَاپ یفازگَیدار تیؼضٍ
طٌَیع فک
ِت ار لایشگاه یاّ
یه زیَقت یتَخ ذٌک
. یعرزت فذّ ات زضاح ِؼلاغه
کیهارًَاپ یفازگَیدار رد لایشگاه طٌَیع تیسَکَه ٍ لَئَلآ ىاَختعا لیلحت ذّاَؽ يیت طاثترا لاتیدید
ذؽ مادًا .
شٍر يسررب
یفیفَت ِؼلاغه يیا رد4
- یؼغمه 200 لاتیدید کیهارًَاپ یفازگَیدار ىاَختعا لیلحت للاذح یاراد ىاراویت ِت كلؼته
نیلاه
درَه یعرزت تفزگ رازل .
یشگاه طٌَیع ٍد زّ زیَقت ذؽ یعرزت دزف زّ یرلا
ٍ عًَ ٍ تذؽ لاتًٍدَیزپ ىاَختعا لیلحت
رد ىاذًد یاّ
یفلخ
، مذػ ٍ دَخٍ
لایشگاه طٌَیع تیسَکَه دَخٍ
راویت زّ یازت تفزگ رازل ِؼلاغه درَه
.
ُداد اّ
سا ُدافتعا ات مزً
راشفا ِخغًSPSS
17 ٍ
ىَهسآ
Chi-square
لیلحت ٍ ِیشدت ذؽ
.
جياتً
لیلحت تذؽ ات طٌَیع تیسَکَه عَیؽ 4
ىاَختعا عًَ ٍ
یَگلا لیلحت ىاَختعا طاثترا یراهآ ػاحل سا
یٌؼه یراد
اد تؽ ( 001 / 0
; ).p
ىاَختعا لیلحت یاراد ىاراویت رد طٌَیع طاخه تهاخض ؼیاشفا عَیؽ يیٌچوّ
نیلاه
، 10 / 12
% ىاراویت رد ٍ
ىاَختعا لیلحت یاراد ظعَته
، 45 / 27 ىاَختعا لیلحت یاراد ىاراویت رد ٍ % ذیذؽ
، 15 / 63 .دَت % ات لایشگاه طٌَیع تیسَکَه عَیؽ
يع
ٍ ظٌخ سا احل ػ یراهآ شیً
طاثترا یٌؼه یراد اذً
تؽ ذٌ
( 05 / 0
; ).p
ِجيتً
4یريگ
یه ؼیاشفا طٌَیع تیسَکَه عَیؽ ،لیلحت تذؽ ؼیاشفا ات یًاَختعا لیلحت یاراد ىاراویت رد .ذتای
تیسَکَه عَیؽ
ىاَختعا لیلحت رد لایشگاه طٌَیع یَگلا ات
ىاَختعا لیلحت سا زتؾیت یدَوػ یَگلا ات
یمفا یه ذؽات . يیٌچوّ
طاعا زت ِؼلاغه حیاتً
یه ؼیاشفا لاتًٍدَیزپ یراویت ات طٌَیع تیسَکَه زغخ زضاح ای
.ذت
ُشاٍ
اّ
یديلک ی
لایشگاه طٌَیع:
، طٌَیع تیسَکَه
، لاتًٍدَیزپ ىاَختعا لیلحت .
1 - ربیدبتسا
ٌيزگ یصًلًیدار يكضشپ مًلع ٌبگطواد ، يوبمرد يتضاذُب تبمذخ ي
يقيذص ذيُض
، زیا ،دشی نا
2 - یصًلًتويدًیزپ صخب ربيطواد
، يكضشپ مًلع ٌبگطواد ،ناذود ي نبَد تملاس زب زثؤم يعبمتجا لماًع تبقيقحت شكزم ًضع يوبمرد يتضاذُب تبمذخ ي
ذيُض
يقيذص
،
،دشی نازیا
3 - يكضشپ مًلع ٌبگطواد ،يكضشپواذود یًجطواد يقيذص ذيُض يوبمرد يتضاذُب تبمذخ ي
نازیا ،دشی ،
4 - ربیدبتسا یربميب صخب ترًص ي کف ي نبَد یبَ
يكضشپ مًلع ٌبگطواد ، يوبمرد يتضاذُب تبمذخ ي
نازیا ،جزك ،سزبلا
* :هفلت ؛)لًئسم ٌذىسیًو(
07103015677 :يكيويزتكلا تسپ ،
-
ٍمبو نبیبپ سا ٍتفزگزب ٍلبقم هیا يم دشی يقيذص ذيُض يكضشپ مًلع ٌبگطواد يیًجطواد
.ذضبب
ىاراكوّ ٍ يگيبريه نٌص
2137
ه
ِهدق یرلایشگاه طٌَیع باْتلا دادیا نْه لهاَػ سا یکی
،
تًَفػ یاّ
ذرال ای ٍ طٍزیٍ ،یزتکات اًْآ ءاؾٌه ِک ذٌتغّ ی
یه ذؽات . یزمت
ًاث 10 ات 12 ذفرد باْتلا سا یاّ
طٌَیع
زثا رد لایشگاه تًَفػ
یاّ
یًاذًد خر یه ذّد
ًاتذوػ ِک
ِت
ِؾیر یکیدشً لیلد یاّ
ىاذًد یاّ
فک ِت لایشگاه یفلخ
طٌَیع لایشگاه
ُذؽ دادیا ذًا
( 1 ) . تاؼلاغه يیا رد ُذؽ مادًا
تعا ىآ يیثه ٌِیهس لایشگاه تیسٌَیع عَیؽ ىاشیه ِک
ی
ىاذًد ات ظثتزه دٍذح رد
10 ات 86 ذفرد یه ذؽات ( 3 - 1 ) . يیا
یلاح رد ىآ سا یکاح ٌِیهس يیا رد یزگید تامیمحت ِک تعا
تعا
ِک یزپ تاؼیاض آ
ٍ لاکیپ یراویت
یاّ
لیلد لاتًٍدَیزپ
58 ات 78 ذفرد ؼیاشفا لایشگاه طٌَیع تهاخض یه
ذؽات ( 6 -
4 ) .
ِؼلاغه رد
ًازیخا ِک یا ظعَت
Maillet
ىاراکوّ ٍ مادًا
رد ،تعا ُذؽ 98
سا درَه 135 درَه ( 6 / 72
،)%
تیسٌَیع
لایشگاه ظثتزه فک رد یتازییغت دادیا ات ِک دَت ىاذًد ات
لایشگاه طٌَیع طاثترا يیا َُحً
ُذّاؾه ذیدزگ
( 7 ) .
لاکیپآ تیتًٍدَیزپ ،
یراویت یاّ
لاتًٍدَیزپ ،
ٍ تٌلپویا ىاهرد
ىاذًد ىذیؾک زغخ لهاَػ ِلوخ سا
ِک ذٌتغّ
ىاکها
ِت لاتتا
ؼیاشفا ار لایشگاه تیسٌَیع یه
ذٌّد ( 11 - 8 ) ؼمً .
رد لاکیپآ تیتًٍدَیزپ سٍزت
ت سٌَّ لایشگاه تیسٌَیع
ِ ترَف
لهاک تعا ُذیعزً تاثثا ِت اها
ػراشگ سٍزت زت یٌثه ییاّ
لایشگاه تیسٌَیع لاکیپآ تیتًٍدَیزپ دَخٍ لیلد ِت
دَخٍ
دراد ( 12 ).
ترٍاده ظکپآ
ىاذًد یاّ
لاات کف ت ا طٌَیع لایشگاه یاّ
ِت یًاذًد تاؼیاض ػزتغگ ةثع لاتًٍدَیزپ تاؼیاض ؿَقخ
لایشگاه طٌَیع لخاد ِت یه
دَؽ .
Vallo
ىاراکوّ ٍ
طٌَیع لاسَکَه ُراَید تهاخض ؼیاشفا ار
رد 12 % ىاراویت سا
ذًدَوً ػراشگ
، لاسَکَه تهاخض ؼیاشفا يیا اها زتؾیت رد
ىاراویت
ِت لاتثه لایشگاه تیسٌَیع
، سا زتؾیت 2
یلیه زته
دَت ( 15 - 13 ).
تاؼلاغه رد لاسَکَه ُراَید تهاخض ؼیاشفا
یوْه ـخاؽ لایشگاه طٌَیع سٍزت يییؼت رد
تیسٌَیع
لایشگاه تعا ُذؽ یفزؼه (
17
، 16 ) . ُراَید تهاخض ؼیاشفا
یزپ تًَفػ ات یدازفا رد لایشگاه طٌَیع لاسَکَه آ
ای لاکیپ لیلحت ِک یدازفا
ًاَختعا ی یَگلا ات ِیحاً رد یمفا ىاذًد
یاّ
زپ ٍ زلَه لایشگاه زلَه
ذًراد چیّ ِک یدازفا ِت تثغً ، ًَِگ
یزپ تًَفػ آ
پ ٍ لاکیپ ذًراذً لاتًٍدَیز
غیاؽ یلیخ ٍ زت
لَوؼه زت یه ذؽات ( 18
، 4 ) .
ِتفای زت ٍُلاػ یًاذًد یاّ
، تهاخض ؼیاشفا عَیؽ ىاشیه
يع ات لایشگاه
،
ٍ ظٌخ یصزلآ ِمتاع يیٌچوّ
دزف زییغت
یه ذیاوً
( 22 - 19 ).
فلتخه تلاامه رد ع فزقه
یعاثترا راگی
تًآ تغیک ٍ لایشگاه طٌَیع لاسَکَه تهاخض ؼیاشفا ات لاز
طاثترا ُراترد ٍ دراذً لاسَکَه راگیع فزقه
ات سٍزت ٍ نعآ
دراد دَخٍ زظً لخاذت یصزلآ (
24
، 23
، 19 ) سرات ِقخؾه .
یًاَختعا ترَپاع ىداد تعد سا بزخه تیتًٍدَیزپ یراویت ىاذًد فازعا اّ
یه ذؽات ت ،
ِ
ًاَختعا لیلحت یلک رَع ات ی
یمفا یَگلا لیلحت سا
یَگلا ات یًاَختعا یدَوػ
یؽاً
یدَوػ تاؼیاض سا تعا تٍافته
. یًاهس یًاتحت حغع ِک
يییاپ ِؼیاض زل یًاَختعا تعزک حغع سا زت
را دزیگ
،
ًاحلاغفا یًاَختعا زیس لیلحت سا یؽاً تاؼیاض
ُذیهاً
یه دَؽ ( 25 ) .
کیصَلَیهذیپا تاؼلاغه رد فلتخه
، کیهارًَاپ یفازگَیدار
ِت
یقیخؾت ػٍر کی ىاٌَػ ةعاٌه
داٌْؾیپ تعا ُذؽ
( 26 ).
یلػ کیهارًَاپ یفازگَیدار يییاپ تلد نغر
ِت تثغً زت
CBCT
ٍ
ُذؽ ُداد ـیخؾت ةعاٌه طٌَیع فک ُذّاؾه یازت ،CT
تعا ( 27 ).
مادًا کیٌکت یفازگَیدار ػٍر يیا
ثػات ىآ باختًا
ىاٌَػ ِت ةعاٌه
ٍ يیزت طزتعد رد یعرزت یازت ِؾیلک يیزت
ُراَید یاّ
طٌَیع فک ٍ یفلخ اّ
تعا ُذؽ (
28 ).
یخزت
ت ار کیهارًَاپ یفازگَیدار ىاممحه
ِ غیزع ىاٌَػ
ٍ يیزت
ه ؤ يیزتزث ػٍر
ُساذًا یازت
َلآ ىاَختعا لیلحت ىاشیه یزیگ ئ
لَ
لاتًٍدَیزپ یراویت زثا رد
ُدزک داٌْؾیپ ذًا
( 29
، 28 ).
یفازگَیدار
ؼت سا اوً کی کیهارًَاپ طَل لهاؽ ِک لایعاف ذ
،لثیذٌه یاّ
تیاوح یاّراتخاع ٍ لایشگاه اًْآ ُذٌٌک
ةعاٌه یؽٍر ٍ ُدَت ات
نک ِؼؽا سٍد ىاشیه تلٍ رد ییَخ ِفزف ٍ
تعا ، يیازتاٌت
یه یزپ تیؼضٍ یعرزت رَظٌه ِت ذًاَت رازل ُدافتعا درَه لاتًٍدَ
دزیگ ( 30 ).
ػراشگ ِت ِخَت ات زت یٌثه تٍافته یاّ
دَخٍ
( 32
، 31
، 16 ) دَخٍ مذػ ای ٍ (
33 ) تیسَکَه يیت ِغتار
ىاَختعا لیلحت ات طاثترا رد لایشگاه طٌَیع سا ُدافتعا ات
ػٍر رد ،تٍافته یقیخؾت یاّ
ِؼلاغه زضاح یعرزت ِت
طٌَیع تیسَکَه ٍ لَئَلآ ىاَختعا لیلحت ذّاَؽ يیت طاثترا لایشگاه تعا ات سا ُداف کیهارًَاپ لاتیدید یفازگَیدار ِتخادزپ
.ذؽ يسررب شٍر
يیا رد
ِؼلاغه یفیفَت - یؼغمه ، 200 کیهارًَاپ زیَقت
عًَ یًاَختعا لیلحت للاذح یاراد ىاراویت ِت كلؼته نیلاه
( )Mild
آ رد دَخَه ُذکؾًاد یصَلَیدار ؼخت َیؽر
لاع سا دشی یکؽشپًاذًد 1391
ات 1393 رازل یعرزت درَه
.تفزگ زیَقت یرلایشگاه طٌَیع ٍد زّ
یعرزت دزف زّ
ٍ ُذؽ
دَت لایشگاه رد تٌلپویا یاراد ِک یدازفا
ُ
ٍ ای ِؼخازه تلػ
اًْآ دَت داح یاّاهٍزت
، ذًذؽ جراخ ِؼلاغه سا .
ماوت رد زیٍاقت
دَخٍ توع زّ رد لاات یفلخ ىاذًد کی للاذح یعرزت درَه .تؽاد کؽشپًاذًد زخآ لاع َدؾًاد اذتتا ی
زیٍاقت پ کیهارًَا
ار یٍر زت کیرات ِویً ٍ مارآ ظیحه رد دراذًاتعا ظیازؽ تحت
رَتیًاه (
LG-Seoul-South Korea
)
flatron 17''
يؽَلٍسر ات
1024
× 1280 لغکیپ ٍ
gray scale
2 8
، درَه یعرزت رازل
اغخ سا یزیگَلخ یازت ٍ داد
، ًادذده زیٍاقت کی ظعَت
صَلَیدار ـقخته ترَف ٍ کف ی
ظیازؽ ىاوّ رد یعرزت
ذؽ . یفازگَیدار ماوت کیهارًَاپ ُاگتعد ات اّ
لاتیدید
(Planmeca- Prolinex- Helsinki- Finland)
ِک
یاراد ظیازؽ زثکاذح پغکا رصَ
68Kvp
، 10mA
ٍ ىاهس 18
ِیًاث
،دَت ذؽ مادًا ِت ِخَت ات رصَپغکا ظیازؽ .
ُساذًا راویت
زییغت لتال ت
.دَ
ع طاخه تهاخض ؼیاشفا طٌَی
دازفا رد اّ
ةغحزت لایشگاه ىاَختعا لیلحت عاًَا یاراد ظٌخ ٍ يع
.ذؽ تثث ىاراویت
ِت ٍ عَیؽ یٍر يع زثا یتایسرا رَظٌه
رد ٍ تثث ىاراویت يع ،طٌَیع طاخه تهاخض ؼیاشفا تذؽ 4 ٍُزگ : 1 ) 30 ات 39 لاع ، 2 ) 40 ات 49 لاع ، 3 ) 50 ات 59
لاع ، 4 ) 60 ات 69 لاع
ِتعد .ذًذؽ یذٌت ظپع
یتایسرا
لاتًٍدَیزپ ىاَختعا لیلحت .تفزگ مادًا ىاراویت یهاوت رد
سا ىاَختعا لیلحت ىاشیه ِلفاف
تCEJ
ظکپا ا ىاذًد
یاّ
یفلخ لایشگاه
ِؼلاغه كتاغه
Engebretson
ىاراکوّ ٍ
ِمثع یذٌت ذؽ ( 34 ) .
ًاَختعا لیلحت ی
( ذیذؽ
Severe
) یًاهس
رد ِک ذؽ ِتفزگ زظً
طٌَیع زیس رد ىاذًد کی للاذح
ىاَختعا لیلحت سا زتؾیت
50
% ذؽات ِتؽاد .
ىاَختعا لیلحت
( ظعَته
Moderate
) رد یهاگٌّ
بایغ رد ِک ذؽ ِتفزگ زظً
یًاَختعا لیلحت
Severe
للاذح ىاذًد کی طٌَیع زیس رد
ًاَختعا لیلحت ی
25
% ت ا 50
% ت يیٌچوّ .ذؽات ِتؽاد لیلح
ىاَختعا (
)Mild
رد یًاهس بایغ رد ِک ذؽ ِتفزگ زظً
لیلحت یًاَختعا یاّ
Moderate
ٍ
Severe
کی للاذح
ًاَختعا لیلحت طٌَیع زیس رد ىاذًد سا زتوک ی
25
% ِتؽاد
.ذؽات يیٌچوّ
رازل یعرزت درَه َگلا زظً سا ىاَختعا لیلحت
تفزگ ( زیَقت 1 )
ً ٍد ِت ٍ عَ
لیلحت یَگلا ات یدَوػ ىاَختعا
لیلحت ٍ یَگلا ات
یمفا ىاَختعا نیغمت
.ذؽ یذٌت لیلحت رد
ىاَختعا یمفا یَگلا ات
یه ِتعاک ىاَختعا عافترا سا یلٍ دَؽ
يیخراه ىاَختعا
ت ِ یلات ىاذًد حغع زت دَوػ ترَف
یه ذًاه . يیت مَتپع رد لاَگٌیل ٍ لایعاف تاحفف ٍ یًاذًد
یگرد تلاح يیا یزیگرد يیا ىاشیه یلٍ ذٌتغّ ز
فازعا رد اّ
زتازت اهٍشل ىاذًد کی
ً یو ذؽات . لیلحت ىاَختعا یَگلا ات
یدَوػ ىاذًد فازعا ىاَختعا رد ٍ ُذؽ دادیا لیاه تْخ رد
ٍ ِؾیر لَع رد دادیا ثػات
یلاخ یاضف یه
دَؽ لاَوؼه ِک
دراد رازل ُذًزیگزترد ىاَختعا لاکیپآ توع رد (
35 ) . زت ٍُلاػ
يیا
، ٍ دَخٍ
ای لایشگاه طٌَیع تیسَکَه دَخٍ مذػ درَه شیً
رازل یعرزت .تفزگ
طٌَیع فک طاخه تهاخض ؼیاشفا
سا زتؾیت ِک یًاهس لایشگاه 1mm
ذؽات
،
ِت تیسَکَه ىاٌَػ
زظً رد طٌَیع ِتفزگ
ذؽ . فک سا تهاخض ؼیاشفا يیا
ٌیع رد طاخه سا حغع يیزتلاات ات طَ
ِتفزگ زظً
یه دَؽ .
تغیً تیٍر لتال یفازگَیدار رد لاهزً طاخه رد يیا ٍ
یلاح
تعا
ِک یترَف رد ذؽات تیٍر لتال ِک
، ِتخاٌؽ تیسَکَه
یه دَؽ ( 34 ).
ُداد اّ
غوخ ی
ٍآ سا ُدافتعا ات ُذؽ یر مزً
راشفا
ِخغً SPSS
17
ٍ آ ىَهس
Chi-square
لیلحت ٍ ِیشدت درَه
یٌؼه حغع ٍ تفزگ رازل یراد
سا زتوک 05 / 0 ِتفزگ زظً رد
.ذؽ
ىاراكوّ ٍ يگيبريه نٌص
2139
لکؽ 1 A:
، طٌَیع تیسَکَه ات ُازوّ یدَوػ لیلحت B؛
، طٌَیع تیسَکَه ىٍذت ىاَختعا یدَوػ لیلحت C ؛
، یمفا لیلحت طٌَیع تیسَکَه ات ىاَختعا
؛
، D طٌَیع تیسَکَه ىٍذت ىاَختعا یمفا لیلحت
جياتً
200 کیهارًَاپ زیَقت لاتیدید
سا ىاراویت لیلحت یاراد
ًاَختعا ی لهاؽ 200 ٍ ىس 200 یٌع ظعَته ات دزه 3
/ 42
یاراد ِک لاع زیَقت
400 طٌَیع )تعار ٍ پچ توع(
حضاٍ
ذًدَت
، .تفزگ رازل یتایسرا درَه طاخه تهاخض ؼیاشفا
فک
طٌَیع رد 101 زیَقت ( 25 25/
ذفرد زیٍاقت لک )
ُذّاؾه
ذؽ . یاراد ىاراویت رد طٌَیع طاخه تهاخض ؼیاشفا عَیؽ ىاَختعا لیلحت
،Mild
10 / 12
%
ٍ لیلحت یاراد ىاراویت رد
ىاَختعا
Moderate
، 45 / 27
%
ٍ لیلحت یاراد ىاراویت رد
َختعا ىا
Severe
، 15 / 63
% خَت ات .دَت ىَهسآ ِت ِ
Chi square
ِغتار یٌؼه یراد يیت ؼیاشفا ىاَختعا لیلحت تذؽ ٍ
لایشگاه طٌَیع تیسَکَه ذؽ ُذّاؾه
ت ِ رَع ی شفا ات ِک ؼیا
ىاَختعا لیلحت تذؽ
، ؼیاشفا طٌَیع تیسَکَه عَیؽ
یه ی ذتا ( 0001 / 0
; .)p
رادَوً(
1 .)
رادَوً
1 : شگاه طٌَیع تیسَکَه سٍزت ىاشیه ِغیامه ىاَختعا لیلحت تذؽ ةغح زت لای
C A
B
D
A
C
ٍُزگ رد طاخه تهاخض ؼیاشفا عَیؽ یٌع
30 ات 39 لاع
،
18
%
؛
ٍزگ ُ یٌع 40 ات 49 لاع
، 31
%
؛
ٍُزگ یٌع 50 ات 59
لاع
، 31
% یٌع ٍُزگ رد ٍ 60
ات 69 لاع 21
% دَت رادَوً(
2 ).
یٌؼه طٌَیع طاخه تهاخض ؼیاشفا ات يع ؼیاشفا ِغتار راد
دَثً
( 062 / 0
; .)p
ٌچوّ
يی طاخه تهاخض ؼیاشفا عَیؽ
ىادزه رد طٌَیع 5
/ 25
% ىاًس رد ٍ 25
% دَت
ِک ػاحل سا
آ یٌؼه یراه راد
ً دَث ( 09 / 0
; ) p
رادَوً(
3 ).
رادَوً
2 : يع ةغح زت لایشگاه طٌَیع تیسَکَه سٍزت ىاشیه ِغیامه
رادَوً
3 : غح زت لایشگاه طٌَیع تیسَکَه سٍزت ىاشیه ِغیامه تیغٌخ ة
سا 400 ،ُذؽ یعرزت طٌَیع زیَقت 69
ات ُازوّ درَه
یزپ سا .ذًدَت ِؼیاض ات لاکیپآ 69
ِؼیاض یاراد ىاذًد
یزپ لاکیپآ 40 (دذػ 97 / 57 طٌَیع تیسَکَه ات ُازوّ )%
ِؼیاض ٍ لایشگاه طٌَیع تیسَکَه يیت ظپ .ذًدَت لایشگاه یزپ
ِغتار ِعَتزه طٌَیع رٍاده یفلخ ىاذًد لاکیپآ یٌؼه یراد (دراد دَخٍ
0001 / 0 سا يیٌچوّ .)p=
400 زیَقت
،ُذؽ یعرزت طٌَیع 231
یزپ درَه .ذًدَت ِؼیاض ذلاف لاکیپآ
لهاک حیاتً
رادَوً رد زت 4
.تعا ُذؽ ُداد ىاؾً
ىاراكوّ ٍ يگيبريه نٌص
2141
رادَوً
4 : یزپ سٍزت ةغح زت لایشگاه طٌَیع تیسَکَه سٍزت ىاشیه ِغیامه لاکیپآ
سا داذؼت 400 نیً
لایشگاه کف ی
یعرزت درَه
،ُذؽ 366
ىاَختعا لیلحت یاراد درَه یَگلا ات
ٍ یمفا 34 یاراد درَه
ىاَختعا لیلحت یَگلا ات
.ذًدَت یدَوػ سا
366 یاراد درَه
ىاَختعا لیلحت یَگلا ات
یمفا
، 22 / 23 % تیسَکَه یاراد
سا ٍ لایشگاه طٌَیع 34
ىاَختعا لیلحت یاراد درَه یَگلا ات
یدَوػ
، 05 / 47 % لایشگاه طٌَیع تیسَکَه یاراد .ذًدَت
یراهآ ىَهسآ
Chi-square
،
ِک داد ىاؾً
ِغتار یٌؼه یراد يیت
دَخٍ لایشگاه طٌَیع تیسَکَه ٍ لایشگاه ىاَختعا لیلحت عًَ
دراد
، ت
ِ یرَع
ٌَیع تیسَکَه عَیؽ ِک لیلحت رد لایشگاه ط
ىاَختعا یَگلا ات
یدَوػ زتؾیت ىاَختعا لیلحت سا لا ات
یَگ
یمفا یه ذؽات ( 04 / 0 ) p=
رادَوً(
5 ).
رادَوً
5 : دَخٍ مذػ ای دَخٍ یًاٍازف غیسَت لایشگاه طٌَیع تیسَکَه
لاتًٍدَیزپ لیلحت یاراد ىاراویت رد لایشگاه
ِجيتً ٍ ثحب یريگ
ِؼلاغه يیا رد زیٍاقت
کیهارًَاپ لاتثدید
ىاراویت ِت طَتزه
ًاَختعا لیلحت عاًَا یاراد ی
ِت لیلحت طاثترا یعرزت رَظٌه
زیٍاقت رد لایشگاه طٌَیع تیسَکَه ٍ لَئَلآ ىاَختعا
لاتیدید کیهارًَاپ یفازگَیدار درَه
یعرزت رازل تفزگ . عَیؽ
طٌَیع تیسَکَه ِؼلاغه درَه یراهآ ِؼهاخ رد
25
% ِثعاحه
.ذیدزگ ذفرد يیا تاؼلاغه رد
فلتخه
ِت ِتغت عًَ
ػٍر ٍ
ًَِوً
یزیگ سا 8 ات 29 ذفرد تعا ُذؽ ػراشگ (
38 - 36
، 14 ) .
لایشگاه طٌَیع فک طاخه لاهزً تهاخض 8
/ 0 ات 1 یلیه زته
تعا ُذؽ ػراشگ (
39 ).
Vallo
ىاراکوّ ٍ ار طٌَیع تیسَکَه
یًاهس تهاخض ِک 3
ات 6 یلیه زته ت
ِ ترَف ىٍذت ٍ کپاَیدار
لاکیترَک ُراَید طٌَیع ُراَید یًاَختعا ِیؽاح لَع رد
دَؽ ُذید لایشگاه ،
دزک ػراشگ ذً
( 14 ).
Soikkonnen
ٍ
ىاراکوّ
یًاهس ار طٌَیع تیسَکَه زؾتٌه ِتیغپاَیدار کی ِک
طٌَیع يیخراه لَع رد
ٍ ِیؽاح ىٍذت حضاٍ
دَؽ ُذید
،
راشگ ذًدزک ػ (
36 ).
ِؼلاغه ٍد يیا زت
یٍر یفازگَیدار یاّ
کیهارًَاپ لاتیدید
ذؽ مادًا (
36
، 14 ).
Janner
ىاراکوّ ٍ سا
دزک ُدافتعا لایشگاه طٌَیع تیسَکَه یعرزت یازت CBCT
ذً
ٍ تهاخض ؼیاشفا سا ؼیت
2 یلیه زته ار
ِت تیسَکَه ىاٌَػ
تفزگ زظً رد طٌَیع ذٌ
( 33 ).
رد ؼیاشفا تاؼلاغه یخزت
سا ؼیت یعاخه تهاخض 1
یلیه زته ػ ِت ىاٌَ
رد تیسَکَه زظً
ذؽ ِتفزگ تعا ُ
( 27 ) درَه زضاح ِؼلاغه رد رایؼه يیوّ ٍ
رازل ُدافتعا تعا ِتفزگ
.
،زضاح ِؼلاغه رد طٌَیع طاخه تهاخض ؼیاشفا عَیؽ
ىاَختعا لیلحت یاراد ىاراویت رد یرلایشگاه
Mild
)نیلاه(
،
10 / 12
%
ٍ
ًاَختعا لیلحت یاراد ىاراویت رد ی
Moderate
)ظعَته(
، 45 / 27 % ىاَختعا لیلحت یاراد ىاراویت رد ٍ
Severe
)ذیذؽ(
، 15 / 63
% دَت . يیازتاٌت لیلحت یاراد ىاراویت رد
ًاَختعا ی لیلحت تذؽ ؼیاشفا ات
، طٌَیع تیسَکَه عَیؽ
یه ؼیاشفا ی
.ذتا ىاراکوّ ٍ Lu
دَخٍ شیً
يیت تثثه ِغتار
تذؽ
apical periodontitis
طاخه تهاخض ؼیاشفا ٍ ىاراویت
ذًدَوً ػراشگ ار (
31 ).
Vallo
تامیمحت ىاراکوّ ٍ یدایس
ِت یعرزت رَظٌه یاّاوً
اد مادًا CBCT
د ذً
ٍ ذًدَوً اػدا ىایه ِک
طٌَیع تیسَکَه
ٍ لایشگاه لهاَػ
یًاذًد ىاراویت عاثترا ی دراد دَخٍ
. اًْآ
تفایرد ذٌ
سَکَه ِک لَتاپ ات لایشگاه طٌَیع تی
َ یص یاّ
ىاَختعا لیلحت لیثل سا لاتًٍدَیزپ یَگلا ات
یمفا
، تکاپ یاّ
ِک( یدَوػ یًاَختعا لخاد
ًلاَوؼه ات ػزتغگ ِؾیر مَع ٍد
ِتفای ا ذً
تاؼیاض ٍ ) لاتًدَیزپ
ُدزک زیگرد ار اکرَف ِک رد تعا
طاثترا یه ذؽات ( 14 ).
ِؼلاغه رد یا
ِک مادًا ىاراکوّ ٍ Yoo
،ذًداد زغخ توع رد لایشگاه طٌَیع تیسَکَه ىاذًد کی ِک ی
ِت
ُذؽ ُذیؾک لاتًٍدَیزپ یراویت لیلد
،تعا یتوع سا زتؾیت
ِت ىاذًد ِک تعا یراویت ای ِؾیر تغکؽ لیلد
ِؾیر ذیؾک
ُ
تعا ُذؽ (
32 ) يیٌچوّ .
Potikhan
ذًدَوً اػدا ىاراکوّ ٍ
ت ىاَختعا لیلحت ات طاثترا رد لایشگاه طٌَیع تیسَکَه ِ
ىاَختعا لیلحت ؿَقخ
Severe
یه ذؽات ( 16 ).
ذیدزگ ـخؾه ،زضاح ِؼلاغه یعرزت درَه ىاراویت رد لاتًٍدَیزپ یراویت رد یوْه ؼمً دازفا
تیسَکَه ؼیاشفا
طٌَیع دراد
ات حیاتً يیا يیٌچوّ . ؼلاغه
یتا ِک ىاؾً
یه ذٌّد ىاهرد سا ذؼت طٌَیع فک لاسَکَه تهاخض ؼیاشفا
لاات یاّزلَه ٍ اّزلَهزپ لاتًٍدَیزپ ی
ذیذؽ تیتًٍدَیزپ یاراد
،
یه لاهزً
دراد تمتاغه دَؽ (
40 ).
ىآ زت ٍُلاػ ات
ؼیاشفا تذؽ
لیلحت ىاَختعا
، عَیؽ تیسَکَه طٌَیع
ؼیاشفا یه ی ذتا . رد
لتامه
Janner
ِغتار مذػ ىاراکوّ ٍ ٍ لاتًٍدَیزپ تاؼیاض
ض یزپ تاؼیا لایشگاه طٌَیع تیسَکَه ات لاکیپآ
ػراشگ ار
ذًدَوً
( 33 ).
یزتکات حغع سا لفاح تلاَقحه ٍ کیًصَتاپ یاّ
یزتکات اذًا ِت اّ
يیاکَتیاع ُس یاراد لحه رد یتاْتلا یاّ
یًاَختعا لیلحت
Severe
تعا لاات تیتًٍدَیزپ (
41 ).
يیا
یزتکات سا لفاح تلاَقحه ىاَختعا كیزع سا تعا يکوه اّ
یٍافٌل ٍ یًَخ قٍزػ كیزع سا ای لایشگاه لخلخته طاخه ِت
عزت طٌَیع
ٌ
َؽ طٌَیع تیسَکَه ةثع ٍ ذ
ً ذ . يیازتاٌت
طٌَیع یعاخه تهاخض ؼیاشفا َُملات لهاػ کی تیتًٍدَیزپ یه ُذید تهلاػ ذلاف دازفا رد ِک تعا .دَؽ
ِت ذیاؽ
ّ يیو
تلػ زغخ تیسَکَه طٌَیع
لایشگاه ات ىاشیه لیلحت ىاَختعا
لایشگاه طاثترا رد یه
ذؽات .
Welander
ؼًاراکوّ ٍ یدراَه
سا طٌَیع تیسَکَه
رد یؼضَه یرلایشگاه ترٍاده
ىاذًد یاّ
تاؼیاض ات ی
پ یز ذؽ فذح كفَه ِؾیر ىاهرد ات ِک لاکیپآ
ُ ػراشگ ار
ذًدزک ( 6 ) .
Vallo
ىاراکوّ ٍ ذٌتفایرد
یزپ تاؼیاض ِک یلاکیپآ
ًاعاعا طاثترا رد لایشگاه طٌَیع تیسَکَه ات ذٌتغّ
عَیؽ ٍ
ىاراكوّ ٍ يگيبريه نٌص
2143
ؼیاشفا ار تیسَکَه یه
ّد
ٌ ذ يیٌچوّ . ذؽ ـخؾه
80 سا %
یزپ تاؼیاض آ
طٌَیع طاخه تهاخض ؼیاشفا ات ُازوّ لاکیپ
َت أ م ذًدَت ( 14 ).
ت تاؼلاغه يیا أ
اَختعا زثا ُذٌٌکذیی ى
زت فازعا
ه طاخ طٌَیع .ذٌتغّ لایشگاه یاّ
Janner
اراکوّ ٍ ى رد شیلاًآ
،ىَیعزگر لاهرٌَتا
یاّ
یعاخه سا لیثل تیسَکَه ، تغیک
یعاخه
ٍ لعَکَه ار
رد کی
ٍُزگ رازل .ذًداد رد اًْآ تاؼلاغه
يیت یعاثترا ض ٍ لاتًٍدَیزپ تاؼیاض
یزپ تاؼیا ات لاکیپآ
لایشگاه طٌَیع تیسَکَه
ُذّاؾه ذؾً
( 33 ).
لػ کیًصٍزتایا یًاذًد ل سا
ِلوخ ىاهرد
ِؾیر یه
ًاَت
ٌ ذ
یزپ باْتلا زگساغآ آ
ذؽات طٌَیع فک رد لاکیپ .
یراکتعد
ىاذًد ظکپا
ِؾیر ىاهرد رد ُذؽ ُدافتعا داَه جٍزخ ای ٍ ٍ
ىآ دٍرٍ
یه طٌَیع لخاد ِت یزتکات دٍرٍ ثػات ذًاَت
ِت اّ
دَؽ طٌَیع ُزفح (
42 ).
زگا ؼلاغه رد ِچ تا
Phothikhun
ٍ
ىاراکوّ
ٍ
Vallo
ىاراکوّ ٍ ِؾیر ىاهرد
زغخ ؼیاشفا
ؼیاشفا ار طاخه تهاخض داذً
( 15
، 14 ).
رد ِؼلاغه زضاح
، یٌؼه ِغتار ا یراد
ػاحل س آ یراه يیت
ٍ طٌَیع تیسَکَه عَیؽ تیغٌخ
ُذّاؾه حیاتً ات ِک ذؾً
تاؼلاغه
Shanbhag
ىاراکوّ ٍ دراد تمتاغه
( 43 ) رد يیا .
تعا یلاح زضاح ؼٍّضپ ِدیتً ِک
ىایت ِک تاؼلاغه زگید ات
یه تعا زتؾیت تیسَکَه عَیؽ اّدزه رد ذًراد
، تمتاغه
دراذً
( 45
، 44
، 15
، 14 ) سا یکی .
ِیخَت لیلد ُذٌٌک
تٍافت يیا
فلاتخا تعا يکوه ف تا
یگٌّز ِؼلاغه درَه غهاَخ رد .ذؽات
رد ؼٍّضپ زضاح
، رد تیسَکَه یٌع ُرٍد
40 ات 60 لاع
یزتؾیت راد ار عَیؽ ي ا
یه ت ذؽا ٍ ىآ عَیؽ رد
یٌع ُرٍد 60
ات
70 لاع ک ؼّا یه ذتای . رد ،یلثل تاؼلاغه سا یخزت عَیؽ
يع ؼیاشفا ات تیسَکَه
، یه ؼیاشفا ی
ذتا ( 31
، 15 ).
ىاَختعا لیلحت رد طٌَیع تیسَکَه عَیؽ یَگلا ات
غً یدَوػ
ِت تث یَگلا ات ىاَختعا لیلحت یمفا
ِؼهاخ رد
ِؼلاغه درَه یراهآ دَت زتؾیت
.
ِؼلاغه حیاتً
Vallo
ىاراکوّ ٍ
ىاَختعا لیلحت رد طٌَیع تیسَکَه عَیؽ داد ىاؾً شیً
یَگلا ات ( یدَوػ 82
% ىاَختعا لیلحت سا زتؾیت ) یَگلا ات
(یمفا 63
% دراد تمتاغه زضاح ِؼلاغه حیاتً ات ِک دَت ) (
14 ).
زخ یازت تعا يکوه لایشگاه طٌَیع تیسَکَه یحا
)ىَیعاتٌوگآ( یساعسات ذؽات يیزفآ لکؾه طٌَیع
. تیسَکَه
طٌَیع تغیک ٍ اذغًا زغخ طٌَیع یعاخه یاّ
ٍ مَیتعا د
یحازخ رد ار تیسٌَیع یه ُدزت لاات طٌَیع فک ِک ییاّ
دَؽ
،
ؼیاشفا یه ذّد .
Carmeli
ىاراکوّ ٍ ِک ذٌتفایرد
زغخ ذغًا دا
ٌَیع تیسَکَه ات ىاهشوّ مَیتعا یه ؼیاشفا ط
ی ذتا ( 46 ) .
ع يیازتاٌت كث
تاؼلاغه ظعَت ُذؽ مادًا
Phothikhun
ٍ
ىاراکوّ
زغخ ا
ً تهاخض زتؾیت ِچ زّ ؼیاشفا ات طٌَیع داذغ
ه ؼیاشفا طٌَیع فک طاخه ی
ی یه ِیفَت ٍ ذتا دَؽ
یتیلاهرٌَتا فذح طٌَیع یساعسات یحازخ سا لثل طاخه یاّ
َؽ
ً ذ ( 16 ) . لاح يیا ات
ُذؽ ػراشگ یدراَه یحازخ ِک
طٌَیع یساعسات یه
ذًاَت رد تیسَکَه ات یدازفا طٌَیع
لایشگاه تغیک ٍ یع یعاخه یاّ
مادًا ُذیچیپ ىاذٌچ ًِ طٌَ
دَؽ ( 49 - 47 ).
سا ِلوخ تیدٍذحه
ِؼلاغه یاّ
زضاح دَخٍ مذػ ،
ِچخیرات یا ىٍذه دَت راویت یکیٌیلک نیلاػ سا
، طاثترا ِچزگا
ِتفای يیتاه تیسٌَیع یکیٌیلک نیلاػ ٍ کیفازگَیدار یاّ
ِت
لهاک رَع ا ِتفزگ رازل یعرزت درَه
تع . ار کیهارًَاپ یفازگَید
ِت
َُیؽ ُساذًا
ِع یاّ
ـیخؾت رد یصَلَیدار یذؼت
یصَلَتاپ ىاٌیوعا لتال لایشگاه طٌَیع یعرزت ٍ یًاذًد یاّ
ً یو ذؽات .
ِع کیهَتاًآ یاّراتخاع ظکػ رد یذؼت
یاّ
کیصَلَتاپ تازییغت یٍر یذؼتٍد
ُذؽ زیَقت ٍ
یه ذًاَت ةثع
َحه
ِؾیلک رد ىآ ددزگ
. ظکػ یاّ
ٍCT CBCT
، یفازگ یاّ
ِع ِت تثغً ِک ذٌتغّ یذؼت
ِؾیلک یاّ
یًاّد لخاد 30
یزپ تاؼیاض زتؾیت ذفرد ٍ لاکیپآ
4 تیسَکَه زتؾیت زتازت
ىاؾً ار طٌَیع یه
ذٌّد .
یراسگساپس يیذت
ِلیعٍ
کؾًاد یؾٍّضپ تًٍاؼه سا ذ
دشی یکؽشپًاذًد ُ ٍ
راکزع نًاخ ِیلر ىایویکح یه یًادرذل
.دَؽ
References:
1- Brock I. Sinusitis of odontogenic origin. Otolaryngol Head Neck Surg 2006; 135(3): 349-55.
2- Ritter L, Lutz J, Neugebauer J, Scheer M, Dreiseidler T, Zinser MY, et al. Prevalence of pathologic findings in the maxillary sinus in cone-beam computerized tomography. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2011; 111(5): 634-40.
3- Bomeli SR, Branstetter BF, Ferguson BJ. Frequency of a dental source for acute maxillary sinusitis.
Laryngoscope 2009; 119(3): 580-84.
4- Ericson S, Welander U. Hyperplasia of the maxillary sinus in chronic marginal periodontal disease.
Odontologist Tidskrift 1964; 72: 509-19.
5- Mattila K. Roentgenological investigations into the relation between periapical lesions and conditions of the mucous membrane of maxillary sinuses.Acta Odont Scand 1965; 23 (Suppl 42): 1-91.
6- Nenzen B, Welander U. The effect of conservative root canal therapy on local mucosal hyperplasia in the maxillary sinus.Odontol Revy 1967; 18(3): 295-302.
7- Maillet M, Bowles WR, Mc Clanahan SL, John MT, Ahmad M. Cone-beam computed tomography evaluation of maxillary sinusitis. J Endod 2011; 37(6): 753-57.
8- Melen I, Lindahl L, Andreasson L, Rundcrantz H. Chronic maxillary sinusitis. Definition, diagnosis and relation to dental infections and relation to dental infections and nasal polyposis. Acta Otolaryngol 1986; 101(3- 4): 320-27.
9- Abrahams JJ, Glassberg RM. Dental disease: a frequently unrecognized cause of maxillary sinus abnormalities? AJR Am J Roentgenol 1996; 166(5): 1219-23.
10- DoudGalli SK, Lebowitz RA, Giacchi RJ, Glickman R, Jacobs JB. Chronic sinusitis complicating sinus lift surgery. Am J Rhinol 2001; 15(3): 181-86.
11- Kretzschmar DP, Kretzschmar JL. Rhinosinusitis: review from a dental perspective. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2003; 96(2): 128-35.
12- Nair UP, Nair MK. Maxillary sinusitis of odontogenic origin: cone-beam volumetric computerized tomography- aided diagnosis. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2010; 110(6): e53-57.
13- Savolainen S, Eskelin M, Jousimies-Somer H, Ylikoski J. Radiological findings in the maxillary sinuses of symptomless young men. Acta Otolaryngol Suppl 1997; 529: 153-57.
14- Vallo J, Suominen-Taipale L, Huumonen S, Soikkonen K, Norblad A. Prevalence of mucosal abnormalities of the maxillary sinus and their relationsip to dental disease in panoramic radiography: results from the health 2000 health examination survey. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2010; 109(3): e80-87.
15- Rak KM, Newell JD 2nd, Yakes WF, Damiano MA, Luethke JM. Paranasal sinuses on MR images of the brain: significances of mucosal thickening. AJR Am Roentgenol 1991; 156(2): 381-84.
ىاراكوّ ٍ يگيبريه نٌص
2145
16- Phothikun S, Suphanantackat S, Chuenchompoonut V, Nisapakultorn K. Cone be am cempluted tomographic evidence of the asocial between periodontal bone loss and mucosal ltickeng of the maxillary sinus. J Periodontal 2012; 83(5): 557-64.
17- Brook I. Sinusitis. Periodontology 2000. 2009; 49(1): 126-39.
18- Björn H, Holmberg K, Nylander G. Maxillary sinus in periodontal disease. Odontologisk Revy 1967; 18:
83-114.
19- Halstedt CL. Mucosal cysts of the maxillary sinus: report of 75 cases. J Am Dent Assoc 1973; 87(7):
1435-41.
20- Allard RH, van der Kvast WA, van der Waal I. Mucosal antral cysts: review of the literature and report of a radiographic survey. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1981; 51(1): 2-9.
21- Myall RWT, Eastep PB, Silver JG. Mucous retention cysts of the maxillary antrum. J Am Dent Assoc 1974;
89(6): 1338-42.
22- MacDonald-Jankowski DS. Mucosal antral cysts of Chinese population. Dentomaxillofac Radiol 1993;
22(4): 208-10.
23- Carter LC, Calamel A, Haller A, Aguirre A. Seasonal variation in maxillary antralpseudocysts in a general clinic population. Dentomaxillofac Radiol 1998; 27(1): 22-24.
24- Gothberg KA, Little JW, King DR, Bean LR. A clinical study of cysts arising from mucosa of the maxillary sinus. Oral Surg 1976; 41(1): 52-58.
25- Weinberg MA, Eskow RN. Osseous defects: proper terminology revisited. J Periodontol 2000; 71(12): 1928.
26- Ahlqwist M, Halling A, Hollende L. Rotational panoramic radiography in epidemiological studies of dental health. Comparison between panoramic radiographs and intraoral full mouth surveys. Swed J Dent 1986; 10(1- 2): 73-84.
27- White Se, Pharoah MJ. Oral radiologyprinciples and interpretation. 6 th ed. Louis: Mosby, 2009.
28- Westerholm N. The determination by orthopantomographic measurement of bone resorption in the bone of the jaws. Odontol. Tidskr 1966; 74(1): 52-60.
29- Ainamo J, Tammisalo EH. The orthopantomogram in quantitative assessment of marginal bone loss, suom.
Hammaslaak Toim 1967; 63(3): 132-38.
30- Molander B, Ahlqwist M, Grondahl HG. Agreement between panoramic and intraoral radiography in comprehensive oral radiographic diagnosis. Eru J Oral Sci 1995; 103(4): 191-98.
31- Lu Y, Liu Z, Zhang L, Zhou X, Zheng Q, Duan X, et al. Association between maxillary sinus mucosal thickening and apical periodontitis using cone-beam computed tomography scaninga retrospective study. J Endod 2012; 38(8): 1069-67.
32- Yoo JY, Pi SH, Kim YS, Jeong SN, You HK. Healing pattern of the mucos membrane after tooth entraction in the mamllay sinus. J Periodontic Implant Sci 2011; 41(1): 23-29.
33- Janner SF, Caversaccio MD, Dubach P, Sendi P, Buser D, Bornstein MM. Characteristics and dimensions of theSchneiderian membrane: a radiographic analysis using cone beam computed tomography in patients referred for dental implant surgery in the posterior maxilla [published online ahead of print March 23, 2011]. Clin Oral Implants Res 2011; 22(12): 1446-53.
34- Engebretson SP, Lamster IB, Elkind MS, Rundek T, Serman NJ, Demmer RT, et al. Radio-graphic measures of chronic periodontitis and carotidartery plaque. Stroke 2005; 36(3): 561-66.
35- Carranza FA, Camargo PM, Takei HH. Bone loss and patterns of bone destructions. In: Newman MG , Takei HH, Carranza FA, Klokkevold PR. Carranza's clinical periodontology.11 the ed. St. Louis: Elsevier;
Saunders; 2012.p.148.
36- Soikkonen K, Ainamo A. Radiographic maxillary sinus findings in the elderly. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1995; 80(4): 487-91.
37- Havas TE, Motbey JA, Gullane PJ. Prevalence of incidental abnormalities on computed tomographic scans of the paranasal sinuses. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 1988; 114(8): 856-59.
38- Iwabuchi Y, Hanamure Y, Ueno K, Fukuda K, Furuta S. Clinical significance of asymptomatic sinus abnormalities on magnetic resonance imaging. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 1997; 123(6): 602-4.
39- Misch CE, Resnik RR, Misch-Dietsh F. Maxillary sinus anatomy, pathology, and graft surgery. In: Misch CE, editor. St. Louis: Mosby; 2008.p. 912-22.
40- Rhodus NL. The prevalence and clinical significance of maxillary sinus mucous retention cyst in a general clinic population. Ear Nose Throat J 1990; 69(2): 82-90
41- Feng Z, Weinberg A. Role of bacteria in health and disease of periodontal tissues. Periodontol 2000 2006;
40: 50-76.
42- Watzek G, Bernhart T, Ulm C. complications of sinus perforations and their management in endodontics.
Dent Clin North Am 1997; 41(3): 563-83.
43- Shanbhag S, Karnik P, Shirke P, Shanbhag V. Association between periapical lesions and maxillary sinus mucosal thickening: a retrospective cone-beam computed tomographic study. J Endod 2013; 39(7): 853-57.
44- Inaracarneiro costa rege, ifiagooliveirasousa, clandio Rodrigues letes occurrence of maxillary sinus abnormalities detected by CBCT in asymptomatic patients. BMC Oral Health 2012; 12: 30.
45- Sheikhi M, Pozve NJ, Khorrami L. Using cone beam computed tomography to detect the relationship between the periodontal bone loss and mucosal thickening of the maxillary sinus. Dent Res J (Isfahan) 2014; 11(4):
495-501.
ىاراكوّ ٍ يگيبريه نٌص
2147
46- Carmeli G, Artzi Z, Kozlovsky A, Segev Y, Landsberg R. Antral computerized tomography pre-operative evaluation: Relationship between mucosal thickening maxillary sinus function. Clin Oral Implants Res 2011;
22(1): 78-82.
47- Mardinger O, Manor I, Mijiritsky E, Hirshberg A. Maxillary sinus augmentation in the presence of antralpseudocyst: a clinical approach. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2007; 103(2): 180- 84.
48- To¨zu¨m TF, Dursun E, Tulunoglu I. Sinus floor elevation from a maxillary molar tooth extraction socket in a patient with chronic inflammation. J Periodontol 2009; 80(3): 521-26.
49- Kara IM, Ku¨cxu¨k D, Polat S. Experience of maxillary sinus floor augmentation in the presence of antralpseudocysts. J Oral Maxillofac Surg 2010; 68(7): 1646-50.
Comparative Evaluation of the Prevalence of Maxillary Sinus Mucosal Thickening in the Patients with Periodontal Bone Loss: A Digital Panoramic
Study
Mirbeigi S(DDS,MS)1, Haerian A(DDS,MS)2, Kolahdooz SH(DDS)*3, Koopaie M(DDS,MS)4
1Department of Oral and Maxillofacial Radiology, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran 2Department of Periodontics, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
3School of Dentistry, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
Received: 7 Mar 2015 Accepted: 5 May 2015 Abstract
Introduction: Dental abscesses and periodontal disease can be regarded as the common causes of odontogenic sinusitis. Apical periodontitis, periodontal disease, implant treatment and teeth extraction lead to the increase risk of maxillary sinus mucositis. The maxillary sinuses are usually well visualized on panoramic images. Therefore, this study aimed to explore the association between mucosal thickening of the sinuses and periodontal bone loss(PBL) on the digital panoramic images.
Methods: In this cross-sectional descriptive study, a total of 200 digital panoramic images related to patients at least suffering from mild periodontal bone loss were reviewed. Type and severity of PBL of posterior teeth were assessed, and the presence of mucosal thickening was recorded. The study data were analyzed via SPSS software ( version17) applying Chi-square test. Moreover, significant level of P –value of less than. 005 was determined .
Results: Mucosal thickening was significantly correlated with the bone loss and pattern type of the bone loss. Moreover, the prevalence of sinus mucosal thickening was 12.10% in patients with mild bone loss, 27.45% in patients with moderate bone loss, 63.15% in patients with severe bone loss. No statistically significant relationship was detected between Maxillary sinus mucositis with patients’ age and sex (p =0.05).
Conclusion: In patients suffering from the bone loss, increased severity of the bone loss can lead to an increase in the prevalence of sinus mucosal thickening. The maxillary sinus mucositis was reported to be more prevalent in the bone loss with a vertical pattern rather than the bone loss with a horizontal pattern. Moreover, based on the results of the present study, the periodontal disease may increase the risk of sinus mucosal thickening.
Keywords: Maxillary sinus; Mucosal thickening; Periodontal bone loss
This paper should be cited as:
Mirbeigi S, Haerian A, Kolahdooz SH, Koopaie M. Comparative evaluation of the prevalence of maxillary sinus mucosal thickening in the patients with periodontal bone loss: a digital panoramic study. J Shahid Sadoughi Univ Med Sci 2015; 23(4): 2136-48.
