ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺳ ﻴ
،ﺖﺳﺎ ﺠﻣ ﻠ ﺔ هﺪﻜﺸﻧاد قﻮﻘﺣ و مﻮﻠﻋ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
، هرود 46
، ةرﺎﻤﺷ 2
، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395
، تﺎﺤﻔﺻ 321 - 303
ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺎﻫﺮﻬﺷ و نﺎﻬﺟ ﻠﺤﻣ ﻲ نﺪﺷ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ
) ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ درﻮﻣ ي : د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺮﻬﺷ ي (
مﺎﻓﺪﻴﺣﻮﺗ ﺪﻤﺤﻣ 1
رﺎﻴﺸﻧاد هوﺮﮔ ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ ةﺪﻜﺸﻧاد
ﺰﻛﺮﻣ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ
ﻲﻠﻴﻟد بﺎﻬﺷ
يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ
ﻲﺳﺎﻴﺳ ةﺪﻜﺸﻧاد دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ ﺰﻛﺮﻣ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا
) رﺎﺗ ﻳ رد ﺦ ﻳ ﺖﻓﺎ : 21 / 4 / –94 رﺎﺗ ﻳ ﻮﺼﺗ ﺦ ﻳ ﺐ : 1 / 9 / 94 (
هﺪﻴﻜﭼ
لﻮﺤﺗ ﺪﭘ ﻳ هﺪ ﺎﻫ رد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻲﻧﻮﻣاﺮﻴﭘ ﻂﺑاور ﺮﻴﻴﻐﺗ و هﺮﺘﺴﮔ
ا ي ار نآ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ ﻲﻧﺎﻬﺟ دراد
ﺮﺑ ﺎﺗ
هزﻮﺣ ﺎﻫ ﻳ ﻲ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ،دﺎﺼﺘﻗا نﻮﭼ ...
ﺪﻬﻧ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ .
ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺎﺑ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ﻲﻳ
رﻮﻬﻇ نﻮﭼ
» ﺪﻜﻫد ة ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
«
،
» تﺎﻋﻼﻃا بﻼﻘﻧا
«
،
» نﺎﻜﻣ و نﺎﻣز ﻲﮔدﺮﺸﻓ
« ،
» شﺮﺘﺴﮔ
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﻫﺎﮔآ
« ،
» ﺎﻘﺗرا ي يﺮﺸﺑ ﻲﻌﻤﺟ ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ
« و ...
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻣ دﻮﺷ ؛
» ﺮﻬﺷ
« و ﺮﻴﺛﺄﺗ رد ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يﺮﺛﺄﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ هزوﺮﻣا و ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺪﻫﺎﺷ
ﻂﺑاور
» ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ «
رد ﻪﻜﺒﺷ ا ي
زا نﻼﻛ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻢﻴﺘﺴﻫ . اﻳ ﻦ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ و تﻻﻮﺤﺗ رادﺎﻨﻌﻣ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ هﺪﻤﻋ ﻞﻣﺎﻋ لﻮﺤﺗ رد
» د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ «
ﻪ ناﻮﻨﻋ ﻄﻘﻧ ﺔ ﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲ زﻮﺣ ة ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ و ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺖﺳا
؛ نﺎﻨﭽﻧآ ﻪﻛ د ﻳ ﺮﮕ
ًﺎ ﺮﺻ
» د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ
ﺘﻨﺳ ﻲ « رد ﺐﻟﺎﻏ ﻂﺑاور فﺮﺻ ﺖﻟود ـ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ ناﻮﺗ ﻪﺒﻠﻏ ﺮﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﻌﺿو ﻴ ﺖ دﻮﺟﻮﻣ ار دراﺪﻧ .
لاﺆﺳ ﻠﺻا ﻲ اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ نآ ﺖﺳا ﻪﻛ
» ﺛﺄﺗ ﻴ تاﺮ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺮﺑ ﺎﻫﺮﻬﺷ و زﻮﺣ ة ﻂﺑاور
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻪﺑ رﻮﻃ نﺎﻣﺰﻤﻫ
، ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺮﺑ ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا و
ًﺎﺼﺨﺸﻣ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺖﻟود ـ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ هدﺎﻬﻧ
؟ﺖﺳا
« . زا ﺎﺠﻧآ ﻪﻛ ﺮﻫ هﺎﮔ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ شﻮﺨﺘﺳد ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ و لﻮﺤﺗ ﻮﺷ
،ﺪﻧ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﻧﻴ ﺰ لﻮﺤﺘﻣ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ
، ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ ﻪﻛ ) ﺿﺮﻓ ﻴ ﻪ (
» د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ مﺎﮕﻤﻫ ﺎﺑ تﻻﻮﺤﺗ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ رد ﺔﺻﺮﻋ ﻠﻣوﺮﻓ ﻲ و
ﻠﻣاﺮﻓ ﻲ ور ﻪﺑ ﻮﺳ ي د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺎﻫ ي زاﻮﻣ ي ا ي نﻮﭼ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺮﻬﺷ ي هدروآ ﺖﺳا « و زا ﺢﻄﺳ
ًﺎﻓﺮﺻ
ﺖﻟود ـ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ ي ﻤﺳر ﻲ ﻪﺑ ﺖﻤﺳ زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﻏ ﻴ ﺘﻟودﺮ ﻲ ﺖﻛﺮﺣ هدﻮﻤﻧ و رد ﺮﺘﺴﮔ ة نﺎﻬﺟ ﻠﺤﻣ ﻲ نﺪﺷ
،
ماﺪﻗا ﻪﺑ اﻳ دﺎﺠ ﻂﺑاور ود و ﻮﺳﺪﻨﭼ ﻳ ﻪ ﺮﻛ هد ﺖﺳا . اﻳ ﻦ
،لﻮﺤﺗ ﻌﺿو ﻴ ﺖ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي ار رد ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا
اﻳ دﺎﺠ ﺮﻛ هد و ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻠﺑﺎﻘﺘﻣ ﻲ ار ﭘﻴ ﺶ ور ي زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﺘﻟود ﻲ و ﻏ ﻴ ﺘﻟودﺮ ﻲ ﻪﺑ ﻳ نﺎﺴﻜ هدﺎﻬﻧ ﺖﺳا .
ﺑ ﻓ
يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو
دارﺎﭘ ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ
، ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ
، د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ
، د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺮﻬﺷ ي
، ﺎﻫﺮﻬﺷ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
1 . ﻳﻮﻧ ﺴ لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨ
ﺲﻛﺎﻓ : 88376730 - 021 [email protected] Email:
304
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2
، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﺮﺑ يﺮﺼﻋ ﺮﻫ ﻪﻴﻜﺗ
ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار مدﺮﻣ مﻮﻤﻋ رﻮﺼﺗ ﻪﻛ دراد ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻛ ًاﺮﻴﺧا و ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
نﺪﺷ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻫﺎﻔﻣ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ ﻴ
ﺖﺳا هدﺮﻛ رﻮﻬﻇ ﺎﻣ ﺮﺼﻋ رد ﻢ
) ،ترﻮﺷ يﺎﻧر 1384
: 3
.(
ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ
ﺮﺛا ﺎﻣ ﺮﺑ ﻣ ﻲ دراﺬﮔ رد ﺎﻣ ﻢﻫ و ﻧﺎﻬﺟ
ﻲ نﺪﺷ راد ﺶﻘﻧ ﻢﻳ
) ،ﺰﻧﺪﻴﮔ 1384 : 43
.(
رد ﻪﻫد ﺎﻫ ي ﺧا ﻴ
،ﺮ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﻲﻜﻳ زا ﺶﻟﺎﭼ ﮕﻧاﺮﺑ ﻴ ﺮﺗﺰ ﻳ ﻦ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ رد
ﻞﻓﺎﺤﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺘﻟود ﻲ
، ﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲ و ﺻﻮﺼﺧ ﻲ هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﻤﻫا ﻴ ﺖ اﻳ ﻦ عﻮﺿﻮﻣ زا ﺛﺄﺗ ﻴ راﺬﮔﺮ ي ﺮﻓ اﻳ ﺪﻨ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
نﺪﺷ ﺮﺑ ﺳ ﻴ
،ﺖﺳﺎ
،ﮓﻨﻫﺮﻓ دﺎﺼﺘﻗا و ﻨﻓ روﺎ ي رﺎﻜﺷآ ﻣ ﻲ ددﺮﮔ .
رد ﻊﻗاو روﺎﻨﻓ ي ﺎﻫ ي ﺗﺎﻋﻼﻃا ﻲ و ﺗﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻲ ﻃ ﻴ ﻒ ﻛ ﻠﻣﺎ ﻲ زا ﻟﻮﺗ ﻴ
،ﺪ زﻮﺗ ﻳ ﻊ و فﺮﺼﻣ تﺎﻋﻼﻃا
زا ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﻤﻫ ﺔ ﻪﻧﺎﺳر ﺎﻫ
، زا دار ﻳ ﻮ و ﻮﻠﺗ ﻳ ﺰ ﻳ نﻮ ﺎﺗ هراﻮﻫﺎﻣ و اﻳ
،ﺖﻧﺮﺘﻨ ار رد ﻣﺮﺑ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ
Wilson III, )
1998:6
.(
ﻜﺒﺷ ﺔ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ اﻳ ﺖﻧﺮﺘﻨ و ﻪﻧﺎﺳر ﺎﻫ ي ﻫوﺮﮔ ﻲ ﻠﻣاﺮﻓ ﻲ ﻞﺜﻣ ﻮﻠﺗ ﻳ ﺰ ﻳ نﻮ ﺎﻫ ي هراﻮﻫﺎﻣ ا ي و د ﻳ ﺠ ﻴ ﻟﺎﺘ ﻲ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ نﺎﻜﻣ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺸﻘﻧ ﻲ ﻢﻬﻣ رد ﭘﻴ ﺪﻧﻮ ﺑﻴ ﻦ ﺎﻫوﺮﻤﻠﻗ ي ﻠﻣ ﻲ و ﻠﺤﻣ ﻲ و لدﺎﺒﺗ تﺎﻋﻼﻃا
و اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺑﻴ ﻦ زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﻒﻠﺘﺨﻣ جرﺎﺧ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﻟود ﺎﻫ و اﻳ دﺎﺠ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و
رﺎﻜﻓا
ﻣﻮﻤﻋ ﻲ هﺎﮔآ ﺪﻧراد
Castells, 2007:238)
.(
ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﺶﻘﻧ ﺎﻬﻧآ كرد فرﺎﻌﺘﻣ زا مﻮﻬﻔﻣ ﺎﻀﻓ ار
نﻮﮔﺮﮔد ﻪﺘﺧﺎﺳ و ﺐﺒﺳ هﺪﺷ ﻪﻛ ﻤﻠﻗ وﺮ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﺒﻨﺟ ﺔ زﺎﺠﻣ ي ﭘﻴ اﺪ ﺪﻨﻛ و اﻳ ﻦ ﺎﻀﻓ ﻪﺑ تازاﻮﻣ
ﺎﻀﻓ ي ﻣزﺮﺳ ﻴﻨ ﻲ ﺸﻘﻧ ﻲ ﻢﻬﻣ رد ﺖﺧﺎﺳ ﻮﻫ ﻳ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ و ﺖﻬﺟ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺎﻫ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ـ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
داﺮﻓا دراد
Papacharissi, 2002: 9)
.(
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ
» شﺮﺘﺴﮔ ﻞﻘﻋ اﺮﮔ ﻲﻳ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺶﻧاد بﻮﭼرﺎﭼ
« ،
» لﻮﺤﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﻣﺮﺳ ﻳ ﻪ راد ي
« ،
» روآﻮﻧ ي ﺎﻫ ي روﺎﻨﻓ ﻪﻧا « و
» بﻮﭼرﺎﭼ ﺎﻫ
ي ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻲﺗرﺎﻈﻧ «
) ترآ ﺖﻟﻮﺷ
، 1382 : 108
ﺐﺒﺳ (
ﺷ ﺪ ﺎﺗ
ﺖﺤﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺳ ﺪﻤﻋ
ة
» نﺎﻴﻧﺎﻬﺟ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ نوﺰﻓازور ﻲﮕﺘﺴﺑاو
«
،
» و تاﺮﻴﻴﻐﺗ
ﭘﻴ ﺖﻓﺮﺸ ﺎﻫ ي تﺎﻋﻼﻃا و تﺎﻃﺎﺒﺗرا «
و
» ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻮﺟ ﻳ ﻪﻧﺎ «
)
،ﺰﻧﺪﻴﮔ 1384 : 49
ﻲﮔﺪﻧز ﺮﺑ (
ﺮﻣزور ة ﻫد خر يزوﺮﻣا نﺎﺴﻧا ﺪ
. نﺎﻨﭽﻧآ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻛ
» ﭘﻴ ﺪﻧﻮ نﺎﻜﻣ ﺎﻫ ي ﺛﺄﺗ و ﻢﻫ زا رود ﻴ
راﺬﮔﺮ ي
ور و ثداﻮﺣ ﻳ
ﺎﻫداﺪ ي ﺮﺑ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ ﻜﻳ
ﺪ ﻳ ﺮﮕ «
Perry & Mavrer, 2003:334)
ﺘﺴﻫ(
ﻴ ﻢ .
ﻢﻛاﺮﺘﻣ يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ ﻦﻳا
)
،ﺰﻣﺎﻴﻠﻳو 1379 : 13
» (
ﻢﻛاﺮﺘﻣ ﻲﻫﺎﮔآ «
) ،نﻮﺴﺗﺮﺑار 1385 : 35
دﺎﺠﻳا ﺰﻴﻧ (
ﺮﻛ هد و
ﺐﺒﺳ ﺷ هﺪ
» ﻗﻴ ﺎﻫﺪﻨﺑوﺪ ي ﻓاﺮﻐﺟ ﻴﺎ ﻲﻳ ا ، ﺑ زا ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟ ﻴ
دوﺮﺑ ﻦ
«
) ،زﺮﺗاو 1379 : 12
رﻮﻀﺣ و (
رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺻﺮﻋ
ا ي ﺪﺑﺎﻳ ﻖﻘﺤﺗ ﻲﻠﻣ يﺎﻫزﺮﻣ زا ﺮﺗاﺮﻓ و ﺮﺗوﺮﻓ .
ﺎﺑ رﻮﻀﺣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ رد
ﻪﺻﺮﻋ ا ي ﺮﺗاﺮﻓ و ﺮﺗوﺮﻓ زا ﻪﺻﺮﻋ ا ي ﻠﻣ ﻲ ﺪﻫﺎﺷ شﺮﺘﺴﮔ ﺑﻴ ﺶ زا
ﭘﻴ ﺶ ﺧﺮﺑ ﻲ ﻞﺑﺎﻘﺗ ﺎﻫ
، ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺎﻫ و ضرﺎﻌﺗ ﺎﻫ ي ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ ﺘﺴﻫ ﻴ ﻢ
؛ رد اﻳ ﻦ ﻌﺿو ﻴ ﺖ ) ﺐﻠﻏا زﺎﺠﻣ ي و
ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ ﻧد ﻴﺎ ي ﺎﺳ ﻳ ﺮﺒ ( ﻣﺎﻤﺗ ﻲ ﻖﻃﺎﻨﻣ رود و دﺰﻧ ﻚﻳ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ ﻢﻫ طﻮﺑﺮﻣ و ﭘﻴ ﻪﺘﺳﻮ ﺪﻧا و اﻳ ﻦ
طﺎﺒﺗرا و ﭘﻴ ﮕﺘﺳﻮ ﻲ ﺎﻫ
، ﻫﺎﮔآ ﻲ ﺎﻫ و ﻮﻫ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ي ﻮﻧ ار ﺷ ﻜ ﻞ ﻣ ﻲ ﺪﻫد و ﻨﺑ ﻴ دﺎ ﮔﺪﻧز ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺮﺸﺑ ار
نﺎﻬﺟ و ﺎﻫﺮﻬﺷ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺳﺎﻤﻠﭙﻳد نﺪﺷ ﻲﻠﺤﻣ
ﻲ ) يدرﻮﻣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ :
يﺮﻬﺷ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد (
305
رد ﻪﺻﺮﻋ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ نﻮﮔﺮﮔد ﻣ ﻲ دزﺎﺳ
) ﮔ ﻴ
،ﺰﻧﺪ 1377 : 38
ﻪﻛ (
زا ﻠﻤﺟ ﺔ ﺎﻬﻧآ ﻣ ﻲ اﻮﺗ ن ﻪﺑ ﻪﺻﺮﻋ ﺎﻫ ي
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
، دﺎﺼﺘﻗا ي و ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ و ﻞﻣﺎﻜﺗ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ رد ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ
،دﺎﺼﺘﻗا ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
نﺪﺷ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ و ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﮓﻨﻫﺮﻓ هرﺎﺷا دﺮﻛ . رد ﻠﺻﺎﻓ ﺔ ﺑﺎﻣ ﻴ ﻦ اﻳ ﻦ تﻻﻮﺤﺗ ﺪﻫﺎﺷ
» ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ
ﺪﻋاﻮﻗ زﺎﺑ ي رد مﺎﻈﻧ ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا
«
،
» رﻮﻬﻇ زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﺪﺟ ﻳ ﺪ
«
،
» ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ ﻮﻟوا ﻳ ﺖ ﺎﻫ رد ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻠﻣ ﻲ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ
«
،
» اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﭘﻴ ﺎﻫﺪﻧﻮ و ﮕﺘﺴﺑاو ﻲ ﺎﻫ ي ﻠﻣاﺮﻓ ﻲ « ﺘﺴﻫ ﻴ ﻢ .
ﻪﭼﺮﮔا زﻮﻨﻫ
» ﻫد ﻜ ﺪ ة ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
« لﺎﺷرﺎﻣ ﻣ ﻚ نﺎﻫﻮﻟ ﻛ
ًﻼﻣﺎ ﺎﺟ ﻳ ﺰﮕ ﻳ ﻦ ﺖﻟود ـ ﺖﻠﻣ هﺪﺸﻧ
،
هﺪﻜﻫد ﺎﻫ ي زوﺮﻣا ي نﺎﻨﭼ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ هﺪﺷ ﺪﻧا ﻛ ﻪ ﺮﺼﻋ ﺖﻟود ـ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ
، ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺎﻨﺒﻣ ي
د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﻦ ﻛ ﺮﺘﻤ و ﻛ ﺮﺘﻤ ﻞﺑﺎﻗ ﺨﺸﺗ ﻴ ﺺ ﺖﺳا
Fulton, 1998: 12)
.(
رد رﺎﻨﻛ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ رد
» ﺢﻄﺳ « و
» داﺪﻌﺗ زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ
1« ﺪﻫﺎﺷ ﻧآ ﻴ ﻢ ﻪﻛ
» ﺲﻨﺟ و ﻮﻧ ع
2« ﻪﻄﺑار رد
ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا ﻧﻴ ﺰ لﻮﺤﺘﻣ هﺪﺷ و رد رﺎﻨﻛ ﻂﺑاور
ًﺎﻓﺮﺻ دﺎﺼﺘﻗا ي و ﻂﺑاور ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻳ ﻲ ﺎ دﺎﺼﺘﻗا
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺪﻫﺎﺷ شﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور
ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ ﺘﺴﻫ ﻴ ﻢ . نﺎﻨﭽﻧآ ﻪﻛ ﺲﭘ زا ﮓﻨﺟ
،دﺮﺳ
» ﮓﻨﻫﺮﻓ « رد
ﺳ ﻴﺎ ﺖﺳ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺶﻘﻧ ﺑﻴ ﺶ زا ﭘﻴ ﺶ ﻤﻬﻣ ﻲ ﺖﻓﺎﻳ
Hunter, 2008: 10)
.(
رد اﻳ ﻦ ﻌﺿو ﻴ ﺖ ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ
زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ رد ﺔﺻﺮﻋ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
» لدﺎﺒﺗ
،تﺎﻋﻼﻃا ﺮﻨﻫ
و د ﻳ ﮕ ﺮ ﻪﺒﻨﺟ ﺎﻫ ي ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻣ ﻴ نﺎ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ
و نﺎﺸﻧﺎﻣدﺮﻣ اﺮﺑ
ي وﺮﺗ ﻳ ﺞ كرد ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ
«
Baylis & Smith, 2001: 151)
ﺻﻮﺗ(
ﻴ ﻒ ﻣ ﻲ ﻮﺷ د .
ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ ﺮﻫ ﺪﭘ ﻳ ﺪ ة ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ
» زا ﻳ ﻚ ﻮﺳ زا بﻮﭼرﺎﭼ رﺎﺼﺤﻧا
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺗاﺮﻓ ﺮ ﻣ ﻲ ﺪﻧور و زا ﻮﺳ ي د ﻳ ﺮﮕ ﺎﺗ هزاﺪﻧا ا ي رد نورد ﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﺎﻫزﺮﻣ ي ﻠﻣ ﻲ ﺮﺗوﺮﻓ
ﻣ ﻲ دور
Sassen, 2007: 11)
؛(
اﻳ ﻦ
» نﺎﻬﺟ ﻠﺤﻣ ﻲ نﺪﺷ
«
glocalization)
ﺪﭘ (
ﻳ هﺪ ﺎﻫ ﺎﻫروﺎﺑ ي ﺘﻨﺳ ﻲ و
ﺳﻼﻛ ﻴ ﻚ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ نﻮﭽﻤﻫ ﺎﻨﻣ
،ﻊﻓ ﻨﻣا ﻴ ﺖ و د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ار ﺖﺤﺗ اﻟ عﺎﻌﺸ راﺮﻗ
؛هداد نﺎﻨﭽﻧآ ﻪﻛ
» مﺎﻈﻧ
زﺮﻣ ي ﺘﻨﺳ ﻲ ﺖﻟود ـ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻗﺎﺑ ﻲ
، ﺎﻣا ﻣ ﻴ ناﺰ ﻪﺒﻠﻏ و ترﺪﻗ نآ ﻪﺑ تﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﻛ هﺪﺷ
ﺖﺳا
«
Sassen, 2007: 176)
.(
ﺎﻬﻨﺗ نﺎﻬﺟ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﻧﺎﻣز ﺮﮔا ﻖﻳﺮﻃ زا
ﺖﻟود ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻞﺣ ﺎﻫ
ﻞﺼﻓو ﻣ ﻲ ﺪﺷ نﻮﻨﻛا ،
رد يﺮﮕﻳد ﻞﺋﺎﺴﻣ راﺮﻗ نﺎﻬﺟ ﺖﺳﺎﻴﺳ رﺎﻛ رﻮﺘﺳد
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﻟود راﺪﺘﻗا ﺖﻴﺣﻼﺻ زا ﻪﻛ ﺪﻧا ﺎﻫ
جرﺎﺧ ﺪﻧا
) ،ﺎﻧزور 1382 : 89 - 88
و (
» و ﻲﻠﺧاد ﻞﺋﺎﺴﻣ نﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ زﺮﻣ ﺑﻴ
ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﻪﺘﻓر ﻦﻴﺑ زا ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺖﺳا
«
Heywood, 2002: 126)
.(
اﻳ ﻦ ﻌﺿو ﻴ ﺖ
» ﻟﺎﻔﺘﺳوﺎﺴﭘ ﻴﺎ
ﻲﻳ « ﺐﺒﺳ ﺪﺷ ﻪﻛ
» رﺎﺼﺤﻧا زﺎﺳﺎﻨﻌﻣ ي زا ﺖﺳد ﺖﻟود ﺎﻫ جرﺎﺧ
دﻮﺷ و ﺎﺗ دوﺪﺣ ي ادزوﺮﻤﻠﻗ ﻲﻳ ترﻮﺻ ﮔ ﻴ دﺮ
« Smith, 1998: 17)
.(
رد ﺠﻴﺘﻧ ﺔ ﺖﻴﻌﺿو ﻮﻛﺬﻣ ر ﺖﻳﻮﻫ مﺎﻏدا ﺪﻫﺎﺷ حﻮﻄﺳ ﻖﻴﻔﻠﺗ و ﻲﻠﻣاﺮﻓ و ﻲﻠﻣ ،ﻲﻠﻣوﺮﻓ يﺎﻫ
1 . زا ﺢﻄﺳ ﺘﻟود ﻲ و داﺪﻌﺗ ﺖﻟود ـ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ ي ﻤﺳر ﻲ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ ﻠﻣوﺮﻓ ﻲ و ﻠﻣاﺮﻓ ﻲ و ﺮﺜﻜﺗ اﺪﻌﺗ د زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﻏ ﻴ ﺘﻟودﺮ ﻲ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ ﻌﺿو ﻴ ﺖ
هداد ﺖﺳا .
2 . زا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﺎﻳ يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺎﻓﺮﺻ ﻂﺑاور ﺒﻠﻏ
ﺔ ر ﻂﺑاو ور ﻳ ﺎﻫدﺮﻜ ي ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ ﺘﺴﻫ ﻴ ﻢ .
306
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2
، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻠﺤﻣ ﻲ ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﻲﻠﻣ ، ﻲﻧﺎﻬﺟ و يا
ﺘﺴﻫ ﻴ ﻢ نﺎﻨﭽﻧآ ، ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ
» تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺶﻳاﺰﻓا
ﻲﺘﻟودﺮﻴﻏ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ نﺎﻴﻣ يزﺮﻣاﺮﻓ
« ،
» ﻗ ﺶﻳاﺰﻓا يرﻮﺸﻛاﺮﻓ تارﺮﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮ
«
،
» شﺮﺘﺴﮔ ﻌﻣﺎﺟ ﺔ
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﻧﺪﻣ «
) ترآ ﺖﻟﻮﺷ ، 1383 : 45
ﻪﺑ(
هوﻼﻋ ،
» ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﻫﺎﮔآ ﺪﻳﺪﺸﺗ «
و
» ،تﺎﻣﺪﺧ ،ﺎﻫﻻﺎﻛ بﺎﺘﺷﺮﭘ شدﺮﮔ نﺎﺴﻧا
ﺎﻫ تﺎﻋﻼﻃا و
«
Chaloux, 2012: 225)
ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ ﺐﺟﻮﻣ (
ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ﺶﻘﻧ ﺶﻫﺎﻛ ، ﺖﻟود
ﺎﻫ ي
،ﻲﻠﻣ ﮓﻧﺮﻤﻛ زﺮﻣ نﺪﺷ
ﻲﻳادزوﺮﻤﻠﻗ و ﺎﻫ
(deterritorialization)
ا هﺪﺷ ﺖﺳ .
،تﺎﺿرﺎﻌﺗ ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﺗ
ﺎﻫ تﻼﻣﺎﻌﺗ و نﺎﻣأﻮﺗ
ﺎﻀﻓ ي نﺎﻜﻣ ﺎﻫ و ﺎﻀﻓ ي ﺮﺟ ﻳ نﺎ ﺎﻫ ﺐﺒﺳ ﺷ هﺪ ﺎﺗ
د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺘﻨﺳ ﻲ ﻪﺑ راﺰﺑا ي ﻓﺎﻛﺎﻧ ﻲ اﺮﺑ ي ﺶﻨﻛ و او ﻛ ﺶﻨ زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ دﻮﺷ .
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ،ﻊﻗاو رد اﺰﻓ
ﻳ ﺪﻨ ة رﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ،ﺎﻫ
ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
زا ار ﺑﻴ ﻦ هدﺮﺑ ﺖﺳا . ا ﺖﻟود ﻪﭼﺮﮔ ﻲﻠﺻا ناﺮﮕﻳزﺎﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺎﻫ
ﺔﺻﺮﻋ ﻦﻴﺑ ﻪﺑ ﻞﻠﻤﻟا ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ،ﺪﻨﻳآ
تﺎﻤﻠﭙﻳد زا ﺮﻴﻏ ﻲﺘﻟود دﺪﻌﺘﻣ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺖﻣﻮﻜﺣ و ﻲﺘﻟودﺮﻴﻏ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ،ﺎﻫ
يﺎﻫ ﻠﺤﻣ ﻲ رد
ﺮﺳ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ عﻮﺿﻮﻣ
ﺎﻫ ي ﻲﺼﺼﺨﺗ دﺪﻌﺘﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ
ﺎﻫ ي ر و ﺪﻧراد ﻲﻧوﺰﻓازو
ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ رد ﺪﻧا ﺔﺻﺮﻋ ﻦﻴﺑ ﺶﻘﻧ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻦﻳﺮﻓآ
Lagasse, 2008: 32)
.(
اﻳ ﻦ رد ﻟﺎﺣ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺮﻬﺷ ي ﺎﺑ ظﺎﺤﻟ ندﺮﻛ ﭘﻴ ﭽ ﻴ ﮔﺪ ﻲ ﺎﻫ ي ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ
ﻪﺑ و ﻳ هﮋ رد ﺪﻌﺑ دﺎﺼﺘﻗا ي و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ ي ﺎﻀﻓ ي ﺮﺟ ﻳ نﺎ ﺎﻫ و زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﺪﺟ ﻳ ﺪ
ﻧﻴ ﻪﻤ ﺘﻟود ﻲ و ﻏ ﻴ ﺮ ﺘﻟود ﻲ اﻳ ﻦ
،ﻪﺻﺮﻋ راﺰﺑا ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻲ اﺮﺑ ي ﻖﻘﺤﺗ ﻊﻓﺎﻨﻣ ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﺑﻴ
ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﻢﻫاﺮﻓ
ﻣ ﻲ دروآ .
رد ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﺎﻀﻓ ي ﻘﻓا ﻲ رد ﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﻪﻛ ﻨﺘﺒﻣ ﻲ ﺮﺑ ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ ﺤﻄﺳﺪﻨﭼ ﻲ
، ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ و
ﻻﺪﻨﭼ ﻳ ﻪ ﺖﺳا
، ﺖﻛرﺎﺸﻣ زﺎﺑ
ﻳ ناﺮﮕ ﻠﻣوﺮﻓ ﻲ زا ﻪﻠﻤﺟ
،ﺎﻫﺮﻬﺷ رادﺮﻬﺷ ي ﺎﻫ
، نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ي مدﺮﻣ دﺎﻬﻧ
و ...
رد بﻮﭼرﺎﭼ
» د ﻳ ﻠﭙ ﺳﺎﻤ ﻲ ﺮﻬﺷ ي « ور ﻪﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺖﺳا .
اﻳ ﻦ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ و تﻻﻮﺤﺗ رادﺎﻨﻌﻣ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ هﺪﻤﻋ ﻞﻣﺎﻋ لﻮﺤﺗ رد
» د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ « ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻄﻘﻧ ﺔ ﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲ
زﻮﺣ ة ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ و ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺖﺳا
؛ ﻦﻳازا ور لاﺆﺳ ﻠﺻا ﻲ اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ نآ ﺖﺳا ﻪﻛ
» ﺛﺄﺗ ﻴ تاﺮ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺮﺑ ﺎﻫﺮﻬﺷ و زﻮﺣ ة ﻂﺑاور ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻪﺑ رﻮﻃ ﺎﻣﺰﻤﻫ ن ﭼ ﻪ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ي ﺮﺑ
ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا و
ًﺎﺼﺨﺸﻣ د
ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺖﻟود ـ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ هدﺎﻬﻧ
؟ﺖﺳا
« . زا ﺎﺠﻧآ ﻪﻛ ﺮﻫ هﺎﮔ
ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ شﻮﺨﺘﺳد ﻐﺗ
ﻴﻴ ﺮ و لﻮﺤﺗ
،ﺪﻧﻮﺷ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﻧﻴ ﺰ لﻮﺤﺘﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ
، رد اﻳ ﻦ
رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻌﺳ ﻲ رد ﻦﺷور ﺮﻛ ند ﺖﺒﺴﻧ اﻳ ﻦ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ و ﺑﻴ نﺎ ﺛﺄﺗ ﻴ تاﺮ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ اﻳ ﻦ ﺎﻫداﺪﺧر ﺮﺑ
ﻳ ﺪﻜ ﻳ ﺮﮕ د را ﻳ ﻢ .
ﺎﻫﺮﻬﺷ و ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ
؛ ﺎﻫﺮﻬﺷ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
تﺎﻳﺮﻈﻧ ﻪﺋارا هﺪﺷ ﺎﻀﻓ مﻮﻬﻔﻣ درﻮﻣ رد ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﻂﻴﺤﻣ زا ﻲﻤﻬﻣ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ
و ﻳ هﮋ ﻂﺑاور ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد
نﺎﻬﺟ و ﺎﻫﺮﻬﺷ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺳﺎﻤﻠﭙﻳد نﺪﺷ ﻲﻠﺤﻣ
ﻲ ) يدرﻮﻣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ :
يﺮﻬﺷ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد (
307
ﻲﻧﺎﺴﻧا
، ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﻧا
؛ ضﺮﻔﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ يدﺎﻣ ﺪﻌﺑ ار ﺎﻀﻓ ﻲﺧﺮﺑ ﻣ
ﻲ ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ رد ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور و
نآ ﻪﺑ نداد ﻞﻜﺷ ﺮﺛﺆﻣ
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاد ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻀﻌﺑ ؛ و تﺎﻧﺎﻜﻣا ﺎﻀﻓ
دوﺪﺤﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ﻲﻳ دﺎﺠﻳا
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ بﺎﺨﺘﻧا ار نآ دﻮﺧ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ سﺎﺳاﺮﺑ مدﺮﻣ ﻪﻛ ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻨﻛ .
يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ زا ﻲﻜﻳ ز
ﻳ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣﺮ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﻘﻣ زا ،ﺎﻀﻓ مﻮﻬﻔﻣ ﺔ
ﺎﻀﻓ ﺎﻨﺜﺘﺴﻣ ﺖﺴﻴﻧ .
ﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﺎ ﺮﻬﺷ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻌﺑا ﻪﻛ ﻪﻄﺑار
ا ي ﺪﻧراد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺎﻳﻮﭘ .
ﻀﻓ ﻊﻗاو رد يﺎ
ود ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ يﺮﻬﺷ
» ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻀﻓ «
و
» ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ يﺎﻀﻓ «
ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ
»
،ﺐﻫﺬﻣ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻀﻓ ﺪﺘﺳوداد
شزرو و .
ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻀﻓ
ﺰﻤﻫ ﻳ ﺘﺴ ﻲ ﺖﻤﻟﺎﺴﻣ ﻣآ ﻴ ﺰ ﻲﺼﺨﺷﺮﻴﻏ يﺎﻫدرﻮﺧﺮﺑ و .
ﻊﻗاو رد ﻣ ﻲ ناﻮﺗ لدﺎﻌﻣ ار يﺮﻬﺷ يﺎﻫﺎﻀﻓ
ﻪﺻﺮﻋ ﺎﻫ ي دﻮﻤﻧ ﻒﻴﺻﻮﺗ ﺰﻴﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ «
) ،ﻲﺒﻴﺒﺣ 1379 : 12 - 11
.(
ﻂﻴﺤﻣ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﺑﻴ
ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﻊﻳﺮﺳ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و ﻨﻓ
روﺎ ي ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي نﺎﻬﺟ ﻲﻜﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد
ﺐﺟﻮﻣ ﺷ هﺪ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻊﻤﺠﺗ
هﺎﮔ ﺎﻫ ي يﺮﺸﺑ ) ﺎﻫﺮﻬﺷ ( ـ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور و ﻲﻳﺎﻀﻓ ﻂﻳاﺮﺷ ،
ﻲﻧﺎﺴﻧا نآ ﺎﻫ ًﻻﻮﺻا و دﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ
» ﺎﻫﺮﻬﺷ « ﻪﺑ رﻮﻃ مﻼﻋا هﺪﺸﻧ ا ي و زوﺮﺑ ﺮﻬﻈﻣ
ﺮﻓ ترﺪﻗ رﻮﻬﻇ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻠﻣاﺮﻓ و ﻲﻠﻣو
ﻮﺷ ﺪﻧ لﺪﺑ دﻮﺧ رود ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ شدﺮﮔ يﺎﻫرﻮﺤﻣ ﻪﺑ و
هﺪﺷ ﺪﻧا
Zhang 2010: 57)
.(
يﺎﻀﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻀﻓ ﺪﻌﺑ ود رد يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ ﻓﻴ
ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ شا ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ تﻻﻮﺤﺗ ﺮﻴﺴﻣ رد
ﺪﭘ ﻳ هﺪ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺪﺷ
ﺪﻧا . نﺎﻨﭽﻧآ ﻪﻛ رد ﻣﺎﻤﺗ ﻲ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و
ﺑدا ﻴ تﺎ ﺮﻈﻧ ﻳ ﺔ
» ﻧﺎﻬﺟﺮﻬﺷ ﻲ
«
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ و ﺳﺎﺳا ﻲ ﺮﺗ ﻳ ﻦ
،رﻮﺤﻣ
» ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﺎﻫﺮﻬﺷ « و
» ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ « و
» ﺛﺄﺗ ﻴ تاﺮ اﻳ ﻦ
ود ﺪﭘ ﻳ هﺪ ﺮﺑ ﻜﻳ ﺪ ﻳ ﺮﮕ « ﺖﺳا .
حﻼﻄﺻا
» ﻲﻧﺎﻬﺟﺮﻬﺷ «
ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺑ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ
» ﺮﺗﺎﭘ ﻳ ﺲﻳﺪﮔ ﻚ «
ﻜﻴﺳﻼﻛ ﺮﺛا رد ﺶ
» رد ﺎﻫﺮﻬﺷ
لﻮﺤﺗ « ﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ و ناﻮﻨﻋ .
نﺎﻴﺑ نوﺪﺑ ﺲﻳﺪﮔ ﺎﻣا و
ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﻪﻣﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻫ
يﺮﻬﺷ هرﺎﺷا ﺮﻛ د . زا ﺶﻴﺑ 50 ﺪﻌﺑ لﺎﺳ
» لﺎﻫ ﺮﺘﻴﭘ « دﻮﺧ بﺎﺘﻛ رد ﺎﻫﺮﻬﺷ نﺎﻬﺟ)
( ﺎﻬﻧآ ﺮﺑ ار
ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﺪﻨﭼ ياراد ،ندﻮﺑ ﻲﺸﻘﻧﺪﻨﭼ ﺐﺴﺣ ﺮﻛ
د :
» ﺳﺎﻴﺳ ترﺪﻗ ﺰﻛاﺮﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻲ
و ﻲﻠﻣ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺪﻧا
«
؛
» ﺰﻛاﺮﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ نﺎﻣزﺎﺳ
ﺎﻫ ي ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺖﻟود
ﺪﻧا
«
؛
» ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ
ﺰﻛاﺮﻣ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي و ﻲﻠﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺑﻴ
ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺪﻧا
«
؛ و
» ﺰﻛاﺮﻣ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ
و ﻲﻠﻣ ﻻﺎﻛ ﺖﻳﺰﻧاﺮﺗ ﺑﻴ
ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺪﻧا
« . ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
» ﺖﻴﻤﻫا نﻼﻛ ﺎﻫﺮﻬﺷ ي ﺰﻴﭼ ﺮﻫ زا ﺶﻴﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا
«
) ﺎﻧر ي ترﻮﺷ
، 1384 : 14
.(
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ
» دﺎﺼﺘﻗا
ﻲﻳﺎﻧاد رﻮﺤﻣ
«
،
» يروﺎﻨﻓ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ـ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا «
و
» ﻢﺴﻳدرﻮﻓﺎﺴﭘ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ «
ﻪﻜﺒﺷ ا ي ار ﻪﺑ دﻮﺟو
ﺻا رد ﻪﻛ دروآ ﻄ
مﺎﻧ ﺎﺑ حﻼ
» ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ «
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻣ ﻲ ﺪﺷ .
308
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2
، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395
ﺎﻫﺮﻬﺷ ،ﻊﻗاو رد ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ بﻮﭼرﺎﭼ رد يﺪﻴﻠﻛ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ
» ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي
ﻲﻳادزﺰﻛﺮﻤﺗ «
و
» ماﺪﻗا ﺎﻫ ي ﻞﻣﺎﻌﺗ اﺮﮔ ﻳ ﻧﺎ ﺔ ﺮﻬﺷ ﻪﺑ ﺮﻬﺷ «
ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﺎﻫ ي ﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺼﻋ رد ار تﻼﻣﺎﻌ
ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺪﻧروآ ﻢﻫاﺮﻓ
) Acuto, 2013: 20
.(
» ﺮﻬﺷ
« قﻮﻠﺨﻣ دﻮﺧ ﻪﻛ ﺎﻫ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
يﺪﺣ ﺎﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر زا ﺚﻌﺒﻨﻣ و ﻲﻨﻴﺸﻧﺮﻬﺷ
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي ﺘﻟود ﻲ ﺪﻧا
)
،تﺎﻜﺳا نﺎﺟ 1384
: 241
،(
ﻪﺑ رﻮﻃ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ نﺎﺴﻜﻳ ﻧﺎﻬﺟ
ﻲ نﺪﺷ راﺮﻗ
ﻤﻧ ﻲ ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ . صﺎﺧ ﻲﻠﺤﻣ و ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﻛ ﺮﻬﺷ ﺮﻫ دراد ار دﻮﺧ
) ﺎﻧر ي ترﻮﺷ
، 1384 : 187
و (
» ﻳ ﻜ ﻲ زا ﻪﺻﺮﻋ ﺎﻫ ي ﻠﺠﺗ ﻲ ﺎﻫدﺎﻀﺗ ي ﺷﺎﻧ ﻲ زا ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ آﻳ ﺪﻨ
«
Sassen, 2007: 105)
.(
رد لﻮﻃ ﻪﻫد ﺎﻫ ي ﺧا ﻴ
،ﺮ اﺮﺑ ي ﺒﺗ ﻴﻴ ﻦ ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﺎﻫﺮﻬﺷ و ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ و تﻻﻮﺤﺗ ﺮﻬﺷ
ي
ﺞﺘﻨﻣ زا
،نآ ﺮﻈﻧ ﻳ ﻪ ﺎﻫ ي ﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲ حﺮﻄﻣ
،هﺪﺷ ﻟو ﻲ ﺮﻈﻧ ﻳ تﺎ
» نﺎﺟ ﺮﻓ ﻳ ﻦﻣﺪ
«
Friedman, 1986)
و (
» ﻜﺳﺎﺳ ﻴﺎ ﻦﺳﺎﺳ «
Sassen,2005)
رد (
اﻳ ﻦ صﻮﺼﺧ ﻌﺗ
ﻴﻴ ﻦ هﺪﻨﻨﻛ ﺮﺗ هدﻮﺑ ﺖﺳا .
اﻳ ﻦ ود ﺮﻫ ﻳ ﻚ ﺿﺮﻓ ﻴ ﻪ ا ي رﺎﺑرد ة ﺮﻓ اﻳ ﺪﻨ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ ﺎﻫﺮﻬﺷ و ﻮﺤﻧ ة ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﺎﺑ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
نﺪﺷ اﻳ دﺎﺠ هدﺮﻛ ﺪﻧا و ﻪﺑ رﺪﺗ ﻳ ﺞ ﺐﺟﻮﻣ قﺎﻘﺸﻧا رد ور ﻜﻳ ﺎﻫدﺮ ي ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ هﺪﺷ ﺪﻧا . ﺎﺑ دﻮﺟو ﻮﻨﺗ ع
تﺎﺣﻼﻄﺻا درﻮﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا اﺮﺑ ي ﺎﻫﺮﻬﺷ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﺪﻨﻧﺎﻣ
World-City»
) «
ﺮﺗﺎﭘ ﻳ ﻚ
،سﺪﮔ ﭘﻴ ﺮﺘ لﺎﻫ و
نﺎﺟ ﺮﻓ ﻳ ﻦﻣﺪ (
،
World-City»
و « supervills»
) «
لداﺮﺑ (
،
informational city»
) «
ﺰﻠﺘﺳﺎﻛ ( و
Global »
«City
) ﻦﺳﺎﺳ (
، نﻮﻨﻛا ود حﻼﻄﺻا
World-City»
و « Global City»
ﭘ «
ﺮﺗدﺮﺑرﺎﻛﺮ ﻳ
ﻦ تﺎﺣﻼﻄﺻا رد
ﺑدا ﻴ تﺎ ﺮﻬﺷ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﺖﺳا .
ﺔﻠﺌﺴﻣ ﻢﻬﻣ نآ ﺖﺳا ﻪﻛ
» ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ « و
» ﺗﺎﻋﻼﻃا ﻲ نﺪﺷ « ﺎﺑ ﻢﻫ ﻪﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﺧﺮﺑ ﻲ
ﺎﻫﺮﻬﺷ رد
» ﺴﻠﺳ ﻠ ﻪ ﺐﺗاﺮﻣ ﺮﻬﺷ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
«
Global urban network)
ﺮﺠﻨﻣ (
هﺪﺷ ﺪﻧا ﻪﻛ زا ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ
» ﺎﻫﺮﻬﺷ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ « ﺒﻌﺗ ﻴ ﺮ ﻣ ﻲ دﻮﺷ
Hall & Catty, 2006:4)
. (
ﻦﻳازا ور
» ﺮﻬﺷ ﺎﻬﺟ ﻧ ﻲ « نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻛ ﻪ زا
ﺶﻣﺎﻧ ﭘﻴ ﺖﺳاﺪ
، ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا زا ﺮﻬﺷ ي ﻛ ﻪ رد ﺢﻄﺳ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ رد ﻚﻳ ةزﻮﺣ صﺎﺧ اراد ي رﺎﺒﺘﻋا و
ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﺪﺷﺎﺑ .
اﻳ ﻦ
» ﺎﻫﺮﻬﺷ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ « اﺮﻣ ﻛ ﺰ
» ترﺪﻗ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻠﻣ ﻲ و ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ
«
،
» ﺮﻘﻣ ترﺎﺠﺗ ﻠﻣ ﻲ و
ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ
«
،
» ﻞﺤﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﻧﺎﺑ ﻜ راﺪ ي
، ﺑﻴ ﻪﻤ و تﺎﻣﺪﺧ ﻟﺎﻣ ﻲ
«
،
» ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﺼﺼﺨﺗ ﻲ ﭘﻴ ﻪﺘﻓﺮﺸ رد
عاﻮﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ رد هزﻮﺣ ﺎﻫ ي توﺎﻔﺘﻣ ﺷﺰﭘ ﻲﻜ
، ﻗﻮﻘﺣ ﻲ
، شزﻮﻣآ ﻟﺎﻋ ﻲ
، ﻢﻠﻋ و ﻨﻓ روﺎ ي
«
،
» اﺮﻣ ﻛ ﺰ
،ﺮﻨﻫ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺮﻔﺗ ﻳ تﺎﺤ
«
Hall & Catty, 2006:6)
و(
ﻣ ﻜ نﺎ
» راﺮﻘﺘﺳا ﻪﻧﺎﺧرﺎﻛ ﺎﻫ ي ﻢﻬﻣ
«
،
» هﺮﮔ ﺎﻫ ي
ﻞﻤﺣ ﻠﻘﻧو ﻲ ﻢﻬﻣ « و
» ﻌﻤﺟ ﻴ ﺖ ز ﻳ دﺎ
«
Friedman,1986: 320)
ﺘﺴﻫ (
ﺪﻨ . ﻦﻳازا ور هزوﺮﻣا ﺮﻬﺷ ي ار
ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ ﻛ دﺮ ﻪﻛ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ طﺎﻘﻧ ﻃﺎﺒﺗرا ﻲ ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
، نﺎﻜﻣ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ تﻻﻮﺤﺗ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ و دﺎﺼﺘﻗا ي ﺪﻧا ﻪﻛ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﺟ ﻳ هﺎﮕ ﻮﺧ ﻳ ﺶ رد رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻜﺒﺷ ا ي ﺎﻫﺎﻀﻓ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﻬﺷ
ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ .
نﺎﻬﺟ و ﺎﻫﺮﻬﺷ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺳﺎﻤﻠﭙﻳد نﺪﺷ ﻲﻠﺤﻣ
ﻲ ) يدرﻮﻣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ :
يﺮﻬﺷ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد (
309
اﻳ ﻦ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﻄﻘﻧ ا ي ﻪﻛ
،ترﺪﻗ توﺮﺛ و ﮓﻨﻫﺮﻓ رد نآ ﻊﻤﺟ ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ
Sassen, )
2001: 17
،(
ﺶﻘﻧ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﻤﻬﻣ ﻲ ار رد ﻪﻌﺳﻮﺗ اﻳ ﺎﻔ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ
Hambleton & Simone Gross, 2004)
.(
ﻪﺑ ﺗرﺎﺒﻋ ﻲ
،هدﺎﺳ
» ﻚﻳ ﺮﻬﺷ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﻪﺑ ﻄﺳاو ﺔ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻤ ﻲ نﻮﭼ
» ترﺪﻗ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
«
،
» ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ دﺎﺼﺘﻗا ي «
و
» اﺮﺗ ﻛ ﻢ ﻌﻤﺟ ﻴﺘ ﻲ ﺮﻤﺘﻣ ﻛ ﺰ
« ي ﻛ ﻪ
،دراد ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ ﻣ ﻲ دﻮﺷ
«
) ﻮﻧارﺪﻧآ ﻳ ﭻ و ر ﻳ
،ﺎﺳﻮﭙ 1380 : 76
.(
ﻣﺎﮕﻤﻫ ﻲ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺎﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ
ﺎﺑ ﻞﻜﺷ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﭘﻴ نﺎﻤ ﻟﺎﻔﺘﺳو ﻴﺎ و ﭘﻴ اﺪ ﻳ ﺶ ﺖﻣﻮﻜﺣ ﺎﻫ ي ﺖﻠﻣ ﺎﭘ ﻳ ﻪ
، ﺶﻘﻧ ﻛ ﺎﻫرﻮﺸ و تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ
ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺎﻬﻧآ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺮﺗ زا ﺶﻘﻧ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﺪﺷ . رد ﻊﻗاو ﺎﺑ ﻞﻜﺷ ﮔ ﻴ ﺮ ي اﻳ ﻦ
ور ﻳ داﺪ ﺶﻘﻧ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺎﻫﺮﻬﺷ رد ز ﻳ ﺮ ﺮﺘﭼ ﻛ ﺎﻫرﻮﺸ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ و ﺑدا ﻴ تﺎ ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا
ًﺎﺳﺎﺳا
ﻨﺘﺒﻣ ﻲ ﺮﺑ ﻂﺑاور ﻣ ﻴ نﺎ ﻛ ﺎﻫرﻮﺸ ﭘﻴ ﮕ ﻴ ﺮ ي ﺪﺷ . رد ﻘﺣ ﻴ ﺖﻘ ﺲﭘ زا اﻳ ﻦ ﭘﻴ نﺎﻤ دﻮﺑ ﻛ ﻪ ﻛ ﺎﻫرﻮﺸ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
ﺎﻫﺪﺣاو ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ رد ﺸﻘﻧ ﺔ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴﺎ ﻲﻳ نﺎﻬﺟ ﻠﺠﺗ ﻲ ﻳ ﺖﻓﺎ و ﺸﻘﻧ ﺔ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴﺎ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻛ ﺎﻫرﻮﺸ رد
مﺎﻈﻧ ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا ﺷ ﻜ ﻞ ﺖﻓﺮﮔ
Colin, ,1999: 58)
.(
ﺲﭘ زا ﭘﻴ نﺎﻤ ﻔﺘﺳو ﻟﺎ ﻴﺎ و ﻪﺑ ﻤﺳر ﻴ ﺖ ﻦﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻛ
،ﺎﻫرﻮﺸ اﻳ ﻦ ﺖﻟود ﺎﻫ ﺪﻧدﻮﺑ ﻛ ﻪ ﺎﺗ ﺮﺧاوا نﺮﻗ ﺑﻴ ﻢﺘﺴ زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ عزﺎﻨﻣﻼﺑ ﺔﺻﺮﻋ ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا
داﺪﻤﻠﻗ ﻣ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ و ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻂﻘﻓ رد ﺖﺤﺗ ﻛ لﺮﺘﻨ و ترﺎﻈﻧ ﺎﻬﻧآ ﻣ ﻲ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺎﺑ
ﺎﺳ ﻳ ﺮ ﺎﻫﺮﻬﺷ ي
د ﻳ ﺮﮕ دراو تﻼﻣﺎﻌﺗ دﺎﺼﺘﻗا ي
، ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ و ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ .
ﻘﺑﺎﺳ ﺔ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ رد مﻮﻬﻔﻣ ﻠﻛ ﻲ نآ ﻪﺑ ﭘﻴ اﺪ ﻳ ﺶ ﺎﻫﺪﺣاو ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ و ﻜﺸﺗ ﻴ ﻞ رﻮﺗاﺮﭙﻣا ي ﺎﻫ و
ﺖﻟود ﺎﻫ رد رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺮﺸﺑ زﺎﺑ ﻣ ﻲ ددﺮﮔ . اﻳ ﻦ
،ﺎﻫﺪﺣاو زا د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﻪﺑ ﺑﺎﺜﻣ ﺔ اﺮﺠﻣ ي ﺳﺎﻤﺗ ﻲ اﺮﺑ ي
مﻼﻋا
،ﻊﺿاﻮﻣ روآدﺮﮔ ي تﺎﻋﻼﻃا و
ﺿار ﻳ ﻲ ﺎ ﻊﻧﺎﻗ ندﺮﻛ ﻳ ﻚ رﻮﺸﻛ اﺮﺑ ي ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ زا ﻊﺿاﻮﻣ
دﻮﺧ
Farnsworth, 1992: 179)
دﺎﻔﺘﺳا (
ه ﻣ ﻲ ﺮﻛ ﺪﻧد . اﻳ ﻦ
» د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﻤﺳر ﻲ « ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﻂﺑاور
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻳ ﺪﻜ ﻳ ﺮﮕ و ﻣ ﻴ نﺎ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ د ﻳ ﺮﮕ زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ار ﻞﻣﺎﺷ ﻣ ﻲ ﺪﺷ و اﺮﺑ ي ﺑﻴ نﺎ و
عﺎﻓد زا ﻊﺑﺎﻨﻣ و نﻼﻋا ﺪﻬﺗ ﻳ ﺎﻫﺪ و ﺎﻫراﺪﺸﻫ ﻪﺑ
رﺎﻛ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻣ ﻲ ﺪﺷ
Bartson, 1997: 1)
.(
ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺘﻨﺳ ﻲ
» طﺎﺒﺗرا ﻣ ﻴ نﺎ ﺳ ﻴ ﺘﺳﺎ ناراﺪﻤ و ناﺮﺳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي نﺎﻬﺟ
«
) ﻋﻮﻠﻃ ﻲ
،
1385 : 471
ﺮﻌﺗ(
ﻳ ﻒ هﺪﺷ و
،نآ رد ﻪﭽﻧآ ﻢﻬﻣ ﻘﻠﺗ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﺷ ﺎﻬﻨﺗ
» ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺮﺻﺎﻨﻋ ترﺪﻗ ﻠﻣ ﻲ
ﺎﺑ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻠﻣ ﻲ
«
)
،ﺎﺘﻨﮔرﻮﻣ 1374 : 247
دﻮﺑ (
؛ ﺎﺗ ﺎﺠﻧآ ﻪﻛ ﻣﺎﻤﺗ ﻲ ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا رد ز ﻳ ﺮ ﺎﺳ ﻳ ﺔ
» ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ
ﺟرﺎﺧ ﻲ « ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
» دﺮﺒﻫار ﻳﺎ ﺸﺨﺑ ﻲ زا ﻳ ﻚ ﺸﻘﻧ ﺔ ﺎﻛ دﺮﺑر ي اﺮﺑ ي ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي رد ﻳ ﻚ رﻮﺸﻛ رد
ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي د ﻳ ﺮﮕ ﻳﺎ ﺎﻫدﺎﻬﻧ ي ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ
، اﺮﺑ ي ﺖﺳد ﻳ ﻦﺘﻓﺎ ﻪﺑ فاﺪﻫا و ﻳ ﮋ ة ﻠﻣ ﻲ ﻪﻛ رد
حﻼﻄﺻا ﻪﺑ
نآ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻠﻣ ﻲ
«
Plano and Olton, 1982: 6)
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ (
،ﺪﺷ درﻮﻣ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ راﺮﻗ
ﻣ ﻲ ﺖﻓﺮﮔ و
ًﺎﻓﺮﺻ اﻳ ﻦ د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﺳو ﻴ ﻪﻠ د ﻳ تﺎﻤﻠﭙ ﺎﻫ ﺎﻤﻋا ل ﻣ ﻲ ﺷ ﺪ
Dembinski ,1988 :4)
.(
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻪﺻﻼﺧ رد ﺎﻀﻓ ي د ﻳ ﺗﺎﻤﻠﭙ ﻴ ﻚ و ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﻦ
» ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ناﺮﮔ زا رﻮﻬﻇ ﻂﺑاور
ﻠﻣاﺮﻓ ﻲ «
Transnational Relations)
،(
رد ﻞﺑﺎﻘﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﺪﻗ ﻳ ﻤ ﻲ ﻂﺑاور ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا ﻦﺨﺳ ﻣ ﻲ ﻮﮔ ﻳ ﺪﻨ
310
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2
، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395
)
،ﺶﻧ 1380 : 13
و (
ﺮﺑ فﻼﺧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻛ ﺐﻠﻏا زا شور ﺎﻫ ي دﺎﺼﺘﻗا ي
، ﺳ ﻴﺎ ﺳ ﻲ و ﻨﻣا ﻴﺘ ﻲ رد اﻳ ﻦ
ﻪﺻﺮﻋ هدﺎﻔﺘﺳا ﻣ ﻲ ﺪﺷ ) ﺲﭘ زا ﺎﭘ ﻳ نﺎ ﮓﻨﺟ دﺮﺳ (
، ﻔﻟﺆﻣ ﺔ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺶﻘﻧ ﺑﻴ ﺶ زا ﭘﻴ ﺶ ﻤﻬﻣ ﻲ ار رد
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺧ ﺎ ر ﺟ ﻲ ﺎﻫرﻮﺸﻛ اﻳ ﺎﻔ دﺮﻛ و دراﻮﻣ د ﻳ ﺮﮕ ار ﺖﺤﺗ عﺎﻌﺸﻟا راﺮﻗ داد .
ﻞﻜﺷ ﮔ ﻴ ﺮ ي زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﺪﺟ ﻳ ﺪ د ﻳ ﺗﺎﻤﻠﭙ ﻴ ﻚ رد نورد ) ﻠﻣوﺮﻓ ﻲ ( و ﺑﻴ نوﺮ ) ﻠﻣاﺮﻓ ﻲ ( ﺐﺒﺳ ﺷ ﺪ ﺎﺗ
د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ار
» ﺳ رﺎﻛوزﺎ ﺎﻤﻧ ﻳ ﮔﺪﻨ ﻲ
، طﺎﺒﺗرا و هﺮﻛاﺬﻣ ﻓﺮﻌﻣ ﻲ ﻨﻨﻛ ﺪ ﻪﻛ زا ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﺎﻬﻧآ ﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﺎﺳ ﻳ ﺮ
زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ رﻮﻣا طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ ار ﻪﺑ مﺎﺠﻧا ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧﺎﺳر
«
Melissen, 1999: XVI)
. (
ﻦﻳازا ور هزوﺮﻣا ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ ﻦﺨﺳ نرﺪﻣ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد ﻪﺑ ﻲﺘﻨﺳ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد ﺮﻴﻴﻐﺗ زا
؛ يﺮﻴﻴﻐﺗ
ﺎﺳ دﺎﺠﻳا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻛ ﺎﻫرﺎﺘﺧ
ي مﺎﻧ ﻪﺑ يﺪﻳﺪﺟ
» يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد
«
،
» ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد
« ،
» يروﺎﻨﻓ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد «
و
» يﺮﻬﺷ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد
«
(urban Diplomaccy)
ﺖﺳا هﺪﺷ .
» د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﻦ « ﺪﭘ ﻳ هﺪ ا ي رد ﺮﺘﺴﺑ ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻧﺪﻣ ﻲ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ رد نآ
» روﺎﻨﻓ ي ﻮﻧ ﻳ ﻦ
ﺗﺎﻋﻼﻃا ﻲ و ﺗﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻲ
«
،
» نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ و زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﻏ ﻴ ﺘﻟودﺮ ﻲ « و
» ﻫﺎﮔآ ﻲ اﺰﻓ ﻳ ﺪﻨ ة ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻧﺎﻬﺟ
ﻲ
«
)
،ﺎﻧزور 1382 : 35
رﺎﺘﺳاﻮﺧ (
ﺶﻘﻧ ﺮﻓآ ﻳﻨ ﻲ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ رد ﻞﺋﺎﺴﻣ كﺮﺘﺸﻣ نﺎﻬﺟ ﺪﻧا . ﻪﺑ ﺮﻈﻧ اﻳ نﺎﺸ
» ﻞﺋﺎﺴﻣ
ز ﻳ ﺖﺴ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ
«
،
» تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ قﻮﻘﺣ
ﺮﺸﺑ ي
«
،
» رﺎﺸﻓ ﻌﻤﺟ ﻴ ﺖ
«
،
» ﺪﭘ ﻳ ﺪ ة تﺮﺟﺎﻬﻣ « و
» ﻚﻤﻛ ﺎﻫ ي
ﻪﻧﺎﺘﺳودﺮﺸﺑ «
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﻫ ي ﻮﺳاﺮﻓ ي ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﺑﻴ ﻦ ﻞﻠﻤﻟا ﺪﻧا ﻪﻛ ﻣ ﺖﻠ ـ ﺎﻫرﻮﺸﻛ و د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ
ﺘﻨﺳ ﻲ ﺐﻌﺸﻨﻣ زا نآ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻳ ﻳ ارﺎ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ اﻳ ﻦ دراﻮﻣ ار دراﺪﻧ
) ﺳ ﻴ
،ﺮﺒﻤ 1388 : 44
.(
اﻳ ﻦ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﻪﻛ نﺎﻣﺰﻤﻫ
» رد ﺢﻄﺳ ﻂﺑاور
«
،
» ﺲﻨﺟ ﻂﺑاور « و
» ﺪﻤﻋ ة ﻞﺋﺎﺴﻣ
ِحﺮﻄﻣ رد اﻳ ﻦ
ﻂﺑاور « خر هداد
،ﺖﺳا ﺐﺒﺳ ﺪﺷ ه ﺎﺗ لﺎﻜﺷا ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي زا د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﻪﺑ رﻮﻃ زاﻮﻣ ي رد ﺎﻨﻛ ر
د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺳﻼﻛ ﻴ ﻚ و ﺘﻨﺳ ﻲ ﻪﺑ دور رﺎﻛ . رد لوﺪﺟ ز ﻳ ﺮ جاﻮﻣا نآ سﺎﺳاﺮﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ
تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻜﻔﺗ
ﻴ ﻚ ﺪﺷ ه ﺖﺳا .
جﻮﻣ عﻮﻧ
ﻪﻧﺎﺳر عﻮﻧ
د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ
جﻮﻣ لوا ﻪﻧﺎﺳر
ﺎﻫ ي ﭘﺎﭼ ﻲ د
ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺘﻨﺳ ﻲ
جﻮﻣ مود ﻪﻧﺎﺳر
ﺎﻫ ي ﺗﻮﺻ ﻲ ـ ﻮﺼﺗ ﻳ ﺮ ي د
ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﺘﻨﺳ ﻲ
جﻮﻣ مﻮﺳ ﻪﻧﺎﺳر
ﺎﻫ ي د ﻳ ﺠ ﻴ لﺎﺘ د
ﻳﭙ ﺳﺎﻤﻠ ﻲ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﻦ
رد ﻊﻗاو بﻼﻘﻧا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و
شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺳو
ﻳ ﻞ طﺎﺒﺗرا ﻌﻤﺟ ﻲ زا ﻳ ﻚ فﺮﻃ و لﺎﻌﻓ نﺪﺷ
زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﻏ ﻴ ﺘﻟودﺮ ﻲ زا فﺮﻃ د ﻳ ﺮﮕ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ ﻳ ﻦﺘﻓﺎ ﺑﻴ ﺶ زا ﭘﻴ ﺶ رﺎﻜﻓا ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻳ ﻜ ﻲ زا
نﺎﻛرا ﻢﻬﻣ رد ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺎﻫ ي ﺎﻫرﻮﺸﻛ رد هزﻮﺣ ﺎﻫ ي نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺮﺠﻨﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا .
سﺎﺳاﺮﺑ اﻳ ﻦ ﻮﺤﺗ ل د ﻳ ﺳﺎﻤﻠﭙ ﻲ ﺮﮕﻧزﺎﺑ ي و ﺮﻌﺗزﺎﺑ ﻳ ﻒ ﻲﻣ دﻮﺷ و
» ﺷﻼﺗ ﻲ ﺖﺳا زا ﻮﺳ ي
زﺎﺑ ﻳ ناﺮﮕ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ اﺮﺑ ي ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﺤﻣ ﻴ ﻂ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﻛ ﻪ زا ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﻛ رﺎ ﺎﺑ مﻮﻤﻋ ﻚﻳ ﺖﻠﻣ ﺟرﺎﺧ ﻲ
«
)
،لﺎﻛ 1387 : 13
ﺮﻌﺗ(
ﻳ ﻒ ﻣ ﻲ ﻮﺷ د .
