١
ﺮﯿﺛﺄﺗ دﻮﮐ يوﺎﮔ يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ دﻮﮐ و ﻪﺸﯾر رد ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ يور
ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ
)
Echinaceae purpurea (L.)Monch (
اﺪﻧ داﮋﻧ ﯽﻠﯿﻌﻤﺳا ﯽﺘﻤﻫ رﺎﯾاﺪﺧ ،*
يرد ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ،2
3
1 - نارﺎﻬﺑ ﯽﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﻪﺴﺳﺆﻣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد نﺎﮔﺮﮔ–
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ :*
2 - نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ تﺄﯿﻫ ﻮﻀﻋ
3 - نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﻤﻠﻋ تﺄﯿﻫ ﻮﻀﻋ
هﺪﯿﮑﭼ
ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ Echinaceae purpurea L.)
ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾوراد ﯽﻫﺎﯿﮔ ( نﺪﺑ ﯽﻨﻤﯾا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺶﯾاﺰﻓا
دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا فﺪﻫ ﯽﺳر
ﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻟآ يﺎﻫدﻮﮐ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺪ
. ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺐﻟﺎﻗ رد
حﺮﻃ كﻮﻠﺑ يﺎﻫ
ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ ﻪﺳ رد
راﺮﮑﺗ و نﺎﮔﺮﮔ ﯽﯾاﻮﻫو بآ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
. ﯽﻟآ يﺎﻫدﻮﮐ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ )
دﻮﮐ يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ دﻮﮐ ،
ﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧو يوﺎﮔ )
ﺪﻫﺎﺷ ( هﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺖﺳا
. ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ناﺰﯿﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧاHplc .
ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻢﻫ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ و ﻪﺸﯾر ﺮﻄﻗ .
ﺢﻄﺳرد ﻪﺸﯾر ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ 05
/ 0
ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺪﯿﺳا
رد ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ رﺎﻤﯿﺗ
دﻮﮐ يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ )
93ppm /6 (
هﺎﯿﮔ ﻪﺸﯾر رد و
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ رد )
71ppm /1 ( دﻮﺑ ﺖﺳا ه . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ دﻮﮐ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺸﯾر ﺮﻄﻗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
) 55 / 12 ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ ( نآ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐو ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
) 37 / 12 ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ ( دﻮﺑ يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ دﻮﮐ رﺎﻤﯿﺗ رد ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،
) 22 / 16 ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ (
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و يوﺎﮔ دﻮﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ
) 33 / 14 ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ (
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ:
، ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ﯽﻟآ يﺎﻫدﻮﮐ ،
، ﻪﺸﯾر
ﻪﻣﺪﻘﻣ هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ و ﺖﯿﻤﮐ دﻮﺒﻬﺑ يﺎﺘﺳار رد ﺖﺷﺎﮐ نﺎﻣز رد ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫدﻮﮐ دﺮﺑرﺎﮐ ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻢﻟﺎﺳ ﻪﯾﺬﻐﺗ
ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ رﺎﯿﺴﺑ )
9 . ( ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺖﺳا نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و ﺪﺷر رد ﯽﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ هﺎﯿﮔ .
ﯽﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫدﻮﮐ دﺮﺑرﺎﮐ
ﺪﺸﺨﺑ ءﺎﻘﺗرا ار نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾوراد يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺪﻧاﻮﺗ )
1 ( . ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ياراد ، ﺪﻨﻤﺷزرا رﺎﯿﺴﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾاﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ
ﺴﯿﺗﺎﻣور ﺪﺿ ، ﯽﺳوﺮﯾو ﺪﺿ ، ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ ، ﯽﻧژﺎﺗﻮﻣﺪﺿ ، ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ يﺎﻫ ﻢﯿﻈﻨﺗ، يﺮﺑ ﺐﺗ، درد هﺪﻨﻫد ﻦﯿﮑﺴﺗ تاﺮﺛاو ﯽﻤ
ﺖﺳا ﺞﻨﺸﺗ هﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﮐ و ﯽﺷراﻮﮔ هﺎﮕﺘﺳد ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ﯽﻧﻮﻔﻋﺪﺿ ، نﻮﺧرﺎﺸﻓ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ )
6 .(
ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﯽﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ
Echinaceae purpurea (L.)Monch ﺖﺳا ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼو ﯽﻔﻠﻋ ﯽﻫﺎﯿﮔ
. هرﺎﺘﺳ ﻞﮔ هﺮﯿﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا )
Asteroideae (
ﺄﺸﻨﻣو هدﻮﺑ لﺎﻤﺷ نآ
ﺎﮑﯾﺮﻣآ هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺖﺳا
. ﻪﺑ يرﻮﺴﯿﻣ ﻪﻧﺎﺧدور لﺎﻤﺷرد ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ
ترﻮﺻ هﻮﺒﻧا ﺪﯾور ﯽﻣ . ) 10 . ( نﺎﻣز
نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺸﯾور هرودﺮﺧاواو ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺼﻓ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺸﯾر ﺖﺷادﺮﺑ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ )
نﺎﺑآو ﺮﻬﻣ (
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ) 4 .(
ﻪﺑ
،هﺎﯿﮔ ﻦﯾا شزرا ظﺎﺤﻟ يرﺎﮔزﺎﺳ ي ﻪﻨﯿﻣزرد ﯽﻧاواﺮﻓ يﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺄﻀﻌﺑ ﻪﮐ،ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐرد ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ
ﺮﺠﻨﻣ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا هﻮﺒﻧاﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺑ )
3 .(
ﻊﯾﺎﻨﺻ ردو هدﻮﺑ نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﮏﯾﮋﺗاﺮﺘﺳا تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ هﺎﯿﮔ
دراد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﺶﻘﻧ رﻮﺸﮐ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ و ﯽﯾوراد )
2 ( . رد 50 ﯽﺳوﺮﯾو ﺪﺿ صاﻮﺧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﺮﯿﺧا لﺎﺳ ﯽﭼرﺎﻗ ﺪﺿ،
و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻧﺎﻬﺟ تﺮﻬﺷ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑﺪﺿ و زا ﻞﺻﺎﺣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ نﺪﺑ ﯽﻨﻤﯾا ﻢﺘﺴﯿﺳ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﯾﻮﻘﺗ داﻮﻣ هوﺮﮔ رد نآ
ﺪﻧور . مارآ و هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻧﻮﻔﻋﺪﺿ، نﻮﺧ هﺪﻨﻨﮐ ﻪﯿﻔﺼﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﻮﻨﮐا ﻢﻫ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ فﺮﺼﻣ ﺶﺨﺑ
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ، ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ
ﯽﻌﯿﺳو دﺮﺑرﺎﮐ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﯽﯾوراد دراد يزﺎﺳوراد ﻊﯾﺎﻨﺻ رد
. ﯽﻣ نآ ﮏﯾژﻮﻟﻮﻧﻮﻤﯾا صاﻮﺧ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
٢
ﺪﺷﺎﺑ ) 7 .(
ﺖﺳا يدﺎﯾز ﯽﻧﺎﻣرد صاﻮﺧ ياراد نآ ﻪﺸﯾر ﻪﻠﻤﺟ زا هﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻤﺴﻗ .
رد ﻊﯾﺮﺴﺗ زاﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺪﯾاﻮﻓ ﻦﯾا زا ﯽﺧﺮﺑ
ﻣﻮﻤﺴﻣو ﯽﮔدرﻮﺧﺎﻣﺮﺳ نﺎﻣرد ،ﺎﻫ سوﺮﯾو و ﺎﻫ يﺮﺘﮐﺎﺑ يدﻮﺑﺎﻧ ،ﺎﻫ ﻢﺧز دﻮﺒﻬﺑ و ﯽﺘﯿﺸﻧوﺮﺑ يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ، ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫ ﺖﯿ
رﻮﺸﮐ ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ ردو ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نﺪﺑ ﯽﻋﺎﻓد ﻢﺘﺴﯿﺳ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﯾﻮﻘﺗ يﺎﻫوراد زا ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﯾﺰﮔرﺎﻣ نﺎﻣرد ، ﺖﯾزﻮﻨﯿﺳ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﺎﮑﯾﺮﻣآ
"
دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺿﺮﻋ رازﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﻨﻤﯾا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺖﯾﻮﻘﺗ ياﺮﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺮﯾﺎﺳ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ )
8 .(
ﻦﯾا ﻪﺸﯾر
ﺎﯿﮔ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺪﻨﻤﺷزرا هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ يوﺎﺣ نﺎﻫ .
ﺪﻧراد ﻖﻠﻌﺗ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺮﻈﻧ زا داﻮﻣ ﻦﯾا .
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ
آ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ،نآ تﺎﻘﺘﺸﻣو ﮏﯿﺌﻓﺎﮐﺪﯿﺳا ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳاو ﺎﻫﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ ﯽﻠﭘ،يﺪﯿﻣآ ﻞﯿﮑﻟ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ .
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﮏﯿﺌﻓﺎﮐﺪﯿﺳا تﺎﻘﺘﺸﻣ
ﯽﺸﯾور ﺮﮑﯿﭘ و ﻪﺸﯾر رد ﺪﯾزﻮﮐﺎﻨﯿﮐاو ﮏﯾرﻮﮑﯿﺷﺪﯿﺳا ﺪﻧراد دﻮﺟو ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ
. شراﺰﮔ نارﺎﮑﻤﻫو ﯽﺳرﺪﻣ
ﺪﻧدﺮﮐ ) 1391 ( هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ )
لﺎﻌﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ (
ﯽﺘﻧآ صاﻮﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ تاﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺳﺎﻨﯿﮐا رد ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑﺪﺿ– و
ﺪﻨﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﭼرﺎﻗ ﺪﺿ )
6 ( . و ﻦﻠﯿﻓﻮﯾرﺎﮐ ، ﻦﻟﻮﻣﻮﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺳﺎﻨﯿﮐا يﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا دﻮﺒﻬﺑ رد ﺰﯿﻧ ﻦﻠﯿﻓﻮﯾرﺎﮐ ﺪﯿﺴﮐا
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺶﻘﻧ هﺪﻧﺮﭘ ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ )
5 . ( يﺎﻫ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺰﺘﻨﺳﻮﯿﺑ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺖﺷﺎﮐ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا
ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد،ﮏﯾژﻮﻟﻮﻧﻮﻤﯾا تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ رد نآ ﺖﯿﻤﻫا و يزﺎﺳوراد ﺖﻌﻨﺻ رد هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﻊﯿﺳو دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ اﺬﻟ ،ﺪﻧراد ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﻬﻣ ﻪﺑ ﻢﯿﺘﺧادﺮﭘ نآ يﻮﻧﺎﺛ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤ .
ﺎﻫ شور وداﻮﻣ
ﯽﻧاﺪﻠﮔ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺶﯾﺎﻣزآ ترﻮﺻ ﻪﺑ
حﺮﻃ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ كﻮﻠﺑ ﺎﺑ
3 مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﺪﺷ
. ﻪﻠﻤﺟزا توﺎﻔﺘﻣ ﺖﺷﺎﮐ ﺮﺘﺴﺑ )
دﻮﮐ
يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ دﻮﮐ ،
ﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧو يوﺎﮔ )
ﺪﻫﺎﺷ ( ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ .
رد ءﺎﺸﻧ ﻪﯿﻬﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ يﺎﻫرﺬﺑ ﻪﻧاﺰﺧ
ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ و ﺖﺸﮐ
و يرﺎﯿﺑآ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﺸﻧ لﺎﻘﺘﻧا، نﺪﺷ ﺰﺒﺳ زا ﺲﭘ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﺪﻨﮐ ﺪﺷر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 5
- 4 ﻪﻧﺎﻫد ﺮﻄﻗ ﺎﺑ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ ناﺪﻠﮔ ﻪﺑ ﯽﮔﺮﺑ
26 و عﺎﻔﺗرا 19 ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ .
ناﺪﻠﮔ ﺮﻫ رد 5
ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺸﮐ هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ يرﺎﻣآ حﺮﻃ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ هﺎﯿﮔ .
ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ تﺎﯿﻠﻤﻋ
هﺎﮕﺘﺳد تﺎﺼﺨﺸﻣ )
(Hplc هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
هﺎﮕﺘﺳد لﺪﻣ :
كﺮﻣ - لا ﯽﭼﺎﺘﯿﻫ -
7100
رﻮﺘﮑﺗد : لا ﯽﭼﺎﺘﯿﻫ يرا دﻮﯾد -
2450 ) Diode Array Detector Hitachi - 2450 (
نﻮﺘﺳ نوآ :
لا ﯽﭼﺎﺘﯿﻫ -
2300 ) Column Oven L- 2300 (
نﻮﺘﺳ عﻮﻧ :
ﯽﭘرآ - 183 ) Reverse Phase -18 (
دﺎﻌﺑا ﺎﺑ 6/
4 × 250 هزاﺪﻧاو ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ تارذ
5 ﺮﺘﻣوﺮﮑﯿﻣ
ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﯿﻬﺗ
ﺖﮐﺮﺷ زا ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ دراﺪﻧﺎﺘﺳا كﺮﻣ
راﺪﻘﻣو يراﺪﯾﺮﺧ 100
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺎﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ )
ﺪﯾﺮﮔ (Hplc ﻢﺠﺣ ﻪﺑ
100 و ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ﻖﯾرﺰﺗ ياﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ لﻮﻠﺤﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﻪﯿﻬﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ ، نآ زا
هﺎﮕﺘﺳد رد Hplc
و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻒﯿﻃ ﻪﯿﻬﺗ .
ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﯿﻬﺗ
لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺎﺑ و ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﮐﺎﭘ زا هﺪﺷ ردﻮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ ﮏﯾ )
ﺪﯾﺮﮔ ( Hplc ﻢﺠﺣ ﻪﺑ 10 و ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳرﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ
تﺪﻣ 24 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﮑﯿﺷ يور ﺮﺑ ﺖﻋﺎﺳ .
ﯽﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐزا ﺲﭘ و ﺪﺷ در
ﺮﺘﻠﯿﻓ زا ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد 4
هﺪﺷ هداد رﻮﺒﻋ يﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ
هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ ﻖﯾررﺰﺗ ﺖﻬﺟو )
( Hplc ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ .
ﺎﺑ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐراﺪﻘﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ Hplc
،ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐراﺪﻘﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻞﻣﺎﺣ زﺎﻓ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ 1
هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﮏﯿﺘﺳا ﺪﯿﺳا ﯽﺳ ﯽﺳ 10
ﻂﺳﻮﺗ ﻞﯾﺮﺘﯿﻧﺪﯿﺳا ﯽﺳ ﯽﺳ 89
آ ﯽﺳ ﯽﺳ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ هﺰﯿﻧﻮﯾ ب
100 ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر ﯽﺳ ﯽﺳ ).
25 ﺪﺷ ﻖﯾرﺰﺗ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ ﻢﯾﺎﺗ ﻦﺸﻨﺘﯾر ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﺳ ﯽﺳ
ﻪﻘﯿﻗد رد ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﮏﯿﭘ ﻪﮐ ﻢﺘﻔﻫ
ﺪﺷ ﺖﯾور . (
جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ 330
ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺋاﺮﻗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ .
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﯾرﺰﺗ ﻢﺠﺣ
٣
10 ﻮﺑﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ .د
يﺎﻫ ﮏﯿﭘ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد نﺎﻨﯿﻤﻃا لﻮﺼﺣ ﺖﻬﺟ
، هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ 100
ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ زا ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ 100
زا ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ
ﺖﺸﮔ ﻖﯾرﺰﺗ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ و ﺐﯿﮐﺮﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا .
ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ شور
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺮﯾز ترﻮﺻ ﻪﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ ﻪﯿﻬﺗ ﺎﺑ ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ناﺰﯿﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا .
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ
) ﻠﻏ ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﻬﭼ يﺎﻫ ﺖﻈ
200،100،50،5 (
ﺪﺷ ﻖﯾرﺰﺗ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ و ﻪﯿﻬﺗ ما ﯽﭘ ﯽﭘ .
دﺎﺠﯾا و نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ ﯽﻨﺤﻨﻣ ﻢﺳر زا ﺲﭘ
ﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ ﯽﻄﺧ ﻪﻟدﺎﻌﻣ )
99 / 0 R2= ( ﺮﯾز ﺢﻄﺳ ﺖﺣﺎﺴﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﮏﯾﺮﻫ رد ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ﺖﻈﻠﻏ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫ نآ ﮏﯿﭘ .
يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗو ﻪﯾﺰﺠﺗ
ﻞــﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎــﺘﻧ مﺮــﻧ ﺎــﺑ
راﺰــﻓا راﺮــﻗ يرﺎــﻣآ ﻞــﯿﻠﺤﺗ و ﻪــﯾﺰﺠﺗ درﻮــﻣSAS
ﺖــﻓﺮﮔ نﻮــﻣزآ ﺎــﺑ تﺎﻔــﺻ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ ﺲﭙــﺳ و LSD
ﻮﻤﻧ ﻢﺳرو ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ د
ﺎﺑ را راﺰﻓا مﺮﻧ Excel مﺎﺠﻧا ﺪﺷ .
ﺘﻧ و ﺚﺤﺑ ﺎ ﺞﯾ
ﺖﺷﺎﮐﺮﺘﺴﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ لوﺪﺟ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ )
ﯽﻟآ يﺎﻫدﻮﮐ (
ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد
05 /0 ﺖﺳا هدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ )
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
( ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ دﻮﮐ ﺎﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﺮﺘﺴﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،
ﯽﻋارز كﺎﺧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐو )
ﺪﻫﺎﺷ ( ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .)
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
(
لوﺪﺟ هرﺎﻤﺷ 1 : ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
يدازآ ﻪﺟرد ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ
كﻮﻠﺑ 2
78ns
/ 128
رﺎﻤﯿﺗ 2
* 26 / 449
ﺎﻄﺧ 4
39
/ 181
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ )
(cv%
-
02
/ 16
لوﺪﺟ هرﺎﻤﺷ 2 : ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﻫ
ﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ
ﯽﻋارز كﺎﺧ ) ﺪﻫﺎﺷ ( 71c
/1
يوﺎﮔ دﻮﮐ 45b
/4
يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ دﻮﮐ
93a
/6
ﯽﯾﺎﻬﻧ يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﺪﯿﯾﺄﺗ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ دﻮﮐ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ زا هﺎﯿﮔ ﺮﺘﺸﯿﺑ فﺮﺼﻣ
د هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ تﺮﺜﮐ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ،
ﯽﯾورا
رد ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺎﯿﮔ ﻪﺸﯾر
. رد ﻢﯿﺘﺧادﺮﭘ نآ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﺚﺤﺑ رد ﻪﮐ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ناواﺮﻓ و ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺄﻨﻤﺿ
ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ رﺎﯿﺴﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1 - ﯽﻧﺎﺨﯿﻠﻋﺎﻗآ .
م . ﻒﻟا . رﻮﭙﻧاﺮﯾا . ح . ﻘﻧ يدﺎﺑ يﺪ . دﻮﮐ و هروا ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﺘﯿﻓو ﯽﻋارز دﺮﮑﻠﻤﻋ تاﺮﯿﯿﻐﺗ
ﯽﺘﺴﯾز . ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ .
لﺎﺳ 12 . هرود 2.
ﻞﺴﻠﺴﻣ ش 46
2 - يﺪﻤﺣا يﺪﯿﻔﺳ ﻞﮔ .
م . ر . هداز ﺐﺟر .
ح . نﺎﯿﻠﯿﻠﺟ . 1389 . يﺮﺘﻣﻮﻤﮐ شور دﺮﺑرﺎﮐ )
osc-pls (
ﺮﯾدﺎﻘﻣ نﺎﻣﺰﻤﻫ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ
ﻢﯿﻟﺎﮔو ﻞﮑﯿﻧ ﺰﯿﭼﺎﻧ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ كﺎﺧ رد
) Echinaceae purpurea (
، ( كزار و ) Humulus lupulus (
هدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ
يﺮﺘﻣﻮﺗﻮﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا زا )
uv.vis .(
ﯽﻫﺎﯿﮔ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ .
ﺪﻠﺟ 5.
هرﺎﻤﺷ 17 . تﺎﺤﻔﺻ 65 - 75
3 - ر ،ﯽﮕﯿﺑ ﺪﯿﻣا .
1386 . ﯽﺋوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ يروآﺮﻓ و ﺪﯿﻟﻮﺗ .
مﻮﺳ پﺎﭼ .
ﺮﺸﻧ ﻪﺑ يﻮﺿر سﺪﻗ نﺎﺘﺳآ تارﺎﺸﺘﻧا .
ﺪﻠﺟ 4.
ص 286
۴
4 - ر ،ﯽﮕﯿﺑ ﺪﯿﻣا .
1392 . ﯽﺋوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ يروآﺮﻓ و ﺪﯿﻟﻮﺗ .
پﺎﭼ لوا . ﺮﺸﻧ ﻪﺑ يﻮﺿر سﺪﻗ نﺎﺘﺳآ تارﺎﺸﺘﻧا .
ﺪﻠﺟ 4.
ص 286
5 - هداز يرﻮﻤﯿﺗ .
ز . ش . ﯽﻤﯿﺣر . م . يﺰﯿﺷﺮﺗ ﯽﻤﯾﺮﮐ .
ر . ﯽﮕﯿﺑﺪﯿﻣا . 1388 . ﻦﺸﯾوآ يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ ﺮﺛا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ )
Thymus
vulgaris
،( ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ )
Echinaceae purpurea (
ﺮﯿﺳ،
) Allium sativum (
ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺮﺑ ﻦﯿﺴﯾﺎﻣﺎﻨﯿﺟﺮﯾو ﮏﯿﺗﻮﯿﺑ ﯽﺘﻧآو
ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ ﻪﺟﻮﺟ ﯽﻨﻤﯾا ﻢﺘﺴﯿﺳو هدور رﻮﻠﻓوﺮﮑﯿﻣ .
ناﺮﯾاﺮﻄﻌﻣو ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ .
ﺪﻠﺟ 25 . هرﺎﻤﺷ 1.
تﺎﺤﻔﺻ
39 - 48
6 - رﻮﭘ يﺪﻬﻣ ﯽﺟﺎﺣ .
ه . م . يﻮﻧﺎﺧ . م . ﯽﭼﺮﮑﺷ . ز . يﺪﺑﺎﻋ . م . ﯽﻧاﺪﻤﻫ ﯽﻠﻋﺮﯿﭘ .
1388 . ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا شور ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﯽﺳرﺮﺑ
دﻮﺟﻮﻣ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ هﺎﯿﮔ رد .
ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ .
لﺎﺳ 8.
هرود 4.
ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ 32
7 - ﻒﻟا،ﯽﻤﺋﺎﻗ .
نارﺎﮑﻤﻫ و .
1385 . ﻢﯿﮑﺣ ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻠﺠﻣ .
سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
ﻢﻬﻧ هرود . هرﺎﻤﺷ 4
8 - ﯽﺳرﺪﻣ . م . ص و . يﺪﺳا . 1391 . ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﮏﭼﻮﮐ شﻮﻣ رد نﻮﺧ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺑ ﻞﮔرﺎﺧﺮﺳ ﯽﻠﮑﻟاورﺪﯿﻫ هرﺎﺼﻋﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
. نﺎﺘﺳﺮﻟ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮑﺸﻧاد ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ .
هرود 14 . هرﺎﻤﺷ 2.
تﺎﺤﻔﺻ 43 - 49
9 - ﯽﺘﻤﻌﻧ . ﻒﻟا . ﻒﻟا . ﻦﯿﭽﻠﮔ . 1392 . ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ هﺎﯿﮔ فﺮﺼﻣﺮﭘ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﻈﻠﻏو ﺪﺷر يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫدﻮﮐﺮﯿﺛﺄﺗ
ﻢﯿﻣدﺎﮐ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ .
كﺎﺧ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﺴﯾز ﻪﻠﺠﻣ .
ﺪﻠﺟ 1.
هرﺎﻤﺷ 2
10-Bernath,J and E.Nemeth.1998.Traditions and contemporary efforts in developing the medicinal and aromatic plant sector of Hungary.Hungarian Agric.Res.3:20-25.
