نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
: دﺎﺑآدﻮﻤﺤﻣ ﻲﻣﻮﻠﻈﻣ ﺪﻴﻌﺳﺪﻴﺳ ﻲﻣﻼﺳا يدﺎﻫ ،1
ﻲﻧﺎﻘﻫد ﻪﺑﻮﺒﺤﻣ ،2 3هداز
ﻲﺑاﺮﻋا ﻪﺤﻴﻠﻣ ،
3
1 . ،ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ دﺎﺘﺳا
،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ هوﺮﮔ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد
2 . لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ
سﺎﻤﺗ ﻦﻔﻠﺗ : 09177094695 [email protected]
Email:
3 .
،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ
دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ لﺎﺳ
هرﺎﻤﺷ : مود
ﺮﻴﺗ و دادﺮﺧ 1395
ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ 56 :
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ :
5 / 3 / 1393
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
16 / 9 / 1393
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻦﻴﺟوز ﻪﺑ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻬﺳﻼﻛ ﺢﻴﺤﺻ يراﺰﮔﺮﺑ : ﺪﻨﻛ
رد مزﻻ ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﺗ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺐﺴﻛ ار يرورﺎﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز .
ﺮﺑ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا فﺪﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ دﺰﻳ ﺮﻬﺷ رد ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور نآ رد ﻪﻛ هدﻮﺑ ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ عﻮﻧ زا و ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪﻤﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا :
200 ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺟوز زا ﺮﻔﻧ رد هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ يﺎﻬﺳﻼﻛ .
ﻊﻤﺟ هدﻮﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻂﺳﻮﺗ تﺎﻋﻼﻃا يروآ
ﻊﻤﺟ ﻞﻴﻤﻜﺗ زا ﺲﭘ و ﻊﻳزﻮﺗ شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ي ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ يروآ
. مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ هداد ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
راﺰﻓا ﻪﺨﺴﻧSPSS
18 نﻮﻣزآ و يرﺎﻣآ يﺎﻫ t-test
ANOVA و و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ هداد: سﻼﻛرد ﺖﻛﺮﺷ زا ﻞﺒﻗ ﻦﻴﺟوز ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ هروﺎﺸﻣ يﺎﻫ
6 / 37 و 1 / 48 ﺪﻌﺑ و ﺪﺻرد
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ شزﻮﻣآ زا 1
/ 65 و 6 / 57 ﺪﻧا هدﺮﻛ ﺐﺴﻛ ار شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺮﻤﻧ زا ﺪﺻرد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .
ﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ،ﺲﻨﺟ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﻞﻐﺷ و ت
هدﻮﺑ راد
ﺖﺳا ) 05 / P≤0 .(
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ ﻢﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ : سﻼﻛ زا ﺪﻌﺑ دﻮﺷ
ﻦﻴﺟوز ﻪﺑ ﻲﺘﺻﺮﻓ هروﺎﺸﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ نﺎﻴﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار دﻮﺧ تﻻاﻮﺳ ﺎﺗ دﻮﺷ هداد .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ياﺮﺑ نﺪﻴﺳر ﻪﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺘﻓر راﺪﻳﺎﭘ ﺎﺘﺒﺴﻧ رد
ﻦﻴﺟوز ناﻮﺟ و يﺎﻘﺗرا ﺢﻄﺳ ﺖﻣﻼﺳ
،نﺎﻧآ ﺪﻳﺎﺑ رد رﺎﻨﻛ سﻼﻛ يراﺰﮔﺮﺑ يﺎﻫ
ﻲﺷزﻮﻣآ ﺶﻴﭘ زا جاودزا ﻪﺑ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻳا سﻼﻛ ﺎﻫ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ دﻮﺷ
.
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ دﺰﻳ ،ﻦﻴﺟوز ،شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ،جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ :
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻰﻜﻳ جاودزا زا
ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ
و ﻰﮔﺪﻧز ﻞﻣﺎﻋ
دﻮﺟﻮﺑ يﺪﻴﺣﻮﺗ نﺎﻳدا رد و ﺖﺳا ﻞﺴﻧ يﺎﻘﺑ و هداﻮﻧﺎﺧ ندروآ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ هﮋﻳو ﻲﺘﺳاﺪﻗ زا مﻼﺳا ﻦﻳد هﮋﻳﻮﺑ .
ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد
تاﺮﺛا ،دﺮﻴﮔ ترﻮﺻ ﻲﻓﺎﻛ ﻲﻫﺎﮔآ و مزﻻ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ جاودزا ﻲﻣ عﺎﻤﺘﺟا و داﺮﻓا ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﻲﻤﻬﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ دراﺬﮔ
جوز ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﻧاور ،ﻲﻤﺴﺟ ناﻮﺟ يﺎﻫ
و هداﻮﻧﺎﺧ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ
ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا رد ﻢﻟﺎﺳ ﻞﺴﻧ دﺎﺠﻳا )
2
، 1 ( . رد يﺎﻬﻟﺎﺳ
،ﺮﻴﺧا ﺖﻛﺮﺣ
ياﺮﺑ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ ﻞﺒﻗ زا جاودزا
هﺪﻴﺸﻛ هﺪﺷ ﺖﺳا ) 3 .(
شزﻮﻣآ ﺖﺻﺮﻓ جاودزا زا ﻞﺒﻗ يﺎﻫ
ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺐﺒﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻫﺎﮔآ و عﻼﻃا جوز ﺎﻫ زا ﺶﻘﻧ
دﻮﺧ رد دﺎﺠﻳا ﻚﻳ ﻪﻄﺑار ﺢﻴﺤﺻ و ﺮﻤﺛ ﺶﺨﺑ ﻪﺘﺸﮔ و ﺮﺑ شﺮﮕﻧ
و ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ نﺎﻧآ رﺎﺘﻓر دراﺬﮔ
) 5 - 3 ( . ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻢﻬﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا
لﺎﺳ رد زا عﻼﻃا ﻞﻣﺎﺷ ﻦﻴﺟوز كﺮﺘﺸﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ يﺎﻫ
شور يﺮﻴﮔرﺎﻜﺑ ﺖﻴﻤﻫا ،ﻲﻠﺳﺎﻨﺗ هﺎﮕﺘﺳد ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻢﻴﻈﻨﺗ يﺎﻫ
يرادرﺎﺑ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ شور بﺎﺨﺘﻧا و هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﻣ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ سﻼﻛ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺷ ) 6 ( . جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻬﺳﻼﻛ يراﺰﮔﺮﺑ
ﺖﺳا ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﻠﻤﺟ زا .
ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳا اﺮﻳز
ﻲﻣ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻦﻴﺟوز ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد مزﻻ ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
ﺧ ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﻲﮔﺪﻧز و ﺐﺴﻛ يرورﺎﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﺑ ار دﻮ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ يراﺬﮔ ﻪﻳﺎﭘ ﺢﻴﺤﺻ يﺎﻨﺒﻣ )
7 ( .
لﺎﺳ زا جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ حﺮﻃ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ رد 1370
ﻪﺑ
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ﺐﻳﻮﺼﺗ .
ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا حﺮﻃ ﻦﻳا ياﺮﺟا زا فﺪﻫ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ تروﺮﺿ و ﺖﻴﻤﻫا صﻮﺼﺧ رد ﻦﻴﺟوز ﻲﻫﺎﮔآ
شور ،يرورﺎﺑ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ،يرادرﺎﺑ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺑ هﮋﻳو ﻪﺑ ﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ يرﺎﻤﻴ
ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ و ﻲﻜﻴﺘﻧژ ،ﻲﺘﺑرﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﺪﺣاو
هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻣرد و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ هﺪﻨﻫد ﻪﺋارا يﺎﻫ
ﺖﺳا ) 8
، 7 ( . فﺪﻫ ﻊﻗاو رد ﻰﻳﺎﻬﻧ
شزﻮﻣآ ﺶﻴﭘ زا
،جاودزا
ﻚﻤﻛ ﻪﺑ مﺎﻜﺤﺘﺳا و تﺎﺒﺛ
،جاودزا ﺶﻫﺎﻛ خﺮﻧ ءﺎﻘﺗراو قﻼﻃ
ﺖﻴﻔﻴﻛ جاودزا ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ىﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر
ﻦﻴﺟوز و
ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ
قﻼﻃ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻰﺘﺣ رد ىرﺎﻴﺴﺑ زا ﻰﻳﺎﻫ جاودزا
ﻪﻛ قﻼﻃ قﺎﻔﺗا ﻰﻤﻧ
،ﺪﺘﻓا ﺖﻴﻔﻴﻛ جاودزا رد ﻰﺧﺮﺑ زا ﺎﻬﻧآ
ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا ﻒﻴﻌﺿ .ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺖﻳﺎﺿر دﻮﺒﻬﺑ
ﻰﻳﻮﺷﺎﻧز ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺑ شزﻮﻣآ ﺶﻴﭘ زا جاودزا ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻰﺸﺷﻮﻛ
ﺖﻬﺟ دﺎﺠﻳا و شروﺮﭘ ﻰﻠﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺟﻮﺗ
دﺮﻛ ) 1 .( ﻦﻳا
شزﻮﻣآ ﺎﻫ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻒﻴﻃ
ﻲﻌﻴﺳو ﺶﻧاد زا ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ فاﺪﻫا
،جاودزا ﺖﺧﺎﻨﺷ ناور ﻲﺳﺎﻨﺷ نز و
،دﺮﻣ زا ﻲﻫﺎﮔآ كﻼﻣ
يﺎﻫ
ﺢﻴﺤﺻ جاودزا و يرادرﻮﺧﺮﺑ ﻂﻳاﺮﺷزا
مزﻻ ياﺮﺑ دورو ﻪﺑ
جاودزا ﺎﺗ شزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻲﺴﻨﺟ ار رد دﺮﻴﮔﺮﺑ ) 9 ( . ﻚﻳدﺰﻧ ﻪﻧﻻﺎﺳ
ﻪﺑ 585000 نﺎﺟ نﺎﻬﺟ رد نﺎﻤﻳاز و يرادرﺎﺑ ضراﻮﻋ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ نز
ار دﻮﺧ ﻲﻣ ﺖﺳد زا ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
99
رد ﺎﻫ گﺮﻣ ﻦﻳا ﺪﺻرد
ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺪﺘﻓا
) 10 ( . هروﺎﺸﻣ و شزﻮﻣآ
ﻲﻣ ،جاودزا زا ﻞﺒﻗ ﻦﻴﺟوز ﻦﻳا ﺶﻫﺎﻛ رد يﺮﺛﻮﻣ ﺶﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺎﻫ ﺮﻴﻣ گﺮﻣ )
11 ( . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ شزﻮﻣآ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﺖﻳﺎﺿر رد ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ و ز دراد ﻦﻴﺟو )
12 ( .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﻛﺮﺷ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺪﻫد
رد هﺪﻨﻨﻛ
يﺮﺘﻤﻛ ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ،جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ يﺎﻬﺳﻼﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ )
13 ( . ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و
ﻲﻣ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ مﺎﺠﻧا تروﺮﺿ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ
) 16 - 14 (.
و ﻲﻫﺎﮔآ ﺮﺑ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ لﺎﺳ رد دﺰﻳ ﺮﻬﺷ ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ 1389
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻲﺳرﺮﺑ شور
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ عﻮﻧ زا و ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪﻤﻴﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺟوز
رد هﺪﻨﻨﻛ
رﺎﻬﺑ رد ﻪﻛ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ يﺎﻬﺳﻼﻛ 1389
ﺰﻛﺮﻣ ﻪﺑ
هدﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ دﺰﻳ ﺮﻬﺷ يﺮﺒﻛا هﺎﮕﻧﺎﻣرد ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺖﺳا هدﻮﺑ ،ﺪﻧا
.
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ 05
/ P=0 ، 200 دروآﺮﺑ ﺮﻔﻧ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ هروﺎﺸﻣ ﺖﻬﺟ ﻪﻛ ﻲﻨﻴﺟوز ﻦﻴﺑ زا ﻪﻛ ﺪﺷ ﻲﻣ ﻪﺑ ،ﺪﻧدﺮﻛ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ
. ﻊﻤﺟ يروآ
ﻲﻳاور ﻪﻛ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻣﺎﻧ ﺶﺳﺮﭘ ﻂﺳﻮﺗ تﺎﻋﻼﻃا درﻮﻣ و ﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور ﺎﻳ ﺪﻴﺗﺎﺳا ﻞﻧﺎﭘ ﻂﺳﻮﺗ نآ يﻻﺎﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﻂﺳﻮﺗ ﺰﻴﻧ نآ ﻲﺋﺎﻳﺎﭘ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻴﻳﺎﺗ 7 / 0 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
ﻮﺳ لوا ﺶﺨﺑ ﻪﻛ ﺶﺨﺑ ﻪﺳ يوﺎﺣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻻا
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻻاﻮﺳ ﻞﻣﺎﺷ مود ﺶﺨﺑ ،داﺮﻓا ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻫﺎﮔآ ) 20 لاﻮﺳ ( شﺮﮕﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻻاﻮﺳ مﻮﺳ ﺶﺨﺑ و )
10
لاﻮﺳ ( ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﺶﺳﺮﭘ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ي ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد ﻪﻣﺎﻧ
زا ﺲﭘ و ﺪﺷ ﻊﻳزﻮﺗ ﻦﻴﺟوز ﻦﻴﺑ رد هروﺎﺸﻣ سﻼﻛ رد شزﻮﻣآ و ﻢﻠﻴﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻦﻴﺟوز ياﺮﺑ ﻲﺋﺎﻣﺎﻣ سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺗ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﻲﻧاﺮﻨﺨﺳ –50
40 ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻘﻴﻗد
ﻪﻄﻴﺣ رد ﻲﻤﺳﻻﺎﺗ يرﺎﻤﻴﺑ و هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﻈﻨﺗ ،يرورﺎﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا سﻼﻛ .
زور رد ﻦﻴﺟوز ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد مﺪﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ يﺎﻫ
ﻫﺎﮔآ ،شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ مﺎﻤﺗا زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ و ﻲ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ شزﻮﻣآ .
ﻊﻤﺟ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد يروآ
هداد ،ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ ﺶﺳﺮﭘ راﺰﻓا مﺮﻧ رد ﺎﻫ
ﻪﺨﺴﻧSPSS 18 و هﺪﺷ دراو
نﻮﻣزآ ﻂﺳﻮﺗ يرﺎﻣآ يﺎﻫ
t-test ANOVA و و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ عﻮﻤﺠﻣ زا 200
، شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ جوز 50
ﺪﺻرد ) 50 ﺮﻔﻧ (
،نز 5 / 35 ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد ﻦﻴﺟوز زا ﺪﺻرد 19
ﺎﺗ
23 ﺪﻧا هدﻮﺑ لﺎﺳ .
ﻦﻴﺟوز ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻐﺷ )
30 ﺪﺻرد ( و هدﻮﺑ دازآ
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ كرﺪﻣ 3
/ 44 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻢﻠﭙﻳد ﺎﻬﻧآﺪﺻرد .
هداد يﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ زا ﻞﺒﻗ ﻦﻴﺟوز ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ
سﻼﻛرد يﺎﻫ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ هروﺎﺸﻣ 6
/ 37 و 1 / 48 هﺮﻤﻧ زا ﺪﺻرد
هدﺮﻛ ﺐﺴﻛ ار شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و ﺪﻧا
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 1 / 65 و 6 / 57 شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺮﻤﻧ زا ﺪﺻرد
هدﻮﻤﻧ ﺐﺴﻛ ار ﺪﻧا
) لوﺪﺟ 1 .(
لوﺪﺟ
1 : شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ يﺎﻬﺳﻼﻛ رد ﺖﻛﺮﺷ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﻦﻴﺟوز
شزﻮﻣآ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻧاواﺮﻓ
) داﺪﻌﺗ ( ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ
شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا
رﺎﻴﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ
شزﻮﻣآ زا ﻞﺒﻗ 200
52 / 7 42
/ 3 81
/ 4 13 / 2
شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ 200
02 / 13 92
/ 3 76
/ 5 44 / 2
ﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻲ يراد 001
/ P≤0 001
/ P≤0
بﺎﺴﺘﺣا ﻞﺑﺎﻗ هﺮﻤﻧ هدوﺪﺤﻣ 20
- 0 10
- 0
لوﺪﺟ 2 : ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺟوز ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ سﻼﻛ رد هﺪﻨﻨﻛ
ﺎﻬﻧآ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ يﺎﻫ
تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ
ﺢﻄﺳ ﻨﻌﻣ ﻲ يراد
رﺎﻴﻌﻣفاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺲﻨﺟ نز
73 / 9 38
/ 4 019
/ P=0
4/74 10/81 دﺮﻣ
ﺢﻄﺳ تﻼﻴﺼﺤﺗ
ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار مﻮﺳ ﺎﺗ ﻲﻳاﺪﺘﺑا 85
/ 8 56
/ 4 001 /
P≤0 4/55 9/53 ﻢﻠﭙﻳد
ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻲﻧادرﺎﻛ 78
/ 11 16
/ 4
ﻞﻐﺷ دازآ
09 / 10 94
/ 4 04 / P=0
4/47 11/74 ﺪﻨﻣرﺎﻛ
ﺶﻧاد ﻮﺠﺸﻧاد و زﻮﻣآ 11
/ 10 25
/ 4
ﻪﻧﺎﺧ راد 3
/ 9 46
/ 4
لوﺪﺟ 3 : ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺎﻬﻧآ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ يﺎﻬﺳﻼﻛ رد
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ
ﺢﻄﺳ
ﻨﻌﻣ ﻲ يراد
رﺎﻴﻌﻣفاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺲﻨﺟ نز
27 / 4 56
/ 1 001 / P≤0
دﺮﻣ 29
/ 6 54
/ 2
تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ
ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار مﻮﺳ ﺎﺗ ﻲﻳاﺪﺘﺑا 78
/ 5 56
/ 2 028 / P=0
2/14 4/99 ﻢﻠﭙﻳد
ﻲﻧادرﺎﻛ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ 97
/ 4 18
/ 2
ﻞﻐﺷ دازآ
48 / 6 51
/ 2 001 /
P≤0 2/34 5/39 ﺪﻨﻣرﺎﻛ
ﻮﺠﺸﻧاد و زﻮﻣآ ﺶﻧاد 18
/ 4 15
/ 1
راد ﻪﻧﺎﺧ 23
/ 4 38
/ 1
ﺢﻄﺳ ،ﺲﻨﺟ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻌﻣ ﻞﻐﺷ و تﻼﻴﺼﺤﺗ ﻲﻨ
ﺖﺳا هدﻮﺑ راد .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ هﺮﻤﻧ
و ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻲﻧادرﺎﻛ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ياراد نادﺮﻣ رد ﻲﻫﺎﮔآ هوﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ،ﺪﻨﻣرﺎﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻫ
) لوﺪﺟ 2 .(
ﺢﻄﺳ ،ﺲﻨﺟ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳا هدﻮﺑ راد ﺎﻨﻌﻣ ﻞﻐﺷ و تﻼﻴﺼﺤﺗ .
هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
مﻮﺳ ﺎﺗ ﻲﻳاﺪﺘﺑا تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ياراد نادﺮﻣ رد شﺮﮕﻧ هدﻮﺑ ﺎﻫ هوﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ دازآ ﻞﻐﺷ ياراد و ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار
ﺖﺳا ) لوﺪﺟ 3 .(
ناﺰﻴﻣ و ﻦﺳ ﺮﻴﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﻴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ راد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا شﺮﮕﻧ ناﺰﻴﻣ و ﻦﺳ ﺮﻴﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﻫﺎﮔآ داد نﺎﺸﻧ ار ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ و )
001 / P≤0 .(
ﺐﺴﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ تﺎﻋﻼﻃا
هدﻮﺑ بﺎﺘﻛ و نﺎﻳﺎﻨﺷآ و نﺎﺘﺳود ﻲﺴﻨﺟ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻦﻴﺟوز ﺖﺳا ) لوﺪﺟ 4 .(
شور ﺐﺴﻛ يﺎﻫ تﺎﻋﻼﻃا
ﺪﺻرد
هداﻮﻧﺎﺧ 3
/ 20
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛاﺮﻣ 5
/ 16
نﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ و ﻮﻳدار 11
تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ 5
/ 7
نﺎﻳﺎﻨﺷآ و نﺎﺘﺳود 3
/ 45
بﺎﺘﻛ 5
/ 42
ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ
فﺪﻫ ﻲﻳﺎﻬﻧ شزﻮﻣآ ﺶﻴﭘ زا جاودزا ﻚﻤﻛ ﻪﺑ مﺎﻜﺤﺘﺳا و تﺎﺒﺛ
،جاودزا ﺶﻫﺎﻛ قﻼﻃ خﺮﻧ و
ءﺎﻘﺗرا ﺖﻴﻔﻴﻛ جاودزا .ﺖﺳا رد ﻦﻳا
شزﻮﻣآ ﺎﻫ ﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺛﺆﻣ
و راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ رد
جاودزا ﻖﻓﻮﻣ و
ﺶﻘﻧ ﻦﻳا ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺑ ﻦﻴﻣﺄﺗ يرﺎﮔزﺎﺳ و
ﺖﻳﺎﺿر ﻲﮔﺪﻧز زا
ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻜﻫار يدﺮﺑرﺎﻛ
ﺖﻬﺟ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﺴﻤﻫ ﺐﺳﺎﻨﻣ و
جاودزا ﻖﻓﻮﻣ و يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ زا
ﻲﮔدرﻮﺧﺮﺳ رد
ﻲﮔﺪﻧز
ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﻦﻴﺟوز و ﻲﺳرﺮﺑ دﺎﻌﺑا و ﻞﻣاﻮﻋ نآ زا ﻖﻳﺮﻃ ﺖﺧﺎﻨﺷ
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ
،ﻦﻴﺟوز كرد يﺎﻫزﺎﻴﻧ
،ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻢﻫﺎﻔﺗ
،ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻖﺸﻋ و
ﺖﺒﺤﻣ و ﺪﻬﻌﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻣ دﻮﺷ ) 1 (.
زا ﻞﺒﻗ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد سﻼﻛرد ﺖﻛﺮﺷ يﺎﻫ
هروﺎﺸﻣ 6 / 37 و 1 / 48 ﻞﻛ هﺮﻤﻧ ﺪﺻرد
ﻪﺑ شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و هدﻮﺑ 1
/ 65 و 6 / 57 ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد
ﺖﺳا . نﺎﺸﻧ ﺎﻫ هداد ﻦﻳا ﻲﻣ
،ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺖﺳا هدﺮﻜﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ و رﺎﻈﺘﻧا ﺪﺣ رد شﺮﮕﻧ .
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
هروﺎﺸﻣ و شزﻮﻣآ ﺮﺛﻮﻣ ﺶﻘﻧ رﻮﺸﻛ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ار ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا و ءﺎﻘﺗرا رد جاودزا زا ﻞﺒﻗ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ) 17
، 13
، 12
، 10
، 9
، 7 .(
رد ﺎﻣا ﻦﻳا زا يرﺎﻴﺴﺑ
ﺶﻳاﺰﻓا ،تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺢﻄﺳ
ﻲﻫﺎﮔآ و ﺮﻴﻴﻐﺗ شﺮﮕﻧ رد ﺪﺣ درﻮﻣ
رﺎﻈﺘﻧا و ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ لﻮﺒﻗ )
19 , 18 , 9 ( . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﺻﺎﺣ زا ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺪﻳﻮﻣ ﻦﻳا ﺐﻠﻄﻣ
،ﺖﺳا يرﻮﻄﺑ ﻪﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
هﺮﻤﻧ ﺐﺒﺳ ﻲﻫﺎﮔآ ﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻢﻛ رد هﺮﻤﻧ شﺮﮕﻧ هﺪﺷ .ﺖﺳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ
هروﺎﺸﻣ يﺎﻬﺳﻼﻛ رد هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ رد ﻢﻛ ﻲﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ حﺮﻄﻣ
ﺶﻴﭘ رد يور جوز يﺎﻫ
ناﻮﺟ و ﺖﻳدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ
ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﻪﻄﻴﺣ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ يرورﺎﺑ و
،ﻲﺴﻨﺟ صﻮﺼﺨﺑ رد
هوﺮﮔ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻧز و تﻼﻜﺸﻣ ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا.
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻢﻛ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻪﺑ
ﻲﺴﻨﺟ ﻞﺋﺎﺴﻣ و نﺎﻧز
مﺮﺷ
ﻦﺘﺷاد زا نﺎﻴﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺟوز ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺴﻨﺟ رد هﺪﻨﻨﻛ
دﺮﻛ هرﺎﺷا ﺎﻫ سﻼﻛ ﻦﻳا )
20 .(
رد شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا و ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﻧز زا ﺮﺗﻻﺎﺑ نادﺮﻣ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺰﻛاﺮﻣ ﻪﺑ يﺮﺘﻤﻛ ﻲﺳﺮﺘﺳد نادﺮﻣ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد نﻮﭼ ﻪﻛ ﺎﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛاﺮﻣ يرﺎﻛ تﺎﻋﺎﺳ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻧراد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻗﻼﻋ نادﺮﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دراد ﻞﺧاﺪﺗ نادﺮﻣ يرﺎﻛ تﺎﻋﺎﺳ سﻼﻛ ﻪﺑ يﺎﻫ نﺎﺸﻧ جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ ﻲﻣ
ﻪﺟﻮﺗ و ﺪﻨﻫد
سﻼﻛ ﻦﻳا رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪﻧراد ﺎﻫ
سﻼﻛ ﻦﻳا ﺮﻤﺜﻣ نادﺮﻣ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﺮﺗﺮﻤﺛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ) 21 ( .
ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ دراد يراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻣﺎﺤﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺰﻴﻧ
نﺎﺸﻧ و دراد ﻲﻣ
هدﺮﻛ ﻞﻴﺼﺤﺗ داﺮﻓا نﻮﭼ ﻪﻛ ﺪﻫد و سرد ﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ
اد رﺎﻛوﺮﺳ بﺎﺘﻛ ر
ﺰﻴﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻧ
ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧ )
22 ( . ياراد داﺮﻓا رد شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ دﻮﺟو ﻦﻳا ﺎﺑ
ﻦﻴﻳﺎﭘ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ
نﺎﺸﻧ و هدﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺮﺗ ﻲﻣ
ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻫد
شﺮﮕﻧ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺚﻋﺎﺑ هدﺮﻛ ﻞﻴﺼﺤﺗ داﺮﻓا رد ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺎﻬﻧآ .
ﻲﻣ و بادآ يﺮﺳ ﻚﻳ ﺪﻳﺎﺷ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻮﺳر ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ داﺮﻓا ﻦﻳا ﻦﻴﺑ رد ﮓﻨﻫﺮﻓ و م
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﻜﻧ دﺎﺠﻳا ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﺮﻴﺛﺎﺗ شﺮﮕﻧ رد ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﻣ
ﻮﺗ ا ن
ﺚﻋﺎﺑ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﺠﻨﺳ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ندﻮﺑ ﻢﻛ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻫﺪﻧ نﺎﺸﻧ ار دﻮﺧ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪﺷ .
ﻞﻐﺷ ياراد و ﺪﻨﻣرﺎﻛ ﻦﻴﺟوز رد شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻴﻘﺑ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ دازآ .
ﻦﻳا ﻲﻣ و ندﻮﺑ ﻞﻏﺎﺷ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
رﺎﻛ ﻞﺤﻣ رد تﺎﻋﻼﻃا ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ و ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺖﺻﺮﻓ ﻦﺘﺷاد رد و ﺪﻧراد دازآ ﻞﻐﺷ ﻪﻛ يداﺮﻓا ياﺮﺑ ﻢﻫ و ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ياﺮﺑ ﻢﻫ ﺪﺷﺎﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ سﺎﻤﺗ )
22 (.
ﻢﻬﻣ ﻴﺟوز تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﻛ يﺎﻬﺷور ﻦﻳﺮﺗ رد هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻦ
سﻼﻛ يﺎﻫ ﻲﺴﻨﺟ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد جاودزا زا ﻞﺒﻗ هروﺎﺸﻣ ﻪﺑ
و تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ و هدﻮﺑ هداﻮﻧﺎﺧ و بﺎﺘﻛ ،نﺎﻳﺎﻨﺷآ و نﺎﺘﺳود ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ار ﺶﻘﻧ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ نﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ و ﻮﻳدار .
اﺬﻟ
ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﺑ يﺎﻫ
رد ﻲﻟﻮﺻا و ﺢﻴﺤﺻ
ﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻨﻳد ﻞﺋﺎﺴﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻲﮕ
يﺎﻫ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﺷزﻮﻣآ
ﻞﻳﺎﺳو طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﺑﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ ﻲﻌﻤﺟ ﺎﺑ
ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ
بﺎﺘﻛ و تﺎﻳﺮﺸﻧ ﻪﺑ ناﺰﻴﻣ ﻲﻓﺎﻛ رد رﺎﻴﺘﺧا ناﻮﺟ ﻦﻴﺟوز
دﺮﻴﮔراﺮﻗ ) 23 .( ﻪﻧﺎﺳر رد نﻮﭼ ﻪﺘﺒﻟا يﺎﻫ
يﺮﺳ ﻚﻳ ﻲﻣﻮﻤﻋ
ﻲﻤﻧ ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا ار ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻤﻫ و دراد دﻮﺟو ﻲﻳﺎﻫ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ اﺬﻟ ،داد شزﻮﻣآ ناﻮﺗ ﻲﻣ
سﻼﻛ دﻮﺧ رد ناﻮﺗ يﺎﻫ
ﺎﺑ هروﺎﺸﻣ هﻮﻴﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا و شزﻮﻣآ تﺎﻋﺎﺳ نداد ﺶﻳاﺰﻓا
يﺎﻫ ﻦﻳﻮﻧ
داد ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺎﻫ سﻼﻛ ﻦﻳا ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺷزﻮﻣآ .
و ﺪﻣﺎﺤﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ ﻲﻣ
،ﻲﻧاﺮﻨﺨﺳ ﻖﻳﺮﻃ زا شزﻮﻣآ يﺎﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
لﺎﻌﻓ ﺦﺳﺎﭘ و ﺶﺳﺮﭘ و ﻲﻫوﺮﮔ ﺚﺤﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا هروﺎﺸﻣ و شزﻮﻣآ ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ نﺎﮔ هﺪﺷ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ راد
ﺖﺳا ) 22 ( . ﻪﻧﺎﺳر يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻦﻤﺿ ﻪﻜﻨﻳا ﺲﺣ يﺎﻫ يﺮﺘﺸﻴﺑ زا
ناﺮﻴﮔاﺮﻓ ار رﺎﻜﺑ ﻲﻣ
،دﺮﻴﮔ رد ﻂﻳاﺮﺷ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺰﻴﻧ عﻮﻨﺗ دﺎﺠﻳا
هدﺮﻛ و ﺐﺒﺳ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺖﻴﺒﺜﺗ و
ﻆﻔﺣ و يﺎﻘﺑ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺎﻫ ﻪﺑ
تﺪﻣ ﺮﺗ ﻲﻧﻻﻮﻃ و
ﺮﻴﻴﻐﺗ شﺮﮕﻧ ﻲﻣ دﻮﺷ و ﻪﺑ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻦﻳا
نﺎﻜﻣا ار ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ ﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺮﺘﻬﺑ
ﺪﻧزﻮﻣﺎﻴﺑ و
سﺎﺴﺣا ﺖﻳﺎﺿر يﺮﺘﺸﻴﺑ زا رﻮﻀﺣ رد ﻪﺘﺷاد سﻼﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ
) 24 ,
9 ( . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮﮔا زا شور ﺎﻫ و ﻪﻧﺎﺳر يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺎﺑ
فاﺪﻫا ﻲﺷزﻮﻣآ و
ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ رد
ياﺮﺟا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﻲﺷزﻮﻣآ ﺶﻴﭘ زا جاودزا ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ ﺪﻣ ل ﺎﻫ و يرﻮﺌﺗ يﺎﻫ ﺐﺳﺎﻨﻣ
ﻲﺘﺳرد ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
دﻮﺷ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺪﻨﻣدﻮﺳ ار
رد ﺶﻳاﺰﻓا
ﻼﻛ ﺖﻴﻔﻴﻛ س
ﺎﻫ ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا ) 9 .(
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
سﻼﻛ رد ﻦﻴﺟوز شﺮﮕﻧ ﻢﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺎﻫ
،هروﺎﺸﻣ
دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﻣ سﻼﻛ زا ﺪﻌﺑ دﻮﺷ يﺎﻫ
ﻦﻴﺟوز ﻪﺑ ﻲﺘﺻﺮﻓ ،هروﺎﺸﻣ
ترﻮﺻ ﻪﺑ ار دﻮﺧ تﻻاﻮﺳ ﺎﺗ دﻮﺷ هداد ﺪﻨﻨﻛ نﺎﻴﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ
. ﻪﺑ
ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر ياﺮﺑ نﺪﻴﺳر ﻪﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺘﻓر راﺪﻳﺎﭘ ﺎﺘﺒﺴﻧ رد
ﻦﻴﺟوز ناﻮﺟ و يﺎﻘﺗرا ﺢﻄﺳ ﺖﻣﻼﺳ
،نﺎﻧآ ﺪﻳﺎﺑ رد رﺎﻨﻛ
يﺎﻬﺳﻼﻛ يراﺰﮔﺮﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ
ﺶﻴﭘ زا جاودزا ﻪﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻳا ﻼﻛ
س ﺎﻫ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ .دﻮﺷ
مﺎﺠﻧا ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻳﺎﻫ رد ﻪﻨﻴﻣز
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﺢﻄﺳ ﻦﻳروﺎﺸﻣ
ﻞﺒﻗ زا
،جاودزا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻦﻳﺮﺗﺮﺛﺆﻣ
شور
،ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
يداﺮﻓا ﻪﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﺳﺮﭘ درﻮﻣ ﻦﻴﺟوز
ﻞﺒﻗ زا جاودزا و ﻪﻨﻴﻬﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﺎﻬﻧآ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻲﻣ ددﺮﮔ ﺎﺗ ﺎﺑ ﻻﺎﺑ
ﺢﻄﺳ ندﺮﺑ ﻲﻫﺎﮔآ
،ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺖﻬﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ رﻮﺸﻛ مﺎﮔ يﺎﻫ ﻪﺘﺷادﺮﺑ يﺮﺗﺮﺛﺆﻣ دﻮﺷ
. هﺎﮕﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛﺮﻣ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ﻪﻴﻠﻛ تﺎﻤﺣز زا ﻪﻠﻴﺳو ﻦﻳﺪﺑ
ﻲﻧادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ نﺎﺷا ﻪﻧﺎﻤﻴﻤﺻ يرﺎﻜﻤﻫ سﺎﭘ ﻪﺑ دﺰﻳ يﺮﺒﻛا ﻲﻣ ﻢﻴﻳﺎﻤﻧ . References
1- Mansourinia A, Etemadi O, Fatehizadeh M, Hassanpour A. The Survey of Pre-Marriage Instruction Effects on Couple’s Satisfaction Level in Isfahan. New Findings In Psychology. 2011; 6(19): 65-78.
2- Hatami H , Razavi Sm, Eftekhar Ah, Majlesi F, Sayednozadi M, Parizadeh Smj, Textbook of public health, ed. 1. Vol. 3. 2006, Tehran: Arjomand Press. 1537-45.
3- Mansfield Pk, Koch Pb, Gierach G. Husbands' support of their perimenopausal wives. Women Health.
2003; 38(3): 97-112.
4- Somrongthong R, Panuwatsuk P, Amarathithada D, Chaipayom O, Sitthi-Amorn C. Sexual behaviors and opinions on sexuality of adolescents in a slum community in Bangkok. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2003; 34(2): 443-6.
5- Wetzler S, Frame L, Litzinger S. Marriage education for clinicians. Am j Psychotherapy 2011; 65(4): 311-36.
6- Garwick A, Nerdahl P, Banken R, Muenzenberger-Bretl L, Sieving R. Risk and protective factors for sexual risk taking among adolescents involved in Prime Time. J Pediatric Nurs 2004; 19(5): 340-50.
7- Moodi M , Sharifzadeh Ghr. The effect of instruction on knowledge and attitude of couples attending pre- marriage consultation classes. J Birjand Uni Med Sci 2008; 15(3): 32-9. [Persian]
8- Marandi Sar, Azizi F, Larijani B, Jamshidi Hr, Health in Islamic Republic of Iran, ed. 1.2000, Tehran:
Ministry of Health and Medical Education, UNICEF. 120-1.
9- Hazavehei M, Shirahmadi S, Roshanaei G, Kazem- Zade M, Majzubi M. Educational Program Status of Premarital Counseling Centers in Hamadan Province Based on Theory of Reasoned Action (TRA). J Fasa Uni Med Sci 2013; 3(3): 241-7. [Persian]
10- Ramazani Aa, Faraji A, Fatemi M, Solooki M. The Effects of Pre-marriage Education and Consultation on Knowledge and Attitude of Couples Regarding to Reproductive Health. Toloo-e-behdasht. 2013; 11(3):
56-65. [Persian]
11- Lemyre E., Infante-Rivard C., Dallaire L. Prevalence of congenital anomalies at birth among offspring of women at risk for a genetic disorder and with a normal second-trimester ultrasound. Teratology 1999; 60(4):
240-4.
12- Schumm Wr, Resnick G, Silliman B, Bell Db. Premarital counseling and marital satisfaction among civilian wives of military service members. J Sex Marital Therapy 1998; 24(1): 21-8.
13- Sullivan Kt, Bradbury Tn. Are premarital prevention programs reaching couples at risk for marital dysfunction? J Consult Clinic Psycho 1997; 65(1): 24-35.
14- El-Hazmi Maf. Pre-marital examination as a method of prevention from blood genetic disorders.
Community views. Saudi Med J 2006; 27(9): 1291-5.
15- Hasanzadeh-Nazarabadi M, Rezaeetalab Gh, Dastfan F. Study of youths’ knowledge, behavior, and attitude towards consanguineous marriages. Iran J Public Health 2006; 35(3): 47-53.
16- Kosaryan M, Ôkhvatian A, Babamahmoodi F. How much we have been successful in nation wide preventive program for ß- thalassemia in mazandaran university of medical sciences in 1992-2002. J Mazandaran Uni Med Sci 2003; 13(41): 47-54. [Persian]
17- Noohi S, azar M, shafiee Kandjani Ar, tajik A. Knowledge and Beliefs of Couples attending Marriage Counseling Centers toward correct sexual relationships. Hayat 2007; 13(3): 77-83. [Persian]
18- Aghdak P, Majlesi F, Zeraati H, Eftekhar-Ardebili H. Reproductive health and educational needs among pre-marriage couples. Payesh 2009; 8(4): 379-85. [Persian]
19- Moshiri Sh. Survey of education effects on sexual health in couples referred to marriage consulationcentersin West Azarbaijan. J Urmia Nurs Midwifery Faculty 2004; 2(3): 135-42.
20- Foroutan Sk, Jadid Milani M. The Prevalence of Sexual Dysfunction among Divorce Requested.
Daneshvar Med 2009; 16(78): 39-44. [Persian]
21- Karimi A, Dadgar S, Afiat M, Rahimi N. The Effect of Sexual Health Education on Couples’ Sexual Satisfaction. IJOGI 2013; 15(42): 23-30.
22- Mahamed F, Amidi Mazaheri M, Karimzadeh Shirazi K. The Effect of Educational Intervention about Prenatal Care on Knowledge and Attitudes of Marriage Candidate girls. Health Sys Res 2012; 8(2): 176-82.
23- Motamedi B, Soltan Ahmadi Z, Nikian Y. Effect of premarraige counseling on girls’ knowledge.
KAUMS J FEYZ 2004; 8(1): 101-7. [Persian]
24- Milliken J, Barnes Lp. Teaching and technology in higher education: student perceptions and personal reflections. Computers Edu 2002; 39(3): 223-35.
Mazloomi mahmodabad SS (Ph.D)1, Eslami H (MS.c)2, Dehghani zadeh M(BS)3, Arabi M(BS)3 1. Professor, Social Determinants of Health Resarch Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
2. Corresponding Author: Researcher in Social Determinants of Health Resarch Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
3. Bs of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
Abstract
Introduction : Holding true premarital counseling courses helps to couples to acquire the necessary knowledge in the field of reproductive health issues. The aim of this study was determination of effect of pre-marriage counseling on knowledge and attitudes couple in Yazd.
Methods: This was an semi experimental and pre and post study In which 200 couples participating in premarital counseling courses were selected randomly. Finally, the data were analysed by SPSS18 software and t-test and ANOVA statistical tests.
Results: The data showen that couples before attending in counseling courses have acquired respectively 37.6% and 48.1% and after training respectively 65.1% and 57.6% from knowledge and attitude scores. Also mean score of knowledge and attitude according to sex, education level and occupation were statistically significant (P≤0.05).
Conclusion: Considering to small change of attitude couples, it is suggested after counseling classes are given the opportunity into couple that express your questions privately. Also to achieve a relatively stable behavior in young couples and promoting their health levels, must besides holding training courses before marriage, pay more attention to the quality of these courses.
Keywords: Pre-marriage counseling , Awareness , Attitudes , Couples, Yazd
