تراﺮﺣ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ رد زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ ﯽﺳرﺮﺑ هﺪﯾد
) ﺲﯿﺳﻮﺳ (
ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﯽﻓﺮﯿﺻ ﺎﺿر
1
ﯽﻟﻼﺟ راﺰﯿﻟﺎﺷ ﯽﻠﻋ ،
ﯽﻤﯾﺮﮐ ﯽﻠﻋ ،
2ﯽﻧاوﺮﯿﺷ ﺎﺨﯿﻟز ،
3 4
1 - ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد
، هوﺮﮔ ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﻪﯾﺎﭘ مﻮﻠﻋ
ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد ، ﻨﻓ ﯽﺼﺼﺨﺗ
يروﺎ ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ ناﺮﯾا ،ﻞﻣآ ،ﻞﻣآ .
2 - ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد
، هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد ،ﻪﯾﺎﭘ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﻪﯿﻣورا
ناﺮﯾا ،ﻪﯿﻣورا ، .
3 - ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد ،ﻪﯾﺎﭘ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،
ﻪﯿﻣورا ناﺮﯾا ،ﻪﯿﻣورا ، .
3 - ،ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﯽﻔﯿﮐ لﺮﺘﻨﮐ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ هوﺮﮔ
،ﯽ ناﺮﯾا ،ﻪﯿﻣورا ،ﻪﯿﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد .
) رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 31 / 02 / 96 رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 14 / 06 / 96 (
هﺪﯿﮑﭼ
ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ ﯽﺗﺎﺷراﺰﮔ ،ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ يﻻﺎﺑ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ مﺎﺠﻧا
و تاﺪﯿﻟﻮﺗ زا ﯽﺧﺮﺑ رد تﺎﺒﻠﻘﺗ دراد دﻮﺟ
. ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ شور ﺖﯿﻤﻫا يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ
ﻮﻧ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ رد ﯽﺳﺎﻨﺷ رد ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ،ﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﻦﯾا رد ﻪﺘﻓر رﺎﮑﺑ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ع
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا و ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر شور ود زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رازﺎﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﺲﯿﺳﻮﺳ .
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد
و يراﺪﯾﺮﺧ ﺲﯿﺳﻮﺳ 12
ﻗ ﻦﯿﻟﺎﻣﺮﻓ لﻮﻠﺤﻣ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ زا ﻪﻌﻄ 10
% ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﯿﺒﺜﺗ يﺮﻓﺎﺑ .
يزﺎﺳ هدﺎﻣآ ياﺮﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ لﻮﻤﻌﻣ ﻞﺣاﺮﻣ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ
ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯿﻠﯿﺴﮐﻮﺗﺎﻤﻫ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻊﻃﺎﻘﻣ ،ﺎﻫ -
ﺪﻧﺪﺷ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر ،نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ شور و ﻦﯾزﻮﺋا .
ﺖﻓﺎﺑ هﺪﻏ ﻞﯿﺒﻗ زا يزﺎﺠﻣﺮﯿﻏ يﺎﻫ
ﻋ ،مﺮﻧ مﺎﮐ ،ﯽﻗاﺰﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﯽﺧﺮﺑ رد ،فوﺮﻀﻏ و ناﻮﺨﺘﺳا ،ﺖﺳﻮﭘ ،ﻮﻣ ،ترﻮﺋآ ،ﯽﺒﻠﻗ ﻪﻠﻀ
ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ .
ﻪﺑ فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ و ناﻮﺨﺘﺳا ﺖﻓﺎﺑ ود
ﯽﻧاواﺮﻓ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 7/
41 و 2/
54 ﺪﻨﺘﺷاد ار ﯽﻧاواﺮﻓ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺪﺻرد .
ﺎﺑ ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻓﺎﺑ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ،ﺎﻬﻧآ ﮏﭼﻮﮐ تﺎﻌﻄﻗ و يﺪﻨﺒﻤﻫ يﺎﻫ ﺖ
ﺮﺘﻬﺑ دﻮﺑ ﺮﯾﺬﭘ نﺎﮑﻣا .
ﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﯽ
شور صﻮﺼﺨﺑ ،
،نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر ﯽﺒﺴﻠﻨﻣ شور
ﺖﻬﺟ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﯽﻔﯿﮐ ﯽﻤﮐ و زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ هﺪﯾد تراﺮﺣ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ رد
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ .
ﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو : ﺷ ﺖﻓﺎﺑ ،ﺲﯿﺳﻮﺳ ﺮﯿﻏ ﺖﻓﺎﺑ ،ﯽﺳﺎﻨ
زﺎﺠﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ :
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
زا يرﺎﯿﺴﺑ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﻣﺎﺗ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﺷﻮﮔ دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ .
ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﺎﺒﻠﻘﺗ ﻦﮑﯿﻟ
ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﺖﯿﻤﮐ و ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،نآ يدﺎﺼﺘﻗا شزرا و ﻻﺎﺑ يﺎﺿﺎﻘﺗ 3]
- 1 .[
رد زا ﻻﻮﻤﻌﻣ ناﺮﯾا رد هﺪﯾد تراﺮﺣ يﺎﻫ ﺲﯿﺳﻮﺳ ﻪﯿﻬﺗ داﻮﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ و مﺪﻨﮔ درآ ،ﺎﯾﻮﺳ ،ﯽﺑﺮﭼ ،ﺖﺷﻮﮔ زا ﯽﻃﻮﻠﺨﻣ
دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﮕﯾد ﯽﻧدوﺰﻓا زا عﻮﻧ ﻦﯾا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﯽﻃ رد .
و هﺪﺷ دﺮﺧ ﻼﻣﺎﮐ ﺖﺷﻮﮔ ﯽﻧﻼﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ،ﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻼﻣﺎﮐ نآ ﻞﮑﺷ ﺪﺑﺎﯾ
. ﺖﻓﺎﺑ درﻮﻣ رد يﺎﻫ
ﻪﮐ يزﺎﺠﻣﺮﯿﻏ
ﻪﺑ قﺎﻔﺗا ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯿﻤﻫ ﺰﯿﻧ ﺪﻧور رﺎﮐ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺖﺷﻮﮔ يﺎﺟ
ﯽﻣ ﺪﺘﻓا 5] - 4 .[ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻫد تراﺮﺣ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﻪﻠﮑﺸﺘﻣ داﻮﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ددﺮﮔ ﯽﻣ هﺪﯾد تراﺮﺣ 5]
.[ رد تﺎﺒﻠﻘﺗ ﺺﯿﺨﺸﺗ ور ﻦﯾا زا
دﺎﺳ ﻪﺑ هﺪﯾد تراﺮﺣ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﯽﻤﻧ ﺮﯾﺬﭘ نﺎﮑﻣا ﯽﮔ
ﺪﺷﺎﺑ . هدروآﺮﻓ ﯽﻔﯿﮐ لﺮﺘﻨﮐ ﺖﻬﺟ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ زا ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ
شور هدروآﺮﻓ رد تﺎﺒﻠﻘﺗ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ
شور هﺮﯿﺠﻧز ﺶﻨﮐاو ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ زاﺮﻤﯿﻠﭘ يا
(PCR) ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ و اﺰﯾﻻا ، دﻮﺷ
8] - 6 و 3 - 1 .[
ﺎﻫ شور زا ﯽﮑﯾ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ نﻮﻣزآ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﯾ
ﯽﺑﺎﯾزرا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ءاﺰﺟا و ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ نآ زا هدروآﺮﻓ رد ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ يﺎﻫ ﯽﻣ ﺮﯾﺬﭘ نﺎﮑﻣا ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ
ددﺮﮔ . ﯽﺧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ شراﺰﮔ سﺎﺳا ﺮﺑ
ماﺪﻧا ﺮﯿﻈﻧ ،ﺎﻫ هدروآﺮﻓ زا عﻮﻧ ﻦﯾا رد زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ زا ﮑﺷ هﺮﻔﺣ نورد يﺎﻫ و يراردا يﺎﻫ ماﺪﻧا ،يا ﻪﻨﯿﺳ و ﯽﻤ
يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ و ﯽﺣاﺮﻃ ،يا هﺪﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ و فوﺮﻀﻏ ،ﯽﻠﺳﺎﻨﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ يروﺮﺿ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ نﻮﻣزآ ﻖﯿﻗد يﺎﻫ شور 10]
-
9 .[ ﺖﻓﺎﺑ ظﺎﺤﻟ زا ،ﻪﺘﺷاد ﯽﻨﯿﯾﺎﭘ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ رﺎﺑ ياراد ﯽﻧﻼﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ
رد و هدﻮﺑ ﻢﺴﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ لﺎﻘﺘﻧا
يرﺎﻤﯿﺑ يﺎﻫ ﯽﻣ از
ﺶﻘﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
هدروآﺮﻓ رد ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﯽﻧدوﺰﻓا زا ﯽﺧﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺪﻧا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ از يژﺮﻟآ داﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ 11]
و 4 .[
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﻓﺎﺑ رﻮﻀﺣ ﻪﮑﻨﯾا
زا عﻮﻧ ﻦﯾا رد زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ يﺎﻫ
ﺖﻣﻼﺳ ياﺮﺑ يﺪﺟ ﺪﯾﺪﻬﺗ ،ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ فﺮﺼﻣ
ﯽﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا ﯽﺼﯿﺨﺸﺗ يﺎﻫ شور يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ يروﺮﺿ ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯾا ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ .
ﺐﻟﺎﻏ ﻦﮑﯿﻟ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،طﺎﺒﺗرا ﻦﯾا رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر لﻮﻤﻌﻣ شور زا
) ﻦﯿﻠﯿﺴﮐﻮﺗﺎﻤﻫ -
ﻦﯾزﻮﺋا (
ﺖﺳا هدﻮﺑ . هوﻼﻋ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ور ﻦﯾا زا و ﯽﻤﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺮﺑ
هﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ ﺲﯿﺳﻮﺳ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻔﯿﮐ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر شور ﮏﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﺑ ،رازﺎﺑ رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﺘﺴﯿﻫ )
نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر (
لﻮﻤﻌﻣ شور ﺎﺑ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯾا ﺺﯿﺨﺸﺗ رد ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر ﺪﺷ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﯿﻬﺗ ﺎﻫ
ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺑﺎﯾزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﺲﯿﺳﻮﺳ رد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺖﻬﺟ داﺪﻌﺗ ،رازﺎﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ 24
ﺲﯿﺳﻮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ )
زا 15
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﮐﺮﺷ (
ﺖﺷﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺻرد ﺎﺑ ، )
زا 30 ﺎﺗ ﺪﺻرد
80 ﺪﺻرد ( ﺬﻏ داﻮﻣ هﺪﻨﻨﮐ ﻪﺿﺮﻋ يﺎﻫ هﺎﮕﺷوﺮﻓ زا ، نﺎﺘﺳا رد ﯽﯾا
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ نارﺪﻧزﺎﻣ و ناﺮﻬﺗ يﺎﻫ .
2 - 2 - ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ نﻮﻣزآ
هداد لﺎﻘﺘﻧا ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ ﻪﯿﻬﺗ زا ﺲﭘ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻟﺎﭽﺨﯾ يﺎﻣد رد و ﺪﻧﺪﺷ )
1 4± داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد (
يراﺪﻬﮕﻧ
ﺪﻧﺪﺷ . ﺖﻤﺴﻗ ﺮﻫ زا و ﻢﯿﺴﻘﺗ يوﺎﺴﻣ ﺖﻤﺴﻗ رﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﮏﯾ دﺎﻌﺑا ﻪﺑ شﺮﺑ ﻪﺳ ﺮﻫ زا عﻮﻤﺠﻣ رد ﻪﮐ ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺮﺘﻣ
،ﺲﯿﺳﻮﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ 12
ﺪﯾدﺮﮔ يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ شﺮﺑ دﺪﻋ .
يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻦﯿﻟﺎﻣﺮﻓ لﻮﻠﺤﻣ رد ﺖﯿﺒﺜﺗ ﺖﻬﺟ هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ 10
يﺮﻓﺎﺑ ﺪﺻرد
ﺪﻧﺪﺷ هداد راﺮﻗ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ و ﻞﻣﺎﮐ ﺖﯿﺒﺜﺗ زا ﺲﭘ ﺎﻫ
ﺐﻟﺎﻗ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ لﻮﻤﻌﻣ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻨﯿﻓارﺎﭘ يﺎﻫ
ﮔ ﺪﯾدﺮ . ﺖﻣﺎﺨﺿ ﻪﺑ ﯽﺘﻓﺎﺑ يﺎﻫ شﺮﺑ 4
ﯽﻟا 6 ﻂﺳﻮﺗ يﺮﺘﻣوﺮﮑﯿﻣ
يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر يﺎﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻪﯿﻬﺗ مﻮﺗوﺮﮑﯿﻣ هﺎﮕﺘﺳد ﻦﯿﻠﯿﺴﮐﻮﺗﺎﻤﻫ ﺪﻧﺪﺷ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر ،نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ و ﻦﯾزﻮﺋا –
12] .[ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر ﺖﯿﮐ زا ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﺘﺴﯿﻫ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر ﺖﻬﺟ
نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ )
ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻤﯿﺷ ﺖﮐﺮﺷ زا هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ،ﺎﯿﺳآ
ناﺮﯾا ( ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
يرﻮﻧ پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ يﺎﻫ ﺪﯾﻼﺳا ) Japan , 21 CX Olympus (
ﺎﺑ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﯽﻟﺎﺘﯿﺠﯾد ﻦﯿﺑرود زا هدﺎﻔﺘﺳا )
China , II TrueChrome (
زا
ﻪﯿﻬﺗ فاﺮﮔوﺮﮑﯿﻣﻮﺘﻓ ،هﺪﺷ هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺪﺷ . هدﺎﻔﺘﺳا ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﻓﺎﺑ و ﺎﻫ ماﺪﻧا زا
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫ :
ﻪﻧورﺪﻧا ﻪﻨﯿﺳ يﺎﻫ رﻮﯿﻃ و ماد ﯽﻤﮑﺷ و يا )
ﺪﻨﻧﺎﻣ
لﺎﺤﻃ و ﻪﯾر ،ﻪﯿﻠﮐ ،ﺪﺒﮐ ،ﺐﻠﻗ (
ماﺪﻧا ، ﯽﻠﺳﺎﻨﺗ و يراردا يﺎﻫ
) نﺎﺘﺴﭘ و ﻪﻧﺎﺜﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ (
ترﻮﺻ و ﺮﺳ ﺖﺷﻮﮔ ، )
ﻪﻠﮐ ﺖﺷﻮﮔ (
،
ﺖﻓﺎﺑ ،ﺰﻐﻣ ،عﺎﺨﻧ ،نﺎﺑز هﺪﻏ يﺎﻫ
هﺮﮔ ،ﯽﻗاﺰﺑ دﺪﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ يا يﺎﻫ
ﺮﻀﻏ ،يوﺎﻔﻨﻟ ﯽﺑﺮﭼ ،فﺎﻔﺷ فو
،ﻪﺒﻧد ،ﺖﺳﻮﭘ ،ﯽﻗﺎﻔﺻ يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد غﺮﻣ ﺮﯿﻤﺧ و ﺖﺷﻮﮔ ﺮﯿﻤﺧ ،ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا يﺎﻫ
هدروآﺮﻓ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻤﻧ زﺎﺠﻣ سﺎﺒﻟﺎﮐ و ﺲﯿﺳﻮﺳ يﺎﻫ 13]
.[ ﻦﯾا زا
زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﯽﻧاواﺮﻓ و دﻮﺟو ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ور و ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻂﻄﺨﻣ ﻪﻠﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ هﺪﺷ هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﯽﻫﺎﯿﮔ
.
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
رد هﺪﺷ هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﮏﯾ ﻞﮑﺷ رد ،ﺲﯿﺳﻮﺳ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ .
ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ
رد ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻪﭽﯿﻫﺎﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺘﻓﺎﺑ ﻊﻃﺎﻘﻣ 8/
95
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺪﺻرد رد و ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺎﻫ
2/
4 ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺪﺻرد ﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯾا ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ
. رد 100 ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺪﺻرد ﺖﻓﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ .
هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ
،ﻮﻣ ،ﺖﺳﻮﭘ ،ناﻮﺨﺘﺳا ،فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هﺪﺷ ﺪﻧدﻮﺑ مﺮﻧ مﺎﮐ و ﯽﻗاﺰﺑ هﺪﻏ ،ﯽﺒﻠﻗ ﻪﻠﻀﻋ ،ترﻮﺋآ .
زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯿﺑ زا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ رد فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ ﺖﻓﺎﺑ ،هﺪﺷ 2/
54 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد ﺎﻫ
رد ناﻮﺨﺘﺳا ﺖﻓﺎﺑ و ﺪﺷ ﺖﻓﺎﯾ 7/
41 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد دﻮﺟو ﺎﻫ
ﺖﺷاد . ﻮﻣ و ﺖﺳﻮﭘ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ رﻮﻀﺣ ﯽﻧاواﺮﻓ 3/
8 و ﺪﺻرد
ﺖﻓﺎﺑ زا ﮏﯾﺮﻫ رﻮﻀﺣ ﯽﻧاواﺮﻓ ،ﯽﺒﻠﻗ ﻪﻠﻀﻋ ،ﯽﻗاﺰﺑ هﺪﻏ يﺎﻫ
ترﻮﺋآ و مﺮﻧ مﺎﮐ 2/
4 دﻮﺑ ﺪﺻرد )
ﻞﮑﺷ 1 .(
issues detected in sausages based t
Different 1
Fig
on histological examination
ﻪﺑ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر رد ﻪﮐ دﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺘﻓﺎﺑ ﻊﻃﺎﻘﻣ ﯽﻔﯿﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯿﻠﯿﺴﮐﻮﺗﺎﻤﻫ شور ﺖﻓﺎﺑ رد ﻪﮐ نژﻼﮐ يﺎﻫ ﻪﺘﺷر ،ﻦﯾزﻮﺋا –
ﮓﻧر ﯽﺗرﻮﺻ ﺎﯾ ﺰﻣﺮﻗ ،دراد دﻮﺟو ﯽﻧاواﺮﻓ ﻪﺑ يﺪﻨﺒﻤﻫ يﺎﻫ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ توﺎﻔﺗ ،ﯽﻧﻼﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ زا و ﺖﻓﺮﮔ نﺎﺸﻧ ار يا
داﺪﻧ . و ﯽﻟﻮﻃ ﺖﻬﺟ ود ﺮﻫ رد ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻂﻄﺨﻣ ﻪﻠﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ رد ﺎﻫ لﻮﻠﺳ ﻪﺘﺴﻫ ﯽﻟو ،دﻮﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻊﻃﺎﻘﻣ رد ﯽﺿﺮﻋ
ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﺺﺨﺸﻣ دراﻮﻣ ﺐﻠﻏا )
ﻞﮑﺷ 2 .(
Fig 2 Photomicrograph of skeletal muscle (arrows) )
400
× , staining E
&
H ( in sausage
ﺧ ،ﻻﺎﺑ ﯽﯾﺎﻤﻨﮔرﺰﺑ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ شﺮﺑ رد ﻦﺷور و ﮏﯾرﺎﺗ طﻮﻄ
ﺪﻧدﻮﺑ ﺖﯾور ﻞﺑﺎﻗ ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻪﻠﻀﻋ ﯽﻟﻮﻃ يﺎﻫ .
ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ
ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻊﻃﺎﻘﻣ رد ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ لﺎﮑﺷا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ )
ﻞﮑﺷ 3 .(
رد
ﮓﻧر ﻪﺑ يﺪﻨﺒﻤﻫ ﺖﻓﺎﺑ ،نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر شور ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺐﺒﺳ و ﺖﻓﺮﮔ ﮓﻧر ﯽﻧﻼﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ زا توﺎﻔﺘﻣ و ﯽﺑآ ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﮏﭼﻮﮐ تﺎﻌﻄﻗ ﺮﺘﻧﺎﺳآ ناﻮﺨﺘﺳا ﺎﯾ فوﺮﻀﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾ
ﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ ار ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ زا ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﮏﯿﮑﻔﺗ و ﺪﯾدﺮﮔ )
ﻞﮑﺷ
يﺎﻫ 4 و 5 .(
ﻦﺷور و ﮏﯾرﺎﺗ طﻮﻄﺧ ﯽﺒﻠﻗ ﻪﻠﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ رد
ﻪﻠﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺎﻫ لﻮﻠﺳ ﻪﺘﺴﻫ ﻦﮑﯿﻟ ،ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻫ لﻮﻠﺳ ﺐﻠﻏا رد ﺎﻫ ﻪﺘﺴﻫ و ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺗ ﺺﺨﺸﻣ ،ﯽﺘﮑﺳا ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﮑﻠﭘ طﻮﻄﺧ ﯽﺒﻠﻗ ﻪﻠﻀﻋ ﯽﻟﻮﻃ ﻊﻃﺎﻘﻣ رد
ﺪﻧدﻮﺑ ﺺﺨﺸﻣ نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ شور ﺎﺑ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر رد ) يﺎﻫ ﻞﮑﺷ 6
و 7 .(
ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺮﯾوﺎﺼﺗ
يﺎﻫ ﻞﮑﺷ رد ،ﺎﻫ ﺪﯾﻼﺳا رد 2
ﯽﻟا 8 ﺖﺳا هﺪﻣآ .
Fig 3 photomicrograph shows plant tissue (arrow) in sausage (Masson trichrome staining, ×400)
Fig 4 Photomicrograph of hyaline cartilage (arrow) in sausage (Masson trichrome staining, ×400)
Fig 5 Photomicrograph of bone (arrow) in sausage (Masson trichrome staining, ×400)
Fig 6Photomicrograph of cardiac muscle(arrow)
) 400
× , staining E
&
H ( usage in sa fibers
Fig 7 photomicrograph shows intercalated disc in sausage fibers
of cardiac muscle )
arrows (
(Masson trichrome staining, ×400)
Fig 8 Photomicrograph of salivary gland (asterisk) 100
× , staining E
&
H ( in sausage
هدروآﺮـﻓ ﯽـﻔﯿﮐ لﺮـﺘﻨﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ شور زا ﯽﺘـﺷﻮﮔ يﺎـﻫ
يﺎـﻫ
هدﺎﻔﺘـﺳا ﯽـﺳﺎﻨﺷ ﺖـﻓﺎﺑ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ،ﮏـﯾژﻮﻟﻮﯿﺑوﺮﮑﯿﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﯽﻣ ددﺮﮔ . لﺮﺘﻨﮐ ﺖﻬﺟ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ شور ﻦﯾا زا ماﺪﮑﭽﯿﻫ ﻦﮑﯿﻟ ﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﻦﯾا رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا تﺎﺒﻠﻘﺗ ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ
ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻤﻧ ﺖﯾﺎﻔﮐ .
ﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﯾﺰﻣ نآ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ نﻮ
ﺮﯾﺬـﭘ نﺎـﮑﻣا ار ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﺖﻓﺎﺑ عﻮﻧ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا دزﺎﺳ ﯽﻣ . ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد ﯽﻫد تراﺮﺣ و نﻮﯿﺳاﺰﯾﺮﺗﺎﮐ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﮑﯿﻟ
ﻞـﺑﺎﻗ تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ﺐﺒﺳ ،هﺪﯾد تراﺮﺣ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﺪﯿﻟﻮﺗ زا عﻮـﻧ ﻦـﯾا رد ﻪـﺘﻓر رﺎـﮐ ﻪـﺑ يﺎـﻫ ﺖـﻓﺎﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﯽﻬﺟﻮﺗ ﺪﻧدﺮﮔ ﯽﻣ ﺎﻫ هدروآﺮﻓ .
نﺪـﺷدﺮﺧ ،سﺎﺒﻟﺎﮐ و ﺲﯿﺳﻮﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد
خر ﺮﺗﺎـﮐ هﺎﮕﺘﺳد رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺖﺷﻮﮔ ندﺮﮐ خﺮﭼ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺪﻫد ﯽﻣ . ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا يا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،نﻮﯿﺳاﺰﯾﺮﺗﺎﮐ ﯽﻃ رد ﺶﻫﺎـﮐ و نﺪﺷ دﺮﺧ ﺎﻫ نآ نﺎﯿﻣ رد ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ خر ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و
دراد راﺮـﻗ ﺖـﯿﻤﻫا لوا ﻪـﺟرد رد ﻪـﺘﻓر رﺎﮑﺑ داﻮﻣ هزاﺪﻧا 14]
.[
ﺮﺣ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تاﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا ﺐﺟﻮﻣ ﺰﯿﻧ ﺖﺨﭘ و ﯽﻫد ترا
دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﻓر رﺎﮑﺑ داﻮﻣ رد ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ و 5]
.[ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ور ﻦﯾا زا
ﺖـﻓﺎﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﻪﮐ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺳر يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر يﺎﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ددﺮﮔ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺮﺗ نﺎﺳآ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا ﺮﺗ ﻖﯿﻗد و
ﺪﯾﺎﻤﻧ ﯽﻬﺟﻮﺗ نﺎﯾﺎﺷ ﮏﻤﮐ ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯾا .
ﻪـﺑ يﺪـﻨﺒﻤﻫ ﺖـﻓﺎﺑ ،نﻮـﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر شور رد دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﮓﻧر ﯽﻧﻼﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ زا توﺎﻔﺘﻣ و ﯽﺑآ ﮓﻧر 12]
رد و [
ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﺐﺒﺳ ،شور ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺖـﻓﺎﺑ ﮏﭼﻮﮐ تﺎﻌﻄﻗ ﺮﺘﻬﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ زا ﺎﻫ ﯾﺎﻫ ﺪﯾدﺮﮔ ناﻮﺨﺘﺳا ﺎﯾ فوﺮﻀﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽ .
يﺎـﻫ ﻪﺘـﺷر ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
،ﺪﻧﻮـﺷ ﯽـﻣ ﺖﻓﺎﯾ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻪﺑ يﺪﻨﺒﻤﻫ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ رد ﻪﮐ ،نژﻼﮐ ﻦﯿﻠﯿﺴــﮐﻮﺗﺎﻤﻫ شور ﻪـﺑ يﺰـﯿﻣآ ﮓـﻧر رد -
ﮓــﻧر ﻪـﺑ ﻦﯾزﻮـﺋا
ﯽﺗرﻮـﺻ ﻪـﮐ ﯽﻧﻼﻀـﻋ ﺖـﻓﺎﺑ زا و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﮓﻧر ﺰﻣﺮﻗ ﺎﺗ ﯽﺗرﻮﺻ ﺪﻧداﺪﻧ نﺎﺸﻧ ار يا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ توﺎﻔﺗ ،دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﮓﻧر .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﯾ
عﻮﻧ ﻦﯾا رد هﺪﻨﻫد ﻞﯿﮑﺸﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ءاﺰﺟا ﺰﯾﺎﻤﺗ و ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺎﻫ هدروآﺮﻓ زا لﻮﻤﻌﻣ شور
ﺎـﻫ ﺖـﻓﺎﺑ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر
) ﻦﯿﻠﯿﺴﮐﻮﺗﺎﻤﻫ -
ﻦﯾزﻮﺋا ( ﺪـﺳر ﯽـﻤﻧ ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻓﺎﮐ .
ور ﻦـﯾا زا
ﮓﻧر شور ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا يﺎﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ ،نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ يﺰﯿﻣآ ﯽﻣ ،ﺖﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ
ﻊﻗاو ﺪﯿﻔﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺗ ﻖﯿﻗد و ﺮﺘﻬﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ رد ﺪﻧاﻮﺗ ددﺮﮔ . و دﻮﺟو ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد
مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ رد زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﺳا هﺪﯿﺳر .
نارﺎﮑﻤﻫ و هرﻮﺗﻻ )
2015 ( ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ، يﺎﻫ
آﺮﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ هدرو
،ﺲﯿﺳﻮﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ناﺮﯾا ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﯿﺑﻮﮐ بﺎﺒﮐ و ﻪﻤﻘﻟ بﺎﺒﮐ ،ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﮓﻧر و ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻦﯿﻠﯿﺴﮐﻮﺗﺎﻤﻫ يﺰﯿﻣآ
- ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻦﯾزﻮﺋا .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
دﻮﺟو تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻪﻠﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺲﯿﺳﻮﺳ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯾا و ﺖﺷاد دﺎﺠﯾا دﻮﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ ،نآ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد هﺪﺷ .
ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
هﺪﻏ ،يوﺎﻔﻤﻟ هﺮﮔ ،فﺎﻔﺷ فﺮﻀﻏ ،ﺎﯾﻮﺳ ،ﯽﺑﺮﭼ ،ناﺪﮕﻨﺳ يﺎﻫ د ناﺪﻤﺨﺗ و يا ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا ر
. رد ﺎﻫ نآ
ﺖﻓﺎﺑ ،ﺲﯿﺳﻮﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺞﻨﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ يﺎﻫﺪﯾﻼﺳا ،ﺞﻨﭘ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار يوﺎﻔﻤﻟ هﺮﮔ و ﺎﯾﻮﺳ ،فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ يﺎﻫ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا درﻮﻣ ﮏﯾ و رﺎﻬﭼ .
ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ
يﺎﻫﺪﯾﻼﺳا رد ،ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﺎﻫ نآ ﻪﮐ ﻢﻫ يﺮﮕﯾد زﺎﺠﻣ ﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دﻮﺑ هﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺲﯿﺳﻮﺳ زا ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﻪﻧﻮ
15] .[ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯿﺑ رد ﯽﻧاواﺮﻓ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
دﻮﺑ فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ .
نارﺎﮑﻤﻫ و نﻮﺴﯾاﺮﭘ يﺮﮕﯾد ﻖﯿﻘﺤﺗ رد )
2008 ( ﺖﺸﻫ داﺪﻌﺗ ،
راﺮﻗ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ نﻮﻣزآ درﻮﻣ ﺎﮑﯾﺮﻣآ رد ار گاد تﺎﻫ ﺪﻧﺮﺑ ﺪﻧداد . ،ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻪﻠﻀﻋ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ نآ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ناﻮﺨﺘﺳا و ﯽﻫﺎﯿﮔ داﻮﻣ ،ﯽﻧﻮﺧ قوﺮﻋ
ﺖﺷاد دﻮﺟو هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ .
رد ،ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻪﻠﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﻦﮑﯿﻟ
زا ﺮﺘﻤﮐ ،ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺐﻠﻏا 10
ﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ ﺪﺻرد .
رد
دراﻮﻣ ﺐﻠﻏا رد ﺰﯿﻧ ﺎﻫ نآ تاﺪﻫﺎﺸﻣ )
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ
ﺮﺿﺎﺣ ( دﻮﺒﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺘﻠﮑﺳا ﯽﻧﻼﻀﻋ يﺎﻫ لﻮﻠﺳ رد ﻪﺘﺴﻫ .
نآ
و فوﺮﻀﻏ ،ﯽﺑﺮﭼ ،ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺐﺼﻋ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺎﻫ ﺪﻧدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ار ﺖﺳﻮﭘ 16]
.[ يﺮﮕﯾد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﮐر )
1376 ( داﺪﻌﺗ ، 60 تراﺮﺣ سﺎﺒﻟﺎﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ
درﻮﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ لﻮﻤﻌﻣ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار هﺪﯾد ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﻧداد راﺮﻗ .
ﮏﯾ رد و ﯽﻗاﺰﺑ هﺪﻏ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ رد
ﺲﭘ ﺖﻨﻣﺎﮕﯿﻟ ﻢﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا دﻮﺟو ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ يﺮﺳ
ﺮﺳ ﻪﯿﺣﺎﻧ ﺖﺷﻮﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ،ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ 17]
.[ يﺮﮑﻓ و ﺰﯿﻧ نارﺎﮑﻤﻫ )
1392 (،
ﺖﻓﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ
داﺪﻌﺗ ﯽﺳﺎﻨﺷ 30
ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﯿﺳﻮﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺰﯿﻣآ
ﻦﯿﻠﯿﺴﮐﻮﺗﺎﻤﻫ -
زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ و ﻦﯾزﻮﺋا ،ﺎﻫ نآ
ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ 3/
53 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ زا ﺪﺻرد يﺎﻫ
ﺲﯿﺳﻮﺳ
درﻮﻣ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياراد ﺮﯿﻏ ﺖﻓﺎﺑ زﺎﺠﻣ
ﯽﮐارﻮﺧ ) ،فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ
ﻪﯿﻠﮐ و ﯽﻗﺎﻔﺻ يﺎﻫ ﯽﺑﺮﭼ ،ﺖﺳﻮﭘ (
ﺪﻧدﻮﺑ 9] .[ و ﻦﯿﮑﺳﺎﮐﻻﺎﻣ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2016 ( ﺎﻫ ﺲﯿﺳﻮﺳ ﯽﻔﯿﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺖﺷﻮﮔ ي
ﺖﻓﺎﺑ رﻮﻀﺣ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ شور ﺎﺑ و ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ مﺎﺧ و يا هﺪﻏ ،ﯽﻧﻮﺧ قوﺮﻋ ،يﺪﻨﺒﻤﻫ ،ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻪﻠﻀﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ زا عﻮﻧ ﻦﯾا رد ار ﯽﺒﺼﻋ .
ﺎﻫ نآ
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ رد ار فوﺮﻀﻏ و ناﻮﺨﺘﺳا ﺖﻓﺎﺑ ود زا يا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻧدﺮﮑﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ 18]
.[ ﺑ ود دﻮﺟو مﺪﻋ و ناﻮﺨﺘﺳا ﺖﻓﺎ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ توﺎﻔﺗ و فوﺮﻀﻏ نﻮﻣزآ درﻮﻣ ﯽﺘﺷﻮﮔ هدروآﺮﻓ عﻮﻧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ،هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ )
مﺎﺧ ﺲﯿﺳﻮﺳ (
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نآ رد .
ﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﮐ اﺮﭼ
ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ ﺖﺴﯾدراﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻫد تراﺮﺣ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺘﺳا و فوﺮﻀﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫ هدروآﺮﻓ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ار ناﻮﺨ
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺮﯾﺬﭘ نﺎﮑﻣا ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ .
ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ هﺪﺷ ﺮﮐذ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﯾﺆﻣ ،دراد ،فوﺮﻀﻏ ،ناﻮﺨﺘﺳا زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ
يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ترﻮﺋآ و ﺐﻠﻗ ،مﺮﻧ مﺎﮐ ،ﯽﻗاﺰﺑ هﺪﻏ ،ﻮﻣ ،ﺖﺳﻮﭘ ﯽﻣ ﺲﯿﺳﻮﺳ ﺪﺷﺎﺑ
. ﯽﯾﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ مﺎﮐ و ﯽﻗاﺰﺑ دﺪﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ماد ﻪﺷﻻ ﺮﺳ ﻪﯿﺣﺎﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻤﺴﻗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ مﺮﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ . ﺖﻓﺎﺑ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ درﻮﻣ ﻦﯾا ﺺﯿﺨﺸﺗ
ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﺰﯾﺎﺣ ظﺎﺤﻟ ﻦﯾا زا و هدﻮﺑ ﻦﮑﻤﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ رد سﺎﺒﻟﺎﮐ و ﺲﯿﺳﻮﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا سﺎﺳا ا هدﺎﻔﺘﺳا ،ناﺮﯾا ترﻮﺻ و ﺮﺳ ﺖﺷﻮﮔ ز
) ﻪﻠﮐ ﺖﺷﻮﮔ (
عﻮﻨﻤﻣ
ﺖﺳا 13] .[ و ﯽﻓوﺮﻀﻏ ﺖﻓﺎﺑ ود زا يدﺎﯾز ﺮﯾدﺎﻘﻣ دﻮﺟو
هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑ ﯽﻠﯿﻟد ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﻫ هدروآﺮﻓ زا عﻮﻧ ﻦﯾا رد ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا ﺎﻫ نآ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد غﺮﻣ ﺖﻠﮑﺳا زا هﺪﺷ لﺎﺼﺤﺘﺳا غﺮﻣ ﺮﯿﻤﺧ زا ﺪﺷﺎﺑ . دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺷﻮﮔ زا يﺎﻫ
ﺰﻣﺮﻗ
و ﻔﺳ ﺪﯿ ﻪﯿﻬﺗ هﺪﺷ ﻪﺑ شور ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ ) ﺖﺷﻮﮔ ﺮﯿﻤﺧ و
ﺮﯿﻤﺧ
غﺮﻣ ( رد ﺰﯿﻧ ﻪﯿﻬﺗ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻦﯾا عﻮﻨﻤﻣ ﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﺖﺳا
. زا ﺐﻠﻗ
هدﺎﻔﺘﺳا ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻫ ماﺪﻧا ﺮﮕﯾد رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ زﺎﺠﻣﺮﯿﻏ سﺎﺒﻟﺎﮐ و ﺲﯿﺳﻮﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد نآ زا ﺰﯿﻣآ ﮓﻧر عﻮﻧ ود ﺮﻫ ﺎﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ ي
ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا .
ﯽﺒﻠﻗ ﻪﻠﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ رد ﯽﻧﺎﮑﻠﭘ طﻮﻄﺧ
ﮓﻧر شور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ يﺮﺗ شور ﻪﺑ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧر ﺎﺑ ﻦﯿﻠﯿﺴﮐﻮﺗﺎﻤﻫ يﺰﯿﻣآ -
ﺺﯿﺨﺸﺗ و دﻮﺑ ﺮﺗ ﺺﺨﺸﻣ ،ﻦﯾزﻮﺋا
ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﺴﯿﻣ ﺮﺗ ﻖﯿﻗد ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﻓﺎﺑ .
ﺮﯾﺎﺳ درﻮﻣ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ر شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﺷ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ يﺮﺗ يﺰﯿﻣآ ﮓﻧ
ﺖﻓﺎﺑ ﺮﯾﺎﺳ زا يﺪﻨﺒﻤﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ،نﻮﺳﺎﻣ موﺮﮐ دﻮﺑ ﺮﺴﯿﻣ ﺮﺗ نﺎﺳآ و ﺮﺗ ﻖﯿﻗد ﺎﻫ نآ ﺺﯿﺨﺸﺗ ،ﺎﻫ .
4 - يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﯽﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ ناﻮﺗ
هدروآﺮﻓ هﺪﯾد تراﺮﺣ ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ )
ﺲﯿﺳﻮﺳ ( رد هﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ
نﺎﺘﺳا ﻣ و ناﺮﻬﺗ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ياراد نارﺪﻧزﺎ
زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻧاواﺮﻓ .
ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯾا رﻮﻀﺣ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا زﺎﺠﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺖﻣﻼﺳ ياﺮﺑ يﺪﺟ يﺪﯾﺪﻬﺗ ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ
-
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﮐ دﻮﺷ هﺎﮕﺘﺳد و ﺎﻫ
ﺖﻬﺟ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ و ﯽﺗرﺎﻈﻧ يﺎﻫ
رد تﺎﺒﻠﻘﺗ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ هدروآﺮﻓ
و ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ لﺎﻤﻋا ،ﯽﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ
ﯽﺗرﺎﻈﻧ ﻖﯿﻗد و ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا يﺎﻫ نﻮﻣزآ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﺮﺗ
ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ار ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﺘﺴﯿﻫ .
5 - ﯽﻧادرﺪﻗ
ﯽﺸﻫوﮋﭘ هﮋﯾو تارﺎﺒﺘﻋا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا )
ﺖﻧﺮﮔ (
ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻞﻣآ ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ ﯽﺼﺼﺨﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
6 - ﻊﺑﺎﻨﻣ
[1] Ballin, N. Z. (2010). Authentication of meat and meat products. Meat Science, 86(3):
577-587.
[2] Rahmati, S., Julkapli, N. M., Yehye, W. A., and Basirun, W. J. (2016). Identification of meat origin in food products–A review. Food Control, 68(3): 379-390.
[3] Soares, S., Amaral, J. S., Oliveira, M. B., and Mafra, I. (2014). Quantitative detection of soybean in meat products by a TaqMan real-time PCR assay. Meat Science, 98(1):
41-46.
[4] Kamkar, A., Bokaei, S., Behrozi, M., and Rokni, N. (2005). Determination of hydroxyproline as measure of collagen content in meat Product by colorimetric method. Journal of Veterinary Research, 60(1): 25-30 [In Persian].
[5] Rokni, N. (2014). Science & Technology of Meat. Tehran, Iran: University of Tehran Press. [In Persian].
[6] Botka-Petrak, K., Hraste, A., Lucic, H., Gottstein, Z., Gomercic, M. D., and Jaksic, S., and Petrak T. (2011). Histological and chemical characteristics of mechanically
deboned meat of broiler chickens.
Veterinarski arhiv, 81(2): 273-283.
[7] Floren, C., Wiedemann, I., Brenig, B., Schutz, E., and Beck, J. (2015). Species identification and quantification in meat and meat products using droplet digital PCR (ddPCR). Food Chemistry, 173: 1054-1058.
[8] Ghovvati, S., Nassiri, M. R., Mirhoseini, S.
Z., Moussavi, A. H., and Javadmanesh, A.
(2009). Fraud identification in industrial meat products by multiplex PCR assay. Food Control, 20(8): 696-699.
[9] Fekri, M., Hosseini, H., Eskandari, S., Jahed, G. H., and Adib-Moradi, M. (2013).
Histological study of sausages in point of unpermitted edible tissues assessment and its relationship to collage and hydroxyprolin of product. Iranian Food Science and Technology Journal, 41(10): 107-116 [In Persian].
[10] Abbasy-Fasarani, M., Hosseini, H., Jahed- Khaniki, G. R., Adibmoradi, M., and Eskandari, S. (2013). Histological study of industrial hamburgers containing 30 and 60 percent meat for presence of unpermitted edible tissues and correlation of this factor to meat connective tissue chemical indices.
Iranian Journal of Nutrition Sciences &
Food Technology, 7: 311-318 [In Persian].
[11] Pospiech, M., Tremlová, B., Renčová, E.,
and Randulová, Z. (2009).
Immunohistochemical detection of soya protein–optimisation and verification of the method. Czech Journal of Food Sciences, 27(1): 11-19.
[12] Pousty, I., and Adibmoradi, M. (2006).
Histotechnique. Tehran, Iran: University of Tehran Press. 34-50. [In Persian].
[13] Institute of Standards and Industrial Research of Iran. Sausages – Specifications and test methods. (Amendment No 2). 2010.
no. 2303.
[14] Mohammadi, M., and Hosseini, H. (2015).
Sausage manufacture; principles and practice.
Tehran. Iran: National nutrition and food technology research institute, Shahid Beheshti Medical Science University press.
59-60. [In Persian].
[15] Latorre, R., Sadeghinezhad, J., Hajimohammadi, B., Izadi, F., and Sheibani, M. T. (2015). Application of morphological method for detection of unauthorized tissues in processed meat products. Journal of food quality and hazards control, 2(2): 71-74.
[16] Prayson, B. E., McMahon, J. T., and Prayson, R. A. (2008). Applying morphologic techniques to evaluate hotdogs;
what is in the hotdogs we eat? Annals of diagnostic pathology, 12(2): 98-102.
[17] Rokni, N., Rezaian, M., and Dardashti, D.
A. (1997). Histological and histometrical study of different heated sausages. Journal of Veterinary Medicine, Tehran University, 52(1): 96-102 [In Persian].
[18] Malakauskiene, S., Alioniene, I., Dziugienė, D., Babrauskiene, V., Riedel, C., Alter, T., and Malakauskas, M. (2016).
Histological analysis for quality evaluation of cured meat sausages. Veterinarija ir Zootechnika, 74(96): 23-26.
Qualitative and Quantitative Analysis of Unauthorized Tissues in Heated Meat Products (Sausage) with Histological Method
Sayrafi, R. 1, Shalizar Jalali, A. 2, Karimi, A. 3, Shiravani, Z. 4
1. Assistant professor, Department of Veterinary Basic Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Amol University of Special Modern Technologies, Amol, Iran.
2. Assistant professor, Department of Basic Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran.
3. PhD Graduated, Department of Basic Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran.
4. MSc Graduated, Department of Food Hygiene and Quality Control, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran.
(Received: 2017/05/21 Accepted:2017/09/05)
Due to the high consumption of meat products, there are some reports of fraud in some of the products. Because of the key role of histological techniques to recognize the type of tissues used in these products, in this study both conventional and special histological staining methods were conducted to assess the quality and quantity of unauthorized tissue likely used in the sausages on the market. Various samples of sausages were collected and 12 pieces of each sample were fixed in 10%
buffered formalin solution. After routine histological processing, the sections were stained with heamatoxylin-eosin and Masson's trichrome staining. Unauthorized tissues such as the salivary gland, soft palate, heart muscle, aorta, hair, skin, bone and cartilage were observed in some samples. Bone and hyaline cartilage showed the highest frequency with 41.7% and 54.2%, respectively. By using Masson's trichrome staining, fascinated the detection of many tissues, especially connective tissue and small pieces of them. According to these results, performing the histological methods, particularly Masson trichrome staining seems applicable method to qualitatively and quantitatively diagnosis of unauthorized tissues in heated meat products.
Keywords: Sausage, Histology, Unauthorized tissues.
Corresponding Author E-Mail Address: [email protected]
