ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ سﺪﻋ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﺑ رﺬﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ و يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ
(Lens culinaris L.)
ﺎﻴﻧرذآ ﻦﺴﺤﻣ -
1ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺑ سﺎﺒﻋ -
2ﻟاﺪﺒﻋ ﻲﻠﻗ ﻒﻴﻄ
3
هداز - ﺪﻧﻮﺴﻴﻋ ﺎﺿرﺪﻴﻤﺣ -
4يراﺪﻤﻠﻋ رﻮﭘ ﻲﻠﻌﻣﻼﻏ ﻢﻴﻫاﺮﺑا
5ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
29 / 07 / 1393
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 07 / 1394
هﺪﻴﻜﭼ
ا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺲﻜﻋ ﻲﺑﺎﻳزر رﺬﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻪﺑ سﺪﻋ ﻞﻤﻌﻟا
) ،ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ ،رﺬﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ نوﺪﺑ 100
ﻲـﭘ ﻲـﭘ ،ﻚـﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺪﻴـﺳا ما 100
ﻲـﭘ ﻲـﭘ ﺪﻴـﺳا ما
،ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ 100
ﻲﭘ ﻲﭘ ﻚﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺪﻴﺳا ما +
100 ﻲﭘ ﻲﭘ ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴﺳا ما (
كﺎﺧ ﻲﻳاﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ و )
،ﺪﻫﺎـﺷ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ مﺪﻋ ﺎـﺑ ﺢﻴـﻘﻠﺗ
سﻮـﻣﻮﻠﮔ
اﺮﺘﻨﻳا ﺰﺴﻳدار ﺎﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ و ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ (
رد سووﺎـﻛ ﺪﺒﻨﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد راﺮﻜﺗ رﺎﻬﭼ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺶﻳﺎﻣزآ ،
لﺎﺳ 93 - 1392 ﺪﻣآرد اﺮﺟا ﻪﺑ .
ﺖﻔﺻ هزاﺪﻧا درﻮﻣ يﺎﻫ ﻠﻏ ،ﻲﻳاﻮـﻫ ماﺪﻧا ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ،نژوﺮﺘﻴﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ؛ﻞﻣﺎﺷ يﺮﻴﮔ
ﺮﻔـﺴﻓ ﺖـﻈ
ﺪﻧدﻮﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ ،ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ ،ﻪﻧاد .
هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺢﻴـﻘﻠﺗ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺎﻫ
نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ،يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺎﻫ
هﺮﮔ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﺮﻴﻈﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ﺮﺑ يراد ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ يﺎﻫ
ماﺪـﻧا ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ،نژوﺮﺘﻴﻧ ه
ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺘﺴﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ ،ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ ،ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ،ﻲﻳاﻮﻫ .
لﻮـﻃ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
ﻪﺸﻳر ) 5 / 39 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ( ﻌﺗ ، نژوﺮﺘﻴﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ داﺪ )
114 (
، ﻲﻳاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ )
1 / 12 د مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ رﺎـﺘﻜﻫ ر (
ﺎـﺑ ﺢﻴـﻘﻠﺗ ماﻮـﺗ دﺮﺑرﺎـﻛ رد سﻮـﻣﻮﻠﮔ
ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا +
100 ﻲﭘ ﻲﭘ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ما .
ﻲﻳاﻮـﻫ ماﺪﻧا ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣرد )
24 / 0 ﺪـﺻرد ( ﻪـﻧاد ﺮﻔـﺴﻓ بﺬـﺟ و )
8 / 22 رد مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ ( ياﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ماﻮﺗ دﺮﺑرﺎﻛ رد ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ و .
ﻮـﻣرﻮﻫ ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﺮﻳﺎـﺳ و ﺪﻫﺎـﺷ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻚﻴﻠﻴـﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴـﺳا ﺎـﺑ ﻲﻧ
ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﻲﻧﻮﻣرﻮﻫ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ رد يراد
ﺪﺷ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و يا .
ﻲـﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ يراد
ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﻏ ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻲﻟو راد
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﮓ ﺖﺷاد يراد
.
هژاو ﺎﻫ ي ﻠﻛ يﺪﻴ : ،ﻚﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺪﻴﺳا هﺮﮔ ،ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ
نژوﺮﺘﻴﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ يﺎﻫ ،ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ ،
ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
*سﺪﻋ ،تﺎﺑﻮﺒﺣ نﺎﻴﻣ رد
(Lens culinaris L.)
ﺎﺑ ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ ناﺰﻴﻣ
ﻲﺒﻳﺮﻘﺗ 28
،ﺪﺻرد زا تﺎﺑﻮﺒﺣ هﺪﻤﻋ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ لﺎﺣ رد
ﻪﻌﺳﻮﺗ هدﻮﺑ و
ﻪﺑ ﺐﺒﺳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺖﻴﺒﺜﺗ ﺐﺟﻮﻣ ،نژوﺮﺘﻴﻧ يﺰﻴﺨﻠﺻﺎﺣ ﺶﻳاﺰﻓا
كﺎﺧ هﺪﺷ
و رد بوﺎﻨﺗ ﺎﺑ ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔ
ًﺎﺻﻮﺼﺧ ﻲﺗﻼﻏ ﺮﻴﻈﻧ مﺪـﻨﮔ
،ﻮـﺟ و
دﻮﺒﻬﺑ و يراﺪﻳﺎﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ار لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺷاد ) 47 .(
زا ﻲﻜﻳ سﺪﻋ
ﻢﻬﻣ مﻮـﮕﻟ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪـﻧاد يﺎـﻫ ،ناﺮـﻳا ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎـﻨﻣ رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا يا
ﻪﻤﻴﻧ و ﻚﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ صﻮﺼﺨﺑ ﺧ
ﺮـﻴﻴﻐﺘﻣ ﺎﻳ و ﻢﻛ نارﺎﺑ شرﺎﺑ ﻪﻛ ﻚﺸ
ﻲﻣ رﺎﻛ و ﺖﺸﻛ ﺖﺳا دﻮﺷ
. ﺶﻨﺗ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا رد نﻮﭽﻤﻫ هﺪﻧز ﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻪـﺑ يرﻮـﺷ ﺶﻨـﺗ و ﻞﺼﻓ ﺮﺧآ ﺎﻳ لوا ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ،ﻞﺼﻓ ﺮﺧآ يﺎﻣﺮﮔ ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﻳ و ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ًﺎـﺘﻳﺎﻬﻧ و ،ﻪـﭽﻫﺎﻴﮔ راﺮﻘﺘـﺳا ،نﺪﺷ ﺰﺒﺳ ،ﻲﻧز
1 ، 2 ، 3 و 5 - ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ يﺮـﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
نارﺎﻳدﺎﺘـﺳا و رﺎﻴـﺸﻧاد ، تاﺪـﻴﻟﻮﺗ هوﺮـﮔ ،
د ،ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻫﺎﻴﮔ سووﺎﻛ ﺪﺒﻨﮔ هﺎﮕﺸﻧا
*) - ﻮﻧ هﺪﻨﺴﻳ لﻮﺌﺴﻣ : Email: [email protected] (
4 - ﻲﻫﺎﻴﮔ تاﺪﻴﻟﻮﺗ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
، يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد
، نﺎﺘﺳﺮﻟ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻲﻣ يﺎﺟ ﺮﺑ يدﺎﻳز ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪـﻧراﺬﮔ
) 23 .(
ﺶﻳاﺰـﻓا ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﺖﻋﺮﺳ و ﺪﺻرد ﻪﻧاﻮﺟ
ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻧز يدﺎﻳز
رد دﻮﺒﻬﺑ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ و راﺮﻘﺘـﺳا
نﺎﻫﺎﻴﮔ دراد ﻲﻋارز .
ار ه و ﺪـﺻرد ،ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺖـﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﺣ
ﺖﻋﺮﺳ ﻪﻧاﻮﺟ رد ﻲـﻋارز نﺎـﻫﺎﻴﮔ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﺪـﺷر ًﺎـﺘﻳﺎﻬﻧ و رﺬـﺑ ﻲـﻧز
لﺎﺳ ﻲﻣ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ
.
،ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ راﺮﻗ
نداد رﺬﺑ رد ﻚﻳ
لﻮﻠﺤﻣ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ ﺎﺑ ﻲﺑآ
ﺺﺨـﺸﻣ ﺖـﻬﺟ
بﺬـﺟ بآ و مﺎـﺠﻧا زا ﻲـﻀﻌﺑ
ﻪﻧاﻮﺟ ﻞﺣاﺮﻣ ﻲﻧز
ﻞﺒﻗ زا ﻲﻣ ﺖﺷﺎﻛ ﺪﺷﺎﺑ ) 42 .(
ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷر ﻊﻳﺮﺳ ﺮﺗ ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ ) 36 ( ﺪﺻرد ﺶﻳاﺰﻓا ، ﻪـﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ و
ﻲـﻧز ) 29 ( ،
ﻞﻤﺤﺗ هﺎﻴﮔ ﻪﺑ ﻪﺸﻳر ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻜﺸﺧ ﺎـﻫ
ﺖـﺤﺗ ﻂﻳاﺮـﺷ ﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﻲﻄﻴﺤﻣ ) 28 ( ﻲﻫﺪﻠﮔ ، ﺗدوز و ﺮ ﺶﻳاﺰﻓا
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻲـﻔﻴﻛ و ﻲـﻤﻛ )
11 و
12 ( ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ بﺬﺟ ﺶﻳاﺰﻓا و )
9 ( دﻮﺷ . ﻲﻣ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ شور رد ناﻮﺗ
نﻮﻣرﻮﻫ زا ﻚـﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺪﻴـﺳا و ﻚﻴﻠﻴـﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴـﺳا نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ
ﺪﻴــﺳا ﺪــﻧدﺮﻛ شراﺰــﮔ نﺎــﻘﻘﺤﻣ ﻪــﻄﺑار ﻦــﻳا رد ﻪــﻛ دﺮــﻛ هدﺎﻔﺘــﺳا
،ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﻞﺑﺎﻗ
ﻞﺣ رد بآ و ﻚﻳ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻲﺘﻧآ ﺖـﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا و
زا
ﻪﻠﻤﺟ نﻮﻣرﻮﻫ ﺎﻫ ي ﻲﻫﺎﻴﮔ
ﻲـﻣ رﺎﻤـﺷ ﻪﺑ دور
) 58 ( . ﺪﻴـﺳا رﺎـﻤﻴﺗ ﺶﻴـﭘ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻢﻴﻈﻨﺗ رد يرﻮﺤﻣ ﺶﻘﻧ ،ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ
ﻪﻧاﻮﺟ و ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ،نﻮﻳ بﺬﺟ ،هﺎﻴﮔ ﻞﻣﺎﻜﺗ ،ﺪﺷر ﻞﻴﺒﻗ زا ﻪـﺑ ﻪﺘـﺴﺑ ﻲـﻧز
ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ و يﺪﺷر هرود ،هﺎﻴﮔ ﻪﻧﻮﮔ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺪﻨﻛ
) 37 ( ﻣ ﻦﻳا هدﺎ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻚـﻳ لﺎﻨﮕﻴـﺳ ﻲﻟﻮـﻜﻟﻮﻣ ﻢـﻬﻣ رد
تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﻲﻫﺎﻴﮔ رد ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ يﺎﻫ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ ﺖﺳا ) 52 .(
ﻚﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺪﻴﺳا )
GA3
( ﻢﻬﻣ زا ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲـﻣ ﺎـﻫ رد ﻪـﻛ ﺪـﺷﺎﺑ
ﻲﻟﻮﻠﺳ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﻴﻈﻧ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ زا يرﺎﻴﺴﺑ لﻮﻠﺳ ﻲﻟﻮﻃ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺎﻫ
) 39 ( ﺪﺻرد و ﺖﻋﺮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ،
ﻪﻧاﻮﺟ
ﻪـﭽﻫﺎﻴﮔ ﺪـﺷر ﺶﻳاﺰـﻓا ،ﻲـﻧز ﻪـﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ رد يا
) 28 و 29 ( ،
دراد ﺖــﻟﺎﺧد دﺮــﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺪــﻠﮔ ،ﻲــﺳردوز )
11 و 38 .(
ﺪــﻴﻔﻣ تاﺮــﺛا
ترذ نﻮـﭽﻤﻫ يدﺎـﻳز ﻲـﻋارز نﺎـﻫﺎﻴﮔ رد ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ )
46 ( ﺪـﻨﻗرﺪﻨﻐﭼ ،
) 50 (
، ﺞﻳﻮــﻫ ) 29 ( ﻒــﻠﻋ ، ﻲﻜﻤــﺸﭘ ) 27 ( ﻲﻣﺪــﻨﮔ ﻒــﻠﻋ ، )
30 و 26 ( ،
ﮕﺑﺎﺘﻓآ نادﺮ ) 24 ( مﺪﻨﮔ ، ) 37 ( ﻪﺒﻨﭘ ، ) 22 ( ﺮﻜﺸﻴﻧ و ) 48 ( ﻲـﻋارز دﻮـﺨﻧ و
) 11 ( ﺖـﺳا هﺪﻴﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ .
ﻮﺋﺎـﻓ شراﺰـﮔ ﻪـﺑ )
31 ( دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻂـﺳﻮﺘﻣ
رﻮﺸﻛ رد سﺪﻋ )
609 رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﻂـﺳﻮﺘﻣ زا )
1140
رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
زا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻠﻴﺧ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ ﻓﺮﻇ ،يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺟ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﻴ
ﺶﻨﺗ ،نﺪﺷ ﺰﺒﺳ و ﻲﻧز يﺎـﻫ
ﻲﻣ ،ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ راﺮﻘﺘﺳا و هﺪﻧز ﺮﻴﻏ و هﺪﻧز ﺪﺷﺎﺑ
رﺎﭼﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪـﻳﺎﺑ
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻦﻳا ءﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ﻲﻫار لﺎﺒﻧد ﻪﺑ دﻮﺑ ﺎﻫ
. رد رﺎـﻨﻛ ﻪـﺟﻮﺗ ﻪـﺑ دﻮـﺒﻬﺑ
ﺖﻴﻔﻴﻛ
،رﺬﺑ بﺬﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺰﻴﻧ ﻲﻳاﺬﻏ زا
ﺖﻴﻤﻫا هﮋﻳو يا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖـﺳا .
ﺟ ﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫرﺎﻜﻫار زا ﻲﻜﻳ دﺮﺑرﺎـﻛ ﻢﻟﺎـﺳ تﻻﻮـﺼﺤﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺖـﻬ
ﺖﺳا ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫدﻮﻛ .
ﺖـﺳا ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ
ﻲـﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ار يﺰﻛﺎﺧ تادﻮﺟﻮﻣ زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﻪﻛ ﻲﺘـﺴﻳﺰﻤﻫ ،دﻮـﺷ
ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻞﻴﻜﺸﺗ و نﺎﺑﺰﻴﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺸﻳر ﺎﺑ چرﺎﻗ ﻲـﻔﻴﻛ و ﻲـﻤﻛ ﺶﻳاﺰـﻓا ،كﺎـﺧ ﻢﺘـﺴﻴﺳﻮﻛا يراﺪﻳﺎﭘ و يﺰﻴﺨﻠﺻﺎﺣ رد ﻜﻠﻤﻋ دراد نﺎﻫﺎﻴﮔ دﺮ )
25 ، 35 و 55 .(
چرﺎﻗ ود ﺎﺑ ﺪﻧردﺎﻗ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ مﺎﻤﺗ مﻮﺳ
ﺪﻧﻮـﺷ ﺖـﺴﻳﺰﻤﻫ ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ .
ﻢـﻬﻣ
ﺶـﻘﻧ ﻦﻳﺮـﺗ يﺎـﻫ
ﻲـﺳﺮﺘﺳد ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻣﺎﺷ يزروﺎﺸﻛ رد رﻻﻮﻜﺳﻮﺑرآ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ياﺮـﺑ ﺮﻔـﺴﻓ هﮋﻳو ﻪﺑ ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ )
25 ، 56 ، 57 ، 54 و 55 ( ،
رد بآ فﺮـﺼﻣ ﻲﻳارﺎﻛ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎـﺑﺰﻴﻣ نﺎـﻫﺎﻴﮔ
) 54 و 55 ( ﺶﻳاﺰـﻓا ،
ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ
يرﻮـﺷ و ﻲﻜﺸﺧ )
53 ، 54 و 55 ( ﺖـﻣوﺎﻘﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ،
يرﺎــﻤﻴﺑ و تﺎــﻓآ ﻪــﺑ نﺎــﺑﺰﻴﻣ ﺎــﻫ
) 35 ، 54 55 ( ﺖــﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰــﻓا ،
نﻮﻣرﻮﻫ ﻲﻫﺎـﻴﮔ يﺎـﻫ )
،ﻦﻴـﺴﻛا ﻦﻴﻨﻴﻛﻮﺘﻴـﺳ و
ﻦﻴﻟﺮـﺒﻴﺟ ( ياﻮـﺘﺤﻣ و
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ) 25 ، 56 و 54 ( نﺎـﺑﺰﻴﻣ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻲﻫﺪﻠﮔ رد ﻊﻳﺮﺴﺗ ، )
25 ، 5 و
55 (
ماﺪـﻧا ﻪـﺑ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ داﻮﻣ صﺎﺼﺘﺧا رد ﺮﻴﺛﺄﺗ ، هﺎـﻴﮔ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
نﺎﺑﺰﻴﻣ ) 53 و 54 ( ﺶﻨﻛاو دﺎﺠﻳا ، نﺎـﻫﺎﻴﮔ رد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ يﺎﻫ
) 53 و
54 ( ﻒﻠﻋ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد نﺎﺑﺰﻴﻣ هﺎﻴﮔ ﺖﺑﺎﻗر ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ، زﺮـﻫ يﺎﻫ
) 17 ( ،
ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻪﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺶﻳاﺰﻓا )
21 و 25 ( نﺎﻤﺘﺧﺎـﺳ دﻮﺒﻬﺑ ،
ﻞﻴﻜﺸﺗ و كﺎﺧ ﻪﻧاﺪﻛﺎﺧ
) 21 ، 25 و 55 ( ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ ءﻮﺳ ﺮﺛا ﺶﻫﺎﻛ ،
هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻧﻮﻔﻋ ﺪﺿ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺶﻛ چرﺎﻗ ،ﺎﻫ
ﺶﻛ ﺖﻓآ ،ﺎﻫ
ﺶـﻛ ﻒـﻠﻋ و ﺎﻫ ﺎـﻫ
) 17 ، 21 و 25 ( ﺮﻴﻴﻐﺗ ، نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد ﻪﺸﻳر
) 10 و 16 (
ﻲﻳارﺎـﻛ ﺶﻳاﺰـﻓا ،
ﺖﻴﺒﺜﺗ ﻲﺘﺴﻳز
،نژوﺮﺘﻴﻧ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻳاﺬﻏ ﺪﻴﻟﻮﺗ و نﻮـﻣرﻮﻫ يﺎـﻫ ﺪﺷر
) 5 و 20 ( ﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻳﺪﺸﺗ ، يﺮﺘﻛﺎ
مﻮﻴﻠﻳﺮﭙـﺳوزآ و مﻮﻴﺑوﺰﻳر يﺎﻫ )
6
و 7 ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻲـﻔﻴﻛ و ﻲـﻤﻛ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪﻨﻴﻣز رد رﺎﻜﻫار ود ﻦﻳا زا نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ
ﻪﺘﺴﺟ هﺮﻬﺑ ﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ و يدﺪـﻤﻴﻠﻋ لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺪـﻧا
نارﺎﻜﻤﻫ ) 4 ( ﺢﻴـﻘﻠﺗ هوﻼـﻋ ﻪـﺑ ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮـﺛا ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﻬﻇا
ﺮﮔ ﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ه
هﺮﮔ ﺪﺻرد ،ﻲﻳاز نزو ،لﺎـﻌﻓ يﺎـﻫ
هﺮﮔ ﻚﺸﺧ
نآ ﻲﻳﺎـﻬﻨﺗ لﺎـﻤﻋا ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺨﻧ ﻪﺸﻳر يﺎﻫ رﺎـﻤﻴﺗ و ﺎـﻫ
ﺖـﺷاد ﺪﻫﺎـﺷ .
نﺎـﻣأﻮﺗ ﺮـﺛا ﻪـﻛ ﺪـﻧدﻮﻤﻧ شراﺰـﮔ نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﻪـﻧاﻮﺟ ﺪـﺻرد و ﺖﻋﺮﺳ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ و رﺬﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ لﻮـﻃ ،ﻲـﻧز
ﻪـﻧاﻮﺟ ﺎـﺗ نﺎـﻣز و ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ و ﻪﺸﻳر ﻚﺸﺧ نزو ،ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ و ﻪﺸﻳر ﻲـﻧز
ﺨﻧ داد ﺶﻳاﺰﻓا ار دﻮ )
3 .(
ﺢﻴﻘﻠﺗ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﺑ رﺬﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ و ﻲﻳاﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺮـﺑ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺪﺷر يﺎﻫ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا سﺪﻋ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﻀﻌﺑ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﺎـﺑ سﺪﻋ رﺬﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ و يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﻚﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴﺳا
ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﻀﻌﺑ ﺮﺑ
رذآ رد ﻲــﺸﻳﺎﻣزآ ،سﺪــﻋ
لﺎــﺳ هﺎــﻣ 93
- 1392 ﻲﺗﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪــﻋرﺰﻣ رد
سووﺎـﻛ ﺪـﺒﻨﮔ هﺎﮕـﺸﻧاد ﻲـﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ترﻮـﺼﺑ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ اﺮـﺟا راﺮﻜﺗ رﺎﻬﭼ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
ﺪﺷ . ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا لوا ﻞﻣﺎﻋ ﺢﻴـﻘﻠﺗ مﺪﻋ
]) ﺪﻫﺎـﺷ ( ،
ﺲﻨﺟ ﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺎﺑ كﺎﺧ ﺢﻴﻘﻠﺗ ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮﻣﻮﻠﮔ
ﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺎﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ و
ﺲﻨﺟ ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ .
[رد ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻞﻣﺎـﺷ مود ﻞﻣﺎﻋ 5
ﺢﻄــﺳ ﻢﻳاﺮﭘورﺪــﻴﻫ
]) ﺮــﻄﻘﻣ بآ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ (
ﺪﻴــﺳا ﺎــﺑ ﮓــﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ،
ﻚﻴﻟﺮﺒﻴﺟ 100 ﻲﭘ ﻲﭘ ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ،ما 100
ﻲـﭘ ﻲـﭘ ا ،م
ﻚــﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺪﻴــﺳا ﺎــﺑ ﮓــﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ 100
ﻲــﭘ ﻲــﭘ ما ﺪﻴــﺳا ﺎــﺑ ﮓــﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ
+ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ 100
ﻲﭘ ﻲﭘ ﺪﻫﺎﺷ و ما )
رﺎﻤﻴﺗ نوﺪﺑ (
دﻮﺑ
[. كﺎﺧ ﺢﻴﻘﻠﺗ ياﺮﺑ
ﺢﻴﻘﻠﺗ ﻪﻳﺎﻣ زا )
مﻮﻴﻠﻴﺴﻴﻣ ،چرﺎﻗ رﻮﭙﺳا طﻮﻠﺨﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ و ﻲﺟرﺎـﺧ يﺎـﻫ
دﻮﺑ هﺪﺷ هﺰﻴﻨﻠﻛ ﻪﺸﻳر تﺎﻌﻄﻗ (
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
نوﺮﺘـﺳ ﻞـﻳﻻد ﻪـﻠﻤﺟ زا
رد كﺎﺧ نﺪﺸﻧ
ﻲـﮔﮋﻳو ﺮـﻴﻴﻐﺗ ؛ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻳﺎـﻣزآ ظﺎـﺤﻟ زا كﺎـﺧ يﺎـﻫ
ﻪﻳﺬﻐﺗ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ رﺎﺸﻓ و ﺎﻣد رد كﺎﺧ ﺮﮔا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﻮﺑ يا
ﻲﻣ نوﺮﺘﺳ دﺎﻳز
ًﻼﻣﺎﻛ ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ بﺬﺟ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺪﺷ
ﻲـﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ دﺮـﻛ
) ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﮕﻳد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﻴﻟﻼﺣ و بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ راﺪﻘﻣ ًﻼﺜﻣ دﺮﻛ
( زا
ﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ
چرﺎـﻗ ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﻲﺳرﺮ
ﺰﻳرﻮـﻜﻴﻣ يﺎـﻫ ي
رد
رد ﺰـﻴﻧ ﺢﻴﻘﻠﺗ نوﺪﺑ و ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ و دﻮﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ .
سﺪﻋ ﺎﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺖﺷﺎﻛ ﻒﻳدر 25
ﻲﺘﻧﺎـﺳ
ﻪﻠـﺻﺎﻓ ،ﺮـﺘﻣ
يور ﻒﻳدر 4 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ و هزاﺪﻧا تﺮﻛ ﺎﻫ ي ﻲﺸﻳﺎﻣزآ 25 / 1
× 7 و ﻪﻠﺻﺎﻓ
تﺮﻛ ﻦﻴﺑ ﻢﻴﻧ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ ر و ﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﻛ ﺮﺘﻣ
ﻢـﻗر ،هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ ﻢﻗ
دﻮﺑ ﺎﻴﻤﻴﻛ . ،ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا زا ﻞﺒﻗ سﺪﻋ يﺎﻫرﺬﺑ اﺪﺘﺑا رد
بآ ﺎـﺑ ًﻼﻣﺎـﻛ ﺲﭙﺳ ،ﻲﻧﻮﻔﻋ ﺪﺿ ﻢﻳﺪﺳ ﺪﻳﺮﻠﻛﻮﭙﻴﻫ ﺪﺻرد ود لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﺖﺸﻛ زا ﻞﺒﻗ و ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺴﺷ ﺮﻄﻘﻣ 8
لﻮـﻠﺤﻣ رد ﺖﻋﺎﺳ يﺎـﻫ
ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ) نﻮﻣرﻮﻫ
ﺮـﻄﻘﻣ بآ و ﺪﻴـﺳا ﻚـﻴﻟﺮﺒﻴﺟ و ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ (
و ﺖـﺑﻮﻃر بﺬـﺟ و ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﺮـﺘﻬﺑ ﻪـﭼﺮﻫ لﺎﻤﻋا ﺖﻬﺟ و ،يراﺪﻬﮕﻧ ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا اﻮﻫ ﮓﻨﺳ و مﻮﻳراﻮﻛآ ﭗﻤﭘ زا ،روﺬﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﺲﻔﻨﺗ .
زا ﺲﭙـﺳ
يﺎﻣد رد و جرﺎﺧ لﻮﻠﺤﻣ 24
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ ؛ﺪﻧﺪﺷ ﻚﺸﺧ داﺮﮔ
ﻲﻣ هﺪﺷ ﻢﻳاﺮﭘ روﺬﺑ ،روﺬﺑ ﺪﻨﻳﻮﮔ
) 38 .(
ﻪـﻋرﺰﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ كﺎـﺧ
ﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻞـﻛ ﻪﺘﻳﺪﻴـﺳا ،ﻲﻣﻮـﻟ ﻲﺘﻠﻴـﺳ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﺑ سووﺎﻛ ﺪﺒﻨ
9 / 7 ﻦﺑﺮﻛ ﺪﺻرد ، 68
/ 0 بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ، 4
/ 8 ﻲﻠﻴﻣ ،مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ ﺮﺑ مﺮﮔ
ﻞﻛ تزا 07 / 0 بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ و 356
ﻲﻠﻴﻣ بﺎﺨﺘﻧا مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﺮﺑ مﺮﮔ
ﺪﺷ ) 45 .(
ناﺰﻴﻣ ﺖﺸﻛ زا ﻞﺒﻗ 20
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ هروا رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺪـﺷ ﻪﻓﺎـﺿا كﺎـﺧ ﻪـﺑ ﺮﺗرﺎﺘـﺳا دﻮـﻛ .
اﺪـﺘﺑا يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ رد ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ
ﺢﻴﻘﻠﺗ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺖﺷﺎﻛ نﺎﻣز رد ﺲﭙﺳ و لﺎﻤﻋا هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ
ﻪﺑ
راﺪﻘﻣ 5 مﺮﮔ ) ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 40
مﺮـﮔ رد رﻮﭙـﺳا (
رد رﺬـﺑ مﺮـﮔ ﺮـﻫ يازا ﻪـﺑ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ روﺬﺑ ﺮﻳز و ﻲﻜﻳدﺰﻧ .
و دﻮـﺧ ﺮﺘـﺴﺑ رد روﺬـﺑ راﺮﻘﺘﺳا زا ﺲﭘ
ﺖـﺑﻮﻃر بﺬﺟ )
ﻢـﻳد ﻂﻳاﺮـﺷ رد ﺖـﺸﻛ (
ﻪـﻧازور ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻪـﻋرﺰﻣ ،
ﺪﺷ ﻲﺸﻛﺮﺳ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻲﻃ رد 50
فﻼـﻏ ﺪﺻرد
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻲـﻫد ﻞﻣﺎـﺷ يا
فﻼﻏ و ﻪﺧﺎﺷ و ﻪﻗﺎﺳ ،گﺮﺑ تﺪـﻣ ﻪـﺑ ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﻧاد يوﺎﺣ يﺎﻫ
72 يﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ 65
ﻲﺘﻧﺎـﺳ ﻪﺟرد ﺖـﺑﺎﺛ نزو ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ﺎـﺗ داﺮـﮔ
ﺪﻧﺪﺷ ﻚﺸﺧ .
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺖـﻬﺟ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﮔﺪﻴﺳر نﺎﻣز رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻧاد زا ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺪﻋ يﺎﻫ
نﺪﺷ ﻚﺸﺧ زا ﺲﭘ و يﺮﻴﮔ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﻴﺳآ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎـﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ و ﻚﺸﺧ نﺪﻴﻧازﻮﺳ شور ﺎﺑ ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ
ﻚﻳرﺪﻳﺮﻠﻛ ﺪﻴﺳا )
15 ( شور ﺎﺑ و ﻢﻀﻫ )
45 ( ﻲﺠﻨـﺳ ﮓـﻧر )
درز ﮓـﻧر
تادﺎﻧاوﺪﺒﻴﻟﻮﻣ (
نآ ﺮﻔـﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و
ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ .
ﺮـﻀﻠﺻﺎﺣ زا ﻪـﭽﻫﺎﻴﮔ و ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ ﻞﻛ بﺬﺟ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ ب
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻚﺸﺧ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد ﺖﻈﻠﻏ .
ﻪﺸﻳر تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ )
هﺮﮔ داﺪﻌﺗ و ﻪﺸﻳر لﻮﻃ (
ﺮـﻫ رﺎﻨﻛ رد
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ عﺎـﻔﺗرا و ﻪﻧﺎﻫد ﺮﻄﻗ ﺎﺑ ناﺪﻠﮔ ﻚﻳ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ تﺮﻛ 35
و 25
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺎﺑ ﺮﺘﻣ 25 ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ .
ﻞـﻣﺎﻛ نﺪـﺷ ﺰﺒـﺳ زا ﺪـﻌﺑ
ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ و ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا نﺪـﺷ ﻚـﻨﺗ ﻞـﻤﻋ ناﺪـﻠﮔ ﺮﻫ يﺎﻫ 10
زا دﺪـﻋ
ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ ناﺪﻠﮔ ﺮﻫ رد ﺎﻫ ﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﺎﻫ
. ﺲﭙﺳ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ تﺎﻔـﺻ يﺮـﻴﮔ
سﺪـﻋ ﻪـﺗﻮﺑ هد ،ﻪﺸﻳر رد نژوﺮﺘﻴﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ زا
ﺮﻫ ناﺪﻠﮔ ﺎﺑ ﺖﻗد
جرﺎـﺧ ناواﺮـﻓ ﺪـﺷ
و كﺎـﺧ فاﺮـﻃا ﻪـﺸﻳر ﺎـﺑ بآ
ﻮﺸﺘﺴﺷ ﺪﻳدﺮﮔ . ﺲﭘ زا لﺎﻘﺘﻧا ﻊﻳﺮﺳ ﻪﺸﻳر ﺎﻫ ﻪﺑ
،هﺎﮕـﺸﻳﺎﻣزآ هﺮـﮔ
يﺎـﻫ
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﺷ ه ﺮﺑ يور ﻪﺸﻳر ﺎﺑ ﺖﻗد زا ﻪﺸﻳر اﺪﺟ و هﺪﺷ داﺪﻌﺗ ﻞﻛ هﺮـﮔ
شرﺎﻤﺷ ﺪﺷ 14 ) .(
ﻪﺸﻳر لﻮﻃ هزاﺪﻧا ﺶﻛ ﻂﺧ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺪـﺷ يﺮـﻴﮔ .
ياﺮـﺑ
چرﺎـﻗ زا ﺮﺛﺄـﺘﻣ تﺎﻔـﺻ ﻲﺧﺮﺑ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ يﺰﻳرﻮـﻜﻴﻣ يﺎـﻫ
ﺖـﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻲﺒﺴﻧ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﺻرد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
لوﺪـﺟ 2 .(
رد
ﻴﻴﻐﺗ ﺪﺻرد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا
چرﺎـﻗ هدﺎـﺳ تاﺮﺛا ﻲﺒﺴﻧ ﺮ يﺎـﻫ
ﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻚﻳ ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا ﺪﻫﺎﺷ ﻪ
.
ﻲﺒﺴﻧ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﺻرد ﻪﻟدﺎﻌﻣ :
RCPm=((m-c)/c) × 100
،نآ رد ﻪﻛ
RCPm
،ﺪﻫﺎـﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﻲﺒﺴﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﺻرد
m
هزاﺪﻧا تﺎﻔﺻ راﺪﻘﻣ ،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ رﺎﻤﻴﺗ رد هﺪﺷ يﺮﻴﮔ
تﺎﻔـﺻ راﺪـﻘﻣ
cهزاﺪﻧا هﺪﺷ يﺮﻴﮔ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ رد
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ .
هداد يرﺎـﻣآ ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا يرﺎﻣآ راﺰﻓا
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
SASﻪﺑ ﺎﻫ
نﻮﻣزآ ﻚﻤﻛ ﺢﻄﺳ رد
LSD5 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﺻرد .
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺸﻳر لﻮﻃ
ﻪـﺸﻳر نﺪـﺷ ﻞـﻳﻮﻃ ﺮـﺑ ﻲـﺸﻳﺎﻣزآ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ و هدﺎﺳ ﺮﺛا ﻲﻨﻌﻣ راد
P≤0.01
) ( دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
چرﺎـﻗ ﺎـﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﻴﺗ سﻮـﻣﻮﻠﮔ يﺎـﻫ
ﺪﺷ ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
لوﺪﺟ 2 ( ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎـﺑ ﻪﻛ ؛
نارﺎﻜﻤﻫ و يداد ﻪﻟا )
2 ( ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﻪﻛ
ار ﻪـﺸﻳر لﻮـﻃ ﻪـﺳﻮﻣ سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﺎﺑ صﻮﺼﺨﺑ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ ﻲﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ،داد ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺷﺎﺑ
.
ﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ي
رد ﻪـﻜﻳرﻮﻄﺑ هدﻮـﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﺘﺴﻳز يﺎﻫدﻮﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻞﻳﻮﻃ ؛يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ نوﺪﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ رﺎﻤﻴﺗ زا ﻪﺸﻳر ﻦﻳﺮﺗ
100
ﻲﭘ ﻲﭘ ﻦﻴﻟﺮـﺒﻴﺟ رﺎـﻤﻴﺗ و ما 100
ﻲـﭘ ﻲـﭘ
× ما ﻚﻴﻠﻴـﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴـﺳا 100
ﻲﭘ ﻲﭘ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ما .
چرﺎـﻗ ﺎـﺑ ﺐـﻴﻛﺮﺗ رد ؛يﺰﻳرﻮـﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد
راﺮﺘﻨﻳا سﻮﻣﻮﻠﮔ ﻞﻳﻮﻃ ﺰﺴﻳدا
ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ رﺎﻤﻴﺗ زا ﻪﺸﻳر ﻦﻳﺮﺗ 100
ﻲﭘ ﻲـﭘ ما
ﻪـﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﺎﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد و ﻚﻴﻠﻴـﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴـﺳا رﺎـﻤﻴﺗ زا
100
ﻲﭘ ﻲﭘ دﻮﺑ ما . چرﺎـﻗ ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎـﻤﻴﺗ ﻲـﺸﻳﺎﻣزآ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻞـﻛ ﻦﻴـﺑ رد
ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮﻣﻮﻠﮔ ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ×
100 ﻲﭘ ﻲﭘ ﻲـﻜﺗ رﺎﻤﻴﺗ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ما
ﺮﺛا ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﺸﻳر لﻮﻃ دﻮﺒﻬﺑ رد ار
) لوﺪﺟ 3 .(
ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا ﻲﻠﺻا ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﻛ ﻪﺸﻳر داﺪﻌﺗ و
ﻲﺒﻧﺎـﺟ يﺎـﻫ
ﺪـﻧراد ﺮـﺘﻤﻛ ار تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ ﻦـﻳا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧراد يﺮﺗﻻﺎﺑ صﻮـﺼﺨﺑ ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﺪﻧراد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻤﺤﺗ و ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻲﻣ ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻢﻳد ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺪﺷﺎﺑ
. ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺪﻧﻮـﺴﻴﻋ
) 28 ( ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺎﺑ ﻲﻧﻮﻣرﻮﻫ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ 100
ﻲﭘ ﻲـﭘ ما
ار ﻲﻜـﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺮﻀﻣ تاﺮﺛا ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا و داد ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻪﺸﻳر لﻮﻃ داد ﺶﻫﺎﻛ .
نارﺎﻜﻤﻫ و يدﺪﻤﻴﻠﻋ )
4 ( ﮔ ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ دﺮﺑرﺎـﻛ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰ
ﺶﻳاﺰـﻓا ار دﻮـﺨﻧ ﻪﺸﻳر لﻮﻃ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ چرﺎﻗ و ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ رﺎﻤﻴﺗ نآ ﻲﻜﺗ رﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ ﺮﺛا ﻦﻳا و داد ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫ
ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺖـﺷاد يراد
ﺖﺷاد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ .
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺘﺴﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺘﺴﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻤﻫ ﺮﺛا راد
P≤0.01
) (
دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
دﻮـﺒﻬﺑ ﺐﺒـﺳ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ و ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ماﻮﺗ تاﺮﺛا
ﻜﻠﻤﻋ ﺑ ؛ﺪﺷ ﻲﺘﺴﻳز دﺮ ﻪ
يرﻮﻃ رﺎـﻤﻴﺗ زا ﻲﺘـﺴﻳز دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻛ
ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴﺳا و ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ 100
ﻲـﭘ ﻲـﭘ ما
ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪـﻴﻫ و ﻪـﺳﻮﻣ سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎـﻤﻴﺗ ﺎـﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺖﺷاﺪﻧ يراد
.
ﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻦﻴﻟﺮـﺒﻴﺟ ﺪﻴـﺳا ﻲـﻜﺗ رﺎـﻤﻴﺗ زا ﻲﺘﺴ
100 ﻲﭘ ﻲﭘ دﻮﺑ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ نوﺪﺑ ﺢﻄﺳ رد ما )
لوﺪﺟ 2 .(
ﻪﻤﻫ ﺮﺛا
ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ دﻮﺑ راد
) لوﺪﺟ 1 .(
دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ
چرﺎـﻗ ﺐﻴﺗﺮﺘﺑ ﻪﻛ يرﻮﻄﺑ ﺪﺷ سﺪﻋ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﻲﺘﺴﻳز ﻧ ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ و ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮﻣﻮﻠﮔ ﺐﺒـﺳ ﺪﻫﺎـﺷ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴ
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا 78
/ 30 و 4 / 22
ﺪﻧﺪـﺷ ﺪـﺻرد .
ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ نارﺎـﻜﻤﻫ و يﺪـﻤﺤﻣ
) 43 ( و ) 13 و 41 (
دﻮـﺑ ﻮـﺴﻤﻫ .
ﺑ ﺐﺒـﺳ ﺰـﻴﻧ يﺰﻳرﻮـﻜﻴﻣ ﺢﻴـﻘﻠﺗ و ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ دﻮـﺒﻬ
ﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ يرﻮﻃ
ﻪـﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻞﻛ رد
رﺎﻤﻴﺗ زا دﻮـﺑ ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ورﺪـﻴﻫ و ﺰـﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ فﻼﺘـﺧا ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ورﺪﻴﻫ و ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا
ﻲــﻨﻌﻣ ﺖــﺷاﺪﻧ يراد .
ﺐــﻴﻛﺮﺗ زا ﻪــﻧاد دﺮــﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮــﺘﻤﻛ ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ
نﻮﻣرﻮﻫ ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ يﺎﻫ 100
ﻲﭘ ﻲﭘ ما
× ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ 100
ﻲـﭘ ﻲـﭘ ما
ﺘﺴﻳز دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ نوﺪﺑ ﺢﻄﺳ رد دﻮﺑ ﻲ
. دﻮـﻛ دﺮﺑرﺎـﻛ مﺪـﻋ ﻂﻳاﺮـﺷ رد
و ﺪﻫﺎـﺷ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ زا ﺐﻴﺗﺮﺘﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺘﺴﻳز ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ 100 ﻲﭘ ﻲﭘ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﻛ دﻮﺑ ما رد ﺎـﻣا ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻢﻫﺎﺑ يراد
ﻪـﺳﻮﻣ و ﺰـﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮـﻣﻮﻠﮔ ﻲﺘـﺴﻳز دﻮـﻛ ود ﺮـﻫ دﺮﺑرﺎـﻛ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﻤﻴﺗ زا ﺐﻴﺗﺮﺘﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪـﻴﻫ يﺎﻫر
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ و )
لوﺪﺟ 3 .(
رﺎـﻤﻴﺗ ﺶﻴﭘ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ نﺎﻘﻘﺤﻣ
دﺮﻜﻠﻤﻋ روﺬﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و
دﻮـﺨﻧ ) 11 ( ، سﺪـﻋ ) 33 (
، ﺎﻳﻮـﺳ ) 8 و
32 (
، ﻪـﻛ ﺪـﻧدﻮﻤﻧ شراﺰـﮔ ﺰـﻴﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ داد ﺶﻳاﺰﻓا ار
سﺪﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ )
43 ( ﻲﺘﻴﭼ ﺎﻴﺑﻮﻟ ، )
13 ( ﺎﻳﻮﺳ و ) 41 ( ار
ﺖﺷاد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻴﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ .
نژوﺮﺘﻴﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ داﺪﻌﺗ
ﻦـﻳا ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮـﺛا و رﺬـﺑ ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ و يﺰﻳرﻮـﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ ﻲﻠﺻا ﺮﺛا
ﻲـﻨﻌﻣ نژوﺮـﺘﻴﻧ هﺪـﻨﻨﻛ ﺖـﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ راد
P≤0.01
) ( دﻮـﺑ
) لوﺪﺟ 1 .(
ﺘﻨﻳا سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﺎﺑ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ ﺰﺴﻳداراﺮ
70 و ﺪﺻرد
ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﺎﺑ 52
ﺪﺻرد ار نژوﺮـﺘﻴﻧ هﺪـﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ داﺪﻌﺗ
ﺪﻧداد ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
لوﺪﺟ 2 .(
ﺢﻴـﻘﻠﺗ ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮﺛا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺮـﺛا نژوﺮـﺘﻴﻧ هﺪـﻨﻨﻛ ﺖـﻴﺒﺜﺗ هﺮـﮔ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ و يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﻪﺑ ﺖﺷاد يدﺎﻳز ﺖﺒﺜﻣ يرﻮﻃ
هﺪـﻨﻨﻛ ﺖـﻴﺒﺜﺗ هﺮـﮔ داﺪـﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻛ
نژوﺮﺘﻴﻧ ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ رﺎﻤﻴﺗ زا 100
ﻲﭘ ﻲﭘ سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﺎـﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد ما
داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و دﻮﺑ ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا رﺎـﻤﻴﺗ زا نژوﺮـﺘﻴﻧ هﺪـﻨﻨﻛ ﺖـﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ .
نارﺎـﻜﻤﻫ و يدﺪـﻤﻴﻠﻋ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد )
3 ( دﺮﺑرﺎـﻛ ﺪـﻧدﻮﻤﻧ شراﺰـﮔ
ﻪـﺸﻳر لﻮـﻃ يﺰﻳرﻮـﻜﻴﻣ چرﺎﻗ و ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ رﺎﻤﻴﺗ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ داﺪـﻌﺗ ،
هﺮﮔ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﺻرد و هﺮﮔ نزو ،هﺮﮔ رد نژوﺮﺘﻴﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ يﺎﻫ
دﻮﺨﻧ
نآ ﻲـﻜﺗ رﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ ﺮﺛا ﻦﻳا و داد ﺶﻳاﺰﻓا ار
ﺖـﺷاد يدﺎـﻳز فﻼﺘـﺧا ﺎـﻫ .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻧﻮﺴﻴﻋ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ )
28 ( ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻪـﻛ ﺪـﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﺰﻴﻧ داﺪـﻌﺗ و نژوﺮـﺘﻴﻧ هﺪـﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ داﺪﻌﺗ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ و ﻲﻧﻮﻣرﻮﻫ
ﻲﻋﺮﻓ ﻪﺸﻳر ﺮـﺿﺎﺣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ داد ﺶﻳاﺰﻓا ار دﻮﺨﻧ
ﺖﺷاد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ .
ﺮﻔﺴﻓ ﺪﺻرد )
ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ (
ﻪﺗﻮﺑ ﻞﻛ
ﻪــﻛ داد نﺎــﺸﻧ ﺞﻳﺎــﺘﻧ يﺎــﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻲﻠــﺻا ﺮــﺛا
ﮓــﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﺢﻴــﻘﻠﺗ و
ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ يراد ﺮﻔﺴﻓ
سﺪﻋ ﻪﺗﻮﺑ ﺖﺷاد
) لوﺪﺟ 1 .(
ا ﺐﺒﺳ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ و بﺬـﺟ ﺶﻳاﺰﻓ
چرﺎـﻗ ﻪـﻛ يرﻮـﻄﺑ ﺪـﺷ هﺎﻴﮔ هﺮﻜﻴﭘ رد ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد سﻮﻣﻮﻠﮔ ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا 46
/ 48 سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﺎﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ و ﺪﺻرد ﻪـﺳﻮﻣ
66 / 61 ﺪﻨﺘﺷاد هﺎﻴﮔ رد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﺪﺻرد .
ﻦـﻳا ﻪـﻛ
ﻪﻄﺑار ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ هﺪﻳا يا
چرﺎﻗ ﻦﻴﺑ لآ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ و رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫ
و ﻲﻣ سﺪﻋ هﺎﻴﮔ ﺪﺷﺎﺑ
) لوﺪﺟ 2 .(
ﺮـﺛا و ،ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪـﺗﻮﺑ ﻞـﻛ رد دﻮـﺟﻮﻣ ﺮﻔـﺴﻓ ﺖـﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺰﻴﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ چرﺎﻗ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎﻤﻴﺗ رد هﺎﻴﮔ ﻞﻛ ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ يرﻮﻄﺑ ﺪﻧﺪﺷ رﺎـﻤﻴﺗ زا نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ ﺎﺑ ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ 100
ﻲﭘ ﻲﭘ ما ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴﺳا × 100
ﻲﭘ ﻲﭘ نوﺪـﺑ ما
دﻮﺑ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ .
ﻦﻴﻟﺮـﺒﻴﺟ رﺎﻤﻴﺗ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا رد
ﻦﻴﺑﺎـﻨﻴﺑ ﺖـﻟﺎﺣ
ﺖﺷاد ) لوﺪﺟ 3 .(
نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا )
1 ، 49 و 18 ( ﻪـﻛ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ
، ﻪﻧﻮﮔ چرﺎﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐﺒﺳ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ يﺎﻫ
ﺪـﻨﮔ ﻪـﻧاد و هﺮــﻜﻴﭘ رد ﺮﻔـﺴﻓ ناﺰـﻴﻣ ،ﺪــﺷ ترذ و ﻲﻧادﻮـﺳ يﺎــﻴﺑﻮﻟ ،م
ﺖﺷاد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ .
هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا
تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺚـﻋﺎﺑ ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻪـﻛ
ﻊﻴﺳو ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺸﻳر
ﻪﺑ يﺪـﻨﺑ هﺮﮔ هﮋﻳو ﺶﻳاﺰـﻓا و
ﻲﻣ ﻪﺸﻳر لﻮﻃ دﻮﺷ
) 28 و 3 (
ﻲـﻣ ور ﻦـﻳا زا و يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺖـﻔﮔ ناﻮـﺗ
هﺎـﻴﮔ زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ ﻲﻳاﺬـﻏ داﻮـﻣ و بآ بﺬـﺟ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐﺒﺳ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻲﻣ ﻮﺷ ﺪﻧ .
ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ ﺪﺻرد )
ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ (
يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪـﻤﻫ ﺮﺛا ﺮـﺑ ﻲـﺸﻳﺎﻣزآ
ﺖـﻈﻠﻏ
ﻲـﻨﻌﻣ ﻪـﻧاد ﺮﻔـﺴﻓ راد
p<0.01
) ( دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
رد و بﺬـﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ
سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﻪـﻛ يرﻮـﻄﺑ ﺪـﺷ هﺎﻴﮔ هﺮﻜﻴﭘ رد ﺮﻔﺴﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا 60
سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﺎـﺑ ﺢﻴـﻘﻠﺗ و ﺪﺻرد ﻪـﺳﻮﻣ
44 ﺪـﺻرد
ﺪﻨﺘـﺷاد ﺮﻔﺴﻓ ﻪﻧاد رد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ .
ﻦـﻳا ﻪـﻛ
ﻪﻄﺑار ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ هﺪﻳا يا
چرﺎﻗ ﻦﻴﺑ لآ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ و رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ سﺪﻋ هﺎﻴﮔ و ﺪﺷﺎﺑ
) لوﺪﺟ 2 .(
ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺰﻴﻧ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
رد ﻪـﻧاد ﺮﻔـﺴﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ يرﻮﻄﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻧاد رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﺗ رﺎﻤﻴﺗ
دﻮـﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪـﻴﻫ ﺎـﺑ ﺰـﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﻲﺒﻴﻛﺮ .
دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ زا ﺰﻴﻧ ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ .
ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا رد ﺎﻫ
ﺪـﻧداﺪﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ نوﺪﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد
نآ رﺎـﻤﻴﺗ ﺖـﺤﺗ هﺎﻴﮔ ﻊﻳﺮﺳ ﺪﺷر ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻦﻳا و
ﺪـﺷﺎﺑ ﺎـﻫ
ﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎﻤﻴﺗ رد ﻲﻟو نآ ﻲ
چرﺎﻗ ﺎﺑ ﺎﻫ ﺮﻔـﺴﻓ هﺪـﻨﻨﻛ فﺮـﺼﻣ ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ ﺎـﻫ
ﺮﻔـﺴﻓ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ هﺮﻴﺧذ ﻲﻓﺎﻛ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻪﻧاد رد ﺰﻴﻧ اﺮﻧآ ﻪﻜﻠﺑ ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﺖﻤﺴﻗ رد ار ﻲﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
) و ﺎﻫﺪـﻴﺗﻮﺌﻠﻛﻮﻧ (...
ﺪـﻫاﻮﺧ
ﺖﺷاﺬﮔ ) لوﺪﺟ 3 .(
نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻲـﺧﺮﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا )
1 ، 49 و 18 (
ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﻪﻧﻮﮔ
ﺨﻣ يﺎﻫ ﺐﺒـﺳ يﺰﻳرﻮـﻜﻴﻣ يﺎـﻫ چرﺎـﻗ ﻒـﻠﺘ
،ﺪﺷ ترذ و ﻲﻧادﻮﺳ يﺎﻴﺑﻮﻟ ،مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد و هﺮﻜﻴﭘ رد ﺮﻔﺴﻓ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺷاد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ .
هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا
تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺚـﻋﺎﺑ ﮓـﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻪـﻛ
ﻊﻴﺳو ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺸﻳر
ﻪﺑ هﺮﮔ هﮋﻳو يﺪﻨﺑ ﺶﻳاﺰـﻓا و
ﻲﻣ ﻪﺸﻳر لﻮﻃ دﻮﺷ
) 28 و 3 (
ﻲـﻣ ور ﻦـﻳا زا و
ـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺖـﻔﮔ ناﻮـﺗ يﺎ
هﺎـﻴﮔ زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ ﻲﻳاﺬـﻏ داﻮـﻣ و بآ بﺬـﺟ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐﺒﺳ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
رﺎﺘﻜﻫ رد سﺪﻋ ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ
ﻪــﻛ داد نﺎــﺸﻧ ﺞﻳﺎــﺘﻧ يﺎــﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻲﻠــﺻا ﺮــﺛا
ﮓــﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﺢﻴــﻘﻠﺗ و
ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا
ﻲﻨﻌﻣ بﺬـﺟ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ يراد
سﺪـﻋ ﻪـﺗﻮﺑ ﻞﻛ ﺮﻔﺴﻓ ﺖـﺷاد
) لوﺪـﺟ 1 .(
ﺢﻴـﻘﻠﺗ ﺐﺒـﺳ يﺰﻳرﻮـﻜﻴﻣ
ﻪـﻛ يرﻮﻄﺑ ﺪﺷ هﺎﻴﮔ هﺮﻜﻴﭘ رد ﺮﻔﺴﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و بﺬﺟ ﺶﻳاﺰﻓا سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا
112 ﻪـﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﺎﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ و ﺪﺻرد
78
ﺪـﻧدﺮﻛ ﻊـﻤﺠﺗ ﺮﻔﺴﻓ هﺎﻴﮔ رد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﺪﺻرد .
ﻪـﺸﻳر دﻮﺟو مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖـﺳا ﻻﺎـﺑ ﻲﻳارﺎـﻛ ﺎـﺑ يﺎـﻫ
) لوﺪـﺟ 2 .(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رد دﻮـﺟﻮﻣ ﺮﻔـﺴﻓ بﺬـﺟ ناﺰـﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺰﻴﻧ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ چرﺎـﻗ ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎـﻤﻴﺗ رد ﻪـﺗﻮﺑ ﺮﻔـﺴﻓ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪﻛ يرﻮﻄﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺗﻮﺑ
سﻮﻣﻮﻠﮔ ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺎﺑ
100 ﻲﭘ ﻲـﭘ زا نآ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ و دﻮـﺑ ما
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ رﺎﻤﻴﺗ )
لوﺪﺟ 3 .(
رﺎﺘﻜﻫ رد سﺪﻋ ﻪﻧاد رد ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ
ﻴﺗ ﻪﻤﻫ ﺮﺛا
ﻲـﻨﻌﻣ ﻪـﻧاد ﺮﻔـﺴﻓ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤ راد
P≤0.01
) ( دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
رد و بﺬـﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ
سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﻪـﻛ يرﻮـﻄﺑ ﺪـﺷ هﺎـﻴﮔ ﻪـﻧاد رد ﺮﻔﺴﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا 70
ﻪـﺳﻮﻣ سﻮـﻣﻮﻠﮔ چرﺎـﻗ ﺎﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ و ﺪﺻرد 100
ﺪـﺻرد
ﺪﻧدﺮﻛ ﻊﻤﺠﺗ ﺮﻔﺴﻓ ﻪﻧاد رد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
ﻪـﻄﺑار ﺮﮕﻧﺎـﻴﺑ ﻦـﻳا ﻪـﻛ يا
هﺪﻳا چرﺎﻗ ﻦﻴﺑ لآ سﺪـﻋ هﺎـﻴﮔ و هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ و رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) لوﺪﺟ 2 .(
ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮﺛا و ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻛ يرﻮـﻄﺑ داد ﺶﻳاﺰـﻓا ار ﻪﻧاد رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﻔﺴﻓ ناﺰﻴﻣ ﺰﻴﻧ
ﺪـﻴﻫ ﺎـﺑ ﻪـﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎﻤﻴﺗ رد ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘور
و ﻦﻴﻟﺮـﺒﻴﺟ ﺎﺑ ﻲﻧﻮﻣرﻮﻫ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ رﺎﻤﻴﺗ زا ﺰﻴﻧ نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ رﺎـﻤﻴﺗ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﻪﺳﻮﻣ سﻮﻣﻮﻠﮔ چرﺎﻗ ﺎﺑ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎﻤﻴﺗ رد ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴﺳا ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﻫﺎﺷ
دﻮـﺑ ،ﺖـﺷاﺪﻧ يراد .
يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻦـﻳا رد
ﻮـﻄﺑ ار ﻪﻧاد ﺮﻔﺴﻓ ناﺰﻴﻣ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ نوﺪﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ر
هﺎﻴﮔ ﻊﻳﺮﺳ ﺪﺷر ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻦﻳا و ﺪﻧداﺪﻧ ﺶﻳاﺰﻓا يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ نﻮﻣرﻮﻫ ﻦﻳا رﺎﻤﻴﺗ ﺖﺤﺗ
نآ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎﻤﻴﺗ رد ﻲﻟو ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ چرﺎﻗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺎـﻫ
ﻲﻓﺎﻛ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻪﻧاد رد ﺰﻴﻧ اﺮﻧآ ﻪﻜﻠﺑ ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﺮﻔﺴﻓ هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻒــﻠﺘﺨﻣ ﻞـﺣاﺮﻣ رد ار ﻲـﺳﺎﺳا ﺶـﻘﻧ ﺮﻔـﺴﻓ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺪـﻧدﺮﻛ هﺮـﻴﺧذ ) ﺪﻴﺗﻮﺌﻠﻛﻮﻧ و ﺎﻫ (...
ﺖﺷاﺬﮔ ﺪﻫاﻮﺧ )
لوﺪﺟ 3 .(
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻠﻛ يﺮﻴﮔ
نﻮﻣرﻮﻫ ذﻮﻔﻧ ﺑ ﺎﻫ
ﻪ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﺐﺒـﺳ رﺬـﺑ ﻪﺑ ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻟﺮﺒﻴﺟ صﻮﺼﺧ
ﻢﻳﺰﻧآ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻧاﻮﺟ هﺪﻨﻨﻛ ﻊﻳﺮﺴﺗ يﺎﻫ
نﺪـﺷ ﺰﺒـﺳ ﺖﻋﺮـﺳ و ﺪﺻرد ،ﻲﻧز
ﻲﻣ ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﺶﻳاﺰﻓا و رﺬﺑ نآ ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ ﻲﺸﻳور ﺪﺷر ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و دﻮﺷ
ﻲﻣ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺛا ﻦﻳا ،ﺪﺑﺎﻳ
ﻲـﺑآ ﺖﺸﻛ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺪﻳﺎﺷ تاﺮ
ﻲﻣ ﻢﻳد ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺎﻣا ﺪﺷﺎﺑ ﮓﻧر ﻢﻛ
ﺪﻧﻮـﺷ نﺎـﻫﺎﻴﮔ يﺎـﻘﺑ ﺐﺒﺳ ﺪﻧاﻮﺗ .
ﻦﻴﻟﺮﺒﻴﺟ ﺶﻳاﺰـﻓا ار نژوﺮـﺘﻴﻧ هﺪـﻨﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ هﺮﮔ داﺪﻌﺗ و ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﺎﻫ
ﻲـﻤﻛ ﺶﻳاﺰـﻓا رد ﻲـﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ دﺎﻳز لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﻦﻳا و ﺪﻧداد )
ﺶﻳاﺰـﻓا
رﺎﺘﻜﻫ رد ﻪﻓﻮﻠﻋ و ﻪﻧاد ناﺰﻴﻣ (
ﻲﻔﻴﻛ و ) ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا فﺮﺼﻣﺮﭘ ﺮﺻﺎﻨﻋ
ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ و ﻪﻧاد رد فﺮﺼﻣ ﻢﻛ و (
ﻲـﻣ سﺪﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪـﺷﺎﺑ
. يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ
يﺎـﻫدﻮﻛ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻧﺎﻣز رد ﻲﻟو ﺪﻨﺘﺷاد ﻦﻴﺑﺎﻨﻴﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﻚﻴﻠﻴﺴﻴﻟﺎﺳ ﺪﻴﺳا زوﺮـﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا ﺪﻧﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧداد . ﺮﺜﻛا يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا هﺪـﺷ رد ﻦـﻳا
ﻞﻣﺎـﺷ ﺶﻳﺎـﻣزآ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ
ﻮﻜﻴﻣ
،ﻲﻳاﺰﻳر و ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ
ﻲـﺘﺒﺜﻣ تاﺮـﺛا ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦـﻳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﺮـﺑ
تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ سﺪﻋ ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ و ﻪﻧاد ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ
ﺪﻨﺘﺷاد . دﺎﺠﻳا ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ
ﻦﻴﻨﭼ تاﺮﺛا ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﺖـﻠﻋ ﻲـﻤﻫاﺮﻓ ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﻲﻳاﺬـﻏ ﻂـﺳﻮﺗ
،ناراﺪﻧﺎﺟﺰﻳر و ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺢﺷﺮﺗ
داﻮﻣ كﺮﺤﻣ و ﺪﺷر ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺮﻴﻴﻐﺗ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد ﻪﺸﻳر
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺮـﺿﺎﺣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
.هﺮﮔ داﺪﻌﺗ و ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ و ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺖـﻴﺒﺜﺗ يﺎﻫ
دﻮـﺒﻬﺑ ار ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ بﺬﺟ ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا و ﺪﻧداد ﺶﻳااﺰﻓا ار نژوﺮﺘﻴﻧ ﺪﻧﺪﻴﺸﺨﺑ . ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ يزﺎـﻴﻧ هﺎـﻴﮔ ﺪﺷر لﻮﻃ رد ﻪﻛ ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ناﻮﺗ
ﻢـﻬﻣ ﻦـﻳا و ﺖـﺴﻴﻧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫدﻮﻛ ﻪﺑ ﺖـﺴﻳز يﺎـﻳاﺰﻣ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ
دراد ﻲﻧاواﺮﻓ ﺖﻴﻤﻫا ﺰﻴﻧ يدﺎﺼﺘﻗا ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻲﻄﻴﺤﻣ .
ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ
و نﺪـﺷ ﺰﺒـﺳ ﺪﺻرد و ﺖﻋﺮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ يﺰﻳرﻮﻜﻴﻣ ﺢﻴﻘﻠﺗ و ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘ ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ راﺮﻘﺘﺳا سﺪﻋ يﺎﻫ
) هداد ﺪﻧﺪﺸﻧ ﻪﺋارا ﺎﻫ (
بﻮﻠﻄﻣ ﻲﻧاود ﻪﺸﻳر و
هﺮﮔ ﻞﻴﻜﺸﺗ و
ًﺎـﺘﻳﺎﻬﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ نژوﺮﺘﻴﻧ ﺖﻴﺒﺜﺗ يﺎﻫ
ـﺒﻬﺑ ﺐﺒـﺳ بﺬـﺟ دﻮ
ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺐﺒـﺳ و تزا نﻮـﭽﻤﻫ يروﺮـﺿ ﺮـﺻﺎﻨﻋ نآ لﺎـﺒﻧد ﻪﺑ و ﺮﻔﺴﻓ ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ يﻮـﻗ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻦﻴﻤﻫ ﻞﺼﻓ ﺮﺧآ رد ﻪﻛ ﺪﺷ بادﺎﺷ و يﻮﻗ يﺎﻫ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﺮﻳﺎـﺳ زا يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻪـﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺰﻴﻧ هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﻲـﻣ زوﺮـﻣا يزروﺎـﺸﻛ رد ﻒﻄﻋ ﻪﻄﻘﻧ ﻚﻳ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد ﺪـﺷﺎﺑ
. ﻦـﻳا
تاﺮﺛا ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺟﻮﻣ ﻢﻛاﺮـﺗ دﺎـﺠﻳا ،ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ بﻮﻠﻄﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﺐ
هﺪﻳا ،تﺎـﺑﻮﺒﺣ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا و دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻬﺘﻧا رد و ﺖﺧاﻮﻨﻜﻳ و لآ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻢﻬﻣ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ زا ﻪﻛ ددﺮﮔ ،ﺪﻧﻮﺷ
. دﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ چرﺎﻗ ود
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻟو ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ رد ﺮﺛﻮﻣ رﺎﻴﺴﺑ چرﺎـﻗ ﺪـﺳر
و ﻲﻤﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ ﺰﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮﻣﻮﻠﮔ
دﻮـﺑ ﺮﺗﺮﺛﻮـﻣ ﻲﻔﻴﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ
دﻮﺑ ﺮﺗﺪﻴﻔﻣ رﺎﻴﺴﺑ هﺪﺷ لﺎﻤﻋا يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮﺛا ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺎﻣا هﺪﻳا ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ يرﺎﻤﻴﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳﺮﺗ لآ
) ﺮﻔﺴﻓ ﻊﻤﺠﺗ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ظﺎﺤﻟ زا
هﺎــﻴﮔ رد ( ﻲــﻣ ار ﺰــﺴﻳداراﺮﺘﻨﻳا سﻮــﻣﻮﻠﮔ ﻲــﺒﻴﻛﺮﺗ رﺎــﻤﻴﺗ ناﻮــﺗ
+
ﺖﺴﻧاد ﮓﻨﻴﻤﻳاﺮﭘورﺪﻴﻫ .
يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ
ﻮﻧ زا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳ
ﺮـﻔﻌﺟ سﺪـﻨﻬﻣ يﺎﻗآ بﺎﻨﺟ مﺮـﺘﺤﻣ سﺎﻨـﺷرﺎﻛ هداز
مﺮـﺘﺤﻣ سﺎﻨـﺷرﺎﻛ ﻪـﻜﻠﻬﺑ سﺪـﻨﻬﻣ يﺎـﻗآ بﺎـﻨﺟ ،ﺖﻋارز هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ مﺮﺘﺤﻣ سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲﻧاواﺮﺳ ﻢﻧﺎﺧ رﺎﻛﺮﺳ و تﻼﻴﺷ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ،ﻲﻫﺎﮕــﺸﻳﺎﻣزآ تاﺰــﻴﻬﺠﺗ و مزاﻮــﻟ ندروا ﻢﻫاﺮــﻓ ﻞﻴﻟﺪــﺑ يژﻮــﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﻣ ﻲﻧادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ ﻪﻧﺎﻤﻴﻤﺻ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1- Abdel-Fattah G.M., and Asrar A.W.A. 2012. Arbuscular mycorrhizal fungal application to improve growth and tolerance of wheat (Triticum aestivum L.) plants grown in saline soil. Acta Physiologiae Plantarum 34:267–277.
2- Alahdadi I., Tajik M., Iran-nejad H., and Armandpisheh O. 2009. The effect of biofertilizer on soybean seed vigor and field emergence. Journal of Food, Agriculture & Environment Vol.7 (3&4): 420 – 426.
3- Alimadadi A., Jahansouz M.R., Besharati H., Tavakkol-Afshari R., and Tavakkoli M. 2010. Effect phosphate solubilizing micro-organisms, mycorrhiza and seed priming on the nodulation in chickpea crop (Cicer arietinum L.). Journal of Soil Research (Soil Science and Water) 24(1): 43-53.
(
in Persian with English abstract)
.4- Alimadadi A., Jahansouz M.R., Besharati H., Tavakkol-Afshari R., and Tavakkoli M. 2011. Evaluating the effects of biofertilizers and seed priming on chickpea (Cicer arietinum L.) seed quality. Journal of Food, Agriculture & Environment Vol.9 (2) :362 – 365.
5- Amer G.A., and Utkhede R.S. 2000. Development of formulation of biological agents for management of root rot of lettuce and cucumber. Canadian Journal of Microbiology, 46: 809–816.
6- Andre S., Galiana A., Le Roux C., Prin Y., Neyra M. and Duponnois R. 2004. Ectomycorrhizal symbiosis enhanced the efficiency of inoculation whit two Bradyrhizobium strains and Acacia holosericea growth.
Mycorrhiza. 15 (5): 357-364.
7- Antunes P. M., Deaville D. and Goss M. J. 2005. Effect of two AMF life strategies on the tripartite symbiosis whit Bradyrhizobium japonicum and soybean. Mycorrhiza. Issue: Online First, Published online: 16 December 2005.
8- Arif M., Tariq Jan M., Mian I.A., Khan S.A., Philip H., and Harris, D. 2014. Evaluating the Impact of Osmopriming Varying with Polyethylene Glycol Concentrations and Durations on Soybean. international journal of agriculture & biology. 16(2):359–364.
9- Ashraf M., Karim F., and Rasul E. 2002. Interactive effects of gibberellic acid (GA3) and salt stress on growth, ion accumulation and photosynthetic capacity of two spring wheat (Triticum aestivum L.) cultivars differing in salt tolerance. Plant Growth Regulator., 36(1): 49-59.
10- Atkinson S., Berta G., and Hooker J.E. 1994. Impact of mycorrhizal colonization on root architecture, root longevity and the formation of growth regulators. In Gianinazzi S. and H. Schüepp (Eds.), Impact of Arbuscular Mycorrhizas on Sustainable Agriculture and Natural Ecosystems (pp. 47-60). Basel, Switzerland: Birkhäuser Verlag.
11- Azarnia M., and Eisvand H.R. 2013 (a). Effects of Hydro and Hormonal Priming on Yield and Yield Components of Chickpea in irrigated and rain-fed conditions. 6 (4): 1-18.
(
in Persian with English abstract)
.12- Azarnia M., and H.R. Eisvand. 2013 (b). Priming is a method for improve seed quality for increase growth and yield crop. Research achievements for field and horticulture crops. 2: 277-287.
(
in Persian with English abstract)
.13- Badr E. A., Wali A.M., and Gehan A.A. 2013. Effect of Sowing Dates and Biofertilizer on Growth Attributes, Yield and its Components of Two Faba Bean (Vicia faba L.) Cultivars. World Applied Sciences Journal 28 (4):
494-498.
14- Beck D. P., Materon L. A. and Afandi F. 1993. Practical Rhizobium-legume technology manual. ICARDA, Aleppo, Syria.
15- Benton J.J. 2001. Laboratory guid for conducting soil test and plant analysis. 363 pp.USA. CRC Press.
16- Berta G., Fusconi A. and Hooker J. E. 2002. Arbuscular mycorrhizal modifications to plant root systems: scale, mechanisms and consequences. In Gianinazzi, S., H. Schüepp, J. M. Barea and K. Haselwandter (Eds.), Mycorrhiza Technology in Agriculture, from Genes to Bioproducts (pp. 71-85). Basel, Switzerland: Birkhäuser Verlag.
17- Bethlenfalavy G.J., Schreiner R.P., Mihara K.L., and McDaniel H. 1996. Mycorrhizae, biocides, and biocontrol.
2. Mycorrhizal fungi enhance weed control and crop growth in a soybean-cocklebur association treated whit the herbicide bentazon. Applied Soil Ecology. 3 (3): 205-2014.
18- Bhattacharjee S., and Sharma G.D. 2012. Effect of Dual Inoculation of Arbuscular Mycorrhiza and Rhizobium on the Chlorophyll, Nitrogen and Phosphorus Contents of Pigeon Pea (Cajanus cajan L.). Advances in Microbiology. 2, 561-564.
19- Bianciotto V., Andreotti S., Balestrini R., Bonfante P., and Perotto S. 2001. Extracellular polysaccharides are involved in the attachment of Azospirillum brasilense and Rhizobium leguminosarum to arbuscular mycorrhizal structures. European Journal of Histochemistry, 45: 39-49.
20- Biswas J.C., Ladha J.K., and Dazzo F.B. 2000. Rhizobia inoculation improves nutrient uptake and growth of low land rice. Soil Science Society of America Journal, 64: 1644–1650.
21- Cardoso Irene M., and Kuyper T. W. 2006. Mycorrhizas and tropical soil fertility. Agric. Ecosys. Envirron. 116:
72-84.
22- Casenave E.C., and Toselli M.E. 2007. Hydropriming as a pre-treatment for cotton germination under thermal and water stress conditions. Seed Science Technology, 35:88–98.
23- Cheng Z. and Bradford K. J. 1999. Hydrothermal time analysis of tomato seed germination responses to priming treatments, Journal of Experimental Botany. 33, 89-99.
24- Demir Kaya M., Okcu Gamze Atak M., Cikili Y., and Kolsarici O. 2006. Seed treatment to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). Europe Journal Agronomy, 24: 291-295.
25- Dodd J. 2000. The role of arbuscular mycorrhizal fungi in agro-natural ecosystems. Outlook on Agriculture. 29 (1): 63-70.
26- Eisvand H.R., Tavakkol-Afshari R., Sharifzadeh F., Madah Arefi H., and Hesamzadeh Hejazi S. M. 2008.
Improvement of physiological quality of deteriorated tall wheat grass (Agropyron elongatum Host) seeds by hormonal priming for control and drought stress conditions. IranianJournalof Field Crop Science. 1 (39) :53-65.
(
in Persian with English abstract)
.27- Eisvand H.R., Alizadeh M.A., and Fekri A. 2010. (a). How hormonal priming of aged and non aged seeds of bromgrass affects seedling physiological characters. Journal of New seeds.11: 52-64.
28- Eisvand H. R., Tavakkol-Afshari R., Sharifzadeh F., Madah Arefi H., and Hesamzadeh HejaziS.M. 2010. (b).
Effects of hormonal priming and drought stress on activity and isozyme profiles of antioxidant enzymes in deteriorated seed of tall wheatgrass (Agropyron elongatum Host).Seed Science and Technology.38,280-297.
29- Eisvand H.R., Azarnia M., Nazarian Firozabadi F., Sharafi R. 2011. (a). Effect of Priming by gibberllin and abcsisic acid on emergence and some seedling physiological characters of Chickpea (Cicer arietinum L.) under dry and irrigated conditions. IranianJournalof Field Crop Science. 42(4): 789-797.
(
in Persian with English abstract)
.30- Eisvand H.R., Shahrosvand S., Zahedi B., Heidari S., and Afroughe SH. 2011. (b). 'Effects of hydro‐priming and hormonal priming by gibberellin and salicylic acid on seed and seedling quality of carrot (Daucus carota var.
sativus)'. Iranian Journal of Plant Physiology. 1 (4), 233‐239.
31- FAO. 2013. FAO Year Book. FAO Publication, (http://faostat.fao.org/site/).
32- GHassemi-Golezani K., Farshbaf-Jafari S., and SHafagh-Kolvanagh J. 2011. Seed Priming and Field Performance of Soybean (Glycine max L.) in Response to Water Limitation. (Available online at www.notulaebotanicae.ro). Notulae Botanicae Horticulture Agro-botanici Cluj-Napoca. 39(2):186-189.
33- GHassemi-Golezani K., Jabbarpour-Bonyadi Z., Shafagh-Kolvanagh J. Nikpour-Rashidabad N. 2013. Effects of Water Stress and hydro-priming duration on field performance of lentil. International Journal of Farming and Allied Sciences. 2(21):922-925.
34- Ghollarata M. 2005. The impact of mycorrhizal inoculation on berseem clover yield and nutrient uptake with different soil salinity and phosphorus levels. MSc. Thesis. Shahrekord univ. Iran.
35- Harrier L.A., and Watson C.A. 2004. The potential role of arbuscular mycorrhizal (AM) fungi in the bioprotection of plants against soil-borne pathogens in and/or other sustainable farming systems. Pest Management Science. 60 (2):149-157.
36- Harris D. B.S.R., aghuwanshi G.S., Gangwar S.C., Singh K.D., Joshi A., Rashid H., and Hollington P.A. 2001.
participatory evaluation by farmers of on farm seed priming in wheat in india Nepal and Pakistan .Experimental Agriculture, 37:403-415.
37- Iqbal M., and Ashraf M. 2006. Wheat seed priming in relation to salt tolerance, growth, yield and level of free salicylic acid and polyamines. Annals of Botany. 43(4): 250-259.
38- Kaur S., Gupta A.K., and Kaur N. 2005. Seed priming Increases Crop yield possibly by Modulating enzymes of Sucrose metabolism in chickpea. Journal of Agronomy and Crop Science. 191: 81-87.
39- Khoshkhouy M., Sheibani B., and Roohani Tafazzoli A. 1999. Gardening Principles (Principles of Garden Supplies). Shiraz University Press. 566 pages. (in Persian).
40- Kormanik P.P., and McGraw A.C. 1982. Quantification of vesiculararbuscular mycorrhizae in plant roots. In:
Schenck NC (ed
(
Methods and Principles of Mycorrhizal Research. The American Phytopathological Society. St.Paul, pp 37–45
41- Kurle J.E., and Pfleger E.I. 2005. Arbuscular-mycorrhizal fungus spore population responded to conversions between low-input and conventional management practices in a corn-soybean rotation. Agronomy Journal. 56 (3): 467-476.
42- McDonald M.B. 2000, Seed priming, Black, M., Bewley J.D., (Eds.), Seed Technology and Its Biological Basis, Sheffield Academic Press, Sheffield, UK, 287–325.
43- Mohammadi M., Moghadam H., Majnon Hossini N., Ahmadi A., and Khavazi K. 2011. the effect of phosphorus bio-fertilizer and chemical fertilizer on yield and yield components of two cultivar of lentil in different irrigation.
42 (4): 845-855.
(
in Persian with English abstract)
.44- Mosse B. 1986. Mycorrhiza in a sustainable agriculture. Biological Agriculture and Horticulture, 3: 191-209.
45- Page A.L. 1982. Methods of soil analysis. Part 2. 2nd ed. American Society of Agronomy, Madison, WI. 1159 pp.
46- Parera C.A., and Cantliffe D.J. 1994. Pre-sowing seed priming. Hort Rev 16:109-139.
47- Parsa M. and Bagheri A. 2008. Pulses. Jihad-e Daneshgahi Mashhad Publisher. (in Persian).
48- Patade V.Y., Bhargava S. and Suprasanna P. 2009. Halopriming imparts tolerance to salt and PEG induced drought stress in sugarcane. Agriculture Ecosystem Environmental. 134:24–28.
49- Poshtvareh R., Mirshekari B., and Mohammadi S. 2011. Sustainable Production of Corn (Zea mays) by Seed Inoculation with Mycorrhiza Strains. Middle-East Journal of Scientific Research 10 (2): 164-167.
50- Sadeghian S.Y., and Yavari N. 2004. Effect of warer-deficit stress on germination and early seedling growth in sugar beet. Journal of Agronomy and Crop Science. 190: 138-144.
51- Sannazzaro A.I., Ruiz O.A., Alberto E.O., and Menendez A.B. 2006. Alleviation of salt stress in lotus glaber byGlomus intradices.Plant Soil. 285:279-287.
52- Senaratna T., Touchell D., Bunn E., and Dixon K. 2000. Acetyl salicylic acid (Aspirin) and salicylic acid induce multiple stress tolerance in bean and tomato plants. Plant Growth Regulate. 30: 157-161.
53- Subramanian K.S., and Charest C. 1997. Nutritional, growth, and reproductive responses of maize (Zea mays L.) to arbuscular mycorrhizal inoculation during and after drought stress at tasselling. Mycorrhiza. 7 (1): 25-32.
54- Varma A., and Hock B. 1999. Mycorrhiza: Structure, Function, Molecular Biology and Biotechnology. Springer microbiology book, Berlin. ISBN: 3-540-63981-0.
55- Watson C.A., and Harrier L. A. 2003. The role of arbuscular mycorrhizal fungi in sustainable cropping system.
Advance Aagronomy. 79: 185-225.
56- Zaidi A., Khan M.S., and Amil M. 2003. Interactive effects of Rhizotrophic microorganisms on yield and nutrient uptake of chickpea (Cicer arietinum L.). European Journal of Agronomy, 19: 15-21.
57- Zaidi A., and Khan M.S. 2006. Co-inoculation Effects of Phosphate Solubilizing Microorganisms and Glomus fasciculatum on Green Gram-Bradyrhizobium Symbios
