ﺗﺄ يدﻮﯾ يآ يراﺬﮔرﺎﮐ زا ﯽﺷﺎﻧ باﺮﻄﺿا ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار ﺮﯿﺛ
ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣﺮﯿﻣ ﺎﻧاﺪﻧﺎﻣ ﯽﺋ
ﯽﺋاﺰﺧ ﻪﻤﻃﺎﻓ ،1
سرﺪﻣ ﻢﯾﺮﻣ ،2
ﯽﻤﯿﺣر ﻪﻤﻃﺎﻓ ،3
نﺎﯿﮐ ﺎﻤﻨﻫر ﻦﯾوﺮﭘ ،3
*4
يدﺮﺨﺑ ﺎﺿر ، ،5
حﻼﻓ ﻦﺴﺣ ﯽﻨﯿﺴﺣ
6
1 ﯽﺑﺮﻣ-
، هوﺮﮔ ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ
، هﺪﮑﺸﻧاد
،ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
ناﺮ ناﺮﯾا ،
2 ﺶﻧاد- ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ،ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ
ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،
3
،ﯽﺑﺮﻣ- ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،
، ﺖﺒﻗاﺮﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ
، ناﺮﻬﺗ
، ﯾا ناﺮ
4 رﺎﯾدﺎﺘﺳا- ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ هوﺮﮔ ، ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،
5 ﺲﯿﺋر- ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هوﺮﮔ
، ﺪﺣاو ﻖﯿﻘﺤﺗ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺞﯾرﺎﺑ ا ﻧﺎﺳ نﺎﺷﺎﮐ ﺲ ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،
6 رﺎﯾدﺎﺘﺳا- هوﺮﮔ ،ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ يدﺮﺑرﺎﮐ ﺐﻃ و يژﻮﻟﻮﮐﺎﻣرﺎﻓ
، نﺎﻫﺎﯿﮔ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ
ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاددﺎﻬﺟ ﯽﯾوراد
، ناﺮﯾا ،جﺮﮐ
آ* سرد ﻪﺒﺗﺎﮑﻣ
،ناﺮﻬﺗ: ﯽﻧﺎﻘﻟﺎﻃ ﻊﻃﺎﻘﺗ و
ﯽﻟو ﻢﯿﺣر ﻪﭼﻮﮐ ،ﺮﺼﻋ هداز
ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ، هﺎﮕﺸﻧاد ،
،ﺪﻫﺎﺷ
ﻦﻔﻠﺗ : 66418590 )
021 ﺮﺑﺎﻤﻧ ،( : 66495232 )
021 (
ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ [email protected] :
ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ
10 : / 8 / 91
ﺐﯾﻮﺼﺗ ﺦﯾرﺎﺗ 23:
/ 12 / 91
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
يآ يراﺬﮔرﺎﮐ : ﻮﯾ
شور زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ يد ﻣ ،ﻦﺌﻤﻄﻣ يﺎﻫ
ﺆ ﺖﺸﮔﺮﺑ و ﺮﺛ ﺖﺳا يرادرﺎﺑ زا يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ رد ﺮﯾﺬﭘ
ﻪﮐ و باﺮﻄﺿا ﺎﺑ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ سﺮﺗ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ .
ﺲﻧﺎﺳا ﻪﮐ ﺪﺳر ﺑ ﻪﮐ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ
ﻪ ﺪﺿ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ناواﺮﻓ دﺮﺑرﺎﮐ ﯽﺸﺨﺒﻣارآ و باﺮﻄﺿا
ﺎﻧ باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﮐ رد دراد يآ يراﺬﮔرﺎﮐ زا ﯽﺷ
ﻮﯾ ﻣ يد ﺆﺛ ﺮ ﺪﺷﺎﺑ
.
فﺪﻫ
ﺗ ﯽﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ : ﺄ
رد باﺮﻄﺿا ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار ﺮﯿﺛ نﺎﻧز
يآ يراﺬﮔرﺎﮐ ﺪﯾﺪﻧﺎﮐ دﻮﺑ يدﻮﯾ
.
ﯽﺳرﺮﺑ شور
ﻦﯾا رد : رﻮﮐﻮﺳ ﮏﯾ هﺪﺷ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﯾﺎﻣزآ رﺎﮐ داﺪﻌﺗ
نز135
يراﺬﮔرﺎﮐ ﺖﻬﺟ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺪﺣاو ﻪﺑ ﻪﮐ
آ ي ﻮﯾ ﻣ يد ﻪﺑ دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ياراد و ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ ﻪﻌﺟاﺮ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﺑ و بﺎﺨﺘﻧا هوﺮﮔ ﻪﺳ ﻪﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ
ﻪﺤﯾار يﺮﻔﻧ 45
سوﺪﺧﻮﻄﺳا رد لﻮﻠﺤﻣ
لﺮﺘﻨﮐ و ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور ،ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور ﺪﻧﺪﺷ ﻢﯿﺴﻘﺗ
ﺖﮐﺮﺷ .
باﺮﻄﺿا ﺮﻈﻧ زا هوﺮﮔ ﻪﺳ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ
ﻪﻈﺤﻟ و رﺎﮑﺷآ ﭙﺷا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻖﺒﻃ لاﻮﺳ ﺖﺴﯿﺑ ﺎﺑ يا
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ﺮﮔﺮﺑ ﻞﯿ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ ﺮﮔﺮﺑ ﻞﯿﭙﺷا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ لاﻮﺳ ﺖﺴﯿﺑ.
ًﻼﺻا ﻪﻨﯾﺰﮔ ﻪﻘﺒﻃ دﺎﯾز ﯽﻠﯿﺧ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ،يﺪﺣﺎﺗ ،
زا و هﺪﺷ يﺪﻨﺑ ﯽﻟا20
زﺎﯿﺘﻣا80
دﻮﺑ هﺪﺷ يﺪﻨﺑ زا ﻞﺒﻗ ﯽﮑﯾ ﺖﺑﻮﻧ ود رد ﯽﺑﺎﯾزرا ﻦﯾا.
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﻧﺎﻣرد ﻪﺤﯾار زا ﺪﻌﺑ رﺎﺑ ﮏﯾ و ﯽﻧﺎﻣرد ﻪﺤﯾار د داﺮﻓا ﻪﺑ .
ﻪﺒﻨﭘ ﻪﻟﻮﻠﮔ يوﺎﺣ ﻪﮐ ﻪﺘﺴﺑرد ﯽﻃﻮﻗ لوا هوﺮﮔ و ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺸﻏآ يا
زا هﺮﻄﻗ ﻪﺳ لﻮﻠﺤﻣ
ﯽﻣ هداد دﻮﺑ ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور ﺎﯾ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار ﯽﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﻬﻧآ زا و ﺪﺷ
ﻪﺑ و زﺎﺑ ار ﯽﻃﻮﻗ برد ﻪﮐ ﺪﺷ
ﻪﻠﺻﺎﻓ
10 -
ﯽﺘﻧﺎﺳ 7
تﺪﻣ ﻪﺑ ،ﻪﺘﺷاد ﻪﮕﻧ دﻮﺧ ﯽﻨﯿﺑ زا يﺮﺘﻣ ﺑ ﻪﻘﯿﻗد5
ﻪ ﻮﻤﻧ مﺎﻤﺸﺘﺳا يدﺎﻋ رﻮﻃ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ و هد
ﻪﺑ ،ﻪﻠﺧاﺪﻣ
ﺪﻨﻫد ﺦﺳﺎﭘ رﺎﮑﺷآ باﺮﻄﺿا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ لاﻮﺳ ﺖﺴﯿﺑ هداد .
ﺎﻫ ﻊﻤﺟ ي ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﯽﻃﺎﺒﻨﺘﺳا و ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ يروآ ﺷ
ﺪ
.
ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار ﺎﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ باﺮﻄﺿا هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ: داد ن
) 001 / p <0
زا ﺪﻌﺑ باﺮﻄﺿا هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .(
رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﺤﯾار هوﺮﮔ
و ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد سوﺪﺧﻮﻄﺳ
داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ﺎﺑ لﺮﺘﻨﮐ
) 001 / p <0 .(
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
يا يراﺬﮔرﺎﮐ زا ﯽﺷﺎﻧ باﺮﻄﺿا ﺮﺑ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار قﺎﺸﻨﺘﺳا : ﻣ يدﻮﯾ
ﺆ ﺮﺛ ﺖﺳا هدﻮﺑ
.
ﻞﮔ
نﺎﮔژاو
ﯽﭘاﺮﺗﺎﻣورآ :
، يآ ﻮﯾ يد
، باﺮﻄﺿا ، سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار
ﻪﻣﺪﻘﻣ
شور زا ﺮﻤﺘﺴﻣ و ﺢﯿﺤﺻ هدﺎﻔﺘﺳا يرادرﺎﺑ زا يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ يﺎﻫ
ﻣ و ﻦﺌﻤﻄﻣ ﺆ
ﯽـﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ار ﻪﺘـﺳاﻮﺧﺎﻧ يرادرﺎﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺮﺛ ﺪـﻫد
شور زا ﯽﮑﯾ ﻣ و ﻦﺌﻤﻄﻣ يﺎﻫ
ﺆ ﻢـﮐ رﺎﯿـﺴﺑ ﺖﺴﮑﺷ ﺪﺻرد ﺎﺑ ﺮﺛ
يآ ﻮﯾ– ﯽﻣ يد-
ﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ـﺴﻣ ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮ
ﺄ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ و ﻪﻟ
ﺖﺸﮔﺮﺑ ﺑ نآ ندﻮـﺑ ﺮﯾﺬﭘ ﺪـﺷر خﺮـﻧ ﻪـﮐ ﯽﻘﻃﺎـﻨﻣ رد صﻮـﺼﺨ
هﮋﯾو ﺖﯿﻤﻫا زا ﺪﻧراد ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺖﺳا رادرﻮﺧ ﺮﺑ يا
1،2] [ .
يآ يراﺬﮔرﺎﮐ ﻮﯾ
و هدﻮـﺑ هاﺮﻤﻫ ﻻﺎﺑ باﺮﻄﺿا ﺎﺑ داﺮﻓا ﺮﺜﮐا رد يد
ﯽﻣ سﺮﺗ و باﺮﻄﺿا ﻦﯾا رد ﯽﺘﺣارﺎـﻧ و درد دﺎـﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
راﺬﮔرﺎﮐ مﺎﮕﻨﻫ ي
ﻮﺷ د
] 3 [
باﺮﻄـﺿا ﯽﮑﯿﻣﻮﻧﻮﺗا يﺎﻫﻮﮕﻟا اﺮﯾز .
ﻂﯿــﺤﻣ و ﻪﺘــﺷاد يدﺎــﯾز ﺖﻫﺎﺒــﺷ ﺮﮕﯾﺪــﮑﯾ ﻪــﺑ درد و يﺎــﻫ
باﺮﻄﺿا و نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ روآ رﺎـﻤﯿﺑ باﺮﻄﺿا ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ...
ار ﺪـﻨﻫد ﺶﻫﺎـﮐ درد ﻪـﺑ ار يو ﻞﻤﺤﺗ و هداد ﺶﯾاﺰﻓا
] 4 [
اﺬـﻟ .
مارآ ﺶﺨﺑ ﺪﺿ و ﺎﻫ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫدرد ﺶﻫﺎـﮐ ﺖﻬﺟ
باﺮﻄـﺿا و
ﻤﺤﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞ
درد ﻪﺑ ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ دﺮﯿﮔ
]
،6 5 [
هزوﺮﻣا.
نﺎﻣرد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﯿﻏ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ و ﻞﻤﮑﻣ يﺎﻫ
،ندﻮﺑ ﯽﻤﺟﺎﻬﺗ
و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ داﺮﻓا ﻂﺳﻮﺗ ﺖﯿﻟﻮﺒﻘﻣ و ﺮﺘﻤﮐ ضراﻮﻋ نﺎﻣرد نﺎﯿﻣ زا ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﻌﯾﺮﺳ ﺪﺷر ﯽﭘاﺮﺗﺎﻣورآ ﯽﻠﯿﻤﮑﺗ يﺎﻫ
]
،8 7 [
رد .
ﯽﻧﺎﻣرد ﻪﺤﯾار ﻦﻏور زا
ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا و ﺎﻫ ءﺎـﻘﺗرا ﺖـﻬﺟ
يرﺎﻤﯿﺑ يدﻮﺒﻬﺑ و ﯽﺘﻣﻼﺳ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
ﻮﺷ د ﺮﺑ رﺎﮐ سﺎﺳا .
ﻦﯾا
ﯽﺘﻣﻼﺳ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﯽﯾﺎﯾﻮﺑ ﺲﺣ ﻪﮐ ﺖﺳا راﻮﺘﺳا ﯽﻠﮐ هﺪﻋﺎﻗ ﯽﻣ ﺎﻔﯾا نﺎﺴﻧا ﯽﻧاور و ﯽﻤﺴﺟ ﺶﻣارآ و ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺪﻨﮐ
نﺎﺴﻧا ﺰﻐﻣ .
ﻪﺤﯾار ﺮﻫ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽـﻣ ﯽـﺳﺎﺴﺣا ﺦﺳﺎﭘ يا
ﻦﯾﺪـﺑ ،ﺪـﻫد ﺐـﯿﺗﺮﺗ
ﯾار ﮏﯾ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ﯽـﻣ قﺎﺸﻨﺘﺳا ﻪﺤ
لﻮـﮑﻟﻮﻣ دﻮـﺷ زا نآ يﺎـﻫ
و هﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﮏﯿﺒﻤﯿﻟ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﯾﻮﺑ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻖﯾﺮﻃ ﺰـﮐﺮﻣ ﻦﯾا
ﯽـﻣ ﯽـﺳﺎﺴﺣا ﺦـﺳﺎﭘ هﺪـﺷ دﺎﺠﯾا ﮏﯾﺮﺤﺗ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺪـﻫد
] 9 [
رد .
سوﺪﺧﻮﻄـﺳا ﻪـﻠﻤﺟ زا يدﺪـﻌﺘﻣ ﯽـﯾوراد نﺎـﻫﺎﯿﮔ ﯽﭘاﺮﺗﺎﻣورآ ﯽــﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا باﺮﻄــﺿا ﺶﻫﺎــﮐ ﺖــﻬﺟ دﻮــﺷ
]
،12
،11 10 [ .
ﯽﺑ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﭻﯿﻫ نوﺪﺑ و ﺮﻄﺧ
فﺮﺼﻣ ﻊﻨﻣ ﺑﻪ
يرﻮﻃ
،ﯽﮕﻠﻣﺎﺣ رد نآ فﺮﺼﻣ ﻪﮐ زا ﺲﭘ ،نﺎﻤﯾاز ﻦﯿﺣ
نﺎـﻤﯾاز
ﯽــﻣ زﺎــﺠﻣ نﺎــﮐدﻮﮐ رد و ﺪــﺷﺎﺑ
13،14] [
ياراد سوﺪﺧﻮﻄــﺳا.
ﺪـﺿ ﻪــﻠﻤﺟ زا دﺪـﻌﺘﻣ تاﺮـﺛا ،ﻮﯿﺗاﺪـﺳ و باﺮﻄــﺿا
،ﮏــﯾزﮋﻟﺎﻧآ
ﯽﺘﻧآ ﯽـﻣ باﻮـﺧ تﻻﻼﺘـﺧا ﻊﻓر رد ﮏﻤﮐ و ﮏﯿﻨﯿﻣﺎﺘﺴﯿﻫ ﺪـﺷﺎﺑ
] 15 [
صاﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .
سوﺪﺧﻮﻄﺳا ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻦـﯾا رد
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺑ آ ـﺗ ﻪﮐ ﻢﯾﺪﺷ ن ﺄ
ناﺰـﯿﻣ ﺮـﺑ سوﺪﺧﻮﻄـﺳا ﻪـﺤﯾار ﺮﯿﺛ
يآ يراﺬﮔرﺎﮐ زا ﯽﺷﺎﻧ باﺮﻄﺿا يدﻮﯾ
ﻢﯿﻨﮐ ﯽﺳرﺮﺑ
.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﺎﻤﻧوراد و وراد ﻪﯿﻬﺗ
ﺲﻧﺎـﺳا سوﺪﺧﻮﻄـﺳا ﺖﮐﺮـﺷ لﻮـﺼﺤﻣ ﺪـﺠﻨﮐ ﻦـﻏور و
ﺪــﺷ ﻪــﯿﻬﺗ ﻪــﻧﺎﺧوراد زا ﺲﻧﺎــﺳا ﺞﯾرﺎــﺑ يزﺎــﺳوراد ﺲﻧﺎــﺳا .
سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﺎﺑ
زود رد لﻮﻠﺤﻣ ﺪﺻرد10
ﺪـﺠﻨﮐ ﻪـﻧاد ﻦـﻏور
ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور.
ﺑ ﻪ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻤﻧوراد ناﻮﻨﻋ
.
ﺖﻬﺟ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺤﯾار سوﺪﺧﻮﻄﺳا ،ﺎﻤﻧوراد و
ـﺳ هﺮـﻄﻗ ﻪ زا
ﺲﻧﺎﺳا لﻮﻠﺤﻣ سوﺪﺧﻮﻄﺳا
ﺎﯾ ﻪـﻟﻮﻠﮔ يور ﺪـﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور
ﻪﺒﻨﭘ برد ﯽﻃﻮﻗ ﻞﺧاد ار نآ ،ﻪﺘﺨﯾر يا ﻪﺘﺷاﺬﮔ راد
فوﺮـﺣ ﺎﺑ و
A, B راﺬﮔﺪﮐ ي ﺪﻧﺪﺷ ﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ.
ﭻﯿﻫ نﻮﻨﮐ ﻪـﻧﻮﮔ
ﺪﺿ ﺮﺛا ﺖﺳا هﺪﺸﻧ شراﺰﮔ ﺪﺠﻨﮐ ﻦﻏور مﺎﻤﺸﺘﺳا زا ﯽﺑاﺮﻄﺿا
.
نﺎﺒﻠﻃواد بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ شور:
ﺑ يﺮﯿﮔ ﻪ ﻪﻋﺮﻗ ترﻮﺻ ﯽـﺸﮐ
و ﻦﯾﺪﺑ دﻮﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﯽﻧﺎـﻣرد ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺰـﮐاﺮﻣ ﻦﯿﺑ زا ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ
بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻋﺮﻗ ﺪﯿﻗ ﻪﺑ ﺰﮐﺮﻣ ﮏﯾ ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺷ
ﺪ
.
هوﺮﮔ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﺺﯿﺼﺨﺗ ﻪﮐ دﻮﺑ ترﻮﺻ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺮـﻫ ياﺪﺘﺑا رد
ﻪﻋﺮﻗ ﺎﺑ زور ﯽﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﺸﮐ
ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ زور نآ رد ﻪﮐ ﺪ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺎﻫ
هوﺮﮔ ماﺪﮐ و ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور ،سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار)
لﺮـﺘﻨﮐ ﺎﯾ
(
ﺪﻨﺷﺎﺑ داﺪﻌﺗ.
زا ﺮﻔﻧ135
نﺎﻧز ﯽـﻧاﺮﯾا ﻪـﻌﺟاﺮﻣ ﺪـﺣاو ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﮐ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﯿﻈﻨﺗ رد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐﺮﻣ
ﺐﺨﺘﻨﻣ ﯽﻧﺎﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو
ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﻪﮐ
ﺪﻨﺘـﺷاد ار ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو رد
ﻪﺘﺷاد ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﺪﻧا
ﻞﻣﺎـﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ .
ﯽﻧﺎﻧز ﯽﻣ يآ ﻦﺘﺷاﺬﮔ ﺖﻬﺟ ﻪﮐ ﺪﺷ هدﺮﮐ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺰﮐﺮﻣ ﻪﺑ يدﻮﯾ
يآ يراﺬﮔرﺎﮐ ﻂﯾاﺮﺷ و ﺪﻧدﻮﺑ ،ﯽـﻧاﺮﯾا ﺖـﯿﻠﻣ ،ﻪﺘـﺷاد ار يدﻮـﯾ
ﺮﯿﻏ ﻪﻘﺑﺎـﺳ نوﺪـﺑ ،رﺪـﺨﻣ داﻮـﻣ و ﻞـﮑﻟا فﺮﺼﻣ مﺪﻋ ،يرﺎﮕﯿﺳ
نﺪـﻧاﻮﺧ داﻮﺳ ﻞﻗاﺪﺣ و نﺪﯿﯾﻮﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ياراد ،ﯽﻧاور يرﺎﻤﯿﺑ و
ﻦﺘﺷﻮﻧ ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﻣﺎﺷ جوﺮﺧ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ .
ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻧﺎﻧز ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻪﮐ
ﻪﺤﯾار ﻪﺑ و ﺎﻫ ﺪﯾﺪـﺷ ﯽﮔدرﻮﺧﺎﻣﺮـﺳ ﻪـﺑ ﻼﺘﺒﻣ و ﺎﻫﺮﻄﻋ و هدﻮـﺑ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻢﻟﺎﺳ ﯽﯾﺎﯾﻮﺑ ﺲﺣ رﻮﮐ .
ﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد يزﺎﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻖﯿ
ﮏﯾ ﺪﺣاو ﻂﻘﻓ ﯽﻨﻌﯾ هدﻮﺑ رﻮﮐﻮﺳ ﻪـﮐ ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﻊﻠﻄﻣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﺪﻧراد راﺮﻗ هوﺮﮔ ماﺪﮐ رد سوﺪﺧﻮﻄـﺳا ﻦـﻏور ﻪـﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا.
رﻮﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ اﺬﻟ دﻮﺑ ﺮﻄﻌﻣ ﻪﺤﯾار ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ دﻮﺟو مﺪﻋ و يزﺎﺳ
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻂﺳﻮﺗ زور ﺮﻫ ياﺪﺘﺑا رد ﻪﻨﯾﺎﻌﻣ قﺎﺗا ياﻮﻫ رد رﻮﺑﺰﻣ ﻪﻋﺮﻗ ﺎﺑ ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺸﮐ ﻪﮐ ﺪﺷ
هوﺮﮔ زا ﮏﯿﻣاﺪﮐ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﯽﺘـﺴﯾﺎﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺪﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ زور نآ يﺮﯿﮔ باﺮﻄﺿا ﺶﺠﻨﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ.
ﺮﮔﺮﺑ ﻞﯿﭙﺷا رﺎﮑﺷآ رﺎﮑـﺷآ باﺮﻄـﺿا ﺶﺠﻨﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ :
ياراد
رﺎﻬﭼ لاﻮﺳ ﺖﺴﯿﺑ ﻪﻨﯾﺰﮔ
ﻞـﯿﺒﻗ زا يا ًﻼـﺻا
يﺪـﺣﺎﺗ ، ،ﻂـﺳﻮﺘﻣ ،
دﺎﯾز ﯽﻠﯿﺧ دﻮﺑ
ﻪﻨﯾﺰﮔ .
ﺎﻫ زا ﯽﻟا20
زﺎﯿﺘﻣا80
دﻮﺑ هﺪﺷ هداد ﯽﻫد
.
زﺎﯿﺘﻣا زﺎﯿﺘﻣا ،باﺮﻄﺿا نوﺪﺑ ياﺮﺑ20
39 -
باﺮﻄـﺿا ياﺮﺑ21
زﺎﯿﺘﻣا ،ﻒﯿﻔﺧ
59 -
زﺎﯿﺘﻣا ،ﻂﺳﻮﺘﻣ باﺮﻄﺿا ياﺮﺑ40 79
- 60
زﺎﯿﺘﻣا و ﺪﯾﺪﺷ باﺮﻄﺿا ياﺮﺑ ﺪﯾﺪـﺷ ﯽـﻠﯿﺧ باﺮﻄﺿا ياﺮﺑ80
هداد دﻮﺑ هﺪﺷ
] 10 [ .
ﻪﺤﯾار شور ﯽﻧﺎـﻣرد
ﻦـﯾا:
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد قﻼـﺧا ﻪـﺘﯿﻤﮐ رد
ﺮﻄﻣ ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺶﻫوﮋﭘ ﺗ درﻮﻣ و ح
ﺄ ﻊـﻗاو ﺪﯿﯾ
دﻮﺑ هﺪﺷ نﺎﺒﻠﻃواد.
ﻂﯾاﺮﺷ ياراد دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﺪﻌﺑ
مﺮــﻓ و ﻪﻣﺎﻨﺘﯾﺎــﺿر مﺮــﻓ ندﺮــﮐ ﺮــﭘ زا ﭘ
تﺎــﺼﺨﺸﻣ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮ
ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻣد ﺖﺴﯿﺑ ﻪﺑ
رﺎﮑﺷآ باﺮﻄﺿا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ لاﻮﺳ باﻮـﺟ
ﺑ ﺲﭙﺳ و هداد ﻪ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ هوﺮﮔ ﻪﺳ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ
ﯽﻣ دراو ﺪﻧﺪﺷ ـﻠﻃواد ﺮـﻫ ﻪﺑ.
ﺐ هوﺮـﮔ ود ﻪـﺑ يدورو ﺲﻧﺎـﺳا
سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﮏﯾ ﺪﺠﻨﮐ ﻦﻏور و
ﯽﻃﻮـﻗ ﺪـﮐ ﺎـﺑ ﺎـﯾA
هداد B
ﯽﻣ ﺪﺷ زا.
ﺐﻠﻃواد ﯽﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻪـﺑ و زﺎـﺑ ار ﯽﻃﻮﻗ برد ﻪﮐ ﺪﺷ
ﻪﻠﺻﺎﻓ
10 -
ﯽﺘﻧﺎﺳ7
تﺪـﻣ ﻪﺑ ،ﻪﺘﺷاد ﻪﮕﻧ دﻮﺧ ﯽﻨﯿﺑ زا يﺮﺘﻣ
5
ﺑ ﻪﻘﯿﻗد ﻪ ﻤﻧ مﺎﻤﺸﺘﺳا يدﺎﻋ رﻮﻃ ﺪﯾﺎ
زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ.
ﻪـﺑ ،ﻪﻠﺧاﺪﻣ
ﺖﺴﯿﺑ لاﻮﺳ ًادﺪـﺠﻣ رﺎﮑـﺷآ باﺮﻄـﺿا ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ،هداد ﺦـﺳﺎﭘ
يآ ﻮﯾ ﯽﻣ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ يد ﺪﺷ
ﻞـﯿﻟد ﻪـﺑ ،لﺮـﺘﻨﮐ هوﺮـﮔ رد.
هﺎﺗﻮﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﻘﯿﻗد 5
ﺪـﻌﺑ و ﻞـﺒﻗ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻞـﯿﻤﮑﺗ ﻦﯿﺑ يا زا
،ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﮏﯾ ﻂﻘﻓ ﻞﯿﭙـﺷا رﺎﮑﺷآ باﺮﻄﺿا ﺶﺠﻨﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ رﺎﺑ
داد ﺦﺳﺎﭘ ار ﺮﮔﺮﺑ يآ يراﺬﮔرﺎﮐ و ه
ﻮﯾ ﯽـﻣ مﺎـﺠﻧا يد ـﺷ
ﺪ ا ﺮـﺜﮐ
يآ يراﺬﮔرﺎﮐ يدﻮﯾ
و دﻮـﯾﺮﭘ نﺎـﻣز رد ﺎـﻫ رد
ﺎـﺑ ﺰـﯿﻧ يدراﻮـﻣ ندﻮﺒﻧ رادرﺎﺑ زا نﺎﻨﯿﻤﻃا
نﺎﺒﻠﻃواد ﺮﯿﻏ ﯽﻧﺎﻣز رد دﻮـﯾﺮﭘ نﺎـﻣز زا
ﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ
.
يرﺎــﻣآ ﺰﯿﻟﺎــﻧآ ﻞــﯿﻠﺤﺗ و ﻪــﯾﺰﺠﺗ ﺖــﻬﺟ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﯾا رد :
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻃﺎﺒﻨﺘﺳا و ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا تﺎﻋﻼﻃا ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ .
ﺤﻧا ،ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻊـﯾزﻮﺗ لواﺪـﺟ ﻢﯿـﻈﻨﺗ و رﺎـﯿﻌﻣ فاﺮ
ﺑ ﯽﺒﺴﻧ و ﻖﻠﻄﻣ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻪ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻦﺘﻓﺎـﯾ ﺖﻬﺟ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .
ﯽﻃﺎﺒﻨﺘـﺳا رﺎـﻣآ زا تﺎﯿـﺿﺮﻓ تﺎﺒﺛا و ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ﺮـﯿﻈﻧ
:
يﺎﮐ نﻮﻣزآ ﻞـﯾو و ﻮﯾ ﯽﻨﺘﯾو ﻦﻣ ،ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ ،ﺮﯾﻮﮑﺳا-
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﺴﮐﺎﮐ رد .
ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا
رﺎﻣآ مﺮﻧ زا ي راﺰﻓا ﻪﺨﺴﻧSPSS
5 /
هدﺎﻔﺘﺳا11
ﺷ ﺪ
.
ﺞﯾﺎﺘﻧ
تﺎﺼﺨﺸﻣ يدﺮﻓ
زا ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ ،
ﻪﻠﺧاﺪﻣ ي نﺎﻧز ﺐﻠﻃواد يآ يراﺬﮔرﺎﮐ لوﺪـﺟ ﺐـﻟﺎﻗ رد يدﻮـﯾ
هرﺎﻤﺷ ﺖﺳا هﺪﻣآ1 .
زا ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺖﯾﺮﺜﮐا
نﺎﺒﻠﻃواد ﻪـﺳ ﺮﻫ رد
و ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور ،سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار هوﺮﮔ لﺮﺘﻨﮐ
ﺢﻄـﺳ رد
دﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ)
،40 1 /
،51 9 /
ﺪـﺻرد48
فﻼﺘـﺧا و (
ﯽــﻨﻌﻣ هوﺮــﮔ ﻦﯿــﺑ يراد ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ يﺎــﻫ
ﺖــﺷاﺪﻧ دﻮــﺟو
) 101 / 0
= p يﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺛا ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .(
ﻦﮕﻤﻫﺮﯿﻏ ﻞﻣﺎﺷ)
،تﻼﯿﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ،ﻦﺳ :
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻠﺒﻗ ﻪﻘﺑﺎﺳ
يآ يدﻮﯾ و ﺪﺷ فﺬﺣ (
رد ﺮﺛا فﺬﺣ ﺎﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ ا
ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ نﻮﻣزآ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻫزﺎﺑ
ﯽ رد ار يراد ﺢﻄـﺳ
داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا
.
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﺪﻌﺑ
ﻪﺤﯾار هوﺮﮔ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣزا
و سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور
ﯽ يراد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ)
001 / 0 p <
و
001 / 0 p <
داد نﺎﺸﻧ(
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ) 2
.(
سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار هوﺮﮔ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ ناﺰـﯿﻣ
ﺪـﺻرد
ياراد نﺎﺒﻠﻃواد باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ
ﺪﯾﺪﺷ ﯽﻠﯿﺧ ،
ﻂـﺳﻮﺘﻣ و ﺪﯾﺪـﺷ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﮕﯾد هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ)
و2 3 .(
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ
لﺎﮑـﺳوﺮﮐ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ
ﺲﯿﻟاو هوﺮـﮔ رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ سوﺪﺧﻮﻄـﺳا ﻪـﺤﯾار
ﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﺪﻌﺑ باﺮ
ﻪـﻠﺧاﺪﻣزا ﺮـﮕﯾد هوﺮـﮔ ود ﺎـﺑ ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ رد
ﯽـﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد راد
) 001 / 0 p <
رد ﺞﯾﺎـﺘﻧ.(
لوﺪـﺟ
هرﺎﻤﺷ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺻﻼﺧ3 .
ﻪﺑ مزﻻ ﺮﮐذ ﭻﯿﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا قﺎـﺸﻨﺘﺳا زا ﯽﺒﻧﺎـﺟ ﻪﺿرﺎﻋ ﻪﻧﻮﮔ
سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار شراﺰﮔ ﺪﺠﻨﮐ ﻦﻏور و
ﺪﺸﻧ ﻫ و ﯿ زا ﮏﯾ ﭻ
نﺎﺒﻠﻃواد ﺪﻧﺪﺸﻧ جرﺎﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ
.
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ
1 و ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور ،سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ و ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ و ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ - لﺮﺘﻨﮐ
تﺎﺼﺨﺸﻣ
هوﺮﮔ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار
ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور
لﺮﺘﻨﮐ
نﻮﻣزآ
ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ
يراد
ﻦﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
4
/ 29 7
/ 25 7
/ 33
ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ
001 / 0
‹ p
تﻼﯿﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ
6
/
ﺪﺻرد55
ﻢﻠﭙﯾد) ( 1 /
ﺪﺻرد51
ﻢﻠﭙﯾد) ( 8 /
ﺪﺻرد57
ﻢﻠﭙﯾد) (
ود يﺎﮐ 001
/ 0
‹ p
ﻞﻐﺷ
9
/
ﺪﺻرد88
ﻪﻧﺎﺧ)
راد
( 9 /
ﺪﺻرد88
ﻪﻧﺎﺧ)
راد
( 3 /
ﺪﺻرد93
ﻪﻧﺎﺧ)
راد
(
ﺮﺸﯿﻓ 798
/ 0
= p
ﺮﺴﻤﻫ تﻼﯿﺼﺤﺗ
8
/
ﺪﺻرد37
ﻢﻠﭙﯾد) ( 2 /
ﺪﺻرد42
ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار) ( 9 /
ﺪﺻرد48
ﻢﻠﭙﯾد) (
ﺮﺸﯿﻓ 634
/ 0
= p
ﻮﻧ نﺎﻤﯾاز ع
1
/
ﺪﺻرد51
ﯽﻌﯿﺒﻃ) ( 8 /
ﺪﺻرد57
ﯽﻌﯿﺒﻃ) ( 6 /
ﺪﺻرد55
ﯽﻌﯿﺒﻃ) (
ﺮﺸﯿﻓ 368
/ 0
= p
يآ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻘﺑﺎﺳ يدﻮﯾ
2 /
ﺪﺻرد52
دراد) ( 2
/ 63
د)
درا
( 7
/
ﺪﺻرد66
دراد) (
ود يﺎﮐ 24
0 / 0
= p
ﯽﮔﺪﻋﺎﻗ ﺖﯿﻌﺿو
4
/
ﺪﺻرد64
دﻮﯾﺮﭘ) (
ﺪﺻرد60
دﻮﯾﺮﭘ) ( 2 /
ﺪﺻرد82
دﻮﯾﺮﭘ) (
ود يﺎﮐ 055
/ 0
= p
ﯽﮔﺪﻋﺎﻗ زور
3
/
ﺪﺻرد48 ) 3 - 1 (
ﺪﺻرد63 ) 3 - 1 ( 5 /
ﺪﺻرد59 ) 3 - 1 (
ود يﺎﮐ 235
/ 0
= p
نﺎﻤﯾاز داﺪﻌﺗ
4
/
ﺪﺻرد44
نﺎﻤﯾاز ﮏﯾ) ( 8 /
ﺪﺻرد57
نﺎﻤﯾاز ﮏﯾ) ( 2 /
ﺪﺻرد42
نﺎﻤﯾاز ﮏﯾ) (
ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ
149 / 0
= p
ﻂﻘﺳ داﺪﻌﺗ
7
/
ﺪﺻرد66
ﺮﻔﺻ) ( 2
/
ﺪﺻرد82
ﺮﻔﺻ) ( 2 /
ﺪﺻرد82
ﺮﻔﺻ) (
ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ
106 / 0 p=
ـﺿا ﺢﻄـﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ باﺮﻄ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ
7 / 43 1
/ 47 6
/ 40
ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ
101 / 0
= p
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ
2 ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور ،سوﺪﺧﻮﻄﺳ ا ﻪﺤﯾار هوﺮﮔ ود رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾرﻮﺗ -
ﺢﻄﺳ باﺮﻄﺿا
نﺎﻣز هوﺮﮔ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار
ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور
زا ﻞﺒﻗ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺪﻌﺑ
زا ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺪﻌﺑ
زا ﻪﻠﺧاﺪﻣ
داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد
داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد
داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد
داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد
باﺮﻄﺿا نوﺪﺑ
) 20 ( 7
6 / 15 16 6 / 35 5 1
/ 11 5
1
/ 11
ﻒﯿﻔﺧ باﺮﻄﺿا
) 39 - 21 ( 12
6 / 27 24 3 / 53 9 20
17
8
/ 37
ﻂﺳﻮﺘﻣ باﺮﻄﺿا
) 59 - 40 ( 18
40 4
9
/ 8 23 1
/ 51 20
4
/ 44
ﺪﯾﺪﺷ باﺮﻄﺿا
) 79 - 60 ( 8
8 / 17 1 2
/ 2 8
8
/ 17 3
7
/ 6
ﻊﻤﺟ
45 100 45 100 45 100
45
100
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
77 / 43 3
/ 29 1
/ 47 8
/ 40
رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
50 / 15 86
/ 9 49
/ 14 30
/ 13
ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد
001 / 0
<
*p 001
/ 0 p <
*
ﺖﺴﺗ نﻮﺴﮐﺎﮐ ﻞﯾو*
لوﺪﺟ هرﺎﻤﺷ
3 ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ- ر زا ﺪﻌﺑ باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ
يراﺬﮔرﺎﮐ زا ﻞﺒﻗ ﯽﻧﺎﻣرد ﻪﺤﯾا يآ
ﻪﻧاد ﻦﻏور ،سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار هوﺮﮔ ﻪﺳ رد يدﻮﯾ ﺪﺠﻨﮐ
و
لﺮﺘﻨﮐ
ﺪﻌﺑ باﺮﻄﺿا ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا
هوﺮﮔ سودﻮﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار
ﺪﺠﻨﮐ ﻪﻧاد ﻦﻏور
لﺮﺘﻨﮐ
* نﻮﻣزآ ﻪﺠﯿﺘﻧ
داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد
داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد
داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد
باﺮﻄﺿا نوﺪﺑ
) 20 ( 16
6
/ 35 5
1 / 11 1 2
/ 2 Kruskal-wallis Test
68 / 24
=
χ2
Df=2 001 /
<0 p
ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد
ﻒﯿﻔﺧ باﺮﻄﺿا
) 39 - 21 ( 24
3
/ 53 17 8 / 37 19 2 / 42
ﻂﺳﻮﺘﻣ باﺮﻄﺿا
) 59 - 40 ( 4
9
/ 8 20
4 / 44 22 9 / 48
ﺪﯾﺪﺷ باﺮﻄﺿا
) 79 - 60 ( 1
2
/ 2 3
7
/ 6 3
7
/ 6
ﻊﻤﺟ
45 100
45 100 45 100
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
33 / 29 84
/ 40 66
/ 40
ﺤﻧا رﺎﯿﻌﻣ فاﺮ
86 / 9 30
/ 13 73
/ 12
ﻪﯾﺎﭘ باﺮﻄﺿا ﺎﯾ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا*
ﺚﺤﺑ
فﺪﻫ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﺄ ﺮـﺑ سوﺪﺧﻮﻄـﺳا ﻪـﺤﯾار ﺮﯿﺛ
يآ يراﺬﮔرﺎﮐ زا ﯽﺷﺎﻧ باﺮﻄﺿا ناﺰﯿﻣ ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا يدﻮﯾ
ﺞﯾﺎـﺘﻧ .
داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﯽﻣ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار قﺎﺸﻨﺘﺳا ﻪﮐ
ﺪـﻧاﻮﺗ
يآ يراﺬـﮔرﺎﮐ زا ﯽـﺷﺎﻧ باﺮﻄﺿا ﺐـﻠﻃواد نﺎـﻧز رد ار يدﻮـﯾ
ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ قﺎﺸﻨﺘﺳا .
ﯿﻗد5
ﻘ لﻮـﻠﺤﻣ هﺮـﻄﻗ ﻪﺳ ﻪﺑ ﻪﺘﺸﻏآ ﻪﺒﻨﭘ ﻪ
باﺮﻄـﺿا ﺢﻄﺳ ﺪﺠﻨﮐ ﻦﻏور ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﺲﻧﺎﺳا داد ﺶﻫﺎﮐ ار ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﺪﯾﺪﺷ ،ﺪﯾﺪﺷ ﯽﻠﯿﺧ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ .
ﺗﺄ و ﺖﻟادآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﺑ يﺪﯿﯾ ﯽـﻣ نارﺎﮑﻤﻫ
ﺪـﺷﺎﺑ
.
ﺑ دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻬﻧآ ـﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪ
ﺄ ﺮـﺑ سوﺪﺧﻮﻄـﺳا ﻪـﺤﯾار ﺮﯿﺛ
ﻪـﺤﯾار ﻪـﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﻮﻣزآ ﻪﺴﻠﺟ عوﺮﺷ زا ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا ﯽــﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎــﮐ ﺚــﻋﺎﺑ سوﺪﺧﻮﻄــﺳا باﺮﻄــﺿا ﺢﻄــﺳ رد راد
ﻦﯿﻠﺼﺤﻣ ﺷ
دﻮـﺑ هﺪ
] 16 [
ﺮـﺿﺎﺣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد.
زا ﻞـﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ
ﻪــﺤﯾار ﺎــﺑ ﻪــﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪــﻌﺑ و ﻞــﺒﻗ باﺮﻄــﺿا ﺢﻄــﺳ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ ـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﯽ
ﻧ يراد فﻼﺧﺮـﺑ ﻪـﮐ داد نﺎـﺸ
ﯽﻣ ﺶﻧارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻟرازﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﺷﺎﺑ
] 13 [
رد.
ﯽﻟرازﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺄ
ـﺳا ﻪﺤﯾار ﺮﯿﺛ زا ﻞـﺒﻗ باﺮﻄـﺿا ﺮـﺑ سوﺪﺧﻮﻄ
ﺶﯾﺎـﻣزآ يﺎــﻫ نﻮــﻣزآ ،ﻪــﺘﺧادﺮﭘ ﯽﭘﻮﮑــﺳﻮﻧﻮﻟﻮﮐ ،ﯽﭘﻮﮑــﺳوﺪﻧآ
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ نﻮﺴﮐﺎﮐ ﻞﯾو يرﺎﻣآ ﯽ
ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﻦﯿﺑ يراد
داﺪـﻧ نﺎـﺸﻧ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ و رد
ﯽﻟﺎـﺣ و ﺮـﻧﺮﻬﻟ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪـﮐ
ﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﮐ نارﺎﮑﻤﻫ ﺄ
لﺎـﻐﺗﺮﭘ و سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار ﺮﯿﺛ
ﺮﺑ نارﺎـﻤﯿﺑ رد ﺶـﻣارآو يرﺎﯿﺷﻮﻫ ﺢﻄﺳ ،ﻖﻠﺧ ،باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ باﺮﻄـﺿا ﺚـﻋﺎﺑ سوﺪﺧﻮﻄـﺳا ﻪﺤﯾار ،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد
ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﻦﯿﻌﺟاﺮﻣ رد ﺮﺘﻤﮐ درد و ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺶﻣارآ ،ﺮﺘﻤﮐ ـﺷ
هﺪ
ﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶ
ﺪﺷﺎﺑ
] 17 [
ﺶﻫوﮋـﭘ ﺞﯾﺎـﺘﻧ.
تﺎـﺼﺨﺸﻣ ﺮـﻈﻧ زا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هوﺮﮔ ﻪﺳ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺪـﻧدﻮﺑ ﻦـﮕﻤﻫ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ باﺮﻄﺿا و ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ و ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻣد ﯽـﻠﺒﻗ ﻪﻘﺑﺎـﺳ ،تﻼﯿـﺼﺤﺗ ﺢﻄـﺳ ،ﻦﺳ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ درﻮﻣ رد ﺰﺠﺑ يآ زا هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻞـﺒﻗ ﺲﯿـﻟاو لﺎﮑـﺳوﺮﮐ نﻮـﻣزآ ﺎـﺑ ﻪـﮐ ،يدﻮﯾ
نﻮﻣزآ ﺎﺑ و ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻦـﮕﻤﻫ ﻪـﻠﺧاﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ ﻮﯾ ﯽﻨﺘﯾو ﻦﻣ
يزﺎـﺳ
ﺷ ﺑ و ﺪﻧﺪ ﻪ ﻪـﺤﯾار هوﺮﮔ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﺒﻠﻃواد ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ
ار يﺮـﺘﻤﮐ باﺮﻄﺿا ﺮﮕﯾد هوﺮﮔ ود ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻪﺑﺮﺠﺗ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .
ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﻪﺑﺎﺸﻣ 12،16]
قﺎـﺸﻨﺘﺳا ندﻮـﺑ ضراﻮـﻋ نوﺪﺑ و[
اﺮﻓ ﻦﻏور تﺪﻣ هﺎﺗﻮﮐ رد سوﺪﺧﻮﻄﺳا ر
، ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻪـﮐ دﻮـﺷ
ﺮﺛا ﯽﺸﺨﺑ مﺎـﮕﻨﻫ رد باﺮﻄـﺿا ﺶﻫﺎـﮐ رد سوﺪﺧﻮﻄﺳا ﻪﺤﯾار
يآ يراﺬﮔرﺎﮐ هدﺮﺘﺴﮔ ﺢﻄﺳ رد يدﻮﯾ
دراﻮـﻣ رد ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ و ﺮـﺗ
ﯽﻣ باﺮﻄﺿا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﮑﺷﺰﭘ تﻼﺧاﺪﻣ ﻪﮐ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﯽـﺳرﺮﺑ دﻮﺷ
دﻮﺷ
.
ﯽﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ
ﻦﯾﺪﺑ ﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺖﻧوﺎﻌﻣ زا ﻪﻠﯿﺳو مﺎـﺠﻧا ﺎﺑ ﻪﮐ ناﺮﻬ
نﺎﯾﺎﭘ ﻦﯾا ﻪﻣﺎﻧ ﺪـﻧدﻮﻤﻧ ﺖـﺧادﺮﭘ ار نآ ﻪـﻨﯾﺰﻫ و هدﺮـﮐ ﺖـﻘﻓاﻮﻣ
ﯽﻣ ﺮﮑﺸﺗ دﻮﺷ
ﻪـﮐ ﯽـﻨﯿﺒﻠﻃواد ﻪـﯿﻠﮐ زا ﻪـﮐ ﺖﺳا مزﻻ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ.
نﺎــﮑﻣا ﺎــﻬﻧآ ﺖﮐرﺎــﺸﻣ ﺰــﺟ ﻪــﺑ حﺮــﻃ ﻦــﯾا مﺎــﺠﻧا دﻮــﺒﻧ ﺮﯾﺬــﭘ
دﻮﺷ يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1 . Nock SL. Abortion, Adoption, and Marriage:
Alternative resolutions of an unwanted pregnancy (in exchange on the treatment of adoption and abortion in Textbooks). Fam. Relations 1994; 3:
277 - 79.
2 . Nakhaee M. Family planning& Population.
Shahre ab Publication. Tehran. Iran 2004, p: 103.
(Persian).
3 . Hubacher D, Reyes V, Lillo RN and Zepeda A.
pain from copper intrauterine device insertion. Am.
J. OBS. GYN. 2006; 195: 1272 - 7.
4 . Potter PA and Perry AG. Fundamentals of nursing. In: Clinical Nursing Skills and Techniques, 5th ed. St. Louis: Mosby, 2001.
5 . Osborn T and Sandler N. The effect of preoperative anxiety on intra venous sedative.
Anesthetic Progress 2003; 51: 46 - 51.
6 . Murty J. Use & effectiveness of oral analgesic when fitting an intrauterine device. Journal of Family Planning & Reproductive Health 2006; 3:
150 - 1.
7 . Buckle J. The role of aromatherapy in nursing care. Nurs. Clin. North. Am. 2001; 1: 57 - 72.
8 . Barens P, Powell-Griner E, Mcfann K and Nahin R. Complementary and Alternative Medicine Use Among Adults: United States, 2002.
CDC Advance Data Report #343.
http://nccam.nih.gov/news/camsurvey.htm
9 . Pillietry A. Maternal & child Health Nursing care of child bearing & rearing & family. 5th ed.
lippincott, Williams, wilkins. 2007.
10 . Smith MC, Kyle L. Holistic foundations of aromatherapy for nursing. Holist. Nurs. Pract.
2008; 1: 3 - 9.
11 . Kyle G. Evaluating the effectiveness of aromatherapy in reducing level of anxiety in palliative care patients: A pilot study. Complement.
Ther. Clin. Pract. 2006; 2: 148 - 55.
12 . Lehrner J, Marwinski G, Lehr S, Johren P and Deecke L. Ambient odors of orange and lavender reduce anxiety and improve mood in a dental office. Physiol. Behav. 2005; 15: 92 - 5.
13 . Muzzarelli RN, Mary BSN and Sebold BA.
Aromatherapy & Reducing preprocedural anxiety.
Gastroenterol Nurs. 2006; 6: 466 - 71.
14 . Bekhradi R and Kashani KM. Therapeutic applications of essential oils. Kashan, Morsal Pub.
2007. (Persian).
15 . Price SH and Price L. Aromatherapy for Health Professoinals. 3th ed. living ston, Elsevier. 2007.
16 . Adalet RN, Emel RN. Dilek RN. Effect of Aroma Inhalation on examination anxiety.
Teaching and Learning in Nursing 2008; 4: 125 - 30.
The Effect of Lavender Essential Oil on Anxiety of Intra Uterine Device Insertion
Mirmohammad ali M (M.Sc.)1, Khazaie F (M.Sc.)2, ModarresM (M.Sc.)3, Rahimikian F (M.Sc.)3, Rahnama P (Ph.D.)4*, Bekhradi R (M.D.)5, Fallah Huseini H (Ph.D.)6
1- Department of Midwifery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 2- Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
3- Nursing and Midwifery Care Research Center, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
4- Department of Midwifery, Shahed University, Tehran, Iran
5- Head of Clinical Research Department, Barij Essence R&D Unit, Kashan, Iran
6- Pharmacology and Applied Medicine Department of Medicinal Plants Research Center, Institute of Medicinal Plants, ACECR, Karaj, Iran
*Corresponding author: Department of Midwifery, Shahed University, Tehran, Iran Tel: +98 - 21 - 66418590, Fax: +98 - 21- 66495232
E-mail: [email protected]
Abstract
Background: Intra uterine device is a safe, effective and reversible method of family planning.
Unfortunately, IUD insertion associated with anxiety. The lavender essential oil has anti-anxiety and analgesic effect however it's anti anxiety efficacy before intra uterine device insertion is to be evaluated.
Objective: The present study was conducted to evaluate the anti-anxiety effect of lavender essential oil before intra uterine device insertion.
Methods: Total 135 Iranian women candidate for intra uterine device insertion that had eligible criteria were randomly recruited into three lavender, placebo and control group. Data was collected by demographic questionnaire, spiel Berger questionnaire. The candidate apparent and acute anxiety was determined according to 20 questions present in Spiel Berger Questionnaire before and after aromatherapy just before intra uterine device insertion. The 20 questions were given four options including slight, moderate, high and very high with score 20 to 80. The women's were given a box containing a cotton ball soaked with three drops of lavender essential oil or sesame oil. The women's were asked to inhale the box for 5 minute from 7 to 10 centimeter from nose. The apparent and acute anxiety was determined in all three groups before and after aromatherapy just before intra uterine device insertion compared to each other. Data analysis was performed by SPSS software & descriptive & analytic statistics methods.
Results: The average anxiety score was decreased in lavender group after aromatherapy compared to before aromatherapy (p<0.001) and also as compared to placebo and control groups (p<0.001).
Conclusion: The Results of this study suggest that aromatherapy with inhalation of lavender essential oil is effective as anti- anxiety before IUD insertion.
Keywords: Aromatherapy, Anxiety, IUD insertion, Lavender essential oil
